________________
,
૪૪૨
શ્રાવકનાં બાર તે યાને શબ્દના અનુસાર ચાલેલા લોકોની સાથે તે પણ એટલામાં તે સ્થાને ગઈ તેટલામાં અગણિત દેવ-મનુષ્યની સમક્ષ ધર્મકથાને કરતા, ચૌદપૂર્વેના જાણકાર, ચાર જ્ઞાનથી વસ્તુઓના સમૂહને પ્રત્યક્ષ જાણનારા અને શ્રેષ્ઠ સાધુઓના પરિવારવાળા યુગંધર નામના સૂરિને જોયા. તેથી તે લોકોની સાથે તે પણ ભગવંતને પ્રણામ કરીને બહુ દૂર નહિ એવા સ્થાને બેઠી. જેને બંધ કેવી રીતે થાય અને મોક્ષ કેવી રીતે થાય ઇત્યાદિ દેશના સાંભળી. દેશના પછી એણે તે મહામુનિને પૂછયું? શું મારાથી પણ અધિક દુઃખી કોઈ જીવો છે? સૂરિએ કહ્યું : હે ભદ્રે તને દુઃખ શું છે? કારણ કે તું શુભ-અશુભ શબ્દો સાંભળે છે, સુંદર-ખરાબ અનેક રૂપોને જુએ છે, શ્રેષ્ઠ–ખરાબ અનેક પ્રકારના ગંધને સુંઘે છે, કડવા, તીખા, તૂરા અને મધુર વગેરે અનેક પ્રકારના પ્રિય-અપ્રિય રસોને ચાખે છે, ઈષ્ટ–અનિષ્ટ અનેક પ્રકારના સ્પર્શીને અનેકવાર સ્પશે છે. તું તારા શીત, ઉષ્ણ અને સુધા વગેરે દુઃખને કઈ પણ કેટલાક પણ પ્રતીકાર કરી શકે છે. તે સ્વનિદ્રાથી ઊંધે છે. ક્યારેક અત્યંત અંધકારમાં પણ જાતિના પ્રકાશથી સ્વકાર્યો કરે છે.
આ સંસારમાં દુઃખી તે નરકના જીવે છે. તેમને સતત અશુભ શબ્દ, રૂપ, ગંધ, રસ અને સ્પર્શ મળે છે, તે શીત વગેરે વેદનાને પ્રતીકાર કરી શકતા નથી, આંખના પલકારા જેટલે કાળ પણ નિદ્રાનું સુખ મેળવી શક્તા નથી, સદા અંધકારવાળા નરકમાં પરમાધામીઓથી અનેક પ્રકારે હેરાન કરાય છે, છતાં નિરુપક્રમ આયુષ્યવાળા હોવાથી ઘણો કાળ પસાર કરે છે. વળી– નરકના જીવોની વાત દૂર રહી, જે આ બિચારા તિર્યંચે છે તે પણ સ્વપક્ષ અને પરપક્ષથી માર પામે છે, શીત–ઉણ અને સુધા-તૃષા વગેરે જે વેદનાઓને અનુભવે છે, તેને ઘણું કાળે પણ વર્ણવવાને માટે કેણ સમર્થ છે? બીજું, મનુષ્યોમાં પણ જેઓ તારાથી હીન છે, બંધન વગેરેમાં પડેલા છે, પરવશ બનીને લાખે શારીરિક-માનસિક દુઃખને અનુભવે છે, તેમને પણ તું જે કે તારી અપેક્ષાએ તેઓ શું દુઃખ અનુભવે છે? પછી તેણે પ્રણામ કરીને કહ્યું કે હે ભગવંત! આપે જે આ કહ્યું તે સત્ય છે. માત્ર આ દુઃખના પ્રતીકારભૂત અને મારી યોગ્યતાને અનુરૂપ કઈ ધાર્મિક અનુષ્ઠાનને મને પણ ઉપદેશ આપે, જેનું સેવન કરીને હું જન્માંતરમાં પણ આવા પ્રકારના દુઃખની ભાગી ન બનું. તેથી સૂરિએ તેને પાંચ અણુવ્રત કહ્યાં. તેણે ભાવથી અણુવ્રતને સ્વીકાર કર્યો. પછી સૂરિને નમીને કેઈક લોકેની સાથે બીજે કઈ આશ્રય ન હોવાથી પોતાના જ ઘરે ગઈ.'
ઘરે રહેલી તે વ્રતને પાળે છે. કેમ કરીને યૌવનને પામી. દર્ભાગ્ય દોષથી કઈ પણ પુરુષ તેને પરણે નહિ. છઠ્ઠ-અઠ્ઠમ વગેરે તપથી તેણે શરીરને વિશેષ સૂકવી
