________________
૪૫૩
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથને ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
ગાથાથ-સંલેખના પૂર્વક અનશન કરે, આચાર્ય આદિની પાસે આવેચના કરે, પ્રાણાતિપાત વગેરે વ્રત (ફરી) ઉચ્ચરે, ત્યારબાદ ત્રણ પ્રકારના કે ચાર પ્રકારના સઘળા આહારનો ત્યાગ કરે.
ટીકાથ-શરીર અને કષાય વગેરે (દે) જેનાથી પાતળા કરાય તે સંલેખના. જેને પ્રથમથી મૃત્યુસમયનું જ્ઞાન થઈ ગયું છે તેને ઉત્કૃષ્ટથી બાર વર્ષની સંખના કહી છે. કહ્યું છે કે
પહેલાં ચાર વર્ષ સુધી ઉપવાસ, છઠ, અમ વગેરે વિવિધ તપ કરે. પારણામાં કચ્છ બધું જ લે, એવી પરંપરા છે. ત્યારબાદ ચાર વર્ષ સુધી વિગઈ રહિત વિવિધ તપ કરે. પારણામાં વિગઈ ન લે. ત્યારબાદ બે વર્ષ સુધી એકાંતરે આયંબિલ કરે, અર્થાત્ ઉપવાસના પારણે કાંજીનું આયંબિલ કરે. (૧) અગીયારમા વર્ષના પહેલા છ મહિના સુધી અઠમ વગેરે અતિરિકૃષ્ટ તપ ન કરે, ઉપવાસ કે છઠ કરીને પરિમિત આયંબિલથી પારણુ કરે, અર્થાત્ ઊણેદારી કરે. પછીના છ મહિના સુધી અઠ્ઠમ વગેરે વિકૃષ્ટ તપ કરે, પારણે આયંબિલ જ કરે. (૨) બારમાં વષે (કેટિ સહિત =) નિરંતર આયંબિલ કરે, અથવા એકાંતરે આયબિલ કરે. પછી જે અનિસારી પાદપે પગમન કરવાની ઈચ્છા હોય તે પર્વતની ગુફામાં જઈને પાદપપગમન કરે. જે નિસારી પાદપપગમન કરવાની ઈચ્છા હોય તો વસતિમાં પણ પાદપપગમન કરે.
પ્રશ્ન-વસતિમાં પણ પાદપોપગમન કરે એવો અર્થ શાના આધારે કર્યો? ઉત્તર –ગાથામાં રહેલા વા ( ૪) શબ્દથી આ અથ કરી શકાય છે.
ગાથામાં જણાવેલા પાદપોપગમનના ઉપલક્ષણથી ભક્તપરિણા આદિ પણ સમજવું.” (૩)
આદિ શબ્દથી નીચેને વિધિ જાણો -
બારમા વર્ષે ચાર મહિના સુધી પારણામાં તેલને કાગળો મુખમાં (ઘણા વખત સુધી) ભરી રાખે. પછી તે કોગળે શ્લેષ્મની કડીની ભરૂમમાં ઘૂંકી નાખે. અહીં શિષ્ય પ્રશ્ન કરે છે કે તેલને ગળે મુખમાં શા માટે ધારણ કરવાનો? આચાર્ય જવાબ આપે છે કે -(૧) છેલ્લા વર્ષમાં નિરંતર આયંબિલ કરવાથી મુખરૂપ યંત્ર (જડબાં) રૂક્ષ થઈ જાય અને એથી વાયુ આદિના કારણે વિકૃત બની જાય. આવું ન બને એ માટે
