________________
४६२
શ્રાવકનાં બાર વ્રત યાને કમ કરીને પચાસજન જેટલી પૃથ્વી ગયા. લાંબા માર્ગના થાકથી ક્ષીણ થયેલા બે અશ્વો નીચે પડ્યું. તેથી પગથી જ જતા તે બંને કોટ્ટ નામના ગામમાં આવ્યા. ગામની બહાર કુમારે વરધનુને કહ્યું : ભૂખ મને અતિશય પીડા કરે છે, અને હું અત્યંત થાકી. ગયો છું. તે સાંભળીને વરધનું તેને ત્યાં જ એક વૃક્ષની વિશાળ છાયામાં બેસાડીને પોતે ગામમાં ગયે. ગામમાંથી હજામને લાવીને કુમારના મસ્તકનું મુંડન કરાવ્યું. તેને ભગવારંગના વસ્ત્રો પહેરાવ્યાં. શ્રીવત્સથી અલંકૃત એનું વક્ષ:સ્થળ ચાર આંગળ પ્રમાણ પટ્ટબંધથી બાંધ્યું. પિતે પણ વેષનું પરિવર્તન કર્યું. પછી બંને ગામમાં પેઠા. આ દરમિયાન એક ઉત્તમ બ્રાહ્મણના ઘરમાંથી નીકળીને એક પુરુષે તેમને કહ્યું: તમારું સ્વાગત થયું (= તમારું આગમન સારું થયું છે. ઘરમાં પધારો અને ભજન કરો. તેના કહ્યા પછી તે બંને તેના ઘરે ગયા.
રાજાને અનુરૂપ તેમની સેવા કરી. બંને જમ્યા. આચમન વગેરે ક્રિયા કરીને બંને સુખાસનથી (= આરામથી) બેઠા. આ વખતે ત્યાં રહેલી એક ઉત્તમ સ્ત્રીએ કુમારના મસ્તક ઉપર ચોખા નાખીને બંધુમતી નામની કન્યાને ઉદ્દેશીને કુમારને કહ્યું : હે પુત્ર! તું અમને આ કન્યાને વર પ્રાપ્ત થયેલ છે. તે સાંભળીને વરધનુએ કહ્યું? આ મૂર્ખ છોકરાના નિમિત્ત આત્માને શા માટે ખેદ પમાડે છે ? ઘરસ્વામીએ કહ્યું : એમ ન બોલે. કારણ કે પહેલાં જ અમને નૈમિત્તિકે કહ્યું હતું કે, હે ગૃહપતિ ! પટ્ટથી ઢંકાયેલી છાતીવાળો જે પુરુષ મિત્રની સાથે તારા ઘરે ભોજન કરશે તે તારી પુત્રીને વર થશે. તેથી તેના વચનથી વરધનુ મૌન રહ્યો. એટલે તે જ સમયે કુમારને બંધુમતી પરણાવી. કુમાર તે દિવસે ત્યાં જ રહ્યો. બીજા દિવસે વરધનુએ કુમારને કહ્યું ઃ દૂર જવાનું છે એથી અહીંથી નીકળી જઈએ. તેથી બંધુમતીને સત્ય વિગત જણાવીને બંને નીકળી ગયા.
પછી દૂર રહેલા બીજા ગામમાં આવ્યા. ત્યાં વરધનું પાણી માટે ગામમાં જઈને જલદી પાછો આવ્યો. તેણે કુમારને કહ્યું: દીર્ઘરાજાએ બધી તરફ બ્રહ્મદત્તના માર્ગો રોક્યા છે એમ ગામમાં મેં લેકપ્રવાદ સાંભળ્યો છે. તેથી અહીં લાંબા કાળ રહેવું આપણા માટે ઉચિત નથી, એટલે આપણે નાસી જઈએ. કુમારે કહ્યું? એ પ્રમાણે કરીએ. તેથી તે બંને ત્યાંથી વિપરીત માર્ગે ચાલ્યા. મોટી અટવી પાસે આવ્યા. તે અટવીમાં તૃષાથી પીડાયેલા કુમારને વડની છાયા નીચે મૂકીને વરધનુ જેટલામાં પાણી લેવા માટે ગમે તેટલામાં દિવસના અંત સમયે દીર્ઘરાજાએ, જેલા જાણે યમના સુભટ હોય તેવા પુરુષેએ તેને જોયો. તેને મારવાનું શરૂ કર્યું. તેમણે વરધનુને કહ્યું:
૧. અર્થાત આ મૂર્ખ છોકરાને ( = બ્રહ્મદત્તને) કન્યા આપીને તું તારા આત્માને શા માટે ખેદ પમાડે છે?
