________________
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથને ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
૪૪૩ દીધું. તેથી જ સદા પિતાના માતા-પિતા જેટલું અનાજ અને વસ્ત્ર આપે તેટલા માત્રથી જ સંતોષ પામતી તેણે ઘણા કાળ પસાર કર્યો. કોઈ વાર પોતાના શરીરને બધી શક્તિથી રહિત જોઈને વિધિથી આહાર-પાણીને ત્યાગ કર્યો. પૂર્વોક્ત લલિતાંગ દેવની સ્વયં પ્રભા નામની દેવી પોતાના આયુષ્યને ક્ષય થવાથી દેવકથી ચ્યવી ગઈ. તેના સ્થાને બીજી સ્વયંપ્રભા દેવી કરવાની ઇચ્છાવાળો તે રાતે મનુષ્ય લેકમાં ઉતર્યો. તેણે નિર્નામિકાને (અનશન કરીને કાર્યોત્સર્ગમાં રહેલી) જોઈ. પછી પોતાનું રૂપ બતાવીને કહ્યું ઃ હે નિર્નામિકા ! મારે સ્વીકાર કરીને તું નિદાન કર કે, હું એની દેવી. થાઉં. આમ કહીને તે અદશ્ય થઈ ગયો. નિર્નામિકાને તેના દર્શનથી તેના પ્રત્યે રાગ થયો. તેનું જ દયાન ધરતી તે સમાધિથી મૃત્યુ પામીને તે જ ઇશાન દેવલોકમાં શ્રી પ્રભાવિમાનમાં લલિતાંગદેવની જ સ્વયંપ્રભા નામની મુખ્ય દેવીરૂપે ઉત્પન્ન થઈ. માત્ર અંતર્મુહૂર્તમાં જ સર્વ પર્યાપ્તિઓથી પર્યાપ્ત બની ગઈ. ભવપ્રત્યય અવધિજ્ઞાનથી પૂર્વભવને વૃત્તાંત જાણ્ય. લલિતાંગ દેવની સાથે તે જ અંબરતિલક પર્વત ઉપર ઉતરી. મને રમ ઉદ્યાનમાં પધારેલા યુગધર ગુરુને વિધિથી વન્દન કર્યું. તેમની સમક્ષ અતિશય ભક્તિથી યુક્ત નાટ્યવિધિ બતાવીને પોતાના વિમાનમાં ગઈ. લાંબા કાળ સુધી દિવ્ય કામ-ભોગોને ભોગવ્યા. કેઈવાર કરમાયેલી પુષ્પમાલાવાળા અને મુખ-ચક્ષુને નીચે રાખીને કંઈક વિચારતા એવા લલિતાંગ દેવને એણે કહ્યું : હે પ્રાણેશ! આજે તમે ઉદાસીન કેમ દેખાએ ? તેણે કહ્યું: હે પ્રિયા ! હવે મારું આયુષ્ય
ડું છે, તારી સાથે વિગ અત્યંત નજીક છે. તેથી તે પણ તેના દુઃખથી દુઃખી બની ગઈ. ક્યારેક સ્વયંપ્રભાના દેખતાં જ તેણે નંદીશ્વરની યાત્રા માટે પ્રયાણ કર્યું. ઉત્તમ વિમાનથી જ લલિતાંગદેવ અર્ધા રસ્તે જ ઘણું પવનથી બુઝાયેલા દીપકની જેમ વિનાશ પામ્યો.
ત્યાંથી ચેવેલે તે આ જ જંબૂકપમાં પૂર્વ મહાવિદેહમાં સમુદ્રની નજીક આવેલી પુષ્કલાવતી વિજયમાં હાર્ગલ નગરના સ્વામી સુવર્ણજઘ નામના રાજાની લહમીવતી પત્નીને વાજંઘ નામે રાજકુમાર થયે. લલિતાંગના વિયેગના શેકરૂપ અગ્નિથી બળતી સ્વયંપ્રભા તે જ શ્રીપ્રભવિમાનમાં ઉત્સાહ પામતી ન હતી. પૂર્વના યુગંધર ગુરુના ઉપદેશથી ફરી બોધિને લાભ થાય એ માટે નંદીશ્વર દ્વીપ વગેરે સ્થાનમાં જિનમંદિરમાં પૂજા કરવા લાગી. કેટલેક કાળ પસાર કરીને આયુષ્યને ક્ષય થવાથી ત્યાંથી ચ્યવી. આ જ જંબુદ્વીપમાં રહેલા મહાવિદેહના વિજયમાં પુંડરીકિણી નગરીમાં વૈરસેન ચકવર્તીની શ્રીમતી નામની ગુણવંતી રાણીની પુત્રી થઈ. પદ્મ સરોવરમાં હંસલીની જેમ તે પિતાના ભવનમાં કીડા કરતી હતી. ધાવમાતાથી ગ્રહણ કરાયેલી (=રક્ષણ
1. ઘાઝ અછાનં |
