________________
४४७
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથનો ગુજરાતી ભાવાનુવાદ વજનાભ ભરત ક્ષેત્રમાં તીર્થકર થશે. ત્યારે તેમની પાસે દીક્ષિત થયેલા મેં આ દાન વગેરેને વિધિ જામ્યો હતો.
કેવળ આટલા દિવસ ભવાંતરનું સ્મરણ ન હતું. આજે તે પરમેશ્વરનાં દર્શનથી થયેલા જાતિસ્મરણવાળા મને આ બધું પ્રગટ થયું છે. તેથી મેં આ પ્રમાણે ભગવાનને પારણું કરાવ્યું. મેં વગેરેએ મેરુપર્વત વગેરેનાં જે સ્વપ્ન જોયાં હતાં અને આવેલા મારા પિતાએ વિચારવાના શરૂ કર્યા હતા તેમનું તે જ તાવિક ફલ છે કે, વર્ષ સુધી અનશનથી સુકાતા શરીરવાળા પિતાને પારણું કરાવવા દ્વારા કર્મશત્રુને જીતવામાં સહાય કરવી. આ સાંભળીને લોકે તે સ્થાનને વંદન કરીને પોતપોતાના સ્થાને ગયા. શ્રેયાંસે જ્યાં ભગવાનને ભક્તિથી દાન કર્યું હતું તે સ્થાનમાં “અહીં લોકે પિતાના ચરણે ઉપર પોતાના પગોથી ચાલે નહિ” એ માટે દિવ્ય રત્નોથી સુંદર પીઠિકા કરાવી. લેકેએ “આ શું છે એમ” પૂછ્યું એટલે તેણે કહ્યું : આ તીર્થકરનું મંડલ છે. ત્યારબાદ લેકે પણ પોતપોતાના ઘરમાં જ્યાં ભગવાને પારણે કર્યું ત્યાં તેવી પીઠિકા કરાવીને ત્રણે સંધ્યાએ પૂજવા લાગ્યા. કાળે કરીને વિશ્વમાં તે પીઠિકા સૂર્ય મંડલ તરીકે ખ્યાતિને પામી. શ્રેયાંસને પાત્રદાનના પ્રભાવથી ઉત્તરોત્તર કલ્યાણ સમૂહની પ્રાપ્તિ થઈ. ઘણું કાળ સુધી સાંસારિક સુખને અનુભવીને પ્રથમ તીર્થકર ભગવાનને કેવળજ્ઞાનની ઉત્પત્તિ થતાં ભગવાનની પાસે જ દીક્ષા લીધી. નિરતિચાર દીક્ષાને પાળતા શ્રેયાંસમુનિ ક્ષપકશ્રેણિના કમથી નિબિડ ઘાતકર્મોને ક્ષય કરીને, નિર્મલ કેવલજ્ઞાન ઉત્પન્ન કરીને, કાલક્રમથી ભોપગ્રાહી ચાર કર્મોને ખપાવીને, શરીરને છોડીને, મોક્ષમાં ગયા. આ પ્રમાણે શ્રેયાંસનું દૃષ્ટાંત પૂર્ણ થયું. [ ૧૨૮]
નવે દ્વારેથી અતિથિસંવિભાગ વ્રતનું વ્યાખ્યાન કર્યું. તેનું વ્યાખ્યાન કરવાથી ચાર શિક્ષાપદ વ્રત પૂર્ણ થયાં, તે સમાપ્ત થતાં બારે ય વ્રત કહેવાઈ ગયાં. હવે નવ દ્વારથી સંલેખના કહેવી જોઈએ. આથી પ્રથમ કારથી સંલેખનાને કહે છે - -
जिणभवणाइसु संथारदिक्व निज्जावयाओ अडयाला । पियधम्माइसमेया, चउरंगाराहओ मरणे ॥ १२९ ॥
ગાથાથ - જિનભવન (=જિનમંદિર પાસે આવેલા સભામંડ૫) આદિમાં સંસ્કારદિક્ષા લેવી જોઈએ, અથવા અનશન વગેરેને સ્વીકાર કરવો જોઈએ. ધર્મપ્રેમ આદિ ગુણોથી યુક્ત અડતાલીસ નિર્યાપકે કરવા (=રાખવા) જોઈએ. આ રીતે મૃત્યુ પામનાર સાર અંગે આરાધક થાય છે. '
ટીકાથ:-“જિનભવન આદિમાં ”એ સ્થળે રહેલા “આદિ' શબ્દથી જિનેશ્વરની જન્મભૂમિ વગેરે (પવિત્ર સ્થાન) સમજવું.
