________________
૪૨૮
શ્રાવકનાં બાર વતે યાને - કમલ જેમનાં એવા, ભગવાન શ્રી મહાવીર ગુણશીલ ચૈત્યમાં પધાર્યા. દેવોએ સમવસરણ રચ્યું. સાતકુલના તિલક સમાન શ્રી મહાવીર ભગવાન તેમાં પૂર્વ તરફ મુખ રાખીને બેઠા. ક્ષાયિક સમ્યક્ત્વ વગેરે ગુણોની શ્રેણિને પ્રાપ્ત કરનાર શ્રેણિકરાજા ઉદ્યાનપાલક પાસેથી ભગવાનનું આગમન જાણીને અભયકુમાર અને કૃતપુણ્યક વગેરેની સાથે વંદન કરવા માટે આવ્યા. ભક્તિપૂર્વક રિલેકબંધુને વંદન કર્યું. ઉચિતભૂમિમાં બેસીને પરમગુરુની દેશના સાંભળી. દેશનામાં અભયકુમારે હાથ રૂપી કમલની કળીઓને લલાટતટે રાખીને પૂછ્યું: હે સ્વામિન ! આ કૃતપુણ્યકે પૂર્વભવમાં શું કર્યું? કે જેના પ્રભાવથી વચ્ચે થોડો કાળ વિચ્છેદ પામનારા ભેગોને પ્રાપ્ત કર્યા. તેથી ભગવાને કૃતપુણ્યકને પૂર્વભવ કર્યો, તેમાં અધ્યવસાયને નાશ થવાથી ખીરનું દાન ત્રણ ભાગથી આંતરાવાળું કર્યું. તેનાથી એનું વિષયસુખ વિચ્છેદ પામ્યું. પૂર્વજન્મને વૃત્તાંત જાણીને અતિશય સંવેગ (=મોક્ષાભિલાષ) થવાથી કૃતપુણ્યકે તે કાલને ઉચિત કર્તવ્ય કરીને ખૂબ ધામધૂમથી ભગવાનના ચર
માં દીક્ષાને સ્વીકારી. આયુષ્ય સુધી દીક્ષાને પાળીને શાસ્ત્રોક્ત વિધિ પ્રમાણે વિધિ પૂર્વક મરણની આરાધના કરીને દેવપણે ઉત્પન્ન થયા. કૃત પુણ્યકનું દૃષ્ટાંત પૂર્ણ થયું.
શાલિભદ્રનું દષ્ટાંત શાલિભદ્રની કથા આ પ્રમાણે છે- મગધ નામના દેશમાં ગુણોથી સમૃદ્ધ રાજગૃહ શહેરમાં શ્રેણિક રાજા હતું. તેની ચિલ્લણ નામની પત્ની હતી. તે વખતે તે જ નગરમાં ગોભદ્ર નામને શ્રેષ્ઠ છેઠી હતું. તેની ભદ્રા નામની પત્ની હતી. તેણે કઈવાર રાત્રિના અંતે સ્વપ્નમાં વિવિધ ફલેના સમૂહથી નમેલું શાલિવન જોયું. જાગેલી તેણે પોતાના પતિને કહ્યું. તેણે પણ તેને કહ્યું : તને જલદી સર્વકલાસમૂહનું ઉત્તમ સ્થાન એ પુત્ર થશે. તે જ રાતે એને ઉત્તમ ગર્ભ રહ્યો. ગર્ભ વધી રહ્યો હતો ત્યારે ક્યારેક ભદ્રાને શાલિવનમાં કીડા કરવાને દોહલો થશે. તેના પતિએ તે જલદી પૂરો કર્યો. ત્યારબાદ સમય જતાં ભદ્રાએ દેવકુમાર જેવા પુત્રને જન્મ આપ્યું. પિતાએ હર્ષથી બાર દિવસ સુધી મહેત્સવ કરાવ્યું. ત્યારબાદ હર્ષ પામેલા વડિલજનોએ સ્વપ્ન અને દેહલાને અનુરૂપ શાલિભદ્ર એવું નામ કર્યું. કેમે કરીને તે કાતિથી, બુદ્ધિથી અને કલાસમૂહથી વૃદ્ધિ પા. પિતાએ પ્રેમથી તેને બત્રીશ શ્રેષ્ટિકન્યાઓ પરણવી. ગોભદ્રે ક્યારેક જિનેશ્વરએ કહેલી દીક્ષા લીધી. વિધિથી દીક્ષા પાળીને મૃત્યુ પામીને તે વૈમાનિક દેવ થયે. પૂર્વભવના સ્નેહથી અને પુત્રના અચિંત્ય પુણ્ય પ્રભાવથી એ દેવે વારંવાર આવીને શાલિભદ્રનું સાંનિધ્ય કર્યું. તે આ પ્રમાણે – બત્રીસ પત્નીઓ સહિત એને ઉત્તમ વસ્ત્ર, આભૂષણ વગેરે, સારભૂત આહાર અને તાંબૂલ વગેરે જે કંઈ ઉપગમાં આવે તેવું હોય
૧. અહીં શાલિવન શબ્દના બે અર્થ થઈ શકે. શનિ =શોભતું એ અર્થ પ્રમાણે શોભતું ઉદ્યાન એ અર્થ થઈ શકે. અથવા સાલિ નામનું ઉદ્યાન એવો અર્થ થઈ શકે.
