________________
૪૧૨
શ્રાવકનાં બાર – યાને પ્રભાવથી તે ત્રણે બ્રહ્મલોક દેવલોકમાં ગયા. કહ્યું છે કે, “સ્વય કરનાર, બીજા દ્વારા કરાવનાર, ચિત્તથી હર્ષ પામીને અનુમોદના કરનાર અને સહાય - કરનારને શુભમાં કે અશુભમાં તુલ્ય ફળ થાય છે એમ તત્વને જાણનારા પુરુષ કહે છે. તથા શ્રી ધર્મદાસગણીએ પણ કહ્યું છે કે-“આત્મહિતકર તપ વગેરે અનુષ્ઠાન કરનાર સ્વર્ગાદિ સદગતિને પામે છે, સામર્થ્ય ન હોવાથી તેવાં અનુષ્ઠાન કરી શકતો ન હોય, પણ તેવાં અનુષ્ઠાન કરનાર બીજાની અનમેદના (કે પ્રશંસા) કરનાર પણ તેવી જ સદ્દગતિને પામે છે. જેમ કે, રથકારના દાનની અને બલદેવ મુનિના તપ–સંયમની અનુમોદના કરનાર મૃગ સદગતિને પામ્યા. (ઉપદેશમાલા ગાથા ૧૦૮)
જીર્ણશ્રેષ્ઠીનું દૃષ્ટાંત ઉત્તમ જીર્ણશ્રેષ્ઠીની કથા આ પ્રમાણે છે – વૈશાલી નગરીમાં ચેટક નામને રાજા હતું. તેણે આર્ય લોકોની સેબતથી પ્રખ્યાત અને નિર્મલ કીર્તિને વિસ્તાર મેળવ્યું હિતે. વિસ્તાર પામતા અતિશય પુણ્યસમૂહથી બળવાન ઘણુ શત્રુસાતે તેને વશ થયા હતા. તે પરમ શ્રાવક હતું. તેને સર્વ અંતઃપુરમાં મુખ્ય પદ્માવતી રાણી હતી. તેની સાથે ત્રણ વર્ગમાં સારભૂત વિષયસુખને અનુભવતા તેના કેટલાક દિવસ પસાર થયા ત્યારે વર્ષાસમય નજીક આવતાં છવસ્થ અવસ્થામાં રહેલા તીર્થકર ભગવાન શ્રી મહાવીરસ્વામી વિહારના કમથી વૈશાલી નગરીમાં પધાર્યા. ત્યાં તેમણે ચાર મહિનાના ઉપવાસ શરૂ કર્યા. ચૌટામાં (=ચાર રસ્તા ભેગા થતા હોય તેવા સ્થાનમાં) કાત્સર્ગમાં રહેલા તેમને જીર્ણ શ્રેષ્ઠીએ જયા. શ્રેષ્ટિપદથી ભ્રષ્ટ કરાયેલ છે ત્યારે ત્રિલોકનાયકને જોઈને અતીવ હર્ષ પામે. બહુમાનપૂર્વક તેણે વિચાર્યું. તે આ સિદ્ધાર્થકુલના તિલકરૂપ મહામુનિ મહાવીર છે કે જેમની શરદઋતુની પૂર્ણિમાના ચંદ્રકિરણોના સમૂહ જેવી નિર્મલ, અનંતગુણ સમૂહથી મેળવેલી અને વૃદ્ધિ પામેલી કીર્તિ કળીચુનાની જેમ સર્વ દિશાએના અવકાશને સફેદ કરે છે. આથી અમે ધન્ય છીએ કે જેમને આ પરમેશ્વરનાં દર્શન થયાં. જેમણે ઘણું પુણ્ય મેળવ્યું નથી એવા જીના નિવાસમાં કલ્પવૃક્ષ ઉગતાં નથી. તેથી જે અમારા ઘરે એમનું પારણું થાય તે ઘણું સારું થાય. પછી ઘણી વખત સુધી ભગવંતની સેવા કરીને ઘરે ગયે. ત્યાં પણ ભોજન સમયે ભેજન માટે બેસવાના મનવાળા તેણે વિચાર્યું કે જે આ સમયે ભગવાન કેઈ પણ રીતે મારા ઘરે ભિક્ષા માટે આવે તે પુણ્યથી મારા સમાન બીજે કઈ નથી. આ પ્રમાણે દરરોજ તેની વિશેષ પ્રકારની શ્રદ્ધા (=તીર્થકરને પારણું કરાવવાની ભાવના) વધી રહી છે, દરરોજ નિવિંદનપણે જિનચંદન વગેરે સેવા કરે છે, ભગવાનને દાન કરવાની અનેક પ્રકારની મરથ