________________
૪૧૬
શ્રાવકનાં બાર તો યાને એક પુરુષ તેના ઉપર છત્ર ધારણ કરતા હતા, એક ચામર વીંઝતો હતો, એક તેના મસ્તકે મનોહર પુષ્પરચના કરતો હતો, એક ચરણોનું પ્રક્ષાલન કરતા હતા, એકે તેને બળામાં બેસાડી હતી. દેવીની જેમ દિવ્યલીલા કરવા માટે રહેલી તેને સુકુમાલિકાએ જોઈ તેને જોઈને સુકુમાલિકાએ વિચાર્યું. પૂર્વે સુકૃત કરનારી આ ધન્ય છે કે જે આ પ્રમાણે અતિશય ખુશામતમાં તત્પર પુરુષથી સેવાય છે. જે હમણું સારી રીતે આચરેલા મારા આ તપનું જે કંઈ પણ ફળ હોય તે અન્ય જન્મમાં હું આ પ્રમાણે પાંચ પુરુષની પત્ની થાઉં.
આ પ્રમાણે નિયાણું કરનારી તે કર્મોદયથી શરીરબકુશ બની. કેટલેક કાળ રહીને મૃત્યુ પામેલી તે બીજા દેવલોકમાં ગઈ. ત્યાં નવ પલ્યોપમ આયુષ્યવાળી દેવી થઈ સ્થિતિને ક્ષય થવાથી ત્યાંથી ચ્યવેલી તે પંચાલ દેશમાં કાંપિલ્યપુર નગરમાં દ્રુપદ રાજાની ચુલની પત્નીના ગર્ભમાં પુત્રી રૂપે ઉત્પન થઈ. જન્મ પામેલી તેનું દ્રૌપદી નામ રાખવામાં આવ્યું. તે વિશિષ્ટ રૂપ વગેરે સંપત્તિથી યુક્ત હતી. વિભૂતિથી તેને સ્વયંવર મંડપ કરાવ્યું. તેમાં વિવિધ અનેક કટિ રાજાઓ એકઠા થયા.તે સ્વયંવરમાં (પાંચ) પાંડવ મંચ ઉપર આવ્યા. અર્જુનના ગળામાં નાખવા માટે દ્રૌપદીએ વરમાળા ઊંચી કરી. કુશળ (=અનુકૂળ) પવનના કારણે વરમાળા પાંચ પાંડુપુત્રો ઉપર પડી. દેવોએ ઘેષણ કરી કે આ પાંચની પત્ની છે. વિવાહ મહોત્સવ થઈ જતાં દ્રપદ રાજા વડે વિભૂતિથી સન્માન કરાયેલા તે પાંડ હસ્તિનાપુર આવ્યા. પાંચ પાંડને પિતાના પ્રાણથી પણ અતિપ્રિય તે દ્રૌપદી પણ હસ્તિનાગપુરમાં પાંડવોની સાથે વિષયસુખ ભગવતી હતી. આ પ્રમાણે કેટલાક દિવસે પસાર થઈ જતાં કલહપ્રિય નારદ આકાશરૂપી ચેકના માર્ગથી ત્યાં ઓચિંતા આવ્યા. દ્રૌપદીનું મન શરીરશોભા કરનારા આભૂષણેમાં લાગેલું હોવાથી તેણે આવતા નારદને ન જોયા. ( આથી તેમનો આદર ન કર્યો. ) આથી ગુસ્સે થયેલા નારદ ધાતકીખંડમાં ગયા. ભરતક્ષેત્રમાં ચંપક ઉદ્યાનથી અલંકૃત અપરકંકા નામની નગરીમાં પદ્મનાભ નામને રાજા હતા. નારદ તેની સભામાં (આકાશમાંથી) ઉતર્યા. રાજાએ પણ સહર્ષ ઊભા થઈને તેમને સત્કાર કર્યો. તેમને પોતાના અંતઃપુરમાં લઈ
૧. હાથ-પગ ધોવા, શરીર ઉપરથી મેલ ઉતારવો, મોટું દેવું, દાંત સાફ રાખવા, વાળ ઓળવા વગેરે પ્રકારની શરીરવિભૂષા તરફ લક્ષ્ય રાખે તે શરીરબકુશ છે.
૨ પૂર્વે કેઈનું વર્ણન આવ્યું હોય તેના માટે તત્ શબ્દનો પ્રયોગ થાય. અહીં પૂર્વે વરમાલા ન' વર્ણન આવ્યું નથી. આથી વરમાલાની સાથે સા ને અન્વયે યોગ્ય નથી. અહીં (૪૯ મી ગાથામાં) હા ના સ્થાને કિરિ એવો પ્રયોગ વધારે સંગત બને એમ મને લાગે છે. અથવા ત (=વ) એ પ્રયોગ વધારે સંગત બને,
૩ અહીં (૫૧ મી ગાથામાં) ગાયદા મુંગફુ એવા પ્રયોગના સ્થાને ગાવા vમુનઃ એવો પ્રયોગ હોવો જોઈએ એમ મને લાગ્યું છે. એથી અર્થ પણ એ પ્રમાણે કર્યો છે.
