________________
૪૧૮
શ્રાવકનાં બાર વ્રતો યાને કૃષ્ણ અપરકંકા નગરીમાં ગયા. ચંપક નામના ઉદ્યાનમાં રથને રાખીને દારુક નામના દૂતને પદ્મનાભની પાસે મોકલ્યો. દૂતે ત્યાં જઈને નિઃશંકપણે કહ્યું કે, મહાન પ્રભાવવાળા કૃષ્ણ લવણસમુદ્ર ઉતરીને અહીં આવ્યા છે. તેથી દ્રપદપુત્રીને આપી દે, અથવા યુદ્ધ માટે તૈયાર થા. તેણે કહ્યું: પિતાના વધ માટે જલદી લવણ સમુદ્રને તરીને અહીં આવેલ કેઈક કાળો છે કે ધળો છે તે હું જાણતો નથી. તેથી તેની પાસે જઈને કહે કે, “જે આવ્યા છે તે જ રહે, પદ્મનાભના કે પાગ્નિની જવાલા માટે પતંગ ન થા.” તે પણ કૃષ્ણને આ જણાવ્યું. તેથી પહેલાં પાંડની સાથે ભયંકર મહાયુદ્ધ થયું. પછી પાંડે હારી જતાં કૃષ્ણ રથથી સંગ્રામભૂમિમાં આવ્યા અને શંખ પૂર્યો. તેના શબ્દથી પદ્મનાભનું કેટલુંક સૈન્ય દૂર જતું રહ્યું. પછી કૃષ્ણ ધનુષ ચડાવ્યું. તેના ટંકારથી ક્ષેભ પામેલું બાકીનું સૈન્ય પણ ભાગી ગયું. તેથી પદ્મનાભ પણ નાસી ગયો. અપરકંકાનગરીને ધન, ચોખા, જવ અને સેંધવ આદિથી પૂર્ણ કરીને તથા અન્ય પ્રવેશી ન શકે તે રીતે સજજ કરીને રહ્યો.
આ તરફ વાસુદેવે પણ નરસિંહનું રૂપ (=અધું મનુષ્યનું અને અર્થે સિંહનું શરીર) કરીને દરવાજા, ઝરુખા અને ગઢસહિત અપરકંમને પગના પ્રહારરૂપી બાણથી ભાંગી. તેથી ભયભીત બનેલે પદ્મનાભ રાજા દ્રૌપદીના શરણે ગયે. દ્રૌપદીએ કહ્યું : મને કૃષ્ણની પાસે લઈ જઈને તું સ્ત્રીને વેશ પહેરીને તેના શરણે જા. ભય પામેલા તેણે દ્રૌપદીને કૃષ્ણની પાસે લઈ જઈને તે જ કર્યું. કૃષ્ણ પણ તેને અભય આપ્યું. આ પ્રમાણે કૃતકૃત્ય કૃષ્ણ પોતાની બહેનને પાંડવોને સેપીને તે જ પ્રમાણે છ રથ વડે જબૂદ્વીપ તરફ ચાલ્યો. આ તરફ– ધાતકીખંડના પૂર્વભરતાર્ધમાં ચંપાનગરીમાં રહેનાર કપિલ નામથી પ્રસિદ્ધ વાસુદેવ હતા. તે વખતે સાધુઓથી સહિત શ્રી મુનિસુવ્રત તીર્થકર કપિલ વાસુદેવની નગરીમાં પૂર્ણ ભદ્ર નામના ઉત્તમ ઉદ્યાનમાં પધાર્યા. તેમની પાસે ધર્મને સાંભળતા કપિલ વાસુદેવે કૃષ્ણ વગાડેલા શંખના ધ્વનિને સાંભળીને જિતેંદ્રને પૂછ્યું : હે ભગવંત! આ કોણ શંખ વગાડે છે? તેથી જિને કહ્યું છે ભદ્ર! આ જંબૂદ્વીપના ભરતાઈને સ્વામી વાસુદેવ છે. એ દ્રૌપદીને મેળવવા માટે અહીં આવ્યો હતો. શ્રી પદ્મનાભ રાજાને જીતીને અને દ્રૌપદીને લઈને હમણે પોતાને સ્થાને જઈ રહ્યો છે. હર્ષથી શંખ વગાડતે તે લવણસમુદ્ર આગળ પહોંચ્યો છે. તેથી કપિલે જિનને કહ્યું : જે એમ છે તે તેને જોવા માટે જાઉં. તેની પૂજા કરીને રજા આપીને ફરી પણ હું અહીં આવીશ. તેથી જિને કહ્યું: ઉત્તમપુરુષનું મિલન થતું નથી. કારણ કે તીર્થકરે, ચક્રવર્તી, બલદેવ અને વાસુદેવ—આ સુમહાપુરુષ છે, એમનાં પરસ્પર દર્શન થતાં નથી. જિને આ પ્રમાણે કહ્યું છતાં કપિલ રથ વડે ઝડપથી સમુદ્રના કિનારે ગયે, એટલામાં કૃષ્ણ પણ લવણસમુદ્રની મધ્યમાં પહોંચી ગયે.
