________________
૪૧૫
શ્રી નવપઢ પ્રકરણ ગ્રંથનો ગુજરાતી ભાવાનુવાદ હાથ–પગવાળી તે ઉત્કૃષ્ટ યૌવનને પામી. જિનદત્ત સાથે વાહનો પુત્ર સાગર તેને પરણ્ય. તેને તેને સ્પર્શ સિબલિવૃક્ષના કાંટા જેવો લાગે. પછી શય્યામાં રહેલ તે સુખે સૂતેલી તેને છોડીને જલદી બીજી શય્યામાં ગયે. ત્યાં પણ તે આવી. તેણે તે જ પ્રમાણે છેડી દીધી. તેથી સુકુમાલિકોએ પિતા પાસે જઈને આ વિગત કહી. તેના પિતાએ પણ સાગરના પિતા જિનદત્તને ઠપકો આપે. જિનદત્ત પણ પુત્રને ઠપકો આપ્યો. સાગરે કહ્યુંઃ હે પિતાજી! પ્રજ્વલિત અગ્નિની જવાળાઓના સમૂહથી કષ્ટ પૂર્વક જોઈ શકાય તેવી ચિતા ઉપર હજી હું આરૂઢ થાઉં, પણ સુકુમાલિકાના સ્પર્શને સહન ન કરું. સાગરદત્તે આ વાત ભીંતના આંતરાથી કઈ પણ રીતે સાંભળી. તેણે પુત્રીને કહ્યું : હે વત્સ! તને હું બીજાને આપીશ. વિશ્વાસ પામીને તું મારા જ ઘરે રહે, સાસરે ન જા. અન્ય દિવસે સાગરદને એક ભિખારીને જે. સ્નાન અને વિલેપન કરાવીને તેને સુકુમાલિકા આપી, અને કહ્યું કે મેં તને આ મારી પુત્રી આપી છે. તે તારી પ્રિયપત્ની થશે. તેણે સુકુમાલિકાને સ્વીકારી. પછી તે તેને વાસભવનમાં લઈ ગયો. તેની સાથે સુતેલા તેણે તેને સ્પર્શ કરવતના જેવો અનુભવ્યું. તે તેને છોડીને જતો રહ્યો. તેથી સુકુમાલિકાએ પિતાને આ વાત કહી. પિતાએ તેને આશ્વાસન આપીને કહ્યું: હે વત્સ! તે અન્યજન્મમાં દર્ભાગ્યનું કારણ કેઈ ભયંકર કર્મ કર્યું છે, તેનું આ ફળ ઉપસ્થિત થયું છે, આથી તું વિષાદને છોડી દે. સદા જ દાન વગેરે ધર્મ જ કર, જેથી આગામી ભવમાં પણ તું અપાર દુદખસમૂહનું કારણ એવા દૌર્ભાગ્યરૂપી કુલનું ભવન ન બને. ત્યારથી તે દાનમાં તત્પર બની. એક વખત તેના ઘરે સાધવીઓ ભિક્ષા માટે આવી. તે સાદવીઓ ગે પાલિ (નામની પ્રવર્તિની)ની શિષ્યાઓ હતી. તેમને વહોરાવ્યા પછી વૈરાગ્યને પામેલી સુકુમાલિકાએ તેમનું સ્થાન વગેરે પૂછ્યું. સાધ્વીઓએ સ્થાન વગેરે કહ્યું. રાત્રે તે સાવીઓના સ્થાનમાં ગઈ. ત્યાં તેણે મહત્તરાનાં દર્શન કર્યા અને વંદન કર્યું. તેમણે પણ તેને ધર્મ કહ્યો. પ્રતિબંધ પામેલી તેણે સરળભાવથી સાધુધર્મને સ્વીકાર કર્યો. એક દિવસ તેણે મહત્તાને વંદન કરીને કહ્યું? ઘણું કર્મોને ક્ષય કરવા માટે તમારી અનુજ્ઞાને પામેલી હું છઠ્ઠના પારણે છઠ્ઠ કરવા પૂર્વક ચંપાનગરીની બહાર સુભૂમિપ્રદેશથી દૂર નહિ અને નજીક નહિ તેવા સ્થાને સૂર્ય સામે મુખ રાખીને આતાપનામાં તત્પર રહે. મહત્તરાએ કહ્યું ઃ આ શાસનમાં સાધ્વીઓ માટે આ વિહિત (ત્રશાસ્ત્રોક્ત) નથી. આમ છતાં જે તારી ઈચ્છા હોય તે પોતાના ઉપાશ્રયમાં જ રહીને યથાશક્તિ આતાપના કર. સુકુમાલિકાએ મહત્તરાના આ વચનની બરોબર શ્રદ્ધા ન કરી. મહત્તરાએ તેને ઘણી રેકી છતાં તે પોતાની ઈચ્છા પ્રમાણે કરવા લાગી. હવે એકવાર સુભૂમિપ્રદેશમાં દેવદત્તા વેશ્યોની સાથે વિલાસ કરતા કેઈ પાંચ પુરુષોને તેણે જોયા. વળી–
૧ મહત્તરા એટલે પ્રવતિની, અર્થાત મુખ્ય સાધ્વી.
