________________
શ્રાવકનાં બાર ત્રતા ચાને
અનંતજ્ઞાન, અનંતસુખ, અન`તવીય અને અનંતદન છે, જીવનુ સ્વરૂપ અભાવરૂપ નથી. મેાક્ષ માટે ઉદ્યમ કરનાર જીવને જ્યાં સુધી મેાક્ષની પ્રાપ્તિ થતી નથી ત્યાં સુધી સુગતિઓમાં સાંસારિક સુખા મળે છે અને કુગતિનાં દુઃખા મળતાં નથી. જ્યારે ચથાખ્યાત ( =જિનેશ્વરાએ જેવું કહ્યું છે તેવું ) સવ વિશુદ્ધ સસંવર થશે ત્યારે શાશ્વત મેાક્ષ થશે એમાં કાઈ શક નથી. તેથી હું લેાકેા! નરકાદિમાં દુઃખસમૂહને ઉત્પન્ન કરનાર સંસારના આ વિસ્તારને છોડીને સસંવરમાં જ સારી રીતે ઉદ્યમ કરો.
૩૯૮
આ પ્રમાણે સાંભળીને પ્રતિબાધ પામેલા ઘણા જીવા સર્વ સંવરમાં સારી રીતે ઉદ્યમ કરનારા થયા. પછી આન ંદ ગૃહસ્થે મસ્તકે અંજલિ કરીને પ્રણામપૂર્વક ભગવાનને પૂછ્યું : હે મુનિવરે દ્ર! જે સસÖવર કરવા સમર્થ ન હોય તે અમારા જેવા જીવનું સંસારમાં શું રક્ષણ થાય ? ભગવાને કહ્યું. જે સ`સંવર કરવા સમર્થ નથી તે દેશસ વર કરે. દેશસંવર પાંચ અણુવ્રત વગેરે ખાર પ્રકારના ગૃહસ્થ ધર્મ સ્વરૂપ છે. સ`સારમાં વિવિધ ચિત્તવાળા જીવાનું તેનાથી જ રક્ષણ થાય છે. કારણ કે તે પણ નરક વગેરે ક્રુતિને અટકાવવામાં સારી રીતે સમર્થ છે. જેનાથી ( ધર્મની જેટલી પરાકાષ્ઠાથી ) નિરાશંસ જીવ શાશ્વત સુખવાળા મેાક્ષને મેળવે, તેટલા પ્રક ને ( =પરાકાષ્ઠાને) પામેલા ગૃહસ્થધ જ સર્વસંવરના પણ હેતુ થાય છે. આન ંદે કહ્યું: જો એમ છે તે, હું આપની પાસે આ દેશસવરના જ સ્વીકાર કરું છું. ભગવાને કહ્યું: હું મહાનુભાવ! તમને સુખ ઉપજે તેમ ( =તમારી ઇચ્છા પ્રમાણે) કરી શકો છે, આમાં વિલંબ ન કરો. તેથી તેણે સ્કૂલપ્રાણાતિપાત, સ્થૂલમૃષાવાદ અને સ્થૂલઅદત્તાદાનનું દ્વિવિધ-ત્રિવિધથી પચ્ચક્ખાણુ કર્યું". સ્વસ્રી સ ંતાષના સ્વીકાર કર્યાં. સ્વસ્રીમાં પણ શિવાનંદા સિવાય અન્ય સ્ત્રીઓના જાવજીવ ત્યાગ કર્યાં. પરિગ્રહપરિમાણ લીધું. તે આ પ્રમાણે :– ૧૨ ક્રોડ સુવણુ, ૪૦ હજાર ગાયા, પાંચસેા હળ, પાંચસો ગાડાં, પાંચસો વહાણ ઈત્યાદિ સિવાય અન્ય પરિગ્રહના જાવજીવ નિયમ કર્યો. આ પ્રમાણે પાંચ અણુવ્રતાને સ્વીકારીને યથાશક્તિ સાત શિક્ષાત્રતા સ્વીકાર્યા. સમ્યક્ત્વમૂલ ખારેય વ્રતનાં બે પ્રકારની પરિજ્ઞાથી અતિચારસ્થાનાને જાણ્યા. બીજા પણ વિવિધ અભિગ્રહા સ્વીકાર્યો. પછી તીથ કરને ભાવથી વંદન કરીને તીથ કરે કહેલા ધર્મોની પ્રાપ્તિથી પેાતાને મહાન માનતા તે પાતાના ઘરે ગયા. તેણે શિવાનઢાને કહ્યું કે, મેં આજે મહાવીર ભગવાનની પાસે સમ્યક્ત્વમૂલ પાંચ અણુવ્રત અને સાત શિક્ષાવ્રત સ્વરૂપ શ્રાવકધર્મીના સ્વીકાર કર્યા છે. શિવનંદાએ કહ્યું : જે એમ છે તા હું પણ એના સ્વીકાર કરું. આન ંદે રજા આપી. પછી તે મહાન આડંબરથી ભગવાનની પાસે ગઈ. તેણે પણ ધ દેશના સાંભળીને પૂજ્ય ત્રિલેાકબંધુની પાસે તે જ પ્રમાણે શ્રાવકધર્મ ના સ્વીકાર કર્યાં. જિનને નમીને તે પોતાના ઘરે ગઇ. આ વખતે શ્રી
૧. નપરિના અને પ્રત્યાખ્યાનપરિના એ બે પ્રકારની.
