________________
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથને ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
૩૯૭ આ પ્રમાણે માર્ગને શણગારાવીને જિતશત્રુ રાજા સામંત વગેરે સૈન્ય, અંતઃપુર અને પરિવારની સાથે ભગવાનને વંદન કરવા માટે ચાલ્યા. સમવસરણની ભૂમિમાં આવ્યું. સમવસરણની ભૂમિના એક જન પ્રમાણ ભૂમિપ્રદેશનું આકાશતલ જેવા નિર્મલ સ્ફટિકના સમૂહથી રચેલું અને લાલરંગના મણિઓથી વિભૂષિત કરેલું તળિયું શેભે છે. તેમાં સૂર્ય કિરણોથી બે ગણા (=ડબલ) કિરણવાળા, દેવસમૂહે બનાવેલા, રત્ન, સુવર્ણ અને ચાંદીના ગઢ શોભે છે. દેવોએ બનાવેલ, ભમરાઓના કલકલ અવાજથી વાચાળ, જાણે દૂર રહેલા ભવ્યજીને લાવવા માટે પ્રયત્નશીલ હોય તેવો અશકવૃક્ષ છે. અશેકવૃક્ષની નીચે રચેલાં બહુવર્ણની પ્રભાવાળા મને હર રત્નનાં ચાર સિંહાસનો શેભે છે. સિંહાસનની આસપાસનું પૃથ્વીમંડલ રત્નકિરણોના સમૂહથી યુક્ત હતું. ત્યાં આકાશમાં નવીન મેઘના જેવા ગંભીર નાદવાળી જયસૂચક દુંદુભિએ ખુશ થયેલા દેવે અતિશય ભક્તિથી વગાડતા હતા. ત્યાં જિનવરની ઉપર ધારણ કરેલા, પ્રભુના ત્રિભુવનના જીવોના સ્વામિત્વને સૂચિત કરનારા, દિવ્ય ત્રણ વેત છત્રો શોભે છે. જેને રચીને સ્વયં દેવે પણ વિસ્મય પામ્યા તે સમવસરણ ભૂમિનું આ પ્રમાણે કેટલું વર્ણન કરાય?
તેથી જિતશત્રુ રાજા સમવસરણ ભૂમિને જોઈને અત્યંત વિસ્મય પામ્યું, અને એથી એનાં નેત્રે પ્રફુલ્લિત બની ગયા. પછી સમવસરણ ભૂમિની અંદર પ્રવેશીને જિનને ત્રણ પ્રદક્ષિણ આપીને ભાવપૂર્વક નમે. આ વખતે આનંદ ગૃહસ્થ પણ મહાઆડંબરથી ભગવાનને વંદન કરવા માટે આવ્યું. ભગવાનને વંદન કરીને તે યથાયોગ્ય સ્થાનમાં બેઠે. ત્યારબાદ ભગવાને મોક્ષનગરી તરફ પ્રયાણ કરનારા ભવ્ય જીવોને મેક્ષને માર્ગ બતાવવા માટે પ્રયાણ વખતે વગડાવેલા મંગલપટહ ( =ઢોલ) ના અવાજ જેવા મધુર અને ગંભીર સ્વરથી ધર્મદેશના શરૂ કરી. તે આ પ્રમાણે - હે લોકે મોહનિદ્રાનો ત્યાગ કરીને મોક્ષ માટે ઉદ્યમ કરનારા બને. ઘટિકાના બહાને આયુષ્યકર્મદલિકેના અંશે તૂટી રહ્યા છે. કારણ કે મેહનિદ્રાથી ઘેરાયેલો માણસ જાગ હોવા છતાં હેય-ઉપાદેયના વિભાગને અને ગમ્ય–અગમ્યને જાણતા નથી. સારી રીતે એકઠું કરેલું ધન નાશ પામે છે, સ્નેહી કુટુંબીઓ નાશ પામે છે, જગતમાં એક ધર્મને છોડીને બીજું બધું ય નાશ પામે છે. જેમ બીજ અંકુરનો સાધક છે તેમ ધર્મ જ મેક્ષિકાર્યને સાધક છે. ધર્મ સકલ દુઃખને નાશ કરે છે અને સુખસમૂહને મેળવી આપે છે. તે આ પ્રમાણે – દેષોને નાશ થવો એ જેનું સ્વરૂપ (=સ્વભાવ) છે એ આ ધર્મ જીવને જ ગુણ છે. જીવહિંસા વગેરે દે છે. એ દોષનો નાશ થતાં સર્વ સંવર થાય છે. સર્વ સંવર થતાં ન કર્મબંધ થતું નથી, અને પૂર્વે જે કર્મો બંધાયેલા છે તેમને શુદ્ધ ધ્યાન, તપ અને ભાવના વગેરેથી નાશ કરે છે. આ પ્રમાણે શાશ્વતકાર્ય જે મોક્ષ તે પણ જીવને જ પર્યાય છે. મોક્ષ સર્વ કર્મને ક્ષય થતાં નિજરૂપમાં અવસ્થાન સ્વરૂપ છે. જીવનું સ્વરૂપ
