________________
૪૦૧
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથના ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
તે દુષ્પ્રત્યુપેક્ષ, અર્થાત્ અપ્રત્યુપેક્ષ એટલે આંખેાથી નહિ જોયેલું. દુષ્પ્રત્યુપેક્ષ એટલે ખરાખર નહિ જોયેલું. શય્યા પદ મૂળ ગાથામાં નથી પણ સંસાર પઢના ઉપલક્ષણથી લીધું છે. શય્યા એટલે વસતિ. સુવા માટે જે પાથરવામાં આવે તે સ`સ્તાર, અર્થાત્ જેના ઉપર સુવાય તે સંસ્તાર=સંથારો. અથવા શય્યા એટલે શરીરપ્રમાણ સથારા, સંસ્તાર એટલે અહી હાથ પ્રમાણ સંથારા. ગાથાના ત્તિ 7 શબ્દથી પીઠ વગેરે પણ સમજવું. આના સમુદિત અથ આ પ્રમાણે છેઃ- આંખેાથી જોયા વિના કે બરાબર જોયા વિના શય્યા, સથારા, પીઠ વગેરેના ઉપયાગ કરવા તે અપ્રત્યુપેક્ષ ક્રુપ્રત્યુપેક્ષ શય્યાસ સ્તાર અતિચાર છે.
(૨) અપ્રમાર્જિત-દુષ્પ્રમાર્જિત શય્યા સસ્તાર :- અપ્રમાર્જિત એટલે વજ્રના છેડા વગેરેથી નહિ પ્રમા? લ. દુષ્પ્રમાર્જિત એટલે ખરાબર નહિ પ્રમા૨ેલું. પૂજ્યા વિના કે ખરાખર પૂજ્યા વિના શય્યા, સથારા, પીઠ વગેરેના ઉપયાગ કરવે તે અપ્રમાર્જિત-પ્રમાર્જિત શય્યાસંસ્તાર અતિચાર છે.
(૩) અપ્રત્યુપેક્ષ-દુષ્પ્રત્યુપેક્ષ સ્થ‘ડિલ :- સ્થ`ડિલ એટલે વડીનીતિ અને લઘુનીતિ કરવાની ભૂમિ. જોયા વિના કે ખરાખર જોયા વિના વડીનીતિ–લઘુનીતિ ભૂમિના ઉપયાગ કરવા તે અપ્રત્યુપેક્ષ-પ્રત્યુપેક્ષ–સ્થ ડિલ અતિચાર છે.
(૪) અપ્રમાર્જિત-દુષ્પ્રમાર્જિત સ્થાડિલ :- પૂજ્યા વિના કે ખરાખર પૂજ્યા વિના વડીનીતિ–લઘુનીતિની ભૂમિના ઉપયોગ કરવા તે અપ્રમાર્જિત-દુષ્પ્રમાર્જિતસ્થ`ડિલ અતિચાર છે. બહારની સ્થ`ડિલ ભૂમિની સ ́ખ્યા ૧૦૨૪ થાય છે. કહ્યું છે કે
૧. અનાપાત-અસલાક, ૨. અનુપઘાતી, ૩. સમ, ૪, અષિર, ૫. અચિરકાલકૃત, ૬. વિસ્તાણુ, ૭. દૂરાવગાઢ, ૮. અનાસન્ન, ૯. બિલવર્જિત અને ૧૦. ત્રસ-પ્રાણ-મીજ રહિત સ્થડિલ ભૂમિમાં લઘુનીતિવડીનીતિ, શ્લેમ, વગેરેનુ વિસર્જન કરે. (૧) આપાત એટલે આવવું. સલાક એટલે જોવું. જેમાં બીજાએ આવતા ન હેાય અને જોતા ન હાય તેવી ભૂમિ અનાપાત–અસલાક છે. (૨) અનુપઘાતી એટલે માર-પીટ આદિ ઉપઘાતથી રહિત. (૩) સમ એટલે ખાડા-ટેકરા વગેરે વિષમતાથી રહિત. (૪) અશુષિર એટલે પેાલાણ વિનાની. (૫) અચિરકાલકૃત એટલે નજીકના સમયમાં શુદ્ધ (અચિત્ત) થયેલી. (૬) વિસ્તાણુ એટલે મેાટીપહેાળી. (૭) દૂરાવગાઢ એટલે અંદરના ભાગમાં ઉડે સુધી અચિત્ત થયેલી. (૮) અનાસન્ન એટલે લેાકેાપયાગી બગીચા વગેરેથી દૂર હેાય તેવી..
૫૧
