________________
૩૮૩
શ્રી નવપક પ્રકરણ ગ્રંથ નો ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
एगमुहुत्तं दिवसं, राई पंचाहमेव पक्खं वा।
वयमिह धारेउ दद, जावइयं उच्छहे काले ॥ १०७॥ ગાથાથ-એક મુહૂર્ત સુધી, અથવા એક દિવસ સુધી, અથવા એક રાત્રિ સુધી, અથવા પાંચ દિવસ સુધી, અથવા એક પક્ષ સુધી એમ જેટલા કાળ સુધીનું દેશાવળાશિક લેવાને ઉત્સાહ થાય તેટલા કાળ સુધીનું દઢતાથી દેશાવળાશિક ધારણ કરે.
ટીકાર્થ–મુહૂર્ત, દિવસ વગેરે જેટલા કાળ સુધી દેશાવગશિક લેવામાં વિર્યોલ્લાસરૂપ શક્તિ હોય તેટલા કાળ સુધી જ આ વ્રત વારંવાર કરે, (અર્થાત્ હમણાં એક દિવસ સુધીનું જ દેશાવગાશિક લેવાને ઉત્સાહ છે તે એક દિવસ સુધીનું જ લે, એક દિવસ પૂર્ણ થયા પછી ફરી જેટલા કાળ સુધીનું દેશાવગાશિક લેવાને ઉત્સાહ થાય તેટલા કાળ સુધીનું લે, આમ ફરી ફરી લે,) પણ આળસ ન કરે આ જ વ્રતની યતના છે. [ ૧૦૭] હવે દેશાવગાશિકના અતિચારોને કહે છે –
आणयणि पेसणेऽवि य, पओग तह सदरूववाए य ।
बहिपोग्गलपक्खेवो, पंचक्यारे परिहरेज्जा ॥१०८॥ ગાથાથ-દેશાવગાશિકના આનયનપ્રવેગ, શ્રેષ્યમયેગ, શબ્દપાત, રૂપપાત અને બહિ યુગલપ્રક્ષેપ એ પાંચ અતિચારોનો ત્યાગ કરે.
ટીકાથ:-(૧) આનયનપ્રગ-(લાવવામાં બીજાને જોડો તે આનયનપ્રગ.) વિવક્ષિત (=નિયમમાં ધારેલા) ક્ષેત્રથી બહાર રહેલ સચિત્ત વગેરે કઈ વસ્તુને વિવક્ષિતક્ષેત્રમાં લાવવામાં પોતે જાય તે વ્રતભંગ થાય, એથી બીજાને સંદેશા વગેરેથી તારે આ વસ્તુ અહીં લાવવી એમ બીજાને જે તે આનયન પ્રગ.
(૨) પ્રેધ્યપ્રયોગઃ-(બીજાને મોકલવામાં જે તે પ્રખ્ય પ્રવેગ.) લીધેલા દિશાપરિમાણથી આગળ (કંઈક કામ પડતાં) સ્વયં જવામાં વ્રતભંગ થાય એથી બીજાને મેકલવો તે શ્રેષ્યપ્રગ.
(૩) શબ્દપાત –(શબ્દ નાખવા તે શબ્દપાત.) વિવક્ષિતક્ષેત્રથી બહાર રહેલા કોઈને બેલાવવા માટે તેના કાનમાં ખાંસી વગેરે શબ્દો નાખવા તે શબ્દપાત.
(૪) રૂપપાત -(રૂપ નાખવું કાયા બતાવવી તે રૂપપાત.) વિવક્ષિતક્ષેત્ર બહાર રહેલા કેઈને બોલાવવા માટે તેની આંખોમાં પોતાના શરીરને આકાર નાખવા=બતાવ તે રૂપપાત.
આ બે અતિચારો આ પ્રમાણે સંભવે છે – પિતાની બુદ્ધિમાં સ્વીકારેલા (=નક્કી કરેલા) ક્ષેત્રની બહાર રહેલા કઈ માણસને બોલાવવાની જરૂર છે, વ્રતભંગના ભયથી
