________________
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથને ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
૩૮૧. ટીકાથ –વિધિથી એટલે “વત્તો ગુરમ સંવિાળો રૂત્તરં ૩ ૪ વા ૧frog પરવાળ” સંવિગ્ન (મક્ષાભિલાષી) શ્રાવક ચિત્તની એકાગ્રતાપૂર્વક થોડા સમય સુધી કે જીવનપર્યત ગુરુની પાસે પચ્ચખાણ લે, ઈત્યાદિ અન્યશાસ્ત્રોમાં કહેલા વિધિથી. ગાથાનો ભાવાર્થ- ચાર માસ વગેરે કાળ સુધી જે સેનું, ધન, ધાન્ય વગેરે વ્યવહાર કરવા માટે (=વાપરવા માટે) છૂટું રાખ્યું હોય તેનો રાત્રિ વગેરે વિવક્ષિત કાળમાં ઉપગ થવાની સંભાવના ન હોય તે વિવેકીએ ગુરુ વગેરેની પાસે તેનું પચ્ચકખાણ જ કરી લેવું જોઈએ. કારણકે પચ્ચક્ખાણ કરી લેવાથી આશ્રવને નિરોધ થઈ જાય છે. પચ્ચફખાણ ન કરવાથી તે અવિરતિના કારણે કર્મ બંધ થાય છે.
અહીં કામદેવનું દષ્ટાંત છે. કામદેવની કથાનું સૂચન કરનારી ગાથા બીજા ગ્રંથમાં આ (નીચે મુજબ) છે. चंपाए कामदेवो पडिम पडिवण्णु सव्वराईयं । सक्कपसंसा देवोवसग वीरेण परिकहणं ॥१॥
“ચંપાનગરીમાં કામદેવ શ્રાવકે આખી રાત પ્રતિમાને સ્વીકાર કર્યો. ઈ કામદેવના સત્ત્વની પ્રશંસા કરી. દેવે કામદેવને ઉપસર્ગો કર્યા. શ્રાવકે સમતાથી ઉપસર્ગો સહન કર્યા એ બિના શ્રી મહાવીર ભગવાને સાધુસાવીને કહી.” આ ગાથાને ભાવાર્થ કથાથી બતાવાય છે.
કામદેવનું દૃષ્ટાંત ચંપાનગરીમાં જીવ-અજીવના બોધવાળ, પુણ્ય-પાપનો જાણકાર, આસ્રવ-સંવરનિર્જરામાં કુશળ, બંધ-મોક્ષની વિચારણામાં નિપુણ અને અઢાર દોષથી રહિત દેવની પરમભક્તિથી આરાધના કરનાર કામદેવ નામને શ્રાવક હતા. તેની દેવ-ગુરુની પૂજા કરનારી, સુશીલવંતમાં અગ્રેસર, વિનયથી ઉત્તમ અને સર્વ અકાને ત્યાગ કરનારી ભદ્રા નામની ઉત્તમ પત્ની હતી. કામદેવે ભગવાન મહાવીર તીર્થકરની પાસે પરિગ્રહપરિમાણ લીધું. તે આ પ્રમાણે –વ્યાજે આપેલા છ કોડ, નિધાનરૂપે રાખેલા છ કોડ, વેપારમાં રોકેલા છ કોડ, બધું મળીને અઢાર ક્રોડ ધન, પાંચસો હળ, પાંચસે વહાણ, દશ દશ હજારના પરિમાણવાળા દશ ગોકુલ, આ સિવાયનું મેં સ્વપરિગ્રહમાંથી વિવિધ– વિવિધથી વોસિરાવી દીધું છે. આ પ્રમાણે આટલા પરિગ્રહથી યુક્ત તે વિશ વર્ષ સુધી રહ્યો. કેવળ આઠમ–ચૌદશ વગેરે તિથિઓમાં હંમેશાં જ સર્વથી (=વિહાર ઉપવાસથી) ચાર પ્રકારનો પૌષધ કરતે હતો. પૌષધમાં તેનું મન ધ્યાન-અધ્યયનમાં લીન રહેતું હતું,
૧. frદ પરાજવાળ સિવાય આ પાઠ શ્રાવકપ્રજ્ઞસિ ગાથા ૧૦૮ ના પૂર્વાધમાં છે.
