________________
3८०
શ્રાવકનાં બાર વ્રતો યાને मोत्तूण पत्तनियरं जडाण नियपरिमलंसमप्पते ।
सहस्सुम्मलणदुक्खं वालय ! बालोऽसि किं भणिमो ॥१॥ આ ગાથામાં નgણુમૂઢળ૦ એ સ્થળે લોજિ એ નિયમથી અને લેપ થયે છે. (સસ મળ૦=સફુકૂળ૦)
કાનંતિ ની સંસ્કૃત છાયા જ્ઞાત્તિ એવી થાય. અચ વિશેષણ દેશાવનાશિકનું છે. અને એમ અધ્યાહાર છે. શનિ શબ્દ અર્થમાં છે, અને તેને અન્વયે વઘુ શબ્દની આગળ કરવો. એ પ્રયોગમાં પ્રાકૃતમાં ઢિવિમવિ નાનાં ચચો વદુર (કલિંગ, વિભક્તિ અને વચનને બહુલતાએ ફેરફાર થાય છે) એ નિયમથી ઉત્તિ એમ સમજવું. આથી ગાથાનો અર્થ આ પ્રમાણે થાય
આ દેશાવગાશિકને ન કરવામાં અવિરતિના કારણે ઘણે જ કર્મ બંધ થાય એમ જ જાણે છે તો પણ પ્રમાદના કારણે દિવસે કે રાતે ક્યારેય પરિમાણ કરતા નથી.” જો જાણતા હોવા છતાં દેશાવગાશિકને કરતા નથી, તેથી જ અવિરતિના કારણે કર્મબંધથી બંધાય છે, એમ દેષદ્વાર ગાથાને ભાવાર્થ છે.
પ્રશ્ન-અવિરતિના કારણે કર્મબંધ થાય છે એ કઈ પ્રમાણથી સિદ્ધ થતું નથી.
ઉત્તર–આગમપ્રમાણથી સિદ્ધ છે. તે આ પ્રમાણે -પચ્ચકખાણ નહિ કરનાર જીવના પૂર્વભવોનું શરીર વગેરે પણ બધુંય આગમમાં છૂટું જ (=પાપબંધવાળું) જણાવ્યું છે. કહ્યું છે કે-“સંસારમાં જે અનંતા શરીરે બાંધ્યા અને મૂકયા તેમને સિરાવવામાં ન આવે તે જીવ કર્મબંધથી પકડાય છે, અર્થાત્ તેને કમબંધ થાય છે.”
આથી જ દુષ્કૃતગહમાં– गहिऊणं मुक्काई जम्मणमरणेसु जाइ देहाइं। पावेसु पसत्ताई वोसिरियाई मए ताई ॥१॥
જન્મ-મરણેમાં મેં જે શરીરે લઈને મૂકયા હોય, પાપોમાં રહેલાં (=પાપનું કારણ બનતાં) તે બધાં શરીરને મેં સિરાવી દીધા છે.”
આ પ્રમાણે પૂર્વભવના શરીરનો ત્યાગ કરાવ્યું છે. [૧૦૫] ગુણદ્વાર વિષે કહે છે –
चाउम्मासिगऽवहिणा, बहुयं गहियं न तस्स संपत्ती ।
एवं नाउं विहिणा, संखेवं कुणइ राईए ॥१०६॥ ગાથાથ-ચાર માસ વગેરે કાળ સુધી નિયમમાં વધારે છૂટ રાખી હય, જેટલી છૂટ રાખી હોય તેટલાને લાભ થવાને નથી (કે તેટલાની જરૂર પડવાની નથી) એમ જાણીને વિધિથી રાત્રે સંક્ષેપ કરે.
