________________
૧૧૪
શ્રાવકના બાર વ્રતો યાને ન આપ્યું. તે આવીને બાળકને ધવડાવે છે. આ પ્રમાણે મેટે થતો તે ત્રણ વર્ષને થયે. એકવાર વિહાર કરતાં કરતાં સાધુઓ ત્યાં આવ્યા. સુનંદાએ રાજદરબારમાં ફરિયાદ કરી. ધનગિરિએ (રાજદરબારમાં) કહ્યું કે સુનંદાએ મને આ બાળક આપી દીધો છે. આખું નગર સુનંદાના પક્ષમાં હતું. સુનંદાએ (બાળકને લલચાવવા માટે) ઘણું રમકડાં લીધાં. રાજા જે નિર્ણય આપે તે માન્ય કરો એવું નક્કી થયું. રાજા પૂર્વ સન્મુખ બેઠે. રાજાની જમણી તરફ સંઘ બેઠે, સ્વજન–પરિવાર સહિત સુનંદા ડાબી તરફ બેઠી. પછી રાજાએ કહ્યુંઃ તમે એને પોતાનો કરે, અર્થાત્ તમે એને બોલાવ, જેની પાસે બાળક જાય તેનો બાળક થશે. બધાએ સ્વીકાર્યું. બાળકને પહેલાં કણ બોલાવે? ધર્મ પુરુષપ્રધાન છે માટે પુરુષ (=સાધુઓ) પહેલાં બેલાવે, એમ વિચારણા થઈ. આથી નગરલોકેએ કહ્યું: સાધુઓએ તે એને વશ કરે જ છે, માટે માતા પહેલાં બોલાવે. વળી માતા દુષ્કર કરનારી છે. વળી માતા કમળતાથી પ્રવૃત્ત થઈ છે, અર્થાત્ માતા કોમળ હોય છે. માટે માતા જ પહેલાં બોલાવે. તેથી સુનંદાએ ઘેડા, હાથી, રથ, બળદ વગેરે રમકડાં લઈને અને બાલ્યભાવને લેભાવનારા મણિ– સુવર્ણનાં વિવિધ ચિત્રો (=પુતળીઓ વગેરે) પાસે રાખીને કહ્યું : હે વજીસ્વામી ! આવ, આવ. બાળક જેતે રહે છે. તે સમજે છે કે જે સંઘની અવજ્ઞા કરું તે દીર્ઘસંસારી બનું. વળી માતા પણ (મેહ દૂર થવાથી) દીક્ષા લેશે. માતાએ આ પ્રમાણે ત્રણવાર બોલાવ્યો. પણ તે ગયે નહિ. પછી તેના પિતાએ (રહરણને બતાવીને) કહ્યું: હે વજા! જે તે સારો નિર્ણય કર્યો હોય તો ધર્મરૂપ ધજાથી વિભૂષિત અને કમરૂપ જેને દૂર કરનાર આ રજોહરણને જલદી લે. તેણે જલદી આવીને રજોહરણ લઈ લીધું. લેકેએ “ધર્મ જય પામે છે” એમ જોરશોરથી સિંહનાદ ર્યો. આ વખતે માતાએ વિચાર્યું કે મારા ભાઈએ, પતિએ અને પુત્રે દીક્ષા લીધી તો શું હું કામ રહું? એ પ્રમાણે તેણે પણ દીક્ષા લીધી. ધનગિરિએ વાસ્વામીને દીક્ષા આપીને સાદવીઓની પાસે જ રાખ્યા. વાસ્વામીએ અંગોનો અભ્યાસ કરતી સાધવીઓની પાસે સાંભળીને પદાનુસારિણી લબ્ધિથી અગિયાર અંગે ભણી લીધા. આઠ વર્ષના થયા ત્યારે સાદેવીના ઉપાશ્રયમાંથી નીકળીને આચાર્યની પાસે રહ્યા. આચાર્ય એકવાર ઉજજેની ગયા. ત્યાં ધારાબદ્ધ વર્ષાદ પડવા લાગ્યો. આ સમયે ત્યાંથી પસાર થતા પૂર્વભવના મિત્ર જૈભકદેવોએ વાસ્વામીને જોયા. તેથી વાસ્વામીની પરીક્ષા કરવા માટે વણિકનું રૂપ લઈને નીચે ઉતર્યા. ત્યાં બળદને છોડીને સેઈ કરવા લાગ્યા. રઈ તૈિયાર થઈ ગઈ એટલે વાસ્વામીને વહોરવા માટે વિનંતિ કરી. વાસ્વામી વહોરવા ચાલ્યા, પણ હજી ઝીણે ઝીણે વર્ષાદ આવતો હતું. આથી પાછા ફર્યા. પછી વર્ષાદ તદ્દન રહી ગયે. ફરી વણિકદેવે તેમને બોલાવવા આવ્યા. વજાસ્વામીએ ત્યાં જઈને ઉપયોગ મૂક્યો. તે આ પ્રમાણે – દ્રવ્યથી કેળાનું ફલક કેળા ફલના બનાવેલા પદાર્થો વગેરે છે, ક્ષેત્રથી ઉજજૈની નગરી છે, કાળથી વર્ષાઋતુ
