________________
૨૭૨
શ્રાવકનાં બાર વતે યાને. * ટીકાથ:- અહીં છ દિશાના સંબંધથી છે ભેદ છે. ઇન્વેવ એ સ્થળે જ શબ્દ નહિ કહેલાના સંગ્રહ માટે છે. આથી અન્ય ચાર વિદિશાઓને ઉમેરવાથી દશ ભેદો પણ થાય.
ગુણવતઃ– ગુણ (=લાભ) માટે વ્રત તે ગુણવત. ગુણવ્રત પ્રાણાતિપાત વિરમણE: વગેરે અણુવ્રતોના પાલન માટે વાડ સમાન છે. [ ૬૭] હવે આ વ્રત જે પ્રમાણે થાય છે તે પ્રમાણે ઉત્પત્તિકાર કહે છે -
परिमियखेत्ताउ बहि, जीवाणं अभयदाणबुद्धीए ।
दिसिवयगहपरिणामो, उप्पज्जइ तिव्वसढस्स ॥ ६८ ॥ ગાથાર્થ – તીવ્ર શ્રદ્ધાવાળા શ્રાવકને પરિમિતક્ષેત્રથી બહાર જીને અભય આપવાની બુદ્ધિથી દિગ્ગત લેવાના પરિણામ ઉત્પન્ન થાય છે.
ટીકાથ – પરિમિતક્ષેત્ર એટલે પૂર્વાદિ દશેય દિશાઓમાં પ્રત્યેક દિશામાં. આટલા જન સુધી મારે જવું (તેનાથી વધારે જવું નહિ) એ પ્રમાણે નક્કી કરેલ ભૂમિપ્રદેશ.
તવ શ્રદ્ધાવાળો એટલે તીવ્ર શ્રેષ્ઠભાવવાળ. [ ૧૮ ] હવે દોષકારનું પ્રતિપાદન કરે છે –
दिसि परिमाणं न कुणंति कहवि मोहेण मोहिया पावा ।
तिमिसगुहाए जह कोणिओ हु निहणं नरा जंति ॥ ६९ ॥ ગાથા -અજ્ઞાનથી મૂઢ કરાયેલા જે ભારે કર્મી મનુષ્ય કેઈપણ કારણથી દિકુપરિમાણ કરતા નથી તે તમિસ્રા ગુફામાં કેણિકની જેમ મૃત્યુ પામે છે.
ટીકાથ:- આ પ્રમાણે ગાથાને સંક્ષેપથી અર્થ છે. વિસ્તારથી અર્થ તે કથાથી. જાણ. તે કથા આ પ્રમાણે છે -
કેણિકનું દૃષ્ટાંત ચંપાનગરીમાં શ્રેણિક રાજાનો પુત્ર કેણિક રાજા હતા. તેનું બીજું નામ અશોકચંદ્ર હતું. તેને પૂર્વભવમાં શ્રેણિક રાજા ઉપર વૈરભાવ થયો હતો. આથી તે શ્રેણિકની પત્ની ચેલ્લણના પુત્રપણે ઉત્પન્ન થયો. તે માટે થયે ત્યારે શોક્યમાતાના કાલ વગેરે દશ. કુમારને તમને દરેકને રાજ્યનો અગિયારમે ભાગ આપીશ એમ કહીને પોતાના પક્ષમાં લીધા. પછી તેણે પોતાના પિતા શ્રેણિકને બાંધીને રાજ્ય લીધું. વિષભક્ષણથી પિતા મૃત્યુ
