________________
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથને ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
૩૪૯ વાજિંત્રોનો નાદ થતું હોય, બંદીજનો બિરુદાવલી ગાતા હોય, અનેક સામંત રાજાઓ અને માંડલિક રાજાઓ સ્પર્ધાપૂર્વક રાજાના દર્શન કરતા હોય, નગરના લકે “આ મહાન ધર્માત્મા છે” એવી શ્રદ્ધાપૂર્વક આંગળીથી બીજાઓને રાજાનું દર્શન કરાવતા હોય, નગરના લકે “આપણે પણ આ ધર્મ ક્યારે કરીશું” એમ ધર્મના મનેરો કરી રહ્યા હોય, રાજા પણ નગરલોકના અંજલિબદ્ધ પ્રણામોની અનુમોદના કરતે હોય,
અહો આ ધર્મ ઉત્તમ છે, જેની રાજા જેવાઓ પણ આરાધના કરે છે” એ પ્રમાણે સામાન્ય લેકે ધર્મપ્રશંસા કરતા હોય, આવા આડંબરપૂર્વક 'જિનમંદિરે કે સાધુ જ્યાં હોય ત્યાં જાય.]
ઉક્ત રીતે આવેલ ધનાઢય શ્રાવક જિનાલયમાં પ્રવેશીને જિનપ્રતિમાઓની દ્રવ્યસ્તવ અને ભાવસ્તવથી ભક્તિ કરીને સાધુને સંભવ હોય તે સાધુ પાસે આવે. પછી મુહપત્તિના પડિલેહણપૂર્વક “કરેમિ ભંતે” સૂત્ર ઉચ્ચરે. પછી ઈરિયાવહી વગેરે કરીને દીક્ષા પર્યાયથી મેટાના ક્રમથી બધા સાધુઓને વંદન કરે. પછી પ્રશ્નો પૂછવા વગેરે (ધર્મધ્યાન) કરે. રાજા સામાયિક કરતી વખતે મુકુટ, કુંડલ, નામમુદ્રા (=નામવાળી વીંટી), પુષ્પ, તાંબુલ, ઉત્તરીયવસ્ત્ર આદિને ત્યાગ કરે.
વળી આડંબરથી સામાયિક લેવા આવનાર જે શ્રાવક જ હોય તે એ આવે ત્યારે (તેને આદર કરવા) કેઈ સાધુ ઊભું ન થાય. હવે જે તે યથાભદ્રક (=સાધુઓના આચારોથી અજાણ અને સરલપરિણામી મિથ્યાષ્ટિ) હોય તે (સાધુઓ અવિનયી નથી=સત્કાર કરે છે એમ એને થાય એ માટે) એ સન્માનને જુએ એવી બુદ્ધિથી એ આવે તે પહેલાં જ આચાર્ય માટે અને એના માટે આસન શેઠ, આચાર્ય તો તેના આવ્યા પહેલાં જ ઊભા થઈને તે ન આવે ત્યાં સુધી આમ તેમ પરિભ્રમણ કરે. તે આવે એટલે બંને સાથે બેસે. જે આચાર્ય આમ ન કરે તો ઉભા થવામાં અને ઉભા ન થવામાં એ બંનેમાં દે છે (તે આવે ત્યારે ઊભા થાય તે આવનારને વિનય કર્યો ગણાય. સાધુઓને ગૃહસ્થને વિનય કરવાનો નિષેધ છે. કારણ કે ગૃહસ્થ પાપમાં પડેલો છે. એથી ગૃહસ્થના આદરથી પાપની અનુમોદના થાય. સાધુએ પાપનો મનવચન-કાયાથી ન કરવું, ન કરાવવું અને ન અનુમેદવું એમ ત્રિવિધ–ત્રિવિધ ત્યાગ કર્યો
૧. અહીં સામાયિક લેવાને વિધિ હોવા છતાં ધનાઢય શ્રાવકે જિનદર્શન કરવા પણ આડંબરપૂર્વક જવું જોઈએ એ સૂચવવા અહીં જિનમંદિરને પણ ઉલ્લેખ કર્યો છે.
૨. અહીં ટીકામાં સ્થાનાનુભાવો વિમાથાઃ એવો પ્રયોગ છે. આને શબ્દાર્થ આ પ્રમાણે છેઃ-વિમાદૂ ધાતુને વિભાષા કરવી=વિકલ્પ કરવો એ અર્થ છે. એથી વિમrar: એટલે વિકલ્પ કરવા યોગ્ય છે. ઉભા થવામાં અને ન થવામાં વિકલ્પ કરવા યોગ્ય છે, અર્થાત્ ઉભા થાય તો અમુક દોષ લાગે અને ઉભા ન થાય તો અમુક દેષ લાગે, એમ વિકલ્પ કરવા યોગ્ય છે. અનુવાદમાં શબ્દાર્થ ન લેતાં ભાવાર્થ લીધે છે.
