________________
૩૫૩
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથના ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
રસ પીવડાવવામાં આવે છે. સાસાથી મેઢું પડીને ડાયામાં શેકે છે. પાતાના માંસનું ભક્ષણ કરાવે છે. રક્ષણ કરા એમ ખેલતા નારકને ચરખી, પરૂ, લાહી અને ૧ખારથી મલિન અને ભયંકર વૈતરણી નદીમાં તરાવવામાં આવે છે. વૈતરણી નદીને તરવાથી કોઈ પણ રીતે છૂટેલા તે નારા અસિપત્ર વનમાં જાય છે. ત્યાં પણ પડેલાં શસ્ર જેવાં પાંદડાએથી છેદાય છે. આવી વેદના તેમને ત્રણ નરકામાં હોય છે. ચેાથી નરકથી છઠ્ઠી નરક સુધી નારકા પરસ્પર મહાદુઃખ ઉત્પન્ન કરે છે. સાતમી નરકમાં પરસ્પરના મુખ સામ સામે આવે તેવા આકારના ઉપર-નીચે રહેલા વામય યત્રા હાય છે. તે ચત્રામાં ઉત્પન્ન થયેલા નારકા તેમાંથી નીકળી શકતા નથી, ઉપર જાય અને નીચે પડે, ફરી ઉપર જાય અને નીચે પડે, એમ જીવનપર્યંત દુઃખ પામે છે.
આ વખતે રાજાએ પૂછ્યું: હું ભગવંત ! નારકાને અતિશય ઘણું દુઃખ હોય છે એમ આપે જણાવ્યું. તેમાં જીવાની નરકમાં ઉત્પત્તિ થવામાં મિથ્યાત્વ વગેરે જ સામાન્ય કારણા છે કે બીજાં પણ વિશેષ કારણેા છે? સૂરિએ ઉત્તર આપ્યા:-વિશેષ કારણા પણ છે. આગમમાં કહ્યું છે કે “મહા આરંભ, મહાપરિગ્રહ, માંસાહાર અને પંચેન્દ્રિયવધથી જીવા નરકના આયુષ્યનુ કમ બાંધે છે. આ સાંભળીને રાજાએ ત્રાસ અનુભવતાં વિચાર્યું કે હા ! તેા હું નરકમાં ગયેલા છું. કારણ કે રાજ્યના કારણે નરકાયુષ્યના મહા આરંભ વગેરે વિશેષ કારા મારામાં છે. આ પ્રમાણે વિચારીને પ્રણામપૂર્વક રાજાએ ફરી સૂરિને પૂછ્યું: હે સ્વામી ! અમારા જેવાના નરનિવારણના કોઈ ઉપાય છે? આચાયે કહ્યું: ભગવાને કહેલી દીક્ષા ઉપાય છે. રાજાએ પૂછ્યું: તે દીક્ષા કેવી છે? તેથી સૂરિએ અરિહ ંતાએ કહેલી અઢારહજારશીલાંગાના પાલન સ્વરૂપ દીક્ષા વિસ્તારથી કહી. હર્ષ પામેલા રાજાએ કહ્યું: જો એમ છે તા, નાનાભાઈ કડરીકને રાજ્ય ઉપર સ્થાપીને આપના ચરણામાં હું આ દીક્ષાને સ્વીકારું. પછી અતિશયહર્ષિત ચિત્તવાળા રાજા ઉઠીને ફરી ભાવપૂર્વક ગુરુને વંદન કરીને પેાતાના રાજમહેલમાં ગયા. ત્યાં અવસરે કાઈક સ્થળે કંડરીકને ખેલાવ્યા, અને કહ્યું: હે વત્સ ! આ રાજ્યના વિસ્તારના સ્વીકાર કર. હું તેા તારી અનુમતિથી મહાપુરુષાએ સેવેલા ઉત્તમ ધર્મના સ્વીકાર કરું છું. કડરીકે કહ્યું: હું બધુ! આપ અવસર વિના જ રાજ્યના ત્યાગ કેમ કરો છે ?
૧. શબ્દકાશમાં પહેર્ શબ્દના ભીનાશ અર્થ જણાવ્યા છે. તે અથ અહીં બંધ બેસતા નથી. આથી મેં ભવભાવના ગ્રંથમાં જણાવેલા વૈતરણીનદીના સ્વરૂપના આધારે અહીં હેર્ શબ્દના ખાર અ કર્યાં છે. ખીજો પણ અ ધટતા હાય તા ઘટાડવા.
૨. આ વનમાં તલવાર આદિ શસ્ત્રના આકારસમાન પત્રાવાળાં વૃક્ષેા હેાય છે. પણ અસિ ( =તલવાર ) આકારવાળાં પત્રા વિશેષ હાવાથી તેનું અસિપત્રત્રન નામ છે.
૩. સીધા ઘડા ઉપર ઊંધા ઘડા રાખતાં જેમ બંને ઘડાના મુખ સામ સામે આવે તેમ.
૪૫
