________________
શ્રી નવપદે પ્રકરણ ગ્રંથને ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
૩૧૩ સ્થિતિનો ક્ષય થવાથી ત્યાંથી ચ, અને પુષ્કલાવતી વિજ્યમાં વીતશેકા નગરીમાં પવરથરાજાની વનમાલા પટરાણીની કુક્ષિમાં આવ્યું. ગર્ભને પ્રભાવથી વનમાલા જીને દાન કરવામાં તત્પર બની, પરિવાર ઉપર અતિશય કૃપાવાળી બની, વડિલોને વિનય કરનારી બની, સાધુઓને સહાયક બની, જી ઉપર દયાળુ બની. એને દેહવિસ્તાર અધિક લાવણ્યની વૃદ્ધિથી અત્યંત દેદીપ્યમાન બન્યા. દિવસે પૂર્ણ થતાં તેણે પુત્રને જન્મ આપ્યું. પ્રિયંવદા નામની દાસીએ રાજાને તેના જન્મની ખબર આપી. તેણે હર્ષના કારણે થતા રોમાંચરૂપી વસ્ત્રની વિશેષતાવાળા પોતાના શરીરે રહેલા આભૂષણ સમૂહને ઉતારીને દાસીને આગે. મહાન આડંબરથી વપનક (જન્મોત્સવ) શરૂ કર્યું. તે વર્ધા પનકમાં નગરજને વસ્ત્રો, આભૂષણ અને પુષ્પમાળાઓ વગેરે હાથમાં લઈને આવવા લાગ્યા, અતિશય હર્ષથી પૂર્ણ સ્ત્રીસમૂહ ગીત અને નૃત્ય વગેરે આચરણ કરવા લાગ્ય, અતિશય દાનસમૂહ અપાતો હતે, ઘણુ કેદીઓને છોડાવવામાં આવતા હતા, વિવિધ વાચકોને વિશેષ સંતોષ પમાડાતું હતું, ગુરુદેવોને અતિશય સંતેષ પમાડાતો હતે. આવા પ્રકારનું વર્ધાપનક રાજાએ બાર દિવસ સુધી કરાવ્યું. પછી આ બાળક ગર્ભમાં હતા ત્યારે સુખ થયું તેથી તેનું શિવ એવું નામ રાખ્યું. ક્રમે કરીને દેહવૃદ્ધિથી તે વધવા લાગ્યો. તેણે સર્વ કલાસમૂહને શીખી લીધી. યૌવનને પામે. મિત્રોની સાથે પ્રેમથી કીડા કરતે તેને કેટલેક કાળ પસાર થયે.
એકવાર સર્વ સુર, અસુરે, મનુષ્ય અને વિદ્યાધર વગેરે લોકો જેમાં વિવિધ ઉત્સવ કરે છે તે વસંતને સમય આવ્યો. તેમાં કેલિસમૂહના મધુર શબ્દોરૂપી ગીત જનસમૂહના મનને આનંદિત કરતું હતું. આમ્રવૃક્ષની મંજરીઓની પરાગથી રંગાયેલી વસંતઋતુની શોભા દીપતી હતી. વસંતઋતુમાં શિવકુમાર પોતાના મિત્રમંડલની સાથે કીડા માટે ચંદ્રકિરણ નામના ઉદ્યાનમાં ગયા. ત્યાં તેણે કનકકેતુ રાજાની પ્રિયંગુઠ્યામા પટરાણીની કનકવતી પુત્રીને જોઈ. તેના શરીરના સર્વ અંગ-ઉપાંગોમાં ઉત્તમ લક્ષણો રહેલાં હતાં. ખરેખર ! જેવાયેલી તે મુનિજનના પણ મનને આકર્ષતી હતી. તેના દર્શન માત્રથી જ કામદેવના બાણેના પ્રહારોથી જર્જરિત મનવાળા તેણે વિચાર્યું: ‘ષથી ૨હિત એ જેમ જેમ જોવામાં આવે છે તેમ તેમ એણે મારા મનમાં પ્રવેશ કર્યો, અને તેમ તેમ જેણે ધનુષ ઉપર બાણ ચડાવ્યું છે તે કામદેવ મારા આખા શરીરને પીડા કરે છે. બીજા બીજા વૃક્ષને જોવાના કુતૂહલથી ફરતી તેણે પણ ચંદનલતાગૃહના અંતરે રહેલા, જાણે મૂર્ત કામદેવ હોય એવા શિવકુમાર જે. ત્યારબાદ સખીઓએ તેને પણ કામદેવના પાંચ બાણાના પ્રહારોથી વ્યાકુલ કરાયેલી જોઈ. સખીઓ તેને કોઈ પણ રીતે ઘરે લઈ ગઈ અને આ વૃત્તાંત તેની માતાને કહ્યો. તેની માતાએ પોતાના પતિને
૧. અથવા વસંતઋતુરૂપી લક્ષ્મીદેવી શોભતી હતી.
૪૦.
