________________
૩૨૭
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથને ગુજરાતી ભાવાનુવાદ માણસ દ્વારા તપાસ કરાવી. સાચે જ ભૂમિમાં શસ્ત્રસમૂહ જોવામાં આવ્યું. આથી રાજાએ ગુસ્સે થઈને પાલકને જ આજ્ઞા કરી કે, આ ભ્રષ્ટાચારીઓને ઉચિતદંડથી તું જ સજા કર. રાજાનું આ વચન પામીને તે પાપાત્માએ રાતે જ મનુષ્યને પીલવાના યંત્ર મંગાવીને સાધુઓને પીલવા માંડ્યા. આચાર્ય સાધુઓને કહ્યુંઃ તીર્થકર ભગવાને કહેલો આ મારણાંતિક ઉપસર્ગ તમને આવ્યું છે. આથી તમે આગમના અર્થને યાદ કરીને સમભાવ રાખે. આગમમાં કહ્યું છે કે, “અજ્ઞાન જીવોથી સુલભ એવા આક્રોશ, -તાડન, પ્રાણુનાશે અને ધમ્રબ્રશમાં ઉત્તરોત્તરની અપ્રાપ્તિમાં ધીરપુરુષ લાભને માને, અર્થાત અજ્ઞાન છો આક્રોશ કરે તો સારું છે કે આ છો માત્ર આક્રોશ કરે છે, પણ લાકડી વગેરેથી મારતા નથી, એમ ધીરપુરુષ ચિતવે, અજ્ઞાન જીવો લાકડી વગેરેથી મારે તે, સારું છે કે આ જીવે માત્ર મારે છે, પણ પ્રાણુ નાશ કરતા નથી, એમ ચિતવે, અજ્ઞાન જીવે પ્રાણુનાશ કરે તો, સારું છે કે આ જીવ માત્ર પ્રાણુનાશ કરે છે, પણ મને ધર્મથી ભ્રષ્ટ કરવાનો પ્રયત્ન કરતા નથી, એમ ચિંતવે. આમ ધીરપુરુષ પછી પછીની અપ્રાપ્તિથી લાભને માને છે."
સ્કંદસૂરિએ પોતાના સાધુઓને આ પ્રમાણે કહીને આલોચના, ત્રચ્ચારણ અને ક્ષમાપના વગેરે વિધિ કરાવી. વિશેષથી શું? તેમને ભાવસમાધિ પ્રાપ્ત કરાવી. તેથી પાલકથી પીલાતા તે સાધુઓએ વધતા વિશુદ્ધ અધ્યવસાયથી ક્ષપકશ્રેણિ ઉપર આરૂઢ થઈને ઘાતકર્મોને ખપાવીને કેવલજ્ઞાન મેળવ્યું. તે જ ક્ષણે થયેલા અતિશય જીવવીલ્લાસથી શૈલેશી અવસ્થાને પામીને સાધુઓ મેક્ષમાં ગયા. બધા સાધુઓને પીલ્યા પછી બાળમુનિને પીલવાને પ્રયત્ન કરતા પાલકને સૂરિએ કહ્યુંઃ તેં મારા આ પાંચ સો સાધુઓને પલ્યા. સંહનન વગેરે બલથી યુક્ત એમણે તારા ઉપસર્ગને સમભાવથી સહન કર્યો. પણ આ બાલ પિલાતે શું કરશે તે હું જાણતા નથી. તેથી એને હમણાં રહેવા દે, મને જ પહેલાં પીલ, જેથી હું તેનું દુઃખ ન જેઉં. સ્કંદકે સૂરિના વચનની અવગણના કરીને “એને વધારે દુઃખ થાય તેમ હું કરું” એવી બુદ્ધિથી બાલમુનિને જ પહેલાં પલ્યા. તેથી ગુસ્સે થયેલા સૂરિએ વિચાર્યું જે, આ દુષ્ટ મારું એકવચન પણ ન માન્યું. તેથી જ મારા આચરેલા તપનું કંઈ ફળ હોય તે આવતા ભવે હું એના વધ માટે થાઉં, માત્ર એના જ વધ માટે નહિ, કિંતુ નગરના બધા લોકો અને પરિવાર સહિત રાજાના પણ વધ માટે થાઉં. કારણકે રાજા પણ એના જેવો જ છે કે જે આવા પ્રકારના પાપકાર્ય કરનારાઓને તક આપે છે. લોકો પણ એવા જ છે કે જેઓ આ પ્રમાણે કુસંગમાં અત્યંત આસક્ત રાજાના નગરમાં વસે છે. આ પ્રમાણે નિદાન કરીને પાલકથી પલાયેલા, સ્કંદસૂરિ મરીને અગ્નિકુમાર દેવોમાં ઉત્પન્ન થયા.
