________________
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથને ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
૩૩૫ અને રોહિણીની સાથે વસુદેવને બેસાડ્યા. રથ સ્થાનથી આગળ ચાલ્યો નહિ એટલે અશ્વના સ્થાને પોતે જ જોડાઈને સ્વબળથી રથને ખેંચીને દરવાજા સુધી લઈ આવ્યા. - લાત મારીને બે બારણને દૂર કરવા પ્રવૃત્ત થયા તેટલામાં આકાશમાં રહેલા કૈપાયનદેવે કહ્યું. અહીં તમને બેને છોડીને બીજા કીડાનો પણ છૂટકારો નહિ થાય એમ પૂર્વે જ મેં નિર્ણય કર્યો છે, આથી તમે બે જતા રહે, એમને તે અહીં જ મૃત્યુ છે. આમ કહીને તેમના જોતાં જ રથ બળવા લાગે. આ વખતે તેમની આ અતિશય પ્રબળ શિકના વેગથી નિકળી રહેલા આંસુઓના ઉછાળામાં તરવા લાગી. તેથી વસુદેવ વગેરેએ તેમને કહ્યું હે વત્સ! તમે જાઓ, અમારા માટે તમે વિનાશને ન અનુભવે, અર્થાત્ અમારા માટે તમે દુઃખી ન થાઓ. અનિવાર્ય આપત્તિના નિવારણમાં અસમર્થ તમારે અમારી પાસે કોઈ પણ રીતે ન રહેવું. તમે હશે તે ફરી યાદવવંશની ઉન્નતિ કરી -શકાશે. તેથી બળદેવે કૃષ્ણને કહ્યુંઃ પૂ આ સાચું કહે છે. હવે અહીં આપણું રહેવાથી એમને પણ ઘણું અસમાધિ થાય. આથી વર્તમાનકાળને એગ્ય એમનું કાર્ય જ કરીને આપણે જઈએ. પછી તેમણે વસુદેવ વગેરેને અનશન આપ્યું, ભગવાન નેમિનાથે કહેલાં અણુવ્રત વગેરેનું સ્મરણ કરાવ્યું, નમસ્કારમંત્રનું ઉચ્ચારણ કરાવ્યું, સર્વજી પ્રત્યે ક્ષમાપના કરાવી. એટલામાં ક્ષણવારમાં વસુદેવ, દેવકી અને રોહિણીની સાથે રથ ભસ્મીભૂત થઈ ગયે. વસુદેવ વગેરે દેવલોકને પામ્યા.
વર્ણન ન કરી શકાય તેવા દુઃખથી ખૂબ દુઃખી થતા તે બે મહાકષ્ટથી કૌશાંબી વનમાં ગયા. ત્યાં કૃષ્ણ બળદેવને કહ્યું : હે બંધુ! હું અહીંથી એક ડગલું પણ જવા સમર્થ નથી. ગાઢ તૃષાથી મારું મોઢું સુકાય છે. આંખ આગળ ફેલાતી અંધકાર રૂપી વેલડીઓ બે આંખેને પીડા કરે છે. ગળા રૂપી બાલમાં પાણીના એકપણ ટીપાનું ઝરણું બંધ થઈ ગયું છે, અર્થાત્ ગળું સુકાય છે. બેલવા અસમર્થ હોવાના કારણે જીભ જડતાને પામે છે. આથી બળદેવે કૃષ્ણને ચેડા નજીકમાં રહેલા વડલાની છાયામાં બેસાડ્યા. હું પાણી લઈને આવું ત્યાં સુધી તમારે સાવધાન રહેવું એ પ્રમાણે કૃષ્ણને હિતશિક્ષા આપી. પછી વનદેવતાને કહ્યું : મેં આપની આગળ આ થાપણ મૂકી છે, હું અહીં આવું ત્યાં સુધી મારા ભાઈની તમારે રક્ષા કરવી. વનદેવતાને આમ કહીને બળદેવ પાણી લેવા માટે ગયા. શીતલ છાયામાં રહેલા કૃષ્ણનું શરીર વનના ઠંડા પવનથી ખુશ (=સ્વસ્થ) થયું. એથી પીળાવવાળા 'ઉત્તરીયવસ્ત્રથી શરીરને સંપૂર્ણ ઢાંકીને, ડાબા ઢીંચણની ઉપર જમણે ઢીંચણ મૂકીને થોડી વાર નિદ્રાસુખને અનુભવ્યું. આ વખતે તે પ્રદેશમાં નજીકમાં રહેલે જરાકુમાર ક્યાંકથી ત્યાં આવ્યું. તેણે સુવર્ણની પીઠવાળો આ હરણ ઉભે છે તેથી તેને મારું એવી બુદ્ધિથી દૂર રહીને જ અતિશય તીક્ષણ બાણ ફેંકીને ૧ ઉત્તરીય એટલે શરીરના ઉપરના ભાગમાં પહેરવા યોગ્ય વસ્ત્ર
