________________
२८६
શ્રાવકનાં બાર ત્રત યાને નમતા હતા. પૂર્વે કલ્લા સુકૃતસમૂહથી તે મનવાંછિત પદાર્થો મેળવતે હતે. પછી આયુષ્ય પૂર્ણ થતાં વિધિપૂર્વક મૃત્યુ પામીને દેવપણાને પામ્યો. ત્યાંથી ચ્યવીને કામ કરીને મેક્ષમાં જશે. આ પ્રમાણે વસુમિત્રાનું ચરિત્ર સંક્ષેપથી કહ્યું, વિસ્તારથી ભગિનીવત્સલ ગ્રંથમાંથી જાણી લેવું. આ પ્રમાણે રાત્રિભોજન અને માંસભક્ષણની વિરતિમાં મહાપુણ્ય થાય છે એમ જાણીને સર્વ પ્રયત્નથી રાત્રિભેજન અને માંસભક્ષણ આદિને ત્યાગ કરે. [૭] ભેદદ્વાર પૂર્ણ થયું. હવે ઉત્પત્તિ દ્વારા જણાવવા માટે કહે છે –
दुविहतिविहाइ मंसाइयाण एगविहतिविह सेसेसु ।
નિરવજ્ઞાારા, અવિપરિવાળો ૭૭ | ગાથાથ – માંસ વગેરેની નિવૃત્તિ દ્વિવિધ–ત્રિવિધ ભાંગાથી કરવી જોઈએ. શેષ વિગઈ આદિને નિયમ એકવિધ-વિવિધ ભાંગાથી કરવો જોઈએ. નિરવદ્ય વગેરે પ્રકારનો આહાર લેવો જોઈએ. અધર્મવૃત્તિનો ત્યાગ કરવો જોઈએ.
ટીકાથ– દ્વિવિધ–વિવિધ = ન કરું અને ન કરાવું, મન, વચન અને કાયાથી. એકવિધ–ત્રિવિધ = ન કરું, મન, વચન અને કાયાથી. જે માંસ નિવૃત્તિ કરે તે ઉત્કૃષ્ટથી દ્વિવિધ–ત્રિવિધ ભાંગાથી કરે, ઉત્કૃષ્ટથી માંસ નિવૃત્તિ ન કરી શકે તે દ્વિવિધ-દ્વિવિધ વગેરે ભાંગાએથી પણ કરે. વિગઈ આદિને નિયમ તે એકવિધ–ત્રિવિધ ભાંગાથી કરે. કારણકે વિગઈ આદિના નિયમને વિષય પ્રાયઃ એકવિધ–ત્રિવિધ ભાંગે છે, અર્થાત્ વિગઈ આદિને નિયમ પ્રાયઃ એકવિધ–વિવિધ ભાંગાથી લેવાય છે.
ઉપભેગ-પરિભાગ પરિમાણવ્રત લેનારે નિરવવ વગેરે પ્રકારનો આહાર લે જોઈએ. નિરવદ્ય એટલે સચિત્ત આદિના ત્યાગથી નિર્દોષ. આદિ શબ્દથી અલ્પ સાવદ્ય (=અલ્પ દોષવાળે) વગેરે સમજવું.
અધર્મવૃત્તિ એટલે અંગારકર્મ, વનકર્મ વગેરે પાપ આજીવિકા. નિરવદ્ય આહાર અને પાપ આજીવિકાના ત્યાગ વિષે કહ્યું છે કે
શ્રાવક નિરવદ્ય અને નિર્જીવ આહારથી, (તેમ ન બની શકે તો અનંતકાયને ત્યાગ કરીને) કે પ્રત્યેક વનસ્પતિકાયવાળા આહારથી શરીરને ધારણ કરે=ટકાવે અને સાવધ વ્યાપારને (=ધંધાને) ત્યાગ કરે.
(સંધ પ્ર. તાધિ. ગા. ૭૦ ) ૩. કવિ શબ્દને “ઉત્પન્ન કરેલું' અર્થ થાય છે, પણ અહીં “મેળવેલું” અર્થ વધારે સંગત હોવાથી મેળવેલ એવો ભાવાર્થ કર્યો છે.
૪. સમષિ પદને અર્થ વિરાર પદથી સમજાઈ જતો હોવાથી અનુવાદમાં લખ્યું નથી.
