________________
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથનો ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
૩૦૫ આગ્રહ કરવા છતાં સાધુ ત્યાં ન રહ્યા એટલે અશન, પાન અને ખાદિમ એ ત્રણ પ્રકારના ઘણું આહારથી તેમને પ્રતિલાલ્યા (=દાન આપ્યું). ભવદત્ત ભેજનનું પાત્ર ભવદેવના હાથમાં આપ્યું. બંને મુનિ ચાલ્યા. થોડા પૃથ્વીપ્રદેશ સુધી જઈને બધા લોકો વંદન કરીને પાછા વળ્યા. ભવદેવ ભાઇની રજા વિના કેવી રીતે પાછો વળે એ પ્રમાણે આગ્રહમાં પડ્યો, તેથી ભાઈ સાથે જવા લાગ્યો. ભાઈ પિતાને પાછો વાળે એ માટે ભવદેવે કિલો, વાવડી અને વનવિભાગ વગેરે જઈને ભવદત્તને કહ્યું કે, અહીં આપણે રમતા હતા, અહીં સ્નાન કરતા હતા, આમાં ફરતા હતા. સાધુ કેવળ હુંકારો કરીને બધું મને યાદ છે એમ બોલતા ગુરુની પાસે આવ્યા ત્યાં સુધી ચાલ્યા. તેથી પહેરેલા નવા પોષાકથી વિભૂષિત ભવદેવ યુવાનને ભવદત્ત સાધુની સાથે આવેલો જોઈને બાલમુનિઓ ચપળતાના કારણે બલવા લાગ્યા કે, મારે ભાઈ અર્થે પરણ્ય હશે (=લગ્નની અર્ધી ક્રિયા કરી હશે) તે પણ જે હું કહીશ તે દીક્ષા લેશે એવું પિતાનું કહેલું મહાન પૂજ્ય સાચું કર્યું. પછી ભવદત્ત ભવદેવને આચાર્યને બતાવ્યું. આચાર્યો પૂછવું આ શા માટે આવ્યા છે? ભવદત્ત કહ્યું: દીક્ષા માટે આવ્યો છે. તેથી આચાર્યે ભવદેવને પૂછ્યું આ શું સાચું છે? ભવદેવે વિચાર્યુંએક તરફ નવીન યૌવનમાં વર્તતી પ્રાણપ્રિય પત્ની છે, એક તરફ સગાભાઈના વચનને ભંગ અતિ દુષ્કર છે. આ તરફ નવી પરણેલી પ્રિયાનો મહાન વિરહ છે. આ તરફ ભાઈની લઘુતા છે. શું હિતકર છે ? કે જેને હું કરું. તે પણ (=દ્વિધા હોવા છતાં) અત્યારે તો મારે ભાઈજે કહે છે તે જ કરવાનો અવસર છે. કારણકે તેમ કરવાથી મારે ભાઈ સાધુજનેની આગળ જુઠ્ઠો ન પડે.
આ પ્રમાણે વિચારીને તેણે કહ્યુંઃ મારો ભાઈ કહે છે તે સાચું છે. તેથી તે જ મુહર્ત ગુરુએ તેને દીક્ષા આપી. પછી તેણે બીજે વિહાર કર્યો. તેને સઘળી સાધુસામાચારીનું જ્ઞાન આપ્યું. તે ભાઈના ઉપરોધથી (=શરમથી) દીક્ષા પાળે છે, હદયથી તે નવી પરણેલી પોતાની પત્નીને જ સદા યાદ કરતો હતો. આ પ્રમાણે જ સમય પસાર થઈ રહ્યો હતે. એકવાર સૂત્રપરિસિમાં ભણતા એને આ સૂત્ર આવ્યું કે ન સા મથું નોકરિ fપ તીરે= તે મારી નથી, હું પણ તેને નથી. તેથી તેણે પિતાના મનમાં શંકા કરી (=વિચાર્યું) કે, આ ખોટું છે. કારણ કે ના મહું છું વિ તીરે= તે મારી છે અને હું પણ તેને છું. આ પ્રમાણે જ તે બોલવા લાગ્યા. સાધુઓએ તેને તેમ બોલતા અટકાવ્યો તે પણ તે તેમ બોલતા અટક્યો નહિ. ભવદત્ત કાલક્રમે સંલેખના કરીને આયુષ્યને ક્ષય થતાં મરીને સૌધર્મ–દેવલોકમાં દેવપણે ઉત્પન્ન થયેલ. ભવદત્તનું મૃત્યુ થતાં પત્નીના દર્શનની તૃષ્ણથી ઘેરાયેલા ચિત્તવાળા ભવદવે ગુરુનો વિનય મૂકી દીધો. સાધુના આચારમાં શિથિલ બની ગયે. કામદેવના બાણથી પીડા પામવા લાગે. આ પ્રમાણે તેનો ધર્મોપદેશ જતો રહ્યો, સદધ પલાયન થઈ ગયે, વિવેક રત્ન નાશ પામ્યું, કુલના