________________
२७०
શ્રાવકનાં બાર વ્રત યાને મમત્વને અત્યંત ત્યાગ કર્યો છે, તથા જેઓ મોક્ષમાર્ગમાં અત્યંત આસક્ત છે, આવા સુવિહિતેને તું વિચાર, અર્થાત્ તેમની (=તેમના ત્યાગ-તપ વગેરે ધર્મની) અનુમોદના કર.
ટીકાથ– શ્રાવક – સમ્યગદર્શનાદિ ગુણસંપન્ન એવો જે જીવ સાધુઓ પાસે સમાચારીને સાંભળે તે શ્રાવક. સુવિહિત શુભ અનુષ્ઠાનવાળા સાધુઓ. મોક્ષમાર્ગ = સમ્યજ્ઞાન-દર્શન-ચરિત્ર.
સુહા- પિતાને જેના પ્રત્યે સ્નેહ હોય તે પ્રતિકૂલ વર્તન કરે તે પણ એના વિષે ખરાબ વિચાર ન કરે તે સુહતુ. સ્વજન –એક જાતિ આદિથી જેની સાથે સંબંધ હોય તે સ્વજન, અથવા જેને (ભરણ-પોષણ આદિ માટે) સ્વીકાર કર્યો હોય તે સ્વજન. બંધુ ભાઈ વગેરે. મિત્ર=જેની સાથે ધૂળમાં રમત કરી હોય વગેરે મિત્ર છે. ક્ષેત્ર અનાજની ઉત્પત્તિનું સ્થાન. સુવર્ણ સેનું. દ્રવિણ=દ્રમ્મ, રૂપક (રૂપિય) વગેરે દ્રવ્ય. ધન=ગાય વગેરે. ધાન્ય ચેખા વગેરે. સંગ આસક્તિનું કારણ
અહીં પત્ની આદિના ત્યાગના નિર્દેશથી સચિત્ત દ્વિપદરૂપ પરિગ્રહને ત્યાગ કહ્યો છે. પત્ની આદિને ત્યાગ કરવા છતાં ક્ષેત્ર વગેરે હોય તે પરિગ્રહ રહિત બનાતું નથી. આથી ક્ષેત્ર વગેરે સંબંધી સંગના ત્યાગને નિર્દેશ કર્યો છે. આનાથી અપદ અને ચતુષ્પદરૂપ પરિગ્રહને ત્યાગ જણાવ્યું છે. પત્ની, ક્ષેત્ર આદિને અભાવ હોવા છતાં શરીર આદિ ઉપર મૂચ્છી હોય તે પરિગ્રહધારી જ છે. આથી દેહ આદિ વિષે મૂચ્છના ત્યાગને નિર્દેશ કર્યો છે. પત્તાપુ એ સ્થળે રહેલા આદિ શબ્દથી પાદપૃષ્ણન (રજેહરણ), દંડ વગેરે સઘળાં ધર્મોપકરણ સમજવાં.
ધર્મોપકરણને વિષે પણ” એમ “પણ” શબ્દના પ્રયોગથી એ સૂચવ્યું છે કે ઘર વગેરે અધિકરણ વિષે તે મૂર્છાને ત્યાગ કર્યો જ છે, કિંતુ ધર્મોપકરણ વિષે પણ મૂચ્છને ત્યાગ કર્યો છે. મમત્વ=મારું એવી બુદ્ધિ.
અનુમોદનાથી એ સૂચિત કર્યું છે કે જે કે વિષયસુખની પિપાસા આદિથી વ્યાકુલ ચિત્તવાળો શ્રાવક સકલસંગને ત્યાગ કરવા માટે અસમર્થ છે, તે પણ સાધુસંબંધી આવી વિચારણાથી=અનુમોદનાથી સાધુઓ પ્રત્યે થયેલા બહુમાનથી જેનું આત્મવીર્ય અત્યંત ઉછળ્યું છે એ શ્રાવક ઈલાપુત્રના (ઈલાયચિકુમારના) દષ્ટાંતથી સર્વ સંગને ત્યાગ કરે પણ.
આ પ્રમાણે દ્વિપદીને અર્થ છે. [૬૫]
૧. દ્વિપદી એટલે દ્વિપદી નામને ગતિ છંદ. સામાન્યથી એક છંદમાં (કમાં) ચાર પદ હોય છે. પણ આ છંદમાં બે પદ હોય છે. આથી જ તેનું દ્વિપદી એવું નામ છે.
