________________
२४६
શ્રાવકનાં બાર શ્રત યાને. ગ્રહીત=) સ્વીકારેલી, અર્થાત્ વેશ્યા. ગમન એટલે વિષયસેવન. વેશ્યા સાથે વિષયસેવન કરવું તે ઈત્તર પરિગ્રહીતાગમન. મારે પરસ્ત્રી ને ભેગવવી એવો નિયમ લેનાર જ પરસ્ત્રીત્યાગી છે. મૂલ્ય આપીને થોડા સમય માટે બીજાએ રખાત રાખેલી વેશ્યાને ભંગ કરનાર પરસ્ત્રીત્યાગીને ઈવર પરિગ્રહીતાગમન અતિચાર લાગે. કારણ કે વેશ્યા અપેક્ષાએ પરસ્ત્રી હોવાથી વ્રતનો ભંગ છે, પણ પરસ્ત્રીત્યાગી પોતાની બુદ્ધિથી “આ પરસ્ત્રી નથી, કિ, વેશ્યા છે” એમ વિચારતા હોવાથી અભંગ છે. આમ ઈવર પરિગૃહીતાગમન ભંગાભંગરૂપ હોવાથી અતિચાર છે.
(૨) અપરિગ્રહીતાગમન - અપરિગ્રહીતા એટલે પતિ વિનાની (વિધવા, ત્યક્તા, કુમારિકા વગેરે ) કુલાંગના. તેની સાથે વિષયસેવન કરવું તે અપરિગ્રહીતાગમન. અનાથ કુલાંગને પરસ્ત્રી હોવાથી અને કામુકની દૃષ્ટિએ પતિ ન હોવાને કારણે પરસ્ત્રી ન હોવાથી ભંગાભંગરૂપ હેવાથી અપરિગ્રહીતાગમન પરસ્ત્રીત્યાગીને અતિચાર છે. સ્વસ્ત્રીસંતેષીને તો સ્વસ્ત્રી સિવાય બીજી બધી સ્ત્રીને ત્યાગ હોવાથી આ બંનેમાં વ્રત ભંગ થાય એમ વિચારવું. હવે પછીના ત્રણ અતિચારો તે બંનેને તુલ્ય જ છે. તે આ પ્રમાણે –
(૩) અનંગ કીડા-અનંગ એટલે કામ (= વિષયવાસના). કામની ક્રીડા તે અનંગકીડા. સ્વલિંગ (પુરુષચિહ્ન)થી મૈથુન કરવા છતાં (અસંતેષથી) ચામડાં આદિથી બનાવેલા કૃત્રિમ પુરુષલિંગથી સ્ત્રીની નિને (વારંવાર) સ્પર્શ કરે તે અનંગકીડા. અથવા (અહીં મૈથુનની અપેક્ષાએ સ્ત્રીનિ અને પુરુષચિહ્ન અંગ છે. તે સિવાયના અવયવો અનંગ છે.) સ્તન, બગલ, છાતી, મુખ વગેરે અવયવોમાં તેવી વિષયચેષ્ટા કરવી તે અનંગક્રીડા કહેવાય છે. છે. જો કે સ્વસ્ત્રીસંતેષીએ સ્વી સાથે અને પરસ્ત્રીત્યાગીએ વેશ્યા અને સ્વચ્છ સાથે અનંગ કીડાનો પરસ્ત્રીની જેમ ત્યાગ કર્યો નથી, તે પણ પરમાર્થથી તે તેને ત્યાગ થઈ ગયે છે. કારણકે તે બંને (= સ્વસ્ત્રીસંતેષી અને પરસ્ત્રીત્યાગી) અત્યંત પાપભીરુ હોવાથી (સંપૂર્ણ) બ્રહ્મચર્ય સ્વીકારવાની ઈચ્છાવાળા હોવા છતાં વેદાયને સહન ન કરી શકવાથી માત્ર વેદયને શમાવવા માટે જ તેમણે સ્વસ્ત્રીસંતેષ કે પરસ્ત્રીત્યાગનો સ્વીકાર કર્યો છે, અને એનિમૈથુન માત્રથી વેદયની શાંતિ થઈ જાય છે. આથી પરમાર્થથી તે અનંગ ક્રીડાને પણ ત્યાગ થયેલ જ છે.
(૪) પરવિવાહ:- પોતાના સંતાન સિવાય બીજાઓને સ્નેહસંબંધ આદિથી વિવાહ કરે તે પરવિવાહરણ છે.
" (૫) તીવ્રકામાભિલાષા–જે ઈચ્છાય તે કામ. જે ભગવાય તે ભેગ. શબ્દ અને રૂપ કામ છે. ગંધ, રસ અને સ્પર્શ ભોગ છે. કામ અને ભેગમાં તીવ્ર અભિલાષ એટલે