________________
૨૬૨
શ્રાવકનાં બાર વ્રત યાને આ યોગ્ય નથી. કારણ કે એમણે આપણને ગાઢ જંગલથી પાર ઉતાર્યા છે. તેથી કૃતજ્ઞતાને છોડીને આવું નિર્દય કાર્ય કોણ કરે? વળી અહીં હિંસાથી જે ફળ મળે તે. આપણું કુળમાં ન થાઓ. રુદ્રદત્તે હસીને કહ્યું: આ બકરા તારા નથી. મારા પિતાના બકરાઓનું મને જે કંઈ ગમે તે હું કરું. આમ કહીને તરત જ પોતાના વાહન બકરાને હ. ચકિત થયેલા બીજા બકરાએ ચારુદત્તના મોઢા સામે જોયું. તેથી ચારુદત્તે બકરાને કહ્યું: અહો બકરા ! તે પૂર્વે ક્યાંક હિંસા કરી છે તેથી તું હણાય છે. જીવે પૂર્વે મન-વચન-કાયાથી જે શુભ-અશુભ કર્મ કર્યું હોય તેને તે ભોગવવું પડે છે, આમાં જરાય સંશય નથી. આથી હું તને બચાવવા સમર્થ નથી. પણ તું મારું વચન ભાવથી, સાંભળ, જેથી તું સંસારમાં ફરી દુઃખી ન થાય. - મૃત્યુના દુઃખથી પીડાયેલા જીવોને મન-વચન-કાયાની ચેષ્ટાથી મારે પીડા ન કરવી. એ પ્રમાણે પહેલું વ્રત તું લે. જીવવાની ઈચ્છાવાળા જીવનું જેનાથી વધુ થાય અથવા પીડા થાય તેવું મારે ન બોલવું એ પ્રમાણે બીજું વ્રત તને હો. સચિત્ત, અચિત્ત અને મિશ્ર એમ ત્રણ પ્રકારની પારકી વસ્તુ મારે ન ચોરવી એમ ત્રીજું દત પણ તું સ્વીકાર. મન-વચન-કાયાના સંયમવાળો હું મનુષ્ય, તિર્યંચ અને દેવની સ્ત્રીઓના મૈથુનથી નિવૃત્ત છું એ પ્રમાણે ચોથા વ્રતનું તું આચરણ કર. મન-વચન-કાયાથી મારે બાહ્ય અને અત્યંતર પરિગ્રહ ન રાખવો એ પ્રમાણે પાંચમા વ્રતને સ્વીકાર કર. જે તું આ પ્રમાણે જિને કહેલાં પાંચેય વ્રતે બરાબર કરીશ તે ભવાંતરમાં દિવ્ય ઋદ્ધિને પામીશ. વળી આ રુદ્રદત્ત મને હણે છે એમ મનથી ન વિચાર, કિંતુ મારાં કરેલાં જ કર્મો મને હણે છે એમ વિચાર. શરીર મારાથી પર છે, હું શરીરથી પર છું, હું પોતે કરેલા કર્મને ભક્તા છું, હું નિત્ય છું, શરીર અનિત્ય છે, આ પ્રમાણે ભાવથી સ્વીકાર. કોઈ વગેરે ભાવરની ગતિને અટકાવીને જ્ઞાનાદિ રત્નસમૂહનું આદરથી સતત પાલન કર. મનમાં નમસ્કાર મંત્રને ગણુ. આ પ્રમાણે કહેવાયેલા તેણે નમીને બધું સ્વીકાર્યું. એટલામાં રુદ્રદત્ત આવીને ચાદ્દત્ત રોકવા છતાં દયાળુ બકરાને તુરત હણી નાખ્યા. તેમના ચામડાની ધમણ બનાવીને એકમાં શસ્ત્રસહિત ચારુદત્તને પ્રવેશ કરાવીને બીજીમાં પોતે પ્રવેશ કર્યો.
પછી બે ભારંડપક્ષીઓએ માંસની ઈચ્છાથી ક્યાંકથી ઉતરીને તેમને તે જ ક્ષણે આકાશમાં ઉપાડવા. જે ભાડે ચારુદત્તને ઉપાડ્યો હતો તેનું બીજા પક્ષી સાથે આકાશમાં યુદ્ધ થતાં તેની ધમણ સરોવરના પાણીમાં પડી. શસ્ત્રથી ધમણને તેડીને તે જાણે ગર્ભમાંથી નીકળ્યો હોય તેમ ઘમણમાંથી નીકળ્યો. સરોવરમાંથી નીકળેલા તેણે રત્નથી. શોભતા દ્વીપને જે. ત્યાં નિઃશંકપણે ભમતા તેણે પર્વતના શિખરની ટેચ ઉપર મંદ પવનથી હાલતું અને ચંદ્રકિરણે જેવું ઉજજવલ વસ્ત્ર જોયું. આ વસ્ત્ર ચારણ શ્રમણનું, છે એવી સંભાવના કરીને તે સાધુને વંદન કરવા માટે ચાલે અને જલદી તે પર્વત ઉપર
