________________
૨૫૩
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથને ગુજરાતી ભાવાનુવાદ દત્ત શેઠે પૂછયું હે ભગવન્! મારી અશકશ્રી નામની પુત્રી છે. તે મનહરયૌવનને પામી છે, તેનામાં રૂપ, લાવણ્ય અને કલાકુશલતા વગેરે ગુણસમૂહ છે, વિવિધ આભૂષણ અને વેશના શણગારથી વિભૂષિત છે, આમ છતાં પૂર્વ ભવમાં ઉપાર્જન કરેલા અતિકઠુ દર્ભાગ્યકર્મના ઉદયથી તે કોઈને ગમતી નથી, કેઈ પણ તેને બેલાવતું નથી. તેથી પૂર્વ ભવમાં તેણે શું કર્યું કે જેના પ્રભાવથી તે આવી થઈ. સૂરિએ કહ્યું: હે ભદ્ર! સાંભળ. પ્રતિષ્ઠાનનગરમાં મહા ધનવાન વિમલ નામનો શ્રેષ્ઠિપુત્ર હતું. તેની ધનશ્રી નામની પત્ની હતી. તે સ્વભાવથી જ નીતિ (=ઉચિત વ્યવહાર) અને વિનયથી સુશોભિત હતી, તેણે કષાયના ઉદયને જીત્યું હતું, દયા–દાનની પ્રવૃત્તિથી શોભતી હતી, લજજા વગેરે વિશિષ્ટ ગુણોનું મંદિર હતી, પતિની અતિશય ભક્તા હતી અને પતિને પ્રાણપ્રિય હતી, પણ વંધ્યા હતી.
તેથી પતિએ એકવાર તેને પૂછયું હે પ્રિયે! તારી ઉપર હું પરણવાની ઈચ્છાવાળો નથી. પણ જે કદાચ મારું કંઈક પ્રતિકૂળ થશે તે આપણું આ દ્રવ્ય રાજકુળમાં પ્રવેશ | કરશે (=રાજા લઈ લેશે). તેથી ધનના રક્ષણને કેઈ ઉપાય છે? ઘનશ્રીએ કહ્યું છે ; પ્રિય! બીજી સ્ત્રીને પરણવા સિવાય કેઈ ઉપાય નથી. તેથી હવે મારા આગ્રહથી પણ } બીજા લગ્નને સ્વીકાર કરે. હું જ આપને ગ્ય કઈ કન્યાને જોઈશ. ધનશ્રીના આગ્રહથી વિમલે તેના વચનને સ્વીકાર કર્યો. આથી એને શ્રીપ્રભા નામની કંઈ શ્રેઝિકન્યા પરણાવી. સમય જતાં ધનશ્રીને મારી નાખવાના ઉપાયને વિચારતી શ્રી પ્રભાએ પોતાના ઘરે જ ભિક્ષા માટે આવેલી એક પરિત્રાજિકાને જોઈ. ..
દાન અને સન્માનથી તેને વશ કરીને કહ્યું: હે ભગવતી ! મારો પતિ હૈષવાળે થઈને ધનશ્રીને પિતાના ઘરમાંથી કાઢી નાખે તે પ્રમાણે તું જલદી કર. “એ પ્રમાણે કરું છું” એમ કહીને તેણે સ્વીકાર્યું. એકવાર વિમલ જઈ રહ્યો હતું ત્યારે પરિવાજિકાએ તેની નજીક જઈને તે સાંભળે તે રીતે પૂર્વે સંકેત કરાયેલી સ્ત્રીની સામે કહ્યું છે હે ભદ્ર! ધનશ્રીની પાસે ઉતાવળી જાઉં છું. કારણ કે તે યુવાન તેના વિયેગમાં દુઃખી રહે છે. વિમલે તેનું વચન સાંભળીને વિચાર્યું ચોક્કસ ધનશ્રી દુષ્ટ શીલવાળી છે, તેથી તેનાથી શું? પછી તેણે ઘરે જઈને ધનશ્રીને કહ્યું: હે ભદ્ર! તું મારું એક વચન માન. ધનશ્રીએ કહ્યું- હે આર્યપુત્ર! આપ મને આવું કેમ કહે છે? મારું જીવન આપને આધીન છે, તે આપે જે કહ્યું તેટલામાત્રની તો શી વાત કરવી? વિમલે કહ્યું: પિતાના ઘરે જા. તેથી એ તેના વચનથી “મુદગરથી હણાય તેમ હણાઈ, તેના પગમાં પડીને રેતી તે બોલીઃ હે નાથ ! આપે મારા કેઈ દુરાચારની કલ્પના કરી છે, જેથી
૧. મૃદુગર એટલે ફાં વગેરે ભાંગવાનો મગદલ–લોઢાનું શસ્ત્ર.
