________________
૨૫૯
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથનો ગુજરાતી ભાવાનુવાદ કરી. શુભ દિવસે મને પરણાવ્યું. ત્યારબાદ દેવલોકમાં દેવની જેમ તેની સાથે ભોગ સુખને અનુભવતા મારે કેટલેક કાળ પસાર થયે. એકવાર મેં ધૂમશિખને સુકુમાલિકાની સાથે અકાર્ય કરવામાં તત્પર છે. તેથી મને છેટું કરનાર તેના ઉપર અપ્રીતિ થઈ. હું પહેલાંની જેમ બધા સ્થળે અસાવધાનપણે શંકારહિત ફરતા હતા. આજે અહીં રહેલા મને તેણે બાંધ્યો અને તે સુકુમાલિકાને લઈને જતો રહ્યો, તેટલામાં તમે આવ્યા. તમે મને છોડાવ્ય એથી મારા બંધુ છે. આ પ્રમાણે કહીને ચારુદત્તના મિત્રોને જલદી નામ અને વંશ વગેરે પૂછીને જાણી લીધું. પછી તે જે રીતે આવ્યું હતું તે રીતે ગયે.
ચારુદત્ત મિત્રોની સાથે પિતાના નગરમાં આવ્યું. વિલાસના વાસગૃહ એવા યૌવનને પામે. તેને સર્વાર્થ નામનો મામે હતે. તેની નવીનયૌવનવાળી મિત્રવતી નામની પુત્રી હતી. માતા-પિતાએ ચારુદત્તને તેની સાથે પરણાવ્ય. કળાઓમાં આસક્ત ચિત્તવાળો તે ભેગસુખે પ્રત્યે ન આકર્ષાયે. તેથી માતા-પિતાએ તેને વિલાસી મિત્રમંડળીમાં પ્રવેશ કરાવ્યું. મિત્રમંડળીની સાથે ઈચ્છા મુજબ ફરતે તે જાણે સાક્ષાત્ લક્ષમીદેવી હોય તેવી, રૂપ અને યૌવનથી શોભતી, કલિંગસેનાની પુત્રી, વસંતસેના નામની વેશ્યાને જઈને કામને આધીન બન્યા. તેથી વિશાળ આંખેવાળી તેની સાથે બાર વર્ષો સુધી ભેગવિલાસ કર્યો. તેટલા કાળના ભાગમાં આસક્ત તેણે સેળ ક્રોડ સુવર્ણ નાશ કર્યો. આટલા ધનને નાશ થવા છતાં તેને એની ખબર ન પડી. તેના ઘરમાં સારભૂત બધું નાશ પામવાથી કલિંગસેનાએ એક દિવસ મદિરાપાનથી ઘેનવાળા તેને મૂકી દીધો. ઘણું કષ્ટથી પિતાના ઘરે આવ્યા. પોતાની પત્નીએ આદર કર્યો. પિતાના મૃત્યુને અને માતાના શોકને જાણીને તે અત્યંત દુઃખી થઈ ગયા. તે વેપાર કરવાની ઈચ્છાથી પત્નીના દાગીના લઈને મામાની સાથે ઉસરાવર્ત નગર ગયે. ધન મેળવવામાં આસક્તિવાળા તેણે ત્યાં ઘણું કપાસ લીધું. પછી તામ્રલિપ્તિ નગરી તરફ આવતાં રસ્તામાં તેના જોતાં જ દાવાનલથી કપાસ જલદી બળી ગયું. તેથી મામાને છેડીને અશ્વથી પશ્ચિમદિશા તરફ ગયે. મરેલા અશ્વને પણ છોડીને પગથી જ ચાલીને ગયે.
તૃષાથી પીડા પામેલ તે બીજા દિવસે સૂર્યોદય વખતે વહાણ દ્વારા થતા વેપારથી પૂર્ણ એવા પ્રિયંગુનગરમાં આવ્યું. ત્યાં પિતાના મિત્ર સુરેંદ્રદત્તે તેને જોયે. તેણે ચારુદત્તને ભેજન અને વસ્ત્ર આપીને પુત્રની જેમ રાખે. એકવાર શેકવા છતાં ધનની આશાથી તે સમુદ્ર પાર કરીને યવનદ્વીપ આવ્યું. યવનદ્વીપના નગરમાં ભમતા તેણે થોડા જ સમયમાં આઠોડ ધન મેળવ્યું. ફરી પોતાના નગર તરફ ચાલ્યા. વચ્ચે જ એનું વહાણ તૂટી ગયું, ઘન બધું જતું રહ્યું. જીવતા રહેલા તેણે કઈ પણ રીતે પાટિયાને મેળવીને સાત રાતે સમુદ્ર તર્યો. રાજપુરની બહાર આશ્રમ સ્થાને આવ્યો. ત્યાં રસવિદ્યામાં કુશળ દિનકરપ્રભ નામના સંન્યાસીને જોયો. ચારુદત્ત સંન્યાસીની પાછળ લાગ્યો. સંન્યા
