________________
૨૧૪
શ્રાવકનાં બાર વતે યાને.
ત્રણ સખીઓનું દૃષ્ટાંત આ જ જંબુદ્વીપમાં ભરતક્ષેત્રના મધ્યખંડના અલંકારરૂપ સૌરાષ્ટ્રદેશમાં ગિરિનગર (=ગિરનાર) નામનું શહેર હતું. તેમાં પૂર્ણ યૌવનને પામેલી જિનમતિ, પ્રિયંકરી અને. ઘનશ્રી નામની ત્રણ શ્રેષ્ઠિપુત્રીઓ હતી. તે ત્રણે પરસ્પર સ્નેહભાવવાળી હતી. તેમનાં લગ્ન અનુક્રમે જિનદત્ત, પ્રિય મિત્ર અને ધનદત્ત નામના શ્રેષ્ઠિપુત્ર સાથે થયાં. તેમાં જિનમતિનો પતિ જિનદત્ત અણુવ્રતધારી શ્રાવક હતું. તેની સંગતિથી જિનમતિ પણ, શ્રાવિકા થઈ. પણ પ્રિયંકરી અને ધનશ્રીની સાથે મૈત્રી હોવાથી જિનધર્મમાં અત્યંત સ્થિરમતિવાળી ન બની. તેમને એક એક પુત્ર થયે. એક વાર ત્રણેય ઉજજયંતપર્વત ઉપર, નેમનાથ ભગવાનને વંદન કરવા ગઈ. તેમને એક બીજાથી અધિક અધિક મનહર પ્રદેશોને જેવાથી અધિક અધિક મનહર પ્રદેશને જોવાનું કુતૂહલ થયું. આથી જુદા જુદા પ્રદેશને જવાની ઈચ્છાથી ફરતી તેમને ચોરોએ જોઈ. ચારે તેમને પકડીને પારસકૂલમાં (=ઈરાન દેશમાં) લઈ ગયા. ત્યાં વેશ્યાઓને વેચી. વેશ્યાઓએ તેમને વેશ્યાઓને ઉચિત વેશ્યા સંબંધી કળાઓ શિખવાડી. ત્રણે અત્યંત પ્રસિદ્ધ વેશ્યા બની ગઈ. આ તરફ તેમના પુત્રોને પોતાના પિતાઓએ એક જ ઉપાધ્યાય પાસે ભણવ્યા. કાલકમે યૌવનને પામ્યા. સમાન સ્વભાવ હોવાથી પરસ્પર મૈત્રીવાળા હતા. પિતાઓએ પરણવ્યા. જિનદત્તનો પુત્ર પિતાના સંસર્ગથી જ શ્રાવકપણું પાળતો હતો. બીજા બે તેવા ન હતા.. એકવાર તેમણે વિચાર્યું: પિતાની પરંપરાથી આવેલા આ ઘણું પણ ધનથી શું? એ ધનથી દાન અને ભોગ કરવાથી પણ કેઈ પુરુષની પ્રશંસા થતી નથી, બલકે બીજા માણસને ઠપકે જ મળે છે. આ વિષે લોક પ્રસિદ્ધ દુહો આ પ્રમાણે છે – વિચાર વિઢ त्तइ दव्वइ ठिद्विरिका न करेइ । सई विढवा सइ विलसणा, विरला जणणि जणेइ । “પિતાએ ઉપાર્જન કરેલા ધનથી કે પ્રશંસા કરતા નથી. સ્વયં ધનનું ઉપાર્જન કરે અને એનાથી વિલાસ કરે તેવા પુત્રને વિરલ માતાઓ જન્મ
આપે છે. આથી આપણે પણ કઈ પણ બીજા દેશમાં જઈને સ્વબાહુથી ધનને મેળવિએ. પછી ઉચિત દાન અને ભેગથી મનુષ્યજન્મને સફલ કરીએ. આ પ્રમાણે વિચારીને પિતાના પિતાની આજ્ઞા લઈને દેશાંતરમાં લઈ જઈ શકાય તેવું કરિયાણું લીધું, ઘણી તૈયારી કરીને નાવથી સમુદ્રને પાર કરીને પારસકૂલ ગયા. ત્યાંના લોકોને પિતાનું કરિયાણું બતાવ્યું. આ વખતે સારે વેશ અને અલંકારે પહેરીને તે ત્રણેય વેશ્યાઓ તેમની પાસે આવી. પાસે રહેલા માણસે તેમને કહ્યું: અહીંના રાજાએ સ્વયં આ વેશ્યાઓનું કૃપાદાન આ પ્રમાણે કર્યું છે – અહીં જે કઈ ધંધા માટે આવે છે તેમણે આ વેશ્યાઓને બસે સેળ દ્રશ્ન આપીને એમની જ સાથે વિષયસુખને અનુભવ કર. તેથી વણિકપુત્રએ “તેમ થાઓ.” એમ કહીને ઉચિત તાંબુલ વગેરે આપ્યું. પછી તેમના ઘરે