________________
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથને ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
૧૩૧ પરાભવ પામતા સાધુઓને રાજા જ શરણ થાય છે. આ વિષે સમૃતિનું વચન આ પ્રમાણે છે – “અનાર્યલોકોથી પરાભવ પામેલા દુર્બલ, અનાથ, બાલ, વૃદ્ધ અને સાધુ- આ બધાઓને રાજા શરણું છે.' વળી મનુએ પણ સામાન્યથી આ પ્રમાણે કહ્યું છે – પ્રજાનું રક્ષણ કરનાર રાજાને પ્રજાના ધર્મને છો ભાગ મળે છે, અને પ્રજાનું રક્ષણ ન કરનાર રાજાને પ્રજાના અધમને છઠે ભાગ મળે છે. આથી નિર્દોષ જ સાધુઓને દેશમાંથી શા માટે કાઢો છો? હવે જે કઈ કારણ ન હોવા છતાં એમ જ આ સાધુઓ તમને ન ગમતા હોય તે પણ વર્ષાકાલ સુધી તમારે કંઈ ન બોલવું. ત્યાર પછી અમે નીકળી જઈશું. સૂરિએ આ પ્રમાણે કહ્યું એટલે નમુચિએ કહ્યુંઃ અહીં બહુ વાણીના કલહથી શું ? જે તમારે જીવતા રહેવું હોય તે સાત દિવસની અંદર આ દેશમાંથી નીકળી જાઓ. તેનાથી વધારે તે બંધુની (= વિષ્ણુકુમારની) પણ સાથે તમને જોઈશ તો અવશ્ય મહાદંડથી દંડીશ. આ પ્રમાણે તેને આગ્રહ જાણીને સાધુઓ પોતાના સ્થાને આવ્યા. સૂરિએ સાધુઓની સાથે વિચારણું શરૂ કરી કે હવે શું કરવું? આ પૂર્વે વાદમાં આપેલા ઉત્તરથી ગુસ્સે થયા છે, અને મિથ્યા અભિમાનથી આપણને આ પ્રમાણે હેરાન કરે છે. આ વખતે એક સાધુએ કહ્યુંઃ વિકુમારના વચનથી આ જલદી શાંત થઈ જશે એમ જણાય છે. એથી જે એને શાંત કરવા હોય તે જલદી મેરુપર્વત ઉપરથી વિષ્ણકુમારને બેલાવીને એની પાસે મોકલો. તેથી સૂરિએ કહ્યું ત્યાં કેણ જઈ શકશે? તે પર્વત આપણાથી દૂર રહેલો છે. જે કઈ જંઘાચરણ કે વિદ્યાચરણ હોય તે તે જ ત્યાં જઈ શકે, બીજો નહિ. તેથી બીજા મુનિએ કહ્યું હું આકાશ દ્વારા જવા માટે સમર્થ છું, પણ પાછો આવવા સમર્થ નથી. સૂરિએ કહ્યું જે એમ છે તે તમે જાઓ, તમને વિકુમાર જ પાછા લઈ આવશે. તેથી તે મુનિ તમાલપત્રના જેવા શ્યામ ગગનમંડલમાં ઉડડ્યા, અને ક્ષણવારમાં ત્યાં પહોંચી ગયાં. વિષ્ણુકુમારે તે મુનિને આવતા જોયા અને વિચાર્યું કે સંઘ વગેરેનું કે ઈ મેટું કાર્ય હશે, જેથી આ વર્ષીકાલે જ આવ્યા. તે મુનિએ પણ આ પ્રમાણે વિચારતા વિષ્ણુકુમારને વિધિપૂર્વક વંદન કરીને આવવાનું કારણ જણાવ્યું. વિષ્ણુકુમાર પણ થોડી જ વારમાં તેમને લઈને આકાશરૂપ વાહનથી હસ્તિનાગપુર તરફ જવા પ્રવૃત્ત થયા. ક્ષણવારમાં ત્યાં પહોંચી ગયા. સૂરિને વંદન કર્યું. બીજા સાધુને લઈને વિષ્ણુકુમાર નમુચિને મળવા માટે ગયા.
નમુચિ સિવાય મોટા રાજાઓ વગેરે બધાએ વિષ્ણુકુમારને વંદન કર્યું. સુખપૂર્વક આસન ઉપર બેઠેલા વિષ્ણુકુમારે ધર્મકથા વગેરે કહેવાપૂર્વક કહ્યું: વર્ષાકાળ સુધી મુનિઓ અહીં રહે. ત્યાર બાદ તમે જેમ કહેશો તેમ કરીશું. મહાઈર્ષાના સમૂહથી જેનું અંતઃકરણ ભરેલું છે એવા તેને તે વચનની કઈ અસર ન થઈ, ઉલટુ કાનમાં પ્રવેશેલા પાણીની જેમ તે વચને ફૂલ ઉત્પન્ન કર્યું. તેથી તેણે કહ્યું
