________________
૧૩૬
શ્રાવકનાં બાર વતે યાને. રત્ન, સુવર્ણ અને પુણ્યનો ભંડાર હતે, ગરીબ લોકોને ઉદ્ધારક હતે, સુવિશુદ્ધ વ્યવહાર કરનાર તરીકે પ્રસિદ્ધ હતા, જીવ–અજીવનો જાણકાર હતા, આસવ–સંવરને જ્ઞાતા હતા, બંધતત્વમાં વિદ્વાન હતા, નિર્જરાની વિચારણા કરવામાં નિપુણ હતો, મોક્ષપદને સાધવામાં ઉઘુક્ત હતા, જિનશાસનમાં અનુરક્ત હતા, મિથ્યાત્વને દૂરથી ત્યાગ. કરનારા હતા, બારે પ્રકારના શ્રાવક ધર્મમાં (=શ્રાવકના વ્રતમાં) બરાબર અપ્રમત્ત હતો. તે વખતે ત્યાં જ ગંગદત્ત નામને બીજો પણ સુશ્રાવક હતો. ભવથી વિરક્ત મનવાળા તેણે મુનિસુવ્રત જિનેશ્વરની પાસે દીક્ષા લીધી. તે વખતે તે નગરમાં ઘણું માસક્ષમણ કરવાથી. પ્રસિદ્ધ થયેલ અને ભાગવતત્રમાં શ્રેષ્ઠ એક (બૈરિક નામને) પરિવ્રાજક વસતે હતે. તે નગરમાં પારણા માટે જ્યારે પ્રવેશ કરે છે ત્યારે બધા લો કે તેને અભ્યસ્થાન વગેરે આદર કરે છે. તે આ પ્રમાણે - કઈ ઘરમાં (પધારવા) નિમંત્રણ કરે છે. કેઈ હર્ષ પામીને પગમાં પડે છે. કેઈ વંદન કરે છે. કેઈ સ્તુતિ કરે છે. કોઈ પૂજા કરે છે. પણ કાર્તિક બેઠેલો જ રહે છે. તેથી આ બધાઓમાં આ શેઠ મારો આદર કરતું નથી એમ વિચારીને તે કેપ પામ્યું. એક દિવસ માસખમણના પારણે રાજાએ જાતે જ પોતાના ઘરે ભોજન માટે નિમંત્રણ આપ્યું. કોઈ પણ રીતે તે રાજાને ત્યાં પારણું કરવાને ઈચ્છતો ન હતો. તેણે રાજાને કહ્યું: હે રાજન ! જે કાર્તિકશેઠ પોતાના હાથે મને ભેજન પીરશે તે તમારા ઘરે પારણું કરું, અન્યથા નહિ. રાજાએ તેને સ્વીકાર કર્યો. પછી રાજા જાતે જ શેઠની પાસે ગયે. આપેલા આસન ઉપર બેઠે અને હર્ષ પામેલા શેઠને બેલા. પછી પોતે નિમંત્રણ કર્યું વગેરે પરિવ્રાજકનો વૃત્તાંત કહ્યો. કાર્તિકે કહ્યું હે દેવ ! અમારે આ યોગ્ય નથી. કારણ કે એમ કરવાથી સમ્યક્ત્વ મલિન થાય. હે ઉત્તમનર ! આમ છતાં હું આપના દેશમાં રહું છું, એથી આપ જે કહો તે કરું. તેથી રાજાએ કહ્યું મારા કહેવાથી તે પીરસજે. પછી રાજા પોતાના ઘરે ગયે. ભોજન સમયે શેઠ રાજાના. ઘરે આવ્યું. પરિવ્રાજક ભોજન કરવા બેઠે. શેઠે પીરસવાનું શરૂ કર્યું. ગુસ્સે થઈને તેણે પીરસતા શેઠને આંગળીથી તિરસ્કાર કર્યો. તેથી શેઠે વિચાર્યું. ભાગ્યથી પ્રસિદ્ધ, બનેલાઓને ધિક્કાર થાઓ. ઘરમાં રહેવાથી આ પ્રમાણે પરાભવ થાય. તે ગંગદત્ત. ધન્ય છે કે જે સ્ત્રી, પુત્ર, ઘર અને મિત્રોનો ત્યાગ કરીને મુનિસુવ્રતસ્વામીની પાસે સંયમરૂપી રાજ્યને પામ્યા. જે મેં પણ તે જ વખતે દીક્ષા લીધી હોત તો હમણું. સમ્યકત્વની મલિનતા વગેરે અને પરાભવન જ પામત. આ પ્રમાણે વિચારતે તે પરિવ્રાજકને જમાડીને રાજાની પાસે ગયે. હવે હું દીક્ષા લઉં છું એમ રાજાને જણાવ્યું. ત્યારે તેને આગ્રહ જાણીને રાજાએ વિદાય આપી. પછી કુટુંબને ( સ્વ દીક્ષાની ભાવના) કહીને પુત્રને કુટુંબના વડિલના (=વડેરાના) સ્થાને સ્થાપ્યો. પછી જિનેશ્વરના મંદિરમાં શ્રેષ્ઠ અષ્ટલિકા મહોત્સવો શરૂ કર્યા. ગરીબ, અનાથ વગેરેને વિવિધ દાન આપવાનું શરૂ કર્યું. શ્રીસંઘની પૂજા કરી. આ વખતે તે જ નગરમાં શ્રી મુનિસુવ્રત તીર્થંકર પધાર્યા
