________________
-શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથને ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
૨૦૫ કામ ઉપર વિજય મેળવનારા વિરલા હોય છે. તેથી કહ્યું છે કે– ઘણુ મનુષ્યો જલદી અગ્નિમાં પ્રવેશ કરે છે, શસ્ત્રોથી પિતાના શરીરને કાપે છે, વિવિધ કષ્ટ આચરે છે. પણ કામદેવરૂપી શત્રુના સુભટને વિરલા જીતે છે. અને આ આ પ્રમાણે જ છે. (=આ સત્ય જ છે.અન્યથા વિવેકયુક્ત પણ હું આત્માને ભૂલીને વિષયમાં આસક્ત કેવી રીતે રહું? આ પ્રમાણે વિચારતા નાગદત્તને નાગવસુએ આ પ્રમાણે કહ્યું- હે પ્રિયતમ! હમણાં તમે અન્ય ચિત્તવાળા કેમ દેખાઓ છો તે કહો. પછી નાગદત્ત જેટલામાં પેતાના હૃદયમાં -રહેશે શુભભાવ નાગવસુને કહે છે તેટલામાં નજીકના ઘરમાં આકંદનને અવાજ ફેલાયે. તે આ પ્રમાણે – હા પુત્ર! પુત્ર ! માતા-પિતાનો ભક્ત ! હા નાથ! તું ક્યાં ગમે તે કહે. હા બંધુ-બહેન પ્રત્યે વત્સલ! હાય! તું યમવડે કેવી રીતે છેતરાયે? હા સ્વામી ! હા ગુણગણરૂપી મણિના દાબડા સમાન ! વિલાપ કરતા માતા, પત્ની, બહેન અને સ્નેહીઓના શબ્દથી આ પ્રમાણે ઘણે કોલાહલ થતો હતો. તે સાંભળીને નાગવસુએ પ્રિયને કહ્યું હે નાથ ! આ શું છે? આ પ્રમાણે કરુણ શબ્દથી વિલાપ કરતા બિચારા આ લોકે કેમ રડે છે? નાગદત્ત કહ્યું હે પ્રિયે! આજે એમના ઘરમાં યમને દંડ પડ્યો છે. તેણે ઘરના માણસો જોતા હેવા છતાં ઘરના સ્વામીને મૃત્યુ પમાડયું છે. યમ વડે હરણ કરાતા જીવનું માતા, ભાર્યા,ભગિની, સ્નેહિવર્ગ કે અત્યંત સમર્થ વસ્તુઓ પણ રક્ષણ કરતી નથી. તેથી જેને પ્રતિકાર થઈ શક્ત નથી, જેના આગમનની ખબર પડતી નથી અને સર્વને નાશ કરનાર એ આ યમ આપણી પાસે પણ આવે નહિ ત્યાં સુધીમાં હું સુંદરી ! ઘણા પ્રકારના જન્મ, જરા, મરણ, રેગ અને શેક આદિને અંત કરનારા સર્વજ્ઞભાષિત ધર્મમાં (=સંયમમાં) ઉદ્યમ કરીએ. નાગવસુએ કહ્યું તમેએ વિષયની અભિલાષાથી રહિત બનવાનું જે કહ્યું તેનું જ વૈરાગ્યના હેતુ આ ચમે સમર્થન કર્યું છે. કારણ કે જેમને જૈનધર્મ પૂર્વભવમાં અતિશય પરિચિત થયેલ છે તે કેટલાક પુણ્યશાલીજીવો નિમિત્ત માત્રથી બોધ પામે છે. આથી આપે કહ્યું તે યોગ્ય જ છે. આપ એ પ્રમાણે કરો. હે નાથ ! મને પણ એ સંમત છે. તમારી પાછળ રહેલી હું પણ ભવરૂપ સમુદ્રને ઓળંગી જઈશ. આ પ્રમાણે નાગવસુનું વચન સાંભળીને નાગદત્ત ઘણું રોમાંચવાળો થયો. પછી તેણે માતા-પિતા વગેરે લોકોને પૂછ્યું. તેમણે પણ સંમતિ આપી. ઘણું આડંબરથી જિનમંદિરમાં મહોત્સવ કરાવ્યો. દીન–અનાથ વગેરેને દાન આપ્યું. સંઘની પૂજા કરી. પછી સુસ્થિતસૂરિની પાસે દીક્ષા લીધી. તેની પત્નીએ પણ આચાર્યની જ પ્રવર્તિનીની પાસે દીક્ષા લીધી. ઘણું કાળ સુધી નિરતિચારપણે સાધુધર્મનું પાલન કર્યું. મૃત્યુસમયે વિધિપૂર્વક અંતિમ આરાધના કરીને બંને દેવલોક પામ્યા. આ પ્રમાણે જેમ અદત્તાદાનથી નિવૃત્ત ચિત્તવાળે નાગદત્ત આ લોક અને પરલેકમાં અસાધારણ સુખનું સ્થાન થયે, તે પ્રમાણે બીજા છે. પણ થાઓ. [૪૩]
ત્રીજા અણુવ્રતનું પાંચમું ગુણદ્વાર કહ્યું. હવે છઠું યતનાદ્વાર કહે છે –
