________________
૧૮૮
શ્રાવનાં બાર વતે યાને આદિ વિધિપૂર્વક મંત્રથી પવિત્ર કરવારૂપ અભિષેક) છે. તે દિવ્ય (રાજાની શોધ માટે) ભમવા લાગ્યા. ભમતાં ભમતાં મૂળદેવ જે રસ્તામાં વધભૂમિએ લઈ જવાતો હતો ત્યાં જ દિવ્ય આવ્યા. પછી હાથીએ ગલગર્જના (ગળાથી ગર્જના) કરીને સૂઢથી મૂળદેવને લઈને પોતાના અંધ ઉપર બેસાડ્યો. ઘોડાએ કાનને સુખ આપે તે હેષારવ કર્યો. મસ્તકની ઉપર ઊંચા દંડવાળું વેત છત્ર થયું. તે જ ક્ષણે ચંચળ બે ચામરે વીંઝાવા લાગ્યા. નહિ વગાડવા છતાં ગંભીર સ્વરે દુંદુભી વાગી. પુષ્પવૃષ્ટિ થઈ. સુગંધી જલની વૃષ્ટિ થઈ બંદીના (=ભાટચારણના) વૃદે જય-જય શબ્દો પોકારવા લાગ્યા. નિશ્રા મળવાના કારણે તુષ્ટ મનવાળી નગરની સ્ત્રીઓએ નૃત્ય કર્યું. આ પ્રમાણે મહાન આડંબરથી મૂલદેવ રાજા થયે; સામંત વગેરે બધા લોકેએ તેની આજ્ઞાને સ્વીકાર કર્યો.
કેમે કરીને કેટલાક દિવસેમાં રાજ્ય સ્થિર થતાં મૂળદેવે વિચાર્યું. દેવદત્તાને વિયેગ મારા માટે દુઃખનું કારણ છે. આથી દેવદત્તાના વિયેગવાળા મારે આ રાજ્યલાભથી શું? જેમાં પ્રિયને મેળાપ ન થાય તે મારી સંપત્તિ શું પ્રશંસનીય છે? કારણ કે- “નિવાસ ગમે ત્યાં થાઓ, ભેજન ગમે તેવું થાઓ, પણ ઇષ્ટજનોને સોગ હોય તે તે રાજ્ય છે અને ઉત્તમ રક્ષણ છે.”
મને દેવદત્તા પ્રાણથી પણ અધિક પ્રિય છે. તેથી તેને અહીં તેડાવી લઉં. આમ વિચારીને પ્રયત્નશીલ અને ઘણું ભટણથી સહિત એક દૂતને ઉજજયિની મોકલ્યો. દૂતે ઉજજયિની પહોંચીને જિતશત્રુ રાજાનાં દર્શન કર્યા. રાજાને પ્રણામ કરીને એનું ભેટશું આપ્યું. પછી તેણે રાજાને કહ્યું: બિન્નાતટ નગરના પ્રસન્ન ચિત્તવાળા મૂળદેવ રાજાએ આપ પૂજ્યદેવના આશ્રયે રહેલી દેવદત્તા વેશ્યા માટે મને આપ પૂજ્યદેવની પાસે મોકલ્યો છે, માટે તેને બિન્નાતટ જવા માટે અનુજ્ઞા આપે. આ પ્રમાણે દૂતનું વચન સાંભળીને ખુશી થયેલા રાજાએ કહ્યું : હે દૂત! આ કેટલું કાર્ય છે? હેઆર્ય ! તારા સ્વામીનું બીજું પણ જે કંઈ કાર્ય હાય-જે કંઈ જરૂરી હોય તે કહે. આ રાજ્ય, આ લોકે, આ ધન, આ અમે- આ બધું જ તારા સ્વામીને આધીન છે એમ જાણવું રાજાએ આ પ્રમાણે કહીને વસ્ત્રાદિના દાનથી દૂતનું સન્માન કરીને, જલદી તેની જ સાથે દેવદત્તાને મોકલી. મૂલદેવ પણ દેવદત્તા મળવાથી ખુશ થયો. રાજલક્ષમીથી શોભતે તે દેવદત્તા સાથે અને બીજી પણ શ્રેષ્ઠ સ્ત્રીઓની સાથે મુનિદાનરૂપવૃક્ષના પુષ્પસમાન વિષયસુખોને ભોગવવા લાગે. બાહુના બળવાળા તેને ઈરછાથી પણ અધિક સુખ વગેરે મળતું હતું. આ તરફ મૂળદેવને રાજ્યસંપત્તિ મળી છે એમ જાણીને પેલે ટદેશનિવાસી સદ્ધડ ત્યાં આવ્યું. રાજાએ તેને તું કોણ છે વગેરે પૂછ્યું. તેણે પૂર્વની બધી વિગત જણાવી.) રાજાએ તેને કહ્યું? તને જે ગામ જોઈતું હોય તે તારું જ છે. પણ પછી તારે મારી પાસે આવવું નહિ. આમ કહીને તેને (ગામ આપીને) રજા આપી.