________________
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથનો ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
૧૮૭ પાછો ફરેલ તે તળાવ તરફ ચાલે. ગામમાં ભિક્ષા માટે આવતા એકમાસના ઉપવાસી સાધુને જોઈને તેણે વિચાર્યું. આ મહામુનિ ધન્ય છે. અહો! પુણ્યથી અહીં આ પ્રમાણે આ મહાત્મા મારા જોવામાં આવ્યા. આ અડદ સિવાય બીજું કાંઈ આપવા યોગ્ય મારી પાસે નથી. તેથી આ આપીને પણ આજે મારા આત્માને કૃતાર્થ કરું.
આ પ્રમાણે વિચારતા તેણે ભક્તિપૂર્ણ અંતઃકરણથી સાધુને બોલાવ્યા. હે નાથ ! જે આ અડદ આપને કલ્પતા હોય તો મારા ઉપર અનુગ્રહ કરવાની ઈચ્છાથી સ્વીકારો. આ પ્રમાણે વિનંતિ કરાયેલા મુનિએ પણ (દેષિત છે કે નહિ વગેરે) ઉપયોગ મૂકીને તે અડદ લીધા. મુનિને કરેલા અડદના દાનથી અત્યંત ખુશ થયેલ મૂળદેવ જલસહિત મેઘના જેવા અવાજથી અર્ધગાથા બે – સાધુના પારણુમાં અડદના બાકળા વહેરાવવાનો લાભ ધન્ય પુરુષોને જ મળે છે. એટલામાં દેવતાએ તેને કહ્યું : હે વત્સ! તારી જે ઈચ્છા હોય તે નિઃશંકપણે માગ. તેણે પૂર્વોક્ત ગાથાના ઉત્તરાર્ધથી કહ્યુંઃ દેવદત્તાવેશ્યા અને હજાર હાથીવાળું રાજ્ય અને આપ. તેથી દેવીએ કહ્યું : હે વત્સ ! તેં જે માગ્યું છે તે મુનિદાનના પ્રભાવથી જલદી થશે. પછી ભિક્ષા માટે પરિભ્રમણ કરીને, ભોજન કરીને આગળ ચાલ્યો. જતાં જતાં તે એક નગરમાં આવ્યું. ત્યાં મુસાફરીમંડપમાં સૂતે. છેડી રાત્રિ બાકી રહી ત્યારે તેણે સ્વપ્નમાં મુખમાં પ્રવેશ કરતા ચંદ્રમંડલને (=પૂર્ણ ખીલેલા ચંદ્રને) જે, અને તે જ વખતે તે જાગી ગયે. તેવું જ સ્વપ્ન બીજા એક મુસાફરે જોયું. તેણે ઉતાવળિયા થઈને ભિક્ષુકને સ્વપ્ન કહ્યું. તેમણે કહ્યુંઃ સ્વપ્નના પ્રભાવથી તું આજે સૂર્યમંડલના જેવા આકારવાળે ઘી–ગળથી સહિત ખાખર મેળવીશ. તેથી તે હર્ષ પામ્યો. ભિક્ષાકાળ થતાં ભિક્ષા માટે ભમતા તેણે ભિક્ષુકેના કહ્યા મુજબ એક ખાખરે મેળવ્યું. મૂલદેવ પણ સ્વપ્નના વિષયમાં ભિક્ષુકની અજ્ઞાનતા જોઈને ઉઠીને, પવિત્ર થઈને, ફલ–પુષ્પો લઈને સુખાસને બેઠેલા ઉપાધ્યાયની પાસે ગયે. ઉપાધ્યાયની પૂજારૂપ સેવા કરીને તેને સ્વપ્ન જણાવ્યું. તેણે પણ તેના સ્વપ્નને સાંભળીને, પોતાની પુત્રી તેને પરણાવીને કહ્યું: સાત દિવસમાં તને ઉત્તમ રાજ્ય મળશે. કેમે કરીને મૂળદેવ બિન્નાતટ નગરમાં આવ્યો. નગરના કેટવાળાએ રાતે તેને નગરના દરવાજા આગળ છે. તેના હાથમાં ચારીને માલ હતું. આથી કોટવાળાએ તેને પકડડ્યો અને દંડાના ઘાથી માર્યો. તેના ગળે કેડિયાની માળા પહેરાવીને અને બે હાથ બાંધીને તેને ગધેડા ઉપર બેસાડ્યો. પછી તેને વધભૂમિમાં લઈ જવા માંડયા. આવી કષ્ટદશા પામેલા તેણે મનમાં વિચાર્યું: શું દેવીનું અને ઉપાધ્યાયનું મારા પાપસમૂહના ભારથી પરાભવ પામેલું વચન હમણું ખોટું પડશે? આ દરમિયાન ત્યાં પુત્ર વિનાનો રાજા મરણ પામ્યો. તેથી પાંચ દિવ્યનો અભિષેક (=જળથી પ્રક્ષાલન
૧ હાથી, અશ્વ, છત્ર, કળશ અને ચામર એ પાંચને જળથી પ્રક્ષાલન આદિ વિધિપૂર્વક મંત્રથી પવિત્ર કરવા તેને દિવ્યાભિષેક કહેવામાં આવે છે.
