________________
૧૩૦
શ્રાવકનાં બાર વ્રતે યાને ચોમાસામાં માર્ગોમાં ચાલવું મુશ્કેલ થઈ જાય છે. કામાતુર વિરહી લેકે સુકાય છે. જાણે કે બળવાન શત્રુ ઉનાળાને જીતીને હોય તેમ, અર્થાત્ ઉનાળાને જીતી લેવાથી આનંદ વ્યક્ત કરતા હોય તેમ, મેઘ ગર્જના કરે છે. જાણે કે મલિનન (= વાદળના) ઉદયને જોઈને હોય તેમ, અર્થાત્ મેલી વસ્તુના (=વાદળના) ઉદયને જોઈ શક્તા ન હોય તેમ, હંસે અહીંથી માનસ સરોવરમાં જતા રહે છે. પહેલાં માસકલ્પથી વિહાર કરનારા પણ સાધુઓ એક સ્થાનમાં રહેનારા થાય છે. આવા વર્ષાદના સમયે મુનિજન ઉપર ગુસ્સે થયેલા નમુચિએ પૂર્વે સ્વીકારેલ વરદાન રાજા પાસે માગ્યું. રાજાએ વરદાન આપ્યું અને કહ્યુંઃ તને જે ઈષ્ટ હોય તે કહે. તેણે કહ્યુંઃ વેદમાં કહેલા વિધિથી હું યજ્ઞ કરવાને ઇચ્છું છું. તેથી તેટલા દિવસ પોતાનું રાજ્ય મને આપો. સત્યપ્રતિજ્ઞાવાળા રાજાએ રાજ્ય આપ્યું. અંતઃપુરમાં પ્રવેશ કરીને સ્વયં રાજા થઈને રહ્યો તે રાજા બન્યા એટલે એક તે જૈન સાધુઓને છોડીને બધા ધર્મના સાધુઓ તેની વધામણી કરવા માટે આવ્યા. આ વખતે તે જ (=વધામણી માટે ન આવ્યા એ જ) છિદ્રને મેળવીને મુનિઓને બોલાવીને કહ્યું મારા દેશમાંથી ચાલ્યા જાઓ, હમણું મારા નગરમાંથી જતા રહે. સર્વલકને સંમત અને ઉચિત જે લોકાચાર તેનું પણ તમે ઉલ્લંઘન કરનારા છે, આથી તમારું મુખ પણ જોવા લાયક નથી. તથા તમારો આચાર નીતિશાસ્ત્રથી પણ વિરુદ્ધ છે. કહ્યું છે કે – ““ જો કે કુશળ યોગી પૃથ્વીને દોષવાળી જુએ છે, તો પણ લકિક આચારેને મનથી પણ ન ઉ૯લંધે. વળી– “પરીક્ષકોએ લેકિક વિષયને (=વ્યવહારને) લોકની જેમ સ્વીકારવું જોઈએ. લેકવ્યવહાર પ્રત્યે બાલ (=અજ્ઞાન ) અને પંડિત બંને સમાન છે.” અન્યધર્મના સાધુઓથી તમે ઉત્તમ નથી. અન્યધર્મના બધાય સાધુઓ મને નૂતન રાજ્યને લાભ થતાં વધામણી કરવા આવ્યા, પણ અતિશય દર્પથી બળેલા અંતઃકરણવાળા અને લેકવ્યવહારથી બાહ્ય તમે જ ન આવ્યા ! નમુચિએ આ પ્રમાણે કહ્યું એટલે સૂરિએ કહ્યુંઃ અમે અભિમાનના કારણે નથી આવ્યા એવું નથી, કિંતુ સકલસંગના ત્યાગી સાધુઓને આ ક૫ છે. તમારા આગમમાં પણ કહ્યું છે કેઃ “જે મહાત્માએ સર્વ તિથિ, પર્વ અને ઉત્સવ ( =લોકિકવ્યવહારે છેડયા છે તેને અતિથિ જાણુ, બાકીને અભ્યાગત જાણવા.” અમોએ લૌકિક વ્યવહારને કોઈ બાધા પણ પહોંચાડી નથી. કારણ કે રાજવિરુદ્ધ વગેરે કંઈ (અનુચિત) આચર્યું નથી. તમેએ અમને દેશને છોડવાનું જે કહ્યું તે અનુચિત છે. કારણ કે- “સદાચારોમાં પરાયણ સાધુઓ જંગમતીર્થ છે. આવા સાધુઓ જે દેશમાં નથી તે દેશમાં પવિત્રતા કયાંથી હોય! વળી– “આ સુનિઓ કાયાને કષ્ટ આપીને જે ધમનું ઉપાર્જન કરે છે તેને, તેમનું પાલન કરવાથી રાજા ફલેશ વિના સાધી લે છે.” વળી– અનાર્ય બીજા લોકોથી