________________
૧૧૮
શ્રાવકના ખાર ત્રતા યાને લેાકેાને ધર્મોપદેશ આપ્યા. વજીસ્વામી ક્ષીરાસ્રવ લબ્ધિવાળા હતા. વજીસ્વામીએ ( ક્ષીરાસવલબ્ધિથી ) રાજાનુ હૃદય આકર્ષી લીધું. રાજાએ પેાતાના અંતઃપુરને વાસ્વામીનું સ્વરૂપ કર્યું. આથી અંતઃપુરે કહ્યું કે અમે પણ વાસ્વામીના સ્વરૂપને જોવા જઈએ. અંતઃપુરની બધી સ્ત્રીએ વાસ્વામીનું સ્વરૂપ જોવા ગઈ. તે શેઠની પુત્રી. લેાકેાની પાસેથી વાસ્વામીની વિગત સાંભળીને હું તેમને કેવી રીતે જોઉ ? એમ વિચારી રહી હતી. તેણે બીજા દિવસે પિતાને વિનંતિ કરીઃ મને વાસ્વામીને આપે, અન્યથા મારા પ્રાણનો નાશ કરીશ. આથી શેઠ કન્યાને સર્વ અલંકારોથી શણગારીને અનેક ક્રેડ ધન સાથે લઇને વસ્વામી પાસે લઈ ગયા. ક્ષીરાસવલબ્ધિવાળા ભગવાને લેાકેાને ધર્મોપદેશ આપ્યા. લાફા ખેલવા લાગ્યા કે, અહા! ભગવાન સુંદર સ્વરવાળા છે અને સગુણસંપન્ન છે, પણ રૂપથી રહિત છે. જો તેમને રૂપ હાત તા સગુણોની સંપત્તિ હાત. ભગવાને તેમના માનસિક અભિપ્રાયને જાણીને હજાર પત્રવાળું કમળ વિષુવ્યું. તેના ઉપર પાતે બિરાજ્યા. પછી દેવાને જેવું શ્રેષ્ઠ રૂપ હોય તેવું પાતાનું અત્યંત સામ્ય રૂપ વિક્રુત્યું". આકર્ષાયેલા લાકા ખેલવા લાગ્યા: આ તેમનું સ્વાભાવિક રૂપ છે. હું બીજાઓને (સ્ત્રીઓને) પ્રાનીય ન ખનું એવા આશયથી ભગવંત કુરૂપથી રહે છે. કારણકે ભગવાન અતિશયથી ( =રૂપપરાવતન આદિ શક્તિથી ) સહિત છે. રાજાએ પણ હ્યું: અહા ! ભગવાન પાસે આ (=રૂપપરાવર્તન આદિ શક્તિ ) પણ છે. આથી વજીસ્વામીએ (રાજા વગેરેની સમક્ષ) સાધુઓના ગુણાનુ વર્ણન કર્યું, અર્થાત્ તપુ વગેરેથી સાધુઓને પ્રગટ થતી શક્તિઓનું વર્ણ ન કર્યું.. તપગુણના પ્રભાવથી સાધુએમાં એવી પણ શક્તિ પ્રગટે છે કે જેનાથી અસંખ્ય દ્વીપ—સમુદ્રોમાં ન સમાઈ શકે તેટલાં વૈક્રિયશરીરનાં અદ્ભુતરૂપા વિકુર્તી શકે. પછી વાસ્વામીએ તે દિવ્યરૂપથી ધર્મદેશના આપી. પછી શેઠે અનેક ક્રોડ ધન સહિત પુત્રીને સ્વીકારવાની વિનંતી કરી. ભગવાને વિષયાની નિંદા કરી–વિષયાના ભાગથી થતા અનર્થ સમજાવ્યા. પછી કહ્યું કે જો તે મને ઈચ્છતી હાય તા દીક્ષા લે. પછી શેઠની પુત્રીએ દીક્ષા લીધી.
પદાનુસારી લબ્ધિવાળા ભગવંતે મહાપરિજ્ઞા અધ્યયનમાંથી વિચ્છેદ પામેલી આકાશગામિની વિદ્યાના ઉદ્ધાર કર્યાં. તે વિદ્યાથી (અને પૂર્વે જ઼ભકદેવાએ આપેલ આકાશગામિની વિદ્યાથી ) ભગવંત આકાશમાં જવાની શક્તિવાળા થયા. આ પ્રમાણે ગુણા અને વિદ્યાથી યુક્ત ભગવંત વિહાર કરતાં કરતાં પૂર્વ દેશમાંથી ઉત્તરાપથમાં પધાર્યા. ત્યાં દુકાળ થયા. ( એક ગામથી ખીજા ગામમાં જવાના ) માર્ગ પણ બંધ થઈ ગયા. તેથી શ્રમણસ ધ તેમની પાસે આવ્યા અને અમારી રક્ષા કરા એવી વિનંતી કરી. તેથી વાસ્વામીએ પટવિદ્યાથી વિષુવેલા પટમાં સંઘ બેઠા. આ વખતે ગાયા ચરાવવા ગયેલા શય્યાતર ૧. જેના પ્રભાવથી વાણી દૂધ જેવી મધુર લાગે = બહુ ગમે તેવી લબ્ધિ.
