________________
શ્રાવકનાં બાર વ્રત યાને હેય.) સમ્યક ક્રિયામાં માત્ર સચિ-પ્રીતિ કરે, પણ ક્રિયા ન કરે તે રોચક સમ્યકત્વ છે. (આ સમ્યક્ત્વ શ્રેણિક મહારાજા, કૃષ્ણ મહારાજા વગેરે અવિરતિ સમ્યગ્દષ્ટિ જીવોને હેય.)''
(જેમ દીવો પર પ્રકાશ કરે છે તેમ) પિતે મિદષ્ટિ હોવા છતાં ધર્મકથા વગેરેથી બીજાઓને દીપાવે=સમ્યકત્વ પમાડે તે જીવમાં દીપકસમ્યકત્વ છે. આ સમ્યકત્વ કાર્ય-કારણભાવથી જાણવું, અર્થાત મિથ્યાત્વીને શુદ્ધ ઉપદેશ બીજાઓના સમ્યક્ત્વનું કારણ હેવાથી (કારણમાં કાર્યના ઉપચારથી) તે ઉપદેશ દીપકસમ્યક્ત્વ છે એમ જાણવું.”
પૂર્વે ઉદયમાં આવેલા મિથ્યાત્વને ક્ષય કર્યો, સત્તામાં રહેલા મિથ્યાત્વપુંજ તથા મિશ્રપુંજ રૂપ મિથ્યાત્વનો ઉદય અટકાવ્યો, અને વર્તમાનમાં સમકિતપુંજ રૂપે ઉદયમાં આવેલા મિથ્યાત્વના દુલિકામાંથી મિથ્યાસ્વભાવને (=રસને દૂર કરવારૂપ ઉપશમ કર્યો, આમ ક્ષય અને ઉપશમ વડે મિશ્રભાવને પામેલા વર્તમાનમાં વેદાતા અને રસ રહિત બનેલા સમ્યકત્વમેહનીય નામના શુદ્ધપુંજ રૂપ મિથ્યાત્વનો ઉદય ક્ષેયઉપશમયુક્ત હોવાથી ક્ષાપથમિક સમ્યફત્વ કહેવાય છે.” (વિશેષા. પ૩ર)
*ઉપશમ શ્રેણિમાં વર્તતા જીવને ઓપશમિક સમ્યકત્વ હોય છે, અથવા જેણે ત્રણ પુંજ કર્યા નથી અને મિથ્યાત્વને ક્ષય કર્યો નથી તે જીવ આપશમિક સમ્યકત્વ પામે છે.” (વિશેષા. પર૯)
* સંસારનું કારણભૂત ત્રણેય પ્રકારનું દશનમોહનીયકમ ક્ષીણ થતાં અવિનાશી અને અનુપમ ક્ષાયિક સમ્યક્ત્વ પ્રગટ થાય છે. ” (ધર્મસં. ૮૦૧)
*ઉપશમસમ્યફત્વથી પડતાં મિથ્યાત્વના ઉદય પહેલાં ઉપશમ સમ્યકત્વ અને મિથ્યાત્વના આંતરામાં છે આવલિકા પ્રમાણુ સાસ્વાદન સમ્યકત્વ હોય છે.” (વિશેષા. ૫૩૧)
“(ખંડ ક્ષપકશ્રેણિમાં અનંતાનુબંધી ચાર કષાય, મિથ્યાત્વમોહનીય અને મિશ્રમેહનીય એ છે પ્રકૃતિઓનો સર્વથા ક્ષય થતાં) મેહનીયની બાવીસ પ્રકૃતિના ઉદયવાળા જીવને સમ્યક્ત્વમેહનીયને ખપાવતાં ખપાવતાં જે સમયે સંપૂર્ણ દલિકે ખપી જાય તે છેલ્લા સમયમાં તેના દલિકોને ભગવતી વખતે વેદક સમ્યકત્વ હોય છે. જે
