________________
૧૦૮
શ્રાવકનાં બાર વતે યાને (= પડવાથી) દુઃખી થયેલા સંસારી જીવોને ધર્મ છોડીને બીજે કઈ રક્ષણનો હેતુ નથી. આથી મેં ધર્મનો આશ્રય લીધો છે. આ સાંભળીને અત્યંત હર્ષિતચિત્તવાળા શ્રેણિકે મુનિની ઉપબૃહણ કરી:- હે પૂજ્ય ! આપે સાચી અનાથતા બતાવી. આપનો મનુષ્ય જન્મ સફળ છે, જેથી આપે આખા ય જગતને અનાથ જાણીને, પરમનાથ, કષાયરૂપી શત્રુઓના અભિમાનનો નાશ કરનાર, અને શારીરિક-માનસિક દુઃખને દૂર કરવામાં કુશળ એવા ધર્મનો આશ્રય લીધે. શ્રેણિકે આ પ્રમાણે ઉપબૃહણ કરીને મુનિને વંદન કર્યું. પછી
મેં પ્રશ્ન કરીને આપને સ્વાધ્યાયમાં જે વિક્ત કર્યો તેની ક્ષમા કરો” એમ કહીને પોતાના સ્થાને ગયે.
શ્રેણિકે જેવી રીતે ઉપવૃંહણું કરી તે રીતે બીજાએ પણ કરવી જોઈએ. જે ન કરે તે સમ્યફવમાં અતિચાર કરે છે, એમ પ્રસ્તુત અને સંબંધ છે. આ સંબંધ હવે પછી કહેવાશે તે કથાઓમાં પણ જોડવો. અસ્થિરીકરણ એટલે સ્થિરીકરણ ન કરવું. સ્વીકારેલા ધર્મનાં અનુષ્ઠાનો પ્રત્યે સીદાતા = પ્રમાદ કરતા અને તેમાં સ્થિર કરવા તે સ્થિરીકરણ કહેવાય છે. તેમાં પોતાના શિષ્યોથી સ્થિર કરાયેલ આર્ય આષાઢાચાર્યનું દષ્ટાંત છે. તેની કથા ઉત્તરાધ્યયનની બૃહદવૃત્તિમાંથી જેવી દેવામાં આવી છે તેવી જ લખવામાં આવે છે -
વત્સાભૂમિમાં આર્ય આષાઢ નામના બહુશ્રુત અને બહુ શિષ્ય પરિવારવાળા આચાર્ય હતા. તેમના ગચ્છમાં જે સાધુ કાળ કરે તેને તે અનશન આદિથી નિર્ચામણું કરાવતા હતા. તેથી તેમણે ઘણું સાધુઓને નિમણુ કરાવી. એકવાર તેમણે પોતાના એક શિષ્યને અધિક આદરથી કહ્યું તું દેવલોકમાંથી આવીને મને દર્શન આપજે. તે (દેવલોકમાં ઉત્પન્ન થવા છતાં) ચિત્તવ્યાક્ષેપના કારણે દર્શન આપવા ન આવ્યું. પછી તે આચાર્યે વિચાર્યું, (પરલેક નથી. નહિ તે આટલા બધા સાધુઓને મેં નિર્ચામણું કરાવી, તેમાંથી એક પણ કેમ ન આવે?) અતિશય ઘણુ કાળ સુધી હું (નિરર્થક) કલેશ પામે. (હજી પણ દીક્ષા છોડી ભેગો ભેગવીને જન્મને સફલ કરું આમ વિચારીને) તે સાધુવેશમાં જ ઉપાશ્રયમાંથી (એકલા) નીકળી ગયા. આ દરમિયાન દેવલોકમાં ગયેલા તે શિષ્ય (હું ક્યાંથી આવ્યો વગેરે જાણવા) ઉપગ મૂક્યો. ગુરુને દીક્ષા છોડી દેવાના ઈરાદાથી જતા જોયા. આથી તેણે તેના માર્ગમાં એક ગામ વિકુવ્યું. (ગામની નજીક દિવ્ય નાટક વિકુવ્યું.) તે ત્યાં નાટકને તે છ મહિના સુધી રહ્યો. દિવ્યપ્રભાવથી ભૂખ-તરસની અને વીતેલા વખતની તેને ખબર ન પડી. પછી દેવે તે ગામને સંહરીને તેના સંયમના ભાવ જાણવા માટે ગામની બહાર નિર્જન ઉદ્યાનમાં સર્વ અલંકારોથી વિભૂષિત છ બાળકે વિકુળં. આચાર્યો તે બાળકને જોયા. મારું જીવન શ્રેષ્ઠ સુખવાળું થાય એ માટે આ બાળકના આભૂષણે લઈ લઉં
