________________
૮૨
શ્રાવકનાં ખાર ત્રતા યાને
છે તે પણ અયુક્ત છે. કારણ કે શૌચ અનેક પ્રકારનું કહ્યું છે. વેદને અનુસરનારાઓ કહે છે કે– સત્ય શાચ છે, તપ શાચ છે, ઇંદ્રિયનિગ્રહ શૈાચ છે, સર્વ જીવા ઉપર દયા શાચ છે, અને પાંચમુ શૈાચ જલથી થાય છે. અમે સત્ય વગેરેને આચર
નારા હાવાથી અપવિત્ર કેવી રીતે બનીએ? વળી મિલન દેહ અને મલિન વસ્ત્રવાળા હાવાથી તમે અપવિત્ર છે એમ જે કહ્યું તે પણ અયુક્ત છે. કારણ કે કહ્યું છે કે— “ જીવલેાકમાં જે મનુષ્યા મલથી મલિન છે, કાદવથી અલિન છે અને ધૂલથી મલિન છે, તે મનુષ્યા મલિન નથી, કિંતુ જેઓ પાપકા થી મિલન છે તેઓ મિલન છે.” મુનિએ આવાં વચનેાથી તેને નિરુત્તર કર્યાં એટલે તે ભાવરહિત પણ તેના શિષ્ય બન્યા. પછી મુનિ વાદના ઉપસ’હાર કરીને વસતિમાં આવ્યા. આચાય ને વંદન કરીને યજ્ઞદેવને દીક્ષા અપાવી. સ્વીકારેલું પાળવું એજ વીરપુરુષોનું મેાટું વ્રત છે એમ વિચારતા તેણે પણ દ્રવ્યથી દીક્ષા સ્વીકારી. કહ્યું છે કે– “ સ્વીકારેલું પાળવામાં પુરુષાને મસ્તક છેદાય, બધન થાય કે લક્ષ્મી બધી ચાલી જાય, એમ જે થવાનુ` હાય તે થાય (પણ સ્વીકારેલુ. પાળવુ જોઈએ).” કાઈક વિષયમાં દેવતાવડે પ્રેરણા કરાયેલા તેને ભાવથી પણ દીક્ષાના પરિણામ થયા, પણ તે દુગંછાને છેડતા નથી. તેના શાંત થયેલા બધા સંબંધીએ પણ શ્રાવક થયા. પણ તેની મૂઢપત્નીએ તેના ઉપર કામ કર્યું. આહાર-પાણી વગેરે વહેારાવતી વખતે ગુપ્ત રીતે કામણવાળા આહાર વહેારાવ્યા. કામણવાળા આ આહાર છે એવી ખબર ન પડવાથી તેણે તે આહાર વાપર્યાં. આથી તે કામવિકારવાળા થયા. તેથી વ્રતભંગના ભયથી તેણે અનશનના સ્વીકાર કર્યાં. દુગ છાનું પ્રતિક્રમણ કર્યા વિના સમાધિથી મરીને દેવલાકમાં ગયા. તે જ વૈરાગ્યથી (=પેાતાના કારણે પતિનું આ રીતે મૃત્યુ થયું... એ પ્રસંગથી થયેલ વૈરાગ્યથી જ ) તેની પત્નીએ પણ દીક્ષાના સ્વીકાર કર્યાં. શરમના કારણે પેાતાના તે દોષ ગુરુને કહ્યો નહિ. આયુષ્ય પૂર્ણ થતાં તે મૃત્યુ પામી. પૂર્વે કરેલા સુકૃતના કારણે તે પણ દેવલાકમાં ઉત્પન્ન થઇ. ત્યાં તે બ ંને દેવભવને ચેાગ્યે દિવ્યભાગાને ભાગવે છે. આ તરફ આ ભરતક્ષેત્રમાં મગધ નામના રમ્ય દેશ છે. તે દેશમાં ઘર, મંદિર અને દુકાનેાથી શાભતું રાજગૃહ નામનું નગર છે. તે નગરમાં વાહન, ધન અને ધાન્ય વગેરે સંપત્તિથી યુક્ત ધન નામના સાવાહ હતા. તેની ભદ્રા નામની પત્ની હતી. તેમને ચિલાતી નામની દાસી હતી. એકવાર યજ્ઞદેવના જીવ દેવના આયુષ્યના ક્ષય થતાં ત્યાંથી ચવીને ( પૂર્વે કરેલ ) દુગ ંછાદોષથી ચિલાતીદાસીના પુત્ર થયા. કેટલાક દિવસે બાદ તેનું ચિલાતીપુત્ર એવું નામ રાખ્યું. ક્રમે કરીને તે માટા થયા. આ તરફ તેની પત્ની પણ ચવીને પાંચ પુત્રા ઉપર ભદ્રા શેઠાણીની પુત્રી તરીકે ઉત્પન્ન થઈ. ચેાગ્ય સમયે તેનું સુ'સુમા એવું નામ પાડ્યુ. પછી સુંસુમાના માતા–પિતાની આજ્ઞાથી ચિલાતીપુત્ર સુસુમા બાલિકાને રમાડવા લાગ્યા. તે ખાલિકાની સાથે પણ કુચેષ્ટા કરવા લા ગ્યા.
