________________
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથને ગુજરાતી ભાવાનુવાદ -બેચરજીવોને આપીને, બાકી રહેલા ચોથા ભાગને એકવીસ વાર પાણીથી ધોઈને ભોજન
કરવું. આ અભિગ્રહ ધારણ કરીને પહેલા તેનાં સાઠ હજાર વર્ષો પસાર થઈ ગયાં. -પછી તેણે વિચાર્યું તપ કરતા મારે સાઠ હજાર વર્ષો પસાર થઈ ગયાં. શરીર પણ - લગભગ સુકાઈ ગયું છે, શરીરમાં માત્ર ચામડી–હાડકાં બાકી રહ્યાં છે. તેથી હજી પણ પૂર્ણ પાકેલા ફળની જેમ શરીર ખબર ન પડે તે રીતે કઈ પણ રીતે પડી ન જાય -ત્યાં સુધીમાં આ શરીરથી આ લેકમાં વિધિપૂર્વક મરણની આરાધના કરવી યોગ્ય છે. આ પ્રમાણે વિચારતે તે તામ્રલિપ્તી નગરીમાં ગયે. ત્યાં પોતાના સ્વજન વર્ગને અને અન્ય પણ પૂર્વ સંસ્તુત, 'પશ્ચાત્સસ્તુત, મિથ્યાધર્મ કરનારા ગૃહસ્થ વગેરે લોકોને કહીને અને ખમાવીને, જેવી રીતે ગયા હતા તેવી રીતે પાછો આવ્યો. પછી અનશન કરીને, -તેવા પ્રકારના એકાંત સ્થળે પાદપપગમનનો સ્વીકાર કર્યો.
આ તરફ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના ઉપરના ભાગથી હજાર જન નીચે અલકવર્તી ભવનવાસી દેના ઉત્તરદિશામાં રહેનારા અસુરકુમારદેવોની બલિચંચા નામની રાજધાની છે. તેમાં સ્ફટિકની ભીંતના આંતરે રહેલી દેવીઓને જોઈને ઉત્કંઠાથી આલિ- ગન માટે ઊભા થયેલા અસુરકુમારો વિલખા બની જાય છે. વળી– તેમાં ફેલાતા વિવિધ મણિઓના કિરણસમૂહથી અંધકારસમૂહનો નાશ થઈ ગયે છે. બીજું સ્વચ્છ મણિએની ભીંતમાં સંક્રાન્ત થયેલા પિતાના પ્રતિબિંબમાં દેવીઓ અન્ય દેવીની શંકા કરે છે. (અર્થાત્ અહીં બીજી દેવી છે એમ સમજે છે.) આથી અસુરકુમારે કઈ પણ રીતે (અહીં બીજી દેવી નથી એમ સમજાવીને) પોતાની પત્ની દેવીઓને રાખે છે. તે વખતે (= તામલીતાપસે અનશન કર્યું ત્યારે) તે રાજધાની ઈંદ્ર વિનાની બની ગઈ. તેથી તેમાં રહેનારા દેવ અને દેવીઓ અમારે સ્વામી કેરું થશે? એમ વિચારવા લાગ્યા. આમ વિચારતા તેમણે પાદપપગમન અનશન સ્વીકારીને રહેલા બાલતપસ્વી તામલિને -જે. (આથી) તેઓ તેની પાસે આવ્યા.
ત્યારબાદ તેના ચિત્તને ખુશ કરવા તેમણે નાટક શરૂ કર્યું. નાટક વાગી રહેલા મધુર મૃદંગ, હુડક્ટ (= વાઘ વિશેષ) અને નગારાના સુશબ્દોથી યુક્ત હતું, નૃત્ય કરતી અસુરની રમણીઓના ઝાંઝરના અવાજથી શોભતું હતું, અસુરકુમારોથી ગવાતા વિવિધ રસના ભાવથી યુક્ત ગીતથી રમણીય હતું. તેણે વિચાર્યું ગીત પ્રલાપમાત્ર છે, નૃત્ય પણ વિડંબનારૂપ છે, વિષયે વિષરૂપ છે, અહીં બીજું શું સારભૂત છે કે જેમાં મારું મન જાય. નાટક પૂર્ણ થયા બાદ તેઓ (તામલિને) વિનવવા લાગ્યા:અમે બલિચંચા રાજધાનીમાં રહેનારા અસુરકુમારે છીએ. ભાગ્યથી નાથ વિનાના કરાયેલા અમે તમારી પાસે આવ્યા છીએ. હે નાથ ! તમે બીજાનું કાર્ય કરવામાં તત્પર છે,
૧. માતા-પિતા વગેરે પક્ષને સંબંધ તે પૂર્વ સંસ્તવ, અને શ્વસુરપક્ષને સંબંધ તે પશ્ચાત્સસ્તવ.
