________________
૬૮
શ્રાવકનાં માર વ્રતા યાને
જાણે તે નગરી પરદેશથી આવેલા લોકોને પેાતાના વૈભવવિસ્તારને કહી રહી હતી. તે નગરીમાં મૌર્ય વ’શમાં ઉત્પન્ન થયેલ તામલી નામના ગૃહસ્થ હતા. તે ધન, ધાન્ય, દ્વિપદ અને ચતુષ્પદ વગેરે સમૃદ્ધિના માલિક હતા. તેણે ચંદ્રકરણાના સમૂહ જેવી ફેલાતી કીર્તિના સમૂહથી લેાકના આંતરાઓને ભરી દીધા હતા. તે પોતાના ખરૂપી કમલા માટે સૂર્યસમાન હતા, સ્ત્રીઓના નયનરૂપી કમલા માટે ચંદ્રસમાન હતા, વિદ્વાન લેાકાના મનને પરમ આનંદ આપનારા હતા. સૌમ્યગુણથી ચંદ્ર જેવા અને તેજગુણથી સૂર્ય જેવા હતા, અશ્વગુણુથી ઇંદ્ર જેવા, દાનગુણથી કુબેર જેવા, અને વિશિષ્ટ મતિગુણથી બૃહસ્પતિ જેવા તે શાભતા હતા. એકવાર સુખશય્યામાં રહેલા તેણે રાત્રિના છેલ્લા પ્રહરમાં કુટુંબસંબંધી વિચારણા કરતાં આ પ્રમાણે વિચાર્યું : પૂર્વ ઉપાર્જન કરેલા સુકૃતસમૂહના કારણે સુખ–દુઃખમાં સમભાગી અને જેમની સાથે ધૂળમાં રમ્યા હતા એવા મિત્રા, પૂર્વ પુરુષોની પર પરાથી આવેલ અપરિમિત ધનસમૂહ, વિનીત પુત્ર અને પૌત્ર વગેરે પરિજન, અને બીજી પણ સાથે ધન, ધાન્ય, દ્વિપદ, ચતુષ્પદ આદિ સામગ્રી મારી પાસે છે. આ બધું પૂર્વ ઉપાર્જિત સુકૃતનું ફૂલ છે. કારણ કે કહ્યું છે કે “ ધમ થી કલ'રહિત કુલમાં જન્મ થાય છે, સુધમ થી ઉત્તમ જાતિ મળે છે, ધમથી અખંડિત આયુષ્ય અને ઘણું બળ મળે છે, ધમથી આરાગ્ય મળે છે, ધમથી અનિંદિત ધન મળે છે, ધથી સદા અનુપમ ભેાગા મળે છે, ધમથી જ જીવાને સ્વર્ગ અને મેાક્ષ પણ મળે છે. ”
આથી જ વ્યાસે આ પ્રમાણે કહ્યું છે : “ધન અને ભૌતિકસુખા મેળવવાને ઇચ્છતા જીવે પહેલેથી ધમ જ કરવા જોઇએ. ધમ થી કંઇ પણ દુર્લભ નથી એવી મારી મતિ છે.”
આથી હમણાં પણ સુકૃતના સંગ્રહ કરું, જેથી પરલેાકમાં પણ સુખી થાઉં. આ પ્રમાણે વિચારીને પ્રભાત થવાની તૈયારી હતી ત્યારે શય્યામાંથી ઉઠીને પ્રાતઃકાલનાં કાર્યાં કર્યાં. ( પછી ) સ્વજન અને મિત્ર વગેરે જનસમૂહને ખેલાવડાવ્યા. તેમની સમક્ષ પોતાના અભિપ્રાય જણાવ્યા. તેમણે તેને રજા આપી. પછી તેણે કુટુંબના ભાર માટા પુત્ર ઉપર નાખ્યો. દીન-અનાથ વગેરેને દાન આપ્યું. માનનીય વને માન અપાવ્યું. સ્વજન—મિત્રાદિને ( પ્રેમથી ) લાવ્યા. પૂર્વ પરિચિત લાકોને જોયા અને ખેલાવ્યા. પછી ગંગા નદીના કાંઠે રહેનારા વાનપ્રસ્થ તાપસેાની પાસે પ્રાણામા દીક્ષા લીધી. દીક્ષા વખતે જ તેણે અભિગ્રહ કર્યો કે– આજથી યાવજ્રજીવ છઠ્ઠના પારણે છઠ્ઠનો તપ કરવા. તપના દિવસે આતાપના ભૂમિમાં સૂર્ય સામે દૃષ્ટિ રાખીને અને બે બાહુ ઊંચા કરીને આતાપના લેવી. પારણામાં તામ્રલિપ્તી નગરીમાં ઉચ્ચ, નીચ અને મધ્યમ કુલામાંથી શુદ્ધ ભાત લેવા, તેમાંથી એક ભાગ જલચરજીવાને આપીને, એક ભાગ સ્થલચરજીવાને આપીને, એકભાગ
