________________
૫૪
શ્રાવકનાં બાર વ્રત યાને. કામદેવરૂપી મહાનશત્રુ ઉપર વિજય મેળવીને જેમણે અસીમ મહિમાનો સમૂહ પ્રાપ્ત કર્યો છે, અને જે શ્રી સિદ્ધાર્થ રાજાના પુત્ર છે એવા શ્રી મહાવીર ભગવાન ભરતક્ષેત્રમાં
જ્યારે વિચરતા હતા ત્યારે આઠ બ્રાહ્મણ પરિવ્રાજક હતા. તે આ પ્રમાણે – કૃષ્ણ, દ્વિપાયન, કંડુ, કરકંડ, પરાશર, અંબડ, દેવગુપ્ત અને નારદ. તે સાંખ્યશાસ્ત્ર વગેરે શાસ્ત્રોમાં કુશળ હતા, ચાદ વિદ્યાસ્થાનોને પાર પામેલા હતા, દાન, શૌચ, તીર્થાભિષેક વગેરેથી ધર્મ થાય એમ કહેતા હતા, પાણી અને માટીથી પ્રક્ષાલન કરવાથી શુદ્ધિ થાય એમ શૌચાચારનું વર્ણન કરતા હતા, શૌચના પાલનમાં તત્પર હતા, અમારો આત્મા (તીર્થના) અભિષેકથી પવિત્ર થયું છે, અમે વિદન વિના સ્વર્ગમાં જઈશું એમ પ્રરૂપણ કરતા વિચરતા હતા. કૂવા, તળાવ વગેરેના પાણીમાં પડવું (= સ્નાન કરવું), હાથી, અશ્વ, રથ વગેરે વાહન ઉપર બેસવું, મલ, નટ વગેરેનું નાટક જોવું, સ્ત્રીકથા વગેરે વિકથા કરવી, વનસ્પતિનું સંઘટ્ટન વગેરે અનર્થદંડનું આસેવન, બહુ મૂલ્યવાળાં વિવિધ વસ્ત્રો, આભૂષણ અને ઉપકરણો ધારણ કરવા, પુષમાળા વગેરે ભોગસાધનોનો સંબંધ કરવો = ઉપયોગ કર, આ બધું તેમને કપે નહિ. ગેરુથી રંગેલ એક વસ્ત્ર ધારણ કરવું, અનામિકા (છેલી અને વચલી આંગળીની વચ્ચે રહેલી આંગળીમાં ઘાસની વીંટી પહેરવી, કાનમાં કાનનું આભૂષણ પહેરવું, ગંગાની માટીથી લલાટે તિલક કરવું, પીવા માટે અને સ્નાન–હાથપગ ધોવા માટે અનુક્રમે મગધદેશમાં પ્રસિદ્ધ એક પ્રસ્થ (શેર) અને અર્ધ આઢક (=બે શેર) જેટલું પાણી લેવું, સ્વચ્છ, ગાળેલું અને ધીમે વહેતું હોય તેવું પાણી લેવું, બીજાએ આપેલું પાણી લેવું, (જાતે ન લેવું,) આવા પ્રકારનાં બીજા પણ સ્વશાસ્ત્રમાં કહેલાં અનુષ્ઠાનોને આચરતા હતા. આવી ક્રિયામાં તત્પર તે મરણ સમયે મૃત્યુ પામીને બ્રહ્મલોક (પાંચમા) દેવલોકમાં ઉત્કૃષ્ટથી દશસાગરોપમની સ્થિતિવાળા દેવ થયા. - તેમાં સાત સે શિષ્યના પરિવારવાળા અંબડ પરિવાજ કે એકવાર ભગવાન શ્રી મહાવીરની દેશના સાંભળીને અણુવ્રત, ગુણવ્રતો અને શિક્ષાતનો સ્વીકાર કર્યો, જીવઅજીવ વગેરે સર્વ તત્ત્વનું જ્ઞાન મેળવ્યું, સર્વ પ્રકારે મૈથુન વિરમણવ્રતનો સ્વીકાર કર્યો, આધાકર્મ વગેરે દોષથી દુષ્ટ આહાર–પાણી વગેરેનો ત્યાગ કર્યો. પૂર્વોક્ત પરિવ્રાજગુણેથી યુક્ત અને કાંપિલ્યપુરમાં રહેનાર તે પરમ શ્રાવક થયે. ક્યારેક તેના શિષ્યો જેમાં દિવસો અતિશય વધેલા પ્રબળ તાપવાળા બની ગયા હતા તેવા જેઠ મહિનામાં બધા લોકો પ્રચંડ સૂર્ય કિરણના ઘણું તાપથી તપી જતા હતા ત્યારે વિહાર કરવા કાંપિલ્યપુરથી પુરિમતાલનગર તરફ ચાલ્યા. મોટી અટવી આવી ત્યાં સુધી ગયા. એ અટવી
૧. અહીં અટવીના વર્ણનમાં ચર્થક શબ્દોને પ્રયોગ કર્યો છે. તે આ પ્રમાણે સેનાના પક્ષમાં goga = હાથી, દૃરિ = અશ્વ, ઘ = વાહન, રથ = રથ. યુદ્ધના પક્ષમાં નિરાવર = રાવણપક્ષના વિદ્યાધરો, વિભીષા = રાવણબંધુ, ની-નટ = રામચંદ્રજીના પક્ષના વિદ્યાધરો. વિજયયાત્રાના પક્ષમાં વિકાસનું = ફેલાનારી, વાદી = સેના, મારા = દિશા. રક્ષા = પૃથ્વી.
