Book Title: Kahavali Pratham Paricched Pratham Khand
Author(s): Kalyankirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/009889/1
JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ siribhaddesarasUriviraiA kahAvalI [ paDhamapariccheassa paDhamo khaMDo] sampAdakaH AcAryazrIvijayazIlacandrasUriziSyaH munikalyANakIrtivijayaH NA BHITRIm TOOOOOO 0000-0-0. CoalNXX 0:00 VThatA zrIhemacandrAcArya prakAzaka kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti saMskAra zikSaNanidhi ahamadAbAda vi.saM. 2068 - I. 2012
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Kahavali of Bhadreswarsuri sampAdaka AcAryazrIvijayazIlacandrasUriziSya munikalyANakIrtivijaya prakAzanavarSa I.sa. 2012 I vi.saM. 2068 prati 350 mUlya rU. 350/ prakAzaka kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti saMskAra zikSaNanidhi C/o. zrIvijayanemisUrIzvarajI svAdhyAya maMdira, 12, bhagatabAga, navA zAradAmaMdira roDa, zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI pAse, pAlaDI, ahamadAbAda- 380007. phona : 26622465 prAptisthAna (1) zrIvijayanemisUrIzvarajI svAdhyAya maMdira, 12, bhagatabAga, navA zAradAmaMdira roDa, zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI pAse, pAlaDI, ahamadAbAda- 380007. phona : 26622465 (2) sarasvatI pustaka bhaNDAra 112, hAthIkhAnA, ratanapola, ahamadAbAda- 380001. phona : 25356692 mudraka kriSnA grAphiksa 966, nAraNapurA jUnA gAma, nAraNapurA, ahamadAbAda - 13. phona : 27494393
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ samarpaNam sattejomUrtibhyo vAtsalyarasAIcittavRttibhyaH / sUryodayasUribhyaH kahAvalImarpayAmyenAm / /
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ // granthAnukramaH // prakAzakIyaM nivedanam (2) DAvalI : me 57 // 235 sammAnArtha A. vijayazIlacandrasUri (3) On Bhadresvara's Kahavali Dalsukh Malvania IX (4) eleI-rtR bhadrezvarasUri samaya vidhe DaoN. madhusUdana Dhaist XXVII (5) sampAdakIyam munikalyANakIrtivijaya XXXIV (6) kahAvalIkahA muNikallANakittivijao XXXXI (7) kathAnukramaH XXXXII (8) kahAvalI (mUlagranthaH) AcAryazrIbhadrezvarasUriH 1-400 (9) pariziSTAni 1. granthagatakathAnAmakArAdikrameNa sUciH 401 2. granthagatAnAM kathAnAM kathAkhaNDAnAM ca mUlasthAnanirdezAstriSaSTizalAkApuruSacaritena ca saha tulanA 404 3. granthagatadezya-prAkRtazabdAnAM sUciH 415 4. granthagatadezya-prAkRtadhAtUnAM sUci granthagatAH sUktayaH 420 granthagatA lokoktaya AbhANakAni ca 423 granthagatAstIrthakaraprArthanAzlokAH granthagatAH zAstrIyapadArthAH 425 9. granthagatAH zAstrAntarollekhAH 419 425 425
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ V prakAzakIyaM nivedanam kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya bhagavantanI navamI janmazatAbdI (vi.saM. 1945 - 2045) nI ujavaNInA upalakSyamAM, paramavandanIya AcArya bhagavanta zrIvijayasUryodayasUrIzvarajI mahArAjanI preraNAthI sthapAyela A TrasTa teozrInA paTTadhara paramapUjya AcArya zrIvijayazIlacandrasUrijI ma.nA mArgadarzana anusAra anekavidha sAhityika ane zaikSaNika pravRttio kare che. jemAM saMzodhita-sampAdita bahumUlya granthonuM prakAzana, 'anusaMdhAna' nAmaka zodhapatrikA ( adyAvadhi 59 aMka) naM prakAzana, vidvAnonuM 'zrIhemacandrAcArya candraka' thI sanmAna vagere mukhya che. mukhyatve kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya viracita grantho tathA te grantho paranA TIkA va sAhityane ja prakAzita karatA amArA TrasTane A vakhate zrIhemacandrAcArya karatAM paNa ghaNA prAcIna evA AcArya zrIbhadrezvarasUri dvArA racAyela prAkRtabhASAmaya kahAvalI nAmaka granthanA prathama paricchedanA prathama khaNDanuM prakAzana karavAno lAbha maLyo che te badala amo khUba AnandanI lAgaNI anubhavIe chIe. adyAvadhi aprakaTa evA A atyanta mahattvapUrNa granthanuM saMzodhana tathA sampAdana prAcIna tADapatrIya pothI uparathI pU.AcAryazrIvijayazIlacandrasUrijI mahArAjanI preraNA tathA mArgadarzana anusAra emanA ziSyoe kartuM che. AvA granthanA prakAzanano lAbha amArA TrasTane ApavA badala ame pU. AcAryabhagavantanA RNI chIe. AvA uttama granthonAM prakAzanano lAbha amArA TrasTane maLyA ja kare evI AzA saha .... li. kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti saMskAra zikSaNanidhinA TrasTIo
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ zahIvatnI : eka paDakArarUpa saMpAdanakArya A. vijayazIlacandrasUri hIvanInuM nAma sauthI paheluM sAMbhaLavA maLyuM, amArA pUjayapAda "gurujI" AcArya zrI vijayakasUrasUrIzvarajI mahArAjanA mukhethI. prAkRta bhASA ane sAhityanA prakhara abhyAsI ane jJAtA te AcArya mahArAja pAse jyAre paNa javAnuM thAya tyAre navA navA graMtho viSe ane temAM AvatA avanavA prasaMgo, padArtho, subhASito vagere viSe teo kahe, samajAve. temanI e svaira kathAomAM paNa ghaNuM badhuM jANavAnuM maLatuM; balka jJAnanuM saMvardhana ke poSaNa thatuM. AvI ja eka beThakamAM teozrIe vahIvanI viSe vAta karelI ane temAM ja prApta thatI paNa anyatra kyAMya na maLatI evI anilavega (bAhubalInA dauhitra)nI kathA kahelI.. tyAra pachI jANeluM ke A graMtha apUrva che ane tenuM saMpAdana-prakAzana karavAnI teozrInI tIvra tamannA hatI. te mATe teone vividha vidvajjanono sAtha paNa hato. teoe koIka lahiyA pAse te graMthanI presakopI kahevAya tevI nakala paNa karAvI hatI. khaMbhAtanA zrIvijayanemisUrIzvarajI jJAnazALA-bhaMDAramAM A graMthanI eka, pramANamAM arvAcIna gaNI zakAya tevI pothI hatI, ane teno upayoga teozrIne che tevo khyAla AvatAM te pothI, pUjyapAda zrIvijayanandanasUrIzvarajI mahArAje, teozrIne ApI hovAnuM paNa sAMbhaLyuM che. paraMtu tabiyata ane uMmara AdinA kAraNe teozrInA hAthe te kArya pUrNa na thayuM. varSo pachI, prAkRta-apabhraMza bhASA-sAhityanA vizvavikhyAta vidvAna DaoN. harivallabha bhAyANInA satsaMgamAM AvavAnuM banyuM. tyAre temanI pAse A graMthanI vAto navesarathI sAMbhaLavA maLI, ane sAthe temaNe A graMthanI vizeSatAo temaja tenA prakAzanathI prAkRta bhASAvizvane thanAra upalabdhi viSe paNa ghaNI ghaNI vAto karI. pUjaya puNyavijayajIthI mAMDIne aneka vidvAno AnA prakAzana mATe utsuka hovAnuM paNa jANyuM. vividha vidvAnoe A graMtha, tenA kartA, teno racanAsamaya, vagere viSe UhApoha karatA lekho lakhyA hovAnuM paNa jANyuM. paM. dalasukha mAlavaNiyA, DaoN. madhusUdana DhAMkI, DaoN. umAkAnta zAha jevA vidvAnonA lekho paNa jovAmAM AvyA. eka prasaMge satIpuruSa zabdano A graMthamAM karavAmAM Avelo, samyaktvanI zalAkA jemanAmAM avazya hoya te zalAkApuruSa evo artha bahu khapamAM Avyo, ane tenA kAraNe A graMthamAM AvatA navIna padArtho jANavA pratye AkarSaNa paNa thayuM. saMpAdana-saMzodhananI duniyAmAM praveza thayo te pachI, prAkRta bhASAnA koI apragaTa ke durlabha graMtha viSe sAMbhaLavAjANavA maLe, eTale mana tarata tenI zodha karavA tarapha ane te graMthanuM kAma karavA mATe AkarSAya ja. hIvattI nuM mahattva jANyA pachI, tenuM kArya jarA agharuM ane paDakArarUpa che evuM jANyA pachI, mana satata te kArya hAtha dharavA mATe lalacAtuM rahetuM. paraMtu zrIbhAyANI sAhebanA kahevA pramANe, prAkRta sAhityanA UMDA abhyAsI DaoN. ramaNIkabhAI ma. zAha tenA para
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ VII varSothI kAma kare che, ane eka ja prata, te paNa bhraSTa pAThothI bharelI maLatI hovAne kAraNe, te kArya ghaNuM zramasAdhya banyuM che, ane ghaNo samaya khAI janAruM te kArya che, ema jANatAM manane pAchuM vALavAnuM thayuM. varSo pachI, cAturmAsa nimitte amadAvAdamAM devakInandana-nAraNapurAnA upAzraye sthiratA thaI, te daramiyAna ekavAra DaoN. 2. ma. zAhanI mulAkAta thaI. vAtavAtamAM temanA hAtha para hIvatnI tathA vasuvaThThI-madhyama vaDuM ema be mahAkAya graMthonAM kAma hovAnuM jANavA maLyuM. banne kArya vikaTa gaNAya tevAM; temAM vaLI temanI nAjuka tabiyata, eTale vilaMba asAdhAraNa thAya ja. hIvattI lagabhaga 30 varSothI temanA hAtha para hoya tema vAta thaI. temaNe kahyuM ke pratanA pATho eTalA badhA bhraSTa che ke have sudhAravAno zrama jato karyo che, ane sIdhuM kayU-TAipaseTiMga karAvuM chuM tathA tenuM mUhavAcana karatI vakhate ja je yogya lAge te sudhArI lauM chuM. A rItanAM prUphanAM pAnAM paNa temaNe batAvyAM. mane lAgyuM ke AmAM hajI ghaNuM badhuM thaI zake tevo avakAza che, jo teo sahamata thAya to. meM bahu Adara sAthe temane kahyuM ke jo tamArI thAkelI ane thAkatI jatI tabiyatane kAraNe, be be gaMjAvara kAryane pahoMcI vaLavAnuM muzkela hoya, ane A kAryane vadhu nyAya maLe tevI gaNatarI hoya, to tame hIvanInuM kArya amane ApI do. amArA munio te kArya hoMzapUrvaka ane tvarita gatie chatAM yogya rIte karaze. zrIramaNIkabhAI mArI A sUcanA sAMbhaLIne khUba rAjI thayA, ane te ja paLe temaNe temanI pAsenI saghaLI sAmagrI amane soMpavAnuM svIkArI lIdhuM. eTaluM ja nahi, bIje ja divase teo te sAmagrI laIne AvyA ane badhuM amane soMpI gayA. A badala temano jeTalo RNasvIkAra karIe teTalo ocho che; AbhAra mAnIe te ocho che. 2.ma.zAha taraphathI maLelI sAmagrImAM vahIvanInA prathama khaMDanI pATaNa-tADapatra pothInI jheroksa nakala hatI. bIjo khaMDa nahoto. to pUjaya kastUrasUri mahArAje je presakopI karAvelI tenI eka phAIla temAM hatI, eTale ke amuka aMza hato. alabatta, te koI lakhanAra gRhasthanA garabaDiyA akSara dharAvatI ane khAsa upayogI na gaNAya tevI ja nakala hatI. paraMtu pU. mahArAjajI ane A kArya karanAra vidvAno vacce niraMtara saMparko ane AdAna-pradAna haze tenI pratIti A phAIla jovAthI jarUra maLI. te kSaNe evo bhAva jAgyo manamAM ke kastUrasUri mahArAje karavA dhAreluM kArya pAchuM temanI paraMparAnA temanA praziSyo pAse AvyuM ane temanA hAthe ja thaze, e paNa kevuM majAnuM che ! A kArya meM muni kalyANakIrtivijayajIne soMpyuM. temane prAkRtano abhyAsa che, ane prAkRtamAM lakhavAno thoDoka mahAvaro paNa che. saMpAdanakAryamAM paNa temano praveza thayelo ja che. tethI A kArya temane karavA kahyuM. temaNe paNa A kAmane paDakAra' samajIne svIkAryuM. A pachI A graMtha aMgenI sAmagrInI zodha cAlu thaI. pATaNanI tADapatra pothInA beu khaMDanI nakala meLavI. te meLavI ApavA mATe tathA sUratanA zrInemivijJAnakasUrasUrijJAnabhaMDAramAM rahelI presakopInI bIjI phAIla vagere upalabdha karAvavAmAM A. zrIvijayasomacandrasUrijI ma.nA zrutapremI-saMzodhanapremI ziSyo munisuyaza-sujasacandravijayajInI sahAya maLI. A badhAyano RNasvIkAra karuM chuM. jo ApaNe paDakAra jhIlavo hoya to purogAmIonA cIle cAlavAnuM TALavuM ja paDe; balka navo cIlo ja cAtaravo paDe. ame A niyama pramANe vartavAnuM nakkI karyuM. agAunI tamAma presakopIo, prapho vagere sAmagrIne poTalAmAM bAMdhIne mUkI dIdhI. ane pachI mAtra pATaNa tADapatrane samakSa rAkhI ne ekaDe ekathI pratilipi lakhavAnuM muni zrIkalyANakIrtivijayajIe zarU karyuM. pade pade, vAkya vAkya, paMktie paMktie bhraSTa akSaro, khaMDita ke khoTA pATha - A jotAM pravAsa Akaro to hato ja. paNa eno paNa eka AnaMda hato. pUrvanAM kAmonuM jarA paNa AlaMbana lIdhA vinA, ane A viSayanA vidvAnonI lagAra paNa sahAya lIdhA vinA, temaNe A vikaTa pravAsa kheDyo, ane be-aDhI varasanA gALAmAM graMthano prathama khaMDa taiyAra
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ VIII - - karyo. ghaNe ThekANe kalpanAzaktithI ja akSaro, pado ke pATha umeravAnA thAya; to keTalAMya sthAne anya graMthonI madada laIne zuddhi tathA pUrti thAya; Ama kArya thayuM. alabatta, A kAma graMthanI vAcanAnA punarghaTana - Reconstruction prakAranuM gaNI zakAya; ane te karavAmAM kSati na thaI hoya ke khAmI na rahI gaI hoya tevuM to kema bane ? chatAM prayatna ekaMdare zakya eTaluM zuddha karavAno rahyo che eTaluM ja kahI zakAya. A prayAsa keTalo saphaLa thayo che, te to vidvAno ja, A graMtha joyA pachI, kahI zake. A kArya cAlu hatuM tyAre, haThIsiMhanI vADInA upAzrayamAM pUjyapAda gurubhagavaMta zrIvijayasUryodayasUrIzvarajI mahArAjanuM paNa sAnnidhya maLeluM. teone A graMtha viSe thaI rahelA kAryanI jANa thatAM teoe AmAM UMDo rasa dAkhavyo; ane muni kalyANakIrtivijayajInI sAthe AnA viSe lagabhaga roja carcA karIne, A graMthamAM AvatI kathAo tathA navI navI vAto viSe jijJAsApUrvaka jANakArI meLavatAM rahIne temane ghaNuM ghaNuM protsAhana ane mArgadarzana ApyuM hatuM, je temanA mATe jIvananA eka avismaraNIya saMsmaraNarUpa banI rahe tema che. mane lAge che ke pUjya gurubhagavaMtanA A rIte maLI gayelA AzIrvAdathI ja temanuM A saMpAdanakArya saraLa banI zakyuM che. A graMtha te hIvatInA prathama bhAgano prathama khaMDa che. prathama bhAgano dvitIya khaMDa hajI taiyAra karavAno che, te have thaze. A graMthano dvitIya bhAga anupalabdha che. durdeva kevuM viSama che ke AnA bIjA vibhAganI prati kyAMya nathI; kyAMya upalabdha nathI ! e maLyo hota, athavA maLe, to tenA kartA viSe, tenA racanAkALa viSe avazya nizcaya thaI zake; aneka saMdehono cheda UDI jAya. - atyAre to DaoN. DhAMkIsAhebe karelA anumAna anusAra A graMthane dazamA saikA AsapAsanI racanA mAnIne cAlavuM vadhu samucita lAge che. koI cokkasa pramANo upalabdha thAya tyAre ni:saMdeha nizcaya upara AvI zakAya. A prakAzana karatI veLAe be nAma manamAM satata UgyAM karyA che, te nAmo sAthe A nivedana ATopuM : paramapUjya siddhAnta mahodadhi AcAryazrIvijayakasUrasUrIzvarajI mahArAja tathA AdaraNIya DaoN. harivallabha bhAyANI. e banne manISIonI utkaTa abhilASA Aje sArthaka thAya che teno AnaMda amane sahune paNa apAra che, anero che. muni kalyANakIrtivijayajInA hAthe Ano bIjo khaMDa zIdhra taiyAra thAya, ane AvAM zodha-saMpAdana-hRtopAsanAnAM vividha aneka kAryo temanA hAthe thatAM rahe, ane te dvArA cittanI zuddhi, sthiratA tathA svasthatAnuM saMvardhana karatAM karatAM saMyamajIvanano yathArtha AsvAda teo pAme tevI zubhakAmanA sAthe pUjayapAda gurubhagavaMtazrInA zubhAzIrvAda temanA para sadaiva varasatA raho tevI prArthanA sAthe. zrAvaNI pUrNimA saM. 2068 bhAvanagara - zIlacandravijaya
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ "ON BHADRESVARA'S KAHAVALI Dalsukh D. Malvania As early as 1932, in his Introduction to the second edition of Hema-candra's Parisistaparvan published in Calcutta, H. Jacobi called attention to Bhadresvara's Kahavali (pp. V; XI-XIII). He emphasized that, among all the works dealing with the Jaina Universal History, only these two go beyond Mahavira, the 24th Tirthamkara, and add accounts of the further patriarchs. In this respect, Bhadresvara goes further than Hema-candra. Though he had at his disposal only one rotograph of a palmmanuscript, H. Jacobi was able to give a general appraisal of the Kahavali and various information about the contents, arrangement and sources of the collected stories. But he considered that its << literary merits >> were less than those of Hemacandra's work. Nowadays, more material is accessible, which is described below. Data concerning Bhadresvara's spiritual affiliation and dates are also discussed: it is not irrevelant to know whether he is fairly old, or, at least, prior to Hemacandra who became the standard-author. From the detailed analysis of the contents presented here, one will easily realise that the Kahavali is a huge narrative work, collecting elements from various literary traditions. This paper is intended as a help to further investigations [Ed.]. Mss of the Kahavali (Kathavali)* Br: The first mention of the ms of Bhadresvara's Kahavali in Prakrit was made by some unknown author of the Catalogue of mss called Br(hattippanika)'. It records (No. 285): 285 Kathavali-prathama-paricchedah; Pra. (Prakrit) Mu. (mukhyath) 24 Jina-12 Cakry-adiHaribhadra-sri-paryanta-sat-purusa-caritra-vacyo Bhadresvarah 23800. << The first chapter of Bhadresvara's work called Kathavali, mostly written in Prakrit, of 23800 slokas (granthagra) (gives) the lives of the 24 Tirthamkaras, the 12 Cakravartins and others, and ends with the life of Haribhadra >>. It is worth noticing that the author has not mentioned the material on which the ms was written. As we shall see later, the first chapter is divided into two parts. S.1 : Palm-leaf ms of Kahavali part I. It has 307 leaves and its size is 34 x 2 inches. Its granthagra is 12600 slokas. It was copied in V.S. 1497 ( 1440 A.D.). On leaf 304 Bandhudatta's Kaha is started but it is not completed in the last leaf (307) of the ms. This ms is corrupt and the copies B and J based on it are also corrupt. S.2: Palm-leaf ms of Kahavali part II (dvitiyakhanda). It has 302 leaves and its size is 34 x 2 inches. At the end, the granthagra of the first chapter is mentioned as 23800. It was copied in V.S.14... and is also corrupt. Published in INDOLOGICA TAURINENSIA, VOLUME XI (1983), TORINO * In the quotations and the proper names, the orthography of the mss. is reproduced without change. 1. Published in /SS 1.2 (V.N. 2466 = 1919 A.D.). 2. Cf. PC no. 402, p. 244. 3. Cf. PC no. 403.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ X S.1 and S.2 were both deposited in the collection of Sanghavi Pada Bhandar, Patan, now deposited in the Shri Hemachandracarya Jnana Mandira, Patan. And, as Dr. H. C. Bhayani and Dr. R. M. Shah are to edit the K, the mss are now in the L. D. Institute of Indology, Ahmedabad. Here it should be noted that S.1 and S.2 are not two parts of one and the same ms: as a matter of fact, S.I ends with the story of Bandhudatta and S.2 begins with the story of Brahmadatta Cakravartin which is prior to the former. Hence we should conclude that S.1 and S.2 belong to two different sets of mss, and that the first part of S.2 as well as the second part of S.1 are lost. Anyhow, we are fortunate to have the first chapter of the K in a complete form. B: No. 13141 in the Oriental Institute, Baroda. It is a modern photocopy of S.2 made in 1925. Plates 495-603 are equivalent to the original ms, leaves 249-3034. J.1: A modern copy of palm-leaf ms S.1, leaves 1 to 177, kept in the L. D. Institute of Indology, Ahmedabad. J.2: A modern copy of palm-leaf ms S.2, leaves 232 to 322, also kept in the L. D. Institute of Indology, Ahmedabad. Both of them have been got prepared by Muni Jinavijayji and donated by him to the L. D. Institute of Indology. K.1.2: Modern copy of S.1 and S.2 on paper, kept in Kantivijayji Collection (Baroda), nos. 19791980. It was made in V.S. 1971 (= 1914 A.D.). The work is so extensive and the mss are so corrupt that nobody up to this time has edited it. Thus, it is still unpublished. Date of Bhadresvara The ms of the K (S.1) is dated V.S. 1497 (= 1440 A.D.). On the other hand, K's first chapter and its ms also ends with the life of Haribhadra whose date is fixed by Ac. Jinavijayji as the 8th century A.D. Thus, Bhadresvara should be put between the 9th and the 15th century. In his introduction to the Cauppannamahapurisacariya, Pt. Amrtlal Bhojak places him between V.S. 1050 and V.S. 1150 (993-1093 A.D.). I have collected some information about Bhadresvara. It runs as follows: (1) At the end of the ms of Siddhahemasabdanusasanarahasyavrtti, it is stated: << samvat 1218 varse... Palhanena sri Bhadresvarasuriyogya-pustakam likhitam >>. This shows that Bhadresvara was existent in V.S. 1218 (1161 A.D.). But no more information is given about him. 4. 5. 6. (2) In the prasasti of the Ce ms no. 181, we learn that Ratnaprabha, the pupil of Devasuri wrote Upadesamalavrtti to please Bhadresvarasuri who was pupil of Devasuri. This was composed in V.S. 1238 ( 1181 A.D.). Thus we can say that in 1181 A.D. Bhadresvara was living. (3) In Ce ms no. 176 Vivekamanjariprakaranam satikam, the commentator Balacandrasari informs us that Devendra (= Devasuri) established Bhadresvara as a suri by his own hand, that Abhayadevasuri was the pupil of Bhadresvara, and that Asada wrote a commentary on Vivekamanjari in V.S. 1248 (= 1191 A.D.) on the advice of Abhayadevasuri. This also confirms the existence of Bhadresvara before 1191 A.D. I am grateful to Prof. J. P. THAKER for this information. Hindi introduction to Silanka's Caup, p. 41. Cf. JC no. 301.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ XI (4) Cc no. 202 Santinathacaritra which was composed by Munidevasuri in V.S. 1322 (= 1265 A.D.) confirms that Bhadresvara's gaccha was Brhadgaccha and also gives the following lineage: Municandra. Devasuri, Bhadresvarasuri, Abhayadeva, Madanacandra, Pradyumna, Jayasimhasuri, Munidevasuri. Thus we are sure that Bhadesvara did exist before 1265 A.D. (5) The prasasti of a ms of Nemicandra's commentary on Uttaradhyayana copied in V.S. 1308 (= 1251 A.D.) mentions the following lineage of the Candragaccha?: Nannasuri, Vadisuri, Sarvadevasuri, Pradyumnasuri; and when all of them died, Bhadresvara became the suri (head of the gaccha); then Devabhadra, Siddhasena, Yasodeva, Manadeva, Ratnaprabha, Devaprabha. This prasasti was composed and copied by Ratnakarasuri. It is identical with the other one found in Cc no. 83, also copied in V.S. 1308, but the Cc version is damaged so that some portion is left out. On the other hand, we know that Devaprabha had enshrined the image of Neminatha at Cambay in V.S. 1258 (= 1201 A.D.). Acarya Vadidevasuri the author of the Syadvadaratnakara who was born in V.S. 1143 = 1086 A.D.) and died in V.S. 1226 (= 1169 A.D.) had many pupils whom he awarded suripadalo, and as we know that Bhadresvara was awarded suripada by Devasuri, it means that Bhadresvara was living at least before 1169 A.D. when Devasuri died. (6) Bikaner Jaina Lekhasamgraha", lekha no. 241, mentions one Bhadresvara, pupil of Madanasuri who enshrined the image of Parsva in V.S. 1368 = 1311 A.D.). This Bhadresvara must be different from the previously mentioned one. The former was the guru of Abhayadeva whose pupil was Madanasuri, himself being mentioned as the guru of the latter. And it is certain that the first Bhadresvara must be earlier than 1311 A.D. which is the date for the second Bhadresvara. (7) Cc no. 149 (2) Karmavipaka-karmagrantha-vrtti, has the following lineage: Bhadresvara, Santisuri, Abhayadeva, Paramananda, author of this commentary. No date of composition or of copy is given but the ms is of about V.S. 15th century according to Muni Sri Punyavijayaji. This Bhadresvara may be the author of the K, as here Abhayadeva is mentioned as his pupil. This fact is confirmed by the prasasti of the ms of the Vivekamanjariprakarana quoted in (3). As Bhadresvara, the author of K, has not given the name of his preceptor, it is difficult to identify him with any of the above mentioned Bhadresvara. Thus it will be only a conjecture if I identify him with any of them: considering the above data, he might have been the pupil of Devasuri (1086-1169 A.D.), having lived between 1100-1190 A.D. General remarks on K From the very beginning the Jaina preceptors were interested in story-telling. This can be asserted by the fact that many story-books beginning with the Nayadhammakahao are included in the Anga-class of the Jaina canonical literature; Ayaranga, Suyagadanga, Thananga, Samavayanga 7. Cf. Jpp p. 31. 8. ity evam adi-pramukhesu suri-varyesu gacchatsu kathavasesam. 9. Cf. Jainadhatupratimalekhasamgraha, vol. 2, edited by Buddhisagarasuri, Padra, 1924, Lekha no. 517. 10. Cf. JSSI p. 248. 11. Bikaner Lekhasamgraha, Nahta Brotehrs (Calcutta), V.S. 2482.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ XII and Viyahapannatti are also not deprived of stories or facts about the lives of Tirthamkaras and others. Moreover, one of the four types of the interpretation of the Canonical texts is kathanuyoga. It is thus but natural that a vast narrative literature was produced by the Jaina authors. As far as the K is concerned, it is an important narrative work, for it is the very first book which gives the lives of all the 24 Tirthamkaras of the present avasarpini, those of the future Tirthamkaras, of the Cakra-vartins, the Baladevas, the Vasudevas, some of the Naradas and also of the great Jaina preceptors up to Haribhadra. Bhadresvara's plan was to narrate the biographies of great men up to his own time, but unfortunately he could not finish it. It can be said that his work became the model for the later prabandha literature which began in the later part of the twelfth century. Bhadresvara is not an original writer. He compiles his K from various sources. This can be established by the fact that the life of Rsabha has its source in the Vasudevahindi and the Avasyakacurni. The life of Mahavira is also from the same, as well as from most of the stories found in the canonical literature, which Bhadresvara is the first author to use. Curni and Titthogalia are the sources for the stories about the reduction of the canonical literature, Mahanisiha is the source for stories regarding worship of the Jinas and such other ceremonials. K is indeed a type of << Universal History >>>, but it has its own style of narration. Bhadresvara is certainly interested in narrating the <<< Universal History>>, but to add to its lustre he has included many attractive imaginative stories as examples or illustrations, just as the Tarangaval story and such others. Their main source may be Gunadhya's Brhatkatha and other works dependant on it. For his narration of Ramayana and Harivamsa (Mahabharata), the sources are Vasudevahindi and Paumacaria, and such other Jain Puranas. I could not compare Jinasena's Mahapurana and other such works with K, but the common sources for such a text must be Tiloyapannatti, Avasyakaniryukti and Titthogalia, etc. It seems that Bhadresvara had previously written the << Ramayana >>, << Tarangavai >>, << Bandhudattacaria >> and << Harivamsa >> which he later included in K: at the end of these stories in K, he concludes: evam ca Rama-Ramana-siya-cariehim parisamattehim Ramayanam samattam Bhaddesarasuri-ralyam ti". evam ca parisamatte carie baladeva-vasudevanam Harivamso vi samatto Bhaddesarasuri-raio tti 13 iyam Bandhudatta-cariam Bhaddesarasiri-raiyam ti evam ca Kuniodayana rajja-kala-bbhava Tarangavai visa... mai kaha ramma bhadda Bhaddesarasuri-raiya tti 15. For Tarangavai the main source was Padalipta (see under 218). According to Dr. Bhayani, many gathas have been included here as they were in Padalipta's Kaha. So also must be the case with Ramayana, Harivansa and such other stories, as in those days plagiary was not regarded as a vice. In these matters, originality was not considered as a great virtue, and authors were interested in narrating such things which would help the readers to enlighten their moral life. Their purpose was not to get any economical gain for themselves. 12. K vol. I, leaf no. 177. 14. K vol. II, leaf no. 39. 13. Ibid., leaf no. 281. 15. Ibid., leaf no. 200.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ XIII Contents of the K Bhadresvara's K is mostly written in Prakrit but verses in Prakrit and Sanskrit are scattered here and there. Generally, along with the present life-stories of the heroes, their previous and future births are also narrated. Though the purpose of the author is only to write a narrative work giving the gist of salakapurusas' lives (caria-sara), the K is a huge narrative work (yet unfinished!) on Jaina (Universal) History". Further than that, these biographies are interspersed with a great number of independent illustrative stories. Here is the beginning of the K: namiuna nahi-janiam deva-sarassal-guruna mahappam viraemi caria-saram Kahavalim abuha-suha-boham (1) dhamm'attha-kama-mokkha purisattha te a suttia jehim padhamam iha bemi te ccia Risah 'esara-Bharahacakki tti (2) Risaha-sami-Bharaha-cakkavatti-kaha bhaNGNGai... etc. Thus it starts with the life-stories of Rsabha, the first Tirthamkara and his son Bharata, the first Cakravartin. Following the Avcu", Bhadresvara begins the story of Rsabha by first narrating his previous birth as Dhana Satthavaha. Vibhuhananda story is included under a dramatic form in the Caup, while the K. tells it in a versified form. As for the AvCu, it does not take notice of it, for Rsabha's previous birth as Mahabala is not discussed. The K writes: tao pavisai Haragana-nado... samvega-rasayanam Vibuhanandam nama nadayam ti Nadayakaha bhannai, and at the end of the kaha: nadayam ti gayany These portions have been quoted as a sample showing Bhadresara's style of writing. The limits of the various kahas are precised by the introductory phrase: ... kaha bhannai, and the concluding one: ... tti gayam. Thus Bhadresvara connects each story with the previous one, either stating that << now comes the story of such and such who followed the previous one>>, or that <
>. In this manner, the chronological succession is respected and at the same time the stories serve as didactic examples. I now give the list of kahas, which is as follows21: From J.I pp. 1-286 = S.I pp. 1-177. 1. Risaha (Tir. 1); Bharaha (Cakrin 1): PrPN 130; VH 157; Paum 21. 2. Vibuhananda nama nadaya: Caup 17. 3. Kagakaha. 17. AvCu p. 131. 19. J.1 pp. 2-12. 16. Cf. p. 18. 18. Caup p. 17. 20. J.1 p. 12. 21. I here propose to list the stories with a few references or parallels which might be of some help for further studies For PrPN and VH, I do not always mention the page number: it can be easily found from the alphabetical order or the indexes.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ XIV 4. Jambugakaha. Kurucandakaha; PrPN 192; VH 169. Ninnamiakaha; PrPN 324; VH 171. Kulagarakaha; PrPN 193; VH 157. J.I on p. 30 says: samvaccharam ca Java sami sacelo vihario tao param acelo samvutto tti. This shows that Bhadresvara follows Acaranga 1.9.46522, Ay niryukti 206 and the Svetambara tradition. Though following AvCu, he has sometimes also given other views, as in the case of the 32 Indras who came to Rsabha23. About Sejjamsa, AvCu 162 says that he was the son of Bharata, but according to Bhadresvara, who here follows the VH tradition24, he was Bahubali's grand-son. On J.I p. 33, Cakresvari devi and Gomukha yaksa are mentioned, but they are not found in Caup. On p. 25 in saying that Marudevi was the first Siddha of this avasarpini, Bhadresvara follows the Svetambara tradition. 8. Ajiyakaha (Tir. 2); Caup 51; PrPN 25; VH 300; Paum 41. 9. Muddhabhaddakaha; Muddha Bhatta, Caup 53. 10. Sagaracakkikaha (Cakrin 2); VH-, PrPN; Paum 42. 11. Purandaradattakaha. 12. Sambhavajinakaha (Tir. 3); PrPN26 13. Abhinandanajinakaha (Tir. 4); PrPN. 14. Sumatijinakaha (Tir. 5); PrPN. 15. Paumappahajinakaha (Tir, 6); PrPN. 16. Supasajinakaha (Tir. 7); PrPN. 17. Candappahajinakaha (Tir. 8); PrPN. 18. Suvihijinakaha (Tir. 9); Cp. Pupphadantakaha, Caup 91; PrPN. 19. Siyalajinakaha (Tir. 10); PrPN; VH. 20. Sijjamsajinakaha (Tir. 11); PrPN. 21. Tiputthavasudeva (Vasudeva 1), who was to take birth as Vardhamana. It also includes the story of Ayala (Baladeva 1); PrPN; VH. 22. Vasupujjajinakaha (Tir. 12); PrPN; VH. 23. Duvitthavasudeva (Vasudeva 2). It also includes the story of Vijaya (Baladeva 2); PrPN. 24. Vijayasurikaha; VH. 25. Vimalajinakaha (Tir. 13); PrPN; VH. 26. Sayambhuvasudevakaha, including Bhaddakaha (Vasudeva and Baladeva 3); PrPN; VH. 22. Suttagame I, 29. 23. J.1 p. 23. 24. VH 164. 25. J.1 p. 30. I have not tried here to compare the rest of the K with the AvCu, This is only an example to assert the existence of different traditions. 26. In the VH, only some stories of Tir. are narrated.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ XV 27. Municandamunikaha; PrPN; VH. 28. Asantajinakaha (Tir. 14); PrPN; VH. 29. Purisottamavasudevakaha (Vasudeva 4), including Suppabhakaha (Baladeva 4); PrPN. 30. Dhammajinakaha (Tir. 15); PrPN. 31. Purisasimha and Sudamsanakaha (Baladeva and Vasudeva 5); PrPN-, VH. 32. Maghavacakkikaha (Cakrin 3); PrPN; VH. 33. Sanamkumaracakkikaha (Cakrin 4); PrPN; VH; Paum 191. 34. Asiyakkhakaha; Caup 140 ff. 35. Santijina and Cakki (Tir 16 and Cakrin 5); PrPN; VH 310. 36. Ilaiputtakaha; PrPN. 37. Narasundaradevakaha. 38. Kurucandaikaha; PrPN; VH. 39. Kunthujinakaha (Tir 17 and Cakrin 6); PrPN; VH. 40. Arajinakaha (Tir 18 and Cakrin 7); PrPN; VH. 41. Virabhaddakaha; Cp. PrPN 722. 42. Kallanadevadamgiyakaha. 43. Pundariyavasudeva (Vasudeva 6), Anandabaladeva (Baladeva 6); cf. Purisapundariya in VH; PrPN 80. 44. Subhumacakkikaha (Cakrin 8); PrPN; VH. 45. Dattavasudevakaha (Vasudeva 7), including Nandimittakaha (Baladeva 7); PrPN. 46. Mallijinakaha (Tir 19); PrPN; VH. 47. Munisuvvayajinakaha (Tir 20); PrPN; VH; Paum 198. 48. Vinhukumara-Mahapaumakaha (Cakrin 9); Cp. PrPN 706, 567; VH. 49. Ramayanakaha including Ramabaladeva and Lakkhana Vasudeva (Vasudeva and Baladeva 8); PrPN; VH 240; Paum. 50. Ramakaha, Ramanakaha, Vanarakaha; VH. 51. Narayakaha; PrPN; VH. 52. Khandayakaha; PrPN. 53. Mahurakaha; PrPN. 54. Bhamandalakaha. 55. Hauyantakaha; PrPN; VH 243. Here it should be noted that K has Ramayana in extensive form", while Caup contains it in short form on pp. 175-76. From S.1 pp. 178-307. 56. Namijinakaha (Tir 21); -PrPN; VH. 57. Harisenacakkikaha (Cakrin 10); PrPN. 27. J.1 pp. 140-286.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58. Jayacakkavatti (Cakrin 11); PrPN; VH. 59. Harivamsakaha (Mahabharata); PrPN 877; VH 356. XVI Here Bhadresvara writes that between Jayacakki and Bambhadatta <>28; Paum 197. But in the Caup, the story of Harivamsa is narrated between Sitala and Sijjamsajina, on p. 181. The beginning of Harivamsa is also remarkable in K: evam ca Harivarisaniyassa Hari-Harini-juvalayassa purao santaie jao Harivamso tti". These names are not found in Coup. (60. The K narrates Dakkhapajavaikaha", but Caup has Riupadisattukaha on p. 99; PrPN). 61. Mahakalakaha. 62. Vasudevakaha; cp. Caup 182; S.1 pp. 183-274; PrPN. 63. Kamsakaha; PrPN 144. 64. Jarasandhakaha, on S.1 pp. 185-250; PrPN 278. 65. Carudatta and his daughter Gamdhavvasena; PrPN 258. 66. Vinhukumaramahamunino tivikkamacariam; PrPN 706. 67. Meghavahana. 68. Subhumacakki: he is actually the 8th Cakrin and the Baladeva Kanha. 69. Here again Rama-Ravana-kaha. 70. Carucanda and ganika Anangasena. 71. Baladeva-Vasudevakaha (Baladeva and Vasudeva 9). 72. Narayakaha; VH. In the course of this story, Nemijina says: tumam carima-deho navamo Naraya-vippo... cauvisa-Jina barasa-cakki nava padihari nava sarama. harino cakki harisu ya kesu vi nava naraya honti31. About clearing the meaning of sataka, we have: na ya sammalta-salaya-rahiya niyamen' ime jao tena: honti salayapurisa bahattari; etc.", 73. Aimuttamuni; PrPN; VH. 74. Aritthanemijinakaha (Tir 22): S.I pp. 127-279; PrPN; VH. 75. Damadanti-Kanagavaikaha; PrPN. 76. Ruppinikaha; PrPN; VH 80, etc. 77. Jambavaikaha; PrPN; VH. 78. Pajjunnasambakaha; PrPN 427; VH 77. 79. Kanho nama navamo Vasudevo; PrPN; VH 78 ff. 80. Pandavakaha; PrPN. 81. Dovaikaha; PrPN; VH. 28. S.1 p. 178. 30. S.1 p. 179. 32. For salakapurusas, see VH 264. 29. S.1 p. 179. 31. S.1 p. 214; Paum 48; 182-197.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ XVII 82. Sagaradatta-Jinadatta; PrPN; VH. 83. Sukumalia; PrPN; VH; MN 113. 84. Damadantakaha; PrPN; VH. 85. Sagaracandakaha; PrPN; VH. 86. Aniruddha; PrPN. 87. Narada's travel to Puvvavideha to meet Simandhara. 88. Dhanamjayakaha; PrPN. 89. Dhammaghosa-Dhammajasakaha; PrPN 399-400. 90. Raimaikaha; PrPN 624. 91. Rahanemi; PrPN. 92. Bherikaha, 93. Vejjakaha. 94. Virayakaha; VH 356. 95. Palagakaha; PrPN. 96. Nisadhakaha; PrPN. 97. Dhandhanakaha; PrPN. 98. Gayasukumalakaha; PrPN. 99. Thavaccaputta-Suya-Selagakaha; PrPN 349. 100. Kohapisayakaha. 101. Divayana. << to Kanha >>, Nemi bhanai... << tumam puna kalam kaum valugappabhae uvavajjihisi... barasamo Amamo nama Titthayaro hohisi>> 34. On S.1 p. 280, it is said that on knowing Kanha's unhappiness in the Naraka, Baladeva goes there to give solace to him. It also explains how the worship of Damodara and Baladeva became popular in India; PrPN 374. 102. Bambhadattacakkavattikaha (Cakrin 12); PrPN. 103. Municanda; VH; Uttaradhyayana niryukti p. 185, 104. Citta; PrPN. 105. Sambhuta; PrPN. 106. Sagaradatta; see Utt. niryukti p. 192. 107. Navaphullamaliakaha. 108. Bandhudattakaha; see Utt. niryukti p. 192. Here ends S.1 on p. 307. S.2 begins with the Bambhadatta story which has already been told in S.13s, and up to Bandhudattakaha, the text is the same. Then comes the story of Vaddhamana on S.2 p. 39. 33. For Narada, see Paum 122. 34. S.1 p. 273. 35. See no. 101.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ XVIII From S.2 pp. 1-232. 109. Jinavaddhamanakaha (Tir. 24); MN 68; PrPN 574; Paum pp. 9-16. Previous births of Vaddhamana are narrated according to AvC pp. 128, 211-12. On S.2 p. 41: << satthitantaiganthe sayam kae>>. On S.2 p. 44 Mahavira's conception in Devananda's womb is mentioned; it is a feature of the Svetambara tradition. S.2 p. 46 Indanama Vagaranam raiam. His wife's name is mentioned: Jasoyam nama rayakannayam. It also writes: Piyadamsana tti va Anojjatti va namena dhiya jaya". 110. Atthigamakaha; PrPN 31. S.2 p. 48 narrates the result of the ten dreams seen by Mahavira: cp. Viy. S.2 p. 48: esa padahamo vasaratta; such is the way in which the narration is given for other Vasarattas. 111. Acchandaka-episode; PrPN 24-25. 112. Candakosiyakaha; PrPN 243. 113. Kambala-Sambalakaha; PrPN 144. On S.2 p. 51, it is said that a sravaka fasts on the eighth and fourteenth days, potthayam ca vaei. 114. Gosalakaha (S.2 p. 52); PrPN 239. Mahavira meets Gosalaga during his second vasaratta38. G. left the Jina during the fifth vasaratta39, and during the sixth vasaratta he came back1o. 115. Vesiyayanakaha; PrPN 733. Episode of teulesa on S.2 p. 59: Gosala says: jeNGa jaha bhaviavvam na tam bhavai annaha; on S.2 p. 60: tao tattha (about lesa) Jaya-paccayo Gosalo cauvvisaivasapariao Ajivagasamghaparivario viharai. 116. Samgama episode; PrPN 737. Sakkena sami Mahaviro nama on S.2 p. 63. 117. Camarindakaha; PrPN 255. 118. Episode of Gopala (cowherd); PrPN 579. 119. Sayaniya-Miyavai-Ajjacandanakaha on S.2 pp. 66-176; PrPN; MN 113. 120. Manibhadda-Punnabhadda episode. 121. Karadakaha; PrPN, 122. Goyamakaha; PrPN 236, 100. Here the narration of all other Ganadharas is given on S.2 p. 70; PrPN 225. Gathas of Ganadharavada in Visesavasyaka and here give different meanings. 36. The story of the 23rd Tlr., Parsvanatha, is missing! (Parsvanatha-katha exists after Sambuta-katha [Editor]). 37. Life of Mahavira is not narrated in the VH. 38. S.2 p. 152. About the various episodes regarding Gosalaga, see Viy XV and AvCu 282. 39. S.2 p. 56. 40. S.2 p. 57; MN 156.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ XIX On S.2 p. 71: bhayavam kim tattam ti << ya namia pucchanti Goyamaia, bhanai Jino: << uppanno vigaenam dhuve ya>>. soum imam virayanti patt'eyam tan-nissae duvalas 'angaim. 123. Sumai-Nimai-nidarisanam. 124. Kedhivaterikaha (?). A narration about the worship of Jina. 125. Candana's diksa; PrPN 246; MN 113. 126. Usahadatta-Devananda's diksa; cp. PrPN 131. 127. Jamalikaha (First nihnava): PrPN 275. Here Jamali is recognised as the son of Mahavira's elder sister Piyadamsana on S.2 p. 74. 128. Sunakkhattakaha; PrPN 813. 129. Vaniavamsakaha. 130. Episode of teolesa thrown by Gosala towards Vardhamana, S.2 p. 76; PrPN 239. 131. Episode of Revai, S.2 p. 78; PrPN 644. Here the words of Viy are changed to: <<>; cp. Viy, Sutta game I, 731, 32-3. 132. Tisaguttakaha (second nihnava); PrPN 342. 133. Senia-Abhayakumarakaha; PrPN 856, 49. 134. Senadhiyakaha: wife of Abhaya. 135. Cedagakaha; PrPN. 136. Dadhivahana-Paumavatikaha; PrPN 358, 365. 137. Karakandukaha; PrPN 162. bhaniam ca: <> 138. Dummuhakaha; PrPN. 139. Namikaha; cp. PrPN 310; VH. 140. Stories told by Madanika dasi of King Vijitasattu of Khiipaitthia city, S.2 p. 94. In Caup", a dasi of the same name is found in Vibuhananda drama. 141. Kanakamanjarikaha for namokkara-mahappam. 142. Udayanakaha: << Karakandu-mausia ya Miyavai jise suo Udayano >>, S.2 p. 100. See Udayana (2), PrPN 122. 143. Pajjoa-Sivakaha, S.2, pp. 100-222; PrPN 428. 144. Sujaa-Vasavadattakaha; PrPN 693. 145. Sujettha-Celanakaha; PrPN 810, 265. Senia wanted to marry Sujettha, daughter of Cetaka, but Cetaka says: << naham ahedia-kule niya-dhuyam demi >>, S.2 p. 102. 41. Pada c of this Prakrit sloka is corrupt. We give a tentative text based on the Sanskrit counterpart found in AvCu II, p. 206 and Devendra's Utt. commentary (cf. H. JACOBI, Ausgewahlte Erzahlungen in Maharashtri, reprint Darmstadt, 1967, p. 37, lines 18-19) [Ed.). 42. Caup p. 26.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ XX 146. Sulahaputtakaha; see Sulasa (2), PrPN 838. 147. Koniakaha; PrPN 196, 205. 148. Pasannacandakaha; PrPN 444; VH. 149. Vijjamalikaha; see Senia, PrPN 857; Hariesa (2), PrPN 875. 150. Khuddagakaha; PrPN 215. 151. Jambukaha, S.2 pp. 112-29; PrPN 270; VH 4. 152. Mahubindukaha; VH 8. 153. Kuberadattakaha; PrPN 189. 154. Mahesaradattakaha; PrPN 590; VH. 155. Karissagakaha. 156. Kagakaha. 157. Vanarakaha; VH 6. 158. Koillarayakaha. 159. Neurapandia-siyalagakaha. 160. Vijjumalikaha; PrPN 704; VH 26, 20. 161. Sankhadhamagakaha; PrPN 736. 162. Silajaovanarakaha. 163. Therikaha. 164. Jaccakisorakaha. 165. Gamauda(?)kaha. 166. Sollagakaha. 167. Masahasasaunikaha. 168. Nimittakaha. 169. Nagasirikaha; VH. 170. Laliyangakaha; VH 9. Here the 16 stories told by Jambu and his eight wives are finished, on S.2 p. 127. 171. Suriabhakaha (Paesi-story); PrPN 420, 853. 172. Candaikaha, S.2 pp. 131-41; PrPN 244. 173. Sukkakaha; PrPN 807. 174. Bahuputtiyakaha; PrPN 503. 175. Pandarajjadevikaha; PrPN 423. 176. Siridevikaha; PrPN 790. 177. Dahanadevakaha; PrPN 365. 178. Miyaputtakaha; PrPN 601. 179. Ujjhiakaha; PrPN 114. 180. Abhaggasenakaha; PrPN 51; VH. 181. Sagadakaha; PrPN 747.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXI 182. Bihassaikaha; VH. 183. Nandisenakaha; PrPN 306; VH. 184. Ambaradattakaha. His previous birth-stories are told by Mahavira. 185. Subahukaha; PrPN 823; VH. 186. Seyana-Nandisenakaha; PrPN 858, 306. 187. Aimuttayakumarakaha; PrPN 2. 188. Cilaiputtakaha; PrPN, 189. Sumsumaputtakaha. 190. Ajjunakaha; PrPN 28; VH. 191. Pupphamalakaha. 192. Meghakumarakaha; PrPN 610. 193. Chaddiliyakaha. 194. Mayangavijjakaha; cp. Hariesa (1), PrPN 875; VH Mayangi. 195. Vijjaharakaha. 196. Dhannakaha; PrPN 396. 197. Salibhaddakaha; PrPN 779. 198. Cilayarayakaha; PrPN 261. 199. Khandayakaha; PrPN 211. 200. Indanagakaha; PrPN 98. 201. Sihahaliakaha. 202. Kayaunnakaha. 203. Meyajjakaha; PrPN 610. 204. Rankasahukaha. 205. Dadduradevakaha, S.2 pp. 167-79; PrPN 358. 206. Cittagarakaha. Herefrom, we find stories about intelligent activities of Abhayakumara. 207. Cittayarakandukka(?)kaha. 208. Sivakaha; cp. PrPN 793. 209. Dhanayakaha. 210. Jonayakaha. 211. Namokkaraphalakaha. 212. Puppakhuraya-Lohakhurayakaha, S.2 pp. 190-210. 213. Jayasenakaha. 214. Somakaha; cp. PrPN 863-64. 215. Ajjanagakaha. 216. Sundarikaha; cp. PrPN 804.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXII 217. Masanapalakaha. 218. Tarangavaikaha. Bhadda Bhaddesarasuri-raiya tti, S.2 p. 200. Edited in H. C. Bhayani, Samkhitta-Taramgavai-Kaha. An Early Abridgment of Padalipta's Taramgavai. With Gujarati Translation. Ahmedabad, 1979 (L.D. series 75), pp. 231-58; with a conspectus of verses common to Kahavali and Samkhitta-Taramgavai versions. 219. Malaikaha on S.2 pp. 201-4. 220. Gagalikaha; PrPN 229. 221. Episode of Goyama going ot astapada: S.2 p. 201; AvCu 383. 222. Pundarika-Kandarikakaha; PrPN 459; MN 176. sami bhanai: <>, on S.2 p. 204. Before Mahavira's nirvana all ganadharas other than Goyama and Sudharma were liberated. And those two were liberated after Mahavira's Liberation, according to S.2 p. 204. At that time, Kesi and other pupils of Parsva were present. The gatha acelak'uddesia... is from Kappa (Bihatk. 6364); about the meaning of acela S.2 p. 204 says: tattha acellakkam appamollasia-vasana-gahanam. 223. Sankhaikaha; cp. PrPN 734-35. 224. Anandaikaha; see S.2 p. 230 and story no. 235; PrPN 80, 225. Uppalamalakaha, as good result of namokkara. 226. Paumasirikaha; cp. PrPN 417; VH. 227. Uddayanapabhavaikaha, on S.2 pp. 210-18; PrPN 122. 228. Kumaradevakaha (= Kumaranandi); cp. PrPN 189. 229. Seniakovakaha, on S.2 pp. 215b-16b. Abhayakumaro rajja-visesena viratto Seniakovao, on S.2 p. 215. Abhayakumaro savvakajja-sahana-samattho, on S.2 p. 215. 230. Abhayakumarakaha, on S.2 pp. 209-15; PrPN 49; VH 26. 231. Halla-vihallakaha4), PrPN 879-880. << Srenika in future will be a Tirthamkara named Mahapauma >>, according to S.2 p. 216; cf. PrPN 568; for Senia, VH 2, 16, 17, 20, 25, 27. 232. Varuna-Mohiakaha; PrPN 678. 233. Kulavalayakaha (story of Sankara Mahesara), on S.2 pp. 220-21. 234. Tarangavaikaha. aha Cekkana vva paina pariniya corium Tarangavai, tena Tarangavaikaha bhannai, S.2 p. 222b. On p. 230a, there is a text which is not related with the main story. It has a relation with the story told in S.2 p, 206b. 235. Kamadevakaha; PrPN 167. 43. See also S.2 p. 215.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXIII 236. Culanipiyakaha; PrPN 262. 237. Suradevakaha; PrPN 836. 238. Kundakoliakaha; PrPN 182. 239. Cullasayagakaha; PrPN 263. 240. Saddalaputtakaha; PrPN. 241. Mahasayagakaha, on S.2 p. 232; PrPN 585. From J.2 pp. 1-275 (= S.2 pp. 232-302). This copy was made from the Baroda manuscript. So S.2 p. 232 = B p. 462. 242. Nandanapiya; PrPN 305. 243. Leuapiya; instead of this, Uvasagadasao 10 contains Salihipiya. 244. Ambadakaha. Story of the parivrajaka Ambada; PrPN 56. He is to be the 22nd future Tirthamkara, J.2 p. 11. 245. Sulasakaha; PrPN 838; VH. She will be the future 15th Tirthamkara, J.2 p. 11. 246. Subhaddakaha up to p. 18; cp. PrPN 826; VH. Sa tuha bhajja sevadehim saha acchai, J.2 p. 11. 247. Jayantisaviyakaha; cp. PrPN 276. 248. Punnavalakaha. 249. Narration of the 5th ara. On p. 8, it is said that the monks will go to Malava. Narrations about Saka, samvat, etc. which are also found in Titthogali 624 ff. where it is called Caturmukha, 635; Kalki, 673; Durmukha 651; MN 126, 179. 250. Dummuhakalagi episode, p. 9. 251. Nandaraja; Tittho 637. 252. Episode of Duppasaha, Tittho 830-840; MN 115. 253. 24 future Tirthamkaras; cp. Tittho 1116. 254. Mahapadma story; cp. Tittho 1024. 255. Mahavira's life-time; Tittho 708 ff. 256. Gautama's Omniscience and Liberation; PrPN 101. 257. Jambu episode; cp. Tittho 698 ff., 712; VH. 258. Sejjambhavakaha; PrPN 854; Tittho 712. 259. Manippabhakaha; cp. PrPN 545. He was contemporary of Candapradyota. 260. Pupphaculakaha; PrPN 468. She becomes a kevalin in the Svetambara tradition. 261. Story about Prayagatirtha; PrPN 440, 468; VH. 262. <>, J.2 p. 42. 263. <>. J.2 p. 42. 264. Anniaputtakaha; PrPN 42. 265. << Here ends Udai story >>, J.2 p. 47. 266. Nandakaha; PrPN 297; Tittho 637. << Padaliputte nayare nhavie jao visae Nando nama putto >>, J.2 p. 48.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXIV 267. Kappagakaha; PrPN 157. 268. Ajjasadha (nihnava); PrPN 94. <>, J.2 p. 60. 269. Asamittakaha (nihnava); PrPN 93. 270. Gangadeva (nihnava); PrPN 218. 271. Rohagutta (nihnava); PrPN 646. 272. Bhaddabahukaha: evam ca dusiyam nihnavehim tittham bhusinti pavayana-purisa, jaha Bhaddabahu tti, J.2 pp. 68-139; Tittho 724; PrPN 515. 273. Sarassai (sister of Bhadrabahu), J.2 pp. 62-102. 274. Tivikkamakaha. 275. Bambhavaggikaha. 276. Akhandalakaha. 277. Virasubhakaha. 278. Sagadala-Thulabhaddakaha, pp. 102-41; Tittho 742 ff., 777 ff. 279. Nandarayakaha; Tittho 784; PrPN 297. 280. Canakka-Candaguttakaha; PrPN 257, 245. 281. Asoka-Kunalakaha; PrPN 12, 245. 282. Sampaikaha; PrPN 741. 283. Episode of the first vacana of Jain Canonical literature; Tittho 716. 284. Ajjamahagiri-Ajjahatthikaha, which ends on p. 155; PrPN 563. 285. Episode of Rathayatra of Jivantasvamin at Ujjaini; pp. 144-47; PrPN 291. 286. << It was told by Mahavira that there would be Samacari-bheda after Sthulabhadra >>, p. 147. 287. Elagacchakaha, p. 148; PrPN 137. 288. Dasannabhadda-Muddhadakaha; PrPN 361; MN 65. 289. Avantisukumalakaha; PrPN 67. 290. Vayarasamikaha, ends at p. 181; PrPN 661; MN 70. 291. Ajjarakkhiakaha; PrPN 616. 292. Gotthamahilakaha (7th nihnava); PrPN 234. 293. Sivabhuikaha; PrPN 794. << tesim sisa-paramparae samjayam khavanaya-darisanam >>, p. 206. 294. Kalagayariakaha; PrPN 17044. <>, p. 208. << He changed Pajjusana day from fifth to fourth day of Bhadrapada >>, p. 213. 44. Edited with an English analysis in W. NORMAN BROWN, The Story of Kalaka, Texts, History, Legends and Miniature Paintings of the Svetambara Jain Hagiographical Work. The Kalakacaryakatha (Washington, 1933), with 15 plates (Smithsonian Institution Freer Gallery of Art. Oriental Studies no. 1), pp. 102-7; also see pp. 33-4.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXV 295. Palittayasurikaha; PrPN 450. 296. Khaudariyakaha; PrPN 210. 297. Bhamagakhuddagakaha; PrPN 215 (Khuddagakumara). <>, pp. 139-40. 298. Salivahanakaha; PrPN 777, 779. << Kavvarasaula Tarangavai nama kaha > was created by Padalipta, p. 249. 299. Sihasahukaha; cp. PrPN 802, Siha (3). 300. Khandilayariyakaha-Nagajjunakaha; PrPN 212, 316. The narration about the second vacana is given on p. 257. <>. so ya na calio pacchimehi. tao vivarana-karehim pi Nagajjunia una evam padhanti tti, p. 258. Here Nandi is quoted. 301. Govindavacaka (like Umasvati); PrPN 239. 302. Umasvati. << viraiyani ya Umasai-vayagena Pasamarai-Tattatthaini sadatthanega-pagaranaim >>, p. 259. 303. Mallavadikaha. 304. Jinabhaddakhamasamanakaha. <>, p. 264. 305. Siddhasenakaha; PrPN 787. 306. Bhavavirahakaha; MN 70 (Haribhadda). Final colophon: bhaniyao ya kahao Risahai-Jinana vira-carimanam tat-tittha-kahahim samam Bhavaviraho Java suri tti. iya padhama-paricchedo tevisa-sahassio sa-athasao viramai Kahavalie Bhaddesara-suri-raiu tti. iti Kahavali...kassa dvitiyam khandam samaptam. samvat 14...45. ABBREVIATIONS AVCU = Avasyaka-curni, ed. Anandasagarasuri, Ratlam, 1928-29. Caup = Silanka, Cauppannamahapurisacariya, Varanasi, 1961 (Prakrit Text Series 3). Cc = Catalogue of Palm-leaf manuscripts in the Shantinatha Jain Bhandara, Cambay, vol. 45. Cp. with the text given by H. JACOB: in his introduction to the edition of Hemacandra, Parisistaparvan, Calcutta, 19322, p. XII. The date mentioned by him is samvatsare 139x, though he seems to refer to the same manuscript as the one considered here [<< The last cipher is broken off >>, Jacobi].
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXVI JP/ I, 1961; vol. II, 1966, Oriental Institute (Baroda). = Catalogue of manuscripts Jesalmer collection, ed. Muni Punyavijayaji, Ahmedabad, 1972 (L.D. Series 36). = Jaina Parampara no Itihas, vol. 2, Ahmedabad, 1960. Jpp = Jain Pustak Prasasti Samgraha, Bombay, 1943 (Singhi Jain Series 18), JSS = Jain Sahitya Samsodhaka, Poona, 1919. JSSI = Jain Sahitya no Samksipta Itihasa, by M. D. DESAI, Bombay, 1933. = Bhadresvara's Kahavali. MN = Mahanisiha. Press-copy prepared by Muni Punyavijayaji, L.D. Institute of Indology (Ahmedabad). Rait = Vimalasuri, Paumacariya, Varanasi, 1962, part I (Prakrit Text Series 6). PC = Catalogue of manuscripts in Patan, vol. I, Baroda, 1937 (GOS 76). PrPN = Dictionary of Prakrit Proper Names, Ahmedabad, 1970; 1972 (L.D. Series 28; 37). Tir = Tirthamkara. Tittho = Titthogali. Utt, niryukti = Uttaradhyayana, with Nemicandra's commentary, Balapur, 1937. VH = Sanghadasa, Vasudevahindi, ed. Muni Caturvijaya and Punyavijayaji, Bombay, 1930 (2 vol.). Viy = Viyahapannatti, in Suttagame I, Gurgaon, 1953. Also see, supra, the section Mss of the Kahavali.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahAvalI-kartI bhadrezvara sUrinA samaya viSe* madhusUdana DhAMkI adyAvadhi aprakAzita, prAkRta-bhASA nibaddha, kahAvalI nAmaka kathA carita saMgraha tenI be apUrNa paNa anyathA paraspara pUraka pratonI TUMkI madhyAntara-puSpikA anvaye bhadrezvara sUrinI kRti hovAnuM lAMbA samayathI jJAta che.' kalpita jaina paurANika pAtro atirikta Arya vaja, kAlakAcArya, pAdaliptasUri, siddhasena divAkara, mallavAdi kSamAzramaNa, jinabhadragaNi kSamAzramaNa, yAkinIsUnu haribhadra sUri, ItyAdi nirgandha-zvetAmbara darzananI agrima vibhUtionAM aitihAsika caritra-citraNa, ane sAthe ja vipula pramANamAM sAMskRtika, sAhityika, ane bhASA sambaDha sAmagrI dharAvatA A bahumUlya graMthanA kartAnI sAcI pIchAna ane kRtinA samaya viSe sAro evo matabheda pravarte che. kahAvalInA Aje upalabdha kevaLa 'prathama pariccheda'thI apekSita 'dvitIya pariccheda'nA prAnta bhAge granthakartAnI potAnA gaNa-gaccha ane gurukramane prakaTa karatI prazasti haze, je labhyamAna na hoI emanA samayAdi anuSaMge svAbhAvika ja judI judI, ane ethI keTalIkavAra paraspara virodhI aTakaLo thaI che. e viSayamAM joIe to DaoN. umAkAnta zAhe kahAvalInI bhASAmAM Agamika cUrNiomAM dekhAya che tevAM lakSaNo, temaja ekAda anya kAraNasara tene ThIka ThIka prAcIna, ane kemake temAM chelluM caritra yAkinInu haribhadra sUri (saMbhavataH I.sa. 700785) sambaddha che eTale temanA pachI turatanA kALanI kRti mAnI che. ulaTa pakSe paM. lAlacandra gAMdhIe te vikramanA bAramA zatakanA uttarArdhanI, eTale ke IsvIsananI bAramI zatAbdInA pUrvArdhanI hovAno mata prakaTa karyo che'. to bIjI bAju paM. amRtalAla bhojanA kavana anusAra temAM zIlAMkasUrinA caupamahApurisacariya (saM. 925 I.sa. 869)nA kathA-sarmo temaja te kRti aMtargata jovA maLatA 'vibudhAnanda-nATaka'no paNa samAveza thayo hoI tenI racanA navamA saikAthI paravartI kALamAM, moTe bhAge vi.saM. 1050-1150 (I.sa. 994-1094)nA gALAmAM, thaI hovI ghaTepa. A sivAya paM. aMbAlAla premacaMda zAhe sUcavyuM che ke vardhamAna sUrinA gaNaratnamahodadhi (saM. 1197I.sa. 1141)mAM je bhadrezvara sUrinA dIpavyAkaraNamAMthI utAro TAMkyo che te sUri kahAvalIkAra bhadrezvara sUrithI abhinna hoI zake'. (A vAta sAcI hoya toye teTalAthI bhadrezvarasUrino samayavinizcaya thaI zakato nathI.) ane chelle paM. dalasukha mAlavaNIyA kahAvalInA kartA rUpe bRhadgacchIya vAdIndra devasUri-ziSya bhadrezvara sUri hovAnI saMbhAvanA prakaTa kare che; tadanusAra kahAvalInI racanA bhAramA zatakanA chellA traNeka dazakAmAM kyAreka thaI hovI ghaTe. A apUrNa-labdha paNa upayogI evuM bRhRdakAya kathA granthanuM prA. harivallabha bhAyANI tathA DaoN. ramaNIka zAha sampAdana karI rahyA che. emanI vidvattApUrNa, vistRta ane vizada prastAvanAmAM thanArA kAvalInAM anekavidha pAsAMonI chaNAvaTamAM bhadrezvara sUrinA kALa viSaye paNa savistara carcA thaze. AthI huM to ahIM kevaLa mUlagata aitihAsika samasyAo viSe je vAto prAthamika dRSTie dhyAnamAM Ave che te, labhya banI zakyAM che te pramANonA AdhAre, rajU karIza. upalabdha grantha-prazastio ane puSpikAo temaja abhilekho joI vaLatAM tyAM to madhyakALamAM thayelA bhinna bhinna gacchanA aneka bhadrezvara sUrionAM nAma najare paDe che. AmAMthI kayA bhadrezvara sUrie kahAvalI racI haro te zodhavuM Ama to karuM che, paNa prayatna karI jovAmAM khoTuM nathI. aMtima nirNaya bhaviSya para choDavo ghaTe. kahAvalInA AMtara parIkSAthI phalita thatA koI koI muddAo keTaleka aMze prAthamika kALa-nirNayamAM sahAyaka bane che kharA. A carcAmAM bhAramA zataka pachI thaI gayelA bhadrezvara nAmadhArI sUrione choDI dIdhA che; kemake koI ja vijJAna kahAvalIne bAramA zataka pachInI racanA hovAnuM mAnatA nathI. svayaM kahAvalI - e morDanI racanA hoI zakavAno enI aMdaranI vastu, bhASA, temaja zailI AdinAM lakSaNo anvaye apavAda kare che. ahIM ethI bhAramA zatakamAM, temaja tethI vahelA thaI gayelA, bhadrezvara' nAmaka sUrionI ja sUci ApI garvaSaSThAno AraMbha karIzuM. IsvIsananA 11mA-12mA zataka daramiyAna prastuta abhidhAnadhArI ATheka sUrio thaI gayA sambandhe noMdho maLe che, yathA : (1) bRhadgIya vAdIndra devasUrinA ziSya (Azare I.sa. 1150-1200); (2) maMDalamaMDana mahAvIradevanA pratiSThApaka, candragacchIya devendrasUrinA ziSya (IsvI. 12mA zatakano uttarArdha); * sambodhi - aMka 12.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXVIII (3) paurNamika dharmaghoSa sUrinA ziSya (A. I.sa. 1110-115)); (4) rAjagacchIya candraprabha sUrinA vineya (A.I.sa. 1090-1130); (5) candragathvIya devendrasUrithI sAtamI peDhIe thaI gayelA bhadrezvarAcArya (A.I. sa. 1070-1100), (6) ajJAta(candra?)gacchIya paramAnanda sUrithI cothI peDhIe thaI gayela pUrvAcArya (A.I.sa. 1070-1100); (7) candragacchIya ratnAkara sUrithI gurukramamAM sAtamA pUrvaja (A.I.sa. 1050-1100); ane (8) ujajainanA saM. 1332 (I.sa. 1276nA gurumUrti-lekhanA 9 AcAryomAM prathama (AI.sa. 10OO-1025 ?) AgaLa avagAhana karatAM pahelAM sAMprata carcAne upakAraka eka vAtanI noMdha levI Avazyaka che. bRhadgIya Amradatta sUrinI AkhyAnakamaNikoza-vRtti (saM. 1189 I.sa. 1133)mAM dIdhela siddhasena divAkaranuM saMkSipta vRttAnta kahAvalIkAranA samAntara kathAnakane vastu ane vigatanI dRSTie ghaNuM ja maLatuM Ave cheane temAM apAyela mallavAdinI kathA to kahAvalImAM jovA maLatA prastuta kathAnakanI pariSkRta, saMmArjita paNa anyathA biMba-pratibiMba zI rajUAta mAtra che. AthI kahAvalInA kartA na to uparanA kramAMka 1 vALA bRhadgacchIya bhadrezvarasUri, ke na to kramAMka 2mAM ulikhita candragacchIya bhadrezvara sUri hoI zake, kemake te banne sUrivarono samaya vRttikAra Amradatta sUri pachIno che. A kAraNasara bAkInA cha bhadrezvara nAmadhArI sUriomAMthI koI kahAvalIkAra hovAnI saMbhAvanA hoya to te tapAsavuM ghaTe. AmAMthI kramAMka 3 vALA (paumika) bhadrezvara sUri to Amradatta sUrinA samakAlika hoI temane paNa choDI devA paDaze. have joIe kramAMka ''vALA rAjagacchIya bhadrezvara sUri. temanA upadezathI sajajjana daMDanAyake ujjayantatIrthano punaruddhAra (saM. 1185 I.sa. 1129) karAvelo tevI parokSa ane sIdhI noMdho maLe che13. rAjagacchanA prazastikAro prastuta bhadrezvara sUri tapasvI" hovAnA temaja temanA sadupadezathI vaTapadra(vaDodarA)mAM yAdagAra rathayAtrAo sAnU mastrI temaja (upara kathita) sajjana matrIe kADhelI tevA paNa ullekha kare che. paM. lAlacandra gAMdhI jo ke A bhadrezvara sUrine kahAvalInA kartA mAne che, paNa prazastikAroe to temaNe AvI racanA karI hovAno koI ja nirdeza dIdho nathI. vizeSamAM A sUri paNa Amradatta sUrinA samakAlika ja che. kahAvalI to aneka kAraNosara bAramA zatakathI vizeSa purAtana lAgatI hoI A rAjagacchIya bhadrezvara sUri paNa tenA kartA hovAno sambhava nathI. chellA kahyA te banne sUrivarothI thoDA dAyakA agAu thaI gayelA, ane ethI agiyAramA zatakanA AkharI caraNamAM mUkI zakAya tevA, be bhadrezvara sUri thayelA che. eka to jemanI paripATImAM devendra sUri (upamitibhavaprapaMcAkathAsAroddhArakAra) (saM. 1298 I.sa. 1242)14 thaI gayA te (ahIM kramAMka 5); bIjA te ajJAta (kadAca candragathvIya) paramAnanda sUri (saM. 1221 I.sa. 1165)nA cothA pUrvaja bhadrezvara (ahIM kramAMka 6), paNa kahAvalI A bemAMthI ekeya racI hoya tevA sagaDa emanA sambandhamAM racAyela prazastiomAMthI jaDatA nathI, vastutayA kahAvalI to temanA samayathI paNa prAcIna hovAnuM bhAse che. have joIe sAtamA bhadrezvara sUri viSe. teo Atmagahastotra aparanAma ratnAkara-paMcavizaMtikA (prasiddha ratnAkarapaccIsI)nA kartA candragacchIya ratnAkara sUri (upalabdha mitio saM. 1287/I.sa. 1231 tathA saM. 1308 I.sa. 125215 thI sAtamA vidyApUrvaja15 hoI temano sarAsarI samaya IsvIsananI 11mI zatAbdInA trIjA-cothA caraNamAM saMbhavI zake. zuM A bhadrezvara sUri kahAvalInA kartA haze ? e sambandhamAM vizeSa vicAratAM pahelAM AThamA bhadrezvara sUri viSe joI levuM upayukta che. AThamA bhadrezvara sUrinI bhALa ujajainanA zAntinAtha jinAlayamAM pUjAtI, saM. 1332 I.sa. 127ranI eka viziSTa gurumUrtinA lekhamAMthI prApta thAya che.17 pratimA bharAvanAra paM. naracandra gaNi (caityavAsI ?) che, ane pratiSThApaka AcAryarUpe vardhamAnasUrinuM nAma maLe che. pratimA-phalakamAM vacce eka moTI AcArya-mUrti ardhaparyakAsanamAM kaMDArelI che, jayAre banne bAju parikaramAM cAra cAra AcAryone nAnI nAnI mUrtio korI che. nIce AsanapaTTI paranA lekha anusAra A mUrtionA saMbaMdhamAM bhadrezvara sUri, jayasiMgha sUri, hemaharSa sUri, bhuvanacandra sUri, devacandra sUri, jinezvara sUri, jinadeva sUri, jinacandra sUri, ane zAntiprabha sUri ema nava nAmo batAvyAM che, je sau kArApaka evaM pratiSThApaka sUriothI pUrve thaI gayelA AcAryonAM samajavAnA che paNa lekhamAM koInoya gaccha darzAvyo nathI. savAla e che ke A AcAryo bhadrezvara sUrithI AraMbhAtI koI nizcita muniparamparAmAM kramabaddha paTTadharo rUpe thayA che, vA eka gaccha ke gurunI paripATInA ""satIcya" che, ke pachI ahIM madhyayugamAM thaI gayelA judA judA gacchanA prasiddha prasiddha AcAryo vivakSita che ? jemake jinezvara ane jinacandra kharataragacchamAM, devacandra pUrNatallIya gacchamAM, bhuvanacandra caitravAla gacchamAM, ne jayasiMha sUri nAmaka AcArya to traNa cAra pRthak pRthak gacchomAM maLI
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXIX Ave che. Ama A lekhamAMthI niSpanna thatuM arthaghaTana saMdigdha hoI, lekha prArambha maLatA bhadrezvara sUrinA nAmanI upayogitA ghaTI jAya che. chatAM paramparA "kramabaddha" mAnIne cAlIe to prastuta bhadrezvara sUrino samaya isvIsananI 11mI sadInA pUrvArdhamAM sTeje Ave. A AThamA, ke vizeSa nizcayapUrvaka sAtamA, bhadrezvara sUri para kahAvalInA kartutvano kaLaza DhoLIe te pahelAM kahAvalInI AMtarika vastu temaja tenI bhASA ane zailInI apekSAe zuM sthiti che te para vicArIne ja nirNaya karavo ThIka thaze. paM. mAlavaNiyAjIe tAravyuM che tema kahAvalIkAre pAlittasUri(prathama)kRta taraMgavaikahA (isvIsananI dvitIya zatAbdIno uttarArdha), saMghadAsa gaNi kArita vasudevahiDI (chaThTho saiko madhyabhAga), tIrthAvakAlika-prakIrNaka (IsvI. chaThThI zatAbdI pUrvArdha), AvazyakacUrNa (Ai.sa. 600-650), mahAnizIthasUtra (isvI 8muM zataka), ityAdi pUrva kRtione upayoga karyo che, tema paM. bhojake nirdeza karyA anusAra caupannamahApurisIriya (IsvI. 9mA zatakanuM trIjuM caraNa)nAM paNa temAM paricaya-parAmarza varatAya che. AthI eTaluM to cokkasa ke bhadrezvara sUri isvIsana 875 pachI ja thayA che. A prazna para sUkSmatara vicAraNA hAtha dharatAM pahelAM umAkAnta zAha tathA 5. lAlacandra gAMdhI vacce kahAvalInA racanAkALa sambandhamAM je matabheda thayelo tenA muddAo joI laIe. 5. gAMdhI rAjagacchIya bhadrezvara sUri, je sAntamastrI, sajjana daMDanAyaka (ane e kAraNasara caulukya jayasiMhadeva siddharAja)nA samakAlIna che, temane kahAvalInA kartA mAne che. Ama teo tene vikramanA bAramA zatakanA uttarArdhamAM (IsvI 12mI zatAbdI pUrvArdhamAM) thayelA mAne che. 19 DaoN. zAhe prastuta samaya hovA sambandha sanTeha prakaTa karI bhadrezvara sUri e kALathI sArI rIte vahelA thaI gayA hovA sambandhamAM sAdhAra carcA karI che. 20 khAsa karIne jinabhadra gaNi kSamAzramaNa mATe "saMparya devaloyaM gao" [sAmrata TevanovaM to] evo je cokkasa ullekha bhadrezvara sUrie karyo che te che. emanuM e saMdarbhamAM ThIka ja kahevuM che ke ''vikramanI agiyAramI sadInA aMtamAM ke bAramI sadInA pUrvArdhamAM thayelA 'kahAvalI'kAra evo prayoga na ja kare; eTale 'kahAvalIkAra bAramI sadI pahelAM ja thaI gayA e nirvivAda che.''21 DaoN. zAhanA anurodhathI kahAvalInA keTalAMka avataraNo tapAsI DaoN. bhogIlAla sAMDesarAe prastuta kRtinI prAkRta 'vikramanA bAramA saikAthI ghaNI jUnI" hovAno abhiprAya Apelo. te pachI paM. gAMdhIe vALela uttaramAM DaoN. umAkAnta zAhanI carcAmAM upasthita thayela keTalAka gauNa muddAonuM to khaMDana che, paNa upara TAMkela emanA be majabUta muddAo sAme teo koI pratItijanaka vAMdhAo rajU karI zakyA nathI. 23 (DaoN. zAhe potAnA pratyavalokanamAM paM. gAMdhInA avalokanomAM rahelI A nabaLAIo viSe te pachI savinaya paNa deDha dhvanipUrvaka dhyAna doryuM hatuM.24). | DaoN. zAha temaja DaoN. sAMDesarAnAM avalokano-abhiprAyone ema sahelAIthI uvekhI nAkhI zakAya nahIM. ene dhyAnapUrvaka temaja pUrI sahAnubhUtithI nirIkSavA ghaTe. temAM pahelAM to jinabhadragaNivALA muddA viSe vicAratAM teno khulAso e rIte thaI zake ke bhadrezvara sUrie koI sAtamA zatakanA pratyakSa yA parokSa srotano AdhAra lIdho haze; kemake teo haribhadra sUri ja nahIM, zIlAMkadevanI paNa pAchaLa thayA hoI teo pote to 'saMparya devaloya gao" evA zabdo dekhItI rIte ja vAparI zakI nahIM. AthI tAtparya e ja nIkaLe ke temaNe potAnI sAme rahela koI purANA srotanA vAkyo yathAtatha grahaNa karelAM che. bIjI bAju joIe to kahAvalIkAranI potAnI prAkRta, je aneka sthaLe jovA maLe che, te pramANamAM prAcIna to dekhAya ja che, paNa tene to prAcIna srotonAM dIrghakAlIna ane tIvratara anuzIlana-parizIlanane kAraNe, paraMparAgata bIbAmAM DhaLAyelI-ghaDAyelI, ane jUnavANI raMge taraboLAyelI prauDhinI prAkRta mAnI zakAya. hastaprata jotAM eTaluM to spaSTa lAge ja che ke bhadrezvara sUrinI abhivyaktimAM pariSkAra ane vaidadhyano, kAvyatva ane AyojananI suzliSTatAno, prAyaH abhAva che. pUrNatallagacchIya guru-ziSya devacandra-hemacandra sUri ke bRhadragacchanA nemicandra-AmRdata sUri, candragacchanA vardhamAna sUri, athavA kharataragacchIya jinavallabha sUri sarakhA madhyakAlIna zvetAmbara kartAonI ojasvI bhASA ane tejasvI zailI sAme kahAvalInAM prAkRta evuM zailyAdine tulavatAM enI jUnavaTa ekadama AgaLa tarI Ave che. eka bIjuM kAraNa e hoI zake ke temaNe jUnAM srotono sthAne sthAne zabdazaH upayoga karyo hoya. AthI DaoN. zAha tathA DaoN. sAMDesarAnAM kahAvalInI bhASA sambaddha kathano amukAMze tathyapUrNa jarUra che. paM. gAMdhIe kahAvalI bAramA zatakanI racanA hovAnuM koI ja pramANa ApyuM nathI. samaya sambandha emanI e kevaLa dhAraNA ja hatI ane te asiddha Thare che. kahAvalInA samayAMkanamAM nIce rajU karIza te muddAo ekadama nirNAyaka nahIM to ye ThIka ThIka sahAyaka ane upakAraka jaNAya che. vizeSa dRDhatApUrvakano nizcaya to samagra kahAvalInA Akalana, parIkSaNa, ane vizleSaNa dvArA prApta thAya te yuktio dvArA ja thaI zake.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXX - - (1) bhadrezvara sUrie 'vAdI', 'kSamAzramaNa', 'divAkara', ane 'vAcaka zabdane ekArthaka mAnyA che25 : AmAM 'kSamAzramaNa" ane 'vAcaka' to lAMbA samayathI prayogamAM paryAyavAcI che ja, paNa 'divAkara" to kevaLa biruda ja che, RNUMka nahIM; ane e paNa sanmati-prakaraNanA kartA prasiddha AcArya siddhasena (IsvIsananuM pAMcamuM zataka)ne choDatAM bIjA koI vAcaka vA kSamAzramaNa mATe kyAMye ane kyAreye prayukta thayuM nathI; eTaluM ja nahIM, siddhasenaviSaye A birudano yAkinIsUnu haribhadra sUri pUrve koIe ullekha vA prayoga karyo nathI. e ja rIte 'vAdI' sAthe 'vAcaka" ane "kSamAzramaNa" abhidhAno ekArthaka nathI. 'vAcaka' prAya: Agamika, ane 'vAdI' mukhyatayA tArkika-dArzanika, vidvAna hoya che. AthI bhadrezvara sUrie vALela A chabaraDo temane bahu prAcIna AcArya hovA sambandhamAM moTo sandaha Ubho kare che.* (2) kahAvalI-kathita pAdaliptasUri-kathAmAM traNa, paNa judA judA samaye thaI gayelA, ekanAmI sUrIzvaronAM caritro bheLavI dIdhA che. AmAM pAdalipta sUri mAnakheDa gayAnI je vAta kahAvalIkAre noMdhI che te to trIjA pAdalipta sUrine ja lAgu paDI zake. kemake mAnakheDa (saMskRta mAnyakheTaka, kannaDa maLakheDa) rASTrakUTa govinda dvitIyanA samayamAM baMdhAvuM zarU thayeluM ane amoghavarSa prathame IsvIsana 815 bAda (elApura ke IlorAthI) tyAM gAdI khaseDelI; ane rASTrakUTa kRSNa (tRtIya)ne mAnakheDamAM maLelA trIjA pAdalipta sUrino samaya IsvI 875-925nA gALAmAM paDe che. AthI spaSTa che ke bhadrezvarasUri te samayathI ochAmAM ochuM pacAsa poNoso varSa bAda ja thayA hovA joIe. teo trIjA pAdalipta sUrinI taddana samIpavartI hota to to A goTALAthI amukAMze mukta rahI zakyA hota. A jotAM to ema lAge che ke teo I.sa. 975-1025nA arasAmAM thaI gayA che. emanA potAnA lakhANanA jUnA raMgaDhaMga paNa A samayane puSTikara che. A vAta svIkArIe to upara je sAtamA (tathA AThamA) bhadrezvara viSe kahI gayA temanAthI kahAvalIkAra traNa nahIM toye ekAda be peDhI to yeSTha hovAno saMbhava che. ema ja hoya to chellA kahyA te banne bhadrezvara sUriothI paNa vadhAre jUnA, koI anya, bhadrezvara hovA aMge kaMIka sUcana kyAMkathI paNa maLavuM jarUrI che. vastutayA A prAcInatama bhadrezvara thayA hovAnA be pramANo che, jenA tarapha kahAvalIkAra viSe vicAranArA vidvAnonuM dhyAna nathI gayuM. jema ke candrakulanA vardhamAna sUrinA prAkRta RSabhacaritramAM kartA potAnI gurnAvali bhadrezvara sUrithI AraMbhe che. temAM prastuta sUrivara pachI municandra sUri, pachI koI sUri (jemane lagatAM padya-caraNo khaMDita che),tyArabAda + nasUri" ("nagna' haze), te pachI koi kavi-sUri (jemanuM nAma uDI gayuM che) te Ave che. prazastino te pachIno bhAga naSTa thayo che. saMbhava che ke temAM racanA saMvata tathA kartAnuM nAma (vaDhamANa ?) dIdhAM hoya. jo tema hoya to vardhamAna sUrithI (ekAda vadhu nAma uDI na gayuM hoya to) prastuta bhadrezvara sUri ochAmAM ochuM pAMcamI peDhIe thAya : yathA : (1) bhadrezvarasUri (2) municandrasUri (3) (?) (4) (na)nnasUri (5) (vardhamAna sUri?) prazastinI bhASA ane zailI agiyAramI sadInA AkharI caraNa bAdanAM lAgatAM nathI. vastutayA enI rIti-paripATI kahAvalInI prAkRta ane zailInI paripATInAM ja lakSaNo dharAve che. e vAta dhyAnamAM letAM to A paramparAmAM AraMbhe AvatA bhadrezvarasUri ja kahAvalIkAra hovAno saMbhava che. vardhamAna sUrithI teo ochAmAM ochuM pAMcamI peDhIe thayA hoI temano sarAsarI samaya I.sa. 975-1OOO nA arasAno ghaTI zake. prazastikAra vardhamAnasUrinA samayamAM emanI paraMparAnA munio "bhadrezvara-gacchIya" gaNAtA haze, kemake bhadrezvarasUriziSya municandra sUri mATe "emanA gacchodadhinI vRddhi karanAra' ( 1chohilsa vudrirI) evI vizeSatA sUcavI che. pazcima
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXI bhAratamAM racAyela aneka jUnI zvetAmbara grantha-prazastio tema ja abhilekho joI vaLatAM temAM to bhadrezvarAcAryanA nAmathI zarU thayelo koI gaccha najare paDato nathI; paNa mathurA, ke jayAMnA suvidyuta jaina stUpanA darzane pazcima bhAratanA zvetAmbara munivaro madhyakALa sudhI to jatA AvatA ane pratimA-pratiSThAo paNa karAvatA, tyAMthI eka ati khaMDita, paNa sadbhAgye sAla jALavatA, pratimA-lekhamAM saM. 2204 zrImaddezvara/vArya che mahita... eTalo, paNa mahattvapUrNa, ullekha prApta thAya che. A lekha parathI siddha thAya che ke I.sa. 1848mAM 'bhadrezvarAcArya-gaccha' vidyamAna hato ane te prastuta miti pUrve sthapAI cUkelo. A 'bhadrezvarAcArya gaccha" upara carcita vardhamAna sUrinA pUrvaja bhadrezvarasUrinA nAmathI nIkaLyo hovAno ghaNo sambhava che. samagra rIte jotAM jenA nAmathI gaccha nIkaLyo che te ja bhadrezvarasUri kahAvalInA kartA hovAnuM saMbhavita jaNAya che. kahAvalInA Antara-parIkSaNathI nizcita banatI I.sa. 975nI pUrvasImA, abhilekhathI nirNita thatI bhadrezvarAcAryagacchanI I.sa. 1048nI uttarAvadhi, temaja vardhamAna sUrinI prazastithI sUcavAto bhadrezvara sUrino sarAsarI IsvI. sana 1000nA arasAno samaya, ane e kALe anya koI bhadrezvarasUri abhiyAnaka AcAryanI anupasthiti, e sau saMyogono meLa jotAM to lAge che ke sandarbhagata bhadrezvara sUrinI munirUpaNa kAlAvadhi I.sa. 975-1025nA gALAmAM sImita thavI ghaTe ane ethI kahAvalIno aMdAje racanAkALa I.sa. 1000nA arasAno hoya tevuM nibaMdha phalita thaI zake che. lekha samApanamAM eka nAnakaDuM anumAna umeraNarUpe rajU karavuM ayukta nahIM jaNAya. kahAvalInA vinaSTa dvitIya paricchedamAM zuM viSaya haze te aMge vicAratA lAge che ke temAM jaina dantakathAgata puruSonAM caritro atirikta haribhadrasUrinA samayamAM thaI gayelA (paNa temanAthI laghuvayaska) kRSNarSi, tyArabAda zIlasUri, ane siddharSinAM vRttAnta haze. kadAca bhaktAmarastotrakAra mAnatuMgasUri (ane vAyaTagacchIya jIvadevasUri ?) viSe paNa caritra-citraNa hoya. (prabhAvakacaritamAM A vizeSa caritro maLe che.) kahAvalI bRhadUkAya grantha hoI, tema ja tenAM bhASA-zailI sAdhAraNa koTInAM evuM jUnavANI hoI, prabhAvakacarita jevA grantho banI gayA bAda tenuM mUlya ghaTI jatAM tenI pachIthI jhAjhI pratilipio banI jaNAtI nathI. ethI ja to Aje A granthanI hastaprato duSpApya banI jaNAya che. pAdaTIpo 1. kahAvalInI prathama paricchedanA be khaMDa dharAvatI saM. 1497/i.sa. 1431nI prata mATe juo : C.D. Dalal (& L.B. Gandhi), A Descriptive Catalogue of Manuscripts in the Jaina Bhandars at Pattan, Gaekwad's Oriental Series No. LXXVI, Baroda, 1937, p. 244. A mULa ane anya prato tema ja tenI nakalonI vigatavAra noMdha mATe juo paM. dalasukha mAlavaNIyAnA abhyAsanIya lekha "On Bhadresvara's Kahavali', Indologica Taurinensia, vol. XI, Torino 1983, pp. 77-95. 2. 'vizeSAvazyakabhASyakAra zrIjinabhadragaNi kSamAzramaNanA svahaste pratiSThita prAcIna jaina pratimAo" zrIjaina satya prakAza 17.4. (15.1.52) pR. 89-91. 3. juo emano anya lekha sandarbha : "Jaina Iconography : A Brief Survey", bhAratIya purAtattva (purAtattvAcArya muni jinavijaya abhinandana grantha) jayapura 1971, pR. 203. 4. "prAyo vikramIyAzatA 3ttarArdha vidyamAno bhadrezvarasUri: pratibhASAmaththAM thAvalyAM....' ityAdi. juo zAra navam gAyakavADa prAcya granthamAlA (graM. 116) vaTapadra 1952, prastAvanA, pR. 9. 5. prastuta granthanI saMpAdakIya 'prastAvanA" prAkRta grantha pariSada granthAMka 3, vArANasI 1961, pR. 41. 6. gujarAtano rAjakIya ane sAMskRtika itihAsa; grantha 4, "solaMkIkAla' 'bhASA ane sAhitya', amadAvAda 1976, pR. 298-299. On Bhadresvara suri's." pp. 79-81. 8. Ama to A bhadrezvara sUrinI khAsa koI racanA maLatI nathI. devasUrinI haiyAtImAM to teo temanA sahAyaka rUpe dekhA de che. devasUrinI IsvIsana 1170mAM thayela devagati bAda teo AcArya rUpe AgaLa AvelA. 9. upalabdha prathama paricchedanuM granthamAna 23800 zlokapramANa che. bIjo pariccheda labhyamAna haze tyAre pUro grantha to bahu ja moTA kadano haze. 10. ahIM to huM Avazyaka haze, carcAne upakAraka haze, teTalAM ja srota-sandarbho yathAsthAne TAMkIza.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXII 11. mallavAdi sambaddha kathAnaka carita-prabandhAdimAMthI ekatra karela pAko mATe juo paM. lAlacandra gAMdhI, 'prastAvanA' pR. 11 21 tathA muni jambavijaya, dvAvAranayavam bhAvanagara 1966,(saMskRta) 'prastAvanA', pR. 11-14. 12. AkhyAnakamaprikozavRtti aMtargata dIdhela pAkanA mULasthAna mATe juo paM. amRtalAla bhojaka, prAkRta grantha pariSadapranyAMka-5, vArANasI 1962, pR. 172-173, tathA kahAvalInA pATha mATe jammUvijaya pR. 11-13, 13. juo Dalal, A Descriptive Catalogue, vAMsanAparitra of evaprabha sri, pp. 244-46 14. mohanalAla dalIcaMda dezAI, jaina sAhityano saMkSipta itihAsa, muMbaI 1932, keDikA 571, pR. 397, 14. Ed. Muni Punyavijaya Catalogue of Palm leaf Manuscripts in the Santinatha Jain Bhandara, Cambay (pt-1), GOS No. 135 Baroda 1961, uttarAdhyayana suvavodhAvRtti-prazasti p. 117-118. 16. candragaccha nannasUri I vAdi ri sarvadeva I pradyumna I bhadrezvara daivabhadra (prathama) siddhona codava T mAnava 21. ejana, pR. 91. 22. ejana, pR. 90. | ratnaprabha T devabhadra (hitI) | ratnAkarasUri (prazasti saM. 1308 I.sa. 1252) 17. agaracaMda nAhaTA, 'nava AcAryonI eka saMyukta mUrti', jaina satya prakAza, varSa 19, kramAMka 218-19; aMka 2-3, 15.2.1953, pR. 31-34 tathA Title page (2). 18. Malvaiya, p. 81. 19. 'prAcIna vaTapattanA ullekho', suvAsa, saM. 1994, vaizAkha : (I.sa. 1938, meM mAsa), 20. umAkAnta premAnaMda zAha, 'vizeSAvazyakabhASyakAra zrIjinabhadragaNi kSamAzramaNanA svahaste pratiSThita prAcIna jaina pratimAo' jaina satya prakAza varSa 17, aMka 4, kramAMka 196, 15.1.52, pR. 89-91.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXIII - - - - - 23. 'zrIbhadrezvara sUrinI kahAvalI', jaina satya prakAza, varSa 17, aMka pa-6, kramAMka 197-198, 15.3.para, pR. 110 112 24. 'zrIbhadrezvarasUrinI kahAvalI viSe vadhu khulAso', jaina satya prakAza, varSa 17, aMka 8-9, kramAMka 199-200, 15.6 5ra Title page (3) tathA anusaMdhAna, pR. 168. 25. vAyAsamAnthA ya sAmaU3 vADuM-ravamAsamaNa-vAyarA, pAye 2 - vADuM khamAsamaNo divAyaro vAyago tti egaTThAu / puvvagayaM jassesaM tassime NAme / / 26. 5. mAlavaNIyAjIe kaMIka A saMbaMdhamAM kyAMka carcA karI hovAnuM smaraNa che. paNa srota have smaraNamAM AvatuM nathI. 20. Dalal, GOS No. LXXVI, pp. 169-170 28. V.S. Agrawal, Mathura Museum Catalogue, pt. III, Varanasi 1963, p. 25.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. granthaparicaya XXXIV sampAdakIyam AcAryazrIbhadrezvarasUriviracita kahAvalI nAmaka A granthamAM bhagavAna zrIRSabhadevathI mAMDI 24 tIrthaMkaro, 12 cakravartIo, 9-9 vAsudeva - prativAsudeva - baladeva, nArada, anya mahApuruSo ane AcArya zrIharibhadrasUrijI sudhInA jinazAsananA dhorI puruSonAM carito kathAsvarUpe AlekhAyelAM che. mukhyatve A saGkalana grantha che. Avazyaka cUrNiniryukti, vasudevahiNDI, paumacariya, cauppannamahApurisacariya, taraMgavaIkahA- saMkSepa, RSimaNDalastava va. granthomAMthI kathAo / kathAkhaNDo laI, kyAMka zabdazaH uddharI ane kyAMka potAnI bhASAmAM DhALIne; AlaGkArika varNano tathA prauDhacamatkArapUrNa bhASA-khaNDo sarvathA TALIne atyanta saraLa - rasaLatI zailImAM prAkRtabhASAmAM A grantha racAyo che. kathAo kyAMka gadyamAM to kyAMka padyamAM (AryA chandamAM ) ema banne rIte racAyelI che. dezI zabdo - jUnI gUjarAtI tarapha DhaLatAM zabdo ane dhAtuo ahIM pracuramAtrAmAM prayojAyA che. A granthamAM be paricchedo che. prathama paricchedanA be khaNDo che. temAMno prathama khaNDa, je pArzvanAtha bhagavAnanA caritAntargata bandhudattanI adhUrI kathA sAthe samApta thAya che te, ahIM prastuta pustakamAM prathama vibhAgamAM prakAzita karyo che. prathama paricchedano bIjo khaNDa, jemAM vardhamAnasvAmInA caritathI laI A. zrIharibhadrasUrijInA carita sudhInI kathAo che te, have pachI prakAzita thaze. bIjo pariccheda, jemAM A. zrIharibhadrasUrijI pachInA aneka AcAryAdi mahApuruSonAM carito hovAnI sambhAvanA che, tenI koI prati upalabdha thatI nathI. mAtra granthanA cheDe karela - iya paDhamapariccheo, tevIsasahassio saaTThasao (23,800) / viramai kahAvalIe, bhaddesarasUriraio tti || evA prathama paricchedanA nirdezathI, ane prathama paricchedanA prathama khaNDamAM sumatinAtha bhagavAnanI kathAmAM granthakAre pote karela bhaNihii bIyapariccheyabuddhisagge savakkivavahAre / jaha taha jaNaNI sumaI, teNa kayaM nAma sumaiti // A pramANenA bIjA paricchedanA nirdezathI paNa, bIjo pariccheda avazya hovo joie, tevuM phalita thAya che. parantu durbhAgye koI jagAe enI koI prati maLatI nathI.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXV 2. prati-paricaya tathA sampAdana paddhati kahAvalI granthanA prathama paricchedanA prathama paricchedanA prathama khaNDanI eka mAtra prAcIna tADapatrIya pothI (kra. 402, saMghavInA pADAno bhaNDAra, pATaNa)nA AdhAre A granthanuM sampAdana karavAmAM AvyuM che. AnA sivAyanI paNa kahAvalInI tADapatrIya ane kAgaLanI pothIo lA. da. vidyAmandira, amadAvAda ane pra.zrIkAntivijayajI sagRhIta jJAnabhaNDAra, vaDodarAmAM che, paNa te badhI uparokta prAcIna tADapatrIya pothInI ja nakalarUpa hovAthI teno upayoga karavAnuM iSTa nathI gaNyu. A prAcIna tADapatrIya pothInAM kula 307 patro che. patronuM mApa 3442 iMcanuM lagabhaga che. pratyeka patra para ochAmAM ochI 3 paMktio ane vadhumAM vadhu 7 paMktio che. granthAgra 12,600 zloka pramANa che ane pratinaM lekhana vi.saM. 1497 (I. 1440)mAM thayuM che. pratino Arambha, patra kra. 1 para zrIRSabhadeva bhagavAna tathA bharata cakravartInI kathAthI thAya che. patra kra. 304 para bandhudattanI kathAno Arambha thAya che, parantu patra kra. 307 para te kathA pUrNa thayA vinA ja pratino cheDo AvI jAya che. prati atyanta azuddha che. ghaNA pATho bhraSTa thaI gayA che. lekhakanA pramAda ane lipiviSayaka ajJAnane lIdhe iM no I, i-I, e-pa, gu-tu, ca-va, TTa-DDa, u-va, Da-da, Da-ra, Na-la, ttha-ccha, nta-tta, NNa-nna, nti-tti, nnu-tu, nutu, pa-ba, pa-ya, nna-gga - ema ghaNA akSaromAM pheraphAra thaI gayA che, jene lIdhe puSkala azuddhio vadhI gaI che. ghaNe ThekANe paDimAtrA tathA hasvaikAranA f cihnamAM bheda nathI rAkhyo, kAnA lakhavAnA rahI gayA che ane keTaleya sthAne ekavaDAne badale bevaDA ane bevaDAne badale ekavaDA akSaro lakhI nAkhyA che. A jAtanA azuddha pAThone ahIM lipinA niyamo, granthano viSaya, bhASA, chanda va. nuM aucitya ityAdine lakSyamAM rAkhIne sudhAravAno prayatna karyo che. jyAM koI akSara athavA pATha sudhAryo che tyAM prathama mULapratimA rahela pATha lakhI goLa kauMsa mAM () sudhArela pATha mukyo che. jyAM sudhArela pATha zaMkita rahe che tyAM goLa kauMsamAM praznacihna sAthe sudhArela pATha mUkyo che ( - - ?). jyAM koI akSara / pATha rahI gayo che te corasa kauMsamAM [ ] yathAmati navo umerI mUkyo che. A pratyeka sudhArA-vadhArA tADapatrIya pothI parathI presakopI taiyAra karatI vakhate prathama to svamatithI ja karyA hatA. pachI vividha granthomAMthI A grantha- saMkalana thayuM che te jaNAtAM te te granthonA pATha sAthe sarakhAmaNI karatAM prAyaH 75% sudhArA-vadhArA yogya jaNAyA. bAkInA, te te granthonA AdhAre pharI sudhAryA che athavA rada karyA che. ghaNAM sthaloe to moTA kathAkhaNDo ja lakhavAnA rahI gayA che, te paNa te te granthonA AdhAre corasa kauMsamAM ja pUrNa karIne mUkyAM che. sAmAnya sudhArA-vadhArA prArambhanAM thoDAMka pRSTho sadhI ja kauMsamAM dekhADyA che. paNa pAchaLathI to prAyaH sarvatra kauMsa vinA sudhArA-vadhArA karyA che. jyAM vizeSa hoya tyAM ja kauMsa karyA che. jyAM jyAM samavAyAMgasUtra, Avazyakaniyukti, AvazyakaniyuktibhASya, pravacanasAroddhAra va. granthomAMthI granthakAre gAthA va. sandarbho mUkyA che te te granthonA sthAna-nirdeza sAthe ja tyAM tyAM karI dIdhA che. jyAM thoDA pheraphAra hoya tyAM te TippaNImA sthAnanirdeza sAthe mUkyA che. koI koI sthaLe agharA zabdo vaparAyA che tyAM tenA saMskRtabhASIya paryAya paNa nIce TippaNamAM ApI dIdhA che. anukramaNikA - be banAvI che : 1. granthAnukrama - jemAM samagra pustakanA dareka vibhAgano anukrama che, ane 2. viSayAnukrama - jemAM granthamA AvatI kathAono anukrama che. granthakAre pote je je kathAono svayaM nirdeza ko che te kathAo ane te sivAyanI paNa mahattvanI kathAo (temAM kathA zabda corasa kauMsamAM mukela che) viSayAnukramamAM sUcita che. kula 166 kathAo che.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXVI pariziSTo - granthAnte nava (9) pariziSTo ApyAM che. prathama pariziSTamAM granthAntargata samagra kathAonI akArAdi sUci ApI che. dvitIya pariziSTamAM granthagata kathAo/kathAkhaNDonA mUla sthAnanA grantha sandarbho ApyA che, ane triSaSTi0 sAthe tulanA karI che. tRtIya pariziSTamAM granthagata dezya-prAkRta-jUnIgUjarAtI bhASIya zabdonI sUci. caturtha pariziSTamAM granthagata dezya-prAkRta-jUnIgUjarAtI bhASIya dhAtuonI sUci. paJcama pariziSTamAM granthagata subhASito-sUktio(zloko/vAkyo)nI sUci. SaSTha pariziSTamAM granthagata kahevato/lokoktionI saci. saptama pariziSTamAM granthagata tIrthakaraprArthanA/stuti zloko. aSTama pariziSTamAM granthagata zAstrIya padArtho. navama pariziSTamAM granthagata anya granthanAmano nirdeza. 3. granthanI vizeSatA A granthamAM keTalIka kathAo tathA keTalIka bAbato evI che jenAM mULa adya pracalita granthomA prAyaH jovA maLatAM nathI. vaLI, keTalIka bAbato utAvaLe lakhAI gaI hoya evI paNa chApa paDe. keTalAMka sandigdha sthAnono nirdeza ko cha : ajJAta/alpajJAta kathAo-bAbato 1. bharata cakravartInI kathAmAM - bAhubalInI patnInA bhAI vidyAdhararAja prahlAdano putra anilavega, jene bAhubalIe potAno putra(putteDaya) mAnyo che te, bharata sAthenA yuddha prasaMgo mRtyu pAme che te kathAkhaNDa. (pR. 35-37) 2. bhagavAna RSabhadevanA nirvANa vakhate bharatamahArAjane raDavU nathI AvatuM/AvaDatuM, te samaye indra mahArAja poka mUkIne raDe che (ane bharata mahArAja ne raDavU zIkhavADe che !), phalataH bharatano zoka haLavo kare che. (pR. 40) bhagavAnanA nirvANa bAda temanA zarIrano agnisaMskAra thayo, tyAre bhagavAnanI dADhA va. indrAdi devoe lIdhI. jyAre zrAvakoe paNa zeSa mAgI tyAre devoe temane kuNDamAM agni Apyo. te agnine dhAraNa karanArA zrAvako agnihotrika kahevAyA. (pR. 40) 4. zAntinAtha bhagavAnanA caritra antargata narasundaradevanI kathA azrutapUrva jaNAya che. (pR. 76) 5. aranAtha bhagavAnanA caritra antargata kalyANadeva-draGgikasutanI kathA azrutapUrva jaNAya che. (pR. 93) mallinAtha bhagavAnanAM, kamala-laMchana athavA kalasa-laMchana ema, vikalpe be laMchana kahyAM che. (pR. 104) 9. munisuvratasvAmI bhagavAnane zarada RtunA megha joI vairAgya thAya che. (pR. 104) 10. viSNukumAramuninI kathA kahI pachI, zAntinAtha bhagavAnanA ziSya mahApadmanA bhAI viSNukumAramuninI RSimaNDalastavamAM samAna kathA Ave che tevo ullekha che. (pR. 112) RSimaNDalastava mATe juo saMzodhana sAmayika anusandhAna-56, saM. A.zrIvijayazIlacandrasUrijI, (viSNukumAranI kathA pR.20, gAthA 114-123mAM che).
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXVII vNNNNNNNNNNNNN 11. indra nAmaka vidyAdhararAjA 8 dikpAlonI sthApanA kare che (anyatra 4 nI vAta che). (pR. 120) 12. aMjanAsundarIne muni zvApadonA bhayathI rakSaNa karavA mATe digbaMdha Ape che. (pR. 138) 13. harivaMzano vistAra jaya tathA brahmadatta cakravartI vacce thayo (anyatra zItalajina tathA zreyAMsajinanI vacce harivaMzanI utpatti thaI tevI vAta che.) (pR. 236) 14. magadhasundarI - magadhazrI ema jarAsandhanI be gaNikAonI kathA. (pR. 244) 15. baladevapatnI rohiNInA satItvanI parIkSA ane te sthale rohiNIkSaNa nAmaka tIrtha. (pR. 292) 16. kRSNe kaMsane be paga dvArA kheMcI ghasaDyo te sthAna kaMsakaDDhaNI(kaMsakarSaNI) tarIke mathurAmAM prasiddha che. (pR. 300) 17. damayantInA jIva kanakavatIne vasudeva dvArikAmAMthI paraNavA gayA ane pAchA dvArikAmAM lAve che. (anyatra dvArikAsthApana pahelAM ja vivAha thayo tevI vAta che.) (pR. 323) 18. kRSNa-jarAsandhanA yuddhamA jyAM sainikonAM zira kapAIne paDyAM te sthAna sirabalaya tarIke prasiddha thayu. (pR. 340) 19. vAsudeva dvArA nAradane zaucaviSayaka pRcchA ane tenA javAba mATe nAradamuM sImandhara svAmI tathA yugmandhara svAmI pAse jaq. (pR. 347) 20. mahAvIrasvAmI-kAlIna dhanaMjaya zreSThInI kathA. (pR. 348) 21. mahAvIrasvAmi-ziSya dharmaghoSa-dharmayazaH muninI kathA. (pR. 348) 22. neminAthanI dIkSAnA varaghoDAmAM neminAtha devamAyAthI judA judA gaja-ratha-pAlakhImAM beselA dekhAya che. (pR.350) 23. kRSNa vAsudevane deva pAsethI rogopazamana karanArI bherI maLe che te pahelA ja tenI pAse saGgrAmikA, adbhutikA, kaumudikA - ema traNa bherIo che. (pR. 352) 24. dakSiNamathurAthI pANDavo pAchA phare che tyAre rastAmAM kali sAthe yuddha thAya che, ane kalikAlanA 9 bhAvo jANavA maLe che. (pR. 367-368) 25. pANDavavaMzotpanna aNNa rAjAnI mati-sumati kanyAo ujjayanta-caityanA vandanArthe samudramArge Ave che tyAre hANa tuTavAthI mRtyu pAme che - parantu mutya samaye zaddhabhAvane lIdhe kevalajJAna pAmI siddha thAya che. temanAM zarIra je sthale (soma-veLA) AvI paDe che te sthale somanAtha-prabhAsa tIrthanI utpatti thAya che. (pR. 368 369) keTalAMka sandigdha sthAno 1. AdinAtha bhagavAnanA pUrvabhava sambaddha mahAbala rAjAnA bhavamAM temanA pitAnuM nAma zatabala ane pitAmaharnu nAma atibala che. (anyatra granthomAM viparyaya che.) (pR. 13) / 2. AdinAtha bhagavAnanA pUrvabhavasambaddha vaidyaputra-bhavamAM vaidyaputranuM nAma abhayaghoSa ane zreSThiputranuM nAma kezava che. (anyatra granthomAM viparyaya che.) (pR. 17) AdinAtha bhagavAnanA janmotsava vakhate 4 dikkumArikA lokamadhyamAMthI Ave che. (ahIM rucakadvIpanA madhyabhAgamAMthI Ave che evaM kahevAne badale rucakapradeza = lokamadhya evo artha karI dIdho jaNAya che.)
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXVIII 4. hanumAnanA pUrvabhavomAM pheraphAra jaNAya che. (te tyAM ja TippaNImAM darzAvela che.) (pR. 137) 5. brahmadatta cakravartIne nATaka jotAM jAtismaraNa thAya che. (hakIkatamAM nATaka jotI veLAe dAsI puSpakanduka Ape che, tenuM nirIkSaNa karatAM jAtismaraNa thAya che.) (pR. 383) 4. granthakAra - grantharacanAkAla kahAvalI granthanA racayitA AcAryazrIbhadrezvarasUrijI che, tevaM temaNe pote ja vividha sthaLoe karela nirdezothI jaNAya che. jemake, rAmAyaNa pUrNa thaye - rAmAyaNaM samattaM bhaddesarasUriraiaMti // , e ja rIte harivaMza pUrNa thaye - harivaMso samatto bhaddesarasUriraio tti // va. parantu, granthanA prathama paricchedanI ja prati upalabdha hovAthI granthAnte (bIjA paricchedanA cheDe) rahela prazasti AdinA abhAve, ane anyatra paNa kyAMya kahAvalInA racayitA amuka bhadrezvarasUri che evo koI ullekha prApta na thavAthI, kahAvalI granthanA racayitA bhadrezvarasUri kayA gaccha-paramparA-AcAryAdinA santAnIya ziSya hatA ane kayA arasAmAM thayA, kyAre temaNe A granthanI racanA karI va. nizcitapaNe kahevaM muzkela che. ema chatAM keTalAka vidvajjanoe temanA samaya vize ghaNAM anumAno karyAM che, te badhAM upara vicAra karI ahIM keTalAka muddA rajU karAya che je bhadrezvarasUrino sattAkALa jANavAmAM sahAyaka banaze. 0 kahAvalInI prAkRtabhASA Agamika cUrNio jevAM lakSaNo dharAve che tethI prAcIna che, granthanA prathama paricchedanA bIjA khaNDamAM zrIjinabhadragaNi kSamAzramaNanA svargamana vize saMpayaM devaloyaM gao evo ullekha che, ane granthamAM chelluM caritra haribhadrasUrijI- che paNa bappabhaTTIsUrijI, ke jeo haribhadrasUrijI pachInA che temanA, vize koI ullekha nathI karyo, - A badhAM kAraNosara evaM kahI zakAya ke kahAvalIkAra bhadrezvarasUri haribhadrasUrijInA paravartI ane bappabhaTTIsUrijInA pUrvavartI hoI zake, arthAt temano samaya vikramano AThamo saiko sambhavita che; ema DaoN. umAkAnta premAnanda zAha mAne che. 0 prA. sI. DI. dalAle kahAvalI-kartA bhadrezvarasUrine rAjA karNa (vi. 1120-1159) nA samayanA mAnyA che. 0 paM. lAlacandra bha. gAndhI, zreyAMsanAtha caritra(prAkRta)nA kartAe jemano guru tarIke nirdeza ko che ane jeo siddharAja jayasiMhanA mantrI sAntU mahetAnA samakAlIna hatA - arthAt vi.saM. 1150nI AsapAsanA samayamAM thaI gayela, bhadrezvarasUrijIne kahAvalInA racayitA tarIke mAne che. 0 paM. dalasukha mAlavaNiyAe vAdI devasUrinA ziSya bhadrezvarasUrinI (vi.saM. 1100-1190 prAyaH) kahAvalInA racayitA hovAnI sambhAvanA prakaTa karI che. 0 ane paM. amRtalAla bhojaka, kahAvalImAM cauppannamahApurisacariyaM-nA vividha kathAsandarbho ane vibudhAnandanATaka sagRhIta hovAthI tenA racayitA cauppannamahApurisacariyanI racanA (vi.saM. 925 prAyaH) thayA pachInA kALamAM kahAvalIkAra bhadrezvarasUri thayA hovAnuM mAne che. A badhA vidvAnoe je anumAno karyAM che tenI eka saMkSipta samIkSA karI pachI tAraNa upara AvIe. kahAvalInI bhASA ghaNI prAcIna che evaM DaoN. umAkAnta pre. zAhanuM anumAna satya che, parantu te to vividha prAcIna granthomAMthI temaNe zabdazaH uddharaNo lIdhA hovAne kAraNe ane tenA anukaraNarUpe ja temanI potAnI prAkRtabhASA paNa prAcIna jevI thaI hovAno pUro sambhava che. vaLI kahAvalIno bIjo pariccheda hAla upalabdha nathI, ane temAM haribhadrasUrijI pachInA bappabhaTTIsUrijI va. AcAryonAM caritro hovAno pUro sambhava che. tethI kahAvalIkAra bhadrezvarasUrine haribhadrasUrijI pachI taratanA mAnavA e ucita jaNAtuM nathI.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXIX te ja rIte, paM. lAlacandra bha. gAMdhI temane sAntU mahetAnA samakAlIna mAne che ane prA. sI. DI. dalAla temane karNanA samayanA mAne che te paNa sambhavita jaNAtuM nathI. kAraNa ke, prazastikAroe, te bhadrezvarasUrijIe AvI koI racanA karI che tevU, kyAMya nirdezyuM nathI ane te sivAya anya paNa koI pramANa te mATe nathI. vAdI devasUrinA ziSya bhadrezvarasUrie kahAvalInI racanA karI hoya tevU paM. dalasukha mAlavaNiyAnuM anumAna paNa yogya jaNAtuM nathI. kAraNa ke AkhyAnakamaNikozavRttinA racayitA AmradevasUrie potAnA granthamAM keTalIka kathAo kahAvalImAMthI ja yathAtatha lIdhI hoya tevU spaSTa jaNAya che ane vaLI, kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArye paNa potAnA triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyamAM ghaNAM ThekANe kahAvalIno AdhAra lIdho hoya tevU jaNAya che. ane prastuta (vAdI devasUriziSya) bhadrezvarasUrino samaya aitihAsika pramANo dvArA AmradevasUri pachIno nizcita cha, sAthe hemacandrAcArya paNa temanA guru vAdI devasUrinA samakAlIna che, tethI temano kahAvalIkAra tarIkeno sambhava jaNAto nathI. have, paM. dalasukha mAlavaNiyA jaNAve che tema, kahAvalIkAre potAnA granthamA taraMgavaIkahA, vasudevahiNDI, paumacariya, titthogAlIpaiNNaya, AvassayacuNNI, mahAnizIthasUtra va. pUrva kRtiono upayoga avazya karyo che; ane paM. amRtalAla bhojaka jaNAve che tema cauppannamahApurisacariyaM-nA kathAsandarbho ane vibudhAnandanATaka paNa kahAvalImAM avatArAyAM che. A badhI ja racanAo vikramanA bIjA saikAthI mAMDI dazamA saikAnA prathama caraNa sudhImAM racAyelI che, ane te pachInI eka paNa racanAnA sandarbho kahAvalImAM jovA maLatA nathI. mATe A samagra carcAnA tAraNarUpe sAmAnyathI evaM kahI zakAya ke kahAvalIkAra bhadrezvarasUri vikramanA 10mA zatakamAM thayA hovA joIe ane kahAvalInI racanA temaNe 10mA zatakanA uttarArdhamAM karI hovI joIe. vizeSa niSkarSa ane nizcaya to adhikArI vidvAnavarga karI zake. 5. manogataM kiJcit I. 1932mAM jarmana vidvAn DaoN. harmana jekobIe kahAvalI grantha vize vidvajjagattuM dhyAna doryu hatuM. te arasAthI AgamaprabhAkara pU. munizrIpuNyavijayajI mahArAja tathA anya ghaNA variSTha vidvajjanonI kahAvalI grantha, sampAdana-prakAzana satvare thAya evI mahecchA hatI parantu koI ne koI kAraNosara vidvAnonI e mahecchAne pUrNa thatAM 80 varSoM vItI gayAM (1932-2012). Aje A prAkRtabhASAmaya kathAgranthanA prathama paricchedano prathama khaNDa prakAzita thaI rahyo che te badala atyanta Ananda ane prasannatAnI lAgaNI anubhavaM chaM. A kArya karavA mATenA bhASAjJAna - itihAsajJAna va. koI paNa yogyatA ane sajjatA mArAmAM nahi hovA chatAM mArA pU. gurubhagavanta A. zrIvijayazIlacandrasUrIzvarajI mahArAje mane A kArya soMpI saMzodhana-sampAdananA aphATa kSetramA mAro praveza karAvyo che ane sampAdanane upayogI tamAma pustakAdi sAmagrI pUrI pADI che, sAthe ja huM jyAM paNa aTakuM / muMjhAuM tyAM atyanta prema tathA vAtsalyathI mArgadarzana karI satata hUMpha ApI che te badala huM sadaiva temano RNI chu ane temarnu Aq RNa sadA mujha para caDatuM rahe tema icchu chu. sAthe, mArA sahavartI vidvAna munibhagavaMtoe khAsa to mArA nAnA gurubhrAtA muni zrItrailokyamaNDanavijayajIe A kAryamAM dareka prakAranI sahAya karI che ane mane vAraMvAra preraNA-protsAhana ApyAM che, te sarveno paNa A avasare maitrIpUrNa hakadAve RNasvIkAra karuM chu. take huM khAsa to kRtajJatApUrvaka AbhArI chu DaoN. ramaNIkabhAI zAhano, ke jeo pote A grantha- sampAdana karavA mATe adhikArI hovA chatAM, vi.saM. 2063mAM amadAvAda - devakInandana (nAraNapurA) saMghamAM cAturmAsa daramyAna pU. gurubhagavantane maLavA AvyA tyAre pU. gurubhagavante kahAvalIgranthanAM sampAdana-prakAzanAdi karavA mATe tenI sAmagrInI
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXX mAgaNI karI tyAre kSaNamAtrano vilamba karyA vagara temaNe te svIkArI lIdhI ane udAratApUrvaka potAnI pAsenI kahAvalInA prathama paricchedanI tADapatrIya pratinI jherokSa nakala, jUnI presakopI tathA anya sAmagrI sopI dIdhI. amArA paramagurubhagavanta prAkRtavizArada pU. AcAryabhagavanta zrIvijayakastUrasUrIzvarajI mahArAje kahAvalI granthanI presakopI karAvI rakhAvela, tenI nakala, tADapatrIya pratinI jherokSa nakala tathA anya sarva upayogI sAhitya-sAmagrI zrInemi-vijJAna-kastUrasUrijJAnamandira(sUrata) ane anya sthaLothI meLavI ApavA badala pU.A. zrIvijayasomacandrasUrijI ma. tathA temanA utsAhI ane saMzodhanapremI ziSyo, ke jeo mArA mitro paNa che tevA, munizrIsuyazacandravijayajImunizrIsujasacandravijayajIno kRtajJatAbhAve AbhAra mAnuM chu. A granthanA sampAdana mATe zrIhemacandrAcArya jJAnamandira, pATaNagata saMghavInA pADAnA bhaNDAranI tADapatrIya pothInI jherokSa nakala vAparavA ApavA badala tenA vahIvaTadArono paNa hArdika AbhAra mAnuM chu. vaLI, A sampAdana mATe upayukta grantho - 1. zrIsamavAyAMgasUtra 2. zrIAvazyakacUNi zrIAvazyakaniyukti, (traNeya pU. sAgarajI ma. dvArA sampAdita) zrIpravacanasAroddhAra zrIpaumacariyaM bhAga 1-2 6. zrIcauppannamahApurisacariyaM, (banne prAkRta grantha pariSad dvArA prakAzita) 7. vasudevahiNDI (prakA. gUjarAta sAhitya akAdamI) triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvya parva 1-9 (4 pustako, prakA. kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama-janmazatAbdI smRti zikSaNa saMskAranidhi) pAiyasaddamahaNNavo dezInAmamAlA 11. dezIzabdakoza (prakA. jaina vizva bhAratI, lADana) 12. prAkRtazlokAnAmakArAdikrameNa anukramaNikA (sampA. munizrIvinayarakSita vi.) 13. prAkRta vizeSanAmono paricayAtmaka koza (prakA. zrI 108 tIrthadarzanabhavana TrasTa, pAlItANA) nA sampAdako tathA prakAzakono paNa A avasare kRtajJatApUrvaka AbhAra mAnuM chu. ane chelle, sundarazuddha mudraNa karI ApavA badala kriznA grAphiksanA zrIharajIbhAI tathA zrIkirITabhAI paTelano paNa hArdika AbhAra mAnuM chu. A granthanA prArambhamAM paM. zrIdalasukha mAlavaNiyAnuM kahAvalI para, avalokana (aMgrejI) ane DaoN.zrImadhusUdana DhAMkInuM kahAvalInA kartA bhadrezvarasUrinA samaya vizernu vizleSaNAtmaka avalokana sAbhAra prakAzita karyu che, jethI badhI ja sAmagrI sAthe avalokI vidvajjano parato UhApoha karI zake. prAnte, A sampAdanamA je kAMI khAmIo - truTio rahI jaNAya te paratve vidvajjano tathA adhikArI jano sUcana karaze to khUba ja Ananda thaze. 10. aSADa sudi bIja, muni kalyANakIrtivijaya bhAvanagara
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXXI kahAvalI-kahA aha siribhaddesarasUriviraiA kahAvalI esa tti kahAvalI-kahA bhaNNai - pAyaM vikkamassa dasame sayage vijjamANeNa siribhaddesarasUriNA esA kahAvalI viraia tti viusA maNNaMti / ettha gaMthe siriusaha-jiNassa paDhamabhavAo Arabbha savvesiM titthayarANaM, bArasaNhaM cakkavaTTINaM, navaNhaM vAsudevapaDivAsudeva-baladevANaM nArayANaM aNNesiM ca bahUNaM mahApurisANaM siriharibhaddasUripajjaMtANaM carittAI kahArUveNa lihiyAI saMti / pAeNeso saMkalaNagaMtho atthi / AvassayacuNNI, AvassayanijjuttI, vasudevahiMDI, paumacariyaM, mahAnisIhasuttaM, caupnannamahApurisacariyaM - iccAigaMthehito kahAo kahAkhaMDA vA ghettUNa katthai tassarisasaddehiM katthai ya niyabhAsAe eso pAiyabhAsAmao gaMtho viraio atthi / ettha gaMthe duve pariccheA saMti / paDhame paricchee duNNi khaMDAiM saMti / tattha paDhamo khaMDo pAsanAhakahAvasANo atthi, biie ya khaMDe vaDDamANasAmicariyaM siriharibhaddasUripajjaMtANa ya gaNaharAimahApurisANa cariyAiM nibaddhAiM saMti / pAyaM 1932mie IsusaMbaMdhivarise jarmanIyaviuseNa DaoN. harmana-jekobi-icceeNa kahAvalIgaMthavisao viusANaM nirUvio AsI / tayArabbha ceva AgamapahAkara-muNisiripuNNavijayANamaNNesiM ca variTuviusANaM eyassa gaMthassa saMpAyaNa-payAsaNAiM havejja tti maNoraho ahesi / kiMtu keNai kAraNajAeNa so maNoraho na pUrio asIiM varisAI jAva / ajja u eso gaMtho paDhamakhaMDametto payAsijjamANo asthi tti accaMtaM ANaMdassa viso| ___ ettha kajje maha pujjagurubhagavaMtANaM paramaviusANaM AyariyasirivijayasIlacaMdasUrINaM pasAo savvavihaM ca sAhejjaM ceva pahANaM kAraNaM atthi. tahA aNNesi pi maNivarANaM paMDiyANaM ca sAhejjaM atthi, tA tesiM savvesi pi kayaNNuyaM dhArayAmi / tahA, jaM kiMpi ettha kajje khUNaM taM savvaM pi mama ceva / viusA taM marisaMtu jANAveMtu ya tti kahAvalI tti gayaM - muNikallANakittivijao
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXXII kathAnukramaH krama kathA pRSTha krama kathA 1. RSabhadeva-bharatacakravartikathA-dhanasArthavAha[kathA] 1 2. mahAbalarAja[kathA]-vibudhAnandanATakam 2 3. kAgakathA 13 4. jambukakathA kurucandrakathA lalitAGgadeva[kathA] 7. nirnAmikAkathA 8. vajrajaGgha[kathA] 9. abhayaghoSa[kathA] 10. vajranAbha[kathA] 11. kulakarakathA 12. RSabhadevabhava[kathA] 13. bharatacakravarti[kathA] 33 14. anilavega[kathA] 35 15. ajitajinakathA 41 16. mugdhabhaTTakathA 17. sagaracakravartikathA 42 18. purandaradattakathA 19. bhagIratha[pUrvabhavakathA] 20. sambhavajinakathA 46 21. abhinandanajinakathA 47 22. sumatijinakathA 23. padmaprabhajinakathA 24. supArzvajinakathA 25. candraprabhajinakathA 26. suvidhajinakathA 27. zItalajinakathA 28. zreyAMsajinakathA 29. tripRSThavAsudeva-acalabaladeva[kathA] 30. vAsupUjyajinakathA 31. dvipRSThavAsudeva-vijayabaladevakathA 32. vijayasUrikathA 33. vimalajinakathA 34. svayambhUvAsudeva-bhadrabaladevakathA 35. municandramunikathA 36. anantajinakathA 37. puruSottamavAsudeva-suprabhabaladevakathA 38. dharmajinakathA 39. puruSasiMhavAsudeva-sudarzanabaladevakathA 40. maghavacakravartikathA 41. sanatkumAracakravartikathA 42. asitAkSa[yakSa] kathA
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXXIII krama kathA pRSTha krama kathA pRSTha 149 71 151 154 157 159 164 167 169 171 171 175 43. zAntinAthakathA 44. zrISeNa[kathA] 45. amitatejaH[kathA] 46. aparAjita-anantavIrya[kathA] 47. vajrAyudha[kathA] 48. megharatha[kathA] 49. ilAciputrakathA 50. narasundaradevakathA 51. kurucandrAdikathA 52. kunthunAthakathA 53. aranAthakathA 54. vIrabhadrakathA 55. kalyANadeva-draGgikasutakathA 56. puNDarIkavAsudeva-AnandabaladevakathA 57. subhUmacakravartikathA 58. dattavAsudeva-nandanabaladevakathA 59. mallijinakathA 60. munisuvratasvAmikathA 61. viSNukumAra-mahApadmacakravartikathA 62. rAmAyaNakathA 63. rAmakathA 64. vajrabAhu[kathA] 65. sukozala[kathA] 66. naghuSa[kathA] 67. sodAsa[kathA] 68. dazaratha [kathA] 69. rAvaNakathA 70. vAnarakathA 71. indra[kathA] 72. vAli[kathA] 73. madhukathA 74. hanumatkathA 75. nAradakathA 76. sItAkathA 98 100 100 104 106 112 112 112 112 113 114 77. dazaratha[pUrvabhavakathA] 78. rAmavanavAsa[kathA] 79. siMhodara-vajrakarNa[kathA] 80. kalyANamAlA[kathA] 81. kapilabrAhmaNa[kathA] 82. kulabhUSaNa-dezabhUSaNa[kathA] 83. skandhakakumArakathA 84. zambUkavadha[kathA] 85. kharadUSaNayuddha[kathA] 86. sItAharaNa[kathA] 87. sAhasagativadha[kathA] 88. hanumallaGkAgamana[kathA] 89. rAmalaGkAgamana[kathA] 90. rAma-rAvaNayuddha[kathA] 91. vizalyAsnAnodaka[kathA] 92. rAvaNavadha[kathA] 93. indrajinmeghavAhanapUrvabhava[kathA] 94. rAmAyodhyAgamana[kathA] 95. bharatapUrvabhava[kathA] 96. zatrughnamathurAsAdhana[kathA] 97. zatrughnapUrvabhava[kathA] 98. sItAtyAga[kathA] 99. lavaNAGkaza[kathA] 100. sItAzuddhi[kathA] 101. sItAdIkSA[kathA] 102. rAmAdipUrvabhava[kathA] 103. lavaNAGkuzapUrvabhava[kathA] 104. lakSmaNamRtyu[kathA] 105. rAmapratibodha[kathA] 106. rAmamokSa[kathA] 107. namijinakathA 108. hariSeNacakravartikathA 109. jayacakravartikathA 110. harivaMzakathA 9AXMom 0 0 0 0 224 114 225 115 227 117 229 119 231 122 235 235 236 126 130 143 145 236 236
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXXIV krama kathA pRSTha krama kathA 9 242 242 350 352 352 244 353 355 355 246 249 269 286 290 356 357 358 292 o 111. mahAkAlakathA 112. yAdavakula[kathA] 113. vasudevakathA 114. kaMsakathA 115. jarAsandhakathA 116. vasudevavicaraNa[kathA] 117. cArudatta[kathA] 118. saMkSiptarAmAyaNa[kathA] 119. rohiNIsvayaMvara[kathA] 120. baladeva-vAsudevakathA 121. nAradakathA 122. devakIvaraNa[kathA] 123. ariSTanemijinakathA 124. dvArikAgamana[kathA] 125. damadantI-kanakavatIkathA 126. rukmiNIkathA 127. jAmbavatIkathA 128. pradyumna-zAmbakathA 129. kRSNa-jarAsandhayuddha[kathA] 130. pANDavakathA 131. draupadIkathA 132. damadantakathA 133. draupadIharaNa[kathA] 134. sAgaracandrakathA 135. aniruddhoSApariNaya[kathA] 136. nAradapratibodha[kathA] 137. dhanaJjayakathA 138. dharmaghoSa-dharmayazaH kathA ocW 139. rAjImatIkathA 140. nemijinadIkSA[kathA] 141. bherIkathA 142. vaidyakathA 143. vIrakakathA 144. pAlakakathA 145. niSadhakathA 146.DhaNDhaNakumArakathA 147. gajasukumAlakathA 148. thAvaccAputra-zuka-zelakakathA 149. krodhapizAcakathA 150. dvaipAyanakrodha[kathA] 151. dvArikAdahana[kathA] 152. kRSNamRtyu[kathA] 153. baladeva pratibodha[kathA] 154. pANDavamokSa[kathA] 155. mati-sumati[kathA] 156. baladevasvargamana[kathA] 157. brahmadattacakravartikathA 158. pArzvajinakathA-[kamaTha-marubhUti kathA] 159. hasti-kukkuTasarpa[kathA] 160. kiraNavega-mahoraga[kathA] 161. vajranAbha-caNDAla[kathA] 162. kanakaprabha-siMha[kathA] 163. sAgaradattakathA 164. navaphullamAlikakathA 165. bandhudattakathA 298 300 302 323 366 367 m m m 340 m 343 m m 389 347 391 347 393 348 393 348 [noMdha : kahAvalIkAre je kathAono nAma grahaNa karI nirdeza nathI karyo te kathAonAM nAmamAM kathA zabda corasa kauMsamAM mUkyo che. udA. dhanasArthavAha[kathA], mahAbalarAja[kathA] va.]
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ // arham // // namo namaH zrIgurunemisUraye // // 60 // namaH sarasvatyai // namiUNa nAi(hi)jaNiyaM, deva-sarassai-gurUNa mAhappaM / viraemi cariyasAraM, kahAvalImabuha-suha-bohaM // 1 // dhammattha-kAma-mokkhA, purisatthA te a suttiA jehiM / paDhamamiha bemi te cciya, risahesara-bharahacakki tti // 2 // risahasAmi-bharahacakkavaTTikahA bhaNNai - avaravidehe khiipaiTThiyAo NagarAo dhaNNo(No)nAma satthavAho vANijjeNaM calio vasaMtauraM / ugghosaNaM karAvei, jahA - 'jo mayA saha jAi tassA'haM tattiM vahAmi / ' taM ca souM bahave kappaDiyAdayo teNa samaM payarTeti / tahA dhammaghoso nAma sUrI saparivAro patthio / bhaNio ya dhaNeNa sUvayAro, 'sUrINaM saparivArANaM mae(tae?) bhatta-pANAi-tattI kAyavvA / ' sUrIhiM bhaNiyaM, 'ahaM niravajjaM kappai, na Ama-kaMdAiyaM / ' dhaNo bhaNai, 'jamesiM kappai, taM tae dAyavvaM' ti / payaTTo ya sattho uNhAlayapajjaMte, jAva aDavimajhaM paviTTho tAva bhareNa varisAratto jAo / tao 'aiduggamA paMtha'tti kAuM AvAsiUNa Thio / sathillayA ya bahudivasattaNao saMbalae niTThiA ANittA bhuMjaMti / sAhuNo u Na niravajjAhAra tti kAUNa maNAgaM dutthiyA / annayA ya thevavisese vara(ri)sAyAle dhaNeNa ciMtiyaM, 'ko ittha satthe dutthio ?' tao sUrivuttaM 'nA''ma-kaMdAiyaM'ti sumarittA niccha(cchi)yaM jahA 'sAhuNo ceva dutthiyA / to te nimaMtemi' tti / pasaraMmi ya nimaMtiyA sAhuNo bhaNaMti - 'jaM gula-hiyAi kappissai, taM gihissAmo / ' tao dhaNeNa sAhUNaM [diNNaM] gula-hiyadANamicchAe / teNa visuddhabhAvao sugaimUlaM saddhammabIyamuvajjiyaM / tao kAlaM kAUNuttarakurAe dhaNo tipaliyAU maNUso jAo / tao sohamme devaloe tipaliyAU devo jaao|
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___ [2] ... NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN tao caviUNiha jaMbuddIve avaravidehe vAse gaMdhilAvai-vijae veyaDDhapavvae gaMdhArajaNavae gaMdhasamiddhe vijjAharanagare aibalaputtassa sayabalaraNNo caMdakaMtAe devIe jAo mahAbalo nAma putto / jovvaNattho ya piuNA'hisitto rajje, viNai(ya)vaIdevIe saha suhaMsuheNa ciTThai / taM niyamaMtiNo rajjakajjaM ciMtaMti / taM jahA - vimalamaI sayaMpuvvo(buddho)ya nAma sAvagA, mAhesaro ya saMbhinnasoo nAmA / tatthA''ho samappio me mahAbalo pavvayaMteNa sayabaleNaM, Na ya pariNayavao vImo dhammujjamaM ciNti| [tA] tahA karemi jahA saMsArAsArayaM muNai'tti ciMtittu vimalamaiNA, saddAvittu vijaNe haragaNo NAma naDo, ga(ka)hio kahANayasaMbaMdhaM / vinnatto ya lahiUNopra(NA'va)saraM rAyA, jahA - 'sAmi ! samAgao suTTa kusalo haragaNo nAmeha naDo / taM cA'NuggahaM kAuM di(de)kkhau devo / raNNA bhaNiyaM - evaM hou / tao sajjAviyA raMgabhUmi / niviTTho maMtisameo rAyA / ahiTThiyAo jahAjogaM naDehiM rNgbhuumigaao| diNNo maddala-kaMsAliyANa samahattho / tao pavisai haragaNanaDo / saccaviyaM savvojjamamaNeNa saMvegarasAyaNaM - vibuhANaMdaM nAma nADayaM ti / nADayakahA bhaNNai - atthIha jaMbudIve, raMgapure rAyaseharo rAyA / devI ya cittalehA, putto tIse subaMdhu tti // baMdhumaI dhIyA; sA, jogga tti bhaNei nivamidaM devI / 'baMdhumaIe hohI, kaha suvaro; ko; kahiM; kaiyA ? | rAyA''ha - 'vihiniutto', mAyA''ha - 'tumAo ko vihI anno ?' / rAyA''ha - 'jo pasiddho, kammaM ti vicittapariNAmo' // mAyA''ha - 'tumamudAso, teNemaM bhaNasi', to bhaNai rAyA / 'jo ku[ma] rivaro hohI, rajjaddhaM tassa dAhamahaM' / / mAyA''ha - 'jAva dAhisi, baMdhuNi ! kuladevae ! varaM bhaiyaM / baMdhumaIe tAo, ma maccissaM baMbhavararAyA(yaM?) // diNNe ya vare dAhaM, varamoyagabhariyapaDaliyaM purao' / rAyA''ha - 'tae sukkhiyameyaM rajjaddhalobheNa // 6 // tA kArijjau kumarI, saharisamujjANa(Ni)yaM jaNeNa samaM / jaNakallolujjANe, joijjai tattha ruiyavaro' // 5 // paDivanne devIe, rAyA saddittu baMdhumaimAha / 'putti ! karesujjANiyamaivicchaDDeNa jaNapayaDaM' // 6 // bhaNiyA ya caMdalehA, tIe sahI rahasi; 'jammi baMdhumaI / [* * atra pAThastruTitaH /
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ [3] viddhA mayaNasarehiM, so vi ya taM daTuM ri(vi)bhalo jAo / tA saMvariUNujjANiya-mei gihami baMdhumaI // tattha vi sA lahai raI(iM), Na bhUmi-sayaNAsaNesu rayaNIe / lakkhittu caMdalehA, taM savvaM kahai devIe / sA vi pahAe pesiya, taM nivavattANiveyaNanimittaM / saddAvai nemittaM(tti), saddhAe saMpahuttaM ca // pUjittu rahasi pucchai, - 'jaM daTuM pIDiyA u baMdhumaI / tappara(ri)NIyA pacchA, suhiyA hohI na vA kahasu' // nemittI vi nirUviya, bhaNai - 'vivAho'tthi niyamao kiMtu / tayaNaMtaraM bhavissai, taM(te) putta(tti)-kuDuMbabhaMgo'tti / / souM cemaM devI, camakkiyA paTThavittu nemitiM / ciMtaMtI kajjagaI(iM), sumarai puvvatthiyaM cemaM // 'kuladevayAya(e~) purao, moyagadANaM ti tA tayaM demi / jeNa na vigdhaM joyai(jAyai), laggA devI ya taka(kka)jje' // caMdalehA vi paNamiu-muvaviThThA pucchiyA vi(nive)NemaM / 'kahasujjANiyavattaM ?' sA bhaNai - 'sAmi ! socchAhA' // rAyA''ha - "kiM kimeyaM', sA''ha - 'aso bhAviyA kumAri'tti / rAyA''ha 'kaha' sA''hA - '''gaMtUNA''vAsio koi(I) / / tattu(tthu)jjANaMmi juvA, avaraNNe(Nhe) taM ca daTTa baMdhumaI / na lahai raiM kahaM pi ya', rAyA''hi(ha) - 'tumaM muNasi ko so ?' || caMdalehA''ha - 'Na muNe, parameNhi tumha dArameMtIe / jaMpato kiM pi mae, sa[ha] paDihAreNa so diTTho' // rAyA''ha - 'me kahissai, paDihAro cciya tumaM tu baMdhumaI(iM) / gaMtuM bhaNasu karissai, tAo te taM paiM turisaM(ya)' // sA vi paNamittu jaMtI, NeyavAre kumarivattamApuTThA / mAhavamahallaeNa, kumarakae kahai mayaNattiM // to gaMtuM devIe, nivabhaNiyaM kahai sA vi tassahiyA / gaMtuM taM ciya beMtI, baMdhumaI(iM) saMThavei tti // paDihAro vi paviTTho, paNamittA bhaNati - 'deva ! dAraTThi(Thi)o / ko vi apuvvakumAro, olaggai devapAyANaM' // rAyA''ha - 'ko kuo vA''gao tti pucchasu'; bhaNai paDihAro / 'puTTho deva ! mae so, kahiyaM vicittabaDueNaM /
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ [4] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNA tassA'NucareNedaM, caMdAvIDo nivo'tthi rAyapure / guNavaidevisuo se, eso lacchIharo nAma / bhaNio piuNe[gayA ya?] - 'kamAgayaM putta ! geNha rajjamimaM / jeNA'haM ticiMto(niccito), dhamma sAhemi sivaheuM' // teNeNu(vu)ttaM - 'tumhaM, caraNArAhaNaraI va me rajjaM' / rAyA''ha - 'kiM jahuttaM, - rajjaM pAlei ma(a)samattho ? // bhaNai imo - 'tAya ! kamA-gayapAlaNagavvio na sappuriso' / rAyA''ha - 'nijabhujjajiya(bhuyajjiya)-pAlaNavaMko tumA'dabbho(kkho?)' || souM cemaM soluM(llu)ThabhaNiyamabhimANiuM piuM namiuM / eso iha saMpatto, saMpai devo pamANaM'ti / / souM cemaM tuTTho, rAyA paDihAramANavai turiyaM / 'paya(i)sAresu kumAraM', teNA'vi tahA kae kumaro // patto paNamaMto cciya, raNNA''liMgiya nivesio(A)''saNae / kayasammANo rUva-kkhe(kkhi)tteNa ya ciMtiyaM teNa // 'dhaNNA baMdhumaI cciya, jIse eyaMmi purisarayaNaMmi / vIsamiyaM maNamahavA, kamala(le) cciya racca(jja)e kamalA // tA rajjadve(ddha)Na samaM, taMdu(baMdhu)maimimassa jA kusu(sa)laM / kArittu sarIraThiI(iM), pahasaMto socciyaM(ciyaM) savvaM' // to saMbhAsittu khaNaM, rannA[''Natte]Na maMtiputteNa / sagihe neuM jogA(ggA)-saNAI(i) satthIkao kumaro / / patto ya tasa(ssa)yAse, piupuriso paNamiuM saghallei(samappei ?) / purao lehaM lacchI-haro ya taM ghettuM vAei // lihiyaM ca tattha kajjaM, - 'putta ! tumaM jaddiNA[u] nivvaTTo / tappabhiI(i)mavaDumaMgaM, mamaM ti jaM muNasi taM kuNasu // taha putta ! tamegAgI, mayA(na yA')sahAehiM lAbhapAlaNayA / puhavIe~ kAu sakkai, nA(tA?)''gaMtuM geNha niyarajja' // to ciMtai - 'tAeNaM, kimahaM hakkArio miseNemaM ? / kiM vA bahuduho cciya, tAu tti muNAmi to turiyaM' // paccaio niyapuriso, cavvI(caMdAvI)Dassa pesio teNa / tavvelaM [ciya] lihiya(o), paDileho jaMmi kajjamimaM // 'nAya(tAya !) kammeNa jIvA, jaM kArijaMti taM ciya kuNaM[ti] / taha vi niyaMgapautti, jANAvijjaha puNo turiyaM' //
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ * [4] [* ] gaMtuM jANasu kattha'cchai kiM kiM ca kuNai nivo' // patteya (pattA ya) ce (ci) ttalehA, dADaM kuladevayAi puvva (vvu )taM / moyagapaDaliyamappai, caurigadAsI ya to bhai // 'dehi ime bahi gaMtuM, diyassa apuvvassa' sA vi taM kajje (takkajje) / laggai jA tA devI, ciMtai rAyassa sAhemi // 'siddhAesAiTTha, vigghaM' to tIe mAhavamahallo / paTThavio so gaMtu, paNamittu bhaNai 'pahu ! devI // tumhA''gamaNaM vaMchai', souM cemaM nivo viyappei / 'baMdhumaivarAsAe, jAyA khalu sA samma ti // gaMtuM mANemi tahA, pesemi imaM kumAravaraNatthaM' / to raNNA''Natto so, kannaMmi kahittu kajjamimaM // 'nemitti (tti) pucchittA, vaimauNaM ca ghettu pa ( pi) ubhaTTho / jo lacchIharakumaro, mamaMtiyaM Agao Asi // gaMtuM tassa niveyasu, guNiNo rajjaddha-baMdhumaidANaM' / teNa vi 'jio'tti tuttaM (vuttaM ? ), gaMtuM nemittio TTha so bhaNai 'jammi calio, kajje taM sijjhihI na saMdeho / kiMtu pariNAmavarisaM (virasaM ) ', soumimaM mAhavo calio // paDipucchatthaM jA tA rAyA aMteuraM gao 'devi ! | paTThavio varaNatthaM, mae mahallo kumArassa // to puNNapaiNNA taM lahu, pauNA hosu jeNa vaccAimo (vaccAmo) / komanaTTaM (bhoyaNaTThe?) 'ti devI, bhaNai vicchannA (visannA ? ) 'tumaM tattha // jo niccito me puNa, pariNayaNANaMtaraM kuTuMbassa / siddhAesAiTTho, bhaMgo tti na bhoyaNabhaevi ( ? ) // rAyA''ha 'kAmakaMkhI, deva (vi !) kuDuMbAi bhaMgurasarUvaM / taha [vi] na mellai loo, pAyaM vinnU vi visayahaM // tA jaM ca taM ca kajjaM, visAyarahiehiM hoi karaNIyaM / bhaviyavvayAniogo, hohI jaM na'nnahA kaha vi' // vAiyasauNaNNesI, suNiuM niyaMmi va paDhiyagAhamimaM / ciTThai mAhavo gihaheTThA, puDipucchaNANavasaro tti // bhaNai visaNNo 'jaM iha, jarajajjario vi dhammaniravekkho / sevAkaraNikkA(kka)maI, taha paccu (tthu ) yakajjamaviNe | atra pAThastruTitaH /
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ [6] annaha rAyAiTTho, jai siddhAesakala(lu ?)sio calio / tA kaha devigavAyA, cevaM ti paDhei gurudhaNiNo / tA jaM ca taM ca kajjaM, visAyarahiehiM hoi karaNIyaM / bhaviyavvayAniogo, hoi jaM na'nnahA kaha vi' // cittalehA vi raNNA, paDhiyamimaM soumevameyaM ti / bhAve(veM)tI saMjAyA, kAmaparA diNNakannA ya // puNa vi paDhijjamANaM, soumiNaM bhaNai - 'ko puNo deva ! / tumhamaNuvayai payadiyaM(payaDa)?', rAyA taddisi nirUveMto // daTThaNa bhaNai 'iha devi ! pecchae mAhavo mahallo vA / rahasi jAmo' tthi(tti) vottuM, tattha gayA do vi kAmiti // to lavai mahallo''haM, raNNA rajjaddhabaMdhumaidANaM / jassA''Natto hohI, sa kahiM lacchIharakumA(ma)ro ?' // patto ya tappaeseNeto soUNimaM viciMta vaDU / kIDAyai 'kumareNiha, piulehuttejiyANA(jieNA)'haM // paTTavio vottu kahi, puNa rAyA rAyaseharo tti ahaM / rajjaddha-baMdhumaidANabolliyaM bhavai se ko vi // to piuvigappaNAo, kumArapunnodaeNa vipphuriyaM / bahumannaha cciya puraM, maNAmi keNuttamikkamai' // daDDa(8) mahallaM ciMtai, daMDayamaMteuraMgaNe vaDuo / saccaM ti ciMtiya puro, lIlAyai sesuyaMveto(?) // daTTha mahalle(llo) vi vaDaM, pucchai Dhukkeu - 'ne(te?) pahU kattha ?' / gayaNappehiM ca taM so, daTTha ciMtei - 'kimu matto? // ahavA vaha(vaDU?) murukkho, bhiMgariDI rAyaputtapaTTavio / mahaI aNatthamAlA, taha vi kharaMTemimaM kiMci' / to bhaNai - 'vaDu ! virUvo, hoi kimevaM vigAradarisI?' so / bhaNai 'nA'daMta ! pehasi, kayaMtakaMpaMtamappANaM' / kaMcuiNuttaM 'kiM te, aNeNa ? kumAro kahiM ? kahasu jeNa / tassa sAhemi piyaM', so bhaNai 'diyassa kiM hohI ?' / teNutta - 'mUsavo so, mahalAbho' to vaDU bhaNai evaM / 'hohI UsavaNaMtara-maNUsavo Na uNa kiMci die' // teNuttaM - 'paDhamaM ciya murukkha ! kimamaMgalaM lavasi' to so / bhaNai - 'lahu hoi bhaNiyaM, tA lahu mama moyagAsA[e?]' ||
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ moyagapaDaliyakarA''ha tase - [7] 'pecchissamapuvvadiyaM, kahamahamiya?' mAhavo muNiuM / devi(vI)ceDIhi (e) bhaNai ya, 'caliyA kahiMci turage 'tti // sA paNayA 'subhagA hosu'tti kayAsIsA sAhai sarUvaM / to kaMcuI vi darisiu' mimassa dehitti bhaNai vaDume / pattA tuhuttimetteNa goyamA (moyagA ? ) ' to baDU bhai // 'jai evaM to devI (vo) hohI mama sAmiu 'tti soumimaM / kaMcuiNuttaM 'A duTTha ! vaDuya ! NA'maMgalaM mottuM // jaMpasi kimavi gamissaM, tA'haM kumaraMtiyaM'ti vattu o / tammi gae naccaMto, bhaNai vaDU moyage daDuM // 'he he ta(tu)ha thaNakalasovamehi~ suhamoyagehi~ eehi~ / taha tuTTho'haM na jahA, vayaMsalAhapauttIe' // souM cemaM ceDI, tADai caMDIbhi ( caMDehi ? ) taha kaDakkhehiM / so 'hA ka(ma) o'tti kAuM, bhaNai 'puNevaM kakkhe // ja(jaM) mama pujjai cojjaM', sA bhaNai 'hayAsa ! jai na lesi ime / tA'hamatta (nna) ttha jAhaM' souM so bhaNai 'na te hiyaM taha vi // tA rAulAu valio, gihissamime dharehi niyagehe' / jAyai sA; aha baDuya - vivA (cA) rAe avaserio kumaro // tase saMpatto, piulehuttejiu tti bhai imaM / 'saMdiTTaM tAeNaM, kahamegAgI tumaM ti jao // siMho sahAyarahio, nimmahiuM kinna karacaveDAhiM / daMtINa mottiehiM, dhavalai dhIro dharAvalayaM ?' // vaDuNA 'jayasu'tti kae, kumaro taM bhaNai [ 'kattha rAya'tti ] | [so bhai tAva 'kumara ! ahA'vi na ] najjae sammaM // tA ceTThAmo kannaMteuraho cittasAliyAeN khaNaM' / kumaro bhaNai 'ihaTThie, mA kaNNA kAi pecchijjA' // -- bhaNai vaDU 'na viruddhaM, kaNNAe daMsaNaM tu' to do vi / tattha ThiyA jatthovari, baMdhumaI ciTThai gavakkhe // daDuM ca caMdalehA, taM bhaNai 'tuhesa sAmiNi ! sudaio / to loiUNa mAe !, cittasu taM cittavaTTIe' || taM baMdhumaI taddaMsaNUsuyA kaha vi siDha (Dhi ) lahattheNaM / lihio (uM) kumaraM souM ca tagguNe 'kiM lavaMti ime ? //
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ [8] muNimo'tti vottu nihuyA, jA kaNNaM diti tA vaDU bhai / 'sarasi taM diTThakumariM', kumareNuttaM 'na ghaDai jao // paDibaMdhiya vva hiyae, keNA'vukkIriya vva lihiya vva / tassa(mma)yameva maNo me, vayaMsa ! saraNaM tu vIsarie' // caMdalehA''ha 'sAmiNi !, kumaraNurAga (go) mayA purA siTTho / jo tuha so saccavio, kumareNevaM bhaNateNa' // sA bhaNai 'muTThi (ddhi) ! najjai jaM hojja kAi kaNNa'NNA' / caMdalehA''ha 'meva(vaM) lavasu [jao] maMjaraM daddhuM // cUyassa mahai bhamaro, kimakkakaliyaM' tamAha baMdhumaI / 'na tumaM va nicchiyA'haM tA puNa suNimo' tahA ya kae // vaDuNotta--maNannamaNA sA viya', soge (?), bhaNai 'mammaNA kaha sA / jA me kahaMci kuviA, na pAyapaDiyassa vi pasannA' // soumimamAhu(ha) vimaNA, baMdhumaI 'sahi ! kahaM tumaM sattha (ccA ? ) / jo tayA diTTho, mae hasa ( maha esa ) kahaM pae paDio ? || tANA'NeNa samaM solA ( bholA ? ), kiM lahu na jAha pANa'tti / paDiyA''si(sa)siya ceDI, tamAha 'so sumiNae da // tumamevamAha'; taM puNa, suNaMti 'sANNarai (sANurAya) tti kahaM muNasi ?' | kumarutto bhaNai baDU, 'kAmaviyArehiM te ya ime // jibbhiyasAsAveso, nayaNatu (ni) lukkaMgamoDaNaM khobho / gaikhalaNamAlaviTThA(diTThI ? ), suttaMtI kAmacadhANi' // to kumarutto 'viuso, si' jA vaDU bhaNai 'kiM tae diTTho / rAyamahallo ?' tarhi, saMpatto mAhavo bhaNai // -- -- -- 'jaya jaya kumAra ! nivisasu, uvi (va) rime bhUmIe jeNa sAheti (mi) / rAyAiTTaM kiM citti, muNiya kumaro vicittamuhaM // joto teNutto, 'kimajuttaM ?' kaMca (cu) eya ! darisa pahaM' / taha kuNai; te ya iMte, va(da) TTu sahimAha baMdhumaI // 'iha ehiMti ime; yAmaNimo ( tA suNimo ? ) kuDuMtare' taha kuNaMti / kaMcuiNA i (ya) gavakkhe, paTTamasUrovari kumaro // bhaNio nivesio 'mahaguNanihi tti cittavA (bhA) vio raNo / jamihAgao tao taM, suhaM kayaM saMpai puNa'mhaM || dhiiheuM rajjaThaM (ddhaM), baMdhumaIkannagaM [ca] paDicchesu' / soumimamAha ceDI, 'sahi ! kusumai te'NurAyadumo //
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'na ya jANe kaha phalihI ?', sA''ha 'tumaM vA'hamavi na jANAmi' / bhaNai kumAro 'ciTThau, rajjaddhaM tAva jAvei // piuvanna(tta)nnesaNatthaM, pesiya lehAriu tti; kaNNA u / sakkaM, kAya(u) maNo annarAyamannattha(annamannattha?)' || tA baMdhuvaI 'hA aha, hayA na jIse vayaMti soumimaM / pANa'tti vottu mucchai, tamAha ceDI samAsassa // / 'mA sahi ! tumAu [annA], kaMcuikahiyA varakaNNavaNNaNapareNa / kumareNevaM bhaNiyaM', [kahai] baMdhumaI - 'punnANi / / mama ittiyANi katto ?, ahavA na najjai vihissa pariNAmo' / to bhaNai vaDU - "mittA !, na khalI(li)yANA nivA hoti / [tA] mannijjau paDhamA, patthaNA' kumAro bhaNai - 'havau evaM / kahasu ratto(nno)'tti vutto niggacchai kaMcuI tatto / patto ya nivaMto so, sAhai 'kumareNa maNNiyaM deva ! / tumhAiTuM savvaM', to rAyA lahu vivAhatthI // saddAviya joisiyaM, pucchai lagaNaM nirUvi[uM] so vi / sAhai 'jai na vilaMbaha, tA saMpaimeva suhalagaNaM // souM cemaM rAyA, vivittapurisehiM lahu karAvei / pariNayaNe sAmaggi tahA''Navai kaMcuiM - 'turiyaM / / kokkeha kumari-kumare, nagare kAreha haTTasohAi / paramUsavaM ca' te vi ya, 'jaya'ti; patto ya daTTha vaDU // cittaM bhaNai - 'gavakkhe, kumAra ! dIsasi tumaM va saccavio' / so cevamAha 'kiM puNa, Najjai keNa vi kimatthaM vA ?' // 'NAyaM mae' vaDutto, bhaNai kumaro - 'kahehi' vaDuNottaM / 'jA nivaduhiyA kahiyA, kaMcuiNA cittio tIe // iNhi ciya jaM dIsai, sacittavatI(TTI)samuggao eso / heU puNA'NurAgassa, payaDaNaM' to bhaNai kumaro // 'jai vinnANaM heU, aNurAo puNa ghaDei nA'diDhe' / bhaNai baDU 'jA gamaNA-vasare diTThA'si amhehiM // ujjANe mA sa cciya, hojjemA tA tuma(ma)pi cittehi / samuhamimassa taM ciya, eyAhiM cittavittI(vaTTI)hiM' / 'jaM bhaNA(Na?)si taM karemi'tti vottu kumaro vilihiumAraddho / caMdalehA''ha 'hohI, sahi ! dANi kannayA pavarA //
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ [10] jA kA'vImassa maNe', to kumaro taM lihittu bhaNai 'vaDU ! / saccaviuM na sahi imA, tIrai pecchasu taha vi kiMci // taha ko vi daTThamamhe, aNNaha paribhAvihIha tA jAmo' / jaMti ya te; to ceDI, bhaNai 'sahi ! ime gayA tAva / / pecchAmo jA''lihiyA', tatthA''gaMtuM ca caMdalehA''ha / 'sahi ! pecchA''lihiya tumaM, saccaviyA aha kumAreNa' // to daTTa baMdhumaI, ciTThai tuTThA vi lajjiyA jAva / to kumarutto baDuo, 'vayaMsa ! mA koi picchihii / / tA gaMtuM phusa lihiuM(aM)', vaDuo 'vevaM' ti va(vo)ttu tatthA''o / gahio gavakkhacaDio, ceDIe to pukArei // 'sahi ! keNa vi tA'haM dhario tA''gaMtuM maM muyAvasu' kumaro / soumimaM tahi~ patto, baMdhumaiM daTTha ciMtei / / 'ho ho rUvAiguNe' [tao ya] saccaviya kiMcidaNurAyaM / pucchai - 'dhario keNa ?' ''mheNaM'ti caMdalehA''ha // bhaNai 'kimatthaM' kumaro, tA baMdhumaI dharittu muhapurao / vIraMvala(nIraMgaNa?)mAha sahi, - 'jai te savasaM sarIraM tA // dejjasu jamuciyamuttara-mimassa' sA''ha - 'sayalaM labhi(bhaNi)ssamu(ma)haM' / to kumaramAha - 'maha sahilihiNavarAheNa dhariu' tti / / kumaro bhaNai 'na nAyA, sahi tuha'mhehiM kiMtu cittassa / kheyaMkara tti lihiyA', to bhaNai vaDU - 'kimahaM pi // tumhehiM piyavayaMso, lihio?' sA''hi(ha) ya - 'jamamhaM pANapio' / bhaNai vaDU - 'evaM sai, samAvarAhe savAremi' // to kumarikaraM sAha[i], so kumarakaraNa; bhaNai baMdhumaI / 'vihio'jjautta ! hAso, nAyaM uvarohasIlattaM // tava tA muMca kara me', kumaro taM bhaNai 'jeNa sutto haM / velavio; so muccai, kahaM cirA laddhamesa karo ?' // caMdalehA''ha 'Na muNe, kiM kahihI kaMcuki tti mama kumara ! / maNamuttamai' to taM, bhaNai vaDU 'vittameesiM // pANiggahaNaM; so uNa, jaM paDihAsai kaheu taM raNNo' / patto ya daTTa tattheva, kaMcuI muM[cai] kumarikaro // kumaro mu(kaMcu)iNotto, 'kumarA ! ''NaMdeNa vaDDhasu jao'haM / tuha kukkao niutto, pariNayaNatthaM lahuM; kiM ca //
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ [11] nAumAsaNNalagaNe, ciTThai rAyA''ulo saparivAro / tA saha vahUe gehau (gacchau ), turiyaM jaM Dhukkae kAlo' // soumimaM baMdhumaI, U (ca) makkiyA bhaNai 'paDihayamimaM te / vayaNaM hayAsa !' kumaro, bhaNai 'pie ! jaMpau na doso // jAu (jao) vihie darisaNa -pharise, nisue sadde ya tuha suhAvaNae / jAyaM jammaphalaM me, jaM hohI tattha pauNo'tti // kaMcuiNuttaM kimamaMgaleNa bhaNieNimeNa kumarihi ? | gammau turiyaM te vi ya, rAyaMte jayaMti caurI // vihiNA vivAhiyANa ya, tesiM ghettUNuvaTThavai dAsI / purao paDaliyamAbharaNasaMtiyaM jIe~ majjhattho // kaNhasappassa poo, ru ( ka )ha vi paviTTo tirohio tAe / kumarobuddhe (cchUDhe) hatthe, sahasA Dakko'hiNA teNa // takkhaNameva mao to, dhAhAveMtaMmi pariyaNo ( Ne) rAyA / ciMtai 'nippaDiyAro, kumarassevaM visAveso / tA kiM vilaMbiNaM ?', sakkArAvei to tahA''Navai / patto ya kaMcuI so, savvutthugghosa evaM // 'baMdhumaIeN vivAho, bho loyA ! vaTTai tti nAu lahuM / kuha niveNA''NattaM, nagarachaNa - haTTasohAi' // souM ca mahArolaM, ciMtai 'me niggayassa guruvelA / na ya jANAmi iyANiM, kiM vaTTai rAule ? jAmi' // patto ya [tarhi turiyaM, so] sAsaMko suNittu 'hA kaTTaM / hA kaTTaM ti dhaNi to, jA kaNNaM dei tA nAuM // rAyaddhaNaM(Ni) ti joyai, jA tA so AulaM saparivAraM / rAyA(yaM) pecchai; raNNA, vi daTTu so mAhavo bhaNio // 'bho ! kumarIe suddhi, kuNasu tumaM kumaramaNugamaMtIe' / so vi 'jeu' (jao) tti bhaNittA, tattha gao jAva tA dIhaM // vI (nI) sasiUNaM rAyA, 'hahA hao'hamaimaMdabhAgo jo / vihiyavivAho vevaM, deveNa viDaMbio ahavA // bhaviyavvamaNeNevaM, kajjeNaM annaha kahaM vivAhabhare / patto vIha kumAro, Dasio pacchannasappeNa?' // Naya (iya) evamAi bahuhA, raMyA (rAyA) vilavittu jAva cetei ( ciMtei ) / 'kiM kaMcui cirAvai, visajjio kumarisuddhikae ?' // _
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12]] tAvA''gao sa so(sA)hai, 'baMdhumaIe vi cIyavaDiyAe / devA''liMgiya kumaraM, jalaNeNa'jjA(ppA) sayaM daDDo' // soyaM(uM) cemaM rAyA, bhaNai sadukkho 'na kiMci bho daDhe / baMdhumaIe sAsaya-vihiyajaso mayasarIrAe / kiM tu vayameva daDDA, tIe soyAnaleNa' soumimaM / cittalehA''ha kaluNaM, vilavaMtI 'putti putti'tti / / 'hA hA hayAsa ! kiM vihi ! dhIyaM hariUNa aha kayA'NAhA / nigghiNa ! tae'tti vottuM, mucchittA paDai bhUmIe // to madanikadAsIe, puNo vi satthIkayA''ha vilavaMtI / 'kiM mama dhIyA dhariyA, ma(na) maraMtI rAyautta ! tae ?' // rAyA''ha 'kiM na dhario, dhIyAe cciya guNI tuha(taha?) maraMto / kumaro ?; tA kimima(mA)e tujjha tIe ?; jao bhaNiyaM // "maMtehi ya jogehi ya, rasAyaNehiM na saMta(ti)kammehiM / [satthehi ya] vijjehi ya, rakkhijjai neva khINAU'' // avi ya - baMdhumaI(iM) pariNAviya, sacojja rajje nisiMciya kumAraM / kayakicco'haM hohaM, maNorahA me vi daivahayA // to jAhi tumaM gehe, kAraya rajjaM niyaM subaMdhusuyaM / sahiuM cerisaduhamahamasaho tA pavvaissAmi' / / souM cemaM devI, mucchittA paDai to mayaNiyAe / satthIkayA''ha 'sAmiya !, mA khiva khAraM khae khippaM // jaM bAlo me pa(pu)tto', rAyA''ha 'varAbhamuhi ! keNA'vi / bAlassa samatthassa ya, kajje bhaviyavvayAi(ya)tte // tA vaccasu'tti savve, vi saM(gaM?)tu kuNaMti sAI kajjAI / rAyA vi ya pavvaittA, vihiyatavo jAi sugaiM ti // daTuM ca nacciyamimaM, naDehiM rAyA nahAvaNo(?) bhaNai / 'vimalamaimaMti ! pecchai(su?), saMsAre mAsalaM('sAsayaM?) sayalaM' // maMtI vi bhaNai 'devevamaNNahA kaha vihiMti sapu(ppu)risA / visayatthaduhaM mottuM, dhammaM mokkhatthamAyarau' // to tuTThidANapuvvaM, visajjiyanaDo mahAbalo rAyA / dhamu(mmu)jjamI vi houM, visayAsattiM na mellei // nADayaM ti gayaM ||ch| tao puNo kayAi pekkhaNayasama(kkhi)ttace(ci)tto rAyA vinnatto sayaMpuThe(buddha)Na, jahA - 'devi!
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ [13] (deva!) pavitta(pavitti) mettasAre pariNAmavirase visayasuho (he) giddhiM mottUNa saMtoso kAyavvo' / raNNA bhaNiyaM 'sayaMpuvva(buddha) ! asaMbaddhapalAvIva lakkhIyasi' / tao saMbhinnasoeNa bhaNiyaM laddhAvasareNa 'deva ! sayaMpuTTho (buddho) jAyamajAyassa kAraNeNa pheDaMto viseseNa sAsUio' / sayaMpuThe (buddhe)Na bhaNiyaM - 'saMbhinnasoya ! jutta(tti) mittaM (juttameyaM?) jeNevaMvihA ceva hoMti kAga tti / kAgakahA bhannai koi kila hatthI jarApariNao gimhakAle kiMci (kaMci ?) girinaI ( iM ) samuttaraMto paDio / sarIragaruyayAe asamattho cha(u)TTheuM tattheva mao / virUyasilAehi (varuya - siyAlehi) ya avANadese so khaddho / teNa ya vAyasA pavisittA maMsaM khAyaMti / tammi ya tAveNa sukkaMte kaDevare saMkucio avANadeso / vAyasA tuTThA 'aho nirAbAhaM jAyaM vasiyavvaM 'ti / tao pAose ( pAuse) girinaI (I) pUreNuppADiyaM taM patte samudde maccha- magarehi ya [chiNNaM] kANiyaM pUriyaM jaleNa / tao niggayA vAyasAio bhamiUNa tIramaepa (tIramapa) ssamANA tattheva viTTA / jai puNu (Na) puvvameva niggayA hotA to te dIhakAlaM sacchaMdapayArA hoMta tti / kAgatti gayaM / -- evaM tumaM ti(pi) paraloganiravekkho saMsArasuhaM ceva pasaMsaMto kAgasamo 'tti / tao saMbhinnasoeNa bhaNiyaM 'sayaMpuTTha(buddha) ! maraNaM bhavissai tti masANe gaMtUNA'NAgaya (yaM) d ciTThAmo' / tAhe sayaMpuTThe (buddhe)Na bhaNiyaM 'saMbhinnasoya ! juttameyaM pi vottuM te, jao tucchamei (maI) NA'vAyadarisI jahA jaMbugo ti / jaMbugakahA bhaNNai koi kira vaNayaro vaNe saMcaramANo taruNahatthi pAsiUNa visame paese Thio haNai / tao egakaMDapahAreNeva paDataM taM gayaM daddhuM 'jIvaMtasseva daMtamottiyANi sacchAyANi 'tti turiyaM taggahaNatthaM caDAviyaM ceva dhaNuM caiUNa parasuhattho gao gayapAsaM / so ya hatthipaDaNacUrijjamANeNa mahAkAyasappeNa khaddho / tao tinni vi mayA / jaMbugeNa paribhamaMteNa diTTho hatthI maNUso sappo ya / tao bhIruttaNeNa avasariuM maMsalolayAe ya puNo alliyai / nijjIvaM ti a nisaMkio tuTTho pekkhai ciMtai ya - 'hatthI me jAvajIviyaM bhattaM, maNUso sappo ya kiMci - kAle hohI / tA pahuMcAbaMdhanaharuNi tAva [bha]kkhAmi' / tao maMdabuddhI taheva kuNaMti(to) dhaNa (Nu) koDIe chinnanAhura (nahAru) baMdhAe tAludese bhinno mao / jai puNa hatthikalevaresu sajjaMto tA tANi aNNANi ya ciraM khAyaMto tti / jaMgo gayaM / evaM tumaM pi egajammiyaM saMsArasuhaM vaMchaMto jaMbukasamANoti // tao raNNA bhaNiyaM 'sayaMbuddha ! ko paccao paraloe ?' sayaMbuddheNa bhaNiyaM 'sAmiya ! tumaM kumArakAle saha mayA naMdaNavaNe (Na) mujjANamuvagao / tattha ya devA ovaiyA / amhe te daTThUNa osriyaa| devA ya khaNeNa pattA amha samIvaM bhaNiyA ya amhe " soma ! ahaM aibalo mahAbala ! tava piyAmaho rajjamavahAya cinnatavo laMtagakappAhivaI jAo / taM tubbhe vi mA pamAiNo hojjaha tao sugaI gacchihaha" / 1. snAyuH / - - - -
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] evaM vottUNa gao devo / jai sAmi ! taM sumaraha to atthi paralogaM ti ( loga tti) saddahaha' / teNa bhaNiyaM 'sayaMbuddha ! samI(ma)rAmi piyAmahavayaNaM' / tao laddhAvagAso sayaMbuddho bhaNai 'suNa tujhaM puvvapurisavuttaMtaM sAhemi' / - 'ettheva puvvi kurucaMdo nAma rAyA Asi / tassa kurumaI nAma devI haricaMdo ya kumAro / so ya rAyA 'kaolo niddao ya bahuyaM kAlaM rajjaM pAlitA (pAlittA) maraNakAle dhAuvi [va] jjaeNaM asuhaM paDIvA (yA) raM suhaM, [suhaM] ca asuhaM mannai / tao taM tahAvihaM nAUNa kurumaidevI saha haricaMdeNa pacchaNNaM paDiyarai / paramadukkhio ya mao so / tao haricaMdo tassa nIharaNaM kAUNa jaNavayaM nAeNa pAlei / tahAbhUyapiuNo maraNaM ca aNuciMti (ta) yaMto atthi dhammo paralogo tti ya paDivajjai / tao aNa go khattiyakumAro bAlavayaMso sAvao subuddhI nAma bha "bhadda ! maha tae paMDiyajaNovaiTTho dhammo kahiyavvo / eseva tuha seva "tti / tao so teNa niogeNa jaM jaM dhammavayaNaM taM taM rAiNo nivei (e) i / so vi susIlayAe taheva saddaha / kayAiM ca nagarabAhiM egassa sAhuNo kevaluppattimahimaM ti kAuM devA uvAgayA / taM ca uvalahiUNa subuddhiNA haricaMdassa na (ni) veiyaM / so vi devAgamavimhio turagArUDho gao sAhusamIvaM / vaMdiUNa nisaNNo / saMsArakahaM mokkhakahaM ca soUNa atthi parabhavasaMkamo tthi (tti) nissaMkio pucchai - "bhayavaM ! kurucaMdo rAyA mama piyA kahiM gao ?" bhagavayA bhaNiyaM " haricaMda ! tava piyA niddhammo mahApAvaM kAUNa sattamanirayapuDhavIe neraio uvavanno / tattha duvvisahaM veyaMto ce (ci) TThai" / evaM ca piuNo kammavivAgaM soUNa haricaMdo sa(su) buddhiNA saha paramasaMvego pavvaittA nivvuotti / summai (suvvai ?) ya mahArAya ! erisaM jahA tassa haricaMdarAiNo vaMse bahUsu naravaIsu gaesu tubbhe saMpayaM sAmiNo uvavaNNA / ahaM puNa subuddhivaMse jAo tti / evaM ca amhaM dhammovaesaniogo bahupurisaparaMparAgao / jaM puNa ettha mayA ayaMDe vinnattaM taM kAraNaM suNaha - - - - ajja ahaM naMdaNavaNaM gao Asi / tattha diTThA duve cAraNasamaNA Aiccajaso amiyateo tti / te mayA vaMdiUNa pucchiyA " bhagavaM ! mahAbalassa raNNo kevaiyamAuyaM saMpayaM atthi ?" tehiM bhaNiyaM "mAso seso / " tao saMbhaMto'hamAgao / esa paramattho / jaM jANaha tubbhe taM kareha' / tao so bhANiyaMpuvvaddha(tANi sayaMbuddha) kahiyANi vayaNANi soUNa bhIo sahasA uTThao kayaMjalI sabuddhaM bhai 'vayaMsa ! kimidANiM mAsasesajIvio karissaM paralogahiyaM ? 'ti / teNa samAsAsio 'sAmi ! divaso vi bahugo paricattasavvasAvajjajogassa, kimaMga puNo mAso ?' - - tao tassa vayaNeNa dinnaputtarajjo kayadevapUyAya (i) vAvAro siddhAyayaNo (Ne) aNasaNaM kAUNa IsANe kappe sira (ri?) phe vimANe laliyaMgao nAma devo jAo / tassa ya sayaMprabhA nAma devI / tIse ya niyAukkhaNa cuyAe virahavihuro e [sa] laliyaMgao ciTTha / io ya sayaMbuddhamaMtI(ti)jIvo kAlaM kAUNIsANe devo jAo / so ya puvviM dhammitatAva(dhammamittatta)muvAgao laliyaMgayaM tahA daTTu bhaNai 'mitta ! kiM dummo dIsasi ?' teNA'vi sAhie devIvaiare maMtidevo bhaNai 'asaMpattakAmA nArI niyamatthA aNuNijjau' / laliyaMgao bhaNai 1. kaula: (tAntrikamatAnuyAyI) / "kA sA ?' -
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtidevo bhaNai - 'ninA (nnA) miya'tti / ninA (nnA) miyA - kahA bhannai -- dhAyaisaMDe dIve puvvavidehe maMgalAvaIvijae naMdiggAmo nAma gAmo / tattha nAilo nAma koTuM (DuM)bI nAgasirI nAma bhajjA / tesiM sulakkhaNA ( 1 ) - sumaMgalA (2) - dhannI (3)-kuMbhI(4)-ujjA (5)-chaTThINaM(6) chaNhaM dhIyANamuvari sattamI duhiyA jAyA / na kayaM tIse nAmamaNiTThattaNao mAyA - piI / ninA (nnA) miyatti hakkArijjai / sakkameNaM (sakammeNaM) aNaTTha(aNiTThA) vi jIvai / annayA kayA vi Usave IsaraDiMbhA NA[NA] viha-bhakkhahatthagayA (yA) sagiherhito mi (ni)ggayA / te daTThUNa ninnAmiyAe vi mAyA maggiyA 'ammo ! dehiM (hi) me moyagamannaM vA bhakkhaM jeNa celukehiM samaM ramAmi' / tIe ruTThAe tADittA, 'kao te ihaM bhakkhaM ?' ti bhaNaMtIe nissAriyA gharAo / bhaNiyA ya 'vacca aMbaratilayapavvayaM / tattha maNorame ujjANe phalANi khAyasu jjhaM (jhaM ) paM vA dAUNa marasu' / tao sA saraNaM vimaggamANI vo(ro)vaMtI NiajjhayA (NiggayA) gharAo / diTTho ya tIe pavvayAbhimuho vaccaMto jaNo / pattA sA vi teNa samamaMbaratilayaM / tattha geNhai jaNo phalANi / tIe vi paDiyapakkANi miTThANi phalANi bhakkhiyANi / ramaNijjAe(jjayAe) pavvayassa saMcaramANI saha jaNeNa suNai saddaM suimaNoharaM / taM ca aNusaraMtI gayA taM paesaM / diTThA tIe jugaMdharA nAma AiriyA cauNANiNo parisAe dhammaM kahaMtA / tao sA paNamiNa nisannA, dhammaM soUNa kahaMtare pucchara 'bhagavaMta ! atthi jIvaloge mamAo vi ko vi anno jIvo accaMtadukkhio ?' sUrIhiM bhaNiyaM 'ninnAmie ! neraiyA tahA egaMtaso pari (ra) vvasA deva mANusa - tiricchA te ya mahAdukkhiyA / tumaM puNa sacchaMdayArI kahamaccaMtadukkhiyA bhaNijjasi ?' tao sA 'evameyaM 'ti bhaNiUNa sAviyA jAyA, vaMdiUNa ya parituTThA jaNeNa saha naMdiggAmaM gayA / sA ya acvaMtaM dubbhagA kurUvA ya jovvaNatthA vi na keNai patthiyA / tao saMtuTThA vivihaM tavokammaM kAUNaM saMpayaM kayaaNasaNA ninnAmiyA ciTThaiti / ninnAmiya tti gayaM / - [15] 1 'tA tumamimaM gaMtUNaM uvasappehi, jeNe [sA] tuha daMsaNeNa kayaniyANA kAlaM kAUNa devI tuhovavajjai' / tAhe sayaMpuTTha (buddha) devucchAhieNa laliyaMgaeNa bhaNiyaM evaM karemi tti / tao jeNeva ninnAmiyA teNeva rayaNIe turiyamAgamma laliyaMgao bhai 'ninnAmiyAe ! peccha maM, ciMtehi ya, 'hojjA'hameyassa bhAriyA' / tao tumaM sukaeNa devI houM mayA saha divve bhoge bhuMjehisi' / eyaM ca vottumaddaMsaNIhUo devo / sA vi devagu (sa) rUvadarisaNAvajjiyA taM soUNussAhiyahiyayA 'jai sukayassa kiMci phalaM(la) matthi tA eyassA'haM devI hojjAmi tti kayaniyANA samAhIe mariUNIsANe kappe sirippabhe vimANe ga (la) liyaMgadevassa aggamahisI sayaMpabhA nAma jAyA / tao sA ohiNNANovaogeNa vinnAyA (ya) devi (va) bhavakAraNA gurubhattIe laliyaMgayadevasamioyA(sameyA) sammA (mA) gamma taMmi ceva aMbaratilae pavvae samosariyassa jugaMdharasUriNo tipayAhiNapuvvayaM namiUNa niveiyanAmA purao gIya- pekkhaNayamahimaM kAUNa gayA savimANaM divve kAmabhoge devasahiya (yA) niru [va] sagA (ggA) bahuM kAlaM aNubhavai / annayA ya ciMtAparo kumilANakusumamAlo ahodiTThI daTThUNa laliyaMgao sayaMpahAe vutto - 'deva !
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ N NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN [16] kIsa vimA(ma)No dIsasi ?' so bhaNai - 'thevo mae tavo puvvabhave kao / teNa tubbhehiM saha viogo bhavissai' / tao tIe pucchaMtIe teNa siTTho mahabbalavuttaMto / annayA IsANadevarAyasamIvAu daDhadhammo nAma devo Agato / so bhaNai - 'laliyaMgaya ! devarAyA naMdIsaradIvaM devamahimaM kAuM vaccihiyaI / tumaM pi tatthA''ma(ga)cchAhi' / tao teNa samaM jattAe vaccaMto ceva pecchaMtIe sayaMpabhAe iMdadhaNu(guM) piva sahasA cuo samANo iheva jaMbuddIve puvvavidehe samuddAsannA[e] pukkhalAvaivijae lohaggalanayarasAmI(mi)-suvannajaMgharAiNo lacchImaIe bhAriyAe vayarajaMgho nAma rAyA(ya)kumAro jAo / sayaMpabhA vi tavvioga-soyaggiNA DajjhamANI gayA sirippabhavimANaM / tao jugaMdharagurUvaeseNa bohilAbhanimittaM naMdIsaradIve tiriyaloe ya kayaceiyapUyA cuyA samANI iheva jaMbuddIve puvvavidehe pukkhalAvaivijae puMDarIgiNIe nagarIe vayaraseNassa cakkavaTTissa guNavaIe devIe dhIyA sira(ri)maI nAma jAyA / ra(ta)o sA piubhavaNe dhAIjaNaparivAriyA jaNamaNanayaNANaMdakAriNI suhaMsuheNa saMvaDDiyA savvakalAkalAvakusalA jovvaNatthA jAyA / kayAI ya paose avaloyaNapAsAyamArUDhA pAsai nagarabAhiM devasaMpayAo [u] viMtAo / [tao] sumariUNa devajAiM dukkheNa mahayA mucchiyA, sittA ya paDicAriyAhiM savAehiM jalakaNehiM / paccAgayaceyaNA ciMtei - 'kattha manne so pio laliyaMgao devo ? kiM vA teNa viNA mama sesajaNeNa bollAvieNaM?' ti / tao tIe pavanama[u]NAe pariyaNo bhaNai - 'devehi sirimaIe vAyA hariyA' / kayA ya tigicchaehiM kiriyA-bali-homa-maMtAIyA tahA vi na pauNIhUyA / annayA ya kIDAvaNaTThiyaM taM ammadhAI maMDigA(paMDiyA) nAma egaMte bhaNai - 'jai kAraNeNa keNai putti sirimai ! vvi(vi)yliihuuyaa| tA tuhA'haM mAyAtulla tti sAhasu jeNa tassAhaNujjayA homi' / sirimaI vi 'samau'tti bhAveMtI sabbhAvA(vaM) AgayA bhaNai - 'ammo ! atthi kAraNaM jeNA'haM mUyattaNaM karemi' / tao sA tuTThA bhaNai - 'putti ! sAhasu' / sA vi bhaNai 'suNasu'tti vottuM sAhei dhAIe savvaM puvvabhavacariyaM / taM ca soUNa ninnAmiyA-sayaMpabhAbhavasaMbaddhaM savittharaM cariyaM paDi(paDe) lehAvittA niggayA maMDigA(paMDiyA) savvattha darisaMtI hiMDiumADhattA / etthaMtaraMmi sirimaipiuNo vairaseNacakkiNo vArisiyAe AumaMtI(gaMThI)e viTThinimittamAgayA tavvijayavAsiNo pAeNa rAyANo / tesiM ca darisaMtIe maMDigA(paMDiyA)e khaNaMtareNa tatthevA''gao lohaggalapuravAsI vayarajaMgho nAma kumaaro| so taM paDaM daTThaNa dhAIe bhaNai - 'keNemaM lihiyaM cittaM ?' / tIe bhaNiyaM - 'kiM nimittaM pucchasi?' so puvvajAiM sariUNa bhaNai - 'mameyaM cariyaM, jeNA'haM laliyaMgao Asi, esA ya me sayaMpabhA devI / tA tIe nisaMsayamimaM lihiyaM ti' / evaM ca sAhie teNa sapaccae carie maMDigA(paMDiyA) bhaNai - 'jA esA sira(ri)maI kumarI tuha puphiyAe duhiyA sA sayaMpabhA, evaM ca jAva raNNo niveemi tAva tumaM li(i)ha'ssasi' / tao so sa(su)maNaso gao / paMDiyA vi ka(sa?)jja AgayA tIe samIvaM, sAhiyaM ca jahA - 'laddho te hiyaicchiyavallaho / iyANiM ranno niveemi'tti vottUNa gayA ranno samIvaM / vinnattaM tIe savvaM /
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN [17] teNA'vi - 'saddAveha vayarajaMgha'ti vottuM mA(A)iTTho paDihAro / Agao kumAro / paNao vayaraseNassa / teNa bhaNio - 'putta vayarajaMgha ! paDicchasu puvvabhavasaMtiyaM sayaMpabhaM saMpayaM sira(ri)maI'ti / tao doNha vi paropparamaccaMtANurattANaM mahAvibhUIe cakkiNA kAriyaM pANiggahaNaM / dinnaM viulaM dhaNaM paDivArica ya(paDicAriyAo ya?) / visajjiyA te gayA lohaggalaM / bhuMjaMti maNoharabhoge / vayaraseNo vi rAyA logaMtiyadevapaDibohio saMvaccharaM kimicchadANaM dAUNa niyagasayaNeNa naravaIhi ya bhattivasAgaehiM saha pavvaio pukkhalavAlassa puttassa rajjaM dAuM ti / uppannakevalanANo ya dhammaM desei / vayarajaMghassa vi kAleNa putto jAo / so suheNa vatti(DDi)o / ___ kayAiM ca pukkhalapAlassa kei sAmaMtA visaMvaiyA / tao teNa dUo pesio vayarajaMghassa sirimaIe vi / te ya do vi vipaleNa khaMdhAvAreNa patthiyA pattaM nayare ThaveUNa saravaNassa majjheNaM / ni te jANagajaNeNa jahA - 'diTrivisA saNa(ra)vaNe sappA ciTuMti' / tao taM pariharittA paMthaMtareNa saMpattA te puMDara(rI)giNiM / suyaM ca visaMvaiyanaravaIhiM / [tato te saMkitA paNayA / ] [tao] vayarajaMgho sirimaI ya pukkhalapAleNa raNNA do vi pUjittA visajjiyA patthiyA ya sanagaraM / bhaNaI ya jaNo - 'deva ! saravaNamaggeNa gammau, saMpayaM sappA nivvisA jAyA, jAva kevalaNANaM tatthaTThiyassa sAhuNo samuppannaM / devA ya oviyaa| devujjoeNa paDihayaM diTThivisaM sappANaM'ti / tao kameNa pattA saravaNamAvAsiyA ya / sAgaraseNa-guNa(muNi)seNA ya vayarajaMghassa bhAyaro aNagArA sagaNA tattheva saravaNe ciTuMti / te ya vayarajaMgha-sirimaIhiM daTThaNa bhattIe vaMdiyA ya paDilAhiyA ya kappaNijjeya(Na) bhatta-pANA(Na)-vatthAieNaM ti / tao tesiM guNe aNumoyaMtA - 'aho mahANubhAvA sAgaraseNa-guNa(muNi)seNA !, amhe vi mukkarajjadhuravAvArA kayA evaM nissaMgA viharissAmo'tti virAgamAvannA kameNa pattA ya sanagaraM / putteNa tesiM gamaNakAlAo ceva pariyaNo dANAiNA raMjittA vAsahare visadhUuM(vo) pauMjio / visajjiyapariyaNA ya te paosasamae sAhuguNe sumaraMto(tA) paviTThA vAsaharaM / tao visadhUyadoseNa ghAriyA mariUNuppaNNA juyalAhammiyA uttarakurAe / tao tinni paliovamANi jIviUNa kAlagayA sohamme do vi devA jAyA / tattha vi tesiM parA pII Asi / paliovamamekaM ThiI aNupAliUNa cuyA vacchayAvaIvijae pahaMkarAe nayarIe vayarajaMghajIvo suvihissa vijjassa abhayaghoso nAma putto jAo / tassa ya cattAri mittA, taM jahA - rAyasuo(1) seTThisuo(2) amaccasuo(3) stthvaahsuo(4)| sirimaIjIvo vi tIe ceva nayarIe punnaseTThissa putto kesavo nAma jAo / tassa vi mittabhAvaM gayassa abhayaghoseNa parA pII jAyA / annayA kayAi tassa vijjassa ghare te savve uvaviTThA jAva ciTuMti, tAva tatthego sAhU mahappA kimikuTeNa gahio aigao bhikkhassa / taM ca daTuM tehiM sahAsaM vejjaputto bhaNai(bhaNNai?) - 'tubbhehiM nAma savvo logo khaiyavvo, na uNa tavassissa aNAhassa vA kiriyA kAyavvA' / so bhaNai - 'suTTha karemi, paraM mama osahANi natthi' / te bhaNaMti - 'amhe molaM(llaM) demo, kiM osahaM kahiM kajjau ?' so bhaNai - 'kaMbalarayaNamegaM, gosIsacaMdaNaM bIyaM, tAiyaM ca sayasahassapAgaM tellaM, taM mama atthi' /
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ [18] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN tAhe gavesiumADhattA / tao jANiyaM tehiM jahA - amRgassa asthi do vi eyANi / gayA tassagAse do lakkhANi ghettuM / vANiyago saMbhaMto bhaNai - 'kiM demi ?' te bhaNaMti - 'kaMbalarayaNaM gosIsacaMdaNaM ca dehi'| vANiyao bhaNai - "kiM tehiM kajjaM ?' te bhaNaMti - 'sAhussa kiriyA kAyavvA' / so bhaNai - 'alAhi mama molleNa / evameva geNhaha, kareha kiriyaM / mama vi dhammo hohI' / ciMtei [ya] - 'jai tAva eesiM bAlANaM erisA saddhA dhammassa uvari, tA kiM mama nAma maMdapunnassa ihalogapaDibaddhassa natthi ?' tao saMvegamAvaNNo tahArUvANaM therANaM aMtie pavvaio siddho tti / ime ya ghettUNa tANi osahANi ya gayA jatthujjANe so sAhU paDimaM ciTThai / vaMdiUNa ya bhaNaMti - 'aNujANaha bhagavaM ! amhe tumhaM dhammavigdhaM kAuM uvaTThiyA' / tao tehiM teNa telleNa so sAhU abbhaMgio, taM ca tellaM romakUvehiM savvaM aya(i)gayaM / taMmi ya aigae umhAbhibhAveNaM kimiyA savve valavaliyA / tehiM calaMtehiM tassa sAhuNo aIva veyaNA paaubbhuuyaa| tAhe te niggae daTThaNa kaMbalarayaNe[Na] so veDhio sAhU, jao taM sIyalaM taM ca tellaM uNhavIriyaM / teNa te kimiyA tattha laggA / tAhe puvvANIyagokalevare taM pakkho(ppho)DiyaM, te savve paDiyA / tAhe so sAhU NaM caMdaNeNa litto, jAo / evamekkekka-do-tinni vAre abbhaMgiUNa so sAhU tI(te)hiM nIrogo kao / paDhamaM makkhijjai tAhe paaunnijji| evameyAe parivADIe paDhamabbhaMge tayAgayA niggayA, bIyAe sa(ya?) maMsagayA, taiyAe aTThigayA kimiNo niggaya tti / tao saMrohaNIe osahIe kaNagavanno jAo / tao khAmittA paDigayA / taM ca kaMbalarayaNaM pahAvahINaM saMvuttaM, jAyaM paMcAsasahassamollaM / taM vikkiNiyaM(ya) vijjeNa teNa molleNa dhA(kA)rAviyaM jiNAyayaNaM / tao paDimAThAvaNe bhaNiyA vayaMsA vijjeNa - 'eyaM bho ! savvesi pi devakulaM teNaM kaMbalarayaNamollaM(lleNaM) kayaM'ti / tao te parituTThA suyadhammA ya paDivannA sAvagaM(ga)dhammaM / tao so abhayaghoso sAhUNaM veyAvaccakaraNeNaM uttamehiM sIla-vvaya-tavovisesehiM appANaM bhAvei / pacchA sAmannaM kAuM ahAuyaM pAlaittA cha vi jaNA anupa(accue) iMdasamANA devA uvavaNNA / ___ tao caiUNa abhayaghosadevo iheva jaMbuddIve puvvavidehe pukkhalAvaivijae puMDarIgiNIe nayarIe vayaraseNassa ranno dhAriNIe devIe vayaranAho nAma putto jAo / rAyaputta-siTTiputta-amaccaputtasatthavAhaputtadevA vi kameNa bAhu(1)-subAhu(2)-pIDha(3)-mahApIDha(4)nAmagA vayaranAbhassa bhAyaro jAyA / kesavadevo(5) vi vayaranAhassa sArahI jAo / __ vayaraseNo diNNavayaranAharajjo pavvaio titthayaro jAo / iyare saMvaDDiyA paMcappayAre bhoge bhuMjaMti / jaddiNaM vayaraseNassa kevalanANaM samuppannaM taddiNaM vayaranAhassa cakkarayaNaM samuppannaM / tao vayaranAho cakkI jAo / teNa sAhuveyAvacceNa cakkavaTTibhogA udiNNA / avasesA cattAri maMDaliyA rAyANo jAyA / tattha vayaranAhacakkavaTTissa caurAsIpuvvalakkhA savvAu / tattha kumAro tIsaM(3), maMDalio solasa(16), cauvIsaM(24) cakkavaTTI, caudasa(14) sAmannapariyAo, evaM caurAsIya(I)(84) savvAuyaM ti / __annayA tattheva vayaraseNatitthayarasamosaraNaM / tao cakkI piupAyamUle cauhi vi sahodarehiM sArahiNA ya saha pavvaio / tattha vayaranAbheNa cauddasapuvvA ahijjiyA / sesA ekkArasaMgadharA cauro / tattha bAha tesiM veyAvaccaM krei| jo sabAha so sAhaNo vissAmei / evaM te karate vayaranAbho bhagavaM
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ [19] aNUvUhai - 'aho! suladdhaM jammajIviyaphalaM [jaM] sAhUNaM veyAvaccaM karei, parisaMtA vA(ya) sAhuNo vIsAmijjaMti / [evaM] sutesu(thuttesu?) tesiM doNhaM pacchimANaM apattiyaM bhavai - 'amhe sajjhAyaMtA [vi na] sNsijjaamo| jo karei so pasaMsijjai / savvo logavavahAro' / vayaranAbheNa ya visuddhabhAvao titthayaranAmakammamarihaMtavacchallAikAraNehiM nivvaTTiyaM ti / bhaNiyaM ca - arihaMta'-siddha-pavayaNa-guru-thera'-bahusu(ssu)evaM tavassIsu / *vacchallayAya(i) tesiM, abbhikkhanANovaoge ya // 1 // [A.ni. gA. 179] dasaNa-viNae10-Avassae11 ya sIlavvae niraIyAro / khaNalava-tava~-cciyAe, veyAvacce samAhI ya // 2 // [gA. 180] apu(ppu)vvanAeMgahaNe sumavattI(suaMbhattI) pavayaNa(Ne) pabhAvaNayA / eehi kAraNehiM titthayarattaM lahai jIvo // 3 // [gA. 181] paDhameNa pacchimeNa ya, ee savve vi phAsiyA ThANA / majjhimaehiM jiNehiM, ikkaM do tiNNi savve vA // 4 // [gA. 182] taM ca kahaM veijjai, agilAe dhammadesaNAIhiM / baMdhai taM tu bhayavao, 'taiyabhave paMcame maNuo // 5 // [gA. 183] bAhuNA ya veyAvaccakaraNeNa cakkibhogA nivvattiyA, subAhuNA vIsAmaNAe bAhubalaM nivvattiyaM / pacchimehiM dohiM guruvisayaM cittakAlussaM samaM(mma) aNAloiyaNattAe mA[yA]e itthinAmagottaM kammamuvajjiyaM ti| tao bahuyAu vAsakoDIu tavaM kAUNa vayaranAhAIyA chA'vi sAhuNo savvaTThasiddhe vimANe tettIsasAgarovamaThiIyA devA jAyA / tao cuo vayaranAhajIvo nAbhissa putto jAo / soya kulagaro tti / kulagarakahA bhannai - avaravidehe do vaNiyA mittA / tesimego mAyAvI, bIo saralo / miliyA vavaharaMti / tattha jo mAyAvI so saralaM vaMcei / saralo uNa teNa samaM sammaM vavaharai / paraM do vi dANaruiNo tti / ao ya bharaheravayakhettesu kAlacakkassa bArasArayA / tesimavasappiNIe paDaMtabhAvA cha arayA / taM jahA - tikko(ko)succa-tipaliovamAU(u)a-jolAha(ha)mmiANugayA(o) causAgarovamakoDAkoDimANo sUsamasUsamA-nAmA'rao / 1 / tao dukkosucca-dupaliovamAU(u)a-jolAhammia-tisAgarovamakoDAkoDImANo sUsamAnAmA'rao / 2 / tao kosucca-paliovamAU(u)a-jolAhammia-dusAgarovamakoDAkoDimANosUsamadUsamAnAmA'rao / 3 / tao bhatti(Ni)ssamANajiNAidehuccattAuo bAyAlIsavarisasahassUNasAgarovamakoDAkoDimANo dUsamasUsamAnAmA'rao / 4 / tao ahuDu(achuTTa)ssehatthuccasAhiyavarisasayAuyamaNuo ekkavIsavarisasahassamANo dUsamAnAmA'rao / 5 / tao duhatthu[cca]solasavarisAumaNuo ekkavIsa vacchallayA eesiM-iti A.ni. / + taiyabhavosakkaittANaM-iti A.ni. /
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ varisasahasamANo dUsamadUmanAmA'o |6| [20] tao osappiNIe ee ceva dUsamAdUsamAIyA caDaMtabhAvA chA'raya tti // 12 // evaM ceva jaMbUddIve bhArahe vAse puvvatto saralavaNio kAlaM kAUNimAe avasappiNIe volINesu paDhamabIyAraesutaiyArayassa paliovamaaTTamabhAge sese navadhaNusayapamANo paliovamadasamabhAgAuo jolAhammao jAo / mAyAvI uNa tattheva caudaMto mayahatthI jAo / so U ( u )Na taM mitta(ttaM) jolAhammiyaM daddhuM saMjAyajAIssaraNo siNeheNa niyakhaMdhamArovittA hiMDiuM payatto / tao sesajolAhaMmiehiM 'aho savvesimamhaM majjhe viseseNeso sohei maNUso vimalavAhaNo vimalavAhaNo' tti puNo puNo bhaNijjaMto jAo vimalavAhaNo nAma / kiM tussappiNicaDiyA, paDaMti osappiNIe suhabhAvA / khijjaMti kapparukkhA, teNiha mattaMgayAi tti // mattaMgayA' ya bhiMgo(gAra) tuDiyaMgAre dIva - joi' -cittaMgA' / cittarasA. maNiyaMgA" gehAgArAM aNiyaNA 10 ya // 1 // [ sthAnAGgasUtraM, sU. 766] mattaMgaesu majjaM surhapejjaM bhAyaNe(NANi) bhiMgesu' / *tuDiyaMgesu ya gIyaMtarANi bahuppagArANi // 2 // [sthAnA. ] +dIvasihesuM tu(ta)varNaijjoo jA (jo ) Isu cA'himujjoo / cittaMgesu a 'mallaM cittarasA bhoyaNaTThA ya // 3 // [ sthAnA.] maNiaMgesu vibhA(bhU)sA' gehAgAresu huMti bharvaNANi / AiNNesu(aNagiNesu) a patthiyavatthANi bahupagArANi // 4 // [sthAnA.] tesiM ca thovataNuo(ttaNao), 'mameso kapparukkho na'nneNa keNa dhI (vI) maMmi samAgaMtavvaM 'ti jaMpaNeNa payaTTe pariggahe jolAhammiehiM bhaMDaNamannonnaM nivAriumasakkaMtehiM miliUNa Thavio merAkAraNatthamahivaI vimalavAhaNo / teNa ya tesiM rukkhA vihattA, bhaNiyA ya 'jo tubbhaM eyaM majjAyaM aikkamai so mama kaheyavvo, jeNA'haM daMDaM karemi' / -- tAhe so tesiM daMDa karei / ko puNa ? tayA savvasutthata (tta) Nao mannai pAvio'tti / so kahaM jANai ? - jAissaro ya taM vaNiyattaM sarai / tAhe tesiM jo avarajjhai so tassa kahijjai / hakkAro 'hA-tae duTTu kayaM'ti / tao so sAvarAho hakkijjaMto 'varamahaM DaMDAIhiM Ahao, sIsaM vA me chinnaM, mA erisaM viDaMbaNaM evaM ca bahuM kAlaM hakkAradaMDe aNuvattamANe vimalavAhaNa - caMdajasAjuvalassa aTThasayadhaNUsio hINayarAuyao(rAuo ya) jasamaM - surUvAnAmago taio kulagarajuvalao / eeNa hakkAranIimavakkamaMtANa pavattio bIo makkAradaMDo / tuDiyaMgesu ya saMgatatuDiyAiM - iti sthAnAGgasUtre / + dIvasihA joisiyanAmayA ya ee kareMti ujjoyaM * dhaNiyaM vatthA. iti sthAnA. / * savvasraharaNo kato iti A.ni. / - = iti sthAnA. /
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ [21] tao jAo saDDachasayadhaNUsio hINayarAuo ya paseNai-cakkhukkaMtA nAmago paMcamo kulgrjuvlgo| pavattio ya NeNa makkAranIimaikkaMtANa taio dhikkAradaMDo / tao jAo saDDhapaMcasayadhaNUsio hINayarAuo ya marudevi(va)-sirikkaMtA nAmago chaTTho kulgrjuvlgo| tao jAo paNuvIsAU(hi)a-paMcasayadhaNUsio visesAhia-caurAsIpuvvalakkhAuo ya nAbhimarudevInAmago sattamo kulagaro tti / kayAiM ca nAbhikulagarasi(ssi)kkhAgabhUmie ThiyassosappiNIe sUsamadUsamArayassa caurAsI-puvvalakkhesu addhanavamabhoesu bhiccarasesu(egUNanauIsu pakkhesu) a sesesu vayaranAbhadevo savvaTThasiddhavimANAo caviUNA-''sADha[kiNha] cautthIe saMbhUo marudevIgabbhe / gabbhasaMbhavasamayammi gaya-vasaha-sIhare-mabhiseya-dAma-6sasi-digayara-'jjhayaM kuMbhaM / paumasara-sAgara11-vimANa-12bhavaNa-raya[ccaya-sihi14 ca // 1 // [A.ni.bhA. 46] ee caudasa sumiNe jiNa-cakkINaM niyaMti mAu(U)o / satta cau hari-balANaM egAimimesiM sunarANaM // 2 // kiMca - gabbhuppatti(ttI)u cciya saha, tihi nANehi mai-suohIhiM / hoti jiNA pavvajjAkAle maNapajjaveNA'vi // 3 // diTThasumiNA ya rayaNIe paDibuddhA marudevI / pasAhiesu sumiNaesu bhaNiyA kulagareNa - 'tujjha putto mahAkulagaro bhavissai' / caliyAsaNo ya sakko samAgaMtuM bhaNai - 'devANuppie ! tava putto sayalabhuvaNamaMgalAlao paDhamadhammacakkavaTTI bhavissai' / tao tuTThAe marudevIe gaesu navasu mAsesu aTThamadiNesu ya cettakaNhaTTamIe jAo caurAsIpuvvalakkhAU kaNayavanno juvalayaputto / / mahApurisamAyaro ya pacchannagabbhAo havaMti / jAyamANesu a jiNesu mAUNaM jara-ruhirAINi na bhvNti| savvaloe a khaNamujjoo havai / jaMmi ya majjharatte jammaMti jiNA taMmi ceva jammAbhiseyamesiM nivvattaMti deviNdaa| kahaM ? - bhaNNai - jAe tiloganAhe aholoyavatthavvAo aTTha disAkumArIo nAUNohiNA vimANArUDhAo samAgaMtuM titthayaraM titthayarajaNaNiM ca vaMdittA bhaNaMti - 'namo'tthu te jagappaIvadAige !, amhe aholoyavatthavvAo aTTha disAkumArIe(o) bhayavao jammamahimatthamAgayAo / tA tae na bIhiyavvaM' / tao taMmi paese'NegakhaMbhasaya-samanniyaM puvvAbhimuhaM jammaNabhavaNaM viuvvNti| tappAsesu ya joyaNaM jAva saMvaTTagavAeNa taNu(Na)kaMTayAi sohiMtA tAo gAyamANIo ciTThati / tao uDDaloyavatthavvAo aTTha disAkumArIo'NeNa vihiNA''gaMtuM joyaNaM jAva gaMdhodagavarisaNeNa reNUvasamaM kiccA jANupamANaM ca paMcavaNNakusumapayaraM dAUNa gAyamANIo ciTThati / tao aTTha puvvadisAkumArIo tahevA''gaMtuM bhagavao puvvadisiTThiyAo Arasiya(Ayarisa)hatthagayAo gAyamANIo ciTThati /
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ [22] tao aTTha dAhiNakumArIo tahevA''gaMtuM bhiMgArahatthagayAo bhagavao dAhiNeNaM gAyamANIo ciTTheti / tao aTTha pacchimadisAkumArIo tahevA''gaMtuM bhagavao pacchimeNa vIyaNahatthagayAo gAyamANIo ciTThati / tao aTTha uttaradisAkumArIo tahevA''gaMtumuttareNa bhagavao camarahatthagayAo gAyamANIo ciTThati / tao cauro vidisAkumArIo tahevA''gaMtuM dIviyAhatthagayAo causu vidisAsu gAyamANIo ciTThati / tao loyamajjhavatthavvAo cattAri disAkumArIo tahevA''gaMtuM bhagavao cauraMgulavajjaM nAlaM kappittA viarayaM khaNaMti, nAla viarae nikhaNaMti / taM ca rayaNehiM pUriMti / hariyAliyAe pIDhaM baMdhaM / jammaNabhavaNassa puvvadAhiNuttareNa tinni kayalIharANi viuvvaMti / tesu patteyaM patteyaM causAlaesu majjhe sIhAsaNANi viuvvaMti / tao titthayaraM karayalaMjalIe jaNaNIe bAhAsu ghettUNa dAhiNasIhAsaNe vaisAreMti / lakkhapAgatelleNa'bbhaMgiUNa sugaMdhuvvaTaNaeNa (Nu) vvaTTaMti / tao taheva puvvasIhAsaNe baisArittA majjaNavihIe nhaviUNa sugaMdhikAsAIhiM aMgANi lUhettA sarasagosIsacaMdaNeNa liMpiUNa divvANi devadUsajuyalANi niyaMsittu savvAbharaNehi vibhUsaMti / tao uttarille causAlasIhAsaNe taheva nivesittA AbhiogiyadevehiM himavaMtAo gosIsacaMdaNakaTThANi ANAveUNa sayamaraNikaTThehiM ariMga pADiti / tattha ya gosIsacaMdaNakaTThANi pakkhiviUNa aggihomaM kuNaMti / tassa bhUIe rakkhApoTTaliyaM baMdhaMti / tahA 'pavvayAuo tumaM bhavasu'tti bhaNaMtIo bhagavao kannamUle pAhANagolayAo vAiMti / taheva bhagavaMtaM jaNaNi ca gahAya puvvAbhimuhe jammaNabhavaNe sejjAgayaM kAUNa gAyamANIo ciTTheti tti / etthaMtaraMmi a titthayarakallANayANubhAvao devaloesu sayameva samucchalie sAsayaghaMTArave caliyAsaNA deviMdA NAUNohiNA titthayarajammaM suddhittA sIhAsaNehiMto sAmisa (saM) muhA houmAsimauNeNagattA (maNegattA?) sIse vihiyakarayalaMjalIo kiMcidussiyavAmajANuNo bhUminihiTThAviya (nihiya) dAhiNajANuNo ya bhaNaMti 'namo'tthuNaM arahaMtANaM jAva siddhigainAmadheyaM ThANaM saMpattANaM'ti / tao sohamiMdo pAlayavimANeNa jammabhavaNamAgaMtuM sajaNaNiM jA(ji)NaM tipayAhiNIkAUNa vaMdittA bhaNai 'namo te mahApurisakucchidhAra (ri) e ! [ ahaM ] sohamiMdo jiNajammaNamahimaM kAumAgato, na tae bIhiyavvaM' / tao dAUNosoyaNi titthayarapaDibiMbaM viuvvai, taM ca mAUe pAse ThavittA paMcaviho viuvvei appANaM / kahaM ? - - gahiyajiNido ekko, donni ya pAsaMmi cAmarAhatthA / dhariuvaricchattego, ekko purao ya vajjadharo // evaM ca karayalaMjalIe dhariyajiNido sohamiMdo cauvihadevanikAyasahio gaMtuM maMdaracUliyAe paMDukaMbalasilAsaMThie abhiseyasIhAsaNe sAmimucchgaM (mucchaMgagayaM?) kAuM puvvAbhimuho nisIyai / pattA tattha sesA vi deviMdA / niyakiMkarasurasaMpADiyAsesasAmijammAbhiseyasiNANaMgo (gA) patteyaM patteyaM aTTuttarasahassasaMkhakaNayakalasasaMThiehiM khIrasamuddAipavittavicittodaehiM jo jahA mahiDDio tadAdikkameNa bhagavaMtamabhisiMcaMti / o
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ [23] sugaMdhikAsAIe lUhiUNaMgANi sAragosIsacaMdaNeNA''liMpaMti / savvAlaMkAravibhUsiyaM ca kAuM vivihabhaMgIkayakusumehiM pUiMti / tao kappUrAgaruvaradhUyamuppADiUNa jaccataMdulehiM purao dappaNa'-bhaddAsaNa e-vaddhamANa e- macchaduga-kalasa' - sira (ri) vacchA' / sotthiya'-naMdAvattA' maMgalagaTThaga (laTThaga) mimaM raiuM // 1 // bhAvasAraM ti tti / tao IsANiMdo taheva viuvviyapaMcarUvo bhagavaMtamucchaMge dharei / sohamiMdo ya bhagavao cauddisiM cauro dhavalavasahe viuvvei / tesiM ca aTThasiMgehiMto gayaNamaggeNucchAliUNa bhagavaMtasIsovari meliyAo * satthAo ya dhArAo pakkhivaMto sAisai (ya) mabhisiMcai | tao taheva vilevaNAIyaM kAuM thoUNa ya sohamiMdo bhagavaMtaM ghettuM samAgao paDirUvagamuvasaMhariUNa marudevIe samappei / divvaM ca devadUsadugaM kuMDalajuyalaM ca jiNasIsae Thavei / tahA jiNovari diTThiviNoyaNatthaM nANAmaNirayaNanimmiyaM ramaNIyadaDayaM jjaMvAvei ( ThAvei ? ) / tamAsAsiUNa ya ( tahA''esiUNa ya?) vesamaNaM jiNadhamma (jamma) pase bahukaNaya - rayaNAinicayaM pakkhivAvei / tao kiMkaradevehiM ugghosAvei 'haM bho ! suNaMtu savvAo vi devajAIo !, jo jaNaNIe saha jiNassA'suha (haM) riMta (ciMti) ssai tassa kuheDayassaM (maM)jarI va sattahA sIsaM kuTTima(phuTTissai) 'tti / pakkhivai [ya] jiNaMgulIe nANAvihAhArarasaM, jao na jiNA va(tha)nnamuvajIvaMti, kiM tu bhukkhiyA tamaMguliM muhe pakkhivaMti / evaM ca kayakicco sa(so) hamiMdo [sa] parivAro gao saTTANaM / tassa ya bhagavaMtassoru(rU)su dosu vi daTTNuddhamuhavasahalaMchaNaM, tahA marudevIe sumiNA vasahAIyA diTTha tti nAuM ca nAbhiNA paya (i) TThiyaM nAma - musabhoti / avi -- - *srastAH / jeNorudugga(ga)[uDDa]muha - vasahalaMchaNaM se tahA savvajiNANaM / jaNaNIoM gayAIe, sumiNe pAsaMti caudasa vi // 1 // marudevIe uNa te, diTThA vasahAIe jao teNa / usabho tti kayaM nAmaM, paDhamajiNidassa piyareNa // 2 // sAmijuvalayabhajjAe puNa kayaM nAbhiNA nAma sumaMgali (la) tti / tao bhagavayA (o) jAyassa desUNavarisovari vaMsaThavaNatthaM calio sohammido, 'kahiM (haM) rittahattho pavisIhAmi tti saMpahAriya mahaikkhulaTThi ghettumAgao sAmimUlaM / sAmiNA vi tayA nAbhimucchaMgagaeNikkhulaTThIe nivesiyA diTThI / tao sakko bhaNa 'kiM bhe ikkhuNo agU nAmaMtareNA'bhilAso ? ' tti vottuM [agu bhakkhaNe dhAU ] hoi tti / pANipasAraNeNa ya nAUNikkhAgu tti sAmissa paiTThio sakkeNikkhAgavaMso tti / puvvapurisA ya sAmiNo kAsarasaM pibaMtA, teNa gottaM sayaM siddhaM kAsavaM ti / avi ya, - jiNa - cakki - vAsudevA, ikkhAguvaMsaMmi kAsavasagottA / suvvaya - nemI - kaNhA, harivaMse goyamasagottA //
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ [24] pAra tao gao sakko saTThANaM ti / samaikkaMtabAlabhAvA ya sesajiNA aggipakkamevA''hAraM bhuMjaMti / usahasAmI uNa pava(vva)jjaM apaDivaNNo devovaNIyadevakuru-uttarakurukapparukkhAmayaphalAhAraM khIrodahijalaM ca uvabhuMjaMti(bhuMjati) / desUNavarisassa ya bhagavao, kiMci mihuNayaM tAlarukkhassa heTuM niyaM jAyamihuNayaM mottumannatthamabhiramai / pavaNapADiyatAlarukkhaphaleNa ya jAyamihuNayassa putto viNAsio / jaNayamihuNagaM ca kannaM kayasunaMdAbhihANaM vaddhAritta payaNakasAyaM devalogaM gayaM / sA ya sanaMdA suTu rUvavaI vaNe bhamaMtI jolAhammiehiM daTTaNegAgiNI nAbhikulagarassa samappiyA / teNA vi 'bhajjA usabhassa bhavissai'tti bhaNiUNa gahiyA / avi ya - paDhamo akAlamaccU, tahi tAlaphaleNa dArayaMmi hae / kaNNA ya nAbhiNA sA, siTe gahiyA ya risaharesi(risahassa?) || sumaMgalA-sunaMdAhiM samaM jovvaNamaNupatte sAmimmi sohammido diNNovaogo bhagavao paMcadhaNUsayapamANassa vivAhakaraNatthamAgao / kayaM ca savvaM pi teNa bhagavao varakammaM sumaMgalA-sunaMdANaM [ya] devIhi vahUkamma ti / tao vatte vIvAhe tAhiM saha bhagavao visayasuhamaNuhavaMtassa kiMcUNehiM chahiM varisalakkhehiM gaehiM bAhudevo pIDhadevo ya caviUNa aNuttaravimANAo bharaha-baMbhInAmagaM mihuNagaM jAyaM / sunaMdAe subAhudevo mahApIDhadevo ya tao caviUNa bAhubali-suMdarINAmagaM mihuNayaM jAyaM / tao annANi egUNapannAsaM puttajugalANi sumaMgalAe jAyANi / evaM bhagavao sAgalleNa puttasayaM dhIyAdugaM ca jAyaM / io ya kAladoseNaM saMpunnesu kapparukkhesu hakkArAinIimaikkaMtA jolAhammiyA samAgayA sAmiNo sarUvaM sAhiti / taM ca souM - jAIsaro u bhayavaM, aparivaDiehiM tihiM u nANehiM / kaMtIya ya puTThIya ya, tesimimaM bhaNai abbhahio // rAyA karei daMDaM. so paNa balavAhaNehiM saMjatto. aNaikkamaNijaNo(jjANo), savvesiM la(ma)hai loyANaM' / tehiM bhaNiyaM - 'amha vi rAyA ko vi hou' / tao bhagavayA bhaNiyaM - 'jai evaM to nAbhikulagaraM gaMtUNa rAyANaM maggeha' / tehi vi tahA kayaM / nAbhikulagareNa bhaNiyaM - 'usabho ceva a(tu?)mhANaM rAyA' / tao sohammiMdo caliyasIhAsaNo rajjAbhiseyatthamAgaMtUNa bhagavaMtamalaMkArA(malaMkArei ?) / tayA bhAvA(jAva) nimmalajalabhariya-paumiNIpattapuDagahatthA samAgayA [jolAhammiyA] bhagavaMtamalaMkiyaM daTThaNa 'kiM karemo'tti mUDhamaNasA sakkassa pecchaMtassa bhagavao pAesu jalaM pakkhivaMti / tao sakkeNa 'aho viNIyA purisa'tti paribhAviUNa bArasajoyaNadIhA navajoyaNapihulA tattheva nivesiyA viNIyA nAma nayarI jA saMpayamaojjA-nAmapasiddhA / / tao bhagavaM payApAlaNatthaM kAUNa hatthi-hayAipariggahaM tahA duTThaniggahasiTThapAlaNatthaM ThaviUNa maMtisAmaMta-balAhiya(va)-leha-talArAIe vIsapuvvalakkhovari rAyA jAo tti /
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ [25] __ na ya evaM usu(ssu ?)ttaM, caDiyapADaNe vi vavahAratthiNo bhagavao tulahAri vva doso a(na)tthi / ahavA dosANa(Nu)rUvaM cheyaNa-bheyaNAikammaM kuNamANassa suvejje(jjassa) va natthi doso / ahavA ego bAlago kIlaMto sappaharamUlaM go| tattha ya taM DasiukAmo sappo puNo puNo hellAo deMto bAlagapiuNA kaha vi diTTho / tao turiyamAgaMtUNa teNa bhaNio bAlago - 'puttagA ! ehi ehi, mA sappeNettha ddsijjsi'| so ya bAla(lo) tU(u)Na dhAvaNeNa sappAbhimuhaM ceva vaccaMto daTThaNa tasseva hiyakaraNatthaM pAyAisu ghettUNa kaDDio piuNA / jahA ya bAlassa cammanitthara-hallANAipIDAsaMbhave vi pariNAmasuMdarattaNao kaDhuMtassa piuNo na doso diTTho, tahA bhagavao payANa pariNAmasuMdaraM thovadosaniggahAidaMDaM kuNamANassa na sANa(kammANa) baMdho, ko vi doso atthi tti / / na ya tayA kAlassA'isiNiddhattaNao jalaNassa saMbhavo, teNa loyA kaMdAINi bhakkhaMti / bhaNiyaM ca - AsI kaMdAhArA, mUlAhArA ya pattahArA ya / pupphaphalabhoiNo vi ya, jaiyA kira kulagaro usabho // [A.ni.bhASyagAthA 5] sayaMruhAo ya sAli-mugga-gohUmAi-vivihosahIo AmAo bhuMjaMti / tAo ya kAlaMtareNA'jIravitA sAmiNo sAhiti / sAmI bhaNai - 'hatthehiM malittA bhuMjejjaha' / kAlaMtareNa puNo vi sAhie bhaNai - 'malittA gurupattapaDaesu tImittA ya bhujejjAha' / tao puNo sAhie bhaNai - 'malittA tImittA hatthasaMpuDe dharittA ya bhuMjjaha' / tahA vi kAleNA'jIraviMtA sAhie bhaNai - 'malittA tImittA hatthasaMpuDe dharittA kakkhaMtaresa seviyattA(seyavittA) ya bhakkhiyavvAo' / evaM ca kaha vi kileseNa loyANamappa(pa)kkosahIo jIravitANa kiMci kAlarukkhattaNao vaNasaMDesa tarusaMgharisaNeNa jAlAmAlAulo samutthio jlnno| taM ca taNakaTThAiyaM [DahamANaM] daTThaNA'puvvarayaNabuddhIe gahaNatthaM dhAviA loA / DajjhamANA ya jalaNeNaM hatthapAyAIsu, bhIyA ya samAgaMtuM bhagavao karhiti / tao bhagavaM bhaNai - 'tatthosahIo pakkhiviUNa pakkAo bhuMjaha' / te vi ya ajANaMtA aggIe osahIo pakkhiviMti / tao savvAo vi daDDAo / taM ca daTThaNa bhagavao hatthikhaMdhasamArUDhassa samAgaMtuM niveiyaM jahA - 'jaDAlaphaDAlo sayameva savvAo vi osahIo khAi na amhaM kiMci dei' / tao bhagavayA ANAvio maTTiyApiMDo / so ya hatthikuMbhatthale bhariUNaM tesiM pecchaMtANaM ceva nivvattio taullao / taM ca samappittA bhaNiyA te loyA - 'evamaNNANi vi pattullagANi kAUNa majjhaTThiyAo osahIo aggIo(ggissa) uvariM dAuM pakkAo khAiyavvA / ' tao taheva kAumADhattA / jAyA ya takkAlao paDhamaM ceva kuNbhkaarsennii| tao payaTTe jaNANa bhoyaNAivAvAre bhagavayA puNo puNo daMsiyANi lohArAiseNINaM bahuvihANi vinnANANi / tao bhagavayA dAhiNahattheNaM daMsiyaM baMbhIe vivihamakkharavinnANaM vAmahattheNa ya darisiyaM suMdarIe gaNiyamakkhAyaM / taM jahA - akkhaM dahaM sayaM sahassaM lakkhaM dahalakkhaM koDiM dahakoDiM / koDisayaM koDisahassaM koDilakkhaM koDAkoDi tti / kiMci(ca) -
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ [26] hoi puvvaMgamegaM, culasII varisalakkhasaMkhAe / taM tagguNaM tu puvvaM, sattarichappannadasalakkhA / / bharahassa ya daMsiyaM sayalaM pi cittAiyaM rUvakaraNavinnANaM / bAhubaliNo vi niveio savvo vi lakkhaNamaggo tti| evaM cosappiNIe paDhamajiNo vinnAyaparamattho vi tahAveiya(viha)kammasahAvao sayalaloyanivvAhaheuM vavahAraM payAseDa / jaM ca kammabIajaNiyamavassaveDayavvaM gihivAsaphalaM tamanne vi jiNA mANiti / tayaNaMtaraM ca - savve vi sayaMbuddhA, logaMtiyabohiyA ya kappo tti / savvesiM pariccAo, saMvacchariyaM mahAdANaM / [A.ni. 212] sArasaMya-mAiccA, vaiNhI varuNA ya gaddatoyA ya / tusiyA avvAbAhA, aggiccA ceva riTThA ya // [214] ee devanikAyA, bhagavaM bohiti jiNavariMdaM tu / savvajagajjIvahiyaM, bhayavaM titthaM pavatteha // [215] saMvacchareNa hohI, abhinikkhamaNaM tu jiNavariMdassa / to atthasaMpayANaM, pavattae puvvasUraMmi // [216] egA hiraNNakoDI, advaiva ya aNUNagA sayasahassA / *sUrodaya kAo(sUrodayAo kAuM), dijjai jA bhoyaNAvasaro // varavariyA ghosijjai, +dijjai jaMmaggiyaM nibaddhaM ca / pauli-cauhaTTayAisu, ThANesu jiNANa nikkhamaNe // tinneva ya koDisayA, aTThAvIsaM ca huMti koDIo / asiyaM(iM) ca sayasahassA, eyaM saMvacchare dinnaM // [A.ni. 220] nivvattaMmi ya mahAdANe sAmi tevaDhei puvvalakkhANi jAva kayarajjo sayahA vihaMjiUNa NiyarajjaM bharahAiputtasayassa kameNa dei tti / kulagaro tti gayaM / tao cettakaNhaTThamIe nikkhaMto bhayavaM / kahaM ? bhaNNai - caliyAsaNasakkeNaM, nikkhamaNamahimanimittamAgaMtuM / samalaMkario sAmI, surakayaM(ya)jaMpANamArUDho // ujjANaM saMpatto, uttario'NuttamAo siviyAo / sayameva kuNai loyaM, sakko si(vi) paDicchae kese // jiNavaramaNunnavittA, nimmala-miu-kasiNa-kaMta-guru-surahA / kesA khaNeNa neuM, khIrasamuiMmi pakkhittA // * sUrodayamAIaM, dijjai jA pAyarAsAo - iti A.ni. 217 /
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ [27] divvo maNussaghoso, tUraninAo ya sakkavayaNeNaM / khippAmeva nilukko, jAhe paDivajjai carittaM // kAUNa NamokkAra, siddhANamabhiggahaM ta so giNhe / savvaM me akaraNijjaM, pAvaM ti carittamArUDho // kiM ca - usabho ya va(vi)NIyAe, bAravaIe ariTThavaranemI / avaseso(sA) titthayaro(rA), nikkhaMto(tA) jammabhUmIsu // [A.ni. 229] usabho siddhatthavaNaMmi vAsupujjo vihAragehaMmi / dhammo ya vappagAe, nIlaguhAe ya muNinAmA // [230] AsamapayaMmi pAso, vIrajiNiMdo ya nANasaMDavaNe / avasesA nikkhaMtA, [sahasaMbavaNaMmi ujjANe] // [231] [ego bhagavaM vIro, pAso mallI a tihi tihi saehiM / bhayavaM ca vAsupujjo, chahi purisasaehi nikkhaMto // [224] // uggANaM bhogANaM, rAyaNNANaM ca khattiANaM ca / / cauhi sahassehusabho, sesA u sahassaparivArA // [225] nikkhaMtA] patteyaM, purisasahasseNa saha jiNA sesA(?) / [paDhamassa bArasaMgaM. sesANikkArasaMgasayalaMbho / / paMca vayA(jamA) paDhamaMtima-jiNANa sesANa cattAri // [236] devadUseNa khaMdhe, sahasakkameNa nikkhamaMti jiNA / kAUNa paMcamuTThiyaloyaM caumuTThiyaM risaho / saha risaheNa saha(yaM) ciya, kayaloyA nikkhamaMti causahasA / jaha jaM risaho kAhI, tahA tamamhe vi kAhAmo // saMvaccharaM ca jAva sAmI sacelo vihario tao paramacelo saMvutto tti / moNeNa ya viharamANassa kappAkappAjANaeNa loeNa kannAIhiM nimaMtijjamANassa joga(gga)bhattapANamalabhamANassa bhagavao cauro vi sahassA piTThao laggA chuhA-pivAsAIhiM pIDiyA visannA kaccha-mahAkacche ma(ya) savvajeThThattaNao bhaNaMti - 'amhANamaNAhANa tubbhe sAmiNo hoUNa jaM kAyavvaM tamAisaha' / tao kaccha-mahAkacchehiM bhaNiyaM - 'amhe vi Na yANAmo / jai puvvameva bhagavaM puTTho hoto tA sohaNaM hotaM / saMpayaM puNa bharahalajjAe gharagamaNamakAukAmANaM vaNavAso se(ce)va jutto' tti savvasammaeNaM pajjAloeUNa vakkalacIradhAriNo kaMdamUlaphalAhArA tAvasA vuttaa| kaccha-mahAkacchehi ya puttA nami-viNamI piuaNurAgAo saha viharamANA vaNavAsasamAsayaNakAle bhaNiyA - 'tubbhe gharaM cavva(vacca)ha ahavA bhagavaMtameva sevaha, jeNeso tumhANamaNukaMpAe phalado bhavai' / tao te - piuvayaNaM pamANaM ti kAUNa bhagavaMtaMmi paDimAThie paidiNaM visiTThapUyApurassaraM rajjalAbhatthamubhayasaMgha(jha)mArAhati / sesakAle ubhayapAsesu [sa]khaggaM ceTuMti /
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ [28] annayA dharaNo nAgarAyA bhagavaMtaM vaMdao Agao / imehi ya vinnaviyaM / tao so te tahA jAyamANe bhaNai 'bhayavaM cattasaMgo / na eyassa asthi kiMpi dAyavvaM / mA eyaM jAyaha / ahaM tubbhaM bhagavao bhattIe demi, sAmissa sevA aphalA mA bhavau tti kAuM / gaMdhavvapannagANamaDayAlIsaM vijjAsahassANi gorIgaMdhArI-rohiNI-pannattivijjApahANANi paDhiyasiddhANi [i]mANi ginhaha / tao tAsiM sAmattheNa mu(su)hasayaNAijaNamuvalobhittA gaMtuM veyaDDapavvae dAhiNuttarAsu seDhIsu rahaneura - cakkavAla- gagaNavallabhapamuhANi pannAsa-saTThivijjAharamahANagarANi jaNavayasamiddhANi nivesittA ciTThaha'tti / - Nami-viNamI vi tahovaiTTaM paDicchiUNa sAmi nAgarAyaM [ca] vaMditA vijjAnimmiyapupphayavimANArUDhA kaccha-mahAkacchANaM taM sAmiNo pasAyamuvadaMsettu gayA viNIyanayarIe / tao bharahassa sAhiyasarUvA tahevA''gaMtuM veyaDDhapavvae vijjAhararAyANo jAyatti / sAmI vi saMvaccharovavAsio viharaMto patto kurujaNavae hatthiNAuraM nayaraM / tattha ya bAhubaliputto somappaho nAma raayaa| tassa putto sejjaMso nAma juvarAyA / so sumiNe maMdarapavvayaM sAmavannamamayakalaseNA'bhisittamahiyaM sobhamANaM daThThe paDibuddho / nagaraseTThiNA ya subuddhiNA sUro kiraNasahasseNa tao calieNa puNo sijjaMsathirIkaeNA'hiyaM sobhamANo sumiNe diTTho / raNNA ya mahaMto ego puriso mahAsattubaleNa saha jujjhaMto sijjaMsadinnasAhijjo taM sattubalaM bhaMjato diTThoti / pabhAyaMmi ya miliyA rAya - siTThi - sejjaMsA paropparamatthANatthA sumiNe sAhaMti / na ya tesiM phalaM jANaMti / tao rAyA bhaNai kumArassa 'koi mahAlAbho saMbhAvijjai' / gaesu ya niyaniyaThANaM sejjaMso bhavaNovarimattavAraNaThio sAmiM tattha pavisamANaM daddhuM ciMte 'kahiM mae nevatthamerisaM diTThi (TTha) puvvaM jArisaM paDipiyAmahassa' / khaNaMtareNa ya saMjAyajAisaro bhagavao laliyaMgayAibhave vairanAhapajjaMte appaNo ninnAmiyAibhave sArahipajjaMte ma(sa)riUNa tahA vayaraseNatitthayaraliMgaM, 'vairanAho bharahe paDhamatitthayaro bhavissai 'tti tabbhaNiyaM ca sumariUNa sammamavagacchai jahe so so bhagavaM 'ti / tavvelAe ya tassa maNUso ikkhurasabhariyaghaDaeNolaggAe paviTTho tAva [taM] ghettumuTThio / sejjaMso bhaNai - 'bhagavaM ! geNhasu jai evaM (yaM) kappai' / sAmiNA vi 'kappai'tti nAuM pasAriesu pANIsu seyaMseNa ya pakkhitto so savvo vi raso / laddhI ya sAmINaM jaM pANIsu pakkhittaM bahuyaM pi na chaDDijjaikiM rU(tU) vari sa (si) hA vaDDhaiti / nikkhamaNadiNAo ya - saMvacchareNa bhikkhA, laddhA usabheNa loganAheNa / sesehi vIsa (bIya) divase, laddhAo paDhamabhikkhAo // [A.ni. 319] usabhassa u pAraNae, ikkhuraso Asi loganAhassa / sesANaM paramannaM, amayarasarasovamaM Asi // [320] hatthiNauraM aojjhA, sAvatthI ceva taha ya sAce (ke) yaM / vijayapura - baMbhathalayaM, pADalisaMDaM paumasaMDaM // [323]
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN [29] seyapuraM riTThapuraM, siddhatthapuraM mahApuraM ceva / dhaNNakaDa-vaddhamANaM, somaNase(saM) maMdie(raM) ceva // [324] cakkapuraM rAyapuraM, mihilA rAyagihameva boddhavvA / vIrapuraM bAravaI, koyakaDaM kollayaggAmo // [325] eesu paDhamabhikkhA, laddhAo jiNavarehiM savvehiM / dinnAo jeNa paDhama, tesiM nAmAiM vocchAmi // [326] sejjaMsa-baMbhadatte, suriMdadatte ya iMdadatte ya / paume ya somadatte, mahiMda taha somadatte ya // [327] pUse pU(pu)Navvasu puNa, naMda-sunaMde jae ya vijae ya / tatto ya dhammasIhe, sumitta taha vagghasIhe ya // [328] aparAjiya-vIsaseNe, vIsaime hoi baMbhadatte ya / dinne varadinne puNa, dhanne bahule ya bodhavve // [329] ee kayaMjaliuDA, paDilAbhittA jiNesu bahumANA / sakayatthA saMjAyA, jeNerisakiccao tehiM(siM) // bhavaNaM dhaNeNa; bhuvaNaM, jaseNa; *bhavaNaM(bhayavaM) raseha(Na) saha vihio / appA niruvamasukkhe, supattadANaM mahagghaviyaM // [caupannamahApurisacariyaM, pR. 41] ghuTuM ca ahodANaM, divvANi ya AhayANi tUrANi / +celukkhevo vihio, vasuhArA kusumavuTThI ya // savvesi pi jiNANaM, jahiyaM [laddhAo] paDhamabhikkhAo / tahiyaM vasuhArAo, vuTThAo puSphavuTThIo / [331] addhatterasakoDI, ukkosA tattha hoi vasuhArA / addhatterasalakkhA, jahaNNiyA tattha vasuhArA // [332] savvesi pi jiNANaM, jehiM dinnAo paDhamabhikkhAo te payaNupejjadosA, divvavaraparakkamA jAyA // [333] keI teNeva bhaveNa, nivvuyA savvakammaummukkA / keI taiyabhaveNaM, sijjhissaMtI jiNasayAse // [334] evaM cosabhasAmipaDhamapAraNae devAgamaNamahUsave kougeNA''gayaM tAvasa-rIyA(rAyA)iloyaM sejjaMso paNNavei - 'bho bho sAmINameesimevaM bhikkhAe vi(di)nnAe suggaiM gammai' / te bhaNaMti - 'kahaM tuma jANasi?' sejjaMso bhaNai - 'jaaisrnnenn| jao'haM sAmiNA saha'TThabhavaggahaNANi jAva hiMDio' / puNo 'kahaM kaha'ti pucchaMtANaM tesiM sAhio seyaMseNa laliyaMgaya-sayaMpabhAio bhavavaiyaro tti / tesiM ca tiNha bhayavaM raseNa paDahattho / - iti pAThaH caupannamahApurisacariyagranthe / + devA ya saMnivaiA vasuhArA ceva vuTTA ya - iti A.ni. 321 /
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ [30] vi sumiNANamidameva rasadANaM phalaM / jao aNeNa bhagavaM meruvva sacchAo, sUro vva nANakiriNaillo, joho vva kammasattujayaparo saMjAo tti / tao soumevaM jaNo sejjaMsamabhinaMdiUNa saTThANANi gao / sejjaMso vi bhagavaM jatthaTThio paDilAbhio tANi payANi 'mA pAehiM aikkamIhAmi tti bhattIe tattha rayaNamayaM peDhaM karAvei jhatti / savvaM (mmaM ) accei viseseNa ya viyAle acciUNa bhuMjai / logo pucchai 'kimeyaM ?' sejjaMso bhaNai 'AigaramaMDalagaM' / tao logeNa vi jattha jattha bhagavaM Thio bhikkhaM geNhai tattha tattha peDhaM kayaM, taM ca kAleNa AiccapeDhaM saMjAyaM ti / tao bhagavaM takkhasilaM gao / tattha ya niuttapurisehiM bAhubaliNo niveiyaM / bAhubaliNA vi citiyaM 'kallaM savvatthue (savviDDIe) vaMdissAmi'tti / niggao pabhAe / sAmI ya viharaMto annattha gao / tao adiTThe adhiraM kAUNa jahiM bhagavaM vuttho tattha joyaNaparimaMDalaM paMcajoyaNamUsiyadaMDaM rayaNamayaM dhammacakkaciMdhaM kAriyaM ti / - -- evaM ca niruvasaggo, vAsasahassamusaho vihariUNa / phagu (gguNakaNhekkArasi, kevalanANaM lahai kiM ci(ca) // magahA-rAyagihAisu, muNao khettAriesu vihariMsu / usabho nemI pAso, vIro ya aNAriesuM pi // [A.ni. 234] ujhyA parIsahA siM, parAjiyA te ya jiNavariMdehiM / 'uggaM ca tavokammaM, visesao vaddhamANassa || usabhassa purimatAle, vIrassa (ssu) juvAliyAnaItIre / sesANa kevalAI, jesujjANesu pavvaiyA // [A.ni. 254] tevIsAe nANaM, uppannaM jiNavarANa puvvanhe | vIrassa pacchimaNhe, pamANapattAe carimAe || [253] aTTamabhattaM tammi ya, pAsosabha - malli - riTThanemINaM / vasupujjassa cauttheNa chaTTabhatteNa sesANaM // [255] naha-kesAdi jiNANaM, kevalakAlAdavaTThiyANeva / sakkAiTThA devA, kuNaMti jaha tesimuciyANi // sukasiNakesajaDAo, risahassa aMsesu kaNayavanne / suTTu sohaMti jaM tA, sakkavinnaviyadhariyAo // teNa jaDalaMchaNo vi ya, jaM tassorUsu u ( ja ) mmaNo vasahA (ho) / iya vasahalaMchaNo viya, kevalanANaM ( No) viharaiti // taha cakkesaridevI-gomuhajakkhehiM vAma - dAhiNao / sayayaM sa pakka (jju) vAsiya - kamakamalo viharai suheNa // 1. nava jIvAipayatthe uvalabhiUNaM ca nikkhatA - iti A.ni. 235 /
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ [31] raiyaMmi samosaraNe, surehiM saMpattakevalo jAva / sIhAsaNe nisIyai, risahajiNo titthakaraNatthaM // bhA(tA) vegiMdiyarayaNaM, cakkaM rayaNuttamaM samuppannaM / bharahAusa (ha) sAlAe, to avari (ra) rayaNANi bhaNiyaM ca // cakkaM 1 maNi 2 kAgiNi 3 khagga 4 daMDa 5 cammANi 6 chattaM 7 segiMdiya / seNAvai 8 gAhAvai 9 vaDDhai 10 hatthi 11 haya 12 tthI 13 purohiya14 paNidi // cakkarayaNeNa cakkI, khettaM sAhei 1 ; tamaMdhayAre vi / maNirayaNeNa payAsai 2, kAgiNirayaNeNa aMkei 3 // khaggarayaNeNa chiMdai 4, bhiMdai visamaM ca daMDarayaNeNaM 5 / abbhu (ccu ) dayAsu ciTThai, cammovari 6; chatta chattaMmi 7 // seNAvairayaNeNaM, [vinnA? ] NeNaM sayaM ca sAhei 8 / gAhAvairayaNeNaM, na ya sIha (da) i tavaNibhogehiM ( ? ) 9 // pAsAyAipayatthaM, vaDDhairayaNeNa nimmavAvei 10 / dUraM pi suheNa khaNA, vaccai hatthAsarayaNehiM 11-12 // itthirayaNeNa sevai, sarasaM ciya visayasokkhamAjammaM 13 / uvarohiyarayaNeNaM, ciMtai dhammaM ga ( sa ) mAyarai 14 // cakkaM chattaM daMDo, tinni vi cakka (kki) ssa vAmatullAI / cammaM duhatthadIhaM, bAvIsaM (battIsaM) aMgulAI asI // [ pravacanasAroddhAre gA. 1216] cauraMgulo maNI puNa, tassaddhaM ceva hoi vitthinno / [1217] cauraMgulappamANA, suvannavarakAgiNI neyA // cakkissa do sahassA, jakkhANaM hoMti aMgaru (ra) kkhANaM / rayaNANaM patteyaM, sahassamegaM havai tesiM // tao niuttapurisehiM cakkarayaNa-sAmikevaluppattINaM samakAlaM niveyaNe kae bharaho ciMte 'kassa paDhamaM pUyaM karemi ?' / tao puNo vi 'tAo ceva gurutaro'tti saMbhAviUNa bharaho savviDDIe niggao sAmivaMdaNatthaM / -- jIvai ya tayA marudevI / sA ya accha (cche )rayattayA sA ( sa ) yA vi kila vaNassaikAie Asi, pajjaMtabhave ya usabhasAmissa mAyA jAyA / tao bhagavate ( bhagavaMte) pavvaie bharahassa rajjasiriM pAsiUNa puNo puNo bhai * ' mama puttasserisI rAyasirI / su (saM) payaM so khuhA- pivAsApariga[o] naggao hi~Dai / hA hA keriso kammapariNAmo ?' | bharahassa titthayaravibhUiM vaNNaMtassa vi 'kUDaM 'ti mannaMtI na pattijjai, puttasogeNa ya se kila jhAmalaM 1. eyAiM vAmamittAiM iti pra.sA. 1216 //
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ [32] cakkhuM jAyaM rovaMtIe / tao bharahaMteNa (bharaheNa ) vinnaviyA 'ammo ! ehi jeNa bhagavao vibhUiM daMsemi' | tAhe bharaho hatthikhaMdhe purao kAUNa niggao / samosaraNadese ya gayaNatalaM sarasattaheNa (surasamUheNa) vimANArUDheNA(No)yaraMteNa virAya (yaM) tadhayavaDaM pahayadevaduMduhininAyAUriyadisAmaMDalaM pAsiUNa bharaho bhaNai - 'pecchaha jai erisI riddhI mama koDisayasahassabhAgeNa vi atthi' / tao tIe bhagavao chattattaya (yaM) pAsaMtIe tahA mahuragaMbhIrajoyaNanIhAriNaM sAmiNo dhammakahaM (ha) dhaNiM ca suNaMtIe harisavasubbhinnapulayadehAe moheNa saha phiTTaM taM nayaNapaDalaM / tao samullasiyasuhajjhANavisesAhie (sAe hi) samuppanna (nnaM) kevalanANaM khuddha(khuTTaM) cA''uyaM tammi ceva samae / tao siddhA marudevisAmiNi tti / tIse ya sarIra' mihosappiNIe paDhamasiddho 'tti pUjittA devehiM pakkhittaM khIrasamudde / sAmiNo ya samosaraNe sasurAsuramaNuyasabhAe dhammaM sAhi(hiM) [ta]sso [sa]bhasse (se) No nAma bharahaputto puvvabhavanibaddha-gaNaharanAmago[tto] jAyasaMvego pavvaio / daddhuM ca sAmimahimaM bharahanaMdaNo mi(ma) riI sammattaladdhabuddhI dhammaM soUNa pavvaio / - iya paMcasuyasayAI, satta oputtaya ( satta nattuya ? ) sayAI [ca] bharahassa | nikkhaMtANi samaM ciya, samusaraNe tammi sumaNANi // te ya tAvasA kaccha-sukacchavajjA sAmiNo riddhiM daTThUNa pavvaiyatti 1 / baMbhI ya bharaheNa mukkA pavvaiyA 2 / bharaho vi saMbuddho sAvao jAo 3 / suMdarI uNa bAhubaliNA mukkA pavvaiukAmA vi bharaheNitthIrayaName[sA] bhavissai tti buddhIe niruddhA sAviyA jAyA 4 / eso ya paDhamamihosappiNIo (e) cauvviho saMgho tti / avi ya - kiM ca - titthaM cAuvvanno, saMgho so paDhamae samosaraNe / uppanno ya jiNANaM, vIrajiNidassa bIyaMmi // [A.ni. 265] culasIiM ca sahassA 1 egaM 2 ca duve ya 3 tinni lakkhAI 4 / tinni ya vIsahiyAI 5 tIsahiyAiM ca tinneva 6 // [A.ni. 256] tinni ya 7 aDDAijjA 8 duve ya 9 egaM ca sayasahassAI 10 / cula[sI]iM ca sahassA 11 bisattarI 12 aTThasaTThI 13 ya // [257] chAvaTThI 14 causaTThI 15 bAsaTThI 16 saTThi 17 ceva pannAsA 18 / cattAri (la) 19 tIsa 20 vIsA 21 aTThArasa 22 solasa sahassA 23 / / [258] caudasa ya sahassAiM 24 jiNANa jaisIsasaMgahapamANaM / ajjAsaMgahamANaM usabhAINaM ao vocchaM // [259] tinneva ya lakkhAI 1 tinni ya tIsA iM (ya) 2 tinni chattIsA 3 / tIsA i(ya) chacca 4 paMca ya tIsA 5 cauro ya vIsA iM(ya) 6 // [260] cattAri ya tiyabhAgaM(tIsAI) 7 tinni asIyANi 8 puNa puNemANi ( tihatto a) / vIsuttaraM 9 chalahiyaM 10 tisahassa 11 ahiyaM ca lakkhaM tu // [261]
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ lakkhaM 12 aTThasayANi ya 13 'bAsaddhiM causayA 14 sahassA 15 ya / egaTThI chacca sayA 16 saTThisahassA sayA chaccA 17 // [262] saTThi 18 paNapanna 19 panne20gacatta 21 cattA 22 taha'drutIsaM ca 23 / chattIsaM ca sahassA 24 ajjANaM saMgaho eso // [263] culasIi 1 paMcanaui 2 biuttaraM 3 solasUru(suttara)4 sayaM ca 5 / sattahiyaM 6 paNaca(na) uI 7 teNauI 8 aTThasII ya 9 // [266] ekkAsI ya 10 bAvattarI ya 11 chAvaTThi 12 sattavannA ya 13 / pannA 14 teyAlIsA 15 chattIsA ceva 16 paNatIsA 17 / / [267] tettIsa 18 aTThavIsA 19 aTThArasa ceva 20 taha ya sattarasa 21 / ekkAra[sa] 22 dasa 23 navagaM 24 gaNANa mANaM jiNidANaM // [268] ekkArasa u gaNaharA, jiNassa vIrassa sesayANaM tu / / jAvaiyA jassa gaNA, tAvaiyA gaNaharA tassa // [269] evaM cosahaseNAisattheNa(sAhUNaM?) sAmiNo caurAsIi sahassANi, baMbhIpamuhasAhuNINaM tinni lakkhANi, seyaMsAisAvayANaM paMcANauisahassAhiyANi tinni lakkhANi, subhaddAisAviyANaM paMcalakkhANi jAyANi tti / io paDhamasamosaraNe bhagavao bharaho pUyaM kAUNa cakkarayaNassa aTThAhiyAmahimaM karei / nivvattiyAe ya aTThAhiyAe taM cakkarayaNaM puvvAbhimuhaM pahAviyaM / bharaho vi savvabaleNa cakkarayaNamaNugacchai / taM ca joyaNaM gaMtuM ThiyaM ti / jAyA sA joyaNasaMkhA / evaM ca puvvadisAe mAgahatitthaM jAva gaMtuM ThiyaM cakkaM / tao bharaho kaovavAsatigo raheNa samuddamavagAhei ta(ca)kkanAhiM jAva / tao niyanAmaMkaM saraM purao visajjei / so ya duvAlasajoyaNANi gaMtUNa mAgahatitthakumArassa bhavaNe paDio / so taM ca daTThaNa paDikuvio bhaNai - 'ko puNa eso apatthiyapatthiyavvao ?' tao nAmaM saraMmi pAsai jahA uppanno bharaho cakkavaTTI / tao taM ceva saraM mauDaM kuMDAlANi cUDAmaNiM ca ghettUNa uvaTThio bhaNai - 'ahaM te puvvillo aMtayAlo(aMtevAlo)' / tAhe tassa aTThAhiyAmahimaM karei / / evaM eeNa kameNa dAhiNeNa varadAmakumAro divvaMsuha(ya?)khaMDaM kaDisuttayaM ca dei / avareNa pahAsakumAro mAlaM muttAvali [ca] dei / tAhe siMdhudeviM sAhei / sA vi kalasANamaTThattarasahassaM rayaNacittaM dei / tao vevattha(veyaDDa)girikumAraM devaM sAhiUNa timisaguhAe kayamAlayaM sAhei / so vi viviharayaNanimmiyaMmaNaMkAraM(yamalaMkAraM) itthIrayaNArihaM dei / tao suseNo seNAvaI savva(addha)baleNa dAhiNa(Ni)llaM siMdhukhaMDaM sAhettA timisaguhamugghADAvei / tIe ya timisaguhAe paMcAsajoyaNapihulaveyaDDapavvayagayAe cakkI hatthirayaNakuMbhatthalovari dhariyamaNirayaNi(Nu)jjoeNa balassa purao vaccai / guhApAsA(sa)bhittIsu a joyaNaMtariyANi paMcadhaNusayapamANANi balamu(ssu)jjoyanimittaM(tta)megUNapaNNAsaM maMDalANi kAgiNIrayaNeNa lihai / guhAmajjhagayAo ya cammarayaNeNummagganimaggasalilAo do samuttarai / 1. bAvaTThisahassa causayasamaggA - iti A.ni. /
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ [34] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN niggaeNa ya guhAo cakkiNA saha jujjhiyA cilAyA / te parAjiyA mehamuhe-nAma-devakumAre kuladevae ArAheti / te ya sattarattaM jAva vAsaM vAsaMti / bharaho vi cammarayaNovari khaMdhAvAraM ThaviUNa uvari chattarayaNaM Thavei / tapabhaI(tappabhiI) logeNa aMDasaMbhava(vaM) jagaM paNIyaM / tao baMbhaMDaM nAma purANaM jAyaM ti / tattha puvvaNhe sAlI vAvijjo(jje)i, avaraNhe laviUNa jevi(mi)jjai / evaM satta divase acchai / tao AbhiogiyadevehiM niddhADiyA mehamuhA, eesiM ca vayaNeNa uvaNayA cilAyA bharahassa / tao cullahimavaMtagirikumAraM devaM sAhei / tattha bAvattarijoyaNANi uvarihutto bANo gacchai / tao usabhakUDe kAgiNirayaNeNa sanAmamAlihai / tao suseNAo uttarillasiMdhukhaMDaM sAhei / pacchA seNAvaI uttarillaM gaMgAkhaMDaM sAhei / bharaho gaMgAe saha vAsasahassaM bhogaM bhuMjei / __ tao veyaDDe Nami-viNamIhi samaM bArasasaMvaccharANi jAva juddhaM jAyaM / tao te jippamANA viNamI itthirayaNaM NamI rayaNANi gahAya uvaTThiyA / pacchA khaMDapavAyaguhAe naTTamAlayaM devaM sAhei / tao khaMDappavAyaguhAe niga(gga)cchai / pacchA gaMgAkUle navanihio uvAgacchai tti / te ya ime - nesappe 1 paMDuyae 2 piMgalao 3 savvarayaNa 4 mahapaumo 5 / kAlo 6 ya mahAkAlo 7 mANavago 8 saMkha 9 nava nihiNo / / nesappaMmi niveso 1 paMDuyaganihimi gaNiyamANAI 2 / piMgala AbharaNavihI 3 rayaNe caudasa vi rayaNAI 4 // mahapaume nevatthaM 5 kAle kAlociyassa niddeso 6 / mahakAle davvagi(vi)hI 7 mANavage juddhasAmaggI 7 // saMkhe pecchaNayavihI 9 navanihio jaNhavImuhe huMti / bArasa-nava-TThajoyaNa-dIha-pihalu-ccamaMjUsA / / paliovamaThiidevA niyanAmehiM nAyagA tesiM / vajjamayakavADAI cakkisA(A)NAkarA sabalA // tao dakkhiNillagaMgAkhaMDaM seNAvaI sAhei / / evameeNa kameNa saTThIe vAsasahassehiM bharaho bhAuge mottuM sesavasIkayabhArahavAso paviTThI viNIyanayarIe / e(ca)kkaM puNa jakkhasahassAhiTThiyaM tIe bo(bA)hiM ceva ThiyaM / jao taM tipallaehi(niyallaehiM) vi sAhiehiM AuhasAlaM pavisai tti / tao vijjAharanayarA(narava)IhiM mahAvibhUIe kayabAravarisiyakayarajjA(varisiyarajjA)bhiseo bharahacakkI niyavaggaM saMbhAliumAraddho / darisijjatesu ya niuttehiM tassa mi(ni)yallaesu parivADIe suMdarI drisiyaa| sA ya jaddivasaM pavvajjaM liMtI bharaheNa niruddhA taddivasAo Arabbha AyaMbilANi kuNaMtI uppaMDuramuhI jAyA / tao taM daTThaNa ruTTho bharaho pariyaNaM bhaNai - 'kiM mama natthi bhoyaNaM jamesA erisI rUveNa jAyA ? vijjA vA na saMti ?' tehiM siTuM jahA - 'AyaMbilANi karei' / tAhe tassa tIse uvari payaNuo rAgo jaao| tao bhaNiyA - 'jai ruccai to mae samaM bhoge bhuMjAhi, na vi to pavvaiyAhi' / tAhe pAesu paDiyA visajjiyA pavvaiyA /
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ [35] tao bharaho bhAugANaM dUyaM paTThavei, jahA - 'mama rajjaM samappeha' / te bhaNaMti - 'amha vi rajjaM tAeNa dinnaM tujjha vi / tAyao tAva tAo / so ya pucchio jaM bhaNihI taM karessAmo' / etthaMtaraMmi bhagavaM viharamANo samosario atttthaave| tammi ya samAgayA te kumArA vaMdittA bhaNaMti - 'tAya ! tubbhehiM dinnAiM rajjAiM maggai bharaho / tA kiM karemo ? kiM jujjhAmo ahavA samappemo ?' tAhe sAmI muttisuhasaMpattimicchaMto gurupariggahabhogAsApisAyanaDiyacittaniyattaNanimittaM(tta)miMgAladAhagadiTuMtaM kahei, jahA - 'ego iMgAladAhago egaM bhANaM pANiyassa bhareuM vaNaM gao / tattha ya tassa niccarA(tivvayarA?)icca-aggitAveNaM dArukuTTaNaparissameNa ya puNo puNo piyaMtasa(ssa) niTThiyaM taM pANiyaM / tao tisAbhibhUo dhAvio so nivANAo vimuhaM vaccaMto ya tatthaMtarA ceva pI(pa)Dio sIyalatarucchAyAe [sutto, sumiNaM pAsai / tattha ya -] tisAAvesao ya kava-taDAga-nai-daha-samadde savve piyai / na ya tassa kaha vi i taNhA / tAhe egaMmi jinnakUve taNapUliyaM gahAya usiM(ssi)caNeNa taNaggalaggajalabiMdavo jIhAe liMhatassa vi jahA na kA vi dharA (?) / tahA tubbhehi vi aNuttarA sadda-rUya-rasa-gaMdha-pharisA te savvaDhe aNubhUyA tehi(taha) vi tattiM na gayA / saMpayaM puNa tubbhe [ee] hiM mANussaehiM kahiM(haM) tattiM jAissaha ? / tA saMbujjhaha kiM na tu(bu)jjhahA ?' evamAibahuvihadhammovaesehiM aTThANauI vi kumAra(rA) pavvaiya tti / io ya veyaDDhe rahaneu[ra]cakkavAlaputto(purasAmI?) bAhubalimitto palhAo nAma vijjAharo, nayaNAvalI nAma se bhjjaa| tese(tassa) bhagiNI rayaNAvalI nAma / [tIe] pariNAvio palhAeNa bAhubali(lI) / puttuppattiM ca viNA sA bahuyaMbilehiM sAsaNadevI(vi)mArAhei / tIe vi tuTThAe dasaputtuppattinimittaM dinnAo dasa guliyAo / tAe ya rayaNAvalIe 'ko patteyaM puttaparicelU kAhI? ekko ceva samIhi[ya]putto houtti ciMtiUNa(Nu)vajIviyAo(giliyAo?) smkaalmyN(meyaao)| devayAdinno varo [na] annahA phalappa(i) tti jAyA tIse dasa puttA, taM jahA - aimutto 1 mahAmaI 2 vajjaveo 3 vIraMgao 4 sAyaro 5 iMdakeU 6 dahivAhaNo 7 hariharo 8 rayaNamUlo 9 sayabAhu tti 10 / io ya palhAeNa nayaNAvalIe jAo'nilavego nAma putto / tajjammaMmi ya kayaM mahAvaddhAvaNayaM / NeNa pucchio sugutto nAmohinANI muNI, jahA - 'bhagavaM ! kahesu bAlassemassa jammarAsiphalaM' / muNI bhaNai - 'savvaguNasaMpanno tellokkassa ajeo ya eso bAlo / kiMtu cakkicakkAo viNi(Na)[ssissai' / souM cemaM dUmio palhAo 'su(sa)gotte na cakkaM pahavaI'tti ciMtiUNA''gao sabAlo bAhubalisamIvo(ve), sAhiyamuNivuttaMto ya bAhubalissA'nilavegaM *putteDayaM dAuM gao saTThANe / anilavego vi bAhubaligihe suhaMsuheNa ciTThai tti / tao bharahacakkavaTTI vinnatto suseNaseNAhivaiNA, jahA - 'deva ! na'jja vi pavisai purIe cakkarayaNaM' / cakkI bhaNai - "kiM kAraNaM ?' tao maMti-sAmaMtAIhiM, 'jaM bAhubalI nA''NaM paDicchai'tti bhaNie visajjio takkhasilAe bAhu[bali]ssa suvego nAma dUo bhaNAvio[ya] 'sevaM paDivajjasu ja(ju)jjhasajjho vA hosu' / gao ya suvego tattha / bhaNio bAhubaliNA - 'kusalaM bharahassa ? sumarai ya so kayAi maM?' suvego bhaNai - 'ko tassA'kusalaM kAuM samattho ? cittuttinno ya sumarijjai / putteDayaM = ayaM tumha putto tti dAuM /
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN tumaM puNa tassa sayA vi cittattho / kiM tu jaM bArasavarisie vi rAyAbhisee na patto taM maNAma(gaM) dukkhei' / bAhubalI bhaNai - 'suTTha samiddho bharaho, mae bhi(ni?)ddhaNeNaM lajjijja(jji)ssai tti saMkAe nA''gao' / suvego bhaNai - 'saMpayaM pi gaMtuM sevijjau jeNa samiddhI hoi' / bAhubalI bhaNai - 'jo lahubhAe pavajjaM geNhAvei so kahaM me samiddhimicchai ?' suvego bhaNai - 'kiM bahuNA ? sevaM vA paDibaddha(vajja)su jujjhasajjo vA hojja' / bAhubalI bhaNai - 'nA'haM risahe[sa]raM mottumannaM sevAmi / tahA jo bAlatte bAhujujjheNa kIlaMto mae niyabhuyadaMDehiM vikhi(kkhi)tto caMdAiccovari gaMtuM paDato paDicchittA rakkhio so kahaM me jujhaM dAuM samattho ? tahA vi mamaMmi ajie bharahakhette kiM teNa jittaM ? tA turiyameva jaM vA ruccai taM kuNai(u)tti' / evaM bahuhA nibbhacchio suvego bharahassA''gaMtuM savvaM sAhei / tao ruTTho tassovari niggao sabalavAhaNo bharaho cakkavaTTI / tao carapurisaro(sehiM) jANAvio bAhubalI vi pesiUNa anilavegaM palhAyaMtie, sayaM sIharahaseNAhivaibala-vAhaNehi samaM samuho vatio(patthio) cakkissa / evaM cA''gammA''vAsiyA do vi gaMgAtIre / tao nidi(ddi)TudiNe seNAhivaINa saMjAe samarasaMghaTTe bAhubalisaMtiyacittarahasueNa cittateeNa bANehiM viNAsio bharahasuo nalo nAma / tao bIyaraNe suseNeNa viNAsio daMDarayaNeNa sIharaho / cojjiyANa raNeNa gayaNatthasurAsuravijjAharANa majjhAgao viseseNa kelippio nArao gao veyaDDe palhAyaMtiyaM, baMbhaNarUveNa ya pavvayaNaM kuNaMto bhaNio palhAe[Na] 'bhaNa bhaTTa ! kiM kIrau ?' nArao bhaNai - 'chahAkilaMtassa me bhoyaNaM davAveha, jeNa lahaM jAmi' / palhAo bhaNai - 'kattha ?' nArao bhaNai jattha bharaha-bAhubalINa mahAsaMgAmo' / palhAyapariyaNo bhaNai - 'bhaTTa ! mA rolaM kaNas' / tao gADhayaraM nArao bhaNai - 'kiM maM nivArehi ? tihuyaNaM pi jANai jaM bharaha-bAhubalINaM mahAraNaM' / souM ca taM vaDDasaI sahasA nIhario bhavaNo(Na)dArao 'kiM kiM ?' ti bhaNaMto anilavego / sAhie puNo nAraeNa savitthare nala-sIharaha-maraNavasANe saMgAmavaiyaro(re) so palhAeNa nirujjhamANo vi sabalo gaMtuM saMgAmovari gayaNaMgaNe raNatUramaphalAvei / taM ca souM camakkio cakkI sumaimaMtiM pucchai - 'kimeyaM ?' maMtI bhaNai - 'deva ! anilavegavijjAharo bAhubaliputteDao eso patto' / __ anilavegassa vi nibbharaM raNaM kuNaMtassA'pujjaMto savvahA suseNo mAraNatthaM ghettuM dhAvio daMDarayaNaM / 'taM ca tassa hiyae pAyaM dAUNA''valiyA(ya) bhuyadaMDamuddAliyamanilavegeNaM'ti souM, [daTuM] ca cakkI vicchAiyaM suseNaM kovaMdho anilavegaviNAsaNatthaM bahuM gayAibalaM visajjei / taM pi khaNeNa hayamahiyaM kAUNa anilavego 'kimaNeNA'sAreNa johieNaM? tattha vaccAmi jatthemesiM sAmi'tti ciMtittA gao gayArUDhassa bharahassaMtiyaM / 'bho cakki ! kimaNeNa ? jai jANAsi to maha purao karasu kare sarAsaNaM' / souM cemaM ruTTho cakkI dhaNuM caDAviUNa jAva bANaM muMcai, laggo tAvA'nilavego caDio tassa puMkkhArae / tao kariM mottamArUDho bharaho rahe / taMmi vi paNo paNo bANaM mottakAmo anilavegeNa bANa-dhaNa-paDaMcA-gayaraha-kUra-koppara-khaMdhAIsu khaNaM khaNaM ciTThai(TThaU)Na viDaMbio khaggamuttario tattha vi tahA viDaMbio ciMtai - 'aho ! kahameso johiyavvo ?' etthaMtaraMmi ya saMpatto nihivAlo bhaNai - 'sAmi ! nA'nilavegassa cakkaM mottuM(ttu) mannapaharaNehiM
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ [37] gaNaM(khaNaM?)' souM cemaM cakkiNA sumariuM(yaM) sahassAraM cakkaM caDiyaM hatthe / bhaNio 'nilavego - 'bho ! bhaNissai jaNo jahA bAlo viNAsio / tA avasarasu turiyaM jai jIvieNa kajja' / anilavego bhaNai - 'jai saccaM cakkI to muMca cakkaM' / tao sarosaM bhAmittu bharaheNa mukkaM cakkaM / taM ca jakkhasahassAhiTThiyaM samuhamittaM daTThamanilavego, 'pecchAmimassa tAva vegaM'ti ciMtittA gahiyakhaggo dhAvio purao ravimaMDalassa pAsesu paribbhamai / cakkaM ca tassA'pahuccamANaM vi piTuM na muMcai / tao'nilavego samuho houM jAva ghAyaM karei tAva cakkeNaM ceva khaMDakhaMDIkao khaggo / tao jakkhe khaMkheriUNa muTThIhiM haNaMto veDhio cAuddisi cakkaTriyajalaNajAlAvalIhiM / tao samosariyA(sumariyA?)'nilavegeNa jalavAhiNI nAma vijjA / sA ya ghaNaM ghaNehiM jahA jahA varisai tahA tahA gADhayaraM pajjalai cakkaM / tao 'nissaMsayaM viNAsaI'tti saMbhAviUNa sumariyarisahesaro sAmAiyattho gahiyapaccakkhANo kayakAussaggo viNAsio cakkeNA'nilavego gao devaloyaM ti / tao niyattesu dosu vi balesu sIharahamaraNavuttaMtaM soUNa sogio jAva'cchai bAhubalI tAva nAraeNA''gamma niveiyaM jahA - 'rahaneuracakkavAlapurovari koDDakaraNathametehiM surAsurasamUhehiM kayA tumhaM raNavattA / taM ca soUNa [a]sahamANo paribhavamihA''gao kuNaMto raNamevaM ca viNaTTho'nilavego tti' / souM cemaM mahAsogAbhibhUo bAhubalI saMThavio naary-priynnehiN| evaM khAraMkhajjeNa puNo puNo payarTeto(te) paya(i)diNamubhayapakkhakhayaMkare saMgAme bAhubaliNA bhaNAvio bharaho, jahA - "kimaNeNa nikkAraNaM jaNakkhaeNa ? jao tujhaM majjha ya ni(vi)roho tA do vi jujjhaamo'| bharaheNa bhaNiya mevaM hou' / tao sammamuddisiya doNha vi paDhamaM diTThIjujhaM jAyaM / tammi bAhubaliNA jitto bharaho / evaM vAyAbAhu-muTThi-daMDa-jujjhehiM vi / 'jippai kiM bAhubaliNA ceva cakkI jeNA'haM savvattha hAremi ?' tti jAva ciMtai tAva DiM(caDiyaM) bharahassa kare ya devayAdinnaM sahassAraM cakkaM, mukkaM ca bAhubalivahAya taM teNa / taM ca samuhameMtaM daTuM bAhubalI bANaseNIe haNai, tahA vi 'sagotte cakkaM na pahavai'tti payaDiyameraM bAhubaliM payAhiNittA puNo caDiyaM bharahassa kare / taM ca daTuM kharayaraM ciMtAu[ra] bharahassa samappiyaM devayAe daMDarayaNaM / tAhe so teNaM gahieNaM pahAvio / io ya bAhubaliNA diTTho gahiyadaMDarayaNo samAgao / ciMtiyaM ca'NeNa - 'samaNeNaM (samaM NeNaM?) bhaMjAmi eyaM / paraM tucchANa kAmabhogANa kAraNe bhaTThaniyapainno gamebho(mameso) na vAvAiuM jutto / tA sohaNaM mama bhAugehiM aNuTThiyaM ahamavi tayaNuciTThissAmi'tti ciMtiUNa bhaNiyamaNeNa - 'dhisi dhisi purisattaNaM ahama(mma?)juddhapavattassa / alaM me bhogehiM / giNhAhi rajjaM / pavvaissAmi' / evaM ca saMgAmAo niyattassa bAhubalissa putto somappaho nAma tattha rajje Thavio bharaheNa / bAhubalI vi, 'tAyasamIve bhAuNo me lahutarA samuppannanANAisayA ciTuMti, te kahaM niraya(i)sao pecchissaM ? tA ittheva tAi(va)'cchAmi jAva kevalanANaM samuppajjai'tti ciMtiUNa mANahatthimArUDho Thio tattheva kAussaggaM / jANaI ya sAmI tahAvi taM taha kArAvei / jao'mUDhalakkhA titthayarA / tAhe saMvaccharaM jAva Thio kAusa(ssa)ggeNaM, veDhio vallI-layAhiM, pAesu ya veDhiyA dha(va)mmiyaniggayA bhuyaMgamA / punne ya saMvacchare bhagavaM baMbhI-suMdarIo paTThavei, puvvi [na] paTTaviyAo jeNa tayA sammaM naM(na) [pa] DivajjaMto tti / tAhe vi so maggaMtIhiM vallI-taNa-veDhio ekkaMmi ceva lakkhe dinadiTThI diTTho lulaMteNa mahalleNa
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ [38] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN kuddhe(cce?)NaM / tao daTThaNa vaMdio imaM ca bhaNio - 'jeTThajja ! tAo ANAvei na kili(la) hatthisamArUDhassa kevalanANaM samuppajjai'tti / tao gayAo / [tAhe] so vi ciMtiumADhatto, - 'kahaM ittha hatthI ? tAo vi aliyaM na bhAsaI' / evaM ca ciMtaMteNa nAyaM, jahA - 'mANa-(mANo ceva ?) htthii| ko vA mama mANo ? vaccAmi bhagavaMtaM, vaMdAmi te ya sAhuNo' / pAe ya ukkhitte kevalanANaM samuppannaM / tAhe gaMtUNa kevaliparisAe Thio // bharaho vi rajjaM bhuMjai / annayA vi(ya) bhagavaM viharato aTThAvayamAgao / bharaho vi bhAva(u)gapavajjacalaNa(savaNa?)saMjAyamaNatAvo 'mA kayA vi puNo vi bhA(bho?)ge geNhaMti'tti samAgaMtUNa bhogehiM bhAuge nimaMti(teM)to nirAkario bhagavayA / tao ciMtai - 'eesiM ceva bha(ca)ttasaMgANaM AhAradANeNA'vi dhammANuTThANaM karemi' / tao paMcahiM sagaDasaehiM vicittaM AhAraM ANAvei / taM ca 'uvve(ddeseNa) kayaM gihatthANIyaM na kappai gihINaM(sAhUNaM?)'ti vottuM puNo vi paDisiddho bhagavayA / tao attaTThA siTeNa vi AhAreNaM nimaMteMto 'rAyapiMDo na kappai'tti nivArio savvahA vilakkhIhUo sakkeNa diTTho / tao sakko bharahassa cittasamAhANatthaM 'bhagavaM ! jaINa kittia'vaggaha ?' tti pucchi| bhagavayA bhaNiyaM - 'ca(paMcahA?), taM jahA - iMdAvaggaho 1, rAyAvaggaho 2, ahiTThAyagA(gihavaia)vaggaho 3, vasahidAyagAvaggaho 4, sAhammiyAvaggaho 5 / eesiM ca uttarottaraM pahANA' / tao sakko 'bharahakhettaM sAhUNaM mae aNunnAyaM, niruvasaggaM viharaMtu' vi(tti) bhaNittA bhagavaMtaM vaMdai / bharaho vi maNAgahara(ri)siyacitto niyAvaggahamaNajANittA bhagavaMtamabhivaMdai / sakkaM ca pacchaDa - 'kiM tamhANa sAhAviyaM rUvameyaM ?' sakko bhaNai - 'na amhANaM sAhAviyaM rUvaM mANasehiM pecchauM tIrai' / bharaho bhaNai - 'tadaM(ha)saNe majjha kougaM' / tao uttimo puriso tumamegamaMgAvayavaM daMsemi'tti bhaNiUNa sakko joggAlaMkArabhUsiyaM accaMtabhAsuraM niyamaMguli(liM) daMsei / daTThaNa ya taM bharaho aisaeNa pamuio tappabhii iMdamahaM kArAvei / tao puNo vi sakko bharaheNa puTTho - 'eso maha ANIo AhAro kattha ka(dA)yavvo ?' sakkeNa bhaNiyaM - 'guNAhiyANaM dAyavvo' / tAhe 'sAhUNaM bIyaTThANe sAvayA guNiNo'tti bhAvittA bharaheNa hakkArAviUNa te bhaNiyA jahA - 'kisi-vaNijjAirahiehiM mama bhoyaNaM bhottUNamaviraIya(virahiyaM ?) bhagavaMtathuIrUvasajjhAyaveyaparehiM ciTThiyavvaM / bhutte ya samANe mama rAulosanni(lAsanna)TThiehiM vattavvaM, jahA - "jio bhavaM, vaddhae bhayaM, tamhA mA haNa mA ha[Na]''tti' / tao taM taheva niccaM bhaNaMti / taM ca soUNa bharaho aMcata(accaMta)pamatto 'keNA'haM jio ?'tti paDhamaM kuppai / pacchA niyAesavayaNatthaM sumarei, jahA - 'jito'haM kasAehiM / tahA tehiMto ceva vaddhae bhayaM, tamhA kasAummUlaNatthaM dayA kAyavva'tti saMbhAviUNa saMvegamAvajjai / io ya sUvayArA bharaharAyaM vinnavaMti, jahA - 'ce(de)va ! puM( )jamANaloha(ya)bAhullattaNao na pahuccei AhArapAgo' / tao soUNevaM bharaheNa 'je sAvayA'NuvvayAipucchAe nivvUDhA te nANa-dasaNacarittavaMto'tti buddhIe kAgaNIrayaNeNa jannA(nno)iyaM rehAtigaMkiyA kAuM dhariyA sesA visajjiyA / je ya vaTuMti te puNo vi chaTe chaThe mAse bharaheNa tahevaMkiyA bhuMjaMti / niyacelukkANi ya icchAe pavajjatthaM sAhUNaM de(deM)ti / tao pa(pi)tupae bharahaputtAIhiM kAgaNIrayaNAbhAve suvaNNa-ruppa-paTTasuttamayAijannoiyaMkiyA titthayaraTThagaM jAva sAvayA pUiyA / tao paraM micchattaM pavannA / jao etyaMtare sAhavo vocchinno(nna) tti /
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ [39] kayAiM ca samosariyassa aTThAvae sAmiNo miliyA bhavvajaNaparisA / tao bharahacakkI bhaNai - 'jArisayA logagarU. bharahe vAsaMmi kevalI tabbhe / erisayA kaya(I) anne, tAyA ! hohiMti titthayarA ?' [A.ni.bhA. 38] aha bhaNai jiNavariMdo 'bharahe vAsammi jAriso ahayaM / erisayA tevIsaM, aNNe hohi(hiM)ti titthayarA // [A.ni. 369] hohI ajio saMbhava, abhinaMdaNa sumai(I) supabha-supAso / sasi-puSpadaMta-sIala-sejjaMso vAsupujjo ya // [370] vimaNa(la)-aNaMtaya-dhammo, saMtI kuMthU aro ya mallI ya / muNisuvvaya-nami-nemI, pAso taha vaddhamANo ya // [371] paumAbha-vAsupujjA, rattA sasi-pupphadaMta sasigorA / suvvaya-nemI kAlA, pAso mallI piyaMgunibhA // [376] varakaNagataviyagorA, solasa titthaMkarA muNeyavvA / eso vannavibhAgo, cauvIsAe jiNavarANaM // [377] paMceva 1 addhapaMcama 2 cattAri 3 du(ddha)TTha 4 taha tigaM ceva 5 / aDDAijjA 6 dosi(NNi) ya 7 divaDDa 8 megaM 9 dhaNusayaM ca // [378] naui(I) 10 asI[i] 11 sattari 12 saTThI 13 pannAsa 14 hoi nAyavvA / paNayAla 15 catta 16 paNatIsa 17 tIsa 18 paNuvIsa 19 vIsA 20 ya // [379] pannA(nna)rasa 21 dasa 22 dhaNUsa(Ni) ya, nava pAso 23 sattarayaNIo vIro 24' / [380] iya kahai cakki-bala-vAsudeva-paDivAsudeve vi / evaM cosahake[va]lI vAsasahasse(sso)NaM puvvalakkhaM jAva vihariUNa [i]mAe avasappiNIe sUsamadUsamAyara(raya)ssa addhanavamAsAhiesu tivarisesu sesesu mAhakiNhaterasIe nivvANamaNupatto tti / avi nivvANamaMtakiriyA, sA coddasameNa risahanAhassa / sesANa mAsieNaM, vIrajiNiMdassa chaTeNaM // [A.ni. 306] aTThAvi(va)ya-saM(caM )pojji(jjita)-pAvA-saMmeyaselasiharesu / usaha-vasupujja-nemI, vIro sesA ya titthayarA' // [307] dasahiM sahassehusaho, chahi vimalo sattahiM sahA(ha) aNaMto / paumo aTThasaehiM, tihi(taha) dhammo'TThasae[Na?] samaNANaM // malli-supAsA paMcahi, patteyaM chahiM saehiM vasupujjo / nemI chattIsAhiya-paMcahiM saMtI navasaehiM / / tettIsAe pAso, ekko ciya nijju(vvu)o mahAvIro / sesajiNA patteyaM, samaNasahasseNa saha siddhA // 1. siddhigayA - iti A.ni. /
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiMca - [40] sivasamuho tti souM, bharaheNa aTThAvayaMmi pAehiM / patteNaM suriMdehi ya, risaho kayapUo siddho // etthaMtaraMmi ya mahAsoyasaMghaTTeNaM mucchio bharaho jeNa'jja vi tayA na jANijjai roviuM / tao paDhamameva ca (sa)kkeNa mokkapokko, pacchA devehiM, tadaNusAreNa ya bharahassa mokkapokkassa phuTTo soyasaMghaTTo / tapabha (tappabhi)iM ca dukkhio jaNo roviDaM payatto / tao devehiM sAmiNo sakkArahattha (ratthaM) puvvadisAe vaTTAgArA viu (ra) iyA cIyA / tahA ikkhAgavaMsasAhUNaM dAhiNadisAe tikoNA, sesasAhUNaM ca pacchimadisAe caura (raM) satti / tao aggikumArehiM pakkhittA (tto) tAsu aggii| vAukumArehiM saMdhukkiyatthaM mukko vAU / daDDhesu ya maMsa-soNiesu mehakumArehiM ulhaviyAo gaMdhodageNa cIyAo / tao sohammado 'sesa tti dAhiNaM dADhaM geNhai, vAmamIsANido gehai / sesadADhAo daMte ya camaro (rA) IyA geNhaMti / sesaso (sA) vayA vi sesaM maggaMtA devehiM dinnakuMDaggiNo 'aggihottiyA 'NAma baMbhaNA jAyA / tao deviMdA kayakiccA ya ( ga ) yA saTThANaM / bharaho vi bhagavao sakkAraThANe vaDDhairayaNeNa joyaNAyAmaM dugAuyasamUsiyaM AyayaNaM karei / tassa ya majjhe bhagavao risahasAmissa sesatitthayarANaM ca ajiyAINaM vaddhamANasAmipajjaMtANaM puvvameva bhagavaMtasamIve viNNAyasarUvANaM tahA NavaNa[ui]-bhAugabhA(gANaM) ya niyaniyavanna-pamANehiM paDimAo paya (i)TThAvei / tao, 'mA koi jahA kahaM vi (pi) aTThAvayArobha (ha) NeNa [A] sAyaNaM kareu 'tti saMpahAriya daMDarayaNeNa aTThAvayaM vaTTAgAreNa chiMdai / aTThajoyaNa (Nu) cvaMmi ya aTThAvayapavvayaMmi joyaNe [joyaNe ] aTTha sovANANi karAve / evaM ca kayaceiyakicco bharahacakkI samAgao viNIyanagarIe / kAleNa ya appasogo jAo, puNaravi bhoge bhuMjiuM payatto / gaesu ya paMcapuvvalakkhesu savvAlaMkArabhUsio cakkI AyaMsagharamaya (jjha ) gao / tattha ya savvaMsi (gi)o puriso dIsai / tao tassa pANaM (Ni) picchamANassa paDiyamaMgulIyayaM taM ca teNa na nAyaM paDataM / kameNa ya paloe (eM) tassa jAva sA aMgulI diTThIe paDiyA tAva asobhaMvi (ti) yA diTThA / tao kaDagaM avaNei / evaM ekkekkaM (kka) muttAraMteNa savvamAbharaNamavaNIyaM / tAhe appANaM vuDhiya (ucciya)paumaM [va] paumasaramasobhamANaM pecchiUNa saMvegAvanno paricitiuM payatto 'aho AgaMtugadavvehiM ramaNIyaM me sarIramimaM na sahAvasuMdaraM' / evaM ciMtaMtassa apuvvaM jhANavisesamuvaTThiyassa kevalanANaM samuppannaM / - tao sakko devarAyA Agao bhaNai - 'davvaliMgaM paDivajjaha jeNa nikkhamaNamimaM (mahima) karemi ' / tao bharaho paMcamuTThiyaM loyaM karei (U) Na devayAe ra oharaNa - paDiggahAiuvagaraNe samappie dasahiM nAi (rAya) sahasse hiM samaM pavvaio / tao sakkeNaM vaMdio / evaM ca bharaho sattarati (sattasattariM) puvvalakkhAI kumArabhAvaM pAliUNa, vAsasahassaM maMDaliyarAyattaM, [cha] puvvalakkhAiM vAsasahasU(ssU) NAiM cakkavaTTi[tta ] maNubhUya, puvva [ saya ] sahassaM kevalipariyAgaM ca pAlittA siddho tti / tao bharahapacchoppa puttaputtayAi kameNA'hisittA sakkeNa rAyA /
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ [41] [rAyA] Aiccajaso mahAyaso aibalo ya balabhaddo / balaviriya - kattavirio jalavirio daMDavirio ya // [A.ni. 363] eehiM aDDabharahaM, bhuttaM sayalaM sireNa dhario ya / jiMNasaMtio ya mauDo, sesehiM na cAio voDDI (voDhuM ? ) // [A.ni. 364] I(i)ya kiMci virahakAle, kulagarakAle vi kiMcimuppannaM / pahuNA udesiyAI, savvakalAsippakammAI // jaM ceha risaha-bharahehiM, sAhiyA bahuguNA bahuviUhiM / dhamma-ttha-kAma-mokkhA, taM tesu jaNo pavanno (to) tti // // risahasAmi - bharahacakkavaTTi tti gayaM // bharahacakkavaTTipaccakkharisahajiNAo ya paMcAsasAgarovamakoDilakkhehiM bIo ajiyajiNo tti / ajiyajiNakahA bhaNNai - I susImAe nayarIe vimalo nAma rAyA / so ya samae aridamaNasUrisamIve nikkhaMto nibaddhatitthayaranAmakammo jAo vijayavimANe devo / tao vaisAhasuddhaterasIe va (ca)i[U]Niheva jaMbuddIve bhArahe vAse aojjhAe nayarIe jiyasattussa ranno vijayAdevIe coda (dda) sasumiNapU (sU)io saMbhUo gabbhe / tao mAhasuddhaTThamIe jAo bAvattaripuvvalakkhAU kaNayavanno putto / saMbhUyammi ya jamimaMmi U(ja)NaNI akkhesu ajiyA, teNa so paiTThiyA (o) piuNA ajiyanAma / saDDhacausayadhaNUsio ajio kumAro aTThArasapuvvalakkhovari puvvaMgAhiyANi tevaNNaM puvvalakkhANi jAva kayarajjA (jjo) mAhasuddhanavamIe nikkhNto| bArasavarisovari posasuddhekArasIe saMpattakevalo gayalaMchaNo gajalaMchaNo vA vAma - dakSi (kkhi ) NapAsesu ajiyAdevI-jakkhavaipajjuvAsijjamANo risahajiNatitthapallaTTaNeNa niyatitthaM pavarttito viharai / thirIkayA bahavo ajiyajiNeNa pANiNo dhamme, jahA muddhabhaTTo tti / muddhahaTTa - kayA (hA ) bhaNNai - kosaMbIe nayarIe nA'idUre sAligAmo nAma aggAhAro / tammi dAmodaro nAma baMbhaNo / somA se bhAriyA / tesiM muddhahaTTo nAma putta / tassa siddhabhaTTadhUyA sulakkhaNA nAma bhajjA / tIe ya saha visayasuhamaNuhavaMto muddhabhaTTo maehiM jaNaNi jaNaehiM suddha (khudda ?) dAliddakarAlio sulakkhaNaM mottuM gao desaMtaraM / sulakkhaNA'vi bhattuNo vioeNa nivviNNA vimalAgaNiNIe samIve dhammaM soUNa niccalasammattA sAviyA jAyA, saddhammaparAyaNA ciTThaitti / 'kathaM mama io ya muddhahaTTo kaha vi viDhattadavvo samAgao sulasA (sula) kkhaNaM bhaMgai (bhaNai ?) virahe tumaM ThiyA?' bhaTTiNI bhaNai - 'sama (mma) ttabaleNaM' / bhaTTo bhaNai 'pie ! kimidaM sammattaM ?' bhaTTiNIe vi '[jIvA]jIva - punna - pAvAsava-baMdha-saMvara - nijjarA - mokkhA mavi (nava?) jiNi (Nu)ttA tattha (ta) tthA, tesu ya saho(yo)ciyapavittIe jo sammaM bhAvo taM sammatta' miccAi parUvio savittharo dhammo / taM ca souM lahuM(hu)kammattaNao muddhahaTTo vi sAvao jAo / kAlakkameNa ya samuppanno tesiM putto / bhaNai ya loo 'bho ! kulakammA(kkamA) gayaM dhammaM mottumime sAvayA jAyA' / * pavaro jiNiMdamauDo iti A.ni. / -- --
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ [42] kayAi ya sisire muddhahaTTo kaDIe puttaM ghettuM niggao gehAo / maNAgaM ca sIyapIDio tti o baMbhaNaparisAulaM dhammajji (ggi)TThiyaM / baMbhaNehiM vi 'tumaM sAvao jAo, dhammaggiTThiyaM na mannesi 'tti vottumuvahasaMtehiM bhaggA vi vAlamalabhamANo (maNA vi ThANamalabhamANo ?) vilakkhIhUo 'jai jiNadhammo sacco tA na Dajjhissai'tti vottumullAliUNa ghallei niyaputtaM khAya (khAi ) raMgArabhariyAe tIe dhammaggiTTiyAe / kao baMbhaNehiM hAhAravo / etthaMtaraMmi ya saMnihiyavANamaMtaradevayAe sammattubbhAvaNAvihiyacittAe kamalasaMpuDo (De) chApU (choDhU) NaM rakkhio so bAlo / - sA ya kila devayA puvvabhave virAhiyasAmannA vANamaMtarI jAyA / pucchio ya tIe ko vi kevalI puvvamAsi jahA - ''haM bhagavaM sulabhabohiyA ?' tavo (o) kevaliNA vi sA bhaNiyA - 'sulabhabohiyA / kiMtu sammatta(ttu)bbhAvaNAe viseseNa jaiyavvaM' / tao sA takkAlAo ceva sammatta (tu) bbhAvaNu (Na)tthamohe(hi)NANovauttA bhajje (savvesu ?) vihu kajjesu sannihiyA hoi / tahA ya bAlaya(yaM) dhariyaM daTThUNa samuvasaMto bahujaNo / bhaTTo vi gao niyagehaM / sAhiyavuttaMto ya bhaNio bhaTTiNIe - 'mahANubhAva ! tattatthasaddahANaM sammattaM / taM ca jesimatthi te hoMti paropparaM [sAhammiyA ] | sAhammiyapakkhavAI ya jIvo hojja sulabhabohio tti rakkhio te tahAvihabhaviyavvayAniogeNa diNNovaogAe kAe vi sammaddiTThidevayAe bAlago / kiM vAma sejjA ( NAmA'sajjha ) sammattANubhAvAo ? tahA vi huna juttamevaM vavasiuM daDhadhammassa / jA (ja) o sAhammiyasannihANakaraNaM viNA vi sacco ceva jiNadhammo tA kimaNa bAlavilasieNaM ?" 'kahaM ?', sAmiNA vi sAhie 'tattattha - etthaMtaraMmi ya kosaMbIe samosario ajiyajiNo tti nisuyaM bhaTTiNIe / dhammathirIkaraNatthaM bhaNio tIe bhaTTo - 'jai te mahabhaNie Natthi paccao tA gaMtuM kosaMbIe pucchAmo savvaNNuM ' / mannie ya tammi do vi gayA sAmimUlaM / suyadhammeNa ya savvaNu (NNu) tAvagamaNatthaM gUDhatthapaehiM pucchio bhaTTeNa sAmI 'kiM ca bhagavaM ! tahA ?' sAmI bhaNai ' evaM ' / bhaTTo bhai saddahaNaM sammatta'micchA(ccA) ivai[ya] re tuhikkIhUo bhaTTa / tao paribhA (sA) vabohaNatthaM vaMdittA paDhamagaNaharo bhaNai tubbhehiM sAhiyaM ? ko vA esa bhaTTo ?' tao sAmiNo sAhio savvo vi vuttaMto / taM ca souM saMbuddhA bahave pANiNo / thiradhammo ya hou ( uM) muddhabhaTTo saha bhaTTiNIe pavvaio vihiNA ajiyajiNaMtie, saMpatta kevalo ya kameNaM siddho tti / muddhahaTTo tti gayaM // 'bhagavaM ! kimidaM pucchiaM ? kiM vA - - - evaM ca muddhahaTTAipajjuvAsio ajiyakevalI bArasavarisUNaM puvvaMgUNaM ca puvvalakkhaM jAva viharei(uM) sammeyaselasihare cettasuddhapaMcamIe siddho ti / ajiyajiNo tti gayaM // ajiyajiNakAlammi ya bIo sagaracakkavaTTi tti sagaracakkavaTTikA bhaNNa iheva jaMbuddIve bhArahe vAse aojjhAe nayarIe jiyasattussa raNNo sumitto nAma bhAyA juvarAyA / tassa jasavaI NAma devI / tIse coddasasumiNasUio sagara nAma putto / tassa ya puNNodaeNa samuppannacakkarayaNassa causaTThisahassaMteuraparibhogaparassa samuppannA sahassaM [su] sahassabAhu-jaNhudayavva( daiccaya) pamuhA saTThiputtasahassA /
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ annayA kahamavi tosieNa cakkavaTTiNA bhaNio jaNhA(NhU) - 'putta ! varaM maggehi' / jaNhuNA bhaNiyaM - 'jai evaM tA sayalabhAugasahio bharahavAsaMmi ji(ja)NANaM cakkAirayaNasameo cakkavaTTiriddhiM daMseMto bhamissAmi tti aNujANaha' / cakkiNA vi suyasiNehao thIrayaNavaje(jje)hiM sesarayaNehiM sahAyANu(sahA'Nu) NNAyA sahassaMsupamha(mu)hA vivarIyasauNA vi niggaMtumAvAsiyA sabalA bAhirujjANe / duddhaM(daTuM ?) ca tammi vivittapaese vaMdiUNego muNI pucchio tehiM - bhagavaM ! sAhasu kiM tumha vayagahaNe kAraNaM ?' muNI bhaNai - 'sAhemi summau jahA nikkhaMto'haM puraMdaradatto'tti / puraMdara[datta]kahANayaM bhaNNai - vasaMtaure baMbhaNadhammo(varuNavammo) nAma bahuvinnANo khattio / tassa vira(cari) ehiM dussIlA vi sIlavaI nAma bhajjA / so ya tahA viDaMbio tIe jahA'bhayakumAracarie bhaNissamANo suvvao / tauvviggo sugurusamIve pavvaittA devalogaM gao / tao caiUNa visayAe nayarIe asoyacaMdassa rAiNo asogabhaddo NAma putto jAo / pariNAvio ya piuNA so kaNNAsayaM jovvaNatthaM(ttho) / kayAi gao ujjANaM / tattha ya daTTamegaM muNiM saMjAyasiNeho bhaNai - 'bhagavaM ! kiM tae dihraNa mamA''NaMdo jAo ?' muNI bhaNai - 'bhadda ! varuNavammabhave tuha mahelAviDaMbiyassa mae sahAyattaM kayaM Asi' / asogabhaddo bhaNai - 'kahaM ci(vi)ya?' tao muNiNA sAhio(e) sayalaMmi vi varuNavammabhavavaiyare nivviNNo asogabhaddo dhammaghosasUrisamIve pavvaittA devalogaM gato / tao caviUNiheva bhArahe vAse iMdadattassa putto puraMdaradatto nAmA'haM samuppanno / jovvaNattheNa ya kayAi mae siripavvayamaNucaraMto sAisu(sa)yanANo diTTho usahaseNo nAma sAhU / teNa ya guNaM peccha(cchaM)teNa sAhio me puvvbhvviyro| uva(taM ca?) soumahaM niviNNo tadaMtie pavvaio teNeva saMmaM(samaM) viharaMto jAvihA''gao tAva so bhagavaM iha siddhattuvaDava(siddhavaDa)he?o siddho tti / puraMdaradatto tti gayaM // souM cemaM puraMdaradattacariyaM sahassaMsupamuhA bhaNaMti - 'bhayavaM dhaNo(NNo) tumaM jamevaM pavva[i]o mi(si)'tti| kameNa ya mahAvibhUIe bhamaMtA te kumArA pattA pavvayamahA( hA )vayaM nAma / taM ca daTThaNa pucchaMti subuddhinAmiNo niyamaMtiNo - 'ko esa pavvao ?' tehi vi - 'risahasAmisiddhinivAso aTThAvao nAmeso nagavaro / tA tumhamettha gamaNamuciyaMti bhaNie samArUDhA tattha saparivArA jaNhumAiyA kumArA / da ya cauvIsaMjiNAyayaNAI(iM) paittA vihavANarUva(vaM) vaMdiyANi paramabhattIe / tao jaNhuNA pucchiyA maMtiNo - 'keNerisANi ceiyANi nimi(mmi)yANi ?' maMtiNo bhaNaMti - 'deva ! tumhaM vaMsuppanneNa usabhasAmiputteNa bharaheNa kayAiM' / tao jaNhuNA - 'amhaMpi rayaNANi atthi / tA karemi erisaceiyANi / aTThAvayatujjha(llaM) kiMci girivaraM nirUveha'tti bhaNiUNa pesiyA niypurisaa| tehi ya tahA kae vi apicchaMtevi(hiM) samAgaMtUNaM bhaNiyaM jahA - 'deva ! na eriso anno DuMgaro atthi' / jaNhuNA bhaNiyaM - 'jai evaM tA eyassa ceva jaccarayaNameva(maya)ceiyamaMDiyassa aTThAvayagaNassa jahA koi kAladoseNovaddavaM na karei tahA kAremo / jao dANAi(o) pAlaNaM seyaM' / ___tao gahiyaM daMDarayaNaM / dinnA teNa aTThAvayassa savvAsu disAsu joyaNasahassaparimANA khAiyA / bhaggAiM tattha nAgabhavaNAiM / palANA nAgakumArA / tao te saMbhate dujjaNa(daTThaNa) samAgao jaNhusamIve jalaNappaho nAma nAgarAyA / bhaNiyaM ca'NeNa - 'mamattha heTuo bhavaNaM ciTui / nA(tA) mA nikkAraNaM
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ [44] bhaMjeha' / jaNhuNA bhaNiyaM - 'nAgarAya ! ko saMpayaM bhUmi(mI)e sAmI ?' nAgarAeNa bhaNiyaM - 'tubbhe' / jaNhuNA bhaNiyaM - 'jai evaM jANasi tA mA bhaNAbhage(bhavaNabhaMge) vi kovaM kuNasu / tahA na esa payAso tumhabhavaNaM(Na) bhaMjaNanimittamamhehiM kao, kiM tu aTThAvayaM khAiyAe rakkhiyaM / jaI ya daMDarayaNaguruttAe tumha bhavaNovaddavo jAo tA ko amhANa thovo vi bhAvadoso atthi ? tamhA uvasaMharasu rosaM, na puNa erisaM karissAmi' tti / evaM bhaNio jaNhuNA sesagakumArehi ya nivArio uvasamio jalaNappaho gao bhavaNaM / tao gae nAgiMde bhaNiyaM jaNhuNA - 'kao esa dullaMgho aTThAvao, kiMtu esA khAiyA lo(sA)yaragaMbhIrA vi [rittA na sohai / tA kIrau [i]mIe jalabharaNovAo' / tao jaNhuNA puNo vi gahiyaM daMDarayaNaM / teNA'vi ya vidAriyaM gaMgAyaDaM / payaTTA ya mahallakallolamAlAulA daMDarayaNANusAreNa gaMgA, bhariyA ya tIe khAiyA / tao saMjAyavivaraMtaye(re)hiM pavilR dhArAhiM jalaM nAgakumAra[bhavaNe]su / tao jalAulaM pecchiUNa nAgaloyaM nAgakumArehiM bhaNio jalaNappaho - 'mahArAya ! kimesa jalapabbhAro aviNNAyapuvvo nAgabhavaNesu viyaMbhaNai(viyaMbhai)?' tao soumevaM daTThaNa ya nAgarAo - 'aho ! sAmassevaM phalaM saMpannaM / tA saMpayaM jaM hoi taM karemi'ti kaliUNa kovAnalapajjalio 'pUro tumhANa kAlo'tti bhaNittA sagarassa suyANaM jaNhumAINaM samakAlameva saTThI pi sahassAI bhAsarAI(sI)karei / ___ tao akaMDapaDiyapahAreNa va kayamahArAve sibirajaNe, visaNNe pariyaNe, kiMkAyavvavimUDhe maMtimaMDale bhaNiyaM subuddhimaMtiNA - 'bho bho seNAvaiNo mahAsAmaMtA ! kimevaM nipphaleNaM vilavieNaM? jamettha kAyavvaM saM(taM) kumArehiM ceva jIviyamollaM dAUNa kayaM / jao jalabhariyakhAiyAdANeNa savve(savvAsu) disAsu daggamo kao aTAvao / paraM na tesiM mahAparisANaM aggidANa-mitteNA'vi amhe kayatthA jAyA / tA khaNamavi jai ciTThiuM na khamA tA dijjau payANayaM' / tao savvasammaeNaM diNNaM taTThANAo payANayaM / AvAsiyA ya vivittapaese / kayabhoyaNAivAvAraNe(reNa) ya tesiM atthamio divAyaro / tao sAmaMtAisameyA maMtiNo maMtiumADhattA - 'kahameyamasaMbhAvaNijjakajjaM niveiyavvaM rAiNo ? jao lajjAkarayaM supurisANaM jaM parivAre jIvitaMmi sAmisAlo vipakkhAo viNassai' / evaM ca tesiM kiMkAyavvamUDhacittANaM samAgao parivAyagavesadhArI baMbhaNo / bhaNiyaM ca teNa - 'kimevamAulIhUyA tubbhe? muMcaha visAyaM / tahA'haM sAhisA(ssA)mi naravaiNo jahA so suyadukkhAo appANaM saMdhArei' / tao niggao khaMdhAvAranivesAo so baMbhaNo patto ya sagararAyahANi / nAUNa ya teNa atthANamaMDavaMmi rAyA suhAsaNattho ciTThai tti mahayA saddeNa kUviyaM jahA - 'naranAha ! ahaM muTTho ahaM muTTho abaMbhaNNaM abaMbhanna(NNaM)'ti / tao soumeyaM bhaNiyaM nariMdeNa - "sigdhaM saddAveha baMbhaNaM, keNa muTTho ?' tao dhAviyA paDihArA, diTTho baMbhaNo - 'diTTho ya bho mahApurisa ! mA pokkArehi, jao raNNA tuha kayA tattI / tA saNiyaM samAgacchasu' / tao tamAi(ya)nniUNa su(sa)dukkhaM kayapayapayAro paDihAradesiyamaggo paviTTho rAyatthANamaMDavaM baMbhaNo, bhaNio ya raNNA - 'uvavisasu' / tao paNamiUNa uvaviThTho pucchio raNNA - 'bhaTTa ! kimevamuvviggo dIsasi ? vIsattho sAhasu dukkhakAraNaM' / bhaTTo bhaNai - 'mahArAya ! suNasu / avaMtIjaNavae AsabhaTTo(do) nAma gAmo / tatthA'haM baMbhaNo
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ [45] vasAmi / annayA ya puttamahaM baMbhaNIe bhalAviUNa gAmaMtaraM veyapaDhaNanimittaM gao / tattha ya paDhaMtassa mama citte araI samuppannA, phuriyaM vAmaloyaNeNaM / tao 'kiMkAraNaM (Na) mimaM ? ' [ ti] ciMtiUNa samAgao ahaM niyagehaM / pecchiUNa ya maM gehaMmi saMpavisaMtaM baMbhaNI " hA putta ! putta ! "tti vAharaMtI dhasa tti paDiyA dharaNItale / tao'hamIvaM (hamavi) taM souM "viNaTTho me putto "tti jAyanicchao mucchittA puNo vi laddhayaNo bhoyaNavAvAsa(vAvArara)hio palAvaM kAumADhatto' / I I 'tao jaggaMtesovaMta(jaggaMtasseva maM) nAmaM kAtuM (uM) bhaNiyaM kuladevayAe "bho bhadda (TTa) ! kimevamuvviggo ? saMpADemi te puttaM jai mahavuttaM karesi" / mae bhaNiyaM "karemi jaM bhayavaI ANavei" / devayAe bhaNiyaM "ANehi turiyamannesiUNa aggi (riMga) rakkhaM ca maMgalagharAo jattha na koi mao" / tao'haM mUDhacitto savvattha gavesiyaM (uM) pavanno (tto) / na ya laddhaM maMgalagharaM / tao sAhiyaM devayAe / tIe bhaNiyaM . "jai kattha vi natthi maMgalaharaM tA kahamamaMgalaM tuha rakkhAmi ?" tao soumeyaM vimaNo deva! tuha samIve (va) mAgao / payApAlago ya tumaM / to suyajIvaNatthaM mama maMgalagharaggirakkhaM sNpaaddih(sNpaaddehi)'| - tao raNNA bhaNiyaM 'mama kule ko'vi kahaM ci (kahiM pi) kAle na muo, tA mama gharAo ariMga rakkhaM ca neha' / tao pAsaTThiyamaMtIhiM bhaNiyaM 'deva ! tubbhe usabhasAmikule uppannA / taMmi aNegaputtapottayAIyA pujjivivihaM (?) mariUNa saggaM mokkhaM ca gayA / tA kahamamhANamamaraNakulaM ?' o na(maM)tivayaNameyamAi(ya) nniUNa bhaNiyaM raNNA 'bhadda ! gavesAvissAmi maMgalagihaM' / -- - -- -- bhaTTo bhai 'deva ! puttavioe mamaMmi vi mae ki(kiM) maMgaleNa kajjaM ?' tao rAyA NAkhAvio (?) bhaNai "natthi 'bhaTTa ! maraNasahAvo saMsAro / tahA tae [ ce]va puvvameva bhaNiyaM jahA kattha vi maMgalaharaM'" / tA kimaNeNa hayaviha (hi) vasovasaMhariyassa kae puNo puNo soyavilasieNaM ?' tao bhaTTa bhai 'deva ! evameyaM / kiM [ca] tujjha vi saTThi puttasahassA jaNhumAIyA samakAlameva viTThA / tA tae vi soyapalAvo na kAyavvo' / -- - etthaMtaraMmi ya puvvaM ceva dinnasaMkeyA kumArehiM saha je gayA Asi te mahAmaMtisAmaMtAIyA pacchAI (i) yauttimaMgA vimaNa-dummaNA paviTThA raNNo atthANamaMDave, paNamiUNa jahArihaM uvaviTThA va (ca)laNaMti[e] / tao sahasa tti soumevamasuyapuvvaM bhaTTavayaNaM daTThUNa ya tahAvihaM kumAraparivAraM vajjamayamoggarAhao vva mucchio rAyA / paccAgayaceyaNo ya bhaNio bhaTTeNa 'tumhArisA vi jai pahu !, iya nihaNijjaMti daDDhasoeNaM / tA kattha ci (thi? ) raM hohI, dhIrattamaNidiyaM bha (bhu)vaNe ? || - kiM vIsario si tumaM, jaM saMpayameva mama samAiTThe / hayavihivasovaharie, jaha suyasoo na kAyavvo ?' // tao kaha kaha vi saMThaviyappA rAyA pucchai kumAramaraNaM / kahiyaM ca tehiM jahAvattaM / etthaMtaraMmi ya saMpattAo cakkavaTTipurao dhAhAvaMtIo payAo, jahA 'deva ! tujjha puttehiM jA mahAgaMgA aTThAva[ya]mANIyA tIse ya aMtarAlarillIe palAviya (yA) amhe / ao paraM devo pamANaM' / tao
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ [46] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN sou[mi]maM cakkavaTTI saMbhaMtacitto jaNhuputtaM bhagIrahiM(ha) nAma bhaNai - 'puttaya ! tattha gaMtuM daMDarayaNasamaNNio vihiNA puNo vi gaMgaM samudde pakkhivasu' / bhagIraho vi - 'jamANavei tAo'tti vottuM maMtisahio gao tamuddesaM nAgarAyArAhaNattha(tthaM) uvavAsatigaM karei / nAgarAo vi tavasA caliyAsaNo samAgaMtuM bhaNai - 'bhadda ! kiM kIrau ?' bhagIraho bhaNai - 'maggamaNujANesu jeNa gaMgaM samudde pakkhivAmi' / tao tuTTho nAgarAyA bhaNai - 'vaccha ! mA kassa bhAhi, sigyamevaM kuNasu' / tao aNujANAviUNa gaMgAdevayaM daMDarayaNANugAmiNaM gaMgamAraTThIhiM(gaMgamaTThIhiM) saha gaMgAsAgaragayaM kAUNA''gao bhagIraho / tao niviNNo tameva bhagIrahaM rajje'hiMsiMciUNa suTThiyasUrisamIve pavvaittA siddho sagaracakkavaTTi tti ||ch|| aha tattha samosariuM(aM), nANiM namiuM bhagIraho bhaNai / / 'bhayavaM ! ki(kiM) maM mottuM, te daDDA baMdhavA houM ?' // nANI vi bhaNai - 'summau, calio sa(saM)gho kayA vi titthaMmi / paccaMtagAmamegaM, patto taM jattha u kumAro // gAmajaNo ya samiddhaM, saMghaM daThUNa duTThapariNAmo / nisiddho kahakaha vi tae, [suhavayaNehiM] sasUgeNaM / / so vi ya gAmo tavvAsicorapurisegaladdhadoseNaM / raNNA sabAlavuDDo, dahAvio bahujaNasamiddho / taM ca tayA gAmaMtara-mAsi gao mittasaddiphuphuTTho (mittasaddio siTTho ?) / mariUNa dhaNasamiddho, va(vi)rADadese vaNI jAo // gAmajaNo vi jaNavao, jAo tattheva tA tumaM mariuM / gAmajaNapariyaNaDDo, rAyA houM suro caviuM // jAo bhagIraha ! tumaM, gAmajaNe(No) hiMDiuM ca jaNhAI / jAyA sappo(saMgho)vaddava-maNakayakammeNa daDDA ya' // tao soumevaM bhagIraho vi sumuNisamIve pavvaittA mokkhaM patto tti / sagaracakkavaTTi tti gayaM // sagaracakkipaccakkhAjiyajiNAo ya tIsasAgarovamakoDilakkhehiM tao saMbhavajiNo tti saMbhavajiNakahA bhaNNai - dhAiya(yai)saMDe dIve eravai(ya)vAse khemapurInayarIe vimalavAhaNo rAyA / so ya kayAi mahAdubbhikkhe sayalasaMghassa bhoyaNAidANeNovajjiyatitthayaranAmakammo sayaMpahasUrisamIve NikkhaMto / aNasaNaM kAUNA''Nayakappe jAo devo / tao puNa( phagguNa )suddhaTThamIe caviUNa iheva jaMbuddIve bhArahe vAse sAvatthInayarIe jiyArissa raNNo seNAdevIe diTThi(8)gayAisumiNAe saMbhUo gabbhe / tao maggasirasuddhadasamIe jAo saTThipuvvalakkhAU kaNayavanno putto / gabbhakAlAo viseseNa sa(saM)mANasaMbhavo tti paiTThio piuNA saMbhavo nAma / causayadhaNUsiyaM ca saMbhavakumAraM pannarasapuvvalakkhovIra(vari) rAyANaM
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 47 ] kAUNa jiyAU (rI) sugaI gao / saMbhavarAyA vi caupuvvaMgAhiyANi coyAlIsaM puvvalakkhANi jAva kayarajjo maggasirapunnimAe nikkhaMto / caudasavarasovari kattiyakiNhapaMcamIe saMpattakevalo turayalaMchaNo vAma-dAhiNapAsesu duriyAridevI-timuhajakkhapajjuvAsijjamANo ajiyajiNatitthapallaTTaNeNa pavattiyaniyatittho saMbhavakevalI caudasavarisUNaM caupuvvaMgUNaM ca puvvalakkhaM jAva viharettA sammeyaselasihare cittasuddhapaMcamIe siddhoti / saMbhavajiNo tti gayaM // saMbhavajiNAo dasasAgarovamakoDilakkhehiM cauttho'bhinaMdaNajiNo tti abhinaMdaNajiNakahA bhannai - rayaNacaMpAe nayarIe mahAbalo rAyA / so ya samayaMmi vimalasUrisamIve nikkhaMtuM vijayavimANe devo jAo / tao vaisAhasuddhacautthIe caviUNAhava (Niheva) jaMbuddIve bhArahe vAse viNIyAe nayae saMvarassa raNNo siddhatthAdevIe coddasasumiNasUiyo saMbhUo gabbhe / tao mAhasuddhabIyAe jAo paMcAsapuvvalakkhAU kaNayavaNNo putto / so ya gava (bbhu)ppaimabhikkhaNaM sakkeNA'bhinaMdio tti paiTThio piuNA'bhinaMdaNo NAma / ahu(dbhu)TThadhaNusayapamANo ya abhinaMdaNakumAro aTTha(ddha) terasapuvvalakkhovari saaTThapuvvaMgAhiyANi saGgRchattIsapuvvalakkhANi jAva kayarajjo mAhasuddhaterasIe nikkhaMto / aTThArasavarisovari posasuddhacauddasIe saMpattakevalo vAnaralaMchaNo vAmadAhiNapAsesu kAlIdevIjakkhesaradevapajjuvAsijjamANo saMbhavajiNo(Na) titthapallaTTe(TTa)NeNa pavattiyaniyatittho'bhinaMdaNakevalI aTThArasavarisUNaM aTThapuvvaMgUNaM ca puvvalakkhaM jAva viharittA sammeyasihare vaisAhasuddhaaTTamIe siddho tti / abhinaMdaNo tti gayaM // abhinaMdaNajiNAo ya navasAgarovamakoDilakkhehiM paMcamo sumaijiNo tti sumaijiNakahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve pukkhalAvaI - vijae sakkhaure ( saMkhaure) Nayare vijayaseNo rAyA / tassa sudaMsaNA nAma devI / sA ya kayAi kIlAnimittamujjANaMmi nagaralogaM vaccaMto (taM) nAUNa niggayA hatthiNIrUDhA / daDuM ca nArimegaM bahuba (va) hUsahiyaM tIe pucchio mahallao ' kA esA ?', so bhaNai 'naMdiseNasiTThise (sse)mA bhajjA donhaM niyaputtANamevA (yA) hiM caucauvahUhiM sahiyA vaccai / taM ca soccA puttajammamA (mmummA) hiyA devI niyabhavaNamAgaMtuM visajjiyasahIjaNA paDiyA sayaNijje / tahA ya nAUNA''gao rAyA bhaNai 'devi ! kiM tuha A (a) sAhINaM jeNevamuvvijjA (ggA) 'si ?' tao sAhie niyAbhippAe raNNA - 'tahA karemi devayArAhaNAi ho ( jahA ) te putto hoi'tti vottu saMThiyA(saMThaviyA) devI / puttanimittaM ca purao paDi[o] kuladevayAe / bIovavAsaMmi ya samAgaMtuM 'mahArAya ! kimuvviggo a[ si? ] ? bhavissai te salakkhaNo po (pu) tto 'tti vottuM gayA kuladevayA / samuTTha ca raNNA kahio kuladevayAvaiyaro / tao parituTThAe devIe diTThasIhakisorasumiNayAe pUriyAbhayadANAidohalAe jAo purisasIho nAma putto / -- -- so ya saMpattajovvaNo kayAi gao kIlaNatthamujjANaM / taMmi ya samosariyaM viNayanaMdaNaM nAma sUriM surUvaM daTThUNA''vajjiyahiyao gao tadaMtiyaM / nisuo (a) dhammo ya patthiMto pavvajjaM bhaNio sUriNA, jahA - 'gurujaNaM pucchiUNA''gacchAhi' / tahA ya kAumAgao dikkhio sUriNA pAliuM ca cArittaM
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ [48] kayANasaNo jAo vejayaMte vimANe devo / tao sAvaNasuddhabIyAe caviUNa iheva jaMbuddIve bhArahe vAse kosalapure mehassa raNNo maMgalAe devIe coddasasumiNasu(sU)io saMbhUo gabbhe / tao vaisAhasuddhaaTThamIe jAo cAlIsapuvvalakkhAU kaNayavaNNo putto / saMbhUyammi jamimaMmi jaNaNIe savvakajjesu sumaI jAyA teNeso paiTThio piuNA sumaI NAma / avi ya bhaNNihii bIi(ya)pariccheyabuddhisagge savakkivavahAre / jaha taha jaNaNI sumaI, teNa kayaM nAma sumai tti // tidhaNusayapamANo ya sumaikumAro dasapuvvalakkhovari bArasapuvvaMgAhiyANi auNatIsaM puvvalakkhANi jAva kayarajjo vaisAhasuddhanavamIe nikkhaMto / avi ya - sumai ttha niccabhatteNa niggao; vAsupujjo jiNo cauttheNa / pAso mallI vi ya aTThameNa sesA u chaTeNaM // [A.ni. 228] tao vIsavarisovari cettasuddhekArasIe saMpattakevalo koMcalaMchaNo vAma-dakkhiNapAsesu mahAkAlIdevItuMbarujakkhapajjuvAsijjamANo abhinaMdaNajiNatitthapallaTTaNeNa pavattiyaniyatittho sumaikevalI vIsavarisoNaM bArasapuvvaMgUNaM ca puvvalakkhaM jAva viharettA sammeyaselasihare cettasuddhanavamIe siddho tti / sumaijiNo tti gayaM // sumaijiNAo ya nauIsAgarovamakoDisahassehiM chaTTho paumappahajiNo tti paumappahajiNakahA bhaNNai - susImAe nayarIe aparAjio NAma rAyA pihiyAsavasUrisamIve vihie(ya) pavvajjo jAo gevejje devo / tao mAhakiNhachaTThIe caviUNa iheva jaMbuddIve bhArahe vAse kosaMbIe nayarIe vara(dhara )ssa raNNo susImAe devIe caudasasumiNasUio saMbhUo gabbhe / tao kattiyakiNhabArasIe jAo tevIsa(tIsa)puvvalakkhAU pavAlayavanno putto / gabbhagayaMmi ya jamimaMmi jAo paumasayaNijje dohalao so ya devayAe saMpADio, paramavaNNo ya bhagavaM teNeso paya(i)TThio piuNA paumappaho naam| __ aDDAidhaNusayapamANo ya paumappahakumAro addhaTThamapuvvalakkhovari solasapuvvaMgAhiyANi saDDekkavIsapuvvalakkhANi jAva kayarajjo kattiyakiNhaterasIe nikkhaMto / chammAsovari cittapunnimAe saMpattakevalo paumalaMchaNo vAma-dAhiNapAsesu kusumAdevI-accuyajakkha(accuyAdevI-kusumajakkha?)pajjuvAsijjamANo sumaijiNatitthapallaTTaNeNa pavattiyaniyatittho paumappahakevalI chammAsUNaM solasapuvva(vvaMgUNaM) [ca puvvalakkhaM] jAva viharettA sammeyaselasihare maggasirakiNhekkArasIe siddho tti / paumappahajiNo tti gayaM // paumappahajiNAo vi navasAgarovamakoDisahassehiM sattamo supAsajiNo tti supAsajiNakahA bhaNNai - khemapurI[e] naMdI nAma rAyA aridamaNasUrisamIve vihiyapava(vva)jjo jAo gevejje devo / tao bhaddavayakaNhaTThamIe caviUNa iheva jaMbuddIve [bhArahe vAse] vANArasInayarIe suppaiTThassa raNNo puhavIe devIe coddasasumiNasUio saMbhUo gabbhe / tao jeTTasuddhabArasIe jAo vIsapuvvalakkhAU kaNayavaNNo putto / gabbhatthe ya jamimaM jaNaNI kakkasakukhI(kkhI) vi supAsA saMpannA teNeso paiTThio piuNA supAso nAma /
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ [49] dudhaNusayapamANo ya supAsakumAro yaM (paM) capuvvalakkhovari vIsapuvvaMgAhiyANi coddasapuvvalakkhANi jAva kayarajjo jeTThasuddhaterasIe nikkhaMto / navamAsovari phagguNakaNhachaTTIe saMpattakevalo phaNAlaMchaNo [sotthiyalaMchaNo] vA bhvN(v)ti| avi ya - jeNega-paMca-naya(va)siri-su nAgasejjAsu tisu vi patteyaM / jaNaNI sumiNe suttA, gabbhatthassA''si sAmissa // 1 // teNega[paMca-nava-]phaNa- phaNirayaNA-rehiya (o) samosaraNe / sakkeNa saccavijjai, vivihaM pi supAsasIsAi // 2 // evaM pAsajiNassa vi, ti - sattehiM kevalaM phaNiphaNAhiM / jaNaNisumiNAipuvvaM, vattavvaM duppayAraM ti ||3|| jaM ca'NNaM satthiyalaM-chaNAi bhaNiyaM jiNANa tassa puNa / risahasseva saM(aM)gagayaM, haMsaNaM (Na) NeyaM nimittaM ti // 4 // evaM ca vAma-dAhiNapAsesu sIyAdevI (saMtAdevI ?) - mAyaMgajakkhapajjuvAsijjamANo paumappahajiNatitthapallaTTaNeNa pavattiyaniyatittho supAsakevalI navamAsUNaM vIsapuvvaMgUNaM ca puvvalakkhaM jAva viharettA sammeyaselasihare phagguNakaNhasattamIe siddho tti / supAsajiNo tti gayaM // supAsajiNAo ya nauisAgarovamakoDisaehiM aTThamo caMdappahajiNo tti caMdappahajiNakahA bhaNNai - rayaNacaMpAe nayarIe paumo nAma rAyA jugaMdharagurusamIve vihiyapavvajjo jAo vejayaMtavimANe devo / tao cettakaNhapaMcamIe caviUNa iheva jaMbuddIve bhArahe vAse caMdA ( dA ) NaNAe nayarIe mahaseNassa raNNo lakkhaNAe devIe coddasasumiNasUio saMbhUo gabbhe / tao posakihabArasIe jAo dasapuvvalakkhAU sasivaNNo putto / gabbhagayaMmi ya jamimaMmi jaNaNIe jAo caMdappiyaNe dohaloo (lao ? ) caMdavaNNo ya bhagavaM teNeso paiTTio piuNA caMdappaho nAma / I saddhadhaNusayapamANo ya caMdappahakumAro aDDhAiyapuvvalakkhovari cauvIsapuvvaMgAhiyANi ahachaTha(addhasatta?)puvvANi(puvvalakkhANi) jAva kayarajjo posakiNhaterasIe nikkhaMto / bimAsovari phagguNakiNhasattamIe saMpattakevalo caMdalaMchaNo vAma - dAhiNapAsesu jAlAmAliNIdevI-vijayadevapajjuvAsijjamANo supAsajiNatitthapallaTTaNe pavattiyaniyatittho caMdappahakevalI bimAsUNaM cauvIsapuvvaMgUNaM ca puvvalakkhaM jAva viharettA sammeyaselasihare bhaddavayakiNhasattamIe siddho tti / caMdappahajiNo tti gayaM // caMdappahajiNAo ya nauisAgarovamakoDIhiM navamo suvihijiNo tti suvihijiNakahA bhaNNai puMDarIgiNIe nayarIe mahApaumo nAma rAyA / jayanaMda[na] paramagurusamIve vihiyapava(vva)jjo jAo vejayaMtavimANe devo / tao phagguNakaNhanavamIe caviUNiheva jaMbuddIve bhArahe vAse kAyaMdInayarIe suggIvassa raNNo rAmAdevIe coddasasumiNasUio saMbhUo gabbhe / tao maggasirakiNhapaMcamIe jAo dupuvvalakkhAU sasivaNNo putto / gabbhagayaMmi ya jamimaMmi jaNaNI savvAsu vi suvihIsu kusalA jAyA / teNeso paiTThio piuNA suvihI nAma / pupphadohalaeNa ya daMtuggamAo pupphadaMtoti / -
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ [50] dhaNusayapamANo ya suvihikumAro paMcAsapuvvasahassovari aTThAvIsapuvvaMgAhiyANi paMcAsapuvvasahassANi jAva kayarajjo maggasirakiNhachaTThIe nikkhaMto / cauvarisovari kattiyasuddhataiyAe saMpattakevalo magaralaMchaNo vAmadAhiNapAsesu sutArAdevI-ajiyajakkhapajjuvAsijjamANo caMdappahajiNa[tittha]pallaTTaNe pavattiyaniyatittho suvihikevalI cauvarisUNaM aTThAvIsapuvvaMguNaM ca puvvalakkhaM jAva viharettA sammeyaselasihare bhaddavayasuddhanavamIe siddho tti // suvihijiNo tti gayaM // suvihijiNAo navasAgarovamakoDIhiM dasamo sIyalajiNo tti / sIyalajiNakahA bhaNNai - susImAe nayarIe paumuttaro rAyA sacchAhasUrisamIve vihiyapavvajjo jAo ANayakappe devo / tao caiUNa vaisAhakaNhachaTThIe iheva jaMbuddIve bhArahe vAse bhaddilapure daDharahassa raNNo naMdAdevIe caudasamahAsumiNasUio saMbhUo gabbhe / tao mAhakaNhabArasIe jAo puvvalakkhAU kaNayavanno putto / gabbhagayaMmi ya jamimaMmi mAukarae(pha)riseNa piudeho dAhilo vi sIyalo jAo / teNeso paiTThio piuNA sIyalo nAma / nauI(i)dhaNUsio ya sIyalakumAro paNuvIsapuvvasahassovari paNNAsapuvvasahassANi jAva kayarajjo mAhakiNhabArasIe nikkhaMto / tivarisovari posasuddhacauddasIe saMpattakevalo sirivacchalaMchaNo vAmadAhiNapAsesu accuyA( asoyA? )devI-baMbhasaMti[jakkha]pajjuvAsijjamANo suvihijiNatitthavocchittIo gae caubhAgo(gI)kayapaliovamassegabhAge niyatitthaM pavattito sIyalakevalI tivarisUNANi paNavIsaM puvvasahassANi jAva viharittA sammeyaselasihare vaisAhakaNhabIyAe siddho tti / sIyalajiNo tti gayaM // sIyalajiNAo ya chavvIsavarisasahassa-chAvaTThivarisalakkhoNAe sAgarovamasayarahiyAe sAgarovamakoDIe ekkArasamo sijjaMsajiNo tti / sijjaMsajiNakahA bhaNNai - khemapurIe paMkagummo rAyA vajjadattagurusamIve vihiyapavvajjo ya jAo sukko(kke) devo / tao jeTTakiNhachaTThIe caviUNiheva jaMbuddIve bhArahe vAse sIhauranayare viNhussa raNNo viNhudevIe caudasasumiNasUio saMbhUo gabbhe / tao phagguNakaNhabArasIe jAo caurAsIvarisalakkhAU kaNayavanno putto / gabbhagayaMmi ya jamimaMmi jaNaNIe sovasaggasejjAsevaNe vi seyaM jAyaM teNeso paiTThio piuNA seyaMso nAma / avi ya - puvvapurisakamAgaya-niva-sejjA devayApariggahiyA / acchijjai jo taM puNa, allI(lli)yai devayA tassa // uvasaggaM kuNai navo(vaM?), gabbhubbhavadohaleNa jiNajaNaNI / jAvuvaviTThA tAvA-'ikkaMtA devayA tatto / jaM titthayarakae cciya, rakkhijjati tti tammi gabbhagae / jAyaM sijjA[vi]si(sa)yaM, iya sejjaMso tti nAma kayaM // asIidhaNupamANo ya sejjaMsakumAro ekkavIsavarisalakkhovari chAyAlIsavarisalakkhANi jAva kayarajjo phagguNakiNhaterasIe nikkhaMto / duvva(va)risovari mahAmAvAsAe saMpattakevalo gaMDayalaMchaNo vAma-dAhiNapAsesu mANavIdevI-IsarajakkhapajjuvAsijjamANo sIyalajiNatitthavocchittIo gae caubhAgIkayapaliovamassegabhAge
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ [51] supavi (va) ttiyaniyatittho sejjaMsakevalI duvarisoNANi ekkavIsaM varisalakkhANi jAva viharejjA (ttA) sammeyaselasihare sAvaNakaNhataiyAe siddhotti / sejjaMsajiNo tti gayaM // sijjaMsajiNakAlammi ya vaddhamANasAmijIvo taka (kka) hAe bhatti (bhaNi) ssamANo paDhamo tivAsudeva tti / tivuTTuvAsudevapaccakkhA sijjasajiNAo ya cauppannasAgarovamehiM bArasamo vAsupUjja vAsupujjajiNakahA bhaNNa rayaNacaMpAe nayarIe naliNigummo nAma rAyA vajjabhaddagurusamIve vihiyapava(vva)jjo jAo sukkakappe devo / tao jeTThasuddhanavamIe caviUNa iheva jaMbuddIve bhArahe vAse caMpAnayarIe vasupujjassa raNNo jayAe devIe caudasasumiNasUio saMbhUvo gabbhe / tao phaggukaNhacaudasIe jAo bAhattarivarisalakkhAU pavAlayavaNNo putto / gabbhattho ya bhagavaM puNo puNo jaNiNapUjAe vAsuNA -sakkeNa pUjio tti paya(i)TThio piuNo (NA) vAsupujjo nAma / sattaridhaNupamANo ya vAsupujjakumAro aTThArasavarisalakkhovari phagu( ggu ) NAmAvAsAe nikkhaMto / varisovari mAhasuddhabIyAe saMpattakevalo mahisalaMchaNo vAmadAhiNapAsesu pavarAdevI- kumAradevapajjuvAsijjamANo seyaMsajiNatitthavocchittIo gaesu causubhAgI (caubhAgI) kayapali ovamassa tisu bhAgesu pavvaiya(pavattiya)niyatittho vAsupujjakevalI cauppaNNavarisalakkhANi jAva viharettA caMpAe nayarIe AsADhasuddhacauddasIe siddhoti / vAsupujjajiNo tti gayaM // vAsupujjajiNakAlaMmi ya bIo duviTThavAsudevo tti duviTTuvAsudevakahA bhaNNai iheva jaMbuddIve bhArahe vAse bAravaInayarIe baMbho nAma rAyA / tassa subhajjeomA (subhaddA- umA ?)nAmigANaM doNhaM devINaM jeTTha- kaNiTThA vijaya ( ya ) - duviTThaNAmANo do puttA / te ya kayAi gayA kIlAnimittamujjANaM / tammi ya parisAe dhammaM kahamANaM vijayasUriM daddhuM vaMdiUNovaviTThA tadaMtie / samayammi pucchaMti bhayavaM 'bhayavaM ! savvalakkhaNasaMpuNNANa vi tumhaM kiM nivveyakAraNaM jeNa nikkhaMtA ?" sUrI bhai 'sAhemi summau jahA jAo'haM vijayasUri tti / vijayasUrikahA bhaNNai puvva[vi]de[he] ra(ri)dvAvaIvijae (Nayare) suriMdadatto nAma rAyA / tassa kaNayappA devI / tIse devadattA nAma dhuuyaa| kayAI ca siridattaraNNo putto'haM caMdagutto nAma sayalakalAkalAvakusalo rUsiUNA''gao suriMdadattasamIvaM / teNa vi sammANiUNa tattheva dhario / io ya rayaNe (NIe) pacchAhayaraM (harayaM) pavisaMtI kaha vi DakkA raNNA saddAviA maMtavAiNo, pi (va) jjAvio paDahao bhaNAviyaM ca jaMmaggiyaM dijjai' / taM ca soUNa mae pucchio niyadAso bhai kumArI bhuyaMgameNa / na ko vi taM pauNei' / -- - - -- sappeNa devadattA / te (taM) ca nAuM 'jo rAyadhIyaM pauNIkuNai tassa 'sAmi ! samAulo rAyA jao DakkA - tao kAlaba(ve)laM nirUviUNa saMjAyabharosao'haM gao rAulaM / pecchiUNa ya na (maM) maMtiNo (maMtIhiM) bhaNio rAyA jahA - 'deva ! pAhuNayakumAro vImo ettA picchijjau, mA kayAi gAruDe kusalo hojjA' / raNNA vi dINamuheNa bhaNiyaM 'kumAra ! kIrau kiMpi kumArIe jai kosallamatthi' / mae vi 'mahArAya ! visAeNA'laM / ahameeNaM ceva kajjeNA''gao' tti vottuM abhimaMtiyasalileNa acchoDiyA kumArI, jAva
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ [52] taiyavelAe vAliyaM tAe maNagamaMgaM / tuMo(tao) puNo puNo salilacchoDaNeNa pauNIkayA kumArI / tao rAyA bhaNai - 'ko nAma eyArisovagArakAriNo kumArassa paccuvagAro ?' mae bhaNiyaM 'ko mae mahAraNAIsu dukkha(kka)rAvasaro sArio jeNevaM muhA mahArAo saMmANusAvei(maM Adisei?) / souM cemaM kumArIe paloio'haM suTTa sANurAyadiTThIe / tao'haM kiMci samaya(yaM) No(NI)gamiUNa [tao niggao NiyabhavaNaM gao psutto| pahAe kaociyakaraNijjo Thio atthAiyAmaMDave / samAgayA vayaMsayA / pucchio tehiM uvveyakAraNaM / mae vi kumarIvuttaMto sAhio 'jaggio ya rattIe tti uttammai aMga'ti kahiUNa visajjiyA te / tao vammahummAheNaM taM ceva kumAriM jhAyaMto avahatthiyAsesakajjo ciTThAmi / tAva me bIyahiyayabhUeNa pasannacaMdanAmamaMtisueNA''gaMtUNa bhaNio - "kimevamavattho vi maM jahaTThiyaM Na sAhesi?'] ___ tao mae maNAgaM lajjiUNa vi duNNivArattaNao kAmavegassa sAhio se kumarIsaMgamummAhao / pasannacaMdo vi 'mA saMtappasu, tahA karissaM jahA tassaMgamo hoi(hi)'tti vottuM gao haTTamagge / tattha ya vA(vI)NamegaM molleNa gahAya rAulAbhimuhamAgacchaMto diTTho kumArIdAsaceDIhiM / bhaNio - 'kimesA vikA(kkA)i vINA ?' teNa bhaNiyaM - 'vikkAi' / tAhiM bhaNiyaM - 'jai samappesi tA daTThamaNhaM(mha) sAmiNImaM lei / teNa vi 'kuNahevaM, kiMtu sigghamANeyavva'tti vottuM samappiyA vINA / neuM ceDIhiM daMsiyA kumArIe / sA bhaNai - 'kahaM labbhai ?' tAhiM vi 'na pucchiyaM mollaM'ti bhaNie kumArIe pesiyA mollapo(pu)cchaNa[ttha]megA ceDI / tIe vi gaMtuM pucchaMtIe bhaNiyaM pasannacaMdeNa - 'jai pecchAmi kumAri tA jahA tahA vA demi' / sAhie ya taMmi saddAvio so kumAraviraharahukAviyAe kumArIe pasannacaMdo tatthA''gaMtuM pAya[vaDa]NuTThio diNNAsaNovaviThTho pucchio kumArIe - 'kuo tumaM ?' so bhaNai - 'nivviyaNaM kuNasu jeNa savvaM sAhemi' / tao kumArI[e] pAsAiM paNo(lo)yaNe diThaM(TThi)mamuMcaMte dUrIhUe pariyaNe pasannacaMdo bhaNai - 'devi ! jeNa tumaM rayaNIe visavegAo pauNIkayA so mama sAmisAlo tuhasaMgamAsApisAyagasio dasaMtaraMmamasa(mavaya)NijjaM saMpatto / tA tahA kaha vi kuNasu jahA so suttho hoi' / kumArI vi taM souM samadukkhattaNao maNAga(gaM) hara(ri)siyA bhaNai - 'ko puNovAo?' so bhaNai - 'jahA visassA'mayamosahaM tahA tuha virahajadukkhassa tuha saMgamo cevosahati / kumArI bhaNai - 'ja(jA)NAmImaM, kiM tu kahA(ha)magarahiNijjeNa vihiNA kumArasaMgamo me hojja ? tti bAhae hiyayaM' / souM cedaM kamArI bIyahiyayabhayAe bhaNiyaM vasaMtatilayAe jahA - 'navamIdiNe bhagavaIjattAe bAhimajjhe vaccissAmo. tattha ya taM kumAraM ghettumAgacchejjAsu' / etthaMtaraMmi ya kumArIsarIramasatvaM(masutthaM) nAUNA''gayA tattheva vejjeNa saha jaNaNI / tao niggao psnncNdo| sAhio'NeNA''gaMtuM so mama vaiyaro / samAgae ya navamIdiNe teNeva samaM gaMtuM taMdujjhAvaNamiuM ta(tadujjANaMmi u ta) mae gavasaMteNevaM(gaM)mi mAhavIlayAmaMDave diTTA vasaMtatilayAe saha kumArI bahuvihakAmaviyArehi vilavaMtI, nibhU(rU)viyA ya vAlaggAo nahaggaM jAva suiraM / ___ kumArI puNa mAhavIlayAguvilattaNao saMnihiyaM pi mamaM apecchaMtI bhaNai - 'vasaMtatilaya(yA)! nA'haM kiM pi piyajaNociMtiyaM(ciyaM) kajjaM jANAmi / tA tae'NuhUyavisayasuhAe samayaMmi jANAveyavvA' / vasaMtatilakA bhaNai - 'piyayamANukUlAe tae hoyavvaM / sesamahaM bhalissAmi' / kumArI bhaNai -
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'vammahovajjhAeNevA'hamaNukUlattaNaM sikkhaviyA / kiM tu tumamami(tumami)ttiyaM pucchAmi - kimesa palayakAlovamo me saMtAvaM(vo) taMmi dilRmi samissai navA ?' vasaMtatilayA bhaNai - 'pariciMtio vi suddhaM(kkhaM), deha(i); Nivvavai piyayamo nUNaM / diTTho uNa jaM jaNayai, rasaMtaraM tamamayamauvvaM // ahavA, tuma ciya thevavelAe'Nuhavissasitti jAva jaMpai vasaMtatilayA tAva 'kiM' jaMpaMto payaDIhUo'haM / picchiUNa ya maM sahasA lajjiyA kumArI ciMtai - 'hA ! hiyayacoreNA'NeNa sayalamavagAmiyamamhaM cariyaM' / abbhuTThiuM ca vasaMtatilayAe 'sAgaya'ti bhaNaMtIe diNNamAsaNaM, uvaviTTho'haM taMmi / khaNaMtareNa vasaMtatilayamuddisittA bhaNAmi - 'kimesA mu(tu)ha sahI darisaNeNa'mhamevamoyaNa(moNaya)muhI tanhikkAviyA ? jao kalINA gihAgayamaNNayANaNA sammamavayaraMti tti maggo' / vasaMtatilayA bhaNai - 'kumAra ! sukumArA kumArI sUri(ra)kiraNapharisaNe[Ne] hA''gamaNeNa ya maNAyaM pIDiyA na sakkei tuhovayAraM kAuM, tA na tae chalannesiNo(NA) hoyavvaM' / mae bhaNiyaM - 'suMdari ! kimettha cchalaM ? na'mhe bAhiravavahAratthiNo kiM tu sabbhAvasiNehovayAraparAyaNA / so ya cittagao / tahA vi vaccharI kIrai ?' | tao samao tti kaliUNuTThiyA vasaMtatilayA kalahoyatila(tali)yAgayaM kappUrasaNAhaM taMpU(bU)laM kumarIsahatthagutthaM ca baulamAliyaM mama samappeha(i) / mae vi savvaM saharisaM ghettuM ti(ni)vesiyA niyakaMThe vaulamAliyA samANiyaM ca niyAvIlaM mottUNa taMbolaM / paloyaM(paloiyaM) cA'vaMgadeseNa(Ne)sIlajjoNayamuhIe kumArIe mamA'bhimuhaM / mama(e) vi paloiyaM tIse vayaNaM / tao davAviyaM pasannacaMdahattheNa taMbolaM / itthaMtaraMmi ya tatthA''gao mahasaMtio paDihAro bhaNai - 'deva ! raNNA pesio kaMcuI AvAse ciTThai / bhaNiyaM ca teNa jahA - "lahuM ceva saddijjAu kumAro jamaikkamai suMdarA vArA" / teNA'haM turiyamAgao / saMpayaM kumAro pamANaM' / tao 'huM NNa(A)gacchAmi' tti kuNaMto niggao'haM pasannacaMdeNa vasaMtatilayAe - 'tae puNa'mhamAvAsamAgaMtavvaM'ti vottu niggaeNa saha patto niyAvAsaM / diTTho kaMcuI / pAyavaDaNuTThieNa ya bhaNiyaM teNa - 'kumAra ! samAisai rAyA jahA - "jA jIvaviyA tae mama pANappiyA kumArI sA paDicchejjAu saMpayaM, vivAhadiNaM puNa niTUMkiUNa kahissAmo" / ' mae vi 'jamANavei rAyA taM kIrai' tti vottuM dinnaM kaMcu[i]No taMbolaM / tao paNamittA niggao kaMcuI / ___ kumArI vi sahIhiM samamacchiUNa tattha kiMci velaM gayA niyabhavaNaM / viNNAyavuttAe ya vaddhAvisAyA(vaddhAviyA sA) vasaMtatilayAe jahA - 'sahi ! dhIrA hohi / jamakkhaNio tuha kajjeNa tAo / tahA'haM bhaNiyA'si(mhi) kumArANucareNA"''gaMtu(ta)vvamamhA''vAsaM" / tA sahImAe vatti(citta)vaTTiyAe kiMcidavatthAsUyagaM cittakammamAhi(li)hasu / ' tao kumArIe lihiyA paTTiyAe virahAuracakkavAI / vasaMtatilayAe vi tIe hiTThao lihiA imA gAhA - Amuyai mahaipuliNaM, kamalaM ali(lla)yai visaya(i) sarasabhi(li)le / rasai karuNaM varAI, cakkAI piyavioyaMmi // tao ghettu taM cittavaTTa(TTi)yaM taMbolAiyaM cA''gayA mamA''vAsaM / daTuM ca mae sAyaraM saMbhAsiya(yA) taMbolAI(lAI) samappettA bhaNai - 'kumAra ! kumArIe tumha samIvaM sarIrapauttinimittamiha pesiyA cittaviNoyaNatthaM
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ [54] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN ca cittavaTTiyAe lihAviyA kumArIhattheNesA mae cakkavAI / lihiyA ya cakkavAihe?o'vatthAsUyaNatthamimA mae sayaMkayA gAhA' / taM ca mae nirUvittA paDhiyamimaM - niyayAvatthaM sAhai, esa cciya navari nIsahasarIrA / ajjattagahiyanivaDiya-muNAlavalayAe caMcUe / puNo ya bhaNiyaM - 'sAhu sAhu ! sajIvaM cittakamma, tahA avatthANurUvA ya te gAha'tti / evaM ca paidiNamannonnaviNoyaMgapesaNeNa saMpatte vivAhadiNe kaha vi gao'haM taMmi ceva vaNe / tattha ya bhaviyavvayAniogeNa tIe ceva ci(si)lAe(?) leppamayakAmadevamactI diTThA mae kumArI / ciMtiyaM ca leppamayakammaviseseNa saMbhAviUNa jahA - "pemANurattaM pi maM mottuM annapurisAsattA kumArI / tA kiM mamemAe jao parihario tIe'i(haM) / tA mahArAyassa'sAhiUNa'nnattha jAmi / tao tIe ceva rayaNIe kayavai(kaivaya) purisasahAvo(o) niggao ahaM NagarAo ya mahADavimegamullaMghiuM patto caMpApuriM / AvAsio vivittapaese / sohaNadiNaMmi sIharahanAma(maM) taM nayarIrAyaM daTThamolaggiumADhatto / io ya suriMdadattarannA gavesAvio'haM na kattha vi vinnAo / devadattA vi maM gayaM nAUNa bahuhA vilavaMtI bhaNai - nAo'si tumaM sAmiya !, mamaM pi jANihisi dIhakAleNa / mottUNa tumaM jama(mma)tare vi jai annahA hojjA / kiM bahuNA bhaNieNaM paricattAI mae tuha vioe / visayasuhAi [mahAya]sa !, sahiyAiM vilAsakajjehiM / / souM cemaM bhaNiyA sA sahIhiM - 'sAmiNi ! jo tuma muttumevaM gao tassa kae kimirasa(kimerisa) paiNNAi ?' tao tatthevA''gaMtuM jaNaNI bhaNai - 'putti ! jai so samAgamissai ta(tA) sohaNamannahA tao vi suMdarayaro ko vi hohI / tA mA kilissasu / jao te tAo ceva suMdarAsuMdaraM jANai' / kumArI bhaNai - "kimevaM jANiyavvaM ? tumaM ciya tAyassa sAhejjasu jAhe(jahA?) mamemaMmi bhave so vA jalaNo vA hatthe laggihI' / evaM ca sA pariharittu purisadarisaNaM suvvayAgaNa(Ni)NIsamIve sAvayA hoUNa dhammanirayA ciTThai tti| tao ya caMpAnayarIe sIharahassa raNNo putto samarakesarI nAma *saya(i)vAyariovaeseNa maMtamabbhasamANo kaha vi maMtadevayAe chalio jAo gahillo / bhaNiyaM ca maM taM tesiM ca purao raNNA - 'pecchaha kahaM me kumAro gaheNa viDaMbio ?' taM cA''yanniUNA''NAvio mae so kumAro / pauNIkareha(kao ya) vihiNA / tao rAyA mahANubhAvattaNeNA''vajjio 'rajjaddhamimassa mae sohaNadiNe dAyavvaM' ti jAva ciMtai tAva niggacchaMto'haM rAulAo saddAvio rAyamahAdevIe bhaNio - 'bahUNi divasANi tuha saMgamUsiyAe mae gamiyANi / savayaM(saMpayaM) jaM hoi taM kuNasu' / taM ca souM visanno'haM paDhAmi - zaivAcArya
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'na hu aMba ! tujjha doso, majhaM ciya pAvapariNaI esA / jeNa jaNaNIsamANA, tumamevaM bhaNasi maM sahasA // ' tao 'khamiyavvaM' ti vottuM niggao / gao niyAvAsaM pasannacaMdassa taM sAhemi / so bhaNai - 'sohaNaM kayaM, kiMtu jahaTThiyamidaM tu sAhemi raNNo' / mae bhaNiyaM - 'na juttameyaM, da(de)saccAo ceva saMpayaM saMgao' / pasannacaMdo bhaNai - 'tadaM(yaM)pi [na] juttaM, tao sA rAyAna(Na)mannahA muggAhiyassai(vuggAhissai?)' / mae bhaNiyaM - 'jaM hoi taM hou, tahA vi gaMtavvaM' / tao calio'haM desaMtaraM / io ya devIe sAhiyaM raNNo jahA ''haM patthiyA teNa rAyaputteNa, na mae manniyaM' / taM ca souM visanno rAyA jAva niuNaM gavesAvei tAva jIe saddio'haM tIe ceva sAhiyaM jahA - 'so ceva patthio sayamamhaM sAmiNIe, na ya mahANubhAveNa manniyaM' / souM cedaM raNNA nipU(rU)vAvio'hamAvAse, na ya diTTho / sAhio ya pacchAgaeNa'mhaM puriseNeso vaiyaro / / tao'hamuvviggo patto rayaNapuramAvAsio bAhiriyAe / pucchieNa ya kulaputtaeNegeNa sAhiyaM me jahA - 'guNi(Na)nihI rayaNaseharo nAmeNa rAyA' / tao tuTTho'haM kayasarIraTThiI gao rAyaMgaNaM / paDihArajANAvio ya rAyaMtiyaM pAe(ya)paDaNuTThio niviTTho dinnAsaNo / pucchieNa 'kao'tti sAhie(yaM) sayaM mae ranno jahA - 'piuruTTho tumaMtiyamAgao' / raNNA bhaNiyaM - 'sohaNaM kayamimaMpi te niyaM rajjaM' / evaM ca tattholaggaMteNa kayAi maNippahaputtassa rajjaM kA(dA) ukAmAe devIe dinnaM ranno visaM, uttAriyaM mae / taM ca nAUNa saddAvio'haM maNipabheNa / mettI ya teNa samaM mama jAyA / na yA'haM jANAmi jahA - raNNo'NeNa di(vi)saM puttrN(ttN)| raNNA vi taM mettiM NAUNA'haM bhaNio jahA - ''NeNa durAyAreNa saha saMjogo na kAyavvo' / tao'haM 'taha'tti kAuM saMThavaNatthaM gao kumAragehe / etthaMtaraMmi ya raNNA kumAraviNAsaNatthaM pesiyA purisA / te ya paharaMtA [tA]va annAva(ya)mmi samae 'ko vi gae-ko vi gae'tti mae kumAreNa ya sannaddheNa houM ke u viNAsiyA sesA u naTThA / etthaMtaraMmi ya atthamio sUro / niggao gihAo mae saha rAyaputto / calio niyamAulagaMtie / ahaM puNa tamApucchittA sasahAo gao rayaNabhUmiM / tattha ya khaNAvie rayaNAgare pattANi rayaNANi ghettuM jAva gamissAmi tAva va(ca?)raDeNegeNa dhADayaM dAUNuddAliyANi rayaNANi / baMdhiUNa nIyA niyapalliM, nikkiMcaNattaNao ya bahudivasehiM mukkA niggayA pallIo / tao parivAra-purisA niratthaM maM mottuM gayA disodisiN| jAo'hamegAgI / patto paTTaNamegaM / tattha ya haTTamajjhe paDhiyaM kathageNa - vaccai jahiM jahiM ciya, bhogasuhAsAi vinaDio puriso / pAvai tahiM tahiM ciya, puNNehi viNA gurukesela(kilesa) // dhammo susevio hoi, kAraNaM attha-kAma-mokkhANaM / teNa viNA kiM sijjhau, kAraNao kajjasiddhi tti // souvema(meva) mevameya'ti kayanicchao dhammaM kAukAmo gao nagarabAhirujjANe / diTTho ya tattha samuppannohinANo vijayaseNasUri(rI) parisAmajjhe sAhaMto dhammaM / vaMdiUNa(Nu)vaviThTho tadaMtie / bhaNiyaM ca sUriNA maM paloettu - 'sapu(ppu)risa ! kiM visUrasi puvvajjiyakammao ?' mae bhaNiyaM - 'bhagavaM !
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNA taM ku(kiM) kumaM(kamma) ?' sUri bhaNai - 'sAhemi, summau' / 'io cautthabhave tumaM saMkhalu( pu? )ranivAsI baMbhaNo / nimaMtio dhammadivasesu punnnnbhddsitttthinnaa| tattha ya majjhaNNa(graha)samae bhoyaNatthaM tuhA''gayassego nijjigIso chaTThapAraNio bhikkhAnimittamAgao / so ya sAyaramatu(bbhu)dvittA paDilAhio siTTiNA gao saTANaM / taM ca daTuM tae maccharieNa bhaNio seTTI 'aho kaTThamannANaM jeNa tumhArisA vi viveiNo mujhaMti, jao kimaNeNaM suddajAiNA soyAyAravajjieNa sammANieNaM ?' siTThI bhaNai - 'kimajuttaM ? jao gihAgayassA'vassaM dAyavvaM' / tae bhaNiyaM - 'dijjai kiMtu tameyArise nipphalaM' / seTThI bhaNai - 'tumaM na jANasi' / ' ___'tao va(tu)maM sAhuniMdApaccayaM jAgavihiyabahupasughAyapaccayaM cA'suhakammamuva[va]jjiUNa uvavaNNo rayaNappahapuhavIe, tao uva(vva)TTiUNa jAo aDavIe hariNo / tattha ya muNimegaM daTThaNa(Nu)vasaMto kayANasaNo sAvasesakukammo tumaM samuppanno caMdagutto' / ___ taM ca souM saMbuddho'haM bahupANIhiM saha pavvAvio vijayaseNasUrIhiM / samayaMmi tehiM ceva nivesio'haM vijao nAma sUri tti // gayaM / suyavijayasUricariyAi vijaya-duviTThaNo - 'bhayavaM ! sAhu sAhu te [cariyaM] nivveyakAraNaM'ti vottu gayA niyaTThANaM / kayAiM ca tesimaMtiyamAgao tArayapaDivAsudevo(va)dUo / paviTTho paDihAraniveio / pa(pu)cchio duviTThaNA kusalaM tArayanaravaiNo / dUo bhaNai - 'kusalaM, kiMtu devo samANavei - puhavIe donni pahuNo, lajjAkarameyamati supurisANa / tA majjha balaM tuliyaM(u), puhavi geNhasu mamA''NaM vA / ' souM cedaM bhaNiyaM duviThThaNA - 're dUya ! puhavI vikkamasajjhA, sA uNa gahiyA mae mamA''NAe / tuha sAmI jamamaya(i)raM, jAu sahattheNa vA nemi // tA gaMtuM tumameyaM sigdhaM sAhesu niyapahuNo / ' teNa vi gaMtuM sAhiyaM tArayassa / tArao vi Agao sabalo duviThThaNA sabaleNa sa(saM)muhIhUo jitto duviTThassa cakkaM muMcai / taM cA''gaMtuM puNNANubhAvao caDiyaM duviThThahatthe / tao teNeva chiNNasIsaM tArayaM kAUNa jAva duviThThavAsudevo battIsasahassaMteuraparivArio solasamauDabaddharAyasahassasaMsevijjamANo dAhiNabharahaddhaM bhottuM gao ahogaI / vijayabaladevo vi duviThThavAsudevavioe vijayasUrisamIve nikkhamittA siddho tti / duviThThavAsudevo tti gayaM // duviThThavAsudevapaccakkhA vAsupujjajiNAo ya tIsasAgarovamehiM terasamo vimalajiNo tti vimalajiNakahA bhaNNai - riThThapuranayare paumaseNo rAyA savvaguttagurusamIve vihiyapava(vva)jjo jAo sahassAre devo / vaisAhasuddhabArasIe caviUNaheva jaMbuddIve bhArahe vAse kaMpillapure kayavammassa raNNo sAmAdevIe coddasasumiNasUio saMbhUo gabbhe / tao mAhasuddhataiyAe jAo saTThivarisalakkhAU kaNayavanno putto / gabbhagayaMmi ya jamimaMmi jaNaNIe Nu buddhI vimalA jAyA, teNeso paiTThio piuNA vimalo nAma /
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN saTThidhaNUsio ya vimalo kumAro pannarasavarisalakkhovari tIsaM varisalakkhANi jAva kayarajjo mAhasuddhacautthIe nikkhaMto / duvarisovari posasuddhachaTThIe saMpattakevalo sUyaralaMchaNo vAmadAhiNapAsesu vijayAdevI-chamu(mmu )hajakkhapajjuvAsijjamANo vAsupujjajiNatitthavocchittIe volINe paliovame pavattiyaniyatittho vimalakevalI duvarisUNANi pannarasapuvvalakkhANi jAva viharettA sammeyaselasihare AsADhakiNhasattamIe siddho tti // vimalajiNo tti gayaM // vimalajiNakAle ya taio [sayaMbhuvAsudevo tti] sayaMbhuvAsudevakahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse bAravaIe purIe bha(ru)do nAma rAyA / tassa suppahA-puhainAmigANaM doNhaM devINaM bhadda-sayaMbhU nAmagA do puttA / te ya kayAi viyaraMtA [saM]khavarujjANe gayaM caunANoveyaM muNimegaM dalR vaMdaMti, dhammalAbhiyA ya teNuvaviTThA bhaNaMti - 'bhayavaM ! paDhamajovvaNe vi kiM tumhaM vayagahaNe nivveyakAraNaM ?' so bhaNa[i] - 'sAhemi suma(mma)u tahA jao'haM' / muNikahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse soriyapure daDhadhammassa raNNo guNadhammo nAmo'haM putto sayalakalAkalAvakusalo guNappio ya / soUNIsANacaMdarAyA(ya)dhUyAe kaNagavaIe sayaMvarAmaMDagaM gao vasaMtapuraM / tattha ya bahurAya-kumAramajjhovaviTTho sayaMvarAmaMDavamAgayAe kaNagavaIe paloio'daM(haM) ssinnehditttthiie| mae vinnAya'micchai' / tao 'pajja(ccU)se sayaMvarAmaMDavo bhavissai'tti bhaNie gayA rAyakumArA niyAvAsesu / jAyAe rayaNIe paDhamapahare sahiyA dAsaceDIhimegA pariNayavayA AgayA mamaMtie nArI / samappiyA tIe cittvttttiyaa| lihiyA vijjAharakumArI, hiTThao puNa'bhippAyasUyaNatthamimA gAhA - tuha paDhamadaMsaNuppanna-pemmarasavinaDiyAe~ muddhAe / kaha kaha vi saMThavijjai hiyayaM hiyasavvasArAe / tao samappiyaM maha kusumasamAlahaNeNa taMbolaM / taM ca ghettuM mae tA(tI)se dinnaM [o]yAriuM si(ni)yaM kaMThAbharaNaM / tao sA bhaNai - 'sAmiNIsAmA(lA)iTuM kiMci vattavvamatthi tA nivi(vvi)jaNaM kuNau kumAro' / pAsAvaloyaNeNa ya mamosarie pariyaNe sA bhaNai - 'kumAra ! vinnavei kumArI jahA - "mae ttha(tu)mamicchio, kiMtu jAva na mama koi samao puNNo tAva nA'haM tae kiM ci vattavvA" / mae bhaNiya mevaM hou' / gayA sA nArI / / pahAyammi ya sayaMvarAmaMDavatthassa me kaMThe vilaiyA kumArIe varamAlA / vilakkhIhUyA ya sesA rAyakumArA gayA saTThANesu / bhaNiyA sahIhiM kumArI, jahA - 'sAmiNi ! mottuM sesakumAre kimeso tae vario ? kumArI bhaNai - 'su(mu)ddhAo! na jANaha rUvaguNeNa so mae vario' / tao vichaDDeNaM vitto vIvAho / nIyA sanagaraM / kaNagavaIe kao AvAso / ThiyA niyAvAse / paccUse samAgao tIe bhavaNaM / nivesio niyAsaNe / khaNamettaM ca subhAsiyapaDhaNAiviNoeNa ciTThittA gao niyAvAsaM / evaM ca niccamAharajAharAmettakArao'haM tIe'bhippAyamamuNato 'kahamimIe majjhaM jANI(Ni)yavvaM' ti ciMtiUNa gao niyAvAsaM / sutto ya rayaNIe picchAmi sumiNayaM jahA - me(e)gA gahiyakusumamAlA itthiyA maha samIve aagyaa| tIe bhaNiyaM- 'giNha evaM kusumamAlaM / jao bahUNi divasANi tuhanimittamimIe sNkppiyaae| taM cA'haM genhaMto viuddho / kAuM paccUsaki[ccaM gao atthANe / ] sumiNayANusAreNa 'saMpannaM me samIhiyaM'
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ ti jAva ciMtemi tAva vinnattaM paDihAreNa jahA - 'deva ! ego parivAyago vAre ciTThai, bhaNai ya - "bhaya(i)ravvAyarieNA'haM pesio rAyaputtadaMsaNatthaM" / ' tao mamA'NunnAe pavesio so paDihAreNA''huMDavihuMDadeho / paNamio mae dinnAsIso vaiTTho niyakaTThAsaNe, bhaNai - 'rAyaputta ! bhaya(i)ravAIra(ri)eNA'haM tuhaMtie pesio' / mae bhaNiyaM - 'kaha(hiM) puNa bhagavaMto?' so bhaNai - 'nayaravA(bA)hiriyAe' / mae bhaNiyaM - 'amhaM te dUratthA vi guruNo, saMpayaM puNa sohaNaM kayaM jmihaa''gyaa| to vaccaha tubbhe, ahamavi samAgao' / tao gao parivAyao vi| __ [bIya] diNapalU(ccU)se ya gao'haM vagghacammovari niviTThassa bhayarava(vA)IriyassaM'tie, daTuM cA'hamabbhuTThio teNa paNayassa ya me diNNAsIso, NA(u)vavisaNA(Na)tthaM daMsiyA vagghakattI / tao'ha(haM) [sIso] tumhe guruM(rU) ca' tti vottuM [u]vaviThTho niyapurisuttarIe / bhaNiyaM ca mae - 'bhayavaM ! pasaMgeNa vi jattha tumhe vaccaha so do(de)so kayattho, kiM puNa disiUNa tA'Numa(gga)hio'haM tumhAgamaNeNaM ?' jaDahArI bhaNai - 'bhadda ! juttamuttaM, kiM tu na(ni)kkiMcaNo'haM tumhArisANa vi nociyaM kiMtu(kima)vi kAuM smttho'| mae bhaNiyaM - 'bhagavaM evameyaM / kiMtu gurUNaM diTThipasAo ceva dANaM, tA samAisaMtu bhagavaMto - kiM mae kAyavvaM ?' jaDahArI bhaNai - 'mahAbhAga ! aTThavarisANi mae maMtassa vihiyA puvvsevaa| saMpayaM phalasiddhI tuhAyattA, jao mahAsatto tumaM / taM maMtapuvvasevAparissamo me saphalo hoi tahA kunnsu'| mae bhaNiyaM - 'bhagavaM ! aNuggahio'hamimiNA''eseNa / tA samAisaha, jaM jahA karemi' / jaDahArI bhaNai - 'imIe kaNhacauddasIrayaNIe gae [pa]hare nayaruttarabAhiriyAe samANe(masANe) gahiyakhaggeNegAgiNA tae samAgaMtavvaM / jao tatthA'hamappacauttho hossAmi' / tao'ha mevaM karissAmi'tti vottuM gao niyaavaasN| tammi ya diNe 'sIsaM me dukkhai'tti vottumaNAgayameva visajjiyAsesasevayajaNo pavisittu sovaNayaM parihiyapaTTasADiyApaTTo gahiyakhaggarayaNo rA(ga)o'haM tammi masANe / daTuM ca bhaNio bhayaravAIrieNa 'mahAbhAga ! bhavissaMti mhaavibhuu(bhii)siyaao| tA ahamappacauttho tae mahAsatteNa rakkhiyavvo jahA siddhamaMto homi' / mae bhaNiyaM 'bhayavaM ! vIsattho kuNa, ko tuha sIsavAlaM pi nAmiuM samattho ?' tao bhayaravAirieNa maDayamuhe jAviyaM jalaNaM, maMtajAvapuvvaM pAraddho homo / uTThiyAo sivAsaddavihIsiyAo / tahA vi saraMteNa maMtajAve jAva gahiyakhaggo'hamuttaradisAe ciTThAmi tAvA''gao vigarAlarUvo kilikilAyamANo khettavAlo / DhukkaMto ya bhayaravAiriha(ya)ssa, hakkio ya mae, calio ya mamA'bhimuho / daTuM ca taM nirAtaka(nirAuhaM?) mae vi mukko khaggo / bAhujuddheNa nihaNettA vasIkao so maM bhaNai - 'supurisa ! siddho'haM, teNa kiM karemi ?' mae bhaNiyaM - 'jaDahAriNo samIhiyaM kuNasu' / so bhaNai - 'ta(tu)hANubhAvao ceva'ssa siddhamaMtassa saMpannaM samIhiyaM / saMpayaM jaM te karemi taM kahesu' / mae bhaNiyaM - 'mamettiyaM ceva ki(ka)jjamAsi / tahA vi jai te nibaMdho tA tahA kuNasu jahA sA me bhajjA vAse(vasI) hoi' / tao dinnovaogo devo bhaNai - 'vasIhossai sA te kAmarUvittaNapasAeNa / kAmarUvittaNaM ca te mamA'NubhAvao ciMtiyaM saMpajjissaI' / tao'haM siddhamaMteNa jaDahAriNA sANaMdamuvarU(bU)hio gao niyAvAsaM / bIyadiNe ya atthamie diNayare visajjiyAsesasevayajaNo gahiyakhaggo'haM kAmarUvaciMtaNeNa acakkhagoyaro
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 59 ] houM pAhariyAIhiM(hi)maddissamANo caDio kaNagavaIbIyabhUmiyAe tAva Thio jAva tI [ e ] 'halA ! kittiyA rayaNa(Ni)'tti pucchie duvAradesaTThiyAhiM bhaNiyaM dohiM dAsaceDIhiM jahA 'kiMcUNA do paharA' / tao kayaalaMkArA tAhiM ceva sahA''rUDhA vimANe / hiM(haM) pi niviTTho tassegakoNe / sigghaM ca gaMtuM taM vimANamoiNNaM mahAsaratIraThie naMdaNavaNe / tamaggagayA sovANaTThiyassa ya vijjAharassaM'tie gaMtuM paNayA kaNagavaI diNNAyaesA(diNNAesA ) ya teNovaviTThA | thevavelAe tahevA''gaMtumavarAo vi [ti]nni jaNIo vaiTThAo / khaNaMtareNa ya tatthA''gaMtumaNNe vijjAharA paviTThA puvvuttaradisi saMThie usahasAmiceihare / o tammi vi vijjAhare gae tattha tAsimekkAe vINAvAyaNaM, bIyAe vaMsavAyaNaM donhaM ca kAgalIgIyaM kuNaMtINaM Nhavio vijjAharehiM sAmI / gosIsacaMdaNAlittassa ya pUjiUNa bhagavao'NuppADio vo / tao teNa vijjAhareNa' 'jja kIse vArao'tti bhaNie uTThiyA kaNagavaI nacciraM pavattA / tIe ya naccaMtIe paDiyA kaha vi kiMkiNI / sA ya jjhaDa tti saMgoviyA mae na tehiM joyaMtehiM vidiTThA / khaNaMtareNa ya pekkhaNayamuvasaMhariUNa vijjAhareNa visajjiyAo tAo gayAo niyaThANaM / ahamapi tahevA''gaMtuM gao rayaNicaramajAme niyAvAsaM na keNai vinnAo / pahAyammi ya kiMkiNI samappittA bhaNio maisAgaro nAma maMtI (ti) putto niyavayaMso jahA 'mama kaNagavaIsamIvatthassesA kiMkiNI tae tIe samappiyavvA' / maMtiyammi teNA'haM gao kaNagavaIgehaM / sAhi [kIDaMta]ssa jitassa me maggiyaMmi gahaNae samappio (A) tIe maisAgareNa kiMkiNI / taM pariyANittA sA bhaNai 'katthesA saMpattA?' / ta(ma)e bhaNiyaM - me (e) sA paDiyA pattA ' / sA bhaNai 'kahiM ?' mae bhaNiyaM ' tumaM jANasi' / sA bhaNai 'na jANAmi' / mae bhaNiyaM tA mamemaM maisAgaraM mahAnemittiyaM pucchasu jeNa savvaM sAhei' 'jai evaM - / pucchio ya tIe so mamA'bhippAyaM nAUNa 'kallaM kahissAmi' / tIe vi evaM hou'tti vutte kiMciva (ve) laM sArIhiM ramiUNA'haM gao bhaNai niyAvAsaM / - - - rayaNIe ya puNo ya taheva tattha gaeNa mae vINaM vAyaMtIe kaNagavaIe calaNAo paDiyaM ghettumANIyaM neuraM / taM pi paccUse sikkhaviya maisAgarassa samape ( ppe )ttA gao'haM kaNagavaIgehaM / pucchio ya tIe maisAgaro 'kiM joiyaM taM joisaM ?' so bhaNai 'joiyaM, paramannaM pi te kiMpi naTTaM / sA bhaNai 'kiM ?' so bhaNai 'tumaM jANasi' / sA bhaNai 'jANAmi jahA naTTaM, kiM tu kattha vinaTTaM taM na jANAmi; tA kaha kattha kiM vA naTTaM ?' mae bhaNiyaM 'mama'nneNa kahiyaM jahA dUradesagayAe kaNagavaIe calaNAo paDiyaM neuraM' / maisAgaro bhaNai 'na kevalaM so jANio kiMtu neuraM pi tassa hatthAo mae gahiyaM / - - -- -- - - - - tao kaNagavaI sasaMbhamA kaha vi tattha'jjautto gao tti li (la) kkhittA chailattaNao bhaNai 'kattha taM neuraM tumhehiM pattaM ?' tao maisAgareNA (Na) me muhaM paloittA samappiyaM tIe neuraM / o bhaNai 'kattha me ( katthemaM ?) tumhehiM pattaM ?' mae bhaNiyaM - 'kahiM tuha naTTaM ?' sA bhaNai 'jahA na taha'jjautto ceva jANai' / mae bhaNiyaM 'mamA'NNeNa sAhiyaM, tA na yANAmi kahiM vinaTTaM ?' sA vi [bhaNai ] 'kima (me)e hiM naTTha- vollehiM ? jai sai (ya) majjautteNa diTTha tA sohaNaM, jai puNa ma(a) neNa keNai diTTha tA jalaNapavesao vi natthi me suddhI' / mae bhaNiyaM 'kiM jalaNapaveseNa ?' - - --
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ sA bhaNai - 'jaha'jjautteNettiyaM nAyaM tahA sesaM pi jANissai' / tao khaNaMtareNA'haM maisAgarasahio gao niyAvAsaM / puNo rayaNipaharuddese jAva tahevA''gao tagi(ggi)haM tAva kaNagavaI visannA sahIhiM saha kiMcidaphuTTha(Da)kkharaM japaMtI bhaNiyA egAe dAsaceDIe jahA - 'sAmiNi ! samaikkammai velA, rUsihI vijjAhAro / tA kIrau tattha gamaNaM' / dIhaM ca mI(nI)sasa(si)ttA kaNagavaI bhaNai - 'halA'haM maMdabhAiNI kiM karemi? jA(ja)o teNa vijjAharanariMdeNA'haM kumArabhAve neUNa savahaM kAriyA jahA - jAva mae nA'NunnAyA tAva puriso naa'hilsnniio| paDivannaM ca taM mae / vivAhio jaNayANurohao mae rUvaguNakhittacittIo ajjautto / jANio ya vijjAharavaiyaro kaha vi teNa / visamo ya so vijjAharaM(ro) / tA na jANe kA gaI bhavisau(ssai)tti ciMtAuraM mi(me) cittN'| tao dAsaceDI bhaNai - 'jai evaM tA'haM ceva tattha jAmi, sAhissAmi ya tassa jahA - sAmiNIe sIsaM dukkhai / taM ca souM jamaNuciTThissai tayaNusAreNa ji(jA)NissAmo tassA'bhippAyaM' / tao suiraM ciMtittA bhaNio(uM) - 'ce(e)vaM kuNasu'tti viuvviyaM kaNagavaIe vimANaM, tammi ya caDiyA ceDI / tao 'sohaNaM kayamimIe / pheDemi tassa'jja pekkhaNayadhAyaM' [ti] ciMtiUNA'haM pi caDio takkoNe ya tattha vimANe / pucchiyA sevagavijjAhareNa ceDI - 'kimusU(ssU)re tumamAgayA ? kahiM vA kaNagavaI ?' ceDIe bhaNiyaM - 'na sohaNaM sarIraM kaNagavaIe / teNA'haM pesiyA' / ta(taM) ca souM ruTTho vijjAhariMdo - 'tumhe kareha pekkhaNayaM, ahaM tIe sarIraM sohaNaM karissAmi'tti vottuM nIsario devaharayAo samukkhayakhaggo, ko(ke)sapAse ghettuM ceDiM bhaNai - 'karemi tAva tuha sa(ru)hireNa niyakohaggivijjhAvaNaM, pacchA karissAmi tuha sAmiNIe jamuciyaM' / tao ceDI bhaNai - 'puvvamevedaM jANiyaM jahA tumhAri[sa]seviehiM kimaNNaM pAviyavvaM?' tao gADhayaraM ruTTho vijjAhariMdo bhaNai - 'duDhe ! sumaraha iTThadevayaM' / ceDI bhaNai - 'sAmirisahesaraM mottumimAe aDavIe na'nno ko vi vijjae saraNaM, tahA vi mama'jjautto saraNaM' / vijjAhariMdo bhaNai - 'nibbhAgiNi ! ko so ajjautto ?' ceDI bhaNai - 'jeNa niyaguNa-sU(rU)va-vikkama-guNAvajjiyA pariNIyA me sAmiNI, tahA keNa vi paogeNa tumaM pi jeNa jaannio|' souM cemaM kovaMdho vijjAhariMdo 'natthi te ahame ! [e] yassaraNeNa'jja jIviya'ti jaMpaMto jAva khaggeNa haNiuM pavatto ceDiM tAva 're repurisAhama ! kuNaMto ghAyamabalAe na lajjasi'tti hakkio mae valio sammuho, khaggamaggakusaleNa ya bahuvihaM pi guNavaMto chinnasIso vihio / tao bhIo vijjAhariMdapariyaNo jAva mae samAsAsio tAvA''gayAo tAo vi mamaM'tiyaM tinni kannagAo bhaNaMti - 'moyAviyAo jamimAo vijjAharapisAyAo. teNa'mhaM pi tamaM ceva saraNaM' / mae bhaNiyaM - 'kAo tumhe ?' ___tao tAsimegA bhaNai - 'saMkhaure dullaharAyassa bI(dhI)yA'hameyassa bhaeNA'Nicche(cchi)yavivAhA kannagA ceva ciTThAmi' / mae bhaNiyaM - "kiM neheNa'nnahA vA ?' sA bhaNai - 'kao neho ? jao'haM kuTTimatalAo'NeNA'vahariyA va(vi)lavaMtI ya viNAsiukAmassa nillAliyajIhA paMcaMgulIo muhe choDhUNa paJcamI ---- kSiptacittAt //
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ [61] mammaghAesu laggA, tao bhaNiyA yA'NeNa - "millemi jai me vayaNaM karesi" / mae bhaNiyaM - 'karemi' / mae(teNa) bhaNiya-"mekkaM tAva mamA'NunAe payaI(paI) patthiyavvo, bIyaM ca niccaM rayaNIe mamaMtiyamAgaMtavvaM / ciMtiyaM cA''gamaNakAraNaM tumha vimANaM bhavvi(vi)ssai" / taM ca bhayAo paDivajjettA tAha(tahA) ca kuNaMtI sikkhaviyA'NeNa vaMsa-vINA-geya-naccaNayamahameyAo ya tinni jaNIo nimmaviyassa [sa]yamimammi ceva(ya)harae [u]sahasAmissa purao sarIramaphusaMto niccamevameso vilasai' / tao sAhie avarAhi vi dohi niyajaNaNi-jaNaya-nayarAu(i)vaiyare mae bhaNiyaM - 'savvaM sohaNaM bhavissai, saMpayaM tAva vIsamaha' / gayAsu ya tAsu ceDIe sahA''rUDho'haM tammi vimANe [pa]tto kaNagavaIgehamuvasaMhariyavimANA i(ya) kaNagavaI maM daTuM bhaNai - 'kiM vAvAio duTThavijjAharo ?' ceDI bhaNai - 'suTTha jANiyaM sAmiNIe' / kaNagavaI bhaNai - 'na juttamajjautta! vavahariumevaM te, jao visamo so vijjAharo' / mae bhaNiyaM - 'pie ! kiM te'haM samo paDihAmi ?' ceDI bhaNai - 'sAmiNi ! vilaMba mottu jamajjauttajogaM(ggaM) taM ciMtijjau' / kaNagavaI bhaNai - 'halA ! lahuM kAlamajjauttajoggaM ciMtiyaM tA(ta?)e, saMpayaM puNa niyajIviyamolleNA'haM vasIkayA / tA jaM jANai taM kuNau' / mae bhaNiyaM - 'pie ! na(taM) natthi jamattha(ddha)sarIriNIe ghariNIe kaeNa purisA nA''yaraMti' / / evaM ca khaNaMtaraM vatthaM vitthAriUNa jAva sutto'haM tIe saha, tAva tassa vijjAhariMdassa lahubhAuNo(NA)'vahIra(ri)UNa pakkhitto'hamekkatto samuddamajjhe / tammi ya deva(vva)jogao paDaNANaMtarameva mae pAviyaM puvabhinnabohitthaphalahakhaMDaM / tadArUDho ya sattaratteNA'haM patto samuddatIramA(ma)Nasiyadeho kayalIphalAiyaM bhottumegaMmi Thio tIrapavvae / taMmi ya mANusamapecchamANo hallohalIhUo, jAvegaMmi diNe gao thevaM bhUmibhAgaM, tAva diTTho tAvasakumAro / gaMtuM ca mae vaMdittA pucchio so - 'bhayavaM! eso ko paeso ?' [so] bhaNai - 'jalahitIraM' / mae bhaNiyaM - 'kahiM tumhAsamo ?' so bhaNai - 'naa'iduure'| tao 'tattha jAissAmi'tti bhaNie nIo'haM teNa niyAsamaM, miliyA ya tattha kaNagavaI / harisieNa pucchiyA mae - 'suMdari ! kahaM tassa tumaM buddhA(cukkA) ?' sA bhaNai - 'pakkhittA teNA'hamiha pvve| tao samuttariya(U)NihA''gayA' / tao'haM taM samAsAsiUNa gao kulavaisamIvaM / paNao ya dinnAsIso vaTTho bhaNio ya teNa - 'putta ! kimesA tuha ghariNI?' mae bhaNiyaM - 'evaM' / kulavai(I) bhaNai - 'esA aikkaMtataiyadiNe vA(bA)himegAgiNI gaeNa mae diTThA, Na tayA'hamaNAgae dittttho| tao pAsAiM paloiUNa bhaNiyaM - "bhayavaIo vaNadevayAo ! jeNA'haM pariNIyA teNa mama kae kiM na dukkaraM kayaM ? na ya tassa mae kiM pi kayaM samIhiyaM / saMpayaM puNa tinni diNANIha paloio vi so mae na patto / tavvirahiyA ya nA'haM jIvissAmi / tA taM tubbhe ceva rakkhijjaha" / evaM ca sAmijaNe(vijaNe?) sA jAvukkalaMbei(uM) laggA tAva hAhAravamuhalo vA(dhA)vio'hamimIe samuho / daTuM ca maM lajjiyA pAsayaM mottumesA tasseva taruvarassovaviThThA hiTThao / mae vi sannihieNa houM pucchiyA na kiMci sAhei / kevalamaMsUNi mahappamANANi mellai / tao kivamuvAgaeNa divvanANAvaloyaNao nAyanIsesatuhavaiyareNa mae bhaNiya-'miya taiyadiNe putti ! so te gi(mi)lissai / tA vIsatthA hovi(su?)' tao kaha vi saMto(ta)hiyaNA(yA) nIyA ri(Ni)yAsamaM, kileseNa karAviyatarupa(pha)labhoyaNA ya ruyaMtI eriyA(esA) do diNANi prathamapuNa(puNopuNo ?) maraNekkamaNA mae pariNayatAvasehiM tAva rakkhAviyA jAva
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ [62] saMpayaM tumamAgao' / mae bhaNiyaM - 'bhayavaM ! aNuggahio'haM(ha)mimIe saha jIviyadANeNaM' / tao gao'haM kaNagavai(I)samIve, bhaNiu(ya) ca - 'suMdari ! bahuvihANi vihivilasiyANi / tA dhIrA hohi(hosu)' / taM ghettuM gao girinaIe, majjittA ya mu(bhu)tto tIe saha phasA(lA)Ni / etthaMtaraMmi ya saddAvio bhoyaNatthaM kalavaiNA / ahaM pi - 'bhagavaM ! kayA mae pANavittI, sAhejjasa kalavaiNo'tti vottaM visajjiyamaNikumAro kamalasatthare sutto jAva tIe saha tAvA'vahario puNo vi teNa vijjAharabhAuNA pakkhitto samudde / vihiniogeNa ya puNo vi tattheva milio bhaNio [ya] kaNagavaIe - 'ajjautta ! kimeyaM ?' mae bhaNiyaM - 'vicca(hi)vilasiyaM' / sA bhaNai - 'mA ni(kA?)puriso hohi / jao - devvassa matthae pADiUNa savvaM sahati kApurisA / / ra(da)ivo vi tANa saMkai jesiM teo pariphu(pphu)rai // tA sAvahANeNa houM jutto ta(te) iyara(vairi)niggaho' / mae bhaNiya mevaM karemi' / tao rayaNIe pu(su)ttAe kaNagavaIe Thio'haM pacchanno houM jAvA''gao so duTTavijjAharo / hakkio ya mae saMkhuddho gahio / kava(kaMTha)pAse khaggamuddAlittA bhaNio - 'bhaNasu re pAva ! saMpayaM kiM kIrau ?' so bhaNai - 'jaM joggaM vairiyANaM'ti / [mae bhaNiyaM] - '[suMdari !] esa tuha riU vijjAharo mukkahatthiyArovayAvaNo jAo, na yA'hamapaharaMte kayA vi pahario(paharemi), tA kiM kIrau ?' tava(yA) kaNagavaI mamaM samIvatthA houM bhaNai - 're pAvi ! keNesA tuha duTThabuddhI diNNA?' teNa bhaNiyaM - 'bhAujjAyAe'hamevaM kArio' / tao'haM tassa 'na puNo mae kAyavvamerisaM'ti nijaMtittA taM mottuM gao kulavaisamIvaM / teNa vi vattaM pucchiUNa parANio vasimaM / tattha ya nagarAsanne daTThamego muNI vaMdio mae / sAhio teNa dhammo / mae bhaNiyaM - 'pie ! na jANijjai kerisamavasANaM, tA karemo mahApurisacariyaM' / kaNagavaIe bhaNiyaM - 'ajjauttA ! juttameyaM, kiMtu na jANijjai tArunnaviyAro, vA(tA)'isayaNANiNaM kamma(ma)vi pucchittA jahociyaM karissAmo' / tao muNiM vaMdittA'haM bAhiM kaNagavaI mottuM paviTTho nayare / bhamaMteNa ya mae jUiyaramaMDiyAsu pAviyaM maMDayamollaM / teNa ya haTTe gaMtuM kArAviyAo do maMDayakukkuDiyAo / tAo ya ghettumahaM gao jattha mukkA kaNagavaI / bhottaM ca do vi ThiyA pAyavachAyAe / lakkhittA tIe sunnaM cittaM ciMtiuM ca 'sumariyaM [i]mAe bhavissai niyamANusANaM' ti gao'haM sarIraciMtAe / samAgao ya pAyavaMtario jAva joemi tAva sA lihai cittaM(cittakamma), kaMThe gholei paMcamaM rAyaM / bAhajalabhariyanayaNA hariNi vva disAo joei // vAmakarovari-saMti(Thi)yamuhapaMkayamukkadIhanIsAsA / abhaNaMta cciya sAhai, mayaNaviyArAuraM cittaM // tao ciMtiyaM mae - 'kiM maha daMsaNeNa saMvarissai viyArameyamesA na vA ? jai saMvarissai tA suMdarA(raM)[ti] daMsiuM ca dUratthamahamappANaM saMvariyamayaNaviyArAe gao tIse samIvaM bhaNAmi - 'pie ! kimummAhiyA mANusANaM jeNevamuvviggA lakkhijjasi ?' sA vi goviyasabbhAvA bhaNai - 'ajjautta ! tumaMmi sAhINe kiM me mANusehiM ?' tao 'bhaviyavvameva kAraNeNaM'ti ciMtiUNa puNo vi nivviyappo viva gao'hamArAmamajhe jAva thevabhUmibhAgaM tAvA''gaMtumegeNa pucchio puriseNa jahA - 'ki[mujjANaM]mi ajja
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN vi ciTThai kumAro ?' mae bhaNiyaM - 'ko kumAro ?' [pu]riseNa bhaNiyaM - 'eyannayaravAsi(sAmi)No IsANacaMdassa putto guNacaMdo nAmehA''gao majjhaNNa(graha)samae / teNA'haM pesio kajjeNA''si / taM ca kAumAgao, teNa pucchAmi' / mae bhaNiyaM - 'siddhakajjo gao kumAro' / teNa bhaNiyaM - "kiM ghaDiyA sA tassa ?' mae bhaNiyaM - 'na kevalaM ghaDiyA kiM tu nIyA sabhavaNaM' / tao - 'mahaMto'NubaMdho tIe diTThamettIe cevovari kumArassA''si, tA sohaNaM jAyaM'ti vottuM gao so puriso / ahaM pi tattha 'dhirattha(tthu) saMsAravAsassa jattherisA visayaviDaMbanA / jAvesA mahilA nibbAhirA tAva ya(Dao nA'idare mAulagehe parAhemi(parANemi ?) / tao jahociyaM karissAmi'tti ciMtiUNa gao tIe samIvaM, bhaNiyA ya mae 'gacchAmo' / sA bhaNai - 'paccUse vaccissAmo' / mae bhaNiyaM savvo(ttho?) laddho, tA saMpayaM ceva gaMtavvaM' / tao sA'nicchaMtI vi caliyA mae(ha) bhaeNa / cauhiM divasehiM neUNa samappiyA mAulagassa / tao'haM rayaNIe niggaMtuM jassaMtie puvvaM suo dhammo tadaMtie gaMtuM pavvaio tti / muNicaMdamuNi [tti] gayaM // nisuyamuNicaMdamuNicariyAI bhadda-sayaMbhuNo - 'bhayavaM ! sAhuM te [cariyaM] nivveyakAraNaM' [ti] vottuM gayA niyaThANaM / kayAiM ca dUyapesaNAikameNa raNe viNAsittA merayaM paDivAsudevaM jAyA te balavaM(baladeva)vAsudevA / tao sayaMbhuvAsudevo bhuttabharahaddho gao [naraya] gaI / tavi(vvi)rahe ya bhaddabaladevo nikkhamittA siddho tti / sayaMbhuvAsudevo tti gayaM // sayaMbhuvAsudevapaccakkha(kkhaM) vimalajiNAo navasAgarovamehiM caudasamo aNaMtajiNo tti aNaMtajiNakahA bhaNNai - bhaddilapure(ariThThapure) daDha(pauma)raho rAyA cittarakkhagurusamIve vihiyapavvajjo jAo sahassAre devo / tao sAvaNakaNhasattamIe caviUNiheva jaMbuddIve bhArahe vAse aojjhAnayarIe sIhaseNassa ranno sujasAdevIe coddasasumiNasUio saMbhUo gabbhe / tao vaisAhakiNhaterasIe jAo tIsavarisalakkhAU kaNayavanno putto / gabbhatthe va(ya) jamimaMmi sumiNe jaNaNI vicittaM rayaNamAlaM mahAmahaMtattaNeNA''NaMta'ti viyappaMtI paDibuddhA teNeso paiTThio piuNA aNaMto nAma / paMcAsadhaNUsio aNaMtakumAro addhaTThamavarisalakkhovari pannarasavarisalakkhANi jAva kayarajjo vaisAhakaNhacautthIe nikkhaMto / tivva(va)risovari vaisAhasuddhacauddasIe saMpattakevalo hulAhiya(hulAyaga)laMchaNo vAma-dAhiNapAsesu aMkusAdevI-pAyAlajakkha-pajjuvAsijjamANo vimalajiNatitthavocchitA(ttI)o gae[su] caubhAgIkayapaliovamassa tisu bhAgesu pavva(va)ttiyaniyatittho aNaMtakevalo(lI) tivva(va)risUNANi addhaTThavarisalakkhANi jAva viharettA sammeyaselasihare cette(tta )suddhapaMcamIe siddho tti / aNaMtajiNo tti gayaM // aNaMtajiNakAlammi ya cauttho purisottamavAsudevo tti purisottamavAsudevakahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse vANArasIe soma nAma rAyA / tassa sudaMsaNA-sIyANaM doNhaM devINaM cau-sattasumiNasUio(A) jeTTha-kaNiTTho(TThA) supabha-purisottamA nAma do puttA / te ya mahuNo bhAyaraM keTavaM nAma paDivAsudevaM viNAsittA jAyA baladeva-vAsudevA / tao purisottamavAsudevo bhuttabharahaddho gao ahN(ho?)gii| tavvirahe ya suppabhabaladevo nikkhamittA siddho tti / purisottamavAsudevo tti gayaM //
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ purisottamavAsudevapaccakkhANaMtajiNAo causAgarovamehiM pannarasamo dhammajiNo tti dhammajiNakahA bhannai puMDarigiNIe nayarIe paumaraho rAyA vimalagurusamIve vihiyapava(vva)jjo jAo vejayaMtavimANe devo / tao va[i]sAhasuddhasattamIe caviUNiheva jaMbuddIve bhArahe vAse rayaNapure bhANussa ranno suvvaya( yA )devIe coda(da)sasumiNasUio saMbhUo gabbhe / tao mAhasuddhataiyAe jAo dasavarisalakkhAU kaNayavanno putto / gabbhatthe ya jamimaMmi jaNaNI dANa-dayAidhammakaraNekkadohalA''si teNa paiTThio piuNA dhammo nAmayaM / cattAlIsadhaNupamANo ya dhammakumAro aDDAiyavarisalakkhovari paMcavarisalakkhANi jAva kayarajjo mAhasuddhaterasIe nikkhaMto / duvarisovari posapunnimAe saMpattakevalo vajjalaMchaNo vAma-dAhiNapAsesu paNNattIdevI-kinnaradevapajjuvAsijjamANo aNaMtajiNatitthavocchittIo gae paliovamacautthabhAe pavattiyatittho dhammakevalI duvarisUNANi aDDAiyavarisalakkhANi jAva viharettA saMmeyaselasihara jeTThasuddhapaMcamIe siddho tti / dhammajiNo tti gayaM // dhammajiNakAlakAlammi ya paMcamo purisasIhavAsudevo tti purisasIhavAsudevakahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse assapure nayare sivo nAma rAyA / tassa vijA(ja)yA-ammayAnAmigAo devIo / tAsiM kameNa cau-sattasumiNasUiyA jeNa(8)-kaNiTTho(TThA) sudaMsaNa-purisasIhA nAma do puttA / te ya gahiyAkalA] kalAvA pattA jova(vvaNaM vivAhiyA ya / annayA vihaDiyapaccaMtanaravaidappasADaNanimittaM piuNA pesio sadasaNo / parisasIho u teNeva niyabhAuNA saha kaya(i) vi payANayAiM gaMtaM pA parimiyabalo jAva ciTThai tAva piusagAsAo samAgao leho jahA - lehadaMsaNeNaM(daMsaNANaM)taramAgaMtavvaM / tao vAiUNa sayameva lehaM pucchio lehavAhago jahA - 'kiM dukkhaM tAyassa?' teNa bhaNiyaM - 'dAhajjaro' / tao takkhaNameva diNNaM payANayaM / patto bIyadiNe akayalo(bho)yaNAivAvAro paviTTho nayaraM / taM ca sunnamiva nivvANakkaM daTuM gacchaMteNa nisuyA paDhijjatI imA gAhA - mAyA] piyA ya putto, bhajjA sayANA(sayaNo) ya neha paDiputto(nno) / jamme jamme ciya hoi, navari ko tesu paDibaMdho // tao soumevaM saMkio cittaMmi purisasIho patto rAulaM paDisiddhasayalaniggamapavesaM nihuyaM saMcaraMtapariyaNajaNaM / tao uttariUNa turaMgamAo paDihAranamiyacalaNajuyalo paviTTho abbhaMtaraM / patto piusamIvaM / diTTho ya so u garuyadAhajjaraDajjhamANasarIro / paDio calaNajuyale / tao raNNA paravaseNA'vi baiTheNa houmavagUDho kumAro pucchio ya - 'putta ! aividdANo'si' / sAhiyaM ca samIvavattiNA puriseNa jahA - 'deva ! tinni diNANi pANiyassa vi pIyassa kumareNa' / tao mA(A)inniUNa bhaNiyaM rAya(i)NA - 'putta ! kiM maha duhiyassa ahiyayaraM dukkhamuppADesi? jANAmi tumaM piuvacchalo / tahA vi tuhAyattaM maha rajjaM jIviyaM ca / tAva gaccha, kuNasu AhArAio kiriyAo, jao tummaM(maM)mi niruvaddave ahaM pi nirAroho' / evaM ca puNo puNo bhaNiyaM(o) piuNA parisasIho gao niyamaMdiraM / kayA pANavittI / tayaNaMtarameva paviTro rAulaM /
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ etyaMtaraMmi ya jaNaNipaDihArIe hoUNa agge vinnattaM jahA - 'kumAra ! parittAhi / peccha jIvaMte ceva mahArAe kiM vavasiyaM devIe ? tao sasaMbhaMto gao kumAro / diTThA jaNaNI jalaNapavesaNatthamujjayA pariyaNa(NaM) saMbhAsamANA ya / bhaNiyA gurudukkhagalaMtaMsuNA kumAreNa jahA - 'aMbu(ba) ! tumaM pi mama(maM) maMdabhAyaM pariccayasu(si)?' tao daTThaNa taM savisesavihiyaMsuvAyA devI - 'puttaya ! mANio mahArAo, pIyaM tumhArisehiM chIraM / saMpayaM mahArAyavirahaggibhIyA jalaNaMmi pavisaMtI na tae kiMci vattavva'tti vottu niggayA gihAo / tao nIsahaMgo gao kumAro piusamIvaM / so ya gADhaM pIDio tti mukko dharaNIe / gurudukkhaM ca kumAraM samIvamAgayaM nAUNa bhaNai - 'putta ! kimevaM kAyarIhUo ? saMbharijjau appA, paDivajjijjau rajjadhurAdharaNadhavalattaM' - evaM ca bhaNaMto naravaI paMcattamuvagao / atthamio ya diNayaro / tao piyaramuvarayaM nAUNa saparivAro purisasIho sayalabhuvaNaMtevAlANaM paDisadito roviumAraddho / pahAyA ya rayaNI / tao kayamaggisakkArAiyaM sayalaM pi karaNijjaM gahiyamahAsoeNa purisasIho(heNa) / pesiyAo pavaNavegAo variyAo(uTTiyAo) sudaMsaNassa / tAhiM ca samaM vasIkayapavaM(ccaM)tanaravaI u(jha)Da tti samAgao sudNsnno| kayaM kAlociyaM kiccaM / ciTThati ya soyAurA do vi / dUi(ya)pesaNAi kameNa ya ranne viNAsettA nisuMbhapaDivAsudevo(vaM) jAyA do vi bldev-vaasudevaa| bhuttabharahaddho ya purisasIhavAsudevo gao ahogaI / tavvirahami ya sudaMsaNabaladevo nikkhamittA siddho tti / pura( risa )sIhavAsudevo tti gayaM // ___purisasIhavAsudevapaccakkhadhammajiNassa bhaNissamANasaNaMkumAracakkavaTTissa ya vicAle taIo maghavaMcakkava[TTI tti maghavaMcakkava]TTikahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse sAvatthInayarIe samuddavijao rAyA / tassA(ssa) bhaddAnAmigAe devIe coda(da)sasumiNasUio paMcavarisalakkhAU maghavaM nAma putto jAo / so ya saDDabAyAlIsadhaNUsio puNNodaeNa samuppannacakkAirayaNA(No) u(a)khaMDaM bharahaM bhottumaMte vihiyapava(vva)jjo jAo saNaMkumArakappe iMdasamANio devo tti maghavaMcakkavaTTi tti gayaM // maghavaMcakkavaTTi-bhaNissamANasaMticakkavaTTINaM ca vicAle cauttho saNaMkumAracakkavaTTi tti saNaMkumAracakkavaTTikahA bhaNNai - ___ iheva jaMbuddIve bhArahe vAse kurujaMgale jaNavae hathiNAure nayare AsaseNassa raNNo sahadevIe bhajjAe caudasasumiNasUio tivarisalakkhAU saNaMkumAro nAma putto jAo / so ya sakke(DDe)kkacattAlIsadhaNUsio kayAi saMpatte vasaMtasamae sUra-kAliMdIsueNa bAlavayaMseNa mahiMdasIheNa saddhiM gao mayaraMdamujjANaM / ADhattA NANI(NA)vihavasaMtakIlAhi kIliuM / tadavasANe ya samuddAviyA(samappiyA) turaMgamavaiNA nariMdAINa jahArihaM turayA / saNaMkumArassa vi samappio hariturayANakArI jalahikallolAbhihANo Aso / tammi ya ArUDho kumAro / so ya saha sesarAyataNaehiM mukko samakAlaM / tao cevaM(thevaM) bhUmibhAgaM gaMtUNa uppaio vva rAyamagge kumAraturaMgamo / tao asaNIhUo / laggo aviNNAyavuttaMto AsaseNapariyaNo piTThao / etthaMtarammi ya vinnatto rAyA mahiMdasIheNa - 'kuNau pasAyaM mahAdevo, niyattau niyanayarAbhimuhaM
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ / ahaM puNa thevabalasameo kumAraM lahiUNA''gamissAmi'tti bhaNiuM nivattAvio rAyA / tao mahiMdasIho balasameo paviTTho mahADaiM / so ya diTuMto(so paviTuMto) mahADavIe bahusAvayasaMkulAe jAvegaMmi diNe jAi thevaM bhamibhAgaM tAva nisao sArasAi-pakkhikulakolAhalo, agghAio araviMdANa bahalagaMdho / tadabhimuhaM diTuM ca saravaraM / nisuo ya mahuragIyaveNuravo / tao harisuphu(pphullaloyaNo jAva gacchai thevaM bhUmibhAgaM tAva varataruNimajjhasaMThiyaM pecchai saNaMkumAraM / tao vimhi(mhau)pphullaloyaNo asaMbhAvijjasaMgamapariosarasaparigao jAva ciTThai tAva paDhiyaM baMdiNA - 'jai(ya) AsaseNakulanahamiyaM[ka]! kuruvaMsabhavaNathirathaMbha ! / / jai(ya) tihuyaNanAha ! saNaMkumAra ! jai(ya) lahu(ddha)mAhappa ! // ' tao 'saNaMkumAro'tti evaM kayanivvu(ccha)o mahiMdasIho pamoyAUriyasarIro auvvaM ca saMbharaM(rasaMtaraM) aNuhavaMto gao saNaMkumAradaMsaNapahaM / dUrAo ceva saNaMkumAreNa pariyANiya abbhuTThio / pAyavaDaNuTThio a avaUDho [s]bhumaannN| tao duve vi jaNA vimhi(mha)ya-pamoyAvUriyasarIrA uvaviTThA dinnAsaNesu / vijjAharaloo ya saviyakko uvasaMtageyAikalayalo pAsesu allINo / tayaNaMtaraM ca phusiUNa ANaMdajalabhariyaloyaNeNa bhaNiyaM saNaMkumAreNa - 'kahaM tumaM ettha samAgao? kuo vA egAgI ? kahaM vA ahaM tumae ettha pariyANio ? kahaM vA mahArAo mama vioyaMmi pANe saMdhArei ? kahaM vA aMbA ? kahaM vA egAgI tumaM pesio ?' evaM pucchie savvaM jahAvattaM sAhiyaM mhiNdsiihennN| ma(ta)o majjAvio vijjAharavilAsiNIhiM mahiMdasIho / kayamuciyakaraNijjaM bhoyaNAIyaM / tao bhaNiyaM mahiMdasIheNa - 'saMpayaM jai majjhovari su(sa)pasAo kumAro to sAheu, kahaM tumaM teNa turaMgameNa avahario ? kahiM [vA] gao ? kiM vA amhavioe saMpattaM ? kuo vA tuha erisA riddhI ?' tao eyamAi(ya)nniUNa saNaMkumAro ciMtiumADhatto jahA - 'niyariyasAhaNaM na juttamuttamapurisANa / tA ettha eyaM pattakAlaM baulamaIe kahAvemi'tti / tao teNa bhaNiyA baulamaI jahA - 'pie ! mahiMdasIhassa nIsesaM maha vaiyaraM vijjAsAmattheNaM vinnAyasabbhAvA sAhasu / maha puNa nidAe pu(ghu)mmaMta(ti) loyaNANi' [tti] / vottuM cemaM kumAro paviTTho raiharaMmi / baulamaI uNa sAhiumADhattA niyadaiyacariyamevaM - 'atthi tAva tayA tumhaM majjhAo ceva assarayaNeNA'vahario kumAro / pavesio teNa mahallAe dAruNAe addviie| bIyadiyahe vi dhAvaMtassa tassa Asassa jAo majjhaNhasamao / khuhA-pivAsAuleNa ya AseNa nillAliyA jIhA / uddhaTThio vi sAsAUriyagalo thakko / tao uttariya(o)kumAro / choDiyA paTTADhA, osAriyaM pallANaM / jAva ghummiUNa nivaDio dharaNIe Aso mao / taM ca nijjIvaM mottUNa tayatte(jalanne)saNaparAyaNo kumAro hiMDiumADhatto / na kiMci AsAiyatu(mu)dayaM / tao dIhaddhANayAe majjhaNhakAlattaNao davadaDDayAe ya raNassa aIva hallohalIhUo' / _ 'tao dUradesaMmi daThUNa sattagha( cha)yaM nAma taruM pahAvio tayabhimuhaM / patto ya tassa chAyAe uvaviTTho, paDio ya loyaNANi saM(bhaM)jiUNa dharaNIe / etthaMtarammi ya tapu(ppu)nnANubhAvao ti(ta)nnivAsiNA jakkheNa ANiUNa sisiraM salilaM sitto savvaMgesu AsAsio / laddhaceyaNeNa ya pIyaM salilaM / pucchio teNa - 'ko tamaM? katto vA eyamANiyaM salilaM?' teNa bhaNiyaM - 'ahaM jakkho ittha nivAsI, salilaM
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ [67] ca mANu(Na)sasaravarAo tuhanimittamANI[yaM]' / tao kumAreNa bhaNiyaM - 'esa maha saMtAvo para(raM) mANu(Na)sasaramajjaNeNa jai avagacchai' / taM ca soyaM(u) jakkheNa - 'ahaM saMpADemi tuha maNorahe'tti bhaNiUNa kayali(kayaMjali)saMpuDattho neUNa mukko mANasasaraMmi / majjio vihiNA / tattha ya puvvaverI abbhAgao viNAsaNatthamasiyakkhajakkho tti' / asiyakkhakahA bhaNNai - 'atthi kaMcaNauraM nAma nayaraM / tattha vikkamajaso rAyA / tassa paMcaaMteurasayAiM / tattha nAgadatto nAma stthvaaho| tassa aIva rUvavaI viNhusirI nAma bhajjA / sA vi kammavaseNa kaha vi diTThA [raNNA] mayaNAureNa [ya] aMta(te)ure chUDhA / tao nAgadatto tavi(vvi)oe vilavaMto DiMbhaparigao kAlaM gamei tti' / __'io ya so rAyA avahatthiyarajjakajjo agaNiyajaNAvanAo(jaNAvannavAo) avamanniyavarataruNipaMcasayAvaroho tIe viNhusirIe samaM aMbaM(accaM)taraipasatto kAlaM gamei / ana(nna)yA tAhiM aMteuriyAhiM IsA-maccharapa[ra] vvasAhiM kammaNajogehiM viNivAiyA viNhusirI / tao rAyA tIe saraNeNa accaMtasoyAuro aMsujalabhariyaloyaNo jahA nAgadatto tahA ummattIhUo viNhusirIkalevaraM dahiuM na dei / tao maMtIhiM maMtiUNa rAyANaM vaMciya raNNe kalevaraM neUNa chaDDiyaM / tao rAyA tamapicchaMto parihariyapANabhoyaNo Thio tiNNi diNe / tao maMtIhiM 'adiDhe taMmi marai' vi(tti) kaliUNa nIca taM(nIo so) rnnnne| diTuM ca rAiNA galaMtapUigi(ni)vahaM sulasuleMtakimijAlaM vAyasAi(ya)DDiyanayaNaoyaraM khaggacaMDatuMDakhaMDiyaM aiduggaMti(dhi) viNhusirIkalevaraM / NeNa sajjasaparavaso appANaM nidiumADhatto / kahaM ?' - "jassa kae jIva ! tae, sakulaM sIlaM jaso ya lajjA ya / paricattA; tassiNhi, pa(pe)cchA'vattherisI jAyA // " 'tao veraggamajjhapaDio rajjaM raTuM puramaMteuraM sayaNavaggaM ujjhia taNamiva suAyariasamIve nikkhNto| tao cauttha-chaTTha-TThamAivicittatavokammehi appANaM bhAvia saMlehaNApuvvaM gao saNaMkumArakappe / tao AukkhaeNa rayaNaure siTrisao jiNadhammo nAma jAo / so a jiNavayaNabhAviamaI sammattamalaM duvAlasavihaM sAvagadhammaM pAlaMto jiNeda-sAhupUArao kAlaM gamai tti' / / ___'io ya so nAgadatto piyAvirahadukkhio naTThacitto aTTajjhANaparikkhaviyakAo viNaTTho bahutiriyajoNIsu bhamiUNa sIhaure nayare aggisammo nAma baMbhaNo(Na)suo jAo / kAleNa ya tidaMDadhaya(ya) ghettuM domAsakhamaNAitavorao rynnpurmaago| harivAhaNo tattha rAyA bhagavabhatto / so ya teNa tattha jaNAo NAo, jahA - "koi ittha mahAtavassI aago|" tao so pAraNayadiNe raNNA nimaMtio gharamAgao' / etthaMtare jiNadhammo sAvago tattha divvajogeNA''gao / taM ca daTThaNa puvvajammajAyavereNa muNiNA rosAruNaloyaNeNa rAyA bhaNio - 'jaI maM bhuMjAvesi to imassa seTThissa pe(pi)TThIe uNhapAyasaM pattIe bhuMjAveti(hi)' / raNNA bhaNio(aM) - 'annapurisapiTThIe bhuMjAvemi' / tao muNiNA jammaMtarajaNiyaverANubaMdheNa vutto rAyA - 'Na annahA jevemi' / tao raNNA muNirAgeNa paDivannaM / seTThI vi piTThiTThiyaM pattidAhaM 'puvvadukayakammaphalameyamuvaTThiyaM' ti manaM(nna)to sammaM sahai / bhutto(tte) [ya] sasoNi[ya]-NhAru-maMsa-vasA paTThIo ukkhayA pattI' /
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ [68] 'tao gao ghara(raM) / khAmiUNa sayaNAijaNaM cejja (i) ya - saMghapUyaM ca kAUNa niggao nayarAo / gao ya girisihare / tattha aNasaNaM kAuM puvvari (di) simaddhamAsaM kAusa (ssa) ggeNa Thio / evaM sesAsu vi disAsu addhamAsaM addhamAsaM / tao paTThIe nicca (ccaM ) kAga - sivAIhiM khajjaMto taM pIDaM sammaM sahiya namokkAraparo mario sohamme devo (deviMdo) jAo / bhagavo vi ya (a) bhiogiyakammuNA tasseva sakkasserAvaNo nAma vAhaNo jAo / tao cuo naratiriesu hiMDiUNa jAo asiyakkhajakkho, sakko ya cuo saNakumAro nAmeso jAo' / evaM ca sa(bha)vaparaMparAgae vairabhAve daTTu mANase asiyakkhajakkheNa ajjauttassa viNAsaNatthaM paha(Dha) maM girigarukakkara- nibbharo moDiyataruvaro pavaNo mukko / tao nahayalaM vahaNe (la) dhUlIe aMdhayAraMtao vimukkaTTaTTahAsAUliyajalaNapi (piM) gakesA muhaniggacchaMtajAlAkarAlA pisAyA mukkA / tahA vi na bhIo / tao nayaNamukkajAlAphuliMgehiM nAgapAsehiM baddho / tao ja (junnarajja (jju) iva teNa ta(taM) tohiUNa(DiyaM) daTTu karappahArehiM laggo / tao muTThipahArao kumAreNa khaMDAkhaMDi kao / tao puNo vi rakkhaseNa gurumaccharao lohajaDiyamoggareNA''hao vacchatthale kumAro / teNa vi mahAkAyaM caMdaNarukkhamummUliUNa acchoDio uDDuM va Mto Uru(rU)su chinnadumo vva paDio bhUmIe / tao rakkhaseNa dUramuppADiUNa girivaro kumArassuvari pakkhitto / teNa ya daDhaM pADiyaMgo nicceyaNo khaNamacchiUNa'jjautto puNo laddhaceyaNo laggo bAhuyuddheNa / tammi ya kumAreNa karamoggarAhao sayasikkarIkao vi na mao jakkho jahA (mhA) amaro tti jamhA (tamhA) virasamAraDiyaM(uM) mottUNa naTTho / tattha ya kougadaMsaNatthamAgaeNa devi - vijjAharIjaNeNa mukkA kusumavuTThI bhaNiyaM cA 'ho jio kumAreNa asiakkhajakkho 'tti / asiakkhajakkho tti gayaM // ' - - 'tao pacchimaNhe valio mANasasarAo jAva ajjautto patto thevaM bhUmibhAgaM tAva saMgAmaM daTThUNA''gayAto(o) naMdaNavaNammi ramamANIo sasiNehaM samuhamavaloyaMtIo bhANuvegavijjAharassa aTTha dhIyAo divvAo pa (pe) cchittu ciMtei - 'kAo puNemAo ? kiM vA mamevaM viyappaNeNovasappiUNa pucchAmi' / tao tAsiM samIvamAgao bhaNai - 'kAo tubbhe ? kiM nimittaM vA sunnAraNNaMmi samAgayAo ?' tAhiM vi 'vinnAyaparamattheNa mahAbhAga ! savvaM jANissai / paramihi bhave (tAva ) amhamio nA'idUre piyasaMgamAbhihANAe purIe gaMtuM vIsamasu'tti vottuM kiMkarava(da) rasiyamaggo payaTTAvio kumAro | sUratthamaNasamayaMmi ya patto purIe / 'tAyasseso tae samappiyavvo 'tti sA ( sa ) mAiTTheNa kaMcu [i]NA saha pariNA (NayA) vio rAyabhavaNaM / diTTho bhANuvegaraNNA / abbhuTThieNa ya kao kayakicco / bhaNijja (yaM) [ca] samayammi jahA - 'mahAbhAga ! mama accimAlimuNiNA Ayara (AhiyaM) puvvi cevA''si - "jo asiyakkhajakkhaM jiNissai so tuhemAsi (siM) aTThaNhaM kannagANaM paI sa (bha) vissai" to pariNehImAo' / ' - 'taM ca paDivajjiUNa ajjautto pariNittu jAo nibaddhakaMkaNo vAsabhavaNaMmi tAhiM samaM pallaMke sutto jAva'cchai tAva puNo asiyakkhajakkheNa 'ya (pa) matto' tti vasaNapADaNatthamuppADiUNegAgI pakkhitto aDavIe / pabuddho ya karanibaddhakaMkaNa (NaM) bhUmigayamappANaM pecchittu 'kimeyamevaM 'ti khaNaM ciMtiUNa [a] visanno viya samuTThio'DavIe bhamaMto caDio girisiharamegaM / tammi ya ne (e) yabhavissabhajjA sunaMdA nAma asiNa (saNi) vegavijjAharaputteNa vajjavegeNa hariUNa Ne (NI) yA jaMma (mi) maMdire dhariyA ciTThai taM maMdiraM Na ciMte 'puvve (vvi)llaM pivedamavi nUNamiMdajAlappAyaM bhavissai tahA vi vA (jA) mi' /
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'patto tassa samIve, souM ca karuNasaraaNi(sareNa)mitthiyAe ruyaMtIe [sadaM] paviTTho majjhe / maNimayakhaMbhapaiTThiyAo ya cha bhUmigAo aikkamma caDio sattamabhUmiM / tIe ya 'kauravakulanahayalamuhamiyaMka ! mama hojja jammajammaMmi saraNaM bhayabhIyAe saNaMkumAra ! ajjautta ! tuma' eyaM puNo puNo bhaNiyaM(3) kara(ru)NaM ruyaMtI diTThA aNeNA'homuhI divvA kaNNagA / khaNaM ca diNNakaNNeNa niyanAmAsaMkieNa pucchiyA 'bhadde ! kiM tumaM saNaMkumArassa hosi?' souM cemaM sA samunnayANaNA daTThaNa'jjauttaM samUsasiyahiyayA bhaNai - 'majjha so paI maNorahametteNa, jao aha(haM) mama piUhiM tassodayadANeNa diNNA, na ya vitto vIvAho / saMpayaM puNa niyakuTTimatalAo vijjAharakumAregeNA'vahariUNehA''gayA / so ya mottUNimaMmi meM vijjAnimmie maMdire gao kahiM pi / na najjai ya samAgao me kiM pi kAhI' / tao kumAro - 'bhadde ! mA tA(bhA)hi, so ahaM saNaMkumAro, bhalissAmi'tti jAva jaMpai tAva teNA''gaMtuM vijjAharAhameNa pakkhitto gayaNamaMDale / ' 'tao sA hAhAravaM kuNamANI pu(mu)cchAparAhINA mi(ni)vaDiyA dharaNIe / kumAro vi vAvAiUNa taM vajjavegavijjAharaM muTThippahAreNa akkhayasarIro puNo patto samAsAsiUNa taM pariNei / nimittayapannaiyA sA sunaMdA itthIrayaNaM bhavissai tti / thevavelAe ya samAgayA vajjavegassa bhagiNI saMjjhA(jhA)valI nAma / vAvAiyaM ca daTThaNa bhAuyaM kovamuvAgayA / puNo sumariyanemittiyavayaNA jahA 'bhAyavahagassa bhajjA hohisi'tti vivAhatthamuvaTThiyA / sunaMdANumaIe kumAreNa pariNIyA / ' ___ 'khaNaMtareNa ya tattheva pattA do vijjAharA bhaNaMti jahA - 'deva ! jo[tae] taiya(yA) sunaMdAavahArI vajjavego viNAsio tassa piyA asaNivego nAma savijjAharabalo viNNAyaputtamaraNo tumhovari clio| taM ca nAUNa amhe haricaMda-caMdaseNAbhihA puttA caMdavega-bhANuvegapiUhiM rahasaNNAhasahiyA purao tumhaM sahAyakajje [pesiyA] / piTThao ya pahuttA ceva amhaM piyaro'tti / pahuttesu ya caMdavega-bhANuvegesu samucchalio asaNivegabalakolAhalo / ' _ 'tao saMjhAvalIe dinnapannattIvijjo ajjautto caMdavega-bhANuvegA ya niyavijjAharabalasameyA asaNivegabaleNa samaM jujjhiuM pavattA / tao bhaggesu dosu vi balesu ajjauttassa asaNivegasamaM mahAjujjhe samAvaDie teNa mukkaM mahoragapaharaNaM / taM kumAreNa garulapaharaNeNa viNivAiyaM / tao teNa mukkaM aggeyapaharaNaM / taM pi kumAreNa vAruNapaharaNeNa pADiyaM / puNo vAyavvaM mukkaM / taM pi selapaharaNeNa paDipelliyaM / tao gahiyagaMDIvo nArAe muMto pahAvio / taM ca kumAreNa nijjIvaM kayaM / puNo kaDDiyamaMDalaggo uThThio / tao kumAreNa tassa bhuyaddhA chiNNA / tao bhuyaddhehiM juddhamicchaMto patto, kumAreNa vijjAsamappiyacakkeNa sIsavikalo kao tti / tao takkhaNameva asaNivegavijjAhararAyalacchI sayalavijjAharasameyA saNaMkumAraM saMkaMtA / ' 'tao laddhajayA gayA veyaDhaM / tao aNegavijjAhara-vijjAharIlogaparigayA maMgalatUraravAUrijjamANadigaMtA paviTThA niyaniyamaMdiresu / kao saNaMkumArassa sayalavijjAharehiM vijjAharamahArAyAbhiseo / tao suhaMsuheNa acchaMto kayAi vinnatto caMdavegeNa cakkI - 'deva ! puvvi pucchieNa siTuM me muNiNA Asi jahA - "tuhemaM baulamaIpamuhaM dhUyAsayaM saNaMkumAracakkavaTTI vivAhesa(hissa)i" / tA kareu devo eyAsiM pANiggahaNeNA'Nuggaha'ti bhaNie paDivaNNaM ajjautteNa / vivAhio ya pasAhiUNa veya, kAUNa jiNAyayaNesu aTThAhiyAmahimaM ihaiM kIlAnimittamAgao jAva milio tumaM / eyaM tuha mittassuddesametteNa mae sAhiyaM cariyaM'ti /
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ [70] etthaMtaraMmi uThThio suhapasutto raiharAo saNaMkumAro / gayA ya mahayA vicchaDDeNa veyarlDa / vinnatto ya avasaraM lahiUNa mahiMdasIheNa jahA - 'kumAra ! dukkheNa tuha jaNaNi-jaNayA kAlaM gati, tA taiMsaNeNa kIrau pasAo amhaarisjnnss'tti| viNNattANaMtarameva mahayA gayaNaTThiyanANAvihavimANa-haya-gayAivAhaNArUDhavicittavesAbharaNabhUsiyavijjAharasamudaeNaM gao hatthiNauraM / ANaMdiyA jaNaNi-jaNayA nAyarajaNo ya / uppaNNANi ya cakkAiyANi mahArayaNANi coddasa / tao sAhiyaM bharahaM / uppaNNA nava nihiNo / jAo ya niggayapayAvo cakkavaTTi tti / ____ tassa ya cakkavaTTibhoe bhuMjamANassa kayAi sohamasabhAe siMhAsaNamatthayattho sohammido soyAmaNi nAma nADayaM pecchaMto acchai / eyaMmi aMtare ego IsANakappAo saMgamadevo sohammidapAse Agao / tassa ya dehappabhAe sabhAThiyasavvadevA naTThateyA rUvanirUvaNe accaMtaM vimhiyA / gae taMmi sakkaM pucchaMti jahA - 'keNa kAraNeNa sAmImassa saMgamadevassa bArasAiccAhiyadehateeNa nittejiyA rUvaM nirUvittA Na tittiM vaccAmo?' sakko bhaNai - 'puvvabhave aNeNA''yaMbilavaDDhamANaM NAma jaM tavo vihiyaM, tappuNNANubhAvao' / devA bhaNaMti - 'kimanno ko'vi rUveNevaMviho atthi ?' sakko bhaNai - 'atthi hatthiNAure saNaMkamAro nAma cakkavaTTI jassa rUvaM devANaM pi vimhayaNIyaM' / / taM cA'saddahaMtA vijaya-vejayaMtA devA baMbhaNarUveNA''gayA paDihAramukkadArA paiTThA rAyasamIvaM / diTTho ya tehiM rAyA gaMdhatelleNa majjaNatthaM abbhaMgijjaMto / vimhiyA ya sakkavanniyarUvasirIo ahiyayaraM rUvasaMpayaM daTuM / pucchiyA ya raNNA - 'kimatthamAgayA ?' te bhaNaMti - 'tumhaM rUvaM tihuyaNe vi vannijjai, taiMsaNakougeNaM' / souM cemamaIva rUvagavvio cakkI bhaNai - 'bho vippA ! jaM majjha rUvaM loe vannijjai na taM tumhehiM diTuM / tA thovavelaM vilaMbeha jAva majjiUNA'laMkArakalio homi' / tao niggayA diyA / cakkiNA vi lahu vihiyaM majjaNaM / gahiyasayalAlaMkAreNa ya rAyasabhAmajjhe siMhAsaNamatthayattheNa saddAviyA / tehiM vi tatthA''gaMtuM cakkisarIraM pecchittu visAyaM gaehiM bhaNiyaM - 'aho ! maNuyANaM rUvAiguNA khaNametteNaM ceva viNassaMti' / souM cemaM cakkI bhaNai - 'bho vippA ! kiM saMpayaM mama rUvaM niMdeha ?' [tehiM] bhaNiyaM - 'mahArAya ! devANaM rUvAivibhavo paDhamamuppattisamayAo tAvA'vaTThio ciTThai jAva chammAsasesaM paramAugaM / tao paraM jhijjhai / mANusANaM puNa rUvAisaMpayA tAvuppattisamayAo vaDDamANA hoi jAva jIviyamajhaM / tao Arabbha hIyamANA jAva jIviyaMtaM / jao tumhaM amhehiM rUvajovvaNasirI jA sacchAyA diTThA sA saMpai dujjaNamettI viva khaNametteNa pariyattiya vicchAyA jAyA' / tao raNNA - 'kahaM tubbhe eyaM jANaha ?'tti bhaNiyaM / tehiM paramattho siTTho jahA - 'sohammideNa devamajjhe tubbhaM rUvAisao vannio / tamasaddahaMtA devA amhe AgayA / tumaM pi jaM ettha pattakAlaM taM karejjAsi'tti vottuM gayA / tao raNNA vimhieNa sayalAlaMkArakaliyaM pi niyasarIraM sammaM nirUvaMteNa vicchAyameva diTuM ciMtiyaM ca, jahA - 'aho ! aNiccayA jai ettiyametteNeva kAleNa majjha rUva-jovvaNatayA(pahA) naTThA tA sesakAle kiM na nassihaMti ?' tao puttassa rAyapaDheM baMdhiya savvapariccAyaM kAUNa viNayAyariyasamIve niviNNo niggaMtho pavvaio /
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ [71] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN tao itthIrayaNappamuhANi savvarayaNANi, sesaramaNIo, AbhiogiyasurA, mahAnariMdA, nihIo, kiM bahuNA ? sayalo vi khaMdhAvAro bhagavao aNurAgeNa chammAse jAva maggANulaggA bhamiyA, na sIhapaloieNA'vi teNa saccaviyA / tao chaTThabhatteNa bhikkhAnimittaM nagaraM paviTThassa paDhamameva cINAkUraM cheliyAtakkeNa laddhaM, taM bhottUNa chaTThovavAso ko| takkAlao ya teNevA''hAradoseNa kaMDU 1, jarA 2, khA(so)so 3, sAso 4, aruI 5, akkhidukkhaM 6, poTTadukkhaM 7 - eyAo satta vAhIo dAruNAo samma(sattaM) vAsasayamahiyAseMtassa nirIhavittIe tavaM kuNaMtassa tassa - Amosahi-vipposahi-khelosahi-jallamosahI ceva / viTThA-mala-savvosahi-laddhIo satta jAyAo / tahA vi sarIrapaDiyAramakAUNa tavaM kuNaMtassa puNaravi sohammideNa sohammasabhAe erisi(siM) vaNNaNaM karateNa saNaMkumArassa pasaMsA kayA jahA - 'aho ! saNaMkumArassa tave parIsahaahiyAsaNaM vaNNaNIyaM' / taM ca soUNa bIyavAre te ceva devA sabaravejjaveseNa AgayA - 'bhayavaM ! tujjha vAhINuvasamaM karemo'tti puNo puNo bhaNaMti / tao bhagavayA niyakhelleNa ghaMsiUNa kaNayavaNNamaMguliM darisittA bhaNiyaM - 'eesiM vAhINaM pheDaNe ahamavi samattho / jai puNa tubbhe saccA vejjA to majjhaM saMsAravAhiM pheDeha' / tao te bhaNaMti jahA - 'saMsAravAhi pheDeuM na samatthA, tumaM ceva samattho paramavejjo'tti saMsiya do vi gayA / saNaMkumAro vi kayasamAhimaraNo nikkalaMkasAmaNNo saNaMkumArakappaM gao tti / saNaMkumAracakkavaTTi tti gayaM / saNaMkumAracakkiparokkhadhammajiNAo ya caubhAgIkayapaliovamassa bhAgatiguNehiM tihiM sAgarovamehiM paMcamacakkavaTTI solasamo jiNo ya saMtinAho tti / saMtinAhakahA bhannai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse magahajaNavae acalaggAme dharaNijaDho nAma baMbhaNo / tassa kavilA nAma dAsaceDI / tIe dharaNijaDheNaM jAo kavilo nAma putto / teNa ya cArahaDo tti kannAheDaeNaM sikkhiyA veyA / gao desaMtare rayaNapuraM nAma nagaraM / tattha siriseNo nAma rAyA / tassa tiviThThavAsudeva[putta]jIvo abhinaMdiyA nAma devI / tahA bIyA sihinaMdiyA nAma / so ya kapilo tattheva vasamANaM rAyamannaNijjamuvajjhAyamallINo / teNA'vi aviNNAyaparamattheNa 'veyapArago baDugo eso'tti kaliUNaM dinnA niyadhUyA saccappabhA nAma / so ya kavilago kayAi vAsAratte saMjhAsamae maMdamaMdappayAse varisaMte mehe vatthANi kakkhAe lu(la)hiUNa [naggo ceva] samAgao, [gihadAre ya vatthANi parihiyANi / ] tao saccappabhA se bhAriyA avarANi vatthANi ghettUNa u[va]TThiyA / tao teNa bhaNiyaM - 'atthi me pahAvo jeNa vatthANi na timmaMti' / [tAhe sarIraM jaladaM vatthANi ya sukkANi pecchiUNa] tIe vinnAyaM jahA - 'nUNamavasA(sa)No eso samAgao / Na ya kulINANameyaM jujji| tA nRNamakulINo eso'tti tassuvari maMdasiNehA jAyA / tao dharaNijaDho vi puttariddhiM soUNa kavilassa samIvamAgao / saccappabhAe ya piyA-puttANaM viruddhamAyAraM pAsiUNa egaMte jahaTriyameva pucchio dharaNijaDho / teNa vi jahaTriyameva sAhiyaM / tao
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ [72] saccappabhA nivviNNA gayA siriseNaranno samIvaM jahA - 'moyAvaha maM kavilasagAsAo jeNa pavvajjANavANeNaM dhammaM karemi' / tao mahArAeNa bhaNio kavilo na muyai, bhaNai ya jahA - 'na sakkemi tIe virahio khaNamavi jIviuM' / tao soumevaM raNNA bhaNiyA saccappabhA - 'iha ceva mama rAule tumaM ciTThasu jAva kavilaM paDivajjAvemi' / aNNayA aNaMgaseNAgaNiyAnimittA(taM) paropparaM jujhaMte rAyaputte daTuM nivAriukAmo tehiM nibbhacchio gADhAvamANao tAlapuDavisaM sAiUNa mao rAyA / tayaNaMtaraM ca rAyANaM kAlagayaM daTThaNa abhinaMdiyAsihiNaMdiyAdevIo saccappabhA baMbhaNI [ya] taheva visapaogeNa kAlagayAo / uppaNNA ya cauro vi devakurukkhette juyaladhammeNaM / tao mariUNaM cauro vi gayA sohammakappe / __ tao caiUNa siriseNarAyajIvo iheva jaMbuddIve [bhArahe vAse] veyaDDhapavvae uttaraseDhIe rahaneuracakkavAlapure amiyateo nAma vijjAhararAyA jAo / saccappabhAjIvo vi tasseva sutArA nAma bhagiNI jAyA / sihi(abhi)NaMdiyAjIvo vi puNa caviUNaM iheva jaMbuddIve bhArahe vAse poyaNapure sirivijao nAma rAyA jAo / pariNIyA ya NeNa amiyateyabhagiNI sA sutArA naam|| aNNayA ya amiyateo poyaNapuraM sirivijaya-sutArAdaMsaNatthaM pAhuNao samAgao / pecchai ya pamuiyaM UsiyadhayapaDAyaM savvaM pi poyaNapuraM, viseseNa rAulaM / tao vimhi(mha)opphulluloyaNo oiNNo gayaNayalAo rAyabhavaNaMgaNe / abbhuTThiUNa sirivijaeNaM kayamuciyakaraNijjaM / tao uvaviThTho(TThA) siMhAsaNesu / pucchiyaM amiyateeNa UsavakAraNaM / / tao sirivijao sAhiumADhatto jahA - 'io aTThame divase paDihAraniveio samAgao ekko nemittio / diNNAsaNo uvaviThTho ya pucchio mae - 'kimAgamaNapaoyaNaM ?' tao teNa bhaNiyaM - 'mahArAya ! mae nimittamavaloiyaM jahA - poyaNAhivaiNo io sattamadivase majjhaNhasamae iMdAsaNI uvari paDissai' / taM ca kaNNakaDuyaM soUNa maMtI bhaNai - 'tuhovari puNa kiM paDissai ?' nemittI bhaNai - 'mA kuppaha / na me kubhAvo / jao jahA nimitteNa jANiyaM tahA tumhaM sAhiyaM / mama puNovari taMmi diNe hiraNNavuTThI paDissai' tti / mae bhaNiyaM - 'kahiM puNa tae nimittamevaMvihaM sikkhiyaM ?' so bhaNai - 'pavvaio ayalakevalinikkhamaNakAle ahaM piuNA sahA''si / tattha ya paDhaMteNA''gamabbhasiyaM aTuMganimittaM, jahA - lAbhAlAbhaM suhaM dukkhaM jIviyaM maraNaM jayaM / parAjayaM nimittaMgamaTTahA beMti tavviU / / saMpattajovvaNo ya puvvadattakaNNAbhAugehiM uppavvAvio / kammapariNaivaseNa ya kaNNA mae sA pariNIyA / teNa ya mae savvaNNuppaNIyanimittANusAreNa paloiyaM jAva poyaNAhivaiNo vijjunivAovaddavo'tti / evaM teNa siTe egeNa maMtiNA bhaNiyaM jahA - 'rAyA samuddamajjhami vahaNe kIrau / tattha kila vijjU na pahavai' / aNNeNa bhaNiyaM - 'na devvanioo aNNahA kAuM tIrai / jao ekkassa baMbhaNaputtassa samAgayaMmi rakkhasavArayaMmi pecchiUNa jaNaNI ruyaMtI karuNayAe ekkeNa bhUeNa samAsAsiUNa jaNaNi nIo tavvAragadivasaMmi girimuhaM / tattha ya puvvaTThieNa ayagareNa kkhaddho / tamhA na sakkijjai kaha vi
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ [73] tuTTaM saMghaDiuM' / puNo avareNa bhaNiyaM - 'poyaNAhivaiNo vaho samAiTTho nemittieNaM na uNa sirivijayamahArAiNo / tA ime sattadivase avaro ko vi poyaNAhivaI kappijjau' / paDivajjiuM cemaM maMtAIhiM miliUNA'hisitto rajje tannayaranivAsI bhaddaMbhalo nAma jakkho / kIramANAe ya tassa rAyArihapaDivattIe sattamadiNe majjhaNhasamayaMmi samuNNao vijjusaMjuo gajjato ho / sADovaM ca camakkaMtI tao paDiyA paDimovari vijjU / viNAsio bhaddaMbhaNNo (lo) / ahaM puNa tANi satta vi diNANi muNi vvovavAsio dhammaparAyaNo Thio posahasAlAe / chuDho (TTo?) jAva'jjA'bhinaMdiUNA'hisitto puNo pauraparivAreNa rajje / pUio so nemittI / tadidamUsavakAraNaM' / souM cemaM bhaNiyamamiyateeNa 'avisaMvAi tAva nimittaM, sohaNo ya rakkhaNovAo citio' / tayaNaMtaraM ca sirivijao sutArAe saddhiM kuladevayApUyaNatthaM bAhirujjANaM gao / io ya sutArAe puvvaM saccabhAmAbaMbhaNIbhavaMmi jo bhattA kavilo nAma Asi, so mariUNa tiriesu bahukAlamAhiMDittA camarakaMcaNagirIe (camaracaMcAnagarIe ) asaNighoso nAma vijjAharo jAo / so ya emi vivittavaNe veyAliNi nAma vijjaM sAhiUNa gacchaMto poyaNapurassa bAhirujjANe sutAraM pecchittA puvvabhavabhajjANurAgao saMjAyaummAhao hariukAmo tIe purao suvaNNavaNNaM hariNarUvaM darisei / taM ca daTThUNa bhaNiyaM sutArAe jahA 'piyayama ! sohaNo esa hariNo / tA ANehi mama khellaNanimittaM' / tao sayameva hariNagahaNatthaM pahAvio sirivijao / palANo ya hariNo / thovadUraM gayassa raNNo'saNighoso sutAraM ghettumuppaio gayaNaMgaNe / io a piTThao pokkAriyaM sutArAdevIrUvAe veyAliNIvijjAe jahA ''haM deva ! kukkuDasappeNa khaiyA / tA parittAyau maM devo' / souM cemaM camakkio migaM mottUNa turiyamAgao rAyA / pecchittA ya paMcattamuvAgayaM devi tIe saddhiM cIyAe'vaTThiyassa raNNo jAva jaliumADhatto jalaNo tAva thevavelAe samAgayA duve vijjAharA / tesiM cegeNa abhimaMtiUNa salileNa sittA cIyA / naTThA veyAliNI vijjA aTTaTTahAsaM kAUNa / -- tao sattho rAyA jAo / bhaNiyaM ca - 'kimeyaM ?' vijjAharehiM bhaNiyaM 'amhe piyA - puttA amiyateyassa pariggahe vaTTamANA jiNavaMdaNanimittaM gayA Asi / AgacchaMtehi nisuo sutArAe asaNighoseNaM nijjaMtIe akkaMdasaddo | tao amhe jujjhasajjA sutArAe bhaNiyA jahA 'mahArAyA veyAliNIe ve (vi) jjAe velavio jIviyaM na pariccayai tahA gaMtUNaM ujjamaM sigghaM kareha' / tao amhe piyA-puttA ihaM AgayA diTTho ya tumaM veyAliNI vijjAe saha cIyArUDho / naTThA ya sA duTThavijjA / tao uTThio tumaM' / avahariaM ca sutAraM nAUNa visaNNo rAyA / bhaNio ya hiM 'vIsattho hohi / kahiM jAi so pAvo ?' tao taM saMThaviUNa gayA vijjAharA / niveio esa vuttaMto amiyateyassa / tao tehiM sahio amiyateo sirivijayaM ghettuM dhAvio asaNivegassa piTThao / saMpatto camarakaMcaNagiriM (camaracaMcaM NagariM) / - -- tao visajjio bAhiM ThieNeva asaNighosassa dUo / bhaNAviyaM ca - 'samappehi sutAraM, aNNahA na atthi te mokkho' / tao amiyateyadUyavayaNaM souM bhayabhIo sutAraM ghettuM palANo asaNighoso | vaccaMta ya ayalakevaliM daddhuM vaMdittA tatthevovaviTTho / amiyateya - sirivijayA vi tassa piTThao dhAvaMtA tatthevA''gamma vaMdiUNovaviTThA / pasaMto kevalippabhAvao tesimuDumaro / patthuyA ya kevaliNA dhammadesaNA /
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ [74] tao laddhAvasareNa bhaNiyamasaNighoseNa jahA - 'nAma(na) mae duTThabhAveNa avahariyA sutArA, kiMtu vijjaM sAhiUNa gacchaMteNa diTThA, saMvaTTio ya keNA'vi puvvabhavasaMbaMdheNeIe uvari mama mahAneho / tao veyAliNIvijjAe vAmohiUNa sirivijayaM ghettUNa sutAramAgao / tA khamiyavvaM tumhehiM aduTThabhAvassa mama' / eyaM cA''yaNNiUNa bhaNiyaM amiyateeNa - 'bhayavaM! kiM puNa kAraNaM, jeNa(Ne)massa imIe uvari siNeho?' kevaliNA vi kahio tesiM puvvajammasaMbaddho kavila-saccappabhAvaiyaro / tao puNo vi amiyateeNa pucchiyaM - 'bhayavaM ! kimahaM bhavio na vA ?' kevaliNA bhaNiyaM - 'bhavio tumaM, jamio navame bhavaMmi titthayaro bhavissasi / eso vi sirivijao tuha paDhamagaNaharo bhavissai' / souM cemamamiyateya-sirivijayA harisAvUriyasarIrA vaMdiUNa bhagavaMtaM, sutAraM ghettuM gayA niyaniyanayaraM, bhujaMti ya bhoe / ___aNNayA ya dohi vi jaNehiM ujjANagaehiM vimala(viulamai)-mahAmaInAmANo cAraNasamaNA diTThA / tadaMtie dhammaM soUNa AuyaM paripucchiyaM / cAraNasamaNehiM vi ohiNA AbhoiUNa sAhiyaM jahA - 'chavvIsaiM diyahe AuyaM'ti / tao te samAgaMtUNa kayaTThAhiyAmahimA appappANo puttesu ya rajjadhuraM saMkAmeUNaM abhinaMdaNa-jaganaMdaNasamIve pavvaittA kayANasaNA kAlaM kAUNa pANae kappe vIsasAgarovamAudevatteNa uvavaNNA / tao cuyA iheva jaMbuddIve bhArahe vAse puvvavidehe ramaNijje vijae sIyAe mahAnaIe dAhiNille kUle subhagAe nayarIe thimiyasAgarassa rAiNo vasuMdharA-aNaMgasuMdarINaM mahAdevINaM amiyateya-sirivijayadevA kameNa aparAjiya-aNaMtavIriyanAmagA baladeva-vAsudevA jAyA / viNivAio ya tehiM damiyArI nAma vijjAharo paDivAsudevo / thimiyasAgaro vi tesiM piyA pavvajjAvihANeNaM mariUNa asurakumArattaNeNaM camaro samuppaNNo / ___ aNaMtavirio ya sAuyamaNupAliUNa nibaddhanarayAuo kAlaM kAUNa jAo paDhamapuDhavIe bAyAlIsavAsasahassAU neraio / tattha tivvAo veyaNAo aNuhavai / tassa ya puttasiNeheNa camaro gaMtUNa veyaNovasamaM karei / so saMviggo sammaM ahiyAsei / aparAjio ya baladevo bhAU(u)yavioyadukkhio nikkhittaputtarajjabharo jayaharagaNaharasamIve nikkhaMto / caiUNa ya pavvajjAvihANeNa AuM accui(e) iMdattaNeNaM uvavaNNo / io ya aNaMtavirio naragAo uvvaTTiUNa veyaDDe vijjAharattaNeNa uvavaNNo / tattha ya accuyasuriMdeNaM bohio pavvajjaM kAUNa accue devattaNeNaM uvavaNNo / __ aparAjiyajIviMdo vi niyAuyamaNupAliUNa cuo samANo, iheva jaMbuddIve puvvavidehe sIyAe mahAnaIe dAhiNakale maMgalAvaIvijae rayaNasaMcayaparIe khemaMkaro nAma rAyA. tassa bhajjA rayaNamAlA. tesiM putto vajjAuhakumAro jAo / io ya aNaMtavIriyajIvadevo niyAuyamaNupAliUNa vajjAuhassa puttatteNaM uvavaNNo / paiTTAviyaM ca se nAmaM sahassAuho tti / aNNayA ya vajjAuhassa jalakIDamaNuhavaMtassa baladevakAlaverio damiyArI saMsAramAhiMDiUNa puNo vi vijjAharattaNeNaM samuppanno vajjadADhAbhihANo / teNa ya tassovari mahApavvao pakkhitto / pAesu [ya] nAgapAsehiM baddho / vajjAuheNa vi aNAuleNaM ceva pavvao muTrippahArehiM pakkhitto, nAgapAsA vi pAehiM ceva toDiyA / tao accuyadeviMdeNaM titthayaro bhavissai tti titthayarabhattIe thuo pasaMsio ya /
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ [75] __ aNNayA ya posahasAlAe Thio puNo vi taheva devideNaM pasaMsio jahA - 'dhammAo na sakko cAleuM devehiM vi vajjAuho' / tao ego devo tamasaddahaMto samAgao / AgaMtUNa viuruvvio paarevo| so ya bhayasaMbhaMto vajjAuhamallINo mANusabhAsAe 'saraNAgao' tti bhaNamANo / vajjAuheNa ya dinnasaraNo Thio tayAsaNNo / tayaNaMtaraM ca samAgao olaavgo| teNA'vi bhaNiyaM jahA - 'mahAsatta ! esa mae chuhAkilaMteNa pAvio / tA muMca eyaM, aNNahA natthi maha jIviyaM' / tamAyaNNiUNa bhaNiyaM vajjAuheNa - 'na juttaM saraNAgayasamappaNaM / avi ya - khaNamittaM tuha tittI, eso puNa cayai jIviyaM jIvo / tamhA u na juttamiNaM, caDapphaDaMtaM vivAeuM / ' iya evaM sikkhavio, raNNA mahurakkharehi~ so sauNo / paDibhaNai 'bhukkhio'haM, na mahaM dhammo maNe ThAi' / / tao puNaravi bhaNiyaM rAiNA - 'bho mahAsatta ! jai bhukkhio tumaM tA aNNaM demi tuha mNsN'| teNa bhaNiyaM - 'niyavAvAiyamaMsadullalio'haM, na royae paravAvAiyaM maMsaM' / rAiNA bhaNiyaM - 'jettiyameso pArevao tulai tettiyaM demi niyadehao ukkattiaM maMsaM tumaM khAhi' / tao tuTTho olAvao / paDivaNNaM rAiNo vayaNaM / ANIo nArAo / pakkhitto egapAsaMmi paarevo| bIe uNa pAse - ukkattiUNa dehaM, rAyA jaha jaha ya khivai taM maMsaM / taha taha ya pArevo, so hoi gurU devamAyAe / daTThaNa tayaM rAyA, hAhAravamuhalapariyaNasamakkhaM / Aruhai sayaM ciya vara-tulAe niyajIvaniravekkho / / iya tuliyamahAsattaM, daTuM vajjAuhaM suro tuTTho / kAuM puNannavaMgaM, purao hoUNa paccakkho / bhaNai - 'tumaM ciya dhanno, jassa pasaMsaM sabhAgao kuNai / accuyaiMdo'tti tao, vimhiyahiyao gao ThANaM // aNNayA ya vajjAuha-sahassAuhA piyA-puttA khemaMkaratitthayaragaNaharasamIve saMjAyaveraggA sahassAuhasuyaM baliM rajje abhisiMciUNa pavvaiyA / kayANuTThANA ya sammamaNasaNavihiNA kAlaM kAUNa do vi jaNA uvarimagevijje ekkattIsasAgarovamaTTiIyA ahamiMdA devA jAyA / tao ahamiMdasokkhamaNuhaviUNa cuyA samANA iheva jaMbudIve puvvavidehe pukkhalAvaIvijae paMDarigiNInayarIe ghaNaraho rAyA / tassa dave mahAdevIo - piyamaI(paumAvarDa) maNoramA ya / tAsiM ca devINaM kameNete meharaha-daDharaha nAmagA pattA jAyA / vaDiehiM kayaM kalAgahaNaM / tahA tesiM puvvabhavabbhAsao pariNao jiNadesio dhammo / jAyA ya ahigayajIvAipayatthA susAvagA / aNNayA ya piutitthagarasamIve do vi jaNA niyaputte rajje ahisiMciUNa pavvaiyA / meharaheNaM ahijjiyasuttattheNaM suddhabhAveNovajjiyaM titthayaranAmakammaM / tao vihiNA kAlaM kAUNa uvavanno svvtttthsiddhe|
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ [76] tao bhaddavayakaNhasattamIe caviUNiheva jaMbuddIve bhArahe vAse hatthiNAure nayare vIsaseNassa ranno airAe devIe coddasasumiNasUio saMbhUo gabbhe / tao jeTTakaNhaterasIe jAo varisalakkhAU kaNayavanno putto / gabbhatthaMmi ya bhagavaMte mahaMtAsivovaDhue dese saMtI samuppaNNA tti piuNA paiTThio so saMtI nAma / cAlIsadhaNUsio ya saMtikumAro paNuvIsavarisasahassovari paNuvIsavarisasahassANi jAva maMDalio hoUNa paNuvIsaM ceva varisasahassANi jAva cakkavaTTI jAo / tao jeTTakaNhacauddasIe nikkhaMto varisovari posasuddhanavamIe saMpattakevalo hariNalaMchaNo vAma-dAhiNapAsesu nivvANIdevI-garuDajakkhapajjuvAsijjamANo dhammajiNatitthavocchittIo gae paliovamacautthabhAe niyatitthaM pavattei / daDharahasAhU kayANasaNo devalogaM gao / tao cuo saMtijiNassa paDhamagaNaharo jAo / pavvAvio ya saMtinAheNosahaseNo jo siddho houmilAiputto tti / ilAiputtakahA bhannai - puvvadese usahapure usahaseNo rAyA / mayaNappahA se mahAdevI / tattha ya samosariyassa saMtisAmiNo samIvaM gao rAyA saparivAro / suNei dhamma saMviggo citteNa / etthaMtare samAgaMtumego devakumAro bhattIe sAmiNo caccei calaNe gosIsacaMdaNeNaM pUie(pUei) suratarukusumehiM / harisijjai puNo puNo jiNadarisaNeNa / taM ca tahA daTuM jANaMteNA'vi [parisA]guNatthaM pucchio saMtisAmI gaNahareNa bhagavaM - 'ko esa devo bhAviyappA ?' bhagavayA bhaNiyaM - 'summau jaheso narasuMdaradevo'tti / narasuMdaradevakahA bhaNNai - atthi avaMtIvija(sa)e ujjeNI nAma nayarI / tattha avaMtirAo nAma rAyA / baMdhumaI se mahAdevI / piyA accaMtameyassa / teNimIe saha paricattarajjakajjo visayasuhamaNuhavaMto ciTThai / anAyagaM piva sIyae rajjaM / sikkhavio sacivehiM - 'deva ! rajjaciMtAaviroheNa juttaM visayasuhasevaNaM' / na paDivaNNameeNa tao AlociyaM sacivehiM - 'viNassai rajjamevaM / tA ujjhAmo samaM mi(ma)hilagAe / Thavemo aNNaM ettha rajje' / aNNayA pAiUNa majjaM tIe saha mattasutto maMcaeNa chaDDio rAyA / baddhA devIe uvari pottciirigaa| lihiyaM tattha eyaM - "sAmi tti kAuM na vAvAio / gahiyaM rajjamaNNeNa / eyaM nAUNa jahAjuttamaNuciTThiyavvaM"ti / mayaniddAkhaeNa paDibuddho rAyA / diTThA aDavI / 'kimesa suviNago'tti ciMtiyamaNeNa / uvaladdhA rukkhAI / viuddhA devI / tIe vi taheva - 'na esa suviNago, tA kiM puNa eyaM ?'ti ciMtiyameehiM diTThA uttarijje cIrigA / vAiyA duvehiM pi / avagao bhAvattho / vIrarasapahANayAe payaTTo rAyA / dhario devIe bhaNio ya - 'sahAyasajjhameyaM paoyaNaM / tA tAmalittiM jAhi, jeNA'haM niveemi niyabhAuNo narasuMdarassa / tao dinaparivArasahAo karijjau tumaM jahAjuttaM' / _ 'evaM'ti paDissuyameeNa / payaTTANi tAmalittiM / pattANi kileseNa nayaribAhirigAe / bhaNio devIe rAyA - "ciTTha tAva tumaM ettha talAgatIrasaMThie rukkhe jAva niveemi ahameyaM rAiNo / tao so tumaM pavesissaI' / 'evaM'ti gayA devii| pattA paDihArabhUmiM / paccabhinnAyA ceDIhiM / niveiyaM narasuMdarassa / samAgao esa sammuhaM / 'kahiM avaMtirAo'tti pucchiyA rAiNA / 'nagarabAhirigAi'tti sAhiyaM baMdhumaIe /
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ [77] tao paNamiUNa jaMpiyamaNeNa - 'ciTTha tAva tumamiheva, jAva Nemi ahaM avaMtirAyaM' / 'evaM'ti pddissuymimiie| sAhio viseseNa so paeso / niggao narasuMdaro / uvaviTThA baMdhumaI / addhalaggAo rAyapattIo clnnesu| 'Agacchau tAva mahArAo' tti vottuM vAriyAo baMdhumaIe / io ya so avaMtirAyA babhukkhio tti kakkaDigAnimittaM oiNNo tadAsaNNaM kacchagaM, abhUmiyato tti paviTTho avaddAreNa / tammi ya kacchae paidiyahaM cibbhiDiyAo caMcoDijjaMti tti rakkhaNatthaM nilukkeNa 'esa so coro' tti dUrao laguDeNA''hao kammagareNa / mammaghAeNa nivaDio mucchAe / etthaMtare patto rAyA tamuddesaM / ahamahamigAe vaccamANANa sAmaMtANa uvvahAe kacchamajjheNA''gao rAyA / kassai sAmaMtassa avaMtirAyagIvAe uvari jAyA cakkavahaNI / chiNNaM tassa sIsamimIe / nirUvio sAhiyapaese narasuMdareNa / na diTTho ya'NeNa / pesiyA disodisimasa(ssa)vArA / tehiM vi na diTTho tti visaNNo rAyA / saddAviyA baMdhumaI / 'ettha mukko'tti sAhiyamimIe / viseseNa jovAvio rAiNA / diTTho kacchagamajjhe eso / 'sa eso'tti daMsio rAiNA / 'eso'tti paccabhiNNAo'NeNa / visaNNo rAyA baMdhumaI ya / bhaNiyaM baMdhumaIe - 'mahArAya ! karehi kAlociyaM jamerisAvasANo ceva jIvalogo / uvaNehi kaTThAINi / nivvavemi jalaNappaveseNa maMdabhAgiNI appANaM' / eyaM soUNa saMviggo rAyA / ciMtiyamaNeNa - 'aho ! asArayA saMsArassa / majjhaM pi bhaiNIe esA avatthA / na ya esa mama vihavAINa visao / savvahA na koi saMsArI suhio / na ya mokkhaM mottUNa suMdaramavatthANaM / na ya tassa maggo samma savvaNNumaMtareNa jANijjai savvahA / alametthamaNNeNa / jutto mama saMpayaM ceva snnaaso| aNNahA kimettha karemi ? bhaiNIe kaTThadANaM ajuttaM / adANaM pi eyAe avatthAe paramatthao ajjajutta(ajutta)meva / tA pariccattaM mae savvaM / eyappahAveNa havejja me savvaNNudaMsaNaM' / niveiyamiNaM maMtiNo bhaNio ya - 'na me eso abhippeyaMtarAo bhavai tahA tae kAyavvaM' / 'idamevociya'ti Alociya paDivaNNamiNaM maMtiNA / aparivaDiyasaNNAso saMvegAisaeNa mao esa sattaratteNa / uvavaNNo baMbhaloe / tivvavAsaNAvaseNa visesao akAUNa devakiccameso samAgao ihaiM narasuMdaradevo tti / narasuMdaradevo tti gayaM / / eyaM ca soUNa saMviggA parisA / visesao rAyA usahaseNo devI ya mayaNappabhA / 'mahAsao'tti bahumaNNio devo usahaseNeNa / sAhio ya bhagavayA accaMtagaMbhIro mokkhamaggo / saMvegAisaeNa pavvaio usahaseNo saha mahAdevIe / viharai ya bahuM kAlamabbhujjayavihAreNa rAyA gurusamIve, devI pavi(va)ttiNIsamIve / aNNayA samAgayANi jayaMtIe / jAo ya tesimegattheva kappo / tIe uNa aNNayaradiyahe naTTacchaNo(Ne) pavatte nArAyaNeNa laMkhigArUvarAgeNa bhaNiyA laMkhagA - 'karemi saMgamahameIe ceDIe / demi jaM maggaha' / tehiM bhaNiyaM - 'kaNNagA khu esaa| na labbhai bhuMjiumapariNIA' / nArAyaNeNa bhaNiyaM - 'deha majjhaM / ahaM ceva pariNemi' / tehiM bhaNiyaM - 'jai ettheva pariNesi' / "evaM'ti pariNIyA nArAyaNeNa / jAo jaNANa vimhao / bollijjae ya eyaM koMDagakoMDagesu / ujjANasaMgaehiM sAhupurao ya bollaMtANaM sAvagANa 'mahAaccherayaM'ti pavattA vigahA / suyA usahaseNeNa / aNAbhogao jaMpiyamaNeNa - 'kimettha accherayaM ? natthi avisao rAgassa' / na ya sAhUNamevaM jaMpiuM juttaM ti jAyA suhumANumaI /
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ [78] baddhamasuhakammaM / na yA''loiyameyaM / sAhaNIsamIve vi eyaM ceva jaMpijjamANaM nisuyaM mayaNappabhAe / tao aNAbhogao ceva bhaNiyamimIe - 'kimeyAe nikiTThAe DoMbakahAe ?' na ya sAhuNINameyaM vottuM ti jAo suhumapaoso / tannimittaM ca baddhamasuhakammaM / na yA''loiyamimIe / evameesimeddahamettA ceva virAhaNA / sesaM tu parisuddhaM pAliyaM sAmaNNaM / kAlamAse ya kAlaM kAUNa gayA do vi devagaIe / tao cuo usahaseNadevo ilAvaddhaNe nagare sehilassa ibbhassa lAhiNIe bhajjAe ilAdevIe dinno jAo ilAiputto nAma suo / patto kumArabhAvaM / carimasarIro tti nirIho visae chUDho dullaliyagoTThIe / io ya cuo mayaNappahAjIvo samuppaNNo aMcu(aMdha?)visae kaMcIe nagarIe laMkhigAgihe laMkhigA aisuMdarA rUveNa, viyakkhaNA klaasu| sA ya caramadehattaNao nippivAsA visaesu gurujaNANuroheNa naccamANI kayAi saMpattA ilAvaddhaNaM / taM ca naccamANI(Ni) daTThamilAputto puvvajammasiNehao saMjAyANurAgo lakkhiUNa dullaliyagoTThIe sAhio piunno| teNA'vi 'na tujjhociyameya'ti nibbaMdheNa vArio / taha vi na thakko / tao bhaNiyA ilAiputteNa laMkhayA - 'suvaNNasamaM deha mameyaM dAriyaM' / tehiM bhaNiyaM - 'akkhayanihI esA amhANaM / navaraM jasseyAe kajjaM so amhehiM saha bhavau' / tao vArijjaMto puNaruttaM gurumittAIehiM, agaNiUNobhayalogavivAgaM, paviTTho tANa majjhaMmi / paDiniyattA vimaNa-dummaNA jnnyaainno|| imo vi tehiM samaM viharamANo sippamabbhasaMto patto binnAyaDaM / tammi ya vivAhadavvanimittamolaggio rAyA / aNuNNAyAe ya pecchAe samADhattaM pecchaNayaM / niviTTho rAyA saha mahAdevIe / saMpattA nAgarayA / nANAvihaviNNANehiM AvajjiyANi ilAiputteNa logacittANi / nariMde ya adite na dei logo / rAyA puNa tIe ceva dAriyAe nibaddharAgo tassa vahaNatthaM taM bhaNai - 'laMkhaNaM karesu' / taM ca vaMsasihare aDDakaTuM maMDijjai / tammi ya vaMsasiharobhayapAse aggao satta satta khIliyAo niccalAo saMdhijjaMti / laMkhago puNa aggao pacchao ya khIliyAsamasuttIkayavehAo pAuyAo pahirei / tao gahiyakhaggakheDao gayaNamuppaittA pAuyavehesu khIliyApavesaNeNuDDho ciTThai / jai puNa kaha vi cukkai to dhariNIe paDio sayakhaMDo hoi / taM ca kayaM / tao loeNa sAhukAro kao / paramaditammi ya nariMde na dei jaNo / rAiNA bhaNiyaM - 'na mae diTuM, karesu puNo' / biiyavAraM pi kayaM / aisaeNa tuTTho logo / rAiNA bhaNiyaM - 'na samma didaM taiyavAraM pi karesa' / tao viratto nariMdAo logo / kayaM taiyavAraM pi / maraNatthaM se puNo vi bhaNiyaM gayalajjeNa rAiNA - 'avassaM cautthavAraM karesu, jeNa karemi adaridaM' / tao virattacitto niyatto logo pecchiyavvAo / vaMsasiharaThio ya ilAputto ciMtiuM pavatto - "dhiratthu kAmabhogANaM, jeNa esa rAyA eyAe raMgovajIviyAe nimittaM mama maraNamabhilasai / kahaM ca eyAe parituTThI bhavissai jassa mahaMteNA'vi aMteureNa na jAyA ? tA(tahA?) dhiratthu me jammassa jeNa mae laMkhigAnimitteNa savvA vi pariccattA majjAyA' / avi ya - iya evaMvihaciMtAureNa daTThaNa IsaragharaMmi / pUijjite muNiNo, vahUhiM raisarisarUvAhiM // ho dhaNNA kayapuNNA, ee kulagayaNapAyaDamiyaMkA / je nibbhacchiyamayaNA, jiNiMdamaggaM samallINA / /
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ [79] ettiyakAlaM nana vaMcio'mhi jaM sevio na se dhammo / ehi pi samaNadhammaM, karemi eyANamANAe / evaM ca veraggamaggAvaDieNuppADiyaM kevalanANaM / saMpattA devayA / bhaNiyaM ca NAe - 'paDivajjasu davvaliMgaM jeNa vaMdAmi' / paDivaNNe ya davvaliMge vaMdio devayAe / patto tiyasaraiyaM samosaraNaM / nisaNNo tattha ilAputtakevalI / paNamio bhAvasAraM surAsuranariMdAIhiM / parUvio dhammo / chiNNA saMsayA / tao vimhiyamaNAe pucchiyaM parisAe - 'kahiM puNa eyAe uvari te eriso rAgo jAo ?' sAhio ya NAe appaNo ya puvvabhavajaNio bhajjovaiyavaiyaro / taM ca nisA[mi]UNa bhAvaMtIe jAIsaraNapuvvayaM samuppaNNaM tIe vi kevalaM / tao raNNo mahAdevIe ya / evaM ca te cauro vi kevaliNo jAyA siddhA ya kurucaMdAiya tti / ilAputto tti gayaM // kurucaMdAikahA bhaNNai - atthi kosalAvisae siriuraM nAma nayaraM / tattha cattAri vaNiyauttA / taM jahA - sudhaNo, dhaNavaI, dhaNesaro, dhaNado ya / ee payaibhaddagA vayaMsA ya / payaTTA atthajattAe ra[ya]NadIvaM, doNago nAmesiM kammayaro saMbalavAhago ya / aNNayA mahADavIe gahiyasaMbalA vaccaMti / khINapAyaM ca tameesiM uttiNNappAyAe aDavIe / etthaMtare diTTho NehiM paDimApaDivannago sAhU / jAyA eesiM saddhA / ciMtiyaM ca NehiM - 'demo kiM pi eyassa, aNuggahemo attANayaM / goyarasamao ya risiNo / payaTTo so risI / bhaNio sudhaNAIhiM doNago - 'bhadda ! doNaga ! dehi kiMpi eyassa' / tehiMto ahigasaddhAbhAveNa ya paDilAbhio risI teNa / nivvattiyaM mahAbhogaphalaM / pattA rayaNadIvaM samAsAio iTThalAbho / AgayA sadese / teNeva puNNabIjeNa naMdiyA savvakAlaM / kiMtu kiMcimAyAviNo dhaNavai-dhaNesarA vavaharaMti suhumamAyAe / doNago ahiaM suddhvittiie| evamaikkato ahAuyakAlo / mao paDhamameva doNago / uppaNNo kuruvisae gayaure nagare duppasahassa raNNo sirisuMdarIe devIe kucchisi puttattAe / diTTho ya NAe suviNage tIe ceva rayaNIe vayaNeNodaraM pavisamANo caMdo / sAhio bhattArassa / 'kurucaMdo te putto bhavissai'tti jaMpiyamaNeNa / parituTThA devI / pasUyA kAlakkameNa / jAo dArago / paiTThAviyaM ca se nAmaM kurucaMdo tti / etthaMtare mayA sudhaNa-dhaNayA / samuppaNNA vANiyaputtA / ego kaMpillanagare, aNNo kattiyaure / paiTThAviyAiM nAmAiM - egassa vasaMtadevo aNNassa kAmapAlo / etthaMtare mayA dhaNavai-dhaNesarA / samuppaNNA vANiyaduhiyattaNeNa / egA saMkhaure aNNA jayaMtIe / paiTThAviyAiM nAmAiM - egI(gA)e mairA, avarAe kesarA / evamaikkaMto koi kAlo / pattANi jovvnnN| aNNayA kaMpillAo saMvavahAravaDiyAe mahayA bhaMDanivaheNa gao vasaMtadevo jayaMtiM / Thio kai vi diyahe / viNivihiyapAyaM ca bhaMDaM / itthaMtare aTThamIcaMdagamahe diTThA eeNa rainaMdaNe ujjANe viggahavaI viva raI kesarA / puvvabhavabbhAseNa ya siNehasAraM miliyA diTThI / 'kA esa'tti pucchio jayaMtivatthavvago saMjAyamittabhAvo piyaMkaro nAma vANiyagaputto / teNa sAhiyaM - "esA khu paMcanaMdiNo dhUyA jayaMtidevassa bhagiNI kesarA nAma kaNNagA' / kayA vasaMtadeveNa jayaMtideveNa saha mittI / tao nimaMtio sabahumANameso teNA'vi / diTThA eeNa
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ [80] taggihagaeNa kusumAuhaM pUyaMtI kesarA / tIe vi jayaMtidevahatthAo kusumamAlaM paDicchaMto vasaMtadevo / aNukUlaM sauNadaMsaNaM ti harisiyAiM citteNaM / lakkhiyamiNaM piyaMkariyAbhihANAe dhAvidhUyAe / kao vasaMtadevassa jayaMtideveNa uciovayAro / etyaMtare bhaNiyA piyaMkarAe kesarA - 'tujhaM pi juttameyassa mahANubhAvassa kiM pi kAuM' / vihasiUNa sasajjhasaM ciMtittu jaMpiyamimIe - 'piyaMkarie ! tumaM ceva jANasi jamettha uciyaM' ti / _ piyaMkariyAe bhavaNujjANasaMThiassa uvaNIyA piyaMgumaMjarI kakkolagAiM ca / bhaNiyaM ca NAe - 'pesiyA esA piyapiyaMgubbhavA bahumANeNaM maMjarI sAmiNIe kesarA[e] / eyAiM ca sahatthAroviyatarUNamahiNavuppaNNAiM iTThavisayadeyAiM kakkolagAI'ti / tao 'iTTho ahaM'ti harisieNa savvaM gahiyaM vasaMtadevo(deveNa) / [tao] dAUNa nAmamudaM bhaNiyA esA - 'sohaNameyaM / kiMtu iTThANurUvaM sayA vttttiyvvN'ti| tao saharisaM paDigayA esA / sAhio esa vaiyaro kesarAe / parituTThA esA hi[ya] enn| suttAe ya diTTho rayaNIe caramajAme suviNago "kilA'haM pariNIyA vasaMtadeveNa" / teNA'vi suviNae pariNIyA diTThA kesara tti / parituTThAe ya kesarAe sAhio suviNao piyaMkariyAe / etthaMtare jaMpiyaM niyapaoyaNasaMgayaM vAsapurohieNa - 'evaM ceva evaM bhavissai' / suyamiNameyAhiM / parituTThAo ciMtieNa / jaMpiyaM piyaMkariyAe - 'savvahA vasaMtadevo tujjha bhattAro'tti baddho sauNagaMThI kesarAe / niveiyamiNaM piyaMkariyAe vasaMtadevassa / saMvAisuviNago tti parituTTho su(khu) eso| pUiyA piyaMkariyA / bhaNiyaM ca va(a)NAe - 'sauNagaMThisaMbaMdheNa dinno tujjha appA sAmiNIo(e) / tA vivAhasaMjutti karehi' / vasaMtadeveNa bhaNiyaM - 'kayA ceva saMja(ju)ttI payAvaiNA' / evaM paidiyahapauttIe vaDDamANANurAyANaM aikkaMto koi kAlo / aNNayA sabhavaNasaMgaeNeva suo paMcanaMdigihe maMgalatUrasaddo vasaMtadeveNa / ya(tao) "kimeyaM'ti gavesAmi(vi)yaMmi ya sAhiyaM kammagarAe jahA - 'diNNA kesarA kaNNaujjavatthavvaga-sudattaseTThiputtassa varadattassa / tannimittavaddhAvaNAma(ka)yaM vaddhAvaNagaM ti / evaM soUNa pu(mu)cchio vasaMtadevo / etthaMtare samAgayA piyaMkariyA / samA[sA]siuM imIe bhaNiyaM - 'dhaNA(NI?)e pesiyA ahaM sAmi(NI)e kesarAe / bhaNiyaM ca tIe - "na ettha tae khijjiyavvaM / aNabhiNNA gurU mama cittss| ahaM puNa na putthA(vvA)NurAgavisarisaM ceTThAmi / savvahA mama tumaM bhattA / eeNa evaM vA hoyavvaM mae vA mriyvvN"| eyaM nAUNa kAlociyaM kAyavvaM' / / eyaM soUNa samAsAsio vasaMtadevo / ciMtiyaM ca NeNa - 'evameyaM / na visiTThasuviNagadaMsaNaM aNNahA pariNamaI' / bhaNiyA ya piyaMkarA - 'suMdari ! amhANaM pi ettha vaiyaro(re) eseva nicchao'tti / gayA piyaMkariyA / niveiyamiNaM kesarAe parituTTAe / saovAyaciMtAparANamaikkaMto koi kAlo / asaMpaDie ceva taMmi samAgayA jannattA / 'kallaM vivAho' tti suyamiNaM vasaMtadeveNa / dUmiyacitto niggao nyraao| gao ya ujjANaMtaraM / ciMtiyamaNeNa - 'aho ! kerisaM pariNayaM ? ti niyameNa vivajjai piyayamA pariNIyA vA apariNIyA va tthi(tti) / tA alaM majjha jIvieNa / na sakkemi tIe akusalaM souM / tA vAvAemi attANayaM ukkalaMbaNeNa' / evaM ciMtiUNa gao asogapAyavaM / baddho pAsago / diraM(jhaMpa?) diNNaM (?) / [tAva] samAgao
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ [81] kAmapAlo / 'mA sAhasaM'ti jaMpiya(u)maNeNa AruhiUNA'sogamattArio vasaMtadevo bhaNio ya'NeNa - 'bhadda ! kimeyamAni(gi)iviruddhaM vavasiyaM?' teNa bhaNiyaM - 'alamerisIe Agii(I)e akallANabhAyaNa[ssa] mahaM'tti sAhiuM bhaNai vaiyaro(raM) / tamAyaNNiUNa bhaNiyaM kAmapAleNa - 'bhadda ! jai vi evameyaM tahA vi na jutto pANapariccAo / avi ya - uvAe ceva ju(ja)tto kAyavvo / pahavai ya etthuvAo / kiM covAyAbhAve vi sappurisassa evaMvihe vi(va)iyare maraNamaNuciyameva / jameriseNa vaiyareNa tumAo tivvayaradukkhapIDio uvAyAbhAve vi jIvAmi ahaM ti suNa' / 'ahaM khu kattiyauravattha[vva]go kAmapAlo nAma tAruNNaggahANubhAvao niggao desadasaNavaDiyAe / paribbhamaMto samAgao saMkhauraM / tattha ju(ja)ttA saMkhavAlajakkhassa / tIe niggao nayarajaNavao / gao ahaM pi pecchiuM / bharamuvagao maho / paribbhamaMteNa ya mae diTThA sahayAravIhigAe auvvadaMsaNakaNNagA / samAgao ahaM pi nayaNagoyaraM tIe pulaio(a)mahilA[e] / saMThio ahaM tattheva koDDakaraNamiseNa / pesiyamimIe mama sahIhatthe[Na] taMbolagaM / gahiyaM taM mae / 'kimettha jatthaM(juttaM?)'ti jAva ciMtemi tAvi(va) viyario hatthI / kayamaNeNA'samaMjasaM / AulIhao jaNo / samAgao sahayAravI palANo pariyaNo / na palANA kaNNagA / dhAvio taM pai hatthI / addhagahiyA imI teNa / dhAviUNa samAhao mae pacchimabhAge laguDeNa hatthI / valio piTThaomuhaM / taM mae vaMciUNa gahiyA kaNNagA / uttAriyA hatthisaMbhamAo / muccamANA vi na muyai maM bhAveNa / samAgao se sayaNavaggo / bahumaNNio ahaM teNa sesajaNavaela(Na) ya / nIyA ya sA kaNNagA puNo sahayAravIhigAe tattha / etattha ya kuo vi vAyavaseNA''gaMtuM nivaDiyA karimukkA kariphusArA / tehiM ya disodisiM palANo jaNo / tao mae na nAyaM kahiM gayA sA kaNNagA tti / kai vi diyahe hiMDiUNa taMmi nayare alabhrUNa tIe pauttiM mahayA ummAhageNa samAgao ihaI / atthi ya mama tIe uvari sinneho| uvAyAbhAvo ya tassaMpattIe / tahA vi nA'haM maraNamaMgIkaremi / jIvaMto hi puriso bhaddANi pAsei / mao uNa mao ceva / kijjai tao tao(va) kahA / uvAo ya ettha' - 'kallaM sA pariNijjihI tao ajja kAyavvA tIe raisahiyassa bhagavao mayaNassa pUyA / taM ca egAgiNA(NI) ceva karei tti kappo / tA amhe aNAgayaM ceva pavisAmo nagaramayaNadeulaM / tao tIe paviTThAe tassamaeNeva tavvesagahaNeNa gamissAmi aha(haM) tIe gehaM / tumaM puNa bahuvolINesu amhesu ghettUNameyaM lahuM avakkamejjAsi'tti / 'sovavatta(tti)gaM'ti soUNa harisio vasaMtadevo / bhaNiyaM ca NeNa 'sou(va)vattigamiNaM kiMtu tujjhettha vasaNaM'ti / etthaMtare chikkiyaM vuDDamAhaNeNa / bhaNiyaM ca kAmapAleNa - 'na majjha tattha vasaNaM / avi ya, tuha paoyaNakaraNeNa mahaMto me abbhuha(da)o'tti / etyaMtare si(ni)yakajjasaMbaddhameva jaMpiyaM vuDDamAhaNIe 'na ettha saMdeho'tti / gahiyasauNattheNa paDivaNNamiNaM vasaMtadeveNa / parituTThA(paviThThA) nayariM / kayA pANavittI / kAUNociyakaraNijjaM niggayA sNjaayaa(sNjhaae)| paviThThA mayaNadeulaM / ThiyA paDimApiTThao / thevavelAe suo tUraninAo / 'esA Agacchai'tti harisiyA cittenn| thevavelAe samAgayA esA / sumaraNamittasiddhaM piyasamAgamanAmamaMtaM ciMtayaMtI oiNNA jaMpANAo / caDiyA mayaNadeulaM / gahiyA piyaMkariyAhatthAo cittovagaraNasaMgayA kaNagamayA pUyApattI /
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ [82] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNA paviTThA mayaNadeulaM / AcAro tti DhakkiyaM vAraM / khittA bhUmIe pattI / samAgayA mayaNasamIvaM / bhaNio ya eso - 'bhagavaM ! raimaNANaMdaNa ! paccakkhAmi(Ni) tujjha sayalapANicittANi / tA kiM juttameyaM jamahamevaM nijojiyA ? kiM ni(na) yANasi jaM me sugihIyanAmaM vasaMtadevaM vajjiya na'nnahiM cittamabhiramai ? kiM vA iyANiM eiNA uvAlaMbheNa ? savvahA jammaMtareNa vi tuha pasAeNa so ceva bhattA havejja'tti vottu kulavaTTArUDhAe vaddo(baddho) tattoraNegadese pAsA(sa)o diNNo gIvAe / tao nirAlaMbamappANaM kAukAmA niggaMtUNa dhariyA vasaMtadeveNa / 'kao eso'tti vimhiyA esaa| bhaNiyA vasaMtadeveNa - 'alaM vimhaeNa / vasaMtadevo ahaM tujjha haraNanimittaM aNAgayaM ceva samitto iha paviThTho / tA samappehi niyanevatthameyassa, geNhAhi ya eyasaMtiyaM tumaM / tao eso kulaharaM gamissai / amhe uNa gae kulahare gamissAmo abhippeydesNtrN'ti| 'kAlociyamiNaM'ti saMpahAriya samappiyamimIe / gahiyaM ca tassaMtigaM / thi(Thi)yA mynnpittttho| kAmapAlo vi ghettUNa pattiM pUjiUNa mayaNaM evaM ca kayaM(ya)sIsaMguTThio ugghADiUNa duvAraM niggao mayaNadeulAo / niggacchamANassa gahiyA pattI piyaMkariyAe / caDio jaMpANe / uccAI(vvAhi)UNa payaM(payaTTa) cA'higehaM / samAhayaM maMgalatUraM / mahAvimaddeNa patto pNcnNdigehN| mukkaM jaMpANaM / oiNNo jaMpANAo / nIyo piyaMkariyAe ba(va)huyAvAsaM / uvaviThTho kaNagavettAsaNe / 'piyasamAgamamaMtameva ciMtehi'tti bhaNiUNa niggayA piyaMkariyA / gahiyavayaNabhAvattheNa sumario vida(va)jjiyakkharo kAma-raisamAgama[maM]to / thevavelAe samAgayA saMkhauravAsiNI jannajattanimaMtiNo(nimaMteNA)''gayA kesarAe mAuladhUyA A(jA) aNeNa puvvadiTThA''si mairA nAma kaNNagA / uvaviThThA tIe purao / sadukkhamiva jaMpiyamimIe - 'sahi ! kesare ! esa patthAvo tti bhaNAmi / mA uvvevaM karemi(si) / vihI cevA'vi(vahio pANi]NaM iTThANiDhesu / suo mae saMkhaure theva(ceva) tujjha vasaMtadevasaMgao vuttaMto / jANAmi ya ahaM iTThavioyadukkhaM / tahA vi na tIrai vihiNo paDikUlamAseviuM savvahA / so ceva bhagavaM kallANaM karissai / dhannA ya tumaM jIe tuha teNa saha daMsaNAI saMbhava(saMjAyaM) / na(ma)dIo uNa dAruNataro vuttaMto / tahA vi ahaM ciTThAmi tti suNa' - _ 'bhagavao saMkhavAlajakkhassa mahe niggayA ahaM samaM gurujaNeNa / kayA bhagavao pUyA / bhuMjAvio diyavaggo / kayA dINAINa paDivattI / AvaTTamAvANayaM gurujaNeNa / etthaMtare diTTho mae nA'idUre asogapAyavatalagao divvo ko vi juvA / pulaio sAhilAsaM / pesiyaM ca sahIhatthe mae tassa taMbolamicchA(ccA)ivuttaMtaM sANubhavaM pi kAmapAlassa jANaMtIe savvaM sAhiyaM mairAe jI(jA)va diNNo(so)disiM palANo jaNo / tao mae na nAyaM kaha(hiM) so gao tti / gavesAviUNa taMmi nagare alabhrUNa tassa pauttiM mahayA ummAhageNa samAgayA tamujjANaM / diTTho'soe eso / kayaM itthiyAjaNociyaM / tao suviNageNa samAsAsiyA'hamaNeNa; na uNa kayAi paccakkhaM diTTho / atthi ya mama tassovari siNeho, na uNa vihipasAyamaMtareNa daMsaNAisaMbhavo, tahA vi ahaM ciTThAmi / jao na anno etthuvAo na ya maraNe vi bhiNNakammAgamo / jaM puNa majjha eyaMmi vaiyare dukkhaM tamahaM ceva jANAmi / paramappANo nivvisesAo maMteNa tuha samIve jaMpiyaM / aNNassa puNa evaM kahiuM na tIrai / tA ujjhe(jjhi)UNa ta[u]vvevaM gurujaNaaNuyatteNa ceva te suMdaraM savvaM bhavissai' tti /
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ [83] evaM bhaNie jaMpiyaM kAmapAleNa - 'pie ! majjha tumaM ceva kajjaguru(rU), tA Adisa jaM mae kAyavvaM / kesarA uNa tumaM piva saMgayA piyayameNa / dukkhaM puNa majjhaM tuha daMsaNakAlarUDhaM pi caMdodae vva aMdhayAraM paNaTuM tuha dasaNoha(da)yaMmi' / evaM bhaNiUNa dha(ava)NIyA sIsaduvArigA / 'kahaM so ceva mama hiyayanaMdaNo ?'tti harisiya(yA) mairA, sajjhaseNa saMmUDhA ya esA bhaNiyA kAmapAleNa - 'suMdari ! na eso kAlo saMmohassa avi ya ucchAhapahANassa uvAyassa / tA ko iha nIsarovAo? sAheu suMdarI(ri) ! jeNa amhe alakkhiyAI lahuM nIsarAmo' / madirAe bhaNiyaM - 'jai evaM tA lahuM ceva gihujjANapacchimaduvAreNa nIsarAmo' / 'evaM' ti uTThao kAmapAlo pAukkhAliyavavaeseNa nIsarito mairAe gihujjANamu(ma)jheNa niggao gehAo / ghettUNa maM(ma)diraM palANo na[ya]rAo vi| milio gayaure kesaraM gahAya naTThassa vasaMtadevassa / miliyAo kesaramaM(ma)dirAo / sAhio paropparavuttaMto / ThiyA tammi ceva nagare / tammi ya rAiNo kurucaMdassa paMca paMca DhukkaMti DhoyaNae NegA[gA] rANi savvuttamavattha-phalAINi / tANi ya aisaeNa bhogaMgANi tti accaMgasannANi jjho(so) na kassai dei, ciMteI ya - 'eyAiM mae iTThavisiTThANaM da(dAya)vvAiM', na bhuMjai sayaM pi egAgI / aNNayA samAgao tattha bhagavaM saMtisAmI titthayaro / kayaM devehiM samosaraNaM / niggao rAyA kurucaMdo vasaMtadevAdao ya / sAhio bhagavayA dhammo / ahaM(hi)NaMdio eehiM / pucchio ya rAiNA saMtisAmI - 'bhagavaM ! kiM mae kayaM jaMmaMtare jeNi[ri]sI saMpattA rAyasirI ? keNa vA kAraNeNa paMca accaMgANi uvaNamaMti ? kiM vA Na demi tANi ahaM kassai ? na [vA] bhuMjAmi sayaM ? kiM vA ciMtemi "eyANi mae iTThavisiTThANaM dAyavvAiM"ti ?' bhagavayA bhaNiyaM - 'sAhudANaphalaM rAyasirI, accaMgoma(va)NamaNaM pi evaM ceva / adANAbhoyaNesu vi ya accaMgAe(Na) kAraNaM sAhAraNapuNNaphalattaM / na tehiM amiliehiM bhogo havai / ciMtAe vi evaMvihAe iha(da)meva kAraNaM / dhaNNANa maggANusAriNI ceva ciMtA havai' / evaM bhaNiUNa sAhio puvvavaiyaro / daMsiyA vasaMtadevAi / tao soUNevaM niyacariyaM, daMsaNeNa ya paropparaM jAissaraNeNa ya paDibuddhA savve / tao saMtinAhaM vaMdittA miliyA ceva nIyA niyagehaM kurucaMdeNa / kayamuciyakaraNijja / evaM ca puNNANubaMdhe(dhi)puNNappahAvao jahodhi(ci)yakiccujjayA paMca vi bhogaparA suhaMsuheNa gamiUNa kAlaM kammaparivAgasamae sugaimahAbhAyaNo(NaM) saMpaNNa tti / kurucaMdAi tti gayaM / evaM kurucaMdAipajjuvAsio saMtikevalI varisUNANi paNuvIsaM ca varisasahassANi jAva viharettA sammeyaselasihare jiTThakiNhaterasIe siddho tti / saMtinAho tti gayaM // saMtijiNAo ya paliovamaddheNa chaTThacakkavaTTI sattarasamajiNo ya kuMthunAtho tti kuMthunAthakahA bhaNNai mahApure vaisamaNo rAyA saMvaragurusamIve vihiyapavvajjo jAo savvaTThasiddhavimANe devo / tao
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ [84] NNNNNNNNNNNNNNNNN sAvaNakaNhANavamIe caviUNiheva jaMbuddIve bhArahe vAse hatthiNAure nayare sUro nAma rAyA / tassa sirIe devIe coddasasumiNasUio saMbhUo gbbhe| tao vaisAhakaNhacauddasI[e] jAo paMcANavaivarisasahassAU kaNayavanno putto / gambhaMgayaMmi ya ji(ja)mimammi jaNaNIe rayaNavicitto thUbho taddesabhAe kuMthU nAma diTTho / teNeso paiTThio piuNA kuMthU nAma / paMcatIsadhaNUsio kuMthUnAmo addhaTThamavarisasayAhiyatevIsasahassA(sso)vari tattiyaM ceva kAlaM maMDalIyattaM pAlittA cakkavaTTI jAo / avi ya - caudasarayaNovamanihi-sAmI solasahassasu[ra] rakkho / battIsamauDabaddhaya-rAyasahassehiM kayasevA(vo) // causaTThisahassaMteura-bhogI bArasajoyaNAvAso / culasIculasIki(ka)ri-raha-hayalakkha-channauijohakoDijuo // chakkhaMDabharahakhette, channa[u]I gAmakoDisArANaM / / bAhattari puralakkhANa-mahivai(I) cakkavaTTi tti // evaM ca kuMthucakkavaTTI aTThamavarisasayAhiyatevIsasahassovari vaisAhakaNhapaMcamIe nikkhaMto / solasavarisovari cettasuddhataiyAe saMpattakevalo chAlayalaMchaNo vAma-dAhiNapAsesu balAdevIgaMdhavvadevapajjuvAsijjamANo saMtijiNatitthapallaTTaNeNa pavattiyaniyatittho kuMthukevalI solasavarisUNaaddhaTThamavarisasayAhiyANi tevIsaM varisa sahassANi jAva viharettA sammeyaselasihare vaisAhakaNhapADidha(va)yAe siddho tti / kuMthunAtho tti gayaM // kuMthujiNAo ya varisakoDivirahieNa paliovamacautthabhAgeNa sattamacakkavaTTI aTThArasamajiNo ya aranAho tti aranAhakahA bhaNNai - puvvavidehe khemauraM nAma nayaraM / tattha siridhammo nAma rAyA / so ya saMsArAo virattacitto saMvarasAhusamIve pvvio| kayAI cemaM paDilAbhei bhavisso vIrabhaddo tti vIrabhaddakahA bhaNNai - puvvavidehe rayaNauraM nAma nayaraM / tattha jiNadAso nAma seTThiputto parivasai / io ya gIyattho kAleNegallavihArI siridhammasAhU patto rayaNauraM / so ya kayacAummAsakhamaNo pAraNanimittaM paviTTho jiNadAsagihaM / pArAvio ya so teNa viulabhattapANaehiM paramabhattIe / puNNANubhAveNa ya jiNadAso kayakAlo baMbhaloe devo jAo / tao cuo eravayavAse mahesaraputto jAo / tao vi kAlaM kAUNa accue kappe devo jAo tti / siridhammasAhU vi pAliyanikkalaMkasAmaNNo gevejjo devo jAo / tao phagguNasuddhabIyAe caviUNa iheva jaMbuddIve bhArahe vAse hatthiNAure nayare sudaMsaNassa raNNo [devIe] devIe coddasasumiNasUio saMbhUo gabbhe / tao maggasirasaddhadasamIe jAo caurAsIvarisasahassAU kaNayavaNNo patto / gabbhagae ya bhagavaMte jaNaNIe sumiNe jaccarayaNamao mahAmahaMto cakkArao diTTho tti paiTThio piuNo(Ne)so aparo(aro) nAma / tIsadhaNuhapamANo ya arakumAro ekkavIsavarisasahassovari ekkavIsaM varisasahassANi jAva maMDalio
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ [85] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNA NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN hoUNekkavIsaM varisasahassANi jAva cakkavaTTI jAo / tao maggasirasuddhakkArasIe nikkhaMto varisatigovari kattiyasuddhabArasIe saMpattakevalo macchalaMchaNo naMdAvattalaMchaNo vA vAma-dAhiNapAsesu dhAriNIdevIjakkhidajakkhapajjuvAsijjamANo kuMthujiNatitthapallaTTaNe niyatitthaM pavattato viharai tti / / jiNadAsadevo vi tao caiUNa iheva jaMbuddIve bhArahe vAse tAmalittIe nayarIe usabhadattaseTThissa sayalakalAkalAvakusalo vIrabhaddo nAma putto jAo / aNNayA ya usabhadatto vaNijjeNaM gao poyaNIkheDaM nAma nayaraM / tattha ya sAgaradatto nAma ibbho / tassa jiNamaI nAma bhajjA / tIe ya piyadaMsaNA nAma dhUyA / tIse ya rUvavaittaNao kalAkosalattaNao ya dhiyAsarisavaramalabhamANo ciMtAsamAulo daTuM bhaNio jiNamaIe - 'ajjautta ! kimevaM ciMtAuro dIsasi?' sAgaradatteNa bhaNiyaM - 'tuhesA dhIyA pattavarA(yA) kassA'NurUvavarassa dAyavvA ?' tIe bhaNiyaM - 'maha pAliyavvamAyattaM, dAyavvA puNa kaNNagA jaNaeNaM / kevalaM jahA'haM dukkhabhAiNI na homi tahA kAyavvaM' / tao 'ettha vihI pamANaM'ti vottuM sAgaradatto gao haTTamaggaMmi / diTTho ya tattha kaha vi devvajoeNa tAmalittIo samAgao usabhahatto nAma ibbho. jAto ya doNhaM pi sAvayattaNao paropparaM siNehagabbho samullAvo / samAgayA ya taheva bAhulaggiyAe sAgaradattagehaM / diTThA ya tatthosabhadatteNa piyadaMsaNA / tao suiraM nijjhAiUNa bhaNio sAgaradatto - 'kimesA bAlA tuha dhIyA ?' sAgaradatto bhaNai - "evameyaM / kiMtu kiM tae suiramesA nirUviyA ?' usabhadatteNa bhaNiyaM - 'mama putto atthi vIrabhaddo nAma / so ya aIva viyakkhaNo tti na kAe vi kaNNagAe raMjijjai / teNA'vivAhio ceva jovvnnmnnuptto| jai parameseva kaNNagA tassociya tti saMbhAvaNAe suiraM mae vi nirUviyaM' / tao saMjAyahariso sAgaradatto bhaNai - 'iha esA vi mama kaNNagA aI[va] kalAkusala tti keNA'vi vareNa na rNjijji| jai paraM tuha putto eI[e] samucio varo' tti / evaM ca doNha vi paropparaM sabbhAvasiNehao jAyaM vrnnijjyN| tao gaMtumusabhadatto tAmalittIe vivAhatthaM mahAvibhUIe puNo vi samAgao poyaNIkheDaM / pariNAmi(vi)o vIrabhaddo / kaociyakicco ya sAgaradatteNa puNo vi vIrabhadaM ghettumAgao tAmalittIe / bhuMjaMtassa ya piyadaMsaNAe samamuddAmabhoe vIrabhaddassa aNNayA kayAi jAyA ciMtA - 'aho mae kayaM kalAgahaNaM, atthi kavvakaraNasattI, siddhA nAnAvihA maMtA, jANiyA guliyApaogA, ahiNavaM jovvaNaM, kiM bahaNA? taM natthi jamahaM na jaannaami| paraM maha guruyaNanitiyassa gharatthassa savvamimaM niratthayaM / tA kiMci desaMtaraM gaMtuM phurAvemi'tti / tao desaMtaragamaNukkaMThio majjharattude(dde)se sa[ya]NIyAo uTThio vIrabhaddo / ciMtiyaM ca NeNa - 'mA kayAi kavaDasuttA piyadaMsaNA maM vaccaMtaM jANissai'tti / tao kevala[kIlA] karaNamiseNuTThaviyA piyadasaNA / tIe bhaNiyaM - 'kiM kayatthesi ? sIsaM me dukkhai' / vIrabhaddeNa bhaNiyaM - 'kassA'NakkhehiM?' tIe bhaNiyaM - 'tujjha ceva / ' so bhaNai - kerisehiM ?' sA bhaNai jai(ha) - 'me(ke)risI imami samae tuha viyaddhRttI ?' tao so - 'pie mA kuppasu / saMpayaM tahA karissAmi jahA mamA'NakkhehiM na tuha dukkhamuppajjai'tti sAbhippAyaM saMbhAsiUNa niddayakAmAsevaNeNaM puNo puNo piyadaMsaNaM mANei / tao sA
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ piyavaMkabhaNiyamalakkhettA suTTa surayaparissaMtA nivviyappA ceva suttA / tao taM nAUNa sabbhAvasuttaM parihiUNa addhaphAlayAI aniveiyasabbhAvo ceva niggao gehAo vIrabhaddo / kao ya guliyApaogeNa sAmavaNNo teNa appA / tao so vivihaviNNANaviNoehiM hiMDaMto desaMtaresu saMpatto siMhaladIve rayaNapuraM nAma nagaraM / tahiM ca rayaNAgaro nAma naravaI / tattha ya so saMkhaseTThissa uvaviTTho haTTe / tao suiraM nijjhAiUNa pucchio seTThiNA - 'puvva(tta!) kao tumaM ?' teNa bhaNiyaM - 'tAmalittIvisayAo rUsiUNa gehAo niggao bhamaMto ya saMpatto iyN(h)'| tao seTThiNA bhaNiyaM - 'putta ! Agii(I)e guNAhio tti tumaM lakkhijjasi / visamA ya kajjagaI / paramidaM ceva suMdaraM jAyaM jamakkhayasarIro tumamettha saMpatto'tti / tao taM ghettuM gao gharaM seTThI / majjittA ya jahAvihaM kayasunevattho teNeva samaM bhuMjiUNa taMbolaM saMmANaMto bhaNai - 'putta ! aputtassa tumaM ceva mama putto, atthi ya me pauraM dhaNaM / tA niravekkho hoUNa sAmiccajahicchAe dhaNamimaM vilasasu' / tao vIrabhaddeNa bhaNiyaM - 'tAya ! kayapuNNo'haM jaM tumhaM ANAvasittaNaM mae pAviya(yaM) / dhaNNA hu gurUNamANAbhAyaNaM [ha]vaMti' / evaM ca tesi piu-puttattaNeNaM gacchaMti diyhaa| tattha ya rayaNAyarassa raNNo telokkasuMdarIdevIe dhUyA purisavesiNI aNaMgasuMdarI nAma / saMkhassa seTThiNo viNayavaI nAma dhUyA / sA ya tadaMtie paidiNaM vaccai / pucchiyA ya bhagiNI vIrabhaddeNa viNayavaI - 'kattha tumaM vaccasI(si)?' tIe jahaTThiyaM sAhiyaM / tao vIrabhaddo bhaNai - 'keNa uNa viNoeNa sA tuha sahI kAlaM gamei ?' tIe bhaNiyaM - 'vicitteNa vINAiNA ciTThai' / teNa bhaNiyaM - 'jai evaM tA ahaM pi ettha gamissaM' / tIe bhaNiyaM - *['Na tattha bAlagassa vi purisassa paveso' / teNa bhaNiyaM - 'ahaM tahA karissaM jahA Na Najjai paricieNaM pi jahA puriso tti' / paviTTho ya bhagiNIe saddhiM aNaMgasuMdarIe bhavaNaM / diTThA ya teNa sA piyayamakuviyaM haMsiyaM lihaMtI / pucchiyA viNayavaI - 'kA esa'tti / tIe bhaNiyaM 'amhaM sayajjhiyA / bahUNi divasANi tumha daMsaNUsuyA mae ANIya'tti / ]* tIe bhaNiyaM - 'sohaNamaNuTThiyaM' / tao [a]NaM[ga]suMdarI cittavaTTiyAe haMsullihamAlihaMtI bhaNiyA vIrabhaddeNa - 'tae haMsiyA virahAurA lihiumaaddhttaa| tIse ya virahAurAe na erisA diTrI saMThANaM vA hoi' / tao'NaMgasuMdarIe bhaNiyaM - 'geNhasu cittavaTTiyaM, Alihasu ya jArisA diTThI saMThANaM ca virahiNIe hoi' / tao vIrabhaddeNa lihiyA haMsiyA / avi ya - kumilANavayaNa-vAhollanayaNa-pakkhauDavihaMDaNa-visaNNA / paDiruddhasavvaceTThA jhAyaMtI kiM pi hiyaeNaM // dusahapiyavirahaviyaNA-nIsahacaMcaDa(caMcuuDa)gahiyavisakhaMDA / abhaNaMta cciya sAhai soyAveyaM saceTThAe // lihiUNa daMsiyA aNaMgasuMdarIe / bhaNiyaM ca tIe - 'aho ! viNNANAisao ! aho bhAvasUyagA avatthA haMsiyAe ! suiraM nijjhAiUNa puNo bhaNiyaM aNaMgasuMdarIe - 'kimettiyaM kAlaM nA''gayA tumaM ?' *eSa truTitaH pAThaH cauppannamahApurisacariyagranthAt pUritaH /
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ [87] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNA vIrabhaddeNa bhaNiyaM - 'guruynnsNkaae'| aNaMgasuMdarIe bhaNiyaM - 'saMpayaM paidiNamAgaMtavvaM' / tao 'aNNAsa kalAsu tuha'tthi parissamo na va'tti pucchie viNayavaIe bhaNiyaM - 'diyahehiM sayameva jANihisi sAmiNi !' / tao 'sohaNaM saMlattaM'ti avagUDhA viNayavaI / 'tujjha esa avarAho jamettiyaM kAlaM esA naa''nniiy(yaa)'| NAmaMmi ya pucchie sayameva ca vIrabhaddeNa sAhiyaM - 'vIramaitti / tao pUiyA taMbolAiNA gayAo niyayabhavaNaM / tao paricattaaMgaNAnevattho kayapuvvaveso gao haTTAbhimuhaM bhaNiyaM(o) seTThiNA vIrabhaddo - 'puttaya ! kattha gao si tumaM? jeNA'haM tuhannesaNanimittAgayANaM nivvinno daM(deM)to uttaraM' / teNa bhaNiyaM - 'tAya ! bAhiM ujjANe Thio' / seTThiNA bhaNiyaM - 'sohaNaM kayaM' / tao bIyadiyahe taheva paviTTho / vINAviNoeNa aNaMgasuMdarI ciTThai / vIrabhaddeNa bhaNiyaM - 'visarA esA taMtI jao ettha mANusavAlo paviTTho ciTThai' / aNaMgasuMdarIe bhaNiyaM - 'kahaM najjai ?' so bhaNai - 'pAraddhANurUvarAgaTThANanivvAhAbhAvao' / tao tIe samappiyA vIrabhaddassa vINA / teNA vi ghettumuvvaliyA taMtI / kaDDio tammajjhAo mANusavAlo daMsio tIe / tamavaNettA valiyA puNo vi taMtI sAraviyA / tao teNa tahA saga(rAga)mucchaNAe vAiyA vINA jahA akkhittA savvA vi parisA / evaM ca aNNesu vi kalAviNNANesu vIrabhaddeNa sAisayavisese darisiya tahA ha(a)NaMgavaI kayA jahA suviNaMmi vi taM ceva pecchai tti / nAUNa ya gADhA(Dha)maNurattamaNaMgasuMdariM vIrabhaddeNa sAhio seTThiNo sbbhaavo| jahA - ''haM kayamahiNA(lA)nevattho viNayavaIe saddhi kaNNaMteure pavisAmi / tA tubbhehiM na kA'vi mama hiyayakhuddukA(khuDukkA) kaayvvaa| tahA tubbhe saddAvittA(ttu)manimittaM jai rAyA niyadhUyaM dei to paDhama paDisehiUNa AyareNa de(deM)tassa paDicchiyavvA' / tamAyaNNiUNa bhaNiyaM seTThiNA - 'putta ! savvaM sohaNaM jaM tae mama sAhiyaM / kevalaM jahA sarIreNa kusalaM hoi tahA kaayvvN'| vIrabhaddeNa bhaNiyaM - 'uDu(du)yacitto mA tAo hou / jai kai vi diNehiM pecchissai tAo jja(ja)mittha nipphajjissai' / seTThiNA bhaNiyaM - 'putta ! tumaM ceva jANasi'tti / io ya rAya(i)No atthANe kahA jAyA jahA - 'ego juvANo jaMbuddIvAo samAgao saMkhaseTThiNo gehe ciTThai / teNA'vi kalA-vinnANAisayao savvaM pi nayaramakkhittaM' / tao soumevaM raNNA bhaNiyaM - 'kAUNa(ko uNa?) so jAIe ?' pariyaNeNa bhaNiyaM - 'deva / na najjai. ko'vi desaMtario / paraM ceTThiehiM najjai jahA sukuluppaNNo' / [rAiNo]'NaMgasuMdarIe ciMtA jAyA - 'evaMviho bhattA jai tIe ruccai tA sohaNaM havai'tti / io ya vIrabhaddeNegAgiNI pucchiyA'NaMgasuMdarI jahA - 'kIsa tumaM sayalasAmaggIe vi bhogavimuhA?' tIe bhaNiyaM - piyayamAbhAvAo, jao so dula(lla)ho maNicchio' / vIrabhaddeNa bhaNiyaM - 'aNaMgasuMdari ! kimevaM jaMpasi ? taM na'tthi jaM puhaIe na pAvijjai, jao bahurayaNA vasuMdhara'tti / sA bhaNai - 'evaM' / tao so bhaNai - 'jai koi tuha kalAhio juvANo labbhai tA kimicchasi teNa samaM visayasaMgamaM?' tIe bhaNiyaM - 'icchAmi jai tuhANurUvo hoi' / tao sAhio vIrabhaddeNa sANurAo'Ne(NaM)gasuMdarIe niyasabbhAvo / tIe vi ajaMpaNijjapamoyavisesamaNuhavaMtIe bhaNiyaM - 'jai evaM tA tuhAyattaM mama jIviyaM / jaM jANasi taM kuNasu' / vIrabhaddeNa bhaNiyaM - 'atthi evaM, kiM tu tahA kIrai jahA loyAvavAo na hoi' /
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ [88] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN tIe bhaNiyaM - 'saMpayaM ceva tumaM jANasi' / vIrabhaddeNa bhaNiyaM - 'na saMpayamahamAgamissAmi / tao(e) puNa mahArAo tahA bhaNiyavvo jahA mama piuNo saMkhaseTThissa tumaM vivAhanimittaM payacchai' / evaM ca sikkhaviUNa niggao vIrabhaddo, gao sabhavaNaM / tao aNaMgasuMdarIe saddAviyA niyajaNaNI / bhaNiyaM tIe aggao jahA - 'aMba ! jai mae jIvaMtIe paoyaNaM tA taha vinnavesu tAyaM jahA saMkhaseTuiM saddAviUNa suppasiddhassa vIrabhaddassa meM dei' / tao eyamAyaNNiUNa tuTThAe jaNaNIe bhaNiyaM - 'putti ! ko ettha saMdeho ? tuha varAhilAseNa accaMtanevvuo hohI tuha jaNao / kiMtu keriso so varo tti tumaM jANasi / ' tIe bhaNiyaM - 'aMba ! guNehiM rUveNa ya mamA'hio tti pasiddho' / tao saMThaviUNa dhUyaM gayA telokkasuMdarI mahArAyasamIvaM / sAhio esa vuttaMto rAiNo / teNA'vi bhaNiyaM - 'nisuo mae jahA koi savvakalAkusalo rUvohAmiyakAmadevo juvANo jaMbuddIvAo samAgao saMkhaseTThiNo gehe ciTThai / tA saddAvevi(mi) saMkhaseTThi' ti bhaNiUNa visajjiyA mahAdevI / saddAvio saMkhaseTThI / samAgao so bahuvANiyagasameo / paDihAraniveio pvittttho| [divo] ya rAyA kAlocieNa darisaNijjeNa / kayapaNAmassa ya rAiNA davAviyamaNa(mA)saNaM / uvaviThTho kAUNa 'pasAyaM' / bhaNiyaM rAiNA - 'bho seTThi ! tuha ghare jaMbuddIvAo samAgao sAisayaguNo ko vi juvA suNijjai' / seTThI bhaNai - deva ! evameyaM / guNe puNa loo jANai' / raNNA bhaNiyaM - 'tuhA''NAvasavattI na vA?' seTThI bhaNai - 'deva ! tasseva savvo vi loo vasavatti'tti / tao hara(ri)sio rAyA bhaNai - 'seTThi! tassA'hamaNaMgasuMdari(ri) [demi] / tumaM paDicchasu' / seTThiNA bhaNiyaM - 'na mayANaM sIheNa saMjogo suMdaro hoi / tA deva ! sAmisAlo tuma, amhe uNa payAo / evaM ca Thie kimevamAisai mahArAo ?' rAiNA bhaNiyaM - "kiM tua(ha) viyAreNa ? jamahamAisAmi taM tae aviyAra(raM) kAyavvaM ti / tumaM puNa tameva pucchAhi' / seTThiNA bhaNiyaM - 'evaM kIrai' / tao seTThI vIrabhaddassA''gaMtuM taM sAhei / tao puNo vi saddiUNa [rAiNA] dinnA aNe(Na)gasuMdarI / paDicchiyA seTThiNA / kayamuciyakaraNijjaM / mahAvicchaDDeNa vitto vIvAho / jAo(yA) paropparamaccaMtapII / sA vi desaNaM kAuM kayA vIrabhaddeNa sAvigA / lihiyA ya sayameva jiNapaDimA paDe / tahA tappAse pajjuvAsiMto lihio sAhu-sAhuNI-sAvaya-sAviyAjaNo / jANAviyA nIsesaM pi sAvayadhammavavahAraM / tao ciMtiyamaNNayA vIrabhaddeNa - 'aho ! gADhaM siNehANubaddhA mamA'NaMgasuMdarI saMpayaM dIsai / paramabalANaM calacittattaNao na najjao(i) pariNaI / tA'NAgayA(ya)meva majjhameyAe lahiUNa kajjujjuo homi' / tao bhaNiyA aNaMgasuMdarI jahA - "pie ! na tujjha sayAsAo kiMpi avaraM ti(pi)yayaramatthi / kiMtu jaNaNi-jaNayA maha vioe accaMtaM dukkhiyA / tA te daTThaNa ahaM sigdhaM samAgacchAmi / tumaM puNa iheva ciTThasu / aNaMgasuMdarIe bhaNiyaM - 'sohaNaM bhaNiyaM tae, jai jArisaM kaDhiNaM cittaM tArisaM mamAvi hojjA' / tao bhaNiyaM vIrabhaddeNa - 'mA kuppa suMdari !, tuha gamaNovAo ceva so mae ciMtio' / tao teNaM moyAvio rAyA / raNNA vi mukko sANaMgasuMdarIo pavahaNArUDhA(Dho) tAmilittimAgaMtumAraddho / pu(phu)TTaM ca vihivivarIyattaNao samuddamajhami taM jANavattaM / pAviyaM cA'NaMgasuMdarIe hallohalIhUyAe phalahakkhaMDaM / tadArUDhA ya pattA paMcaratteNaM sA samuddataDaM / samuttiNNA ya gurudukkhasaMtAviyaMgI, io tao
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ [89]] paribbhamaMtI diTThA tAvasakumAreNa / teNA'vi dayAe nIyA kulavaisamIvaM / kulavaiNA'vi suiraM nirUviUNa bhaNiyA - 'putta(tti) ! vIsatthA acchasu' / tao sA tAvasehiM paDijAgarijjamANA kaIhi vi diyahehi satthAvatthA jAyA / tao kulavaiNA tIe rUvasaMpayaM daTuM 'samAhiparipaMthiNI tAvasakumAre(rA)Namesa' tti ciMtiUNa bhaNiyaM - 'putti ! io sannihiyaM ceva paumiNikheDaM nAma nagaraM / tattha ya bahU(hu)o vi siTThiloo vasai, bhattaNA ya saha samAgamo tattha taha bhavissai / tA tahiM ceva vaccasa' / tIe bhaNiyaM - 'tAya ! jaM tuma ANavesi' / tao tuTThA tAvasajugalasahAyA pesiyA ya paumiNIkheDe / mukkA ya tehiM nayarabAhiriyAe - 'amha ettha na kappai paveso'tti bhaNiUNa gayA tAvasA / sA ya nayarabAhiriyAe egAgiNI disodisiM paloyaMtI jUhaparibbhaTThA muddhamigIva ciTThai / __ etthaMtaraMmi ya bAhirabhUmIe sAhuNIe sahiyA samAgayA suvvayA gaNiNI / daTThaNa ya sAhuNIo tIe samUsasiyahiyayAe sumariyaM jahA - 'ma[ha] eyAo paDalihiyAo piyayameNa daMsiyAo'tti / gaMtUNa ya tIe puvvabbhattheNa sammaM vNdiyaao| ceiyANi ya vaMdAviyAo siMhaladIve / gaNiNIe bhaNiyaM - 'putti ! kahiM siMhaladIve ceiyANi ? kahiM vA tumamegAgiNI ?' tIe bhaNiyaM - 'bhayavaIe savvaM sAhissaM viistthaa'| tao gaNiNIe kayA sarIracitA / samAgayA ya sA aNaMgasaMdarIe saha paDissayaM / tattha ya paiviuttAe peiyA(puvvA?)gayAe sAgaradattadhIyAe paDissayaMmi paDhamANIe piyadaMsaNAe saha jAyamaNaMgasuMdarIe paDhamameva darisaNaM / tao tIe vaMdittA sAhuNIo vaMdiyA piyadaMsaNA / pucchiyA ya sA suvvayAgaNiNIe vattaM / sAhio ya tIe savvo viirbhddvttNto| taM ca souM pacchiyaM piyadaMsaNAe - 'keriso so vaNNeNaM?' aNaMgasuMdarIe bhaNiyaM - 'sAmo' / piyadaMsaNAe bhaNiyaM - 'savvamaNuharai maha bhattuNo mottUNa sAmattaNaM' / gaNaNIe bhaNiyaM - 'aNNo koi bhavissai tahA' / puNo bhaNiyA'NaMgasuMdarI - 'putti ! paisaMgamaM mottuM savvaM tuha ettha asthi / esA ya piyaMdasaNA tuha bhagiNi(NI)sarisA / tA imIe saddhi saddhammANuTThANaparAyaNA ciTThasu' / aNaMgasuMdarIe bhaNiyaM - 'accaMtANAyArapareNA'vi vihiNA sohaNameyamaNuTThiyaM jaM tuhA'haM meliyA' / piyadasaNAe bhaNiyaM - 'sahi aNaMgasuMdari ! piyasamAgameNa va samUsasiyaM maha hiyayaM tuha samAgameNaM / tA na tae piyavioyadukkhadukkhiyAe appA AyAsiyavvo' / aNaMgasuMdarIe bhaNiyaM - 'sahi ! vavagayaM maha piyavirahadukkhaM tuha daMsaNeNaM' / evaM ca tAo samadhammANuTThANaparAo paramapIIe ciTuMti tti / io ya so vIrabhaddo tayA vivaNNapavahaNo samAsAiyaphalahakhaMDo io tao kallolamAlAhiM gholijjamANo diTTho kaha vi etthA''gaeNa raivallahanAmageNaM si(vi)jjAhareNaM gahio ya / nIo veyaDDhasiharaM / samappio niyajAyAe mayaNamaMjayA( sA )bhihANAe pattattaNeNaM / pucchio ya samuddapaDaNavRttaMtaM / teNA'vi sAhio jahA - 'jaMbuddIvaM siMhaladIvAo patthio saha jAyAe / aMtarAleNa vivaNNaM jANavattaM / tao egAgI tumhehiM kayaMtamuhAo vva kaDio aNorapArasamuddA / Na yANAmi ya kA ya tIe avatthA mama jaayaae'| tao vijjAhareNa vijjAe AbhoiUNa kahiyaM - 'taha dave vi jAyAo poyaNIkheDe nagare suvvayAgaNiNIsagAse paDhaMtAo tavacaraNarayAo ciTuMti' / evaM ca kahie vIsattho jAo vIrabhaddo / avaNei ya samudduttiNNametto ceva taM sAmattaNakAriNiM
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ [90] guliyaM / tao jAo puvvasahAvo vaNNeNaM / pariNAvio ya vajja[ vegassa] vegavaIe bhAriyAe rayaNappabhAhihANaM dhUyaM / payAsiyaM ca teNa attaNo nAma buddhadAso tti / acchai ya tattha saha tI vijjAharocie bhoe bhuMjaMto / aNNayA ya vijjAharame(lo)yaM mahAsammaddeNaM gacchaMtaM pAsiUNa pucchiyA rayaNappabhA buddhadAseNaM jahA - 'kahiM eso vijjAharaloo patthie (o)?' tIe bhaNiyaM 'siddhAyayaNe titthesarajattAe / tattha sAsayAo jiNapaDimAo vaMdijjaMti / tannimittaM savve vijjAharA jattaM kuNaMti' / - tao so vi saha bhajjAe vise[ se ] Nujjalanevattho savvAlaMkAravibhUsiyasarIro veyaDDhasiharaM samArUDho / diTTaM tattha deule jiNabiMbaM / taM ca teNa bhattinibbhareNa payAhiNIkayaM vaMdiyaM ca / kayaM ca rayaNappabhAe vivihaM saMgIyaM naTTaM / tao teNa bhaNiyA niyajAyA - 'auvvo esa mae devo diTTho, jao'haM siMhaladIvavatthavvo vaNijjatthamAgacchaMto samuddamajjhami bhiNNapavaya (ha) No kaMThagayapANo uttArio tuha piuNA / tao pariNAvio tumaM / ahaM ca kule buddho kuladevayA' / tIe bhaNiyaM 'teNeva piya ! tumaM jaMpasi 'auvvo mameso devo" / ' evaM ca visayasuhamaNuhavaMtANaM tesiM gacchaMti diyahA / "4 - aNNayA ya bhaNiyaM buddhadAseNa - 'gacchAmo bharahaddhaM kIlAnimittaM' / tIe bhaNiyaM 'evaM karemi' / tao vijjAe do vi rayA (ya) Nisese saMpattA pomiNikhaMDaM nayaraM / uttariyA ya suvvayAgaNiNIpaDissayabAhiM / tattha ya teNa bhaNiyA rayaNappabhA 'ettheva ciTThasa tumaM jAva pANiyaM hattheNa chivittA sahasA''gacchAmi' / tIe bhaNiya-'mevaM kuru, paraM sigghamAgaMtavvaM' / tao so gaMtUNa thevaM bhUmibhAgaM Thio tattheva nilukko tI rakkhaNanimittaM / jAva the [va] velAe sA vijjI (jjA) [harI] [taMmi] aNAgacchaMtaMmi egAgiNI hariNi vva disAo paloiumADhattA / apecchaMtI ya niyapaimabalAsahAvao [3] mmukkadhAhA [roviDaM laggA ] nisuyA DissayaThiyA gaNiNIe / tao ugghADiyaM duvAraM / diTThA ya devI va surUvA tIe rayaNappabhA bhaNiyA [ya] - 'putti ! kA tumaM ? kIsa vA ruyasi ?' tao tIe ruyaMtIe ceva sAhio savvo vi paivuttaMto / samAsAsittA ya gaNiNIe pavesiyA paDissayaMmi / vaMdiyAo tIe sAhuNIo / kayaM ca tatthaThiyANaM ceva piyadaMsaNANaMgasuMdarIsAvigANaM vaMdaNayaM / sAhio ya tAsi pi tIe siMhaladIvavatthavvAIo savitthAro goravaNNapaivuttaMto / ma (ta)o soumevaM bhaNiyaM piyadaMsaNAi siMhava (la) dIvavatthavvo na ya buddhadAso tti' / aNaMgasuMdarI bhai siMhaladIvavatthavvayAe gauravaNNeNaM buddhadAsanAmeNaM visaMvAo' tti / tao rayaNappabhA vi tAsi saMghADiNI jAyA / evaM ca bhA(tA)o dhammaparAo puriseNa keNA'vi samamajaMpamANIo paDissae ciTTaMti / jAyA ya sIlarUvAiguNehiM tAsiM savvattha pasiddha (ddhi) tti / buddhadAso vi paDissae pavisaMtiM rayaNappabhaM daTThUNa nibbhao jAo / tao vAmaNayavesadhArI tattheva ciTThai tAo tiNNi vi jAyAo paidiNaM pecchaM / akhi(kkhi)ttaM ca nayaraM teNa vAmaNagarUvadhAriNA gIya-cittakamma - vINA - vaMsana (ga) saddAivivihaviNoehiM / rAyA ya tatthesANacaMdo vAmaNageNa hayahiyao kao / -- - - 'savvaM ghaDai, paraM mama bhattA na 'mamA'vi bhattaNo savvaM saMvayai, paraM aNNayA ya rAyatthANIe kahA payaTTA jahA - " ettha nayare paDissae aIva rUvassiNIo tiNi vijuvaIo ciTThati / na ya tAo koI puriso ve (bo) llAveuM samattho" / tao bhaNiyaM vAmaNageNa
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ [91] 'ahaM parivADIe bollAvemi, pecchaha maha sAmatthaM' / tao kaivayapahANanaravai-purisAhiTThio gao sAhuNA(NI)paDissayAbhimuhaM / laggo ya tassa nayaraloo [maggao] / ___ tao pavisaMtehiM Thavio vAravAlio / sikkhAviyA ya puvvameva teNa te sahejjayA jahA - 'tubbhehiM kahANayaM tattha gaehiM ahaM pucchiyavvo' / tao vicittaparivAro pavisittu paDissae paNamiUNa ya paDimAo paNamiyAo suvvayAgaNa(Ni)Ni-pamuhAo sAhuNIo / tao gaMtumuvaviThTho devamaMDavaMmi / samAgayAo ya tattheva vAmaNayakougeNa piyadaMsaNA-'NaMgasuMdarI-rayaNappahAo sAhuNIsahiyAo uvaviTThAo / bhaNiyaM ca vAmaNeNaM - 'jAva rAyA suhAsaNattho bhavai [tAva] iha ThiyA viNoeNa ciTThAmo' / tao mahallaehiM jahAbhaNiyaM [bhaNiyaM] jahA - 'sAhehi kiMci sakougaM kahANayaM' / teNa bhaNiyaM - 'kiM kahANagaM sAhijjai uyAhu vittagaM ?' tehiM bhaNiyaM - 'ko uNa viseso ?' teNa bhaNiyaM - [jaM ciraMtaNa]purisaceTThiyaM parokkhamamha, taM kahANayaM / jaM puNa saMpayaM ceva vittaM paccakkhamamha taM viyattaM(vittayaM)'ti / tehiM bhaNiyaM - "vittagaM ceva sakouyaM sAhesu' / vAmaNeNa bhaNiyaM - 'jai evaM tA suNaha' - ___ "tAmalittIe nayarIe usahadatto seTThI / so ya kayAi poiNIkheDaM gao / tattha ya sAgaradattadhIyaM piyadaMsaNaM daTThaNa pariNAvio niyaputto vIrabhaddo / so ya tIe saha visayasuhamaNuhavaMto kayAi rattIe uThThittA piyadaMsaNaM jaggAvei / sA bhaNai - 'kiM niccalo na ciTThasi ? sIsaM me dukkhai' / teNa bhaNiyaM - 'kakkhA [ssA]'NakkhehiM?' sA bhaNai - 'tuha' / [so bhaNai] - 'kerisehiM?' [sA bhaNai] -jaM (jaha - kaha)merisI[i]maMmi samae viyavRttI ?' so vi - 'pie mA kuppasu, saMpayaM tahA karissAmi jahA mamA'NakkhehiM na tuha dukkhamuppajjai'tti vottuM taM rave(me)i / tao sabbhAvasuttAe piyadaMsaNAe niggaMtuM gao desaMtaraM vIrabhaddo' / 'saMpayaM ussUraM, rAiNo mUlamahamadhigamissAmi'tti vottuM uTThio vAmaNago / tao piyadaMsaNA sAyaraM bhaNai - 'kahehi tAva, kattha gao so vIrabhaddo ?' vAmaNago bhaNai - 'nA'haM paramaheliyAhiM samaM ullAvaM karemi' / tao sA bhaNai - 'kiM pucchajjai tuha susIlayAe ? paraM gurunihora(roha)eNa tAva kaheva(hi)' / tao vAmaNago - 'jai evaM tuha nibbaMdho tA kallaM kahissAmi'tti vottu(ttuM) [ga]o vAmaNago rAulaM / kahi(hiyaM) paccaiyapurisehiM vAmaNayavilasiNa(yaM) / vimhio raayaa| tao bIyadivase vAmaNago paDissayaMmi gaMtuM taheva kahiumAraddho - "tao so vIrabhaddo niggao tAmalittIo kAUNa ya guliyApaogeNa goraM pi sAmalaM sarIraM / nANAviNNANehiM desaMtaresu parihiMDaMto patto siMhaladIvaM / tattha ya rayaNapuraMmi haTTovaviThTho diTTho sNkhsetttthinnaa| pucchittA ya vinnAyavuttaMto nIo sagihaM / sammANiUNa ya paDivanno putto" / "annayA seTTI(TThi)dhIyAe viyaNavaIe sahauMgaNArUvaM kAuM kougeNa gao rayaNAgararAyadhIyANaMgasuMdarIsagAsaM / akkhittA ya sA teNa saviNNANAisaeNaM / pariNIyA ya kameNa sabbhAvAgayA / tao so taM ghettumAgacchaMto tAmalittIe samudaMmi bhaggapavahaNo jAo" / ___'saMpayamahamavi bhaggakahaNAbhippAo rAulaM jAissAmi, na kiMci keNA'vi vattavvaM' / tao'NaMgasuMdarI bhaNai - 'na annaM kiMci bollAmi / paraM pasAyaM kAUNettiyaM sAhasa - kattha so ciTui ?' vAmaNo
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ [92 vNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN vi - 'jai paraM kallaM kahissAmi'tti vottuM gao rAulaMmi taheva viNNAyavuttaMto raNNA / taiyadivase vi samAgao kahiumADhatto - "tao so vIrabhaddo vivaNNapavahaNo laddhaphalahakhaMDo kaha vi tappaesAgaeNaM vijjAhareNaM raivallahAhihANeNa daTThaNuppADio nIo niyanayaraM / avi(va)NIyA ya sA teNa tattha puvvapauttA sAmalattakAriNI guliyA / tao so jAo puNo vi goravaNNo / pucchio ya siMhaladIvavattha[vva]yAivattavvayaM sAhiUNa tesimappaNo nAmaM buddhadAso tti payAsei / tao vijjAharabhajjAhiM teNeva mA(nA)meNa hakkArijjato vijjAhareNa pariNAvio rayaNappahaM nAma niyadhUyaM / tIe ya saha visayasuhamaNuhavaMto kayAi kIDAkaraNatthamAgao poiNIkheDaM / mottUNa ya taM rayaNappabhaM ettha ya paDissayaduvAre gao sarIraciMtAe" / _ 'saMpayamahamavi rAule jAmi, suTTha ajja ussUro jAo' / tao rayaNappabhA bhaNai - 'hA hA vayaM(kivaM?) kAUNa thovamimaM kahehi - kattha so ciTaDa ?' tao vAmaNao - 'thovaM pi saralattaNao saMpayaM bahugameyaM, tA na kiMci jaMpiyavvaM ti vottuM gao rAulaM / harisiyAo ya tammi diNe ekkapaisaMvAyao tiNNi vi piyadaMsaNAio / vAmaNago vi raNNA viseseNa pasaMsio tti / samosario ya viharamANo tattheva aratitthayaro / virai[yaM] devehiM samosaraNaM / pUriyA mahAparisA / kayA evaM cau[muheNa] bhagavayA dhammadesaNA / tao pauNapaharovari sIhAsaNAo abbhuTThittA gaMtUNa bIyapAyArabbhaMtaraM devacchaMdae aratitthayaro / uvaviTTho ya ta(ti)tthayarapAyapIThe paDhamagaNaharo sAgaradattAiparisAe taheva dhammaM sAheumADhatto / / etthaMtaraMmi ya so vAmaNavesadhArI vaMdaNatthaM tatthevA''gao cautthadiNe vIrabhaddo / vaMdittA ya gaNaharaM tadaMtie dhammasavaNatthamuvaviThTho / pucchiyaM ca kaha vi dhammadesaNAvasareNaM sumarittA sAgaradattaseTThiNA - 'bhagavaM! mama dhIyA piyadaMsaNA nAma tAmalittIvatthavveNusabhadattaseTThiputteNa vIrabhaddeNa pariNIyA / taM ca so mottumani(na)jjaMto kattha vi gao / tA kiM tIe saha tassa puNo vi saMjogo bhavissai na vA ?' tao nANovaogaM dAUNa gaNaharo bhaNai - 'sAgaradattaseTThi ! eso so tuha jAmAugo vAmaNayavesadhArI mamaM purao ciTThai' / siTThiNA bhaNiyaM - 'kahaM viya ?' tao kahie savitthare gaNahareNa vIrabhaddacarie paNamittu vAmaNo bhaNai - 'savvaM sa[cca] meyaM jaM bhagavayA samAiTuM / ko vA sAhiumevaM sakkei jahA bhagavayA sAhiyaM ?' tao samosaraNAo uTThio gnnhro| gao vAmaNeNa saha sAgaradatto pari(Di)ssayaM / daTThaNa ya tAo savAmaNayaseTuiM papphullaloyaNAo sahasa tti uTThiyAo [AgayAo] ya tadaMtiyaM / tao sAgaradatteNa bhaNiyaM - "eso so tumhANaM bhattA' / tAhi bhaNiyaM - 'kahiM(haM) viya ?' teNa jahaTThiyaM sAhiyaM / tao vimhiyAo saha gaNiNIe tiNNi vi jaNIo jAva ciTuMti tAva vAmaNeNaM'to pavisiUNa avi(va)NIyaM vAmaNattaM / kao ya veso jAriso aNaMgasuMdarIe diTTho / tayaNaMtaraM ca so vi avi(va)NIo, Thio sAhAvie rUve / tao paccabhiNNAo piyadaMsaNAe rayaNappabhAe ya / tao gaNiNIe bhaNiyaM - 'dhammasIla ! kime(ma)tthamevamettiyaM kAlaM niuNavesagareNeva tae vilasiyaM?' so bhaNai - 'bhayavai ! kIlAnimittamevA'haM niggao gehAo / teNevaM kIliyaM' / gaNiNIe bhaNiyaM -
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ [93] 'puNNavaMto tumaM jahAciMtiyamevaM saMpayaMDai ( saMpatto ? ) / tahA vi gaMtUNa viseseNA'ratitthayaraM pucchAmo' / tao vIrabhaddo sasureNa sAgaradatteNa sameo gaNiNIe saddhiM gao titthayarasamIvaM / vaMdiUNa ya pucchai 'bhayavaM ! kiM mae puvvabhave suhamAyariyaM ?' bhagavayA bhaNiyaM - 'suNa, io taiyabhave puvvavidehe mama cAummAsakkhamaNapAraNae rayaNapuranivAsiNA seTThiputteNa jiNadAsAhihANeNa tae paramabhattIe viulaM bhattapANagaM diNNaM / tappuNNANubhAveNa ya baMbhaloe devo, eravae mahAsamiddhaputto, accue devo ya houM cuo tumamevaMviho saMvutto' tti / evaM ca sukayaparaMparAe bhuttabhogo pavvaittA vIrabhaddo gao devalogaM jahA kallANadeva - daMgiyasuya tti / vIrabho tti gayaM // kallA (Na) deva-daMgiyasuyakahA bhaNNai atthi malayavise(sae) vaMvaDaraM (caMdauraM ?) nAma nayaraM / tattha caMdaNo nAma ibbhaputto / tassa cattAri kammarA / taM jahA maMgalo, caMdo, kittI, visAlo ya / ee caMdaNassa accatavallahA / vatthAINi eesiM ciya / ma (e) ehiM - 'mahAdhaNavaiputto eso aNurattA (tto) ya amhANaM taM natthi jaM [na] dei / kevalamAyatto ammApiUNaM / tA vicchoDeme (mo) eyamerisaM (eyAmarisaM ? ) / tao amhANa bhogo bhavissai' evaM ciMtiUNa jaMpiyamaNehiM - 'bho caMdaNa ! esa kAlo atthovajjaNassa / tA gacchAmo paratIramatthajattAe / niyatu (bhu) ovajjio khu attho bhaNIyai / kulakamAgao uNa sappurisassa mAitullo / tA kAlociyaM kuNasu'ti / - evaM bhaNiyaM (e) ciMtiyaM caMdaNeNa 'juttamabhihiyaM maMgalAIhiM / kAlociyamakuvvamANo puriso jIviyaM vihalIkarei' / viNNattA aNeNa eyaMmi vaiyare ammA - piyaro | paDibhaNio tehiM [putto] - 'putta ! atthi tuhA'parimio attho / ceva jahicchAe bhuMjasu / ego puttago tumamahA ( mhA)NaM / na ca mo tujjha viogadukkhaM visahiuM' / caMdaNeNa bhaNiyaM 'alameiNA thevakAleNa / lahuM cevA'hamAgamissAmi' / Thiyo tuko piyA | paDisiddho mAyAe / taha vi kayA'NeNa saMjuttI / nivArei paidiNaM mAyA, na gaNei esa / eyaM(ya)niggamaNadiyahe ya ThiyA thabhakkaMDAe (?) paDiose mAyA / oghaMDiUNa (?) niggao eso / khisio logeNa / - - - gao kahA(yA?)NagaviseseNa samuddatIraM / uvArUDho suvaNNabhUmigamaNatthaM jANavatteNa / vicittayAe kammapariNAmassa gacchaMtANaM vivannaM jANavattaM / phalageNa kaha vi uttiNo caMdaNo / laggo samuddatIre / kayA phaNasAIhiM pANavittI / payaTTo uttarAbhimuhaM / gao kaMci bhUmibhAgaM / diTTho vaNacAriyAviNiggao tAvaso / vaMdio caMdaNeNa pucchio ya 'bhayavaM ! kahiM tumhANa tavovaNaM ?' teNa sAhiyaM 'tao nA'idUre' / nIo tAvaseNa / kayA atihipUyA / pucchio'NeNa tAvasa 'bhagavaM ! taruNo tumaM visiTThAgii (I) ya dIsasi / tA ko tumaM ? keNa vA kAraNeNa tAvaso jAo ? - [tti ] sAhehi bhayavaM ! jai akahaNIyaM na hoi' / - -- tAvaseNa bhaNiyaM 'suNa / ruddasammo nAma baMbhaNo ahaM kayaMgalAe nayarIe / aNavarayaM kalaho tti jAyAsiNeheNa nibbhacchiA mae jaNaNI / niggayA gehAo / na niyattiyA mae gayA bhAigehaM / vivaNNA taMmi ceva kAleNa / aNNayA jAo ahaM gilAo ( No), nIo pammAraeNa (dhammarAeNa) / diTThA ge
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ [94] NNNNNNNNNNNNNNNNNNN jAyaNApagArA / avaro u puriso sIsovari bhamaMteNa cakkeNa ghassamANasarIro, nIsesaghasaNe puNa uddhemANo(?) / taM ca daTThaNa jAyA me ciMtA - "aho ! mahAcojjameyaM / kassa puNa kammuNo eyavivAgo ?"tti pucchio mae dhmmraayaa| teNa bhaNiyaM - "jaNaNiparihavassa" / tao bhIo ahaM parANio gehaM / laddhA ya ceyaNA / kayaM mahApAvaM ti gahio pacchAyAveNa / dhammo ettha saraNaM ti avadhAriyaM citteNa / niggao gehAo / jAo ya tAvaso tti / eyamettha kaarnnN'| eyaM soUNa saMviggo caMdaNo / gahio pacchAyAveNa / niggao tAvasAsamAo / payaTTo vasimasamuhaM / patto malayasaMgayaM kAmigapaDaNasiharaM nAma pavvayaM / samuppaNNA se ciMtA - 'pAvakammo ahaM, jeNa avamaNNiyA jaNaNI, paNaTuM atthajAyaM / tA kahiM ahaM vaccAmi ? dullahA kAmigapaDaNasiharasaMpattI / jammaMtare vi mA'hameriso hojjA / summai ya - "paDaNeNa(Ne)ttha jaNo kAmiyaM pAvaMto''tti' ciMtiUNa payaTTo siharasammuhaM / diTTho vuDDamAhaNeNa / lakkhio se(me) bhaavo| tao saMbhAsio'NeNa - 'bhadda ! kuo tumaM? kahiM vA patthiya(o)?' / vuDDamAhaNo tti sAhio caMdaNeNa niyviyro| sagoravaM bhaNio mAhaNeNa - 'bhaha ! na jattameyaM / niMdio veyasatthesa jIvA tA jaNaNiavamaNNaNeNa tappaDijammaM va(du)kkhaM sovahi(soheuM?) karehi jaNaNIe paDivattiM / payaTTe(paNaDhe ?) atthajAe vi saMjaiMdio vavasAeNa viDhavehi atthajAyaM' / caMdaNeNa bhaNiyaM - 'ajja ! juttamabhihiyaM tae / kiMtu nImiyaM(nINiyaM) pabhUyamatthajAyaM gehAo jattiyaM mae tattiyaM garuyabhaMDamollaM viNA vavasAeNa vi na pAviuM tIrai / jao na tA(tI)raMti kAuM viNA kaNikkae maMDagA' / mAhaNeNa bhaNiyaM - 'bhadda ! vavasAo ceva garuyaM bhaMDamollaM / diTThA ya kIramANA viNA kaNikkae maMDagA / suNa - gao'hamegayA uttarAbhimuhaM / tattha ya vaccaMto'DavImuhe milio kulaputtassegassa / ucchAhiUNa'hamaNeNa daTuM ca se saMvale poTTaligaM payaTTo samaM teNa / paviTTho aDavi / jAo mjjhnnhsmo| patto sarovaramegayaM / bhaNiyaM kulauttageNa - 'bhadda ! ettheva majjAmo' / mae bhaNiyaM - 'juttaM' / ' _ 'tao mukkamaNeNa hatthiyAraM poTTaligA ya / vIsamio muhattaM / choDiyA poTTaliyA / tammajjhammi ya daraTriyaM vANArasaMvajavala(?) megamAma la]gANi ya ciTuMti / na annaM kiMpi dIsaha tti visaNNo'haM / kaDDiUNa ya thavalligAo aNeNa thovA''malagA tImiyA naliNIpattapuDage / tao ghasiUNiddA(TTA)lehi kayaM calaNasoyaM, tahA'haM pi karAvio / tao maliyA AmalagA / tehiM majjAvio'haM paDhamaM, pacchA sayaM majjio kulaputtago / kayaM devapaccaNaM(devapatthaNaM) / tao bhaNio'hamaNeNa - 'bhadda ! [uvavisasu bhoynntthN]'| uvaviThTho ahaM / diNNANi pomiNipattANi / tesumIsi hatthe vikkhiviya pariviTTho me mahAmaMDago / evamaNNe vi satta / jAo me vimhao - 'kuo ee viNA kaNikkAe dinnA ?' kayA appaNo vi aTTha / bhuttamamhehiM / dAUNa majjha gahiyamaNeNa taMbolaM / uvaviThThA sAlachAyAe / sasajjhasaM viya pu[cchi]o mae - 'ko esa vuttaMto ?' teNa bhaNiyaM - 'alamettha sajjhaseNa / suNa' - __'atthi avaMtIvisae ujjeNI nAma nayarI / tIe dhuttakaMdugamayaharassa putto'haM maMgalo nAma / tattha paulIe hatthiNA paisaraMtassa raNNo kaMdugadAraeNa kaNikkAgolayaM gahAya mahayA maMDaeNa ucchAiyaM hatthimuhaM / tuTTho so rAyA / diNNAo hatthalAo / kayamaNeNa vaddhAvaNagaM / taM soUNa dUmio'haM, jAyA ya me ciMtA - 'kaNikkAe tAva maMDao eeNa nivvittio| tA tahAkaraNe Na aisao pAvijjai kiMtu kaNikkAe viNA
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ [95] vNNNNNNNNNNNNNNNNNA NNNNNNNNNNNNNNN maMDayakaraNeNaM ti / ettha uNa uvAo devayArAhaNaM' / tao mahAmaMsamolleNa ArAhiyAo mAidevayAo / dinno ya me tAhiM varo jahA - "viNA kaNikkAe solasasaiyAmettakaNikkA-nipphAyaNijjani(mi)cchAe mahAmaMDagaM karehisi" / tao taheva paulIpaisaraMtassa raNNo viNA kaNikkAgolageNa mahayA maMDageNocchAiyaM mae hatthimuhaM / tuTTho rAyA / jaMpiyamaNeNa - 'bhaNa kiM te kIrau ?' mae bhaNiyaM - 'kareu devo kaMduseNIe jaM kiMci kAyavvaM' / tao raNNA mellAviyA kaMduseNI kaNikkAmalaNaM [ca] / dinno ya gAmo tIse nivvahaNatthaM / tA esettha vuttaMto' / ___'tao mae 'dhaNNo tumati ahiNaMdio kulaputtago / gao so iTThadesaM kajjeNa / ahaM pi ihA''gao tti / ' ___'tA evaM diTThA kIramANA viNA kaNikkAe maMDagA / evaM ca vavasAiNo purisassa natthi kiMci asajhaM nAma / vavasAo ceva garuyaM bhaMDamollaM ti' / eyaM soUNa ciMtiyaM caMdaNeNa - 'evameyaM, natthi saMdeho / tA ahaM pi vavasAeNa devayamArAhemi / suo ya mae juM( jaM)bhalajaliMdAbhihANe(No) jakkhakappo / tA taM ceva abbhasAmi' / evaM ciMtiUNa bhaNiyaM(o) vuDDamAhaNo - 'evameyaM / paDibohio ahaM ajjeNa / tA evaM ceva karemi' tti paNamiUNa baMbhaNaM niyatto caMdaNo / Araddho jaMbhalajaliMdakappo / chammAsametteNA''rAhio jakkho / diNNaM se darisaNaM / bhaNiyamaNeNa - 'gaccha varADADavIe anu(mu)gathAmaMmi tilagapAyavahe?o aimahaddhaNamollo vijjAharAlaMkAro ciTThai / taM tumaM geNhasu' / / kahANagaviseseNa gao caMdaNo / gahio vijjAharAlaMkAro / tao AgacchamANeNa [taMmi] cevuddese accatamaNohararUvo aikkaMto majjhimavayaM aipasaMtarUvo sAhU [diTTho] / taM daTThaNa harisio caMdaNo / ciMtiyaM ca'NeNa - 'maNNe esevettha vijjAharo, eyasaMtigo esa alaMkAro bhavissai / to pucchAmi eyaM pavvajjAvaiyaraM' / evaM ciMtiUNa gao sAhusamIvaM / vaMdio sAhU / pucchio sabahumANaM - 'bhagavaM na ettha kheo kAyavvo / pucchAmi kAraNeNaM, ko puNa tumaM puvvapariyAeNaM ? keNa vA vaiyareNa pavvaio?' 'bhavvo'tti pariyAlociUNa bhaNiyaM sAhuNA - 'bhadda ! suNa' - 'puvvaese aojjhA nAma nayarI / tIe caMdaseharo rAyA / tassa maMtiputto ahaM nANagabbho / pariNIyA ya mae uttarAvahIsaramatito( No) dhUyA caMdalehA nAma / atthi amhANaM paropparaM pII / evamaikkaMto koi kAlo / 'na erisI aNNANaM pIi' tti ekkavakkayA jaNavayassa' / / ___'aNNayA ya mama pAse suttA ceva rovaMtI uTThiyA caMdalehA / parisaMthaviyA mae, viliyA ya esA / tao pucchiyA mae - 'suMdari ! kimeyaM ?' tIe bhaNiyaM - 'na kiMci' / mae bhaNiyaM - 'kahaM na kiMci tti ? sAhehi jahaTThiyamiNaM / uttammai me hiyayaM' / tao Isi vihasiuM sAhiyamimIe - 'ajjautta ! diTTho mae tumaM suviNaMmi annitthiyAe saha jaMpamANo / tao samuppannaM me dukkhaM / tannimittameyaM royaNaM / na uNa kiMci annaM' / mae bhaNiyaM - 'alamerisehiM viyappehiM sayA hiyayavAsiNI me tumaM / kahamaNNitthiyAe saha siMgArajaMpaNaM ?' tIe bhaNiyaM - 'eriso cevitthIsahAvo / kimeva karemi?' tao tuNhikkeNa ciMtiyaM mae - 'savvahA na aNNadArasaMgaho kAyavvo / jao niyameNa vivajjai esA' / 'aNNayA tattheva dAyavvaMko(?) ya me sughosAmaccasuyA suMdarA nAma / paDisehiyA sA mae /
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ [96] suyamiNaM rAiNA / Isi kuvie saddAvio'hamaNeNa kaDagaTThieNaM - 'duyamappataieNA''gaMtavvaM' / o'haM kaDagaM / diTTho rAyA / pucchio kiM pi mAyAe / pesiyAo me vilAsiNIo / na vasIkao ahameyAhiM / niveie vinnAsaNatthaM caMdalehAe pesiyA'NeNA'ujjhaM purisA, bhaNiyA ya ee 'kareha tattha tubbhe pautti, jahA - uvarao nAgabho / tao jai sA vAvAie attANayaM ghariNI, tao nisehiyavvA evaM, jahA esa Agao iyANi eeNa jIvamANo diTThotti / ' -- 'gayA te sigghaM / aNuTThiyaM rAyasAsaNaM / souM ca caMdalehA khusuphusAe bolijjamANaM niyagehe, vimukkA jiiviennN| vinnAyamiNaM rAyapurisehiM / niveiyaM duyameva rAiNo / gahio esa ummAhageNa / citiyaM ca'NeNa 'eyaM soUNa nANagabbho vi marissai / tA esa paccuvAo - aNNAyavRttaMtameva jAema eyaM pANe / tao nAe vi eyavaiyare sAmibhattayAe na marissai' / ' -- - 'evaM ciMtiUNa (NA'') gao me AvAsaM rAyA / tuTTho ahaM pasAyaviseseNa / bhaNio raNNA - 'nANagabbha ! paoyaNeNA'hamAgao, tamavassaM mama bhavayA kAyavvaM 'ti bhaNiUNa nivaDio calaNe / sigghameva uTThAvio mae bhaNio ya 'devasaMtigA ime pANa (NA), kimevaM bhiccavaggo (gge) vi devo vavasai ?' tao teNa gahio ahaM dAhiNakare, bhaNio sabahumANaM 'saccavAiNo sappurisA havaMti / sumariyavvameyaM vayaNaM, mamasaMtigA ime pANA, aiaccuppaNNavavaseNA'vi mamovarohakAruNNehiM na paricaiyavvA' / akAle ajAyAsaMkeNa jaMpiyaM mae 'jaM devo ANavei' / tao hiyae me hatthaM dAUNa sAhio puvvavaiyaro / niMdio bahuvihamappA | paDio puNo vi calaNesu / bhaNiyaM ca bhAvasAraM 'savvahA jai tumaM pANe pariccayasi tao niyameNa mae vi pariccaiyavvA' / eyaM soUNa vAmUDho ahaM / saMkiNNarasANubhAveNa na niggayA takkhaNaM pANA / bhaNio ya rAyA 'deva ! erisA saMsAraThiI / mA khijjau devo / aNNaM ca viNNavemi deva !, ego mamA'vi deveNa pasAo kAyavvo' / sahariseNa bhaNiyaM rAiNA 'bhaNa, kiM te karIyau ?' mae bhaNiyaM 'deva ! na aNNitthiyAvaiyare ahamAisiyavvo' / ' evaM 'ti paDivaNNaM raNNA' / 'tao 'karemi tIe uddhadehiyaM 'ti ciMtiUNa mellAvio raNNA appA / raNNo(NNA) visajjio aNeNa gao aojjhAuriM / dINAidANapuvvaM gAhiyAI tIe aTThigAI / viNNaviyajaNaNi jaNae payaTTo titthayattAe / visuddheNA''yAreNa NhAvaMto tANi titthesu kareMto titthociyAI, deMto dINAidANaM coddasame varise patto ahaM gaMgAsAgaraM / tattha siriuraM nayaraM / tammi ya kAUNa tadaTTigANa mahimaM taM ceva loemANo jAva ciTThAmi tAva(vA''gayA) gayadaMtaghaDiyajaMpANeNa vicittapariyaNasameyA tamuddesaMmi siriuranagarasAmiNo dhUyA raisirI nAma kaNNagA / paloio ahaM tIe / mucchiyA ya esA / sittA caMdaNapANieNa, samAsAsiyA cireNa / 'sAmiNA (Ni) ! kimeyaM ? 'ti pucchiyA sahiyAhiM / tIe bhaNiyaM 'vicittaM saMsAravilasiyaM' / 'kahiM 'ti pucchiyA eyAhiM / [tI] bhaNiyaM 'jao eso me jammaMtarabhattA evaM pariyaDai' / 'kahamiNaM' ti pucchiyA viseseNa / aNurAgavisesao sAhiyamimIe jahaTThiyaM / vimhiyAo sahiyAo eyavaiyareNa / samAgayA se jaNaNi-jaNagA / tesiM pi hAsiyaM (sAhiyaM) / -- -- -- - - -- 'tao saddAvio ahameehiM / gao samaM aTThagehiM / bhaNio sabahumANaM - 'laddhaM [tae ] sucariyassa [phalaM] / esA khu tujjha bhajjA caMdalehA / uppaNNA amhANa gehe / necchai vivAhaM / tao " daDhANurAgA esA kammi vi"tti niuNamaMtivayaNeNa hiMDAviumAraddhA / na paloei kiM pi esA / evamaikkaMtaM
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ [97] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN saMvatsara(cchara)dugaM / ajja uNa bhagavaMtaM(bhavaMtaM) daTThaNa mucchiyA esA / saMbhariyA jAipuTvi / vaDDiyaM tumaMmi cittaM / tA ujjhehi eyAI aTThigAiM / pariyAyaMtarajogeNa pariNehi eyaM' / ' ___tao jAo me saMsao - 'mA nAma nariMdakavaDaM' ti / lakkhio mamA'bhippAo eehiM / tao bhaNiyamaNNAvaeseNa - 'kougaM ca ettha amhANaM / tA pucchasu kiMci paccayaM' / pucchiyAe saMThA(vA)io suviNaga(va)iyaro, aNNo ya bhuppgaaro| tao vilaeNujjhiyAiM aTThigAiM / sA(saM?)vAiUNa raNNo pariNIyA esA / aikkaMto koi kAlo bhogatapparANa / ' 'aNNayA sarayasamae gahiyA imI jareNa / aidAruNo se tAvo / visaNNA vejjA / tavvisAeNa gahio'haM mahAdukkheNa / 'attANaM vAvAemi'tti samArUDho [pA]sAyaM / disAvaloyaNaM kuNamANeNa diTThA(TTho)mae gayaNayalacArI sAhU / Thio'haM thevvelN| samAgao so mama samIvaM / vaMdio sabahumANaM / aNusAsio ahaM teNa / avi(va)NIo ya piyayamAparibhA(bha?)vo' / tao Idiso saMsAro'tti saMjAyasaMvego va saMhAriUNa saha piyAe Thio paralogamaggo(gge) / tA eeNa vaiyareNA'haM pavvaio / so uNa maha guru(rU) iha titthaMgarasamIve nikkhaMtto tti vaMdaNavaDiyAe pahAe AgacchAmi iha' iti soUNa harisio caMdaNo / * [ ] uppaNNo gayasuviNayasUio mahApurisA(sa)bhAvo aojjhaahivsuo| jAo kAlakkameNa / gabbhAdArabbha saya[la]kallANasaMpattI rAiNo tti kayaM se nAmaM kallANadevo tti / iyare vi kammagarA jAyA meharasuya tti daMgiyasuyA nAma / jAo kallANadevo rAyA / diTThA ya te daMgiyasuyA jeNa assaavhriennaa'ddviie| jAyA paropparaM pII / ANIyA nyriN| kayA mahAsAmaMtA / aisaeNa pIiyANaM ti vimhi(mha)o logassa / tahA tersi pi atthi paroppara pIIkAraNajANaNevvA(cchA) / aNNayA samAgao tattha bhagavaM aratitthayaro / samosaraNe vaMdio eehiM / suo dhammo / paDivannA desaviraI / pucchiyaM pIikAraNaM / sAhiyaM bhagavayA / samuppaNNaM jAI(i)saraNaM / saMviggA e[e] / pariNAmaviseseNa khaovasamamuvagayaM cArittamohaNIyaM, pavvaIyA tadaMtige / jAyA ArAhagA / evaM gayA suralogaM ti / kallANadeva-daMgiyasaya tti gayaM / / evaM ca kallANadeva-daMgiyasuyAipajjuvAsio arakevalI ekkavIsaM varisasahassANi jAva viharettA sammeyaselasihare maggasirasuddhadasamIe siddho tti // aranAtho tti gayaM // aratitthayara-bhinnassa(bhaNissa)mANasubhUmacakkavaTTINaM ca vicAlo(le) chaTTho puMDarIyavAsudevo tti puMDarIyavAsudevakahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse cakkapure mahuro nAma rAyA / tassa vejayaMtI-lacchIvaIdevINaM causattasumiNasUiyA jeTTha-kaNiTThA paMcasaTThivarisasahassAuNo ANaMda-puMDarIyA nAma do puttA / te egUNatIsadhaNUsiyA baliM nAma paDivAsudevaM viNAsittA baladeva-vAsudevA jAyA / tao puMDari(rI)yavAsudevo bhuttabharahaddho gao ahogaiM / tavvirahe ya ANaMdabaladevo nikkhamittA siddho tti // puMDarIyavAsudevo tti gayaM // atra kathAyAH kazcid bhAgastruTito'sti /
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ [98] puMDarIyavAsudeva-bhaNissamANadattavAsudevANaM ca vicAle aTThamo subhUmacakkavaTTi tti subhUmacakkavaTTikahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse risahasAmI nAma paDhamatitthayaro / tassa putto kurU, jassa nAmeNa kurukkhetto deso| tassa putto hatthI jassa nAmeNa hatthiNAuraM paTTaNaM jAyaM / tammi ya bahuputtapottA(tta)yAiparaMparAe aNaMtavirio nAma rAjA jaao| so ya migakoTTayanagarasAmi-jiyasatturAyadhIyAe dhAriNIe saha visayasuhamaNuhavaMto ciTThai tti / io ya varaM(saM)taure nayare ucchiNNavaMso aggio nAma dArago / desaMtaraM saMkamamANo sattheNa ujjhio tAvasapalliM gao / saMgahio ya putto tti kAUNa jamAhihANeNa tAvaseNa / taMmi ya mae so ceva tavaM kuNaMto jamadaggI nAma(meNa) pasiddhiM gao / io ya kaha vi tatthA''gayA do vi devA vesAnara-dhamma(nnaM? )tarinAme(mi)No sAha-tAvasabhattA bhaNaMti - 'sAhu-tAvase parikkhAmo' / sAvayadevo bhaNai - 'jo amhaM dhammAbhimuho tumheM puNa savu(bbu)ttamo so parikkhijjau' / evaM paDivaNNA(NNe) mihilAe nagarIe ahiNavasAvago paumaraho rAyA / so caMpaM vaccai vAsupujjasamIve pavvajjAnimittaM / so ya paDikUlANukUlehiM uvasaggehiM uvasaggio vi na viprinnaamio| tao siddhaputta[rU]vaM kAUNa bhaNio jahA - 'dIhamAuyaM, mA tAva pavvayasu' / teNa bhaNiyaM - 'viulA nijjarA bhavissaI' / tao taM mottuM gayA jamadaggisamIvaM / kayasauNavesA ThiyA se kuccaMmi / tao mANusabhAsAe bhaNiyA sauNaeNa sauNiyA - 'himavaMtaM gamissAmi' / sA na visajjei / 'tumamaNNo(NNA)satto tattheva ciTThasi' / so bhaNai - 'goghAya-baMbhaNaghAe[hiM] savemi jai turiyaM nA''gacchAmi' / sA bhaNai - 'na eehiM savahehiM pattiyAmi, navaraM jai eyassa risiNo pAvaM geNhasi to muyAmi' / so ya necchai evaM savahaM kAuM / tao ruTeNa risiNA do vi hatthehiM dhariUNa bhaNiyA - 're re ahamA ! kimahaM pAvaM karemi jeNevaM jaMpaha ?' te bhaNaMti - 'maharisiputto tumaM / avi ya - aputtassa gaI natthi seyo neva ya neva ya / gahidhammamaNuTThittA, tao saggaM gamissasi // evaM ca - i8 ciya visayasuhaM, puNo ya devehiM sAhio dhammo / ekkaM ummAhiyayA, bIyaM moreNa laviyaM ti // saMkhuddho risI / paDivaNNo mayaraddhaeNa / devo vi sAvago jAo / jamadaggI vi gao migakoTTae / bhaNio jiyasattU - 'mama kaNNagaM desu'| sAvabhIeNa ya dAviyaM kaNNANa sayaM 'jA icchai taM geNhasu' / tao taM pisAyasaMkAsaM daTThaNa - 'na lajjasi visae patthita'tti bhaNaMtIo ThiyAo savvAo vi parammuhAo kaNNagAo / avi ya - uvarohayAi kajjaM, kIrai savvaM pi jIvaloyaMmi / pemaM paNa iha uvarohayAe bhaNa keNa saMghaDiyaM ? / /
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ [99]] tao ruTeNa risiNA saviUNa kayAo tAo kaNNagAo khujjAo / teNa taM jAyaM nagaraM kaNNakujjaM ti / diTThA ya risiNA niggacchaMteNegA DiMbhagehiM saha ramaMtI kaNNagA / tIse ya reNuguMDiyattaNao 'reNuge ! reNuge ! geNhasu'tti bhaNaMteNa darisiyaM sarasaM phalaM / bAlasahAvao ya pasa(sA)rie hatthe taM ghettuM vaccaMtassa risiNo uvaTThiyAo khujjAo bhaNaMti - 'sAliyAdammaM pasAikAUNa vaccasu' / risI kuvio 'me damma'tti saMbhaMto puNo pauNIkAUNa tAo, gao AsamapayaM / rannA vi bIhaMteNa tatthevi(va) visajjiyA savisesA gavAidakkhiNA / pariNattAyagaM(tAugA) baddhavivAheNa risiNA bhaNiyA riusamae - 'sAhemi te bhoyaNaM vippamaMtAbhimaMtiyaM carugaM nAma jeNa savvabaMbhaNappahANo putto hoi' / sA bhaNai - 'mama'NNA vi bhagiNI hatthiNAure aNaMtavIriyaraNNA pariNIyA ciTui tti tannimittaM khattiyacarugaM pi sAhesa' / tahA kae risiNA. 'mA ahamivATa(Da?)vImigo me putto hou'tti bhAvaMtIe su(bhu)tto sayaM reNugAe khattiyacarugo / bhagiNI[e] so(u)Na pesio vippcrugo| jAyA ya doNhaMmi(pi) kameNa [puttA] rAma-kattavIriyA nAma / vaDDiyA e(ya) dehovacaeNa / __ aNNayA ya tAvasAsamasaMpatta-gilANIhUya-paDiha(ya)riyavijjAhareNa tahA jamadaggiNA ya diNNA rAmassa prsuvijjaa| sa(sA)hiyA saravaNe / tao jAo parasurAmo / gahiAo ya tatthevA'NeNa subuddhittaNao dhaNuvveyAiyAo kalAo tti| reNugA vi hatthiNAure bhagiNIe pAhuNigA gayA, raNNA saputtA kayA / gaMtu(tuM) cA''NIyA tahevA''samaM jmdgginnaa| daTuM ca rudruNa viNAsiyA saputtA parasurAmeNa / taM ca nAUNa bhagiNIe siTuM aNaMtavIriyassa jahA - 'vAvAiyA saputtA reNugA' / tao AgaMtUNa rAiNA viNAsiyA AsamA / pahAvio gAvIo ghettUNa / rAmeNa vi gaMtUNa vinnivaaio'nnNtviirii(ri)o| vAliyAo gaaviio| ___ tao kattavirio rAyA jAo / tArApamuhaMteureNa ya saha bhoge bhuMjai / aNNayA jaNayamaraNaM nAUNa vAvAio teNa jamadaggi(ggI) / rAmeNa vi parasuNA mArettA kattaviriyaM ahiTThiyaM rajjaM / io ya sA tArAdevI saccaviyacoddasamahAsumiNA saMbhame[Na] palAyaMtI tAvasAsamaM gayA / kameNa ya tIse jAo saTThivarisasahassAU putto / so ya suTTa bhUmiM muheNa geNhaMto jAo tti paiTThio subhUmo nAma / rAmeNa vi sattavArA nikkhattIkayA puhavI / bharAviUNa ya saMkhaijANaNatthaM taddADhAhiM thAlaM dhariyaM sIhAsaNassa puro| samAiTTho ya parasU jahA - 'khattie daTTaNa tahA(e?) jaliyavvaM'ti / aNNayA tAvasAsamAsaNNeNa vaccaMtassa jalio parasU / tao - 'ko ittha khattio'?tti pucchie tAvasehiM bhaNiyaM - 'vayaM ciya khattiyA, tAvasA saMvuttA' / na ya so tAvase haNai / evaM ca tAvasAsame vijjAhara-devayApariggahio subhUmo dehovacaeNa kalAkalAveNa ya vaDDiuM pytto| io ya nemittiNA pucchieNaM siTuM rAmassa - 'jo eyaMmi sIhAsaNe niviTTho eyAo khattiyadADhAo pAyasIhUyAto khAhI tatto te maraNaM'ti / tao maDhaM kAUNa ThaviyaM sIhAsaNaM, purao nivesiyaM dADhApuNNaM thAlaM, nirUvio ya [a]NivAriyasattAgAro / vAriyA ArakkhiyA narA / io ya mehavAhaNo vijjAharo paumatthi(cchi? )sirIyAe nemittiyAidraM subhamabhattAraM paDiyAreMto saMkhyA //
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ [100] ciTThavai(ciTThai) / aNNayA subhUme[Na] pucchiyA jaNaNI - 'kiM ettiyo loo uyAhu aNNo vi atthi ?' tao savitthare niyayavuttaMte siTe roseNa pajjalio ahimANeNa egAgI vArijjaMto vi gao hatthiNAuraM / paviTTho ya tattha maDhe / nisaNNo siihaasnne| mukkakkaMdA ya naTThA vANamaMtarI / khIrIhUyAo ya dADhAo bhuMjiuM payatto / vahaNu(vaho)jjayA ya ArakkhiyanarA nivAriyA vijjAhareNa / muNiyavuttaMto ya sannaddhakhaMdhAvArANugammamANo gahiyaparasU patto rAmo / vijiyaM se sennaM vijjAharehiM / tao samuvaTThio rAmo / puNNakkhayAo ya hAo?) parasU / subhUmo vi udio taM ciya thAlaM ghettRNa / devayAe cakkaM kayaM / teNa chiNNaM rAmassa sIsaM / tao jAo subhUmo cakkavaTTI / kayA ya gabbhe vi gAlAvaMTheNA(?)'bhimANao subhUmeNekkavIsaM vArA nibbaMbhaNA puhvii| paiTThio ya vijjAhararAyA mehavAhaNo / aTThAvIsadhaNUsio ya subhUmo bhuttabharaho kAlaM kAUNa gao sattamapuDhavi ti // subhUmacakkavaTTi tti gayaM // subhUmacakkavaTTi bhaNissamANamallijiNANaM ca vicAle sattamo dattavAsudevo tti dattavAsudevakahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse vANArasIe nayarIe aggisIho nAma rAyA / tassa jayaMtIsesavaInAmigANaM doNhaM devINaM cau-sattasumiNasUiyA jeTTha-kaNiTThA chappaNNavarisasahassAuNo naMdaNa-dattanAmA do puttA / te chavvIsadhaNUsiyA paharAya(palhAyaM) NAma paDivAsudevaM viNAsittA baladeva-vAsudevA jAyA / tao dattavAsudevo bhuttabharahaddho gao ahogaiM / tavvirahe ya naMdaNabaladevo nikkhimittA siddho tti / dattavAsudevo tti gayaM // dattavAsudevaparokkhA-'rajiNAo ya varisakoDIe egoNavIsaimo mallijiNo tti mallijiNakahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve avaravidehe salilAvaIvijae vIyasogAe nayarIe vIi(ya)balo rAyA, dhAriNI devii| tIse sIhasumiNasUio mahAbalo putto / so chahiM bAlavayaMsehiM ayala-dharaNa-pUraNa-vasu-vesamaNaabhicaMdainAmagehiM parivArio kamalasirIpamuhehiM paMcabhajjAsaehiM saddhiM bhoge bhuMjato ciTThai / aNNayA tIe ceva nagarIe bAhiM IsANadisAe iMdakuMbhujjANe samosariyatahAvihatherANamaMtie dhamma soUNa kayamahAbala-rajjAbhiseyo vIiya(ba)lo pavvaittA ekkArasaMgadharo saMpattakevalo siddho tti / kamalasirIe ya laddhasIhasumiNAe balabhaddakumAro juvarAyA jAo / tao aNNayA mahAbalo taheva dhamma soccA paccapaMjutthI(pavvajjatthI) samAgamma cha ppi ya vayaMso(se) pucchei - 'bho bho ! ahaM pavvaissaM, tubbhe kiM karissaha ?' tehiM bhaNiyaM - 'jaM tubbhe karissaha ta[ma]mhe vi kAhAmo' / 'jai evaM, tA niyarajjesu puttAI nivesittA samAgacchaha' / tehiM vi taheva kae mahAbalo diNNabalabhaddarajjo chahiM vi ayalAIhiM saha pvvio| tao te mittA 'jamego karissai taM savvehi vi kAyavvaM' ti kayasaMkeyA cautthAIhiM samaM caiva tavaM kuNaMti / io ya mahAbalo paDhamaM samayapaya(i)TTho vi hoUNaM pAraNayadiNe samahieNaM chaTThAitaveNa te vippayAreMto ma(mA)yApaccayaM itthInAmakammaM nivattei / tahA arahaMtavacchallAikAraNehi titthayaranAmakamma
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ [101] nivattei / tao te satta vi culasIipuvvalakkhAugA caurAsIIvAsasahassAiM pavvajjamaNupAlittA kayANasaNA battIsasAgarovamAugA vijae devA samuppaNNA / tao mahAbalajIvo phagguNasuddhacautthIe caviUNiheva jaMbuddIve bhArahe vAse mihilAe nayarIe kuMbhagassa raNNo pabhAvaIe devIe coddasamahAsumiNANi pecchaMtIe saMbhUo gabbhe / taIyamAsaMte ya tIse 'savvouyavarasurabhikusumamallasayaNijjagayA jai NaM abhiramAmi'tti saMjAo dohalao / saMpADio ya so devayAe / evaM ca puNNamaho(No)rahAe pabhAvatIdevIe navahiM mAsehiM addhaTThamehiM ya diNehiM maggasirasuddhekArasIe jAyaM(yA) paMca(cA)vaNNavarisasahassAuyA sAmavaNNA dhIyA / 'mAUe ya malladohalo jAo'tti piuNA paiTThiyA sA mallI nAma / tIse ya mallIe dhavalaharamajjhaTThiyamaNipeDhiyanisaNNamAucchaMgagayAe puSpamaMDaviyAmajjhaTThiyaM paramAmoyasAraM vivihabhaMganimmiyaM palaMbamANaM puSphamoggaraM pAsaMtIe varise varise mahAvibhUIe AugaMThI kIrai tti / io ya ayaladevo caiUNa vijayAo kosaladese sAee nayare paDibuddhI nAma rAyA jAo / tassa paumAvaI nAma devI / io ya taMmi ce[va] nayare IsANadisAe nAgahare nAgapaDimAo savvovayAiyAo ciTThati / kayAiM ca paumAvaI devI 'tAsiM nAgapaDimANaM jattaM karemi'tti rAyANaM viNNavei / rAyA i(vi) tajjoggaM pupphAi saMpADiUNa jattAdiNe tattheva go| tao nAgaharamajjhe ramaNIyapalaMbamANamajjhaTThiyapupphamoggaraM pupphamaMDavaM viraiyaM, nAgajattula(lla)siyamANasaM deviM ca daTThaNa pucchio subuddhI nAma amacco - 'bho bho ! NaM subuddhI ! tumaM mama dUyapesaNeNaM bahUsu rajjaMtaresu gao / tA kimerisaM pupphamoggaraM itthi(tthI)rayaNaM ca kattha vi diTTapuvvaM ?' subuddhiNA bhaNiyaM - 'deva ! tamhA''eseNa kaMbhagassa raNNo dayattagaeNaM mallIe tassa dhIyAe AugaMThIe jaM pupphamoggaraM kannArayaNattaNaM ca mae didaM tassa lakkhaMseNa vi eyaM na hoi / tao paDibuddhiNA puvvajammANurAgeNaM tIe varaNatthaM kuMbhagassa dUo pesio tti / 2 - io ya dharaNajIvo vijayAo caittA aMgadese caMpAe nayarIe caMdacchAo nAma rAyA jaao| tIe nayarIe vatthavago arahattaNao( arahannao) nAma sAvago bahUhi tannayarIvatthavagavaNiyapavahaNehiM saddhiM vaNijjatthI *[samuddamaggeNa niggao / tayA ya sakkeNaM 'natthi koI eriso sAvago'tti pasaMsio / tamasaddahaMto koi devo tatthA''gaMtUNa payaMDamAruaM meghADaMbaraM ca viuvvei tAhe pavahaNabhaMgabhayAo savve iTThadevayANovayAiyANi kareMti / arahannao vi 'phuTTissai] sAmaggIe pavahau(NaM), mama maraNaM saMpajjai' / to 'aNasaNaM'ti kayapaccakkhANo samAhIe Thio / tAhe bhImaM rakkhasarUvaM viuvvittA devo bhaNai - 'bho bho arahannagA ! jai dhammaM na cayasi to ajja pavahaNAI phoDettA tumhe mArettA bhUyabaliM karemi' / tahA vi dhammAo na calio tti Avajjiyahiyao arahannagassa sakkapasaMsaM kahiUNa khAmettA devanimmiyakuMDaladugaM ca dAUNa gao devo / tao arahannagAIyA kusalalaggatIrapavahaNA ki(ka)yANayAI ghettUNa mihilaM nayariM gayA / tattha ya devadiNNakuMDalajuyalapAhuDakaovayArehi bheTTio rAyA / raNNA vi tesiM vinhi(mha)ophullaloyaNANa samakkhaM hakkAriUNA''bharaNatthaM taM mallIe diNNaM / sammANiUNa [ya] jahArihaM te visajjiyA / laddhalAbhA ya paDibhaMDaM gahAya kusalAgayapavahaNA puNo vi saMpattA caMpaM / bheTTaMti bIyadevadinnakuMDalajuyalapAhuDasamappaNeNa truTito'yaM pAThastriSaSTizalAkApuruSacaritAdhAreNa pUritaH /
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN [102] caMdacchAyarAyaM / bhaNiyA ya raNNA - 'kuo eyamaccherayabhUyaM kuMDalajuyalaM?' tao kahiUNa savvaM vittavuttaMtaM viseseNa vaNNio maNi(lli)kaNNagArayaNarUvAisao / tao caMdacchAeNa vi parokkhANurAgao tIe varaNatthaM pesio kuMbhagassa dUo tti / 3 - io ya pUraNadevo vijayAo caittA kuNAladese sAvatthIe nayarIe rUppI nAma rAyA jaao| tassa dhAriNI nAma devI, subAhu nAma dhIyA / esA i(ya) aIvavallahattaNao sayA vi cAummAsieNaM visesamajjaNaeNaM majjijjai tti / aNNayA ya sA subAhU majjaNamaMDave visiTThapaTTovari nisaNNA savvaMteuriyAhiM ehaviUNa mahAvibhUIe kayakouyasavvAlaMkArA piuyapAyavaMdaNatthamuvaNIyA / vaMdiyapAyA ya sA'pi rannA ucchaMge nivesiyA / tao mahallago bhaNio - 'bho bho ! tumaM mamA''eseNa bahudesaMtaresu jAsi / diTTho ya tae kattha vi erisakannArayaNasseriso majjaNavihI ?' tao mahallegeNa bhaNiyaM - 'deva! tujjha pesaNeNA'haM mihilAe gao / tattha kuMbhagarAyajAyassa kannArayaNassa AugaMThIe jo majjaNavihI mae divo tasseso lakkhaMseNa vi nA'Nuharai' / tao jAyANurAgeNa rUppirAeNa tIe varaNatthaM pesio kuMbhagassa dUo tti / 4 - io ya vasudevo vijayAo caittA kAsIjaNavae vANArasIe nayarIe saMkho nAma rAyA jaao| io ya mallIe taM puvvadiNNaM visaMghaDiyaM devanimmiyaM kuMDalajuyalaM / tassaMghaDaNatthaM kuMbhageNa raNNA suvaNNayArA samAiTThA / tao te nirUvittA bhaNaMti - 'deva ! na sakkemo saMghaDiumidaM kuMDalaM' / tao ruTeNA''NattA nivvisayA te mihilAo niggaMtUNa vANArasIe saMkhassa purao vinnattaniyavuttaMtA visesao vakkhANiyamallikaNNArayaNarUvAisayA vasiyA / tao samuppaNNarAgeNa saMkheNa mallikannArayaNavaraNatthaM kuMbhagassa dUo pesio tti / 5 - io ya vesamaNadevo vijayAo caittA kurudese hatthiNAure adINasattU rAyA jAo / io ya kuMbhagassa raNNo putto mallilahubhAugo majjho(llo) nAma cittagare saddAvettA cittasAliyaM karAvei / tIe ya cittijjaMtIe ego cittagaro nibhaM pi daTuM savvarUvalihaNariddhisaMpanno mallIe pAyaMguTuM javaNaMtariyaM kahamavi daTuM savvaMgovaMgehiM sAisayaM rUvamAlihai / nipphaNNA ya cittasAliyA / sammANiUNa visajjiyA cittayarA / tao mallakumAro saMteuro kIlaNatthaM gao cittsaaliyaae| daTThaNa ya tattha malli lajjio osariumAraddho / tao dhAIe bhaNiyaM - 'putta ! kimeyaM ?' 'ammo ! ki(ka)hamettha vAiyAe(bhaiNIe) samakkhaM kIlijjai ?' dhAIe bhaNiyaM - 'putta ! na esa saccillA mallI, kiMtu cittalihiyA' / tao ruTTho mallakumAro mallicittayaraM saddAvei, dAhiNahatthasaMDAsagaM chiMdAviUNa nivvisayaM ANavei / tAhe so mallicittagaro mihilAo niggaMtUNa hatthiNAraM gao / kahio savvo vi niyavuttaMto adINasatturAyassa / raNNA bhaNiyaM - 'kerisI sA mallI ?' tao cittayareNaM cittaphAlaya]lihiyA kakkhaMtarAo kaDDittu dNsiyaa| bhaNiyaM ca - 'deva ! nibhamettaM ceva lihiyaM, na uNa paramatthao ko vi mallikannArayaNasarUvamAlihiuM samattho' / tao adINasatturAeNa saMjAyarAgeNa tIe varaNatthaM kuMbhagassa pesio dUo tti / / 6 - io ya abhicaMdadevo vijayAo caittu paMcAladese caMpayANadavIe(kaMpillanagare) jiyasattU nAma rAyA jaao| tassa dhAriNIpamuhaM devisahassamaMteuraM / io ya mihilAe tArakA( cokkhA?) nAma parivvAiyA viyakkhaNA mallisamIvamAgamma sadabbhapANaeNaM taM paesaM abbhokkhittA bhisiyAe nisaNNA
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ [103] 'soyappahANo dANamUlo dhammo'tti pannavei / tao mallIe bhaNiyA - 'pavvAiye ! na evaM, kiMtu viveyamUlo ceva dhammo / jai puNa evaM na paDivajjasi tA mae saddhiM vayAhi' / tao egaM juttivAyiNI bIyaM rAyaputti tti kajja cokkhAe na kiMci paDiuttarIkayaM / tAhe malliparivAreNa sovahAsaM nIsAriyA raaulaao| tao sA parivvAiyA paosamAvaNNA - 'avassaM mae esA mallI bahusAvakkae pADiyavva'tti saMbhAviUNa niggahA(yA) mihilAo jeNeva caMpAnayarI jeNeva jiyasattU rAyA teNA''gaMtUNaM raNNA kayasakkArovaviTThA, pacchiyA ya - 'bhayavai ! mamaMteurasAricchamaNNattha bahadesaMtarANi bhamaMtIe kattha vi dipavvaM?' cokkhAe bhaNiyaM - 'bho mahArAya ! tumaM kUvaDerUrasamo na'nna[ttha] kiMpi sAramatthi tti mannase, paraM jA mae mihilAe nayarIe kuMbhagassa ranno dhIyA mallikaNNagA diTThA tIse pAe va(vi) baddhaM tujhaMteuraM na sohai'tti vottuM gayA / tao jiyasatturAeNa saMjAyaummAhaeNa tIse varaNatthaM kuMbhagassa pesio dUo tti / etyaMtarammi ya paMcavIsadhaNUsiyAe mallikumArIe tesiM chaNhaM pi puvvajammavayaMsANaM taheva paDibohamohiNA pAsaMtIe ramaNIya(ya) dhavalaharovvarayamajjhe maNipIDi(Dhi)yAe uvariM appaNo paDirUvapaDimA jaccakaMcaNamaI aharAidesesu sannivesiya-paumarAgAisArarayaNA majjhe pollA tAluddese sacchiddA chiduddese dattapaumapihi(hA)NA karAviyA / tassa ya paDimovvarayassa muhabhittIe karAviyAi jAliyAlasaMciyakava(vA)DAiM cha duvArAI / tesiM pi purao bIyakha(khU)Nesu karAviyAo susu(gu)ttaduvArAo channe(lla)hugovvariyAo / paDimApiTThao vi bhittIe bAramegaM karAviyaM / tao mallI bhoyaNakAle paDhamaM ciya savvAhArasaMjoiyaM piMDiyaM tIse paDimAe tAlude(dde)se chiddeNaM pakhi(kkhi)vittA bhuMjai tti / / io ya te jiyasatturAyAipesiyA dUyA kamma-dhammajogeNaM savve vi miliyA mihilAe nayarIe / tao savve paDihArANunnAyA kuMbhagassa ranno 'mallI dijjau'tti niyapahusamAesaM saMpADiti / tao kuMbhageNa rannA ruTeNaM 'na demi tumha pahUNaM malli'ti nibbhacchiUNa asaMmANiyA ceva dUyA avaduvAreNa nIsAriyA / tao te gaMtUNa niyaniyapahUNaM kuMbhagavuttaMtaM niveiMti / te vi ya jiyasattupamuhA rAyANo samaparibhavA paropparaM dUyapesaNeNaM baddhanicchayA sabalavAhaNA kuMbhagassa ranno samuhaM jujjhasajjA miliUNa samAgacchaMti / kuMbhago vi rAyA jANiyavuttaMto sabalavAhaNo niyadesasaMdhIe gaMtUNa milio tesiM / tao jAyaM duNhaM pi balANaM paropparaM jujjhaM / jio kuMbhago rAyA nAsittA mihilaM nayaraM(ri) paviTTho / jiyasattupamuhA ya mihilAe catuddisiM nissaMcAraM kAUNa koTTArohaeNa vAsiyA / tAhe aNNaMmi diNe kuMbhago rAyA dummaNo mallIe piupAyavaMdaNatthamAgayAe vi na kiMci vacchallaM saMbhAsaM ca krei| tao mallIe bhaNiyaM - 'tAya ! kiM kAraNamuvviggo viva lakkhIyasi?' tao kuMbhago kahiyajahAvaTTiyavuttaMto mallIe bhaNio - 'tAya ! mA visAyaM vacca / savvesi jiyasattupamuhANaM paropparamajANaMtayANa patteyaM patteyaM pacchaNNadUyamuheNaM 'mallI dijjissai'tti dinnasaMkeyANaM eIe mama paDimAe purao chasu uvarigAsu kameNa saMjhAkAlasamayaMsi pavese(sa)NaM kAUNa vArAI Dhakkeha' / tao taM kuMbhageNa taheva kae te jAliyAlayakavADacchiddehi mallipaDimaM sANurAyadiTThIe nirUveMtA ciTuMti / mallI vi paDimApiTThiduvAreNaM pavisittA paDimaMtariyA ceva tAluddesapaumaM osArei / tAhe teNa chiddeNa puvvapakkhittadu(ku?)hiyAhAragaMdhavago nIsA(sa)riUNa jAliyAlayakavADachiddehiM uvvarigAsu paviTTho / teNa ya jiyasattu-pamuhA abhibhUyA sama(mA)NA vatthehiM nakkAiM DhakkettA paraMmuhA ThiyA / tao mallIe
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ [104] bhaNiyaM 'bho bho ! kiM virattacittA paraMmuhA jAyA ?' tehiM bhaNiya (yaM) 'na sakkemo gaMdhameyaM soDhuM' / mallIe bhaNiyaM 'mahANubhAvA ! jai tAva ei (I) e jaccakaMcaNapaDimAe paidiNamAhArapakkhevo (vA?) eriso asuhagaMdhapariNAmo, tA keriso mANusasarIrassa vaMmahimaM (cammaTThimaMsa) soNiyAhArassa bhavissaitti bhAviUNa, tahA io taiyabhave sahabhAveNa ya pavvajjAsevaNaM ca nAUNa kiM na saMbujjhaha ? jeNa'jja vi visayAsevaNaM pattheha ?' - tao tesiM mallibhaNiyamimaM vimarisaMtANaM samuppaNNaM jAIsaraNaM / tao te tahAvihe jANittA mallisAmI jAliyAlayakavADAI uvvarigANaM ugghADei / tehi ya duvArehiM te samIvamAgayA mallIe bhaNiyA - 'ahaM tAva pavvaissAmi / tubbhehiM kiM kAyavvaM ?' teha ( hiM) [bhaNi] yaM - 'puvvaM pi tuha samayaM nA'ikkaMtA, saMpayaM pijaM tumaM karissasi taM ka ( kA) hAmo' / mallIe bhaNiyaM 'jai evaM tA niyadesesu gaMtUNa puttAI rajjesu ThavettA pavvajjAgahaNAvasaraM paDikkaM (kkhaM) tA ciTThaha' / tAhe ' evaM 'ti paDivajjiUNa gayA te niyadesesu / io ya logaMtiyadevehiM 'bhayavai ! titthaM pavattehi tti viNNattA saMvaccharaM jAva davAviyamahAdANA mallikumArI varisasaovara mannAviUNa ammApiyare bAhiraparivArAriha[ti ] purisasayasahiyA abbhitaraparivArArihatinArIsaha(ya)sahiyA ya tavassiNInevatthavarA maggasirasuddhekArasIe nikkhaMtA, ahorattovari kevalanANaM -- -- cAlIsasahassAiM bhisagAimuNINa sAhuNINaM ca / baMdhumaIpahANaM paMcAvaNNaM sahassANi // -- pattA / tao mallijiNo kamalAlaMchaNo kalasalaMchaNo vA vAmadAhiNapAsesu vairoTTAdevIkuberajakkhapajjuvAsijjamANo arajiNatitthapallaTTaNeNa niyatitthapavattaNatthaM samosario / tammi ya dhammadesaNaM soccA kuMbhayarAyA sAvao jAo / jiyasattupamuhA ya cha rAyANo mallijiNaMte pavvaittA siddha I culasIisahassAhiya-sAvayalakkhaM ca kuNai mallijiNo / paNasaTThisahassAhiya-lakkhatigaM sAviyANaM ca // evaM ca mallikevalI egadiNUNANi vAsasaUNANi ya paMcAvaNNaM vAsasahassAiM viharettA sammeyaselasihare paMcasAhu-sayabAhiraparivArasahio paMcasAhuNIsayaabbhitaraparivArasahio ya phagguNasuddhabAri(ra) sIe siddhotti / mallijiNo tti gayaM // mallijiNAo ya caupaNNAe varisalakkhehiM vIsaimo muNisuvvayasAmi tti muNisuvvayasAmikahA bhaNNai - caMpAe nayarIe surasiTTho rAyA naMdaNagurusamIve vihiyapavvajjo jAo pANayakappe devo / o sAvaNasuddhapuNNimAe caviUNiheva jaMbuddIve bhArahe vAse magahAdese kusaggapure harivaMse sumitto nAma rAyA / tassa paumAvatInAmadevIe coddasasumiNasUio saMbhUo gabbhe / tao jeTThakaNhaDamIe jAo / tIsavarisasahassAU kasiNavaNNo putto / gabbhatthaMmi ya bhagavaMte jaNaNI muNi [ vva] suvvayA jAya ti paiTThio piuNA so muNisuvvao nAma / vIsadhaNUsio ya muNisuvvayakumAro addhamavarisasahassovari pannarasavarisasahassANi jAva kayarajjo, sarayaMmi saMteuro caDio pAsAyasiharovari sADayamehADovaM caDataM puNo vi vAuNA jhatti vilijjataM ca daThThe 'aho ! saMsAro viraso bhaMgurasahAvo'tti bhAviUNa saMbuddho,
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNA [105] pabhAvaIdevItaNayassa suvvayassa dinnarajjo phagguNasuddhabArasIe nikkhaMto / saDDekkArasavarisovari phagguNakaNhabArasIe saMpattakevalo kacchavayalaMchaNo vAma-dAhiNapAsesu naradattAdevI-varuNadevapajjuvAsijjamANo mallijiNatitthapallaTTaNeNa niyatitthaM pavattamANo viharaMto samosario bhr(ru)ycchnyre| viraiyaM devehi samosaraNaM / tattha ya jaccaturaMgamArUDho vaMdaNatthamAgao jiyasatturAyA / taMmi ya vaMdiUNuya(va)viDhe pucchiyaM gaNahareNa - 'bhagavaM! tumhameyaMmi samosaraNe dhammaM kahemANANaM kassa jAyA dhammapaDivattI ?' bhagavayA bhaNiyaM- 'na kassa vi mottumimaM jiyasattussegamAsarayaNaM' / tao soumimaM cojjieNa bhaNiyaM raNNA - 'bhayavaM ! ko esa Aso jo tumha vayaNamAyaNNiUNa romaMcakaMcuo niccalo jAo ?' bhagavayA bhaNiyaM - 'suNa, poiNIkheDe nayare jiya(Na)dhammo nAma sAvao seTThI / tassa ya sAgaradatto nAma sayalapurapahANo mitto / so ya bhaddagabhAvattaNao jiyadhammaseTThiNA saha gacchae jiNAlayaM / tattha ya sAhuNo pajjuvAsamANeNaM kayAi nisuyaM sAyaradatteNaM jahA' - 'jo kAravei biMbaM jiNANa jiyarAgadosamohANaM / so pAvai aNNabhave bhavamahaNaM dhammavararayaNaM / ' 'tao soumeva(vaM) jAi(ya)saddheNa paiTTAviyA jaccakaMcaNamaI sAyaradatteNaM mahAvibhUIe jiNapaDimA' / 'tahA teNa nayarabAhiriyAe puvvameva kArAviyaM sivAyayaNaM ciTThai / tattha ya so liMgapUyAkaraNatthaM gao uttraaynndiyhe| etthaMtaraMmi puvvasaMciyaghayAighaDayA pavvaiehiM kaDDiumADhattA / tesiM ca ghaDayANa uddehiyAo piMDapiMDehiM laggAo ciTuMti, jAo maggapaDiyAo te pavvaiyagA saMcaraMtA pAehiM cUreti / tao dayamAvanno sAyaradatto pottaMteNaM tAo samussAriumADhatto / taM ca daTThaNa keNa[i] jaDahAriNA uddehiyApuMjaM pAeNa dalaittA bhaNai(bhaNiyaM) - 'kiM seyavaDehiM sikkhavio jeNerisaM dayaM saMpayaM karesi ?' sAgaradatto dhi(vi) taM souM vilakkhIhUo paramAyara(yariya?)muhaM paloettA ciMtei - 'aho ! mahAniddhammA ee kahaM gurubuddhIe pUijjati ?' tahA vi uvarohao kiM pi kuNamANo payaIe ceva dANaruI kAlaM kAUNeso tahovavanno jccaaso| paDibohaNatthaM cemassa ahamiha samosario / pavvakArAviyajiNapaDimANabhAvao ya soumeso dhammomamovaesaM(mama dhammovaesa) saMbuddho jaccAso'tti / tayaNaMtaraM ca so Aso bahuloeNaM salahijjamANo ya raNNA ya khamAveUNaM sacchaMdapayAro kao / tappabhiI(iM) ca bharuyacchaMmi saMjAyaM taM assAvatAraM(vabohaM ?) nAma titthaMti / tao viharamANo muNisuvvayasAmI samosario hatthiNAure / tattha jiyasattU rAyA, kattio nAma seTThI paramasAvao sesapAsaMDaparammuho parivasai / kayAi tattha gao geruo nAma bhagavo / so ya mAseNovavAsaMto bhattIe paijjai pArAvijjai ya savvaloeNaM, na kattiyaseTriNA / tao so siTrissa paosa[mA]vanno chiddannesaNaparo ciTThai / aNNayA ya geruo nimaMtio pAraNatthaM rannA necchai / tao puNo puNo nimaMteMtaM rAyANaM bhaNai - 'jai kattiyaseTThI parivesai to jevemi' / tao rAyA - 'evaM karemi'tti vottuM, 'nUNamatthi ettha kAraNaM kiM pi'tti saMbhAveto tucchaparivAro ma(ga)o gharaM seTuiM bhaNai - 'ajja geruyago mae nimaMtio, tassa
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ [106] tubbhehiM parivesiyavvaM' / kattio bhaNai - 'na jujjai amhamevaM, tahA vi tuha chattacchAyAe vasAmo tti karemi', ciMtai ya - 'cha(ja)i puvvamevA'haM pavvaio hoto tA te(ne)risaM karAvijjaMto' / __ tao gao rAulaM, tassa parivesiumADhatto / bhagavo vi tassaMgulicAlaNeNaM pari[ha]sei / parivesittA ya teNeva nivveeNa vaNisahassaparivAro muNisuvvayasAmisamIvaM gaMtUNa pavvaio kattiyaseTThI / paDhiyabArasaMgo ya bArasavarisAiM pavvajjaM kAUNa sohamme kappe sakko jAo / geruyago vi teNA''bhiogakammeNaM mariUNa tasseva vAhaNo jAo erAvaNo nAma / tao sakkaM daTuM palAiumAraddho / ghettuM ca tamAruhio sakko / tao kayANi erAvaNeNa do sIsANi / sakka(kkA) vi do jAyA / evaM jAvaiyANi sIsANi viuvvai erAvaNo tAvaiyANi sakko vi niyarUvANi viuvvei / tAhe erAvaNo puNo vi palAyamANo vajjAuhahao sakkeNovasaMto tti / evaM ca kattiyAipajjuvAsio muNisuvvayakevalI saDDhekArasamAsUNANi addhaTThamavarisasahassANi jAva viharettA sammeyaselasihare jeTTakaNhanavamIe siddho tti muNisuvvayasAmi tti gayaM // muNisuvvayasAmikAlaMmi ya muNi-navamacakkavaTTiNo viNhukumAra-mahApauma tti viNhukumAramahApaumacakkavaTTikahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse kurukkhette hatthiNAure(raM) nayaraM / tattha ya risahasAmivaMsappasUo pauma( mu)ttaro nAma raayaa| tassa jAlA nAma mahAdevI sAvI(vi)yA / tIe sIhasumiNasUio viNhukumAro nAma putto, tahA coddasasumiNasUio mahApaumo nAma / vaDDiyA ya te do vi dehovacaeNaM kalAkalAveNa ya / sa jigIso tti paumuttareNa kao juvarAyA mahApaumo / io ya ujjeNInayarIe sirivammo nAma rAyA / tassa nammu( mu)I nAma maMtI / aNNayA ya tattha samosario muNisuvvayasAmI(mi)sIso suvvao nAma sUrI / tassa ya loo niyaniyavibhUIe vaMdaNatthaM gacchamANo pAsAovariTThieNa diTTho raNNA / bhaNiyaM ca teNa jahA - 'logo akAlajattAe kahiM gacchai ?' tao nammuimaMtiNA - 'deva ! etthujjANe samaNA AgayA / tesiM ca jo bhatto so gacchai'tti vutte rAyA bhaNai - 'amhe vi gacchAmo' / nammuI bhaNai - 'jai dhammaM soumicchasi to amhe ceva dhammaM vihiyaM savvalogAiNNaM dhamma bhaNAmo' / tao rannA 'mayA nicchaeNa gaMtavvaM'ti vRtte maMtI bhaNai - 'jai evaM tA ta(tu)mae majjhattheNa acchiyavvaM, jeNA'haM te vAyaM kAuM niruttare karemo(mi)' / / tao logeNa saha gayA te tattha dhamma pucchaMti / muNiNo vi savve moNeNaM ThiyA / tao namuI ruTTho jiNamaI(yaM?) niMdato sUri bhaNai - 'kimesa bha(ga?)vaillo jANai ?' tao sUrIhiM bhaNiyaM - 'bhadda ! bhaNAmo ki pi jai te muhaM khjji'| souM cemamego viyakkhaNo sUricellao - 'bhagavaM ! ahameva nirAkarissAmi pakkhameyassa'tti vottaM bhaNai - 'bhadda ! bhaNa jaM te phuraI' / bhaddeNutta-'masoyA, tumhe pAsaMDiNo, taIbajjhA / saMvAsiuM na juttA, desaMmi - mamesapakkho tti // khuDDeNuttamasoyaM, suraya(yaM) tasseviNo ya pAsaMDI / te ya taIbajjhA je micceyatthA(?) tadattho'yaM //
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ [107] kaMDaNI pIsaNI cullI udakuMbha-pamajjaNI / paMcasUNA gihatthassa DA(jA)hiM saggaM na gacchaI // saMvAsiuM pi na sahA niddose dosila tti juttamiNaM / jaha dhammie milecchA te cciya desaMmi jaMmi pahU / / evaM ca cellaeNaM bahuhA'NegaMtapakkhavAeNaM / jitto so sAhUNaM gao paosaM viseseNa // tao rattIe veramuvvahaMto muNINa vahaNatthamAgao devayAe thaMbhio / pabhAe ya tamacchariyaM daTThaNa rAyA logo ya suyadhammo bahuo samuvasaMto / nammuI ya tahA'vamANio vilakkhIhUo gao hatthiNAraM, mahApaumajuvaranno maMtI jAo / / io ya paccaMtavAsI siMghavAhaNo nAma rAyA / so ya koTTAhiva tti mahApaumassa desaviNAsaM kAuM puNo duggaM pvisi| tao raNNA rudruNa pucchio nammuI - 'jANAsi kiMci uvAyaM siMghabalagaohaNo(gahaNe) ?' nammuI vi - 'suTTha jANAmi'tti vottuM gao, niuNovAeNa duggaM bhaMjittA siMghabalaM ca ghettUNA''gao / tao tuTeNa raNNA 'varaM varihi'tti bhaNie namui bhaNai - 'jayA maggAmi tayA dejjasu / ___evaM ca juvarajjamaNupAlayaMtaMmi mahApaume jAlAmAyAe karAvio jiNabhavaNaraho / tahA avarA vi micchadiTThiNI jiNadhammapaDiNIyA sAvakkiyA lacchI nAma mahApaumamAyA / tIe ya karAvio baMbharaho, bhaNio ya paumattaro rAyA jahA - 'esa baMbharaho paDhamaM paribhamau nayaramajjhe. pacchA jiNaraho' / imaM ca nisAmiUNa jAlAe gahiyA painnA naravaisamakkhaM jahA - 'jai paDhamaM jiNaraho na bhamihI to avarajammo mama AhArassa' / tao rAiNA niruddhA do vi rahA / / tao mahApaumo imaM pecchiuM aIva adhiIe jaNaNisoeNa soyagahiyacitto nIsario desari(desA)o desajattAe / pasutte ya jaNe rayaNIe na keNa vi nAo / gacchamANo ya mahAdu(Da)Ie paviTTho / tattha ya paribbhamamANo patto tAvasAlayaM, kayasammANo ya tehiM acchiuM payatto / io ya caMpAe nayarIe jaNamejao rAyA parivasai / so ya kAlanariMdeNa paDibu(ru)ddho / jaaymaanno(yo)hnnN| palANo ya nayarijaNo / appaMbharIhUo sayalaloo / naTuM aMteuraM / evaM ca saMjAe mahAvibbhame [janame]jayassa rAiNo bhajjA nAgavaI nAma saha mayaNAvalIe dhUyAe paNaTThA aDavIhuttaM / saMpattA ya taM tAvasAbhayaM(sAsamaM) / tattha ya puvvAgayaciTThamANeNa diTThA mahApaumakumAreNa sA mayaNAvalI, tIe kumAro / tao sA kumArAvaloyaNANaMtarameva saMjAyANurAgA lakkhiUNa bhaNiyA jaNaNIe - 'saMbharasu putta(tti) ! nemittieNa bAlabhAve tuha jamAiTuM jahA - tumaM cakkavaTTiNo pahANapattI bhavissasi / tA mA kuNasu jammi vA tammi vA aNurAyaM' / kumAro vi tIe daDhamaNuratto tti jANiUNa kulavaiNA visajjio - 'kumAra ! gaccha tuma jattha payaTTo' / kumAro vi 'nUNamimIe samAgameNA'haM samattabharahAhivo hoUNa gAmanagarAIsu [sa]vvattha jiNabhavaNAIhiM(Ni) karAvissAmi'tti maNorahamAlAulo niggao, bhamaMto ya patto siMdhuni(sa )daNaM nAma nayaraM / tattha ya ujjANiyAmahUsave niggayAo nayaranArIo / kIlaMti ya loo vivihappayArehiM / io
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ [108] ya tANi(Na) suNiUNa kelikalayalaM ummUliyAlANakhaMbho mahaseNanaravaiNo pahANahatthI vAvAiUNa miThillaM veeNa saMpatto taMmi naariijnnsmuuhaasnne| tAo ya taM daTThaNa bhayabhIyAo palAiuM asamatthAo tattheva ThiyAo dhAhAviuM payattAo / tao aidUradesaThieNa mahApaumakumAreNa tamitthiyAvaggaM teNa kariNA kayatthijjaMtaM daTThaNa karuNovavannahiyaeNa pahAviUNA'bhimuhaM hakkio so krii| so vi vegeNa valio kumArAbhimuhaM / tao vi vili(la)yAo kariM kumArAbhimuhaM dhAvaMtaM daTThaNa bhaNiuM payattAo - 'hA hA hao amha rakkhaNatthamimo mahANubhAvo samujjao kariNA viNAsijjai laggo' / evaM ca bhaNaMtINaM, pecchaM[tI]NaM ca tANa juvaINaM / kariNA dinno vejjho, kumArakhittaMmi uttarie / eyaMmi aMtaraMmi, milio savvo vi nAyarajaNoho / sAmaMtabhiccakalio, sahio mahaseNarAeNa // bhaNiyaM ca nariMdeNaM - 'mA mA mA kumara ! Dhukkasu imassa / duTThassa mahAkariNo, ruTThassa vahayakayaMtassa' // kumA(ma)reNa tao bhaNiyaM - 'pecchas naranAha ! ettha vIsattho / eyaM duTThagaiMdaM, vasIkayaM thovavelAe' // evaM bhaNiuM pahao, kuMbhaMmi karI nariMdeNa(nariMdakumareNa?) / vejhaM mottUNa tao, calio kumarassa gahaNatthaM // mahApaumo vi ya kumaro, vijjukkhitteNa tassa kaDibhAe / uppaiUNa pahAraM, karei aidAruNaM dei // jaMtAyaddhaM ca tao, bhamADiuM gurutalappahArehiM / pahaNaMto kIlAvai, taM duTuM mahAgaI(yaM) kumaro // bahuvihakaraNehiM tao, naraloyaNamohaNehi mohaMto / kIlai so teNa samaM, satthanibaddhehi pavarehiM / / evaM ca sameUNaM, ArUDho tammi gayavare kumaro / dasaNe ThaviuM caraNaM, vijjukkhitteNa karaNeNa // evaM ca mahApaumo, kAUNa vasaMmi taM varagayaMdaM / hatthArohassa puNo, samappiuM jhatti avayarai // iya so sAhukkAre-Na pUio rAyapamuhaloeNa / devovamo kumAro, 'jayau imo' iyabhaNaMtehiM / / tao naravaiNA vinnAyaM jahA - 'esa koi mahApuriso, pahAya(Na) kulasamubbhavo ya / annahA kahaM erisaM rUyaM vinnANaM ca ?' tao neUNa sagihaM kaovayArassa dinnaM kannANa sayamekkaM / tAyaM(hiM) saha visayasuhamaNuhavaMtassa mahApaumakumArassa vaccaMti diyahA / kiMtu tahA vi taM mayaNAvali sarai hiyaeNa / aNNayA ya sayaNIyAo rayaNIe pasutto avahario vegavaIe vijjAharI[e] / diTThA ya niddAkhae sA teNa, bhaNiyA ya darisiUNa muTThibaMdha - "kiM tumaM maM harasi ?' tIe bhaNiyaM - "nisuNasu kumAra !
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ [109] veyaDDhe sUrodayaM atthi nayaraM / iMdadhaNU nAma taMmi vijjAharAhivaI parivasai / bhajjA ya sirikaMtA dhUyA ya jayacaMdA / sA ya purisavesiNI, na icchai kiMpi pavaraM pi ya varaM / tao naravaibhaNiyAe mai paTTiyAlihiyA daMsiyA tIe savve vi bharahanariMdA / na ya tesiM koI abhiruei| annayA tumha rUvaM mae daMsiyaM / tao tuha-rUyadasaNANaMtarameva gahiyA kAmAvatthAe / bhaNiyA ya ahaM tIe - 'jai mamaM esa bhattAro na saMpajjai tA avassaM mae mariyavvaM / avassaM jAvajIvaM nivattI purisassa / imo ya vaiyaro mae sAhio tIe jaNaNi-jaNayANaM / tehiM ahaM tumha ANaNanimittaM pauttA / tao tIe purao imA paiNNA mae gahiyA - avi ya - jai taM na ANemi ahaM kaha vi kumAraM aippiyaM tujjha / tA jAliMdhaNajalie jalaNaMmi dhuvaM pavissAmi // saMpayaM ca jai tumha pasAeNa na mama maraNaM saMpajjai painnA ya nivvahai tA kumAra ! savvaM sohaNaM na annahA' / tao aNunnAyAe nIo tIe mahApaumo sUrodae nayare / niveio avIsasaMtIe pura[o] khayarAhivassa / teNa sammANiUNa pavaradivase karAvio pANiggahaNaM samaM tIe kannAe / pUiyA vegavaI jayacaMdAe / io ya jayacaMdAe mAulabhAugA gaMgAhara-mahiharA nAma vijjAharakumArA aipayaMDA muNiUNa imaM vaiyaraM bhaDacaDayarasameyA samAgayA annaMmi diNe saMgAmanimittaM sUrodayapuravare / soUNa ya mahApaumakumAro tesiM AgamaNaM saha vijjAharabhaDehiM nIsario tesimabhimuho / saMpalaggaM raNaM / avi ya - jujhaMmi samAvaDie na saMdaNo kuMjaro turaMgo vA / suhaDo vva(ya) parabalaMmI mahapaumeNaM na jo viddho // evaM ca bhayavihalaM jANiUNa niyayabalaM bhaggA gaMgAhara-mahiharA / mahApaumo vi saMpattajao samuppannacoddasarayaNo laddhanavanihI battIsanarIsarasahassasevijjamANo pariNiegUNacausaTThisahassaMteuro haya-gaya-raha-pAikka-kosasaMpanno pasariyapayAvo jAo navamacakkavaTTI tti / avi ya - chakkhaMDabharaharajjaM mannai so nIrasaM samiddhaM pi / mayaNAvalIe~ rahiyaM jaNamejayarAyaduhiyAe / tao AsamapayaMmi gayassa tAvasehiM vihiyasammANassa pavarapuppha-phalAiehiM sayadhaNuputteNa dinnA jaNamejaeNaM mahApaumacakkavaTTiNo mayaNAvalI, pariNIyA ya mahApamoeNaM / tao mahAvibhUIe cakkavaTTiriddhisameo gao hatthiNAraM nayaraM / paviTTho ya thuvvamANo baMdiyaNeNa / vaMdiyA ya teNa daTThaNa jaNaNi-jaNayA / tehiM ya samAicchio guruneheNaM ti / etyaMtaraMmi ya tattheva samosario muNisuvvayasAmI(mi)sIso suvvao nAma sUrI / tao niggao saparivAro paumuttaro rAyA vaMdiUNa ya taM nisanno / bhayavayA vi kayA ranno bhavanivveyajaNaNI dhmmdesnnaa| rAyA vi taM souM bhaNai - 'bhagavaM! jAva rajjasutthaM karemi tAva tumaMtie pavvaissAmi' / tao 'mA vilaMba kuNasu'tti bhaNio sUriNA puNa vi paNamiUNa guruM rAyA paviTTho nayariM / tao vAhariyA maMtiNo saha
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ [110] pahANe[Na] pariyaNeNa, viNhukumAro ya rannA; bhaNiyaM ca - 'bho bho ! nisuyaM ciya tubbhehiM saMsArAsArattaNaM / Thavio (vaMcio) ya ettiyaM kAlamahaM jaM sAmaNNaM nA'NuTThiyaM / tA eyaM viNhukumAraM * [ rajje ThavittA ahaM pavvaissAmi' / eyaM suNiUNa viNhukumAreNa bhaNiyaM 'ahaM tAva rajjaM necchAmi / eyaM mahApaumaM ceva rajjaM dijjau | ahaM tubbhehiM saha pavvaissAmi' / tAhe raNNA paumo rajjagahaNatthaM bhaNio / teNA'vi kahiyaM 'viNhukumArassa ceva rajjaM dijjau]* ahaM puNa eyasseva ANApaDicchago bhavissAmi' / rAiNA bhaNiyaM - 'vaccha ! puNaruttaM bhaNio vi na paDivajjai, jeNa mae saha pavvaissai' / - - tao sohaNaMmi diNe mahAvibhUIe kao mahApaumassa rajjAbhiseo, pavvaio ya suvvayasUrisamave paumuttaro saviNhukumAro / jAo ya mahApaumo vikkhAyasAsaNo cakkavaTTi tti / te ya rahA ettiyaM kAlaM tahA ceva u[va]TThiyA / tao mahApaumacakkavaTTiNA bhamADio nayarIe jaNaNIsaMtio jiNidaraho, kayA [ya] unnaI jiNapavayaNassa / tappabhiI ( iM ) ca dhammujjayamaI bahugo logo pavanno jiNasAsaNaM / [tao] teNa [mahApaumacakkavaTTiNA savvattha vi] bharahakkhette gAmAgara-nagara-nagu-jjANAIsu karAviyAI jiNabhavaNAI / paumuttaramuNI vi pAliyanikkalaMkasAmaNNo visujjhamANeNA'jjhavasAeNaM khaviUNaM kammajAlaM samuppannakevalanANo saMpatto nivvANaM ti / viNhukumArasAhuNo vi [u] ggatavovahANanirayassa nANadaMsaNacaraNesu vaTTamANassa [uppannAo ] mananaNa ( nabhogamaNa ) - vejaTTi (veDavvi) yAiyAo nANAvihAo laddhIo / avi ya - meru vva tuMgadeho, vaccai gayaNaMmi pakkha ( kkhi ) nAho vva / mayaNo va rUvavaMto, bahurUvo hoi tiyaso vva // io ya te cciya suvvayAyariyA bahusissaparivArA varisArattanivAsatthamAgayA hatthiNAuraM / ThiyA ujjANe / uvaladdhA ya te puvvaviruddheNa nammuiNA / tao teNa avasaraM nAUNa vinnatto rAyA jahA - 'puvvapaDivaNNaM varaM me deha' / rAiNA vuttaM 'varesu' / teNa bhaNiyaM 'veyabhaNieNa vihiNA jaNNaM kAumicchAmi, ao taM jAva rajjaM me dehi' / raNNA vRttaM ' evaM hou' ahisitto so rajje / saya[ma] vi aMteuraM pavisiya Thio / - -- -- nammuI nayarAo niggacchiya jAgakammanimittaM jannavADamAgamma dikkhio jAo kavaDeNa / tassa ya rajje'hisittassa savvA[o] i(vi) payaIo baMbhaNAijAIo ya seyabhikkhuvajjiyAo vaddhAvaNatthamAgayAo / tao nammuiNA 'savve loyA liMgiNo ya vaddhAvayA samAgayA na uNa sevaDaya'tti vottuM payAsittA ya tameva chiddaM, saddAviyA suvvayAI, bhaNiyA ya te nammuiNA 'jo jayA rajjaM pAvai khattio baMbhaNo vA, sa[vva]pAsaMDiehiM AgaMtuM daTThavvo tti logaThiI / jamhA rAyarakkhiyAI tavovaNAI havaMti / tubbhe puNa thaDDhA savvapAsaMga(Da)dUsagA nimmajjAyA mamaM ca niMdaha / ao maIyaM rajjaM mottUNa aNNattha jahAsuhaM viharaha / jo tubbhaM majjhe nagare bhamaMto dIsihI sa me vajjho hohI' / guruNA so saMlatto 'na mUM ('mhaM) kappo tti teNa no pattA / na niMdAmo kaMpi vi, samabhAvA hoMti jaM muNiNo' // * truTito'yaM pAThastriSaSTizalAkApuruSacaritAdhAreNa pUrita: /
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ to so ruTTho pabhaNai to vaM(jaM) kaM pi tamahaM mArAvissaM na saMdeho' // jahA souM cemamujjANamAgayA sAhU / pucchiyA ya sUriNA 'kimettha kAyavvaM ?' tao bhaNiyamekkeNa 'vAsasayAsaTThiseviyatavoviseso saMpayamaMgA (?) maMdarapatta (vva)e ni (ciTThai viNhukumAro mahAmuNI / so ya mahApaumatA(bhA)ya tti / uvaNamitarai ( uvasamijjai) tavvayaNA tao nammuI / dosu disaladdhisaMpanno(eesu jo AgAsagamaNaladdhisaMpanno) so tatuo (gacchau ) tassA''NayaNatthaM 'tao bhaNiyamekkeNa sAhuNA ' [ AgAsa] gamaNeNA'haM gaMtuM samattho paramAgaMtuM na sakkemi' / guruNA bhaNiyaM - 'viNDukumAro cciya ANissai' / -- [111] 'jai bhamaNaM sattadiNuvariM pecchaM / - - ciMtiyaM ' evaM 'ti paDivajjiUNa uppaio AgAsaM / khaNametteNa ya [ tattha saMpatto ] / taM ca vihukumA 'avvo ! kiM pi parUvaM (eyarUvaM ?) saMghakajjaM tANa samAvannaM [ jeNevaM ] si[gghaM] aago'| tao paNamiUNa viNhuM sAhu[NA] siTTha[ mA] gamaNa [paoyaNaM ] / [taM soUNa khaNAo] ya taM ghettUNa sAhuM payaTTo AgAsajANeNa muNI, patto gayapuraM / vaMdiyA muNiNo / tao sAhusameo gao viNhusAhu (hU) nammuidaMsaNatthaM / taM ca mottUNa vaMdio savvehiM pi so mahAnariMdAIhiM / sudAruNattheNa (?) ya dhammakahaNAipuja (vva) yaM bhaNiyaM viNhuyA (NA) 'dAvA(?)[vAsArattaM jAva ettha pure] ciTTaMtu [sAhu] No' / maMtiNA bhaNiyaM 'kimettha puNaruttovannAseNa ? paMcavesAveTTaku ( ? ) [ ahaM te vasiuM Na ceva demi' / ] -- - -- muNiNA bhaNiyaM 'jai evaM tA paTTaNA bAhirujjANe cciya ThAyaMtu' / tao saMja (jA) yAmariseNa bhaNiyaM nammuiNA 'ciTThau tAva nagaramujjANaM vA, mama rajje vi tubbhehiM savvapAsaMDAhamehiM gayalajjehiM payAidU[sa]ehiM(?) na ThAyavvaM / tA turiyaM mama rajjaM muyaha jai jIvieNa kajjaM' / tao samuppannakovAnaleNa bhaNiyaM viNhusAhuNA 'tahA vi tiNhaM payANa tthAmaM desu' / tao bhaNiyaM maMti 'dinnaM, paraM jai tiNhaM payANamuvariM pecchissAmo ta [ma]vassaM luyasIsaM karissAmo' / tao samuppannadAruNakovAnalo vaDDhiDaM payatto / avi ya - kirIDI kuMDalI mAlI divvarUvI mahajjuI / dhaNupANI vajjapANI divvakhaggI mahAbalI // iha(ya) nANAviharUvo, vaDUMto so kameNa merusamo / jAo joyaNalakkho, apphAliyaphAraphukkAro // kamadaddaraM kuNaMto, jalamummaggaM gamei jalanihiNo / bhayavevirataralakkhe, disAgaiMde vitAsei || devaula-bhavaNa-kANaNa - kaliyaM kaMpAvae mahIpIDhaM / sariyANaM savvAsiM, vivarIyaM vAlae nIraM // phoDei girivarAI, joisacakkaM pi dUramosAre / khoi deva-dANavagaNamevaM palayakAlo vva // tihuyaNasaMkhobhAo, kuviyaM daTThUNa muNivaraM hariNA / paTThaviyA se pAse, gAyaNe surasuMdarisamUhA // -
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ [112] gAyaMti kaNNamUle, 'kovovasamo jiNehiM pannatto / kovAnaleNa daDDA, jIvA vaccaMti nayaraMmi(narayaMmi)' // evaM ciya sesAo, kinnara-khayariMda-devaramaNIo / naccaMti ya gAyaMti ya, kovovasamehiM vayaNehiM // evaM ca so bhagavaM pavaDDamANadeho nammuImaMtiM dharaNIe choDhuM dinnapuvvAvarasamuddapAo vinnAyavuttaMteNa mahApaumacakkavaTTiNA bhayaveviraMgeNa mannAvijjaMto thuNijjaMto ya, tahA saMtinimittaM surAsurehiM ya saMghehi bahuvihamuvasAmijjaMto kaha kaha vi kivaM kAUNa nivatto / tappabhiI ca viNhukumAramuNI tivikkamo tti nAmeNa loge pasiddhimuvAgao tti / samuvasaMtakovo ya bhayavaM puNo vi ghoraM tavaM kAUNa samuppannakevalo siddhiM gao / mahApaumacakkavaTTI vi rajjasutthaM kAUNa nikkhamittA siddhi gao tti // AsI ya bIo risimaMDalatthayabhaNio viNhukumAramuNI / so vi eyArisavattavvao ceva navaraM cakkavaTTihiMDi(cakkavaTTibhiNNa)mahApaumarAyabhAyA saMtisAmI(mi)sIso, tavaM ca kAuM savvaTThasiddhiM gao tti / viNhakumAra-mahApaumacakkavaTTi tti gayaM / / mahApaumacakkavaTTi-bhavissamANanamijiNANaM ca vicAle rAmAyaNaM ti rAmAyaNakahA bhaNNai, tattha vi rAmeNamimaM rAmAyaNaM [nivvattaM?] hi(ti) niruttIo paDhamo rAmo tti rAmakahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse sAgee nayare risahasAmivaMsasamubbhUo vijao nAma rAyA / tassa himacUlA nAma devii| tIe do puttA vajjabAhu puraMdaro ya / io ya nAgaure iMda(ibha)vAhaNo rAyA / cUDAmaNI tassa bhajjA / maNoramA duhiyA / tAyaM(sA ya) teNa vijayanaravaisueNa vajjabAhuNA pariNIyA / tao udayasuMdaraeNa sAlaeNa sahio maNoramaM ghettuM patthio vajjabAhU niyayanayaraM / diTTho ya teNA''gacchaMteNa vasaMtagirimatthayattho AyAvaeNA''tavaM taveMto sAhU / vajjabAhu[NA] bhaNiyaM ca - 'dhanno esa mahANubhAvo jo dukkaraM tavaccaraNamevaMvihaM vihei' / taM ca nisAmiUNa bhaNiyamudayasuMdareNa - 'kiM kumAra ! pavvaiumicchasi? jeNevaM jaMpasi ?' teNa bhaNiya-'matthi cittaM' / udayasuMdareNa bhaNiyaM - 'evaM ?' tao vajjabAhuNA bhaNie(yaM) - 'vaMdAmo tAvevaM(maM) mahANubhAvaM'ti gaMtUNaM mukkavAhaNA do vi taM vaMdati / sAhuNA vi nAUNohiNA tesimabhippAyaM kayA dhmmdesnnaa| taM ca souM sapariyaNA vajjabAhUdayasuMdarA pavvaiya tti / __ vajjabAhupiyA vi taM pavvaiyaM souM vajjabAhubhAugaM puraMdaraM nAma rajje'hisiMcittA nivvANamohamuNisamIve nikkhNto| puraMdaro vi vihaIdevIputtaM kittiharaM nAma rajje ThavittA khemaMkarasAhusamIve nikkhaMto / kittidharo vi sahadevInAmigAe bhAriyAe saha visayasuhamaNuhavaMto kayAi nivvei(ya)o pavvaiukAmo vinnatto maMtIhiM - 'paDikkhasu tAva, putto jAva uppajjai / tao tesimuvarohao rajjaM pAleMtassuvavanno sahadevIe sukosalo nAma patto / govio ya so ranno sahadevIe / maMtijaNeNa ya taha vi kahaMci nAUNa sakosaladinnarajjo vijayaseNasUrisamIve pavvaio kittidharo / mahAtavaM ca kuNaMto paDivanno egallavihAraM samAgato ya viharaMto taM sAgeyapuraM / bhikkhaTuM ca paviTTho mAsovavAsio majjhaNhe / daTuM kaha vi e[yaM] 'mA mama putto pavvaissai'tti saMkiyAe saha'NNaliMgIhiM
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ [113] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN niddhADAvio purAo / taM ca nAuM vasaMtalayAnAmadhAI(iM) ruyaMtI daTThaNa pucchiyA sukosaleNa - 'kimimaM mA[uge] ! ruyasi ?' tIe bhaNiyaM - 'putta ! tuha vaMse je puvvapurisA te savve rajjaM bhuMjiUNa paccA(pacchA) jiNadiTuMsvaM(jiNadikkhaM) pavanna tti / te piyA kittidharo tumaM jAyamettaM rajje'hisiMcitA pavvaio / so ya tuha sahadevijaNaNIe - mA tumaM pi pavva[i]ssasi-tti saMkiyAe bhikkhatthamettha ajja hiMDaMto saha'nnaliMgIhiM nIsarAvio purAo / teNa'haM ruyAmi' / taM ca souM sukosalo gao jaNayasagAsaM vaMdittA bhaNai - 'bhayavaM ! tubbhehiM catto'haM saMsArakilesAvAso saMjAo / tA saMpayaM sammANeha maM sAmaNNaciMtAmaNiNA' / sAhuNA bhaNiyaM - 'bhadda ! pujjaMtu te maNorahA' / etthaMtaraMmi ya bahuparivArA samAgayA tassa devI vicittamAlA nAmA''vannasattA maMtisameyA bhaNai - 'mA sAmi ! nissAmiyaM muMcaha rajjaM, jao payApAlaNaM pi dhmmo| tA pasAyaM kAuM vilaMbehi jAva suo hoi' / sukosalo vi - 'jo devIe gabbhattho suo so mae ahisitto rajje, na kiMci keNA'vi vattavvaM'ti nijaMtiya saMbhAsiUNa ya pariyaNaM jaNayaMtie pavvaio / teNeva samaM mahAtavaM kuNaMto so viharai tti / sA ya sahadevI suyavioe khijjiUNa bahuvihaM aTTajjhANovagayA mariUNaM vagghI samuppannA girikaMdaraniguMje / io ya te do vi muNivarA pAusakAle giriguhAe gaMtUNa ThiyA cAummAsakhamaNeNaM sajjAyaDAya(jhANa)vAvaDA / samA[ga]e ya kattiyamAse pAraNaganimittaM paTThiyA vasimaM, diTThA ya tIe vagghIe vaccamANA / tao rUsiUNa uddhAiyA muNivarANa saMmuhaM / te vi daTThaNa tamuvasaggaM ThiyA kAussaggeNa dhammajjhANovagayA / tao sA ullaliUNa vijju vva paDiyA sukosalassa uvriN| avi ya - pADeUNa mahIe, sukosalaM sA Nu jIvamANaM pi / caDa-caDa-caDassa maMsaM, ukkatta satikkhadADhAhiM / / parito saMvahamANI, pisiyaM khAi tassa puttassa / hiyauvarimuvaviTThA, aivallahagassa vi aNajjA / moDei aTThiyAI, ghoTTei sA soNiyaM niraNukaMpA / phADai asaNanimittaM, aMgovaMgAI savvAiM / / khe(kha)jjaMtassa vi evaM, jhANaMtariyAi kevalaM nANaM / uppannaM maraNaMte, siddhigaI so gao bhagavaM // kittidharo vi sAhU, saMsArasahAvapabhAvaNAnirao / jAo kevalanANI, kayA ya devehiM mahima tti / io ya tIse [vi]cittamAlAe jAo hiraNNagabbho nAma putto / so ya suhaMsuheNa rajjaM migAvaIdevehiM(deviM) ca bhuMjato kayAi nijuttamaMge paliyaM daTuM veraggamAgao migAvaya(i)-suyaM napuM(hu)saM nAma rajja(jje) ahisiMcittA vimaNNa(vimala)muNisamIve nikkhaMto tti / napuM(hu)so vi kayAi sIhiyaM nAma mahAdeviM niyarajje mottumuttarAvahasAhaNatthaM gao, jiNiuM cA''gao / [aha taMmi tattha gae dakkhiNAvahassa savve vi naravaiNo saMbhUya aojhaM rohiUNa sNtthiyaa| tAhe sIhiyAe guruparakkameNa te savve vi raNe jiyA / tAhe samAgao nahaso rAyA] soUNa
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ [114] taM [jiya] nissesanaravaisamUhaM ruTTho bhaNai - 'na kulappasUyANaM mahilANaM erisaM vavahariyaM jannaM(juttaM) jArisamimIe vavahariyaM, tA na suMdarasIlA esa'tti tao parihariyA sIhiyA / annayA napuM(hu)sassa mahAdAhajjaro samuvavanno / na ya so uvasamai maMta-taMta-mUliyA-vejjosahehiM / taM ca sIhiyA nAUNa savvajaNasamakkhamudayaM ghettuM bhaNai - 'mottUNa niyayadaiyaM, aNNaM sumiNe mi(vi) jai samIhemi / __ tA acchau esa jaro, annaha sigdhaM payA(NA)seu // vottuM cemamacchoDei jAvudayacchaDAhiM sA tAvA'vagao takkhaNameva ranno mahAdAhajjaro / devehiM mukkA tIe uvariM kusumavuTThI / pauNIhUo ya rAyA / pasaMsiUNaM tIe sIlaM jahApuci peccha(cchi) umADhatto / samayaMmi ya sIhiyAsuyaM soyAsaM nAma rajje ThavittA nikkhaMto napuM(hu)so / sodAsassa ya rajjaM kuNaMtassa jAe jiNANamaTThAhiyAmahimAkAle puvvakameNeva ghosAviyA maMtijaNeNa aamrii(amaarii)| bhaNio ya so rAyA - 'na tumhaM vaMse keNA'vi maMsamaTThadiNANi jiNaju(ja)ttAe khaddhaM, tA tumaM pi pAlasu puvvapurisameramimaM' ti / teNa vi bhaNio sUra(va)yAro - 'pacchannaM mama maMsamANeyavvaM' / na yAcassaM(ya maMsaM?) naya[raM] hiMDateNa vi teNA'mArighoso tti kAuM kattha vi laddhaM / tao bhaeNa mayaDiMbhassa maMsaM susaMkiyaM diNNaM / tao rAyA bhaNai - 'auvvo imassa maMsassa ko vi ratho(raso) to paidiNaMmi imaM mama deyaM / aNNaM ca sAhehi kassa jIvavisesassa imaM ?' sAhie ya bhaNai - 'niccmaannejjsu'| tao so sUyAro paidiNaM avahariUNa jaNabAlae taM bhattAviumADhatto / tao maMtijaNeNa viNNAyavaiyareNaM nicchUDho soyAso / ahisitto tassa rajjaMmi tasseva suo sIharaho nAma / so ya soyAso khAyaMti(to) maMsANi hiMDiumADhatto / diTTho ya teNa bhamaMteNa dakkhiNAvahe ego sAhU / pucchio dhammaM / sAhuNo(NA) nANovagao(vaogeNa) 'saMbujjhissai'tti nAuM kahio tassa su(sa)vittharo majja-masAINaM dAruNo vivaago| tato dhammaM suNiya taM muNikahiyaM aIva saMbhIo houM pasannahiyao soyAso sAvao jAo / io ya mahApuranayare autto rAyA kAlagato / tao soyAso ceva paMcadivvAhisitto tattha rAyA jAo / tao sIharahassa puttassa dUo pesio jahA - 'mama ANaM kareha' / teNa vi dUo kayatthiUNa nIsArio / taM ca dUyAo nisAmiUNa soyAso calio tassuvari / iyaro vi soyAsAbhimuhamAgao / tao jAyaM mahAraNaM / nijjio sIharaho gahio ya hattheNaM / tao dAUNa tassa do i(vi) rajjAiM soyAso pavvaio / kuNai tavaccaraNaM ti / sIharahassa vi bahu(putta)pottha(tta)yAi paraMparAe jAo aNaraho nAma rAyA / tassa puhaIdevIe aNaMtaraha-dasarahA nAma do sutta tti / io ya sahassakiraNo nAma rAyA aNaraharAyassa paramamitto / taM ca bhaNissamANavuttaMteNa pavvaio(aM) soUNa nivvinno aNaraho dinnadasaraharajjo dhammatthiNA aNaMtaraheNa sahA'bhayaseNamuNisahA(yA)se pavvaittA siddho / aNaMtaraho uNa mahAtavacaraNaM kuNai tti / dasaraharaNNA vi aruhathale sukosalassa raNNo amayappabhAdevIe avarAiyA nAma dhIyA prinniiyaa| anaraNyaH - paumacarie triSaSTizalAkApuruSacarite ca /
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ [115] tahA kamalasaMkule pure subaMdhutilayassa raNNo mittAdevIe duhiyA kekkaI bIyA(ya)nAmeNa sumitta ti pariNIyA / tAhiM visayasuhamAsevaMto mI(nI)Ie pAlei [ra]jjaM dasaraho tti / itthaMtaraMmi ya dasarahassa ghAyagaM pesei rAmaNo tti rAmaNakahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse viyaDDhapavvae dAhiNaseDhIe rahaneuracakkavAlapure risahasAmibhattikaraNeNa dharaNiMdakayapasAo kacchaputto namI nAma vijjAhararAyA / tassa ya bahuputtaparaMparAe nAmeNa vijjudADho kayAi vi ya kheyaresaro rAyA seDhIo do vi bhuMjai / [so ya] avaravidehaM kayAi gao / daTuM ca so jayaMtaM, nAmeNa mahAmuNiM tavakilaMtaM / dhammajhA(jjhA)NArUDhaM, kaha vi paosaM samAvaNNo / / avahariUNa tamANai, veyaDDanagaMmi so mahApAvo / pabhaNai pasuppAo va, 'khayaro(avasauNo) amha saMjAo // tA haNaha imaM sigdhaM, moggara-sara-lauDa-le?pahArehi' / bhaNiyaM(Ga) saha khayarehi, haNiuM pAvo samADhatto / bhaNiuM(sahiuM) bhImuvasaggaM, so vi mahappA suheNa jhANeNa / niddahiUNaM kamma, uppADai kevalaM nANaM / AsaNakaMpeNa tao, dharaNiMdo jANiuM tamuvasaggaM / AgaMtuM kayamahimo, tesiM vijjAo avaharai // tehiM vi khamAvieNaM dharaNiMdeNaM puNo kaha vi diNNAo vijjAo tesimimaM ve(vo)ttuM merAe - 'jo kaha vi balummatto, ayANamANo aNAyaresu(Na) vA / devagiha-muNivarANaM, gacchejja(jju)variM pamatto vA // so bhaMsaM pAvissai, vijjANaM natthi ettha saMdeho' / dharaNeNa muNI puTTho, 'kayatthio kiM tumaM imiNA ?' // bhayavayA bhaNiyaM - 'nisuNaha, ettha saMsAravAse bhamamANo uvavaNNo ahaM sayaDanAme gAme vaNiyakulaMmi hiyakarAhihANo vaNiyadArago / tao susAhupaDisevaNayAe payaImaddavajuttayAe ya kAlamAse kAlaM kAUNa kumuyAvaIe sAmio samuvavaNNo sirivaddhamANo(vaddhaNo) nAma nariMdo / tahA tattheva sayaDagAme Asi mAhaNo deilo nAma / so ya kiMci kutthiyatavaM kAUNa kAlagao tattheva jalaNasiMho baMbhaNo samuvavaNNo / so ya sirivaddhamANa(vaddhaNa)ssa rAiNo uvarohio saMjAo / saccavvA(vA)I ya kavaDeNa na uNa paramattheNa / tassa niyamadatteNaM vaNiNA [jU]yAriyaputtabhaeNa samappiyAI paMca mahArayaNAI dhvlbuddhiie| maggio na samappei micchaM paDivanno / natthi ya se sakkhI / tao vaNiNA naravaiNA(No) samakkhAyaM / naravaiNA vi jUe jiNiUNuvarohiyassa muddArayaNaM gahaNagaM(ge) gahiyaM / tao saMkeyapuriseNa muddAahijANeNa tassa bhajja jAiUNa(NA)''NAviyANi rayaNANi, samappiyANi [ya] vaNiNo / tao avahariyasavvasso nivvisao ANatto uvarohie(o) / tao so vihiyatavo mAhiMde samuvavanno devadattAe(devattAe) / cuo ya samo vijjudADho imo jAo vijjAharAhivo' /
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 116 ] 'sirivaddhaNo vi rAyA saha niyamadattavaNiNA kAUNa jiNadesiyaM pavvajjaM tattheva mAhiMde samuvavajjiUNa surattAe ahAuyakkhaeNa cuyA samANA avaravidehe vIyasogAe nayarIe vejayaMtassa rAiNo dhAriNIe mahAdevIe puttattAe uvavaNNA jayaMta- saMjayaMtanAmagA do vi bhAyarA / te ya piuNA saha pavvA / piyA tavaM kAUNa siddho / saMjayaMto tumaM dharaNiMdo jAo / ahaM pi jayaMto tti / imeNa ya vajja (vijju) dADheNa te vairANubaMdheNihA''UNa kaya (yo) vasaggo'haM kevalI jAo' / tao imaM nisAmiUNa gao dharaNido / vijjAharA vi gayA saTThANaM / jayaMtamuNI vi mokkhaM gao tti / tao vijjudADhassa bahuputtAiparaMparAi puNaSANo ( puNNaghaNo ) nAma vijjAhararAyA jAo / so ya mehavAhaNassa niyaputtassa karaNaM uttaraseDhIe gayaNavallahanayarasAmiNo suloyaNavijjAharassa dhIyaM sahassaloyaNassa bhagiNi kAmapaDAgaM nAma jAei / na ya dei suloyaNo nemittieNa sagaracakkavaTTiNo uvaiTTha tti kAuM / tIe ya kaeNaM puNNaghaNa- suloyaNANaM raNaM saMjAyaM vAvAio ya suloyaNo / sahassanayaNo vi tassa suo taM sahoyaraM gahiUNa sapariyaNo veyaGkaM caiUNA''gao sagaracakkavaTTiNo sayAsaM / dinnA sA tassa soyarA / sayareNA'vi diNNAo tassa do vi seDhIo / jAo sayalavijjAhararAyA / tao gaMtUNa veDhiyaM taM rahaneuracakkavAlapuraM / nIsario ya tassaMmuho punnaghaNo / saMpalaggaM ca jujjhN| viNAsio puNNaghaNo / palANo mehavAhaNo jaNayammi nivAie / tao verisamUha [vi]ttAsio samAgao ajiyajiNasamosaraNe saraNakaeNaM / paNamiUNa ya jiNesaraM uvaviTTho / sahassanayaNo vi tassa maggalaggo samAgao / so vi jiNaM namiuM uvaviTTho / pucchio ya bhagavaM gaNahareNa tesiM sapiu (U)NaM vairakAraNaM / tao bhagavayA bhaNiyaM 'nisuNaha' - -- 'AiccAbhapure parivasaMto bhAvaNo nAma vANiyao / tassa kittimaI nAma bhAriyA, haridAso putto / tassa ya daMsiUNa gharavihavaM gao bhAvaNo disAyattAe / so ya haridAso jUe hAriUNa savvaM dhaNajAyaM coriyAe rAyaharaM paviTTho suraMgAe / bhAvaNo vi samAgayaM (o) jattaM kAUNa / kahiyaM ca bhAriyAe suraMgAgamaNapajjavasANaM savvaM taNayaceTThiyaM / so saMbhaMto suyamaraNabhayAo suraMgAe tassa piTThao paviTTho | teNa ya rAyapuriso tti muNiUNa aMdhayAre pahao mao ya / imaM ca vaiyaraM nAUNa rAiNA so gahiyasavvasso nivvisao ANatto khijjiUNa ya mao samANo suloyaNo samuvavaNNo, bhAvaNo puNa mariUNa puNNaghaNo jAo / teNa nimitteNa ya suloyaNo viNAsio puNNaghaNaM ti / ee puNa mehavAhaNa - sahassanayaNA puvvi raMbhagassa [ parivvAyagassa ] sahAveNa dANadhammanirayassa sasi-Avali nAmamamagA(nAmagA ? ) do sIsA atthi / tattha ya viNIyattaNao raMbhagassa AvalI iTTho / kAI cA''valiNA godheNuyA kiNiyA / sA ya bheyaM kAUNa gosAmiNA saha gahiyA sasiNA / nAyavaiyarANa ya paropparaM tesiM jAyaM juddhaM / tao mArio AvalI sasiNA / evaM ca vairabhAveNa bahusu bhavesu hiMDittA sasijIvo mehavAhaNo jAo AvalijIvo ya sahassanayaNo / raMbhagaparivvAyagajIvo vi dANappabhAvao suhagaIsu hiMDittA sayaracakkavaTTI jAo'tti / etthaMtaraMmi ya, tattheva bhagavaMtasamosaraNe rakkhasadIvAo samAgaeNaM rakkhasavaiNA bhImanAmeNaM soumimaM bhaNio mehavAhaNo jahA * 'suMdara ! sohaNamaNuTThiyaM tae jamajiyajiNasaraNamAgao / vaha ( bahu ) veriNo veyaDDhe / -
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNA [117] atthi ya cAuddisi pi sattajoyaNasayaparimANo ramaNIo samuddamajjhe rakkhasadIvo / tassa ya majjhe navajoyaNamio paMcAsajoyaNavitthiNNo valayAgAro tikUDo nAma pavvao / tassiharaMmi mae saMpayaM cevA'sure pesiUNa savvakaMcaNamayA samuttuMgabhavaNasiharA pavarapAyArakhAiyAsameyA laMkA nAma purI nivesAviyA sAmisaraNAgayassa te nimittaM ciTThai / tahA ceva he?o chahiM joyaNehiM paMcavIsAhiyajoyaNasayapamANo dharaNimajjhe pAyAlA]laMkAro nAma dIvo atthi / tammi ya bIyA pAyAlalaMkA nAma purI [sa]duggA nivesAviyA ciTThai / tattha gaMtuM sabaMdhavo tumaM savvabhayavippamukko acchasu' / evaM ca bhaNiuM bhImarakkhaseNa devapariggahio navapavaramANikkanimmavio ujjoiyadasadisAcakko vijjAhiM samannio dinno mehavAhaNassa varahAro / taM ca ghettuM mehavAhaNo namiUNA'jiyajiNaM teNa samaM sapariyaNo gao laMkApurIe, ahisitto rajjaMmi / rakkhasAhisittA ya rakkhasadIvavAsiNo vijjAharA vi jAyA rakkhasa tti / mehavAhaNassa ya bahuputtaparaMparAe pacchoppayaMmi jAo mahArakkhaso nAma rAyA / saccIhUo ya nAmao vi imAo rakkhasavaMso tti / tao mahArakkhasAo vi bahupurisaparaMparAe laMkAe jAo kittidhavalo nAma rakkhasAhivo / aNeNa paiTThiyA vijjAharajAyA vaMsamUlaM vAnara tti vAnarakahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse seyaMsatitthayaratitthe vaTTamANaMmi veyaDDhapavvae mehaure A(a)iMdo nAma vijjAharasAmaMto parivasai / bhajjA ya sirimaI, suo sirikaMTho vijjAharakumAro, devI nAma duhiyA sirikaMThassa sahoyarA bhaiNI savvaguNasaMpuNNA / taM ca pupphuttaro rayaNapurasAmI paumuttarasuyakaeNaM jAei / na ya sA tassa tehiM diNNA / laMkAhivassa kittidhavalassa diNNA / pariNIyaM ca taM kittidhavaleNaM souM ruTTho pupphuttaro aiMda-sirikaMThANaM / aNNayA ya sirikaMTheNa merugamaNanimitteNa pupphuttarassa duhiyA paumA nAma kaNNagA diTThA dAsaceDIhiM samamujjANe kIlamANI / tIe ya so diTTho / tao doNha vi paropparamavaloyaNANaMtarameva jAo annuraago| samappio ya tIe tassa appA'NurAyaviyArapuvvagaM niyAbhippAyaM pa[ya] DaMtIe / tao [so] tIe samupajjaio(samamuppaio) gayaNe vacciuM payatto / tao dhAhAviyaM ceDIhiM / nAUNa ya imaM vaiyaraM pupphuttaro rAyA sabalavAhaNo saMnaddhabaddhakavao hoUNa saMcalio sirikaMThassa maggeNaM / io ya sirikaMTho tassa bhaeNa kittidhavalassa bhaiNIvaiNo laMkAe purIe saraNaM gao / sAhiyaM ca tassa kannAharaNaM pupphuttarAgamaNaM ca / tao kittidhavaleNaM pupphuttarassa pesio dUo bhaNAviyaM ca - 'kaNNagA'vassaM kassai dAyavvA / vario ya sayama(me)Ie sirikaMTho / tA na jutte(ddhe)Na kiMci kajjaM, niyattasu tuma'ti / iya esa jAva vaTTai ullAvo tAva tIe ceva kaNNAe saMpesiyA pahuttA dUI namiUNimaM bhaNai - 'pahu ! vinnattaM paumAe, suNaha - namiUNa tAya ! payakamalaM / eso mae sayaM ciya, vario; na uNo'hameeNaM / / mottUNa taha imaM pahu !, majjha nivittI avassamannassa / evaMvihaMma(mi?) kajje, kuru jahA suMdaraM hoi' //
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ [118] iya bhaNio so dAuM, bahusattha-payattha-nIiparikusalo / taM kaNNagaM namassa(nahaMsi?) gao valio niyayaMmi nayaraMmi / / kittidhavaleNa ya bhaNio sirikaMTho neheNa vioyamaNicchamANeNa jahA - 'veyaDDe tumhamatthi bahave veriyA / tamhA rakkhasadIvassemassA''sanno avaruttaradisAe tijoyaNase(sa)yamANo vAnaradIvo nAma atthi dIvo / tassaMThiyakikkiMdhapavvayaovari nimmiyamahApuro sapariyaNo suhaM ciTThasu' / taM ca paDivajjittA kittidhavalasahio gao tattha sirikaMTho / ne(niya?)vijjAsAmatthanimmiyaMmi ramaNIe kikkiMdhapavvai(ya)ovariM kikkiMdhapure ahisitto kittidhavaleNa sirikaMTho rajjamaNupAlai tti / diTThA ya taMmi dIve, mahaMtadehA phalAsiNo bahuso / sirikaMTheNa bhamaMtA, bahujUhA vAnarA rammA / ghosAviUNa amAriM, davAviyaM tesi khANa-pANAI / vA(a)sesakheyarehiM vi, sammANijjati te niccaM // raMge citte la(le)ppe, gihesu bAhiM ca saccavijjati / kareMti niyayapaDAyA-toraNa-dhaya-ciMdha-chattavari // evaM ca je'hisittA, vAnaradIvaMmi kittidhavaleNa / vAnaraciMdhA vijjA-harA vi te vAnarA jAyA // tao sirikaMThassa pacchoppayaMmi muNisuvvayatitthe vaTTamANe kikkiMdhapure mahodahiravo nAma rAyA jaao| tA(tahA) kitti[dha]valarAyassa pacchoppae taMmi kule laMkApurIe taDikeso nAma rAyA jAo / bhuMjaMti ya te do vi nehanibbharA niyaniyarajjAI / aNNayA ya taDikeso saha aMteureNa rajjeNe(ujjANe) gaMtUNa pavarakIlAhiM kIliuM pavatto / tattha ya kIlaNAsattAe taDikesaraNNo aggamahisIe pu(du)mAo paDijja(U)NovariM pavaMgameNa karisiyaM siricaMdAe paoharajuvalaM nahehiM / taM ca daTThaNa raNNA taDikeseNa pahao bANeNa pavaMgamo / so ya gurupahAraveyaNAsamaikkaMto paDimaM Thiyassa sAhuNo sayAsaM gaMtUNa paDio / sAhuNo(NA) vi se dinno paMcanamukkAro / namokkArapahAveNa ya mariUNodadhikumAro devo bhavaNavAsI uvavanno / tao sariuM puvvajammaM samAgao sAhuvaMdaNavattiyAe / pecchai ya vaMdiUNaM, taM so taDikesakheyarabhaDehiM / sese vi ya hammaMtA, pavaMgamA niddayaM asuro // tao daTThaNa Asuratto Thio viyANeNa mahApamANavAnarabhUto ummUliyataru-silAsamUho te rakkhasabhaDe paDihaNiumADhatto / taDikeseNA'vi NAUNa divvapaogaM gahiyadhUyakaDuccuyahattheNa hoUNa ArAhio pesalavayaNehiM devo / bhaNio ya - 'ko tumaM ? paccakkho hosu' / tao samuvasaMto devo / kahio niyayavuttaMto namokkArapabhAvAIo sayalo vi / tao taDikeso devo ya gayA tassa muNiNo syaase| vaMdittA ya so muNI pucchio taDikesiNA vAnaravairakAraNaM / bhagavayA bhaNiyaM - 'suNa, sAvatthIe nayarIe maMtiputto datto nAma nikkhaMto viharamANo, patto vANArasIe purIe / va(ta)ttha ThieNa ya ADehieNa(AheDieNa) daTThamavasauNo tti viNAsio mAhiMde gaMtumiha tumaM taDikeso jAo Ahehi(Di)o vi na[ra]e gaMtumiha vAnaro jaao|
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ [119] teNa tae eso vAnaro saMto viNAsio' tti / tao sukesaM nAma niyaputtaM rajje ThaviUNa siddho taDikeso / mahodahiraho(vo) vi kikkiMdhinAmaniyapattaM rajje ThavettA siddho tti / io ya veyaDDanage rahaneuracakkavAlapure nAmeNa asaNivego nAma rAyA khayarIsaro / suo tassa nAmeNa vijayasIho bIo uNa vijja(jju )vego tti / tatthevA''iccapure, maMdaramAlI naresaro atthi / duhiyA ya tassa pavarA, sirimAlA atthi nAmeNaM // tIe sayaMvaraMmI(mi), AhUyA AgayA sayalakhe(kha)yarA / maMcesuvaviTThANa ya, samAgayA kaNNagA tattha // sA sirimAlA dhUyA, lIlAe dAsaceDadhAIhiM / pariyariyA khohaMtI, taM rAyasahaM samattaM pi // sA ya paDihArIdarisiyamaggA vijjAhare pecchaMtI tAva gayA jAva kikkiMdhinivo / tao jAyANurAgAe sirimAlAe ghalliyA kikkiMdhinivassa varamAlA / taM ca daTuM ruTTho vijayasIho - 'aho ! keNa me(bhe) aNNA[ya]kAriNo'pi pudiva pi niddhADiyA etthA''NiyA ? tA saMpayaM tahA karemi jahA ee na huMti'tti vottumuTThio tesiM mAraNatthaM / kikkiMdhI vi saparivAro sammuhIhUo tassa / tao jujhaMmi vaDhuMte kikkiMdhikaNiTThabhAugeNa aMdhakumAreNaM chinnaM vijayasIhassa sIsaM / tao laddhajayA vAnarA uppaiUNaM jhaDitti samAgayA kikkiMdhipuraM / asaNivego vi nisuyapuvva(tta)maraNo sabalavAhaNo samAgao tassa piTThao / tao jujjhami vaTTamANe viNAsio vijju(asaNi)vegeNaM aMdhakumAro / tao hAriM pecchamANo sukeso kikkiMdhiM ghettuM vairidukkhiyaM paviTTho pAyAlalaMkApuraM / asaNivegeNA'vi laMkApurIe nivesio nigghAo nAma dANavo / tao gao niyaTThANaM / aNNayA ya asaNivego sahassAraM nAma niyaputtaM rajje ThavittA nikkhaMto tti / io ya pAyAlalaMkAe sukesiNo rakkhasAhivaiNo iMdANIbhajjAe mAli-sumAli-mAlavaMtanAmagA samuppannA tinni puttA / vAnarAhivaissa vi kikkiMdhissa sirimAlAe Aiccaraya-rikkharayanAmagA jAyA do puttA / tao jovvaNatthehiM mAlipamuhehiM vinnAyavuttaMtehiM pAyAlalaMkAo niggaMtuM viNAsio nigghAyadANavo / tao laMkApurIe jAo mAli(lI) rAyA / vAnaradIve ya kikkiMdheNa pesio Aiccaraho(o) tti / io ya rahaneuracakkavAlapure asaNivegasuyassa saha[ssAra]ssa bhajjA cittasuMdarI gabbhapahAvao sakkasaMgamajAyadohalA lajjAe akahamANA dubbalA jAyA / tao nibbaMdhapucchaNeNa kahie sahassAraNa vijjAsAmatthao sakkarUvaM kAuM bhuttAe puNNadohalAe jAo iMdo nAma putto / jovvaNatthassa ya iMdassa jAyA savve vijjAharA vasavattiNo / taM ca souM ruTTho laMkAhivo mAlI / tao rakkhasa-vAnarabalasahio sumAliNA vArijjato veyaDDhamAgao raNami viNAsio iMdeNaM / tao sumAli-AiccarayA sapariyaNA nAsiUNa pavi[TThA] pAyAlalaMkAe / acchaMti ya tatthidabhayabhIyAo / jAo ya tassa samAlissa dhIimaIe bhajjAe rayaNAsavo nAma patto
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ [120] io ya veyaDDapavvae kougamaMgale nayare do(vo)mabiMdU nAma rAyA / tassa kokkasI-kekkasI nAma do dhUyA / tattha kokkasI jakkhaure vIsaseNaraNNA pariNIyA / tIe ya putto vesamaNo nAma / so ya iMdeNaM laddhajaeNaM laMkesaro ahisitto / tahA laMkAi puvvAidisaTThagAvaTThiesu joipura1-aggipura2kikkiMdhipura3-nalaura4-rasAyalaura5-sattubhaMjaNa6-dullaMghaura7-sIyalapuresu8 kameNa soma1-aggi2jama3-nala4-varuNa5-pahaMjaNa6-kubera7-IsANa8nAmagA pavaravijjAharA sayamideNa disApAlA nivesiyaa| tao iMdo airAva(ya)-gayArUDho gao veyaDDhapavvae nikkaMTaM bhuMjai do vi vijjAharaseDhIo tti // __ ivaM(o) ya sumAliputteNaM rayaNAsaeNaM vomabiMdudhIyA vesamaNalahumAusiyA kekkasI jA pubvi bhaNiyA sA pariNIyA / tIse ya sIhasumiNasUio jAo sAhiyabArasavarisasahassAU putto jAto / io ya jo bhImaraharakkhaseNa devayAhiTThio navamANikkanimmio puTiva dinnA(nno) mehavAhaNassa Asi hAro so kAlamettiyaM jAva karaMDiyAgai(o) pu(pU)ijjato Thio / saMpayaM puNo'NeNa jAyabAlaeNa kaha vi sayaNijjAo ehasieNa puNNAhiyattaNao karehi ghettumArovio niyakaMThe / tao kekkasIe taM daTuM kahiyaM rayaNAsavassa / teNA'vi guruharisAvUriyacitteNa navamANikkapaDibiMbiyasirassa kayaM tassa puttassa nAmaM dasasiro tti / tao kekkasIe bhANusumiNasUio puNo jAo bIo putto / kayaM ca tassa nAmaM bhANukaNNo tti / so ya kuMbhakaNNo nAma loe pasiddho / tesiM ca uvari kekkasIe yaM(NaM) jAyA dhIyA / sA ya caMdasamA nahehiM ti paiTThiyA piuNA caMdanahI nAma / jA loe pasiddhA suppanahA nAma / tao puNo vi caMdasumiNasUio jAo vihIsaNo nAma putto tti / / sAhiyasolasadhaNUsiyA ya dasasira-kuMbhayanna-vihIsaNA sA(sa)matthIhUyA vijjAharavijjAsAhaNatthaM gayA mahADavIe / tesiM varijjAo(ca vijjAo) sAhitAo kIlaNatthaM tatthevA''gao saMteuro jaMbUddIvAhi[vaI?] jakkho ANAhio(aNADhio?) nAma / teNa ya te vijjAo sAhaMte daTThaNa paoseNa bhaNiyAo niyajuvaIo - 'tahA kareha jahA eesiM vijjAo na sijhaMti' / tao tavvayaNeNa tAsiM bahuvihamuvasaggaMtINa vi mahAsattattaNao siddhAo dasasirassa savvAo vi kamma(kamA?)gayAo [vi]jjaao| tAsiM ca majjhe imAo cauro vi pahANavijjAo, taM jahA - rohiNI 1, pannattI 2, gorI 3, gAMdhArI 4 / kuMbhayaNNa-vihIsaNANa vi niya-puNNANurUvaM siddhAo kAo vi vijjAo / tao dasasiraM siddhavijjaM nAUNA''gao aNADhiyajakkho saMveyaro(saMteuro) khAmettA bhaNai - 'sayaM bharahaddhanarIsaro tumaM bhavissasi' / tao dasasiro siddhavijjo kuMbhayanna-vihIsaNehiM samuppaiUNA''gao pAyAlalaMkApurIe / paNamiUNa guruvayaNaM(guruyaNaM) sumAlipiyAmahaM pucchai - 'kimamhANa rakkhasavaMso tti pasiddho ? kimatthaM vA ciMdhesu rakkhasA kIraMti ? keNa vA kAraNeNa pAyAlalaMkAe paviTThA ciTThAmo ?' tao sumAliNA mehavAhaNakAlAo rakkhasavaMsuppattiM sAhiUNa kahio savvo vi savittharo vuttaMto jAva 'mahAbhAugo mAlI viNAsiUNideNaM sadisApAlo tuha mAusihAo(mAusiyao) u vesamaNo nAma saggalaMkAe rAyA kao'tti / 'aNNayA ya sammeyaselasiharovari vaMdaNatthaM gao ahaM jiNapaDimANaM, vaMdiyAiM ca tattha jinniNdbiNbaaiN| tattha ya mae muNI samaNasIho caunANI vaMdiUNa pucchio niyarajjalAbhaM laMkApurIpavesaM ca / teNA'vi
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ SANNNNNNNNN ormmmmmmmmmm........... [121] bhaNiyaM - "jo te suyassa rayaNAsayassa putto bhavissai tassayAsAo savvamimaM saMpajjai / so ya sUyAo Dittho ceva tumhaM sAisayaM hAraM puvvapurisakamAgayaM karehiM ghettuM niyakaMThe vilapaM(saM)to nAyavvo / tahA so bharahaddhasAmI mahAbalo sattavIriyasaMpanno hoUNa paDivakkhasevio mahArAyAhirAo bhavissai" / ' ___'imaM ca savvaM sAhinnANaM tae samuvavanneNa amha saMjAyaM / to bhavissai tuha sayAsAo amhaM savvaM sAhusamAi8 rakkhasavaMsassa samunnaikaraNaM'ti / imaM ca nisAmiUNa harisiyA savve vi rakkhasabhaDA / dasasireNa vi saharisameva samAicchiyaM taM tassa vayaNaM / evaM ca siddhavijjo dasasiro saha sayalabaMdhavehi suhaMsuheNaM ciTThai tti / io ya veyaDDanagare(nage) dAhiNAe seDhIe surasaMgI[ya]puravare mao nAma kheyarAhivaI / hemavaI tassa bhajjA / tIe maMdodarI nAma pavaraduhiyA / sA ya jovvaNatthA piuNo calaNANaM vaMdaNatthaM jaNaNIe pesiyA / paNivaio ya so tIe / tao jaNaeNa sammANiyA sagihaM gayA / pucchiyA ya teNa maMtiNo - 'kassa uNa esA mae pahANadhUyA dAyavvA ?' maMtIhiM viyAriUNa saha mayakhayarIsareNa rUva-payAva-vijjAsAmatthAI sayalavijjAharesarANaM bhaNiyaM - 'dahavayaNa[ssa] imA pavarakaNNA joggatti amha mii'| tao maeNA'vi bhaNiyaM - 'evameyaM' / kAUNa ya sayalasAmagiMga vivAhassa sapariyaNo ghettUNa maMdoyariM sayaMvaraNatthaM dasasirapuvvA(rA?)bhimuhaM calio mayarAyA / jANAviyaM ca'NAgayameva sumAlipamuhANaM sayaMvarakannAgamaNaM / tehiM vi mahAvibhUIe vivAhio dasasiro maMdodaraM / tIe ya jAyA kAlejiMdaji-mehavAhaNanAmaputta tti / kayAiM ca kIlaNatthaM dasasiro gao meharaha(va)giriM / taduvariM ca pahANasare vijjAharakannagANaM chasahassAI majjaMtAI pecchiUNa gaMdhavvavivAheNa pariNei / tao mahallaehiM gaMtUNa kahiyaM tAsi piUNaM jahA - 'dahamuheNaM pariNIyAo tumha duhiyAo' / tevaM ti(te vi taM) souM dasasirassa piTThao niggayA jujjhsjjaa| dasasireNA'vi te savve hu~ca-viluMcijjaMtA moyAviyA niyadhIyAhiM gayA saTThANaM / dasasiro vi tAhiM samaM saMpatto niyapuraM ti / io ya kuMbhaya(u)re mahoyaro nAma rAyA / tassa surUvanayaNAe bhajjAe taDimAlA nAma dhIyA, ra(nne)Na pariNIya tti / tahA veyaDDhadAhiNaseDhIe joippahapure vIro nAma rAyA / tassa [naMda]vaIe bhAriyAe paMkayasirI nAma duhiyA / sA vihIsaNeNa pariNIya tti / aNNayA ya kuMbhayaNNa-vihIsaNA gaMtUNa saggalaMkAo ri[u] visayAo vesamaNidadisApAlasaMtiyaM gaya-rahi(rahAi)yaM dhADIe puNo puNo ghettumAgacchaMti / tao vesamaNeNa nAumimaM sumAlissa pesio dUo bhaNAviyaM ca - 'kimee tuha dudaMtakumArA kAlakavaliyA jeNevaM mae saha khauliMti ?' iyaM(ya)jaMpiyAvasANe gahiUNaM amariseNa calaNesu kaDDAvijjai dUo purisehiM kuMbhayanneNa / evaM ca vimANio dUo gaMtUNa vesamaNassa sAhei / vesamaNo vi taM nisAmiUNa aIva saMkhuddho sabalavAhaNo niggao juddhasajjo / dasasiro vi taheva niggaMtu teNa samaM jujjhiuM pavatto / vesamaNo vi - 'mameso samahio baleNaM / tA akayaparaloyassa mA mamettha raNe maraNaM houtti ciMtiUNa vijjukkhittakaraNeNa dUramosarittA Thio kAussaggeNaM ti / dasasiro vi taM tahA daTuM pAesu paDittA - 'khamasu mama jaM duccaM(cce)TThiyaM / tahA tumaM pi bhAyA, tA kuNasu saha amhehiM rajjaM'ti puNo puNo vinnavei / evaM ca bhaNio jAhe na dei paDivayaNaM tAhe khAmiUNa ArUDho vesamaNassa puSphagaM nAma vimANaM, gao ya saparivAro tadArUDho sammeyaselasihare paDimAvaMdaNatthaM /
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 122] tao vaMdiUNuttaraMtassa parivArassa dasasirassa suNiUNa vijjAharakalayalasaddaM gulugulio mahAraveNaM vaNahatthI / taM ca daTThUNa bhaNio dahasiro pahatthavijjAhareNa 'deva ! geNhasu imaM hatthirayaNaM jaM devANa vi duge(gge)jjhaM' / dasasiro [vi] vivihakaraNehiM parissamaM neUNA''rUDho vaNahatthikhaMdhe, kayaM ca tassa nAma bhuvaNAlaMkAroti / tao vasio kayavaddhAvaNao tattheva taM rayaNi / pahAe paTThio atthAmaMDa gayakahAhiM ya ciTThiuM payatto saha bhaDehiM / eyaMmi aMtareNa aNo (Ne) yapahArajjariyasarIro pavaNava (ga ) I nAma khayaro samAgao, neheNaM paNamiUNa yadahavayaNaM uvaviTTho sAhiuM samAraddho 'deva ! pAyAlapurAo rikkharayA - ''icarayA gayA kikkiMdhammi jamAlisu (jamassu)variM / jAyamAohaNaM / jujjhatANa ya gahiyA jameNa rikkharayA - ''iccarayA / kArAviyA teNa veyaraNimAiyA bahave narayA / gahiyA bahave ya vAnarabhaDA / tesu ya naraesu te dukkhamaNuhavAvijjaMti / imaM ca daTThUNa jamaviceTThiyaM (ya) ma (mi) hA''gao turaMto rikkharayAiccarayA (ya) saMtio bhaDo'haM / tA deva ! tA(tahA) kuNasu jahA tesiM dukkhavimokkho havati' / ta(ga)o ya tassa ghAe bhaMjAvettA kikkiMdhipuraM dahavayaNo / viddhaMsiyA ya teNa jamassa narayA / uttAsiyA narayavAlA / siddhaM ca tehiM jamassa dahavayaNAgamaNaM / jamo vi niggao sabalavAhaNo juddhasajjo / dasasireNA'vi gurupahArajajjariyasarIro kAuM pADio dharaNIe mucchio ya / ya - gahiUNa sueNa tao, kayaMtanAmeNa pariyaNasameo / iMdasayAse nIo, rahaneuracakkavAlapure // bhaNio ya teNa rAyA - 'deva ! vimukkaM mae jamattaNaM / na mama kajjaM disAvAlattaNeNa / avi rUsaha jai vA tUsaha, savvaM vA jIviyaM haraha jai vA / uggaM ca kuNaha daMDaM, na karemi jamattaNaM kaha vi // vesamaNo disivAlo, jeNa jio tahA gao vaNe gahio / gahiuM devehiM vi na, sakkio kiM nu khayarehiM ? // bhaggo maDappharo deva !, teNa jamavAyasaMtio majjha / tamiha (tA giNha) jami (ma) ttamimaM payaccha aNNassa vA ettha // soumimaM jamavayaNaM, kayaraNacitto vi maMtijaNaruddho / dei puraM veyaDDhe, surasaMgIyaM jamassido // dasasiro vi kikkiMdhipuramAisU (cca) rayassa rikkhauraM rikkharayassa [ya] dAuM pupphagavimANArUDho mahAviccheDa (DDe)Na paviTTho laMkApurIe rajjaM kuNaiti / io ya Aiccarayassa kikkiMdhipure iMdumAliNIe mahAdevIe jAo vAlI nAma puto / bIo suggIvo, sirippabhA eesimuvari jAyA / tahA rikkhapure AiccarayabhAuNo rikkharaha (ya) ssa harikaMtAe bhAriyAe jAyA nala-nIlanAmagA do puttA / Aiccarao vi vAlissa rajjaM dAuM siddho tti / io ya dasasirassa bhagiNI sA caMdanahA nAma kaNNagA mehappahavijjAharaputteNa kharadUsaNeNa kaha vi
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ [123] diTThA / tIe vi so diTTho / jAe ya paropparamaNurAe chaleNa hariuM sA teNa pariNIyA / imaM ca jANiUNa dasasiro ruTTho calio kharadUsaNassuvariM / tao calaNesu nivaDiUNa bhaNio maMdodarIe - 'deva ! kannAo avassaM kassai dAyavvAo / jai puNa sayaM ceva varuvvaNaM paDigAhiti tA na kiMci sappuriseNa vattavvaM / pariNIyA ya sA teNa / aNNaM ca, so vi pahANapuriso jao Aiccarayassa suyaM caMdoyaraM nAma siddhoheo(niddhADiuM) pAyAlalaMkAe tumha bhaeNa gaMtuM paviTTho / tattha ya duggabaleNa na kiM pi tassa vippiyaM kAuM tIrai / tA savvahA viramau devo imAo vaya(i)rAo' / evaM ca tIe bhaNio kuMbhayaNNavibhIsaNavayaNehiM ya niyatto kharadUsaNassuvariM vairANubaMdhANu(u) tti / / caMdoyaro vi pAyAlalaMkAo nIsArio kAlagao ya / (ta)ssa ya bhajjA aNurAhA nAma soeNa paviThThA mahADavIe / sA ya gabbhavaI maNikaMtagiriniguMje pavisiUNaM viyAyA / jAo ya tIe putto virAhiyanAmago / saMpattajovvaNo ya surUvo kayA(lA)kusalo savvatthAkhalipayasaro hiMDai tti / io ya dasasireNa suNiUNunna(gga)payAvaM vAliM vAnariMdaM pesio dUo, bhaNAviyaM ca - 'tuha piu-piyAmahAIyA vi maha [piumAINaM] sevaM paDivaNNA / jai rajjeNa kajjaM tA tumaM pi sigghamAgacchasu' / soumevaM kuvieNa vAliNA nIsArio dUo / teNA'vi gADhamAgaMtuM caDAvio dasasiro / so vi dUyavayaNANaMtaramamIraseNa(mamariseNa) sayalarakkhasabhaDasameo samAgao vAlinariMdassuvari / vAlinariMdo puNa sabalavAhaNo sammuhamAgao vi dasasirassa niyamaMtIhiMto jujjhiumalabhamANo tattheva suggIvassa rajjaM dAuM nikkhaMto / suggIvo vi sirippabhaM nAma niyabhagiNiM dAUNa dasasirassa kayasaMdhANo kikkiMdhipure rAyA jAo tti / etthaMtaraMmi ya niccAloe pure niccAloyassa vijjAhararAyassa sirIdevIe rayaNAvalI nAma dhiiyaa| tIe ya vivAhaNanimittaM pupphagavimANArUDho calio dasasiro / taM ca pupphagavimANamaTThAvayanagovari khaliyaM daTThaNa pucchio dasasireNa mArII nAma nemittio - 'kimeyaM na vaccai ?' jA teNa vi jANiUNa bhaNiyaM - 'koi mahAtavassI heTThao ciTThai' tti / tao soumevamuttario dasasiro, vaMdiyAo ya tatthosabhAi-jiNiMdapaDimAo / tao gavasaMteNa tappaese kAussaggaTThio diTTho vAlimuNI / taM ca daTuM sumariyapuvvavero dasasiro bhaNai - 're re duTTha ! nillajja ! sAhuviDaMbaga ! mama vimANamajja vi tumaM vaccaMtaM rohasi ? tA pesa(ccha) saMpayaM jaM karemi' / tao 'sapavvayamimamuppADiUNa samudde pakkhivAmi'tti ciMtiUNa gao pavvayamUlaM / uppADio sahasa tti aTThAvao / halahaliyAI jiNabhavaNAI / tao paramAvahIe nAUNa vAliNA tattha sAhuNA evaM aTThAvayauddharaNaM vijjAhiM kayaM dasamuheNa, 'hA ! mama kaeNa eso, bharahaniuttANa ceiyaharANaM / hohI dhuvaM viNAso, bahujIvakhaeNa saMjutto // tA jIvarakkhaNaTuM, jiNabhavaNaviNAsarakkhaNaTuM ca / rAgaddesehiM viNA, karemi rakkhaM girivarassa // kuNamANo vacchallaM, jiNidavarasAsaNassa bhattIe / na ya tassa paoseNaM, na ya vi na(sa?)yajIviyanimittaM / / rakkhaM karema'vassaM, bharaheNa kayANa jiNavaragihANaM' / iya ciMtiUNa siharaM, calaNaMguTeNa utthagghaM //
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ [124] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNA taha, jaha vamaMtaruhiro, asesavijjAbaleNa kalio vi / musumUriyamaNimauDo, khalaMtasAsAulo jAo // gurubhArasiDhiliyaMgo, vavagayaucchAha-jIviyAso ya / kAuM bheravasaI, 'dhasa'tti dharaNItale lulio // tatto ya rAvaNo so, rauravasaddeNa teNa vikkhAo / mu(su?)NiuM tassa ravaM taM, sannaddhA rAvaNassa bhaDA / / 'kiM kiM?'ti jaMpamANA, bhairavasaddeNa dasANaNeNa kae / 'kiM vA kassa ya jAyaM ?', bhamaMti te taM giri savvaM // sunnA vunnA bhIyA, "kiM eyaM dasasirassa saMjAyaM ?' / bhaNamANA dINamuhA, 'kiM kuNimo ? kassa sAhemo ?' // tao - kahakaha vi bhaubbhaMto, nIhario so giri tayaM mottuM / bhattibharanibbharaMgo, gao ya to muNisayAsaMmi // namiUNa muNiM tatto, niyakhUNaM rAvaNo khamAvei / tava-niyama-nANa-jhANaM, visesao se pasaMsaMto / 'niccaM pi aNuvagArI, tuha pahu ! verattaNaM ahamahammo / patto ya kaha vi pAvo, bhuyaNassa vi dujjaNo houM / / tuhamaraNakajjakayani-cchayassa pAvayassa(pAvassa) taha vi mama tumae / pahu ! pasiUNaM diNNaM, jIviyadANaM aNaggheyaM' // iya thovaM(uM) taM evaM, namiUNa puNo puNo vi payakamalaM / bhAveNa pasannamaNo, dahavayaNo vAlisAhussa // pavisai jiNiMdabhavaNe, bharahakae tattha jiNavariMdANaM / kAuM pavaraM pUyaM, maNirayaNavicittakusumehiM // bhuyadaMDamayaM vINaM, gIeNa samaM pavAyamANassa / tatthA''gao mahappA, vaMdaNabhattIe dharaNiMdo // pUettu jiNavariMde, parAe bhattIe vaMdio(uM) thovaM(uM) / pecchai ya rAma(va)NaM taM, bhuva(ya)vINA-gIyaravamuhalaM // taM daTuM dharaNiMdo bhaNai - 'rAmaNa ! tuhA'Nuva[ma] bhattIe eyAe samAvajjio'haM, tA varasu kiM pi samIhiyavaraM' / rAmaNo bhaNai - 'kimannavareNaM deva ! bhattIe ceva pajjaMtaM(pajjattaM)' / tao suTThayaraM parituTTho dharaNiMdo rAmaNassa [amoha] vijayaM nAma vijjaM dAUNa gao saTThANaM / rAmaNo vi taM vijja ghettuM vAlimuNiM ca puNo puNo khAmiya puSphagavimANArUDho ni[ccAloyA]e nayarIe gaMtuM ca rayaNAvaliM pariNettA puNo vi laMkAe saMpatto tti / io ya joya(i)pure nagare jalaNasiho vijjAharo / tassa sirimaIe bhAriyAe tArA nAma dhIyA / sA ya kayAi cakkaMkavijjAharaputteNa sAhasagaiNA diTThA / maggAviyA ya aNurAgao / io ya vAnararAeNa
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 125 ] suggIveNa tIe varaNatthaM pesiyA jalaNassa purisA / jalaNeNA'vi pucchio aisayanANI sAhU 'kassesA dijjaMtI suMdarA ?' sAhuNA bhaNiyaM 'thovAU tAva sAhasagaI, suggIvo uNa dIhAU rAyalakkhaNasamaNNio ya / tA jaM jANasi taM kuNasu' / imaM ca thovaM (souM) jalaNeNa dinnA tArA suggIvassa / teNA'vi tI jaNiyA do puttA aMgao jayAgaMgo (do) ya / -- - so ya sAhasagaI tIe tArAe uvari aNurAyamamuMcamANo deheNa khijjaMto uvAyaM citiuM ADhatto / aNNayA ya teNa kassa vi vijjAharassa sayAse laddhA veyAliNI nAma bhajjA (vijjA) / taM ca himavaMtapavvayaguhAe gaMtuM so sAheumADhatto / etthaMtaraMmi ya rAmaNo niggacchiUNa saggalaMkAo dIvaMtaranivAsiNo ya pAyaM vijjAhare vasIkAUNa gao pAyAlalaMkAe / tattha ya rAmaNamAgayaM nAUNa gahiyANaggheyapAhuDo caMdanahAsamannio sevatthamAo kharadUsaNo / rAmaNo vi kharadUsaNaM sacaMdanahaM sammANiUNa teNeva samaM payaTTo uttarAbhimuhaM, saMpatto ya sajjhagirisaMgayaM vi(viM )jhaM nAma pavvayaM / diTThA ya tattha acvaMtaramaNIyA kallolamAlA nammayA bIyanAmeNa revA nAma naI / tao kIlaNatthamuttario rAmaNo sapariyaNo tIe / suiraM kIlittA revAtaDaTThio patthiyAo paDimaM kaDDhAvettA pavarapupphamAlAIhiM devapUyaM kAmADhato / - - etthaMtaraMmi ya aciMtio samAgao naIpUro / teNa ulloDittA savvA vi nIyA devapUyA / tao daTTumavaNIyapUyaM devaM rAmaNo ruTTho bhaNai 'are ! keNeso mukko pauranIrapUro ?' tao soumevamekko vijjAharo bhai 'deva ! atthi mahesaranayare sahassakiraNo rAyA / so ya kIlaNatthaM paDhamameva lohamayamahAkiDaehiM naIsalilaM baMdhAvittA ubhayataDaTThio saMteuro kIlai / taM ca jalamummu (mma) ggIhUyameyamAgayaM / jao tassa devINaM pecchaha nimmalAM (llAM) sajuttameyaM 'ti / tao soumevamaisayakuvio rAmaNo bhaNai 'pecchaha teNa aNajjeNa nimmala (lla) pANieNa amhe asuIkayA / tA taM durAyAraM baMdhettA mama samIvamANeha / tao laddhAesaM dhAviyaM rAvaNabalaM / taM ca sahassakiraNeNaM khaNametteNaM ceva hayamahiyaM kayaM / taM ca raNe bhajjaMtaM, valiUNa puNo vi jujjhamANaM ca / dahavayaNadidvipaMthe, saMpattaM periyaM teNa // siTTaM ca tehi~ eso, daliuM mANaM asesasuhaDANaM / patto sahassakiraNo, rakkhasanAhassa bhIehiM // mu(su)NiUNa rAvaNo vi ya, bhuvaNAlaMkAragayavarArUDho / turamANo taM patto, Aso (sA ) saMto niyaM sennI (naM) // so vi ya abhaggapasaro, saMbhiTTo rAmaNassa saMgAme / jAyaM ca mahAjujjhaM, rakkhasavai- naravariMdANaM // vijjAbaleNa tatto, kahakaha vi dasAsa (Na) NeNa so chalio / gahiUNaM niyasenne, rakkhasavaiNA samAnIo // taM vaNNaMto purisattaNeNa parisAe rAvaNo tuTTho jAva'cchai tA pu(pa)tto, muNIsaro sAhupariyario //
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ NNNNNNNNNNA [126] taM daTuM paNivaio, abbhuTeNaM dasANaNo rAyA / diTThA(nnA)saNovaviTTho, so vi muNI sAhugu(ga)Nasahio / / bhaNiUNa(bhaNio ya) paNamiUNaM, 'bhayavaM ! AgamaNakAraNaM kahasu' / muNiNA vi tao bhaNiyaM - 'sayabAhU nAma naranAho // Asi mahesaranayare, so haM saMsAravAsadukkhatto / nivvinnakAmabhogo, veraggaM pAviuM kaha vi // puttaM sahassakiraNaM, rajje ThaviyaM(5) niyaMmi nikkhaMto / gihi(ha)vAsAo sAhU, jAo jiNadesie dhamme' / iya bhaNie dahavayaNo, pabhaNai sAhuM sireNa namiUNaM / 'kiM esa tujjha putto, sahassakiraNo suhaDasIho ?' // 'Ama'ti muNivareNa, bhaNie ANAviUNa dahavayaNo / taM bhaNai - 'esa jaNao samAgao tajjha narasIha !' / so vi ya taM bhAveNaM, payAhiNeUNa namai payakamalaM / uvaviThTho vasuhAe, muNipurao garuyaviNaeNa // paDivattiM vihiUNaM, bhaNio ya dasANaNeNa so rAyA / 'taM mama ajjappabhiI, bhAyA naranAha ! esa piyA // maMdoyarIe bhaiNI, kaNIyasI pavararUvaguNakaliyA / tujjha payacchAmi ahaM, sayaMpabhanAma taM geNha' // iyaro vi Aha - 'dahamuha ! nimvinno'haM'ti dinnasuyarajjo / pavvaio piyamUle, sahassakiraNo sivaM patto // eso ya so sahassakiraNo jo puSvi dasarahapiuNo aNa[ra]harAyassa paramamitto kahio Asi / etthaMtaraMmi ya rAmaNeNa niyadhIyaM pariNAvio mahu tti mahukahA bhaNNai - dhAyaisaMDe eravae sayAra(sayavAra)nayaraMmi Asi do mittA / pabhava-sumittapa(bhi)hANA, tattha sumitto naravariMdo // kulaputtago ya pabhavo, doNNi vi te lo(e)kkagurusayAsaMmi / gahi[ya] kalA bAlatte, samaM ca taha kIliyA do vi / / vaccai kAlo tesiM, nirajjharaM nehanibbharamaNANaM / rAyA turaMgameNaM, nIo kayAi pallIe // mecchAhivassa dhUyaM, vaNamAlaM nAma pariNiuM valio / diTThA pabhaveNaM sA, Asatto tIe rUvaMmi / / dobballayaM ca patto, pemavaso kAmabANavasavattI / avvAvattho muNiuM, bhaNio gaMtuM sumitteNa //
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ [127] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN 'kiM bAhai te mitti(tta)ya ! ?' bhaNiyaM iyareNa 'metta-vejjANaM / guru-sAmi-nariMdANa ya, kahiyavvaM savvameva phuDaM // tA vaNamAlaM daTuM, bhajjaM tuha sAmi ! vinaDio evaM / kAmaggaheNa kaha vi hu, rogeNa va laddhapasareNa' / suNiuM imaM nariMdo, bhaNai - 'thomaM(vaM) imaM ti mA khijjA / mittassa'tthe atthaM, cayaMti rajjaM kalattaM ca / / sapu(ppu)risA mitta[ka]e, jIvaM pi cayaMti kiM puNa kalattaM ? / tA hoha ittha sattho, mA mitta ! niratthayaM jhUra' / ii bhaNiuM gaMtUNa ya, bhajjA sA tassa pesiyA teNa / sA vi vijaNaMmi pattA. rayaNIe tassa pAsaMmi || taM pabhaNai - 'naravaiNA tujjha sayAsaMmi pesiyA ahayaM / kajjaM tayaM aNuTThasu, jassa'tthaM avadduo jAo // mannai tameva ikkaM, kalattamatthAiyaM niyaM suyaNo ! / jaM mitte uvaujjai, jIyaM pi tayaM na saMdeho / tA taha dakkheNa daDhaM, dakkhakka(kkaM)to narIsaro sayaNa ! / tA taM tuha nivvattaya, jaha hoi sahI suhI tujjha' / rAyA vi imaM savvaM, nisuNai pacchannamAgao tattha / pabhavo vi ya taM pabhaNai, nivaDeuM tIe calaNesu // 'natthi jae suyaNANaM, ettha adeyaM mahANubhAvANaM / natthi taha dujjaNANa ya, apatthaNijjaM viruddhaM pi // tA khamasu pAvakammassa, mama imaM mittadArala(lu)ddhassa / avarAhaM iha bhadde !', iya bhaNiyaM(u) pesiyA teNa // pabhavo vi nidiUNaM, attANaM; khijjiUNa ya maNami / accaMtapacchayAveNa, lajjiuM khaggaM [gahittuM ca] // pabhaNai - 'kaha picchissaM, tassa muhaM lajjio sumittassa ? / tA paDau imaM sIsaM, guruavarAhassa khaggahayaM' // tatto ya samukkhittaM, khaggaM jA muyai gIvadesaMmi / tAva sumitteNa daDhaM, dhario 'mA sAhasaM' bhaNiuM // 'kiM mitta ! tae eyaM, pAraddhaM mammaNassa duhajaNaNaM ? / mama khamasu imaM savvaM, avarAhaa(ma)yANamANassa' // iya bhaNie duguNayaraM, pabhavo vi maNaMmi lajjio nAuM / taha taha parisaMThavio, jaha payaittho paNo jAo / /
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ [128] kAUNa do vi rajjaM, pavvajjaM geNhiUNa ya sumitto / uvavaNNo IsANe, tao cuo mahuranayarIe / harivAhaNassa putto, mahunAmo; hiMDiUNa pabhavo vi / vissAvasu-joimaI-putto jAo sirikumAro // saniyANatavaM kAuM, camariMdo houmavahiNo(NA) nAuM / tuTTho tisUlarayaNaM, payacchai mahukumArassa / / so mahuranayarirAyA, samahU harivAhaNo samAgaMtuM / rAvaNamabhinna(na)mai tao, so vi ya harivAhaNaM bhaNai / 'eso so tuha putto mahu-nAmo jeNa sUlavararayaNaM / lu(la)ddhaM camariMdAo jaM kira do joyaNasahasso(ssa) // gaMtUNaM kayakajjaM, puNaravi hatthaTThiyaM havai pacchA ?' / teNa vi bhaNiyaM - "eso, mama putto jeNa taM laddhaM' / iyaM taM guNagaNagaruyaM, daTuM dinnA manoramA nAma / / dahavayaNeNa niyasuyA, pariNIyA sA ya mahuNa tti // itthaMtaraMmi ya iMdadisAvAleNaM nalakUbareNa pesio rAmaNassa dUo bhaNAviyaM ca - 'bahave tae vijjAhararAyANo vasIkayA / saMpayaM mamA'vi phuraNaM pecchasu' / tao soumevaM rAvaNo visajjiyadUo sabalo samAgaMtumAvAsio dullaMghapurAsanno, pesiyA ya kuMbhayaNNa-vihIsaNa-suggIva-pahatthapamuhA bahave bhaDA nalakUvaragahaNatthaM / teNA'vi te saMpatte nAuM vijjAmao aggirUvo joyaNasayaparimANo viraio pAyAro / kayANi ya jalaNapaurAiM riubhaDakhayajaNagAiM / Thio ya taM samassio niyabhaDasameo nlkuubro| samAgayA ya te rakkhasabhaDA, asamatthA ya laMghiuM taM pAyAraM / allIyamANA ya hammaMti nalakUbarabhaDanivaheNa / tahA vi ThiyA taM veDhiUNa cAuddisiM, kahAviyaM ca imaM rAmaNassa - 'duggamapArAiyaM, na samatthA kiMci imassa vippiyaM kAuM / hammaMti ya amha bhaDA imehiM / tA kiM kIrau ?' imaM ca nisAmiUNa maipagabbhamaMtisameo uvAuM(e) maMtiuM payatto rAvaNo / etthaMtaraMmi ya nalakabarabhajjAe uvaraMbhAbhihANAe pesiyA dao(I) bhaNiyaM ca - 'deva ! tumha gaNAvajjiyahiyayA uvaraMbhA gharavAseNaM pavisiukAmA. tA tIe ko Aeso ?' tao rAvaNeNa soumevaM 'parakalattamagammaM sapparisANaM'ti sumariUNa vi kajjatthiNA bhaNiyA dUI - 'bhadde ! acchau tAvovaraMbhA jA dullaMghapuraM pavisAmi / annaM ca etthA'DavIe na kiMci kIlAya(pa)moyaTThANamatthi / tahA'hamavi dullaMghauragahaNatthamujjayacitto ciTThAmi' / tao gaMtumeyaM dUIe niveei(niveiyaM) uvaraMbhAe / sA vi mayaNAurA jhaDa tti samAgayA rAvaNasamIvaM, bhaNai ya - 'nemaM nayaraM keNA'vi ghettuM tIrai / tA giNha imaM ve(A)sAliM nAmA(ma) vijjaM, jeNa suheNeva ghettuM dullaMghapuraM mama samIhiyasaMpADaNaparo hosi' / rAvaNeNA'vi taM vijjaM ghettuM bhaggaM dullaMghauraM / gahio nalakUbaro jujjhamANo vibhIsaNeNa / jAyaM ca taM nayaraM savasaM, puNo dinnaM dasANaNe[Na] nalakubbarassa / uvaraMbhA vi 'tumaM mama vijjAdAyagA guruTThANe vaTTasi uttamakulappasUyA ya, jao kAmaddhaya-suMdarINaM dhuuyaa| tA akkhaMDiyasIlA bhuMjasu bhattuNA pavarabhoe'tti bhaNiUNa saMpUiUNa ya samappiyA nalakUbarassa / so vi
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ [129] bhuMjai saha tIe taMmi nayare pavarabhoe / rAvaNo vi payaTTo rahaneuracakkavAlAbhimuho iMdassuvari / bhaNio ya sahassAreNa piuNA iMdo - 'patta ! esa vijjAhio. vasavattI ya kayA'NeNa jiNiUNa naranAhA aNee / tA dijjau imassa kaNNA. kIrau aNeNa saha saMbaMdho / havai ya evaM kuNaMtassa avassaM thirA te lacchI, na aNNahA' / imaMmi bhaNie bhaNiyamideNa - 'jo hoi vaheyavvo tassa kahaM kannagA dijjai ?' tao sabalo houmanbhiTTo saha rAmaNeNa, evaM ca rAmaNiMdANaM mahAsaMgAme vaTuMte erAvayamArUDho iMdo bhuvaNAlaMkArArUDheNa rAmaNeNa, dosu vi gaesu nibbharaM jujjhatesu uppaiuM haNittA miThaM sahasA saMhajamio(saMjamio) tti / gahiyaMmi ya taMmi bhaggaM savvaM pi iMdabalaM / tao rAmaNo do vi seDhIo vasIkAUNa ghettUNidaM gao laMkaM / baddho ya so niyamaMcayapAe / tatto ya sahassAro iMdassa piyA samAgao tattha niyaloyapAlasahiyaM iMdassa vimoyaNanimittaM / kayasammANo pabhaNai, dahavayaNaM - 'muyaha saMpayaM iMdaM / iMdagahaNeNa jAyaM, tuha mAhappaM jao sayalaM' // Aha tayaM dahavayaNo, 'jai mama nayariM samajjiyavalittaM / savve vi disApAlA, kuNaMti niccaM pi sannihiyA // muMcAmi na'nnahA uNa', imaMmi bhaNiyaMmi tehi paDivannaM / mukko bhaNio 'bhuMjasu, rajjaM taM peiyaM' iMdo / / sammANiUNa gADhaM, rahaneuracakkavAlanayaraMmi / paTThavio veyaDDe, gao ya disivAlapariyario // tattha vi uvviggamaNo, parivajjiyasayalarajjavAvAro / jAva'cchai tAva muNI, aisayanANI samosario // taM vaMdiUNa iMdo, pucchai - 'bhayavaM ! kiM mae puvvajammaMmi pAvamuvajjiyaM jeNerisamavamANaM rAvaNAu saMpatto ?' maNiNA saMpayaM(bhaNiyaM) - 'saNa, ariMjayapure jalaNasIho nAma kheyaro / vegavaI bhAriyA / ahallA duhiyA / tIe sayaMvaramaMDave miliyANaM vijjAharANaM gao caMdAvattapurasAmI ANaMdamAlI nAma vijjAharo / tumaM pi taDippabho nAma kheyaro tatthA''gao, taM ca variyaM tIe daTuM dUmio, aNeNa vahasi aNubaMdhaM tassovari / so ya bhuMjittu bhoe sammaM nivvinnakAmabhogo ANaMdamAlI kayAi pavvaio / kuNai ya tavaccaraNaM susAhujaNasamannio / aNNayA rahAvatte pavvae gao, TThio ya tae / tao sumariUNa ahellAvaiyaraM baMdhiUNa jhANArUDho khalIkao aNeyapahArehiM / taha vi na saMcalio jhANAo / imaM ca daTThaNa kallANa[guNa]dhareNaM sAhuNA tassa sahoyareNa mukkA tuhovari tejolesA / taM ca daTuM jAva savvasirInAmigAe [tujjha] sAviyAe so sAhU uvasAmio tAva tumaM daDDo / tappaccayaM ca tumaM kammamimaM nivvatteuM kai vi bhavaggahaNAI hiMDittA tao sahassAra-mayaNasuMdarINamiMdo nAma putto jAo' / tao soumevaM muNibhaNiyamiMdo dinnavIriyadattaputtarajjo nikkhaMtuM siddho tti // iyaro ya rAvaNo suvaNNatuMgapavvae Thiyassa aNaMtavIriyakevaliNo vaMdaNatthaM gao ya, suyadhammo ya, laddhAvasaro pucchai - 'bhagavaM ! kahaM me viNAso ?' kevalI bhaNai - 'paradAranimitteNa bhavissavAsudevAo
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ [130] paDivAsudevassa te' / souM cemaM - 'na mae parakalattamaNi[cchaM]taM jAvajjIvaM bhottavvaM'ti tadaMtie gahiya'bhiggaho puNo laMkamAgao ciTTha[i]tti / bhANejijAmAugo ya rAvaNassa haNuyaMto tti haNuyaMtakahA bhannai - ___ iheva jaMbuddIve bhArahe vAse veyaDDhapavvae Aiccapure palhAo nAma rAyA / tassa keumaI bhjjaa| tIe savvakalAkusalo pavaNaMjao nAma putto tti / io ya ettheva bharahakhette samuddAsanne daMtI nAma pavvao / tassa ya siharaTTie mahiMdanayare mahiMdo nAma vijjAharo / tassa hiyayasuMdarI nAma bhajjA / tIe ya araiMdama(ariMdamAi)puttasaovari samuppannA rUvanijjiyatiloyA aMjaNAsuMdarI nAma dhIyA / sA ya kayAlaMkArA jovvaNatthA varagavesaNatthaM piuNo pAyavaMdaNagA pesiyA mAUe / paNamaMti(tI)ya 'samuciyavaraM tuma pAvasu'tti dinnAsIsA piuNA puNo pesiyA mAusamIve / tao nAUNaM'jaNasuMdarIe vivAhasamayaM raNNA hakkArAviyA maMtiNo / bhaNiyA - 'kassesA kaNNagA dAyavvA ?' tao maMtIhiM ugghaTTiesu pavaravijjAharesu mahiMdarAyA bhaNai - 'cittavaTTiyAlihiyA daMsijjaMtu mama savve vijjAharakumArA / tesiM ca majjhe jo samucio tamaMjaNasuMdarIe nimittaM varissAmi' / tao taheva kijjaMte dAhiNaseDhIe kaNayapure hariNaNAbhavijjAhararAyassa sumaNAe bhAriyAe daMsio vajja( vijju )ppabho nAma kumAro / tahA bIo palhAyasuo pavaNaMjao tti / tesu vIsaMtacitteNa bhaNiyaM mahiMdarAeNa - 'ko eesi majjhe varijjai ?' maMtIhiMbhaNiyaM - 'aTThArasavarisAU mokkhagAmI ya vijjuppabho nemittiehiM smaaittttho| tA pavaNaMjao ceva dIhAU varaNajoggo' / rannA vi taM souM paDivaNNameyaM maMtivayaNaM / evaM ca vaTTamANe savve vi vijjAharA gayA naMdIsarajattAe / tattha ya palhAeNa daTuM bhaNio mahiMdo - 'dijjau maha puttassa pavaNaMjayassaM'jaNasuMdarI niyadhIyA' / tao 'ciMtiyaM ceva jAyaM ti kaliUNa paDivaNNaM mahiMdeNa / tao palhAo bhaNai - 'mANasasarovaraMmi io taiyadivase vIvAho kAyavvo' / paDivajjiUNa ya taheva gayA saTThANaM / tao sAmagiMga kAuM samAgayA mANasasarovare AvasiyA ya / ___ etthaMtaraMmi ya pavaNaMjaeNa pucchio pahasio nAma niyamitto - 'bhadda ! kerisI sA aMjaNasuMdarI jA mae laddhA ?' pahasieNA'vi tahA sA vaNiyA tassa purao jaNA(hA) [tassa] mnnmummaaheiN(hiyN)| tao pavaNaMjao gahio kAmapisAeNaM pahasiyaM bhaNai - 'mitta ! kahaM sA saMpayameva mae daTThavvA ? ajja vi dUre taiyadiNaM, [tAva ya] avassaM mae mariyavvaM' / tao samAsAsiUNa bhaNiyaM pahasieNa - 'mitta ! vIsattho hohi / tahA karemi jahA ajjeva pecchasi' / tao samAgayAe rayaNIe pahasihe(e)Na saha pavaNaMjao jahA koi na jANai tahA vijjAbaleNuppaittA gao sattamabhUmiyapAsAovari, jattha'cchai aMjaNasuMdarI, tammi ya pacchanno leppamao iva taM nirUviumADhatto / etthaMtaraMmi ya vasaMtatilayAnAmi[yA]e sahIe bhaNiyA aMjaNasuMdarI - 'sAmiNi ! dhaNNA tumaM, jIe patto pavaNaMjayakumAro' / tao soumevaM bhaNiyA vasaMtatilayA IsakesinAmigAe - 'hale [ki]mevaM jaMpasi ? purisarayaNaM caramasarIraM vijjuppahakumAraM mottuM ko anno salahijjai ?' vasaMtatilayA bhaNai - 'sahi ! so appAU / teNaM'jaNasuMdarIkaeNaM na vario' / tao IsakesI bhaNai - 'sahi ! thovaM pi varamame(ma)yamAsAiyaM, mA visabhArasahassaM pi' /
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ [131] evaM ca tAsiM paropparamullAvaM souM pavaNaMjao - 'nUNamaMjaNasuMdarIe vi piyama(mi)maM, teNa na nivArai'tti paribhAviUNa pasariyaroso khaggaM kaDvettA dhAvio tammAraNatthaM / tao bhaNiyaM pahasieNa - 'mitta ! na juttameyaM sappurisANa, jamitthI kayAvarAhA vi viNAsijjai, kiM puNa aMjaNasuMdarI jA niravarAhA ? jao sahIsu paropparaM caDuttariyAe khiribhiraMtIsu gaMbhIrattaNao pavaNNamauNAe kimaMjaNasuMdarIe viNAseyaM(Na)?' evaM ca kaha vi mahuravayaNehiM pahasio(eNa) uvasAmio [so patto] uvasamamuppaittA saMpatto niyayAsamaM (niyayAvAsa) / tattha vi hiyayakhuDukkAe jaggaMteNa ceva gamiyA rayaNI / tao pabhAe pavaNaMjao bhaNai - 'mitta ! vaccAmo niyapuraM' / pahasieNa bhaNiyaM - 'vayaMsa ! na juttameyaM kulappasUyANaM jaM paDivajjiUNa'nnahA kIrai tti / aNNaM ca, na dosagaMdho vi atthi aMjaNasuMdarIe, kiM tumaM evameva tIe viratto ? tahA evaM kIramANe jaNaNijaNayA vi lajjAviyA bhavissaMti / tA viramasu eyAo duvvavasAyAo'tti / iya soUNaM bhaNiyaM, 'evaM hou tti jaM tuma bhaNasi' / avagUhiya mA(A)gAraM, Thio ya kumaro niyamaNaMmi / hallaphalANa doNha vi, vaggANa samAgayaMmi lagaNadiNe / vittaM pANiggahaNaM, aNannasarisaM mahiyalaMmi / / kayaNhANa-khANa-sammANa-bhoyaNA do vi to samAviNNA(TrA) / te palhAya-mahiMdA, sapariyaNA baMdhavasameyA // evaM kayasammANA, vivAhakajjeNa do vi te tattha / gamiUNa kai vi diyahe, gayA ya niyayAI nayarAiM // palhAeNa ya diNNaM, maNikoTTima-sAlihaMjiyasameyaM / sattatalapavarabhavaNaM, aMjaNasuMdaribhihANAe // acchai sA taMmi ThiyA, cattA pavaNaMjaeNa vunnamaNA / hariNi vva jUhAbhaTThA, dasa vi disAo paloyaMtI // pavaNaMjayassa evaM, kAle jaMtaMmi tavvirattassa / kaiyA vi rAmaNeNaM, dUo paripesio tattha // so bhaNai nameUNaM, palhAyaM vihiyagaruyasammANo / 'varuNassa rAmaNassa ya, saMgAmo dAruNo jAo // jujhaMteNa ya gahio, kaha vi hu kharadUsaNo raNe teNa / gahiuM rasAyalapuraM, varuNo dujjeyamallINo // tatthaTThiyaM dussajhaM, nAUNaM rAvaNo kuNai kheDaM / miliyA ya khayaranAhA, bahave ahaM pesio ettha' / suNiumimaM palhAe, jAe gamaNussuyaMmi pavaNagaI / viNNaviUNa payaTTo, guruyaNunAo sahAyatthe // AucchiUNa sayalaM, pi pariyaNaM gurujaNaM nameUNaM / saMbhAsiya sahiloyaM, savvaM sammANiuM vihiNA / /
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 132 ] mottUNa aMjaNaM taM, annaM savvaM pi dANamANehiM / abbhacciUNa vihiNA, khAmeuM patthio samare // sA vi suNiUNa gamaNaM, jaNAo pavaNaMjayassa saMdhAre / gurume (ne)hanibbharamaNA, uvaTThiyA daMsaNakaeNa / / purao thaMbhAsaNNaMmi, saMThiyA kaha vi sAlihaMji vva / thaMbhe goiyadehA, neheNa piyaM paloyaMtI // diTThA ya tatthaM'jaNasuMdarI savveNa sabhAloeNa / tao nehanibbharadiTThIe sammuhamAloyamANamaMjaNasuMdariM ca daTThUNa ciMtiyaM pavaNaMjaeNa 'aho ! nillajjA jA evamatthANatthA mama purao ciTThai | ahavA puvvi ceva mae dussIlattameIe nicchiyamAsi' / evaM ca patthANatthaM kameNa tappaesAgae pavaNaMjayaMmi uvasappiUNa sahasa tti pAyavaDaNuTTiyAe kayaMjalIe bhaNiyamaMjaNasuMdarIe - 'sAmi ! sumariyavvA'haM jai vi nigguNA / aNNaM ca tae sAmiya !, savvo vi ya pariyaNo pamoeNaM / saMbhAsio mahAyasa !, pavAsaparisaMThiyamaNeNa // -- na ya aNNamaNagaeNa vi, AlattA maMdabhAiNI kaha vi / ahayaM; tA sumarijjasu, sAmiya ! maM dukkhasaMtattaM' // evaM sA dINamaNA, bahuhA va piyajaMpirI calaNavaDiyA / agaNeuM nIsario, pavaNagaI vijayajattAe // gaMtUNa sA vi bhavaNe, dhasa tti paivayaNavirahiyA paDiyA / daieNa vippamukkaM, nAUNA'NAhamappANaM // pavaNagaI vi ya gaMtuM, vijjAe mANase kayAvAso / varamaMdiramArUDho, pallaMke saMThio jAva // tAvuggao miyaMko tassa a kiraNehiM chippamANA NaM / diTThA ya cakkavAI, saraMmi piyavirahiyA dutthA // daTThUNa ya piyasaMgama-virahaggipalittacakkavAiM so / sarai maNe pavaNagaI, taM aMjaNasuMdaraM daiyaM // 'jai tAva imA vi daDhaM, piyavirahavisaMThulA havai evaM / vaNapaMkhiNI ya rAi(royai), avia [kkha]NA kAmasatthaMmi // tA kAmasatthaniuNA, vahaM ( N) tI jovvaNaMmi paDhamaMmi / sA mama aMjaNasuMdari, marai dhuvaM natthi saMdeho // peccha hayAseNa mae, kUDaviyappehiM sA guNasamiddhA / aiaNuttarA bhattA, dosavihUNA piyA vu (ca)ttA // jai kaha vi tIe sahiyAe jaMpiyaM maMgulaM tathA vayaNaM / tA kiM tIe doso, cattA muddhA mae jeNa ? // tA natthi mae sariso, viyAraparivajjio mahAmukha / jo guNadosavisesaM, mUDho na muNAmi maNayaM pi //
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 133 ] tA saMga (pa) yaM pi gaMtuM, saMgamasalileNa virahataviyaMgiM / nivvavimo tamavassaM, jai jIvai kahaM vi pasayacchI // aNNaha puNa mama maraNaM, huyAsaNe natthi ettha saMdeho' / iya ciMtiuM maNe so, kAmAvi (va) tthaM gao gADhaM || na samattho caMkamiuM, viddho bANehiM mayarakeussa / hiyae khuDukkamANaM, sadayaM piyamaMjaNaM vahai // kaha kaha vi pahasiyaM taM, pabhaNai 'na pecchAmi [jai hiyayadaiyaM ] / taM ajjamaMjaNamahaM, na jiyAmi avassa to mitta ! // ekkaM tA paDhamaM ciya, cattA bAvIsa tAva varisAI / pAi (ya) vaDiyA vi pI (pi) yaM na bhAsiyA patthiettha // tA sA'vassaM marihI, musiUNaM mitta ! natthi saMdeho / tIe maraNaMmi maraNaM, mamA'vi hohI na saMdeho' // iya bhaNio bhaNiUNaM, 'vaccAmo tattha jai imaM evaM' / uppayiyA(uppaiyA) te doNNi vi, pacchaNNA gayaNamaggeNaM // vijjAbaleNa pattA, do vi khaNaddheNa aMjaNAbhavaNaM / ullavayaMmi a dhariyaM (uM ? ), pavaNagaI pahasio tAhe // ariMga (bbhi) taraM paviTTho, vijjAe vihoDiUNa ya kavADe / diTThA ya joiNI iva, dIvajjoeNa niMdaMtI // attANaM dINamaNA, mujjhatI taha khaNe khaNe gADhaM / gaMtUNa tIe purao, kao paNAmo tao teNa // nAo ya tIe mitto, eso pavaNaMjayassa bhaNio ya / 'uvavisasu kiM nimittaM, samAgao pahasiya ! tumaM ? ti // mittassa tumha kusalaM, acchai savvaM pi sohaNaM tattha / kettiyadiNehiM ehI, tuha mitto ettha nayaraMmi' // bhaNiyA ya teNa 'eso, ciTThai etthaM va ( ettheva ?) Agao tujjha / pavaNagaI bhattAro, teNA'haM pesio ettha' || - - --- taM sumiNasUiyaM piva, suNiuM pavaNaMjayassa AgamaNaM / pabhaNai 'pahasiya ! pahasasi, kiM ? hasiyA jA kayaMteNa ? // ahavA tujjha na doso, [doso] mama esa puvvakammANaM / jA'haM paiparibhUyA, jAyA hasaNijjayA evaM' // bhaNiyA ya pahasieNaM, ' mA sAmiNi ! taM mamevamAisasu / jA pavaNaMjayabhajjA, sA hasaNijjA kuo amha ? | taM amha vaMdaNijjA, ettha viyappo na hoi kAyavvo / so ettha tumha daio, samAgao mA kuNa viyappaM' //
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ [134] etthaMtaraMmi namiuM, kuTuMtario vasaMtatilayAe / pavaNagaI varakumaro, pavesio vAsabhavaNaMmi // abbhuTThio ya tIe, rahaseNonAmiuttamaMgAe / uvaviThTho ya kumAro, pallaMke tIe pavaraMmi // kuDDutaraMmi bIe, AlAvakaTThA(hA)hiM pahasieNa samaM / ciTThai viNoyamuhalA, vasaMtatilayA sahI tIe / pavaNaMjaeNa bhaNiyA, 'muddhe ! mama khamasu savvamavarAhaM / jaM guNanihI vi suMdari !, kuviyappasaehi parihariyA' // tIe bhaNiyaM 'piyayama !, tilatusama(me)tto vi natthi avarAho / tuha kiM tu aMtarAyaM, kammaM avarajjhai mamettha // / jeNa tuha pahasiyAo, paDha(ra)maNurAo adiTThamettAe / piyayama ! Asi mamovari, so parinAo aseso vi // kiM tu pabhaNAmi ekkaM, supurisa ! abbhatthio si ma(a)ibahuyaM / ciMtiyamaNoda(ra)haphalaM, saMpai nehaM vahijjAsu' // bhaNiyA ya teNa - 'suMdari, ! phusa(mhusa?)'varAhe tahA vi savve vi / houM pasaNNahiyayA, esa paNAmo kao tujjha' // iya bhaNiUNaM tANaM, surayasuhAsAyaladdhaniddANaM / bahuvolIyA(NA) rayaNI, donni vi samayaM viuddhAiM // bhaNio ya pahasieNaM -, 'sAmiya ! kiM nA'vasesiyA rayaNI ? uTTha lahuM vaccAmo, mA'viNiyattaM gurU muNihI' // iya suNiyaM(u) so kaMtaM, paNaeNa'vagUhiUNa savvaMgaM / pabhaNai - 'accha suheNaM, mA uvvevaM kuNasu kiM pi // jAva lahuM dahavayaNaM, daTuM suMdari ! puNo niyattAmi' / sA vi piyavirahabhIyA, pabhaNai viNae[Na] namiUNaM // evaM mu(ma) huragirAe - , 'mA piyayama ! virahagaruyadukkhattaM / mottUNa maM cirAvasi, jai kajjaM jIvamANIe // aNNaM vi ya riusamao, ajjeva ya kaha va(vi) hojja jai gabbho / to so vayaNijjayaro, tumhA(mha) parokkhaMmi niyameNa' // so bhaNai - 'tattha gaMtuM, lahuM niyattAmi piyayame ! 'vassaM / mA ettha kuNa viyappaM', iya saMThaviUNa te caliyA / / pattA ya niyaM siviri(raM), divasehiM puNo vi rAmaNasayAsaM / tattha vi varuNassuvariM, savve vi rasAyalapuraMmi // taM diyahaM ghettaNaM, vivaddhamANeNa sA vi gabbheNa / jAyA ya pavaragabbhA, diNehiM parigacchamANehiM //
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 135 ] sA gabbhalakkhaNehiM, nAuM pavaNaMjayassa jaNaNIe / bhaNiyA 'hA ! kiM pAve !, kaI (yaM) tae paiparokkhaMmi ?' // sA tIe pAyavaDiyA, sAhai pavaNaMjayassa AgamaNaM / muddaM ca paccayatthaM, keumaIe payaMsei // sA bhaNai ya 'tujjha pAve !, nAmaM pi na jo kayAi geNhaMto / so kiha dUrapavAsaM, gaMtUNa samAgao ettha ? // dhiddhitti vigayasIle !, kammaM eyArisaM kuNaMtIe / niyakulakaraM(laM)kakAriNi !, kulamasikucco tae dinno || tA duTThe ! gayalajje !, pavasiyasIle ! ahammakayakajje !! duvA (cca) rie ! aNajje ! vigayabhae ! kulakalaMkayare ! // vaccasu mama gehAo, [ ettha ] na eyArisANamavayAsa / nissIlaviNaTThANaM, duccAriNi ! tujjha sarisANaM' // eya evamAi saviuM, duTThehiM duhAvahehiM vayaNehiM / dukkhabharanisa (bbha) raMgI, dINA duhiyA kaluNavayaNA // hiyae niruddhadukkhA, soyaMtI niyayadukkhaniyare ya / uvalabbhaMtI ya daDhaM, niyA (ya) yAI cirajammakammAI // nIsAriyA gihAo, uvAlabheUNa duTThavayaNehiM / Arakkhio ya bhaNio, 'neha imaM jaNayagehaMmi' // teNa vi jANArUDhA, vasaMtatilayAe aMjaNA sahiyA / mukkA khamAviUNaM, mahiMdanayarassa AsaNNe // etthaMtaraMmi sUro, atthamio aMdhayAraduppecchA / jAyA rakkhasirUvA, rayaNI (Ni) bahusAvayasaya [ kiNNA ] // kiccheNa kaha vi rayaNI, niddArahiyANa tAla (Na) volINA / uie divAyaraMmI, gayAo piusaMtiyaM nayaraM // tattha vi rAulabAraM, gayAo ruddhAo dIra (Na) vimaNAo / egAgiNIo daTTu, paDihAreNaM visaMtIo // siddhaM ca pucchiyAe, vasaMtatilayAe jaM jahAvittaM / paDihArassa asesaM, pavaNaMjayasaMgamAiyaM // paDihAreNa vi turiyaM, tAsiM ca (va)ttA taheva gaMtUNa / AgamaNaMtA savvA, mahiMdarAyassa parikahiyA // soUNa lajjio so, ahomuho ciMtiuM samADhatto / 'pecchaha mama vayaNijjaM, samAgayaM dhUyasaMjaNiyaM' // suNiyaM (uM) pasaNNakittI, mahiMdarAyassa aMgajo bhai / 'nivADeha lahuM taM pAvaM kuladUsaNimaNi (Na) jjaM' // - --
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 136 ] aha bhaNai mahucchAho, maMtI 'sA niThurA bhasaNasIlA / ketumaI; niddosA, esA niddhADiyA tIe / / annaM ca; jaNayagehaM saraNaM duhiyANa hoi duhiyANaM / tA esA pacchaNNaM, pAlijjau jA phuDaM hoi' // taM bhaNai mahiMdanivo, 'puvvaM pi nisAmiyaM mae eyaM / jaha kila "vesA esA, acvaMtaM pavaNaveyassa" // tA gabbhassa na najjai, uppattI saMgahaMmi eyAe / jAyai mama vayaNijjaM, tA nivADaha lahumimAo' // iya bhaNio paDihAro, niddhADai aMjaNaM saha sahIe / niyavisayapuravarAo, laddhAeso lahuM tatto // jaM jaM vaccai do(de)saM, so so purisehiM naravariMde / sayaNa - jaNa - mittavaggo, bhaNiUNa nivArio tIe // iya savvadesanayare, bhamiuM bahuhA aladdhaavayAsA / ghorADaviM paviTThA, devANa vi jA bhayaM jaNai // tIeN bhamaMtI bahuttA(pahuttA ? ), pahasamavihurA bubhukkhiyA tisiyA / ekkaMmi giriniguMje, pAyavacchAyAe uvaviTThA // vilavai - 'pasiddhameyaM, dosassa parikkhaNaM viheUNaM / pacchA avarAhasamo, kIrai raM (daM)Do phuDaM loe // mama uNa avarAhavivajjiyAe peccheriho (so) mahAdaMDo / vihio louti(tti)NNo, paramatthamayANamANehiM' | sA evaM ruyamANI, vasaMtatilayAe kaha vi saMThaviuM / bhaNiyA 'piyasahi ! esA, dIsai pavarA guhA''saNe // mA gabbhassa vivattI, hohI iha sAvayA jao paurA / tA sahi ! jAmo eyaM, avAyarahiyaM guhaM pavaraM' // ' evaM 'ti tIeN bhaNie, nIyA hatthAvalaMbayaM dAraM / kavi hu pahasamavihurA, vasaMtatilayAe dhIraviuM // diTTho ya tattha tAhiM, silAyale jhANasaMThio sAhU / amiyagaI nAmeNaM, gayaNagamaNaladdhisaMpanno | paramaviNaeNa tAhe(hiM), karakamalakayaMjalIhiM paNivaio / uvaviTThAo purao, doNi vi bhaya - sogarahiyAo // jhANasamattIe tao, pucchara dAUNa dhammalAbhaM so / 'kaha bAliyAo ! raNNe, dIsaha bhIme'ttha AyAo ?' | namiuM vasaMtatilayA, sAhai savvaM jahaTThiyaM muNiNo / jaha 'pavva(va)NaMjayabhajjA, dhUyA esA mahiMdassa // --
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ [137] baMdhavajaNeNa cattA, ayANamANeNa gabbhadoseNa / pattA ya(e)ttha ya raNNe, bhamamANI aMjaNA nAma // tA kahasu bhayavamamhaM, ko eso aMjaNAe gabbhattho ? / keNa va kammeNesA, pattA duhamerisamauvvaM ?' // iya pucchiyo(o) tinANI, so bhaNai muNI - 'suNeha sAhemi / jaMbuddIve maMdiranayare piyanaMdi nAmA''sI // tassa ya jayanAmAe, putto bhajjAe nAma damadaMto / so pecchiUNa sAhU, dhammaM soUNa paDibuddho / / dAUNa sAhudANaM, kAuM tavaM saMjamaM ca IsANe / devo jAo mariuM, tao cuo jaMbudIvaMmi // *aruNappahaMmi nayare, jAo so sIhavAhaNo nAma / harivAhaNasa(ssa) putto, kaMtAe sukaMThanAmAe / vimalajiNapavaratitthe, nikkhaMto lacchivAhaNasayAse / muNiNo tava-niyamarao, cariUNa ya tattha varacaraNaM // mariuM laMtayakappe, tao cuo esa aMjaNAgabbhe / uvavaNNo puNa hohI, pavarasuo esa vikkhAo // gabbhassa saMbhavo te, kahio eso; suNAhi ettAhe / tuhasAmiNIdukkhaM, saMjAyaM virahajaM jeNa // kaNayapure kaNayaraho, rAyA kaNaoyarI ya lacchimaI / tassa'tthi bhAriyAo, lacchimaI sAviyA tattha / / niyagharajiNAyalaM(laya)mI, rayaNamayiM sA jiNiMdavarapaDimaM / pUei namai vaMdai, aNavarayaM ubhayakAlaM pi // tIe virahe sA macchareNa kaNaoyarIe jiNapaDimA / pe(ghe)ttuM kiyAramajjhe, pakkhittA asuiThANaMmi // etto ya viharamANA, ajjA nAmeNa jayasirI daTuM / taM bhaNai - "dhammasIle ! kaNaoyari ! kiM tae vattA(khittA)? || paDhame(paDime)sA; na hu juttaM, pAvaM evaMvihaM samAyari / jiM(jaM) jiNapaDimAvaNNA, bhavadukkhaparaMparAheU" // iya soUNa(souM) saMviggA, pacchAyAveNa voyaNA saMtI / ajje(jja) bhaNiuM paDimaM, nivesae niyayaThANaMmi // tappabhiI sammattaM, lahiuM dhammaM ca jiNavaruddiTuM / kAUNa maraNayAle, maruo(mariuM) devI paDhamakappe // miyaMkanayare harivAhaNa-piyaMgulacchINa sIhacaMdo nAma putto, tao aruNapure sukaMTha-kaNaoyarINa sIhavAhaNo nAma putto tti paumacariyaMmi //
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 138 ] hoUNa cuyA ya tao, jAyA dhUyA mahiMdarAyassa / aMjaNasuMdarinAmA, pavaNaMjaya bhAriyA esA // paDimA duTThavaNakayaM, kammaM ajja vi va (vi) yaMbhai imAe / na lahai teNa'vayAsaM, savvattha vi maNuyamajjhami // saMpai khINappAyaM, aNuhUyamimAe garuyadukkheNa / tA giNhaha jiNadhammaM, na puNo jeNerisaM hoi // eso ya imIe gabbho, putto hoUNa laddhasammatto / vijjAharavararAyA, hohI tailoi (ya) vikkhAo || thoyadiyahehiM hohI, imIe saha piyayameNa saMjoo / haNuruhanayare'vassaM, gayAe niyamAulagihaMmi' // dinno ya disAbaMdho, sAvayabhayaru (ra) kkhago muNivareNa / bhaNiAo 'acchaha suhaM, Agacchai mAulo jAva' // kahiUNa tao dhammaM, muNisuvvayajiNavaraM maNe tesiM / ThaviUNa tehiM namio, gao muNI gayaNamuppaio || muNisuvvayatitthayaraM, pUyaMti namaMti tattha vadaMti / tAo tisaMjhayAlaM, viNaNaM garuyabhattIe // acchaMti suheNa tarhi, bhayarahiyAo guhAnivAseNa / sayaNAsaNamAIyaM, pANAhArAiyaM taha ya // takkAladesasarisaM, phaNi (la) - kaMda - pavAlamAIyaM tAe / savayaM (savvaM) vasaMtatilayA, saMpADai tammi rannaMmi // tatto'nnadiNe pasavai, devakumArasamamaMjaNA puttaM / tamucchaMgeNa ghettuM jhUraMtI bhaNiumAdattA // 'putta ! kimetthA'raNNe, tuha jammamahUsavaM payAsemi ? / tamhA vaddhAvaNayaM, taM vi ( taMmi ? ) jayaMte muhaM diTTha' // bhaNai ya vasaMtatilayA, 'sAmiNi ! taM muMca saMpayaM kheyaM / jaha muNikahio putto, jAo; taha te suhaM hohI' // tAsiM ca soumevaM, paropparullAvamAgao khayaro / sahasA bahuparivAro, pucchai ' tubbhe'ttha kAo ?' tti // kahai ya vasaMtatilayA, taM siTTaM daTTumaMjaNAcariyaM / to bhai saaMsuvAo, so 'bhANejjA mamesa'ti // 'jaM haNupura - bhANunivo, suMdarimo (mA) lAsuyassa me tAo / hiyayassuMdaribhAyA, teNIe mAmao homi // paDisujjao tti nAmaM, tumha samIvAo tatthagayamuNiNo (NA) / jANAvio sarUvaM, tumhANayaNatthamAyAo' //
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ [139] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN nAumimaM jANAviyaM, runnA kalaNeNa dINasaddeNa / saMbhariyapuvvadukkhA, mAulayasamAgame taM ca // saMThaviuM rovaMti, paDisujjo sari(ha)samAgayaM khayaraM / nemittiyamApucchai, rAsiphalaM jAyabAlassa // so bhaNai - 'paMcamaMse, rAsissa jeNimo bAlo / teNa bahukheyarANaM, rAyA houM sugaigAmI' // to taM pUjiya calio, pavaravimANeNa haNuruhapuraMmi / sasuyA tAo gahiuM, naheNa paDisujjao tAhe / / kiMkiNijAlaM diDhe(daTuM?), vimANabhUsayaM(Na) cahuM vA taM(gaheuM taM?) / bAlo mAucchaMgAducchaliya nagovari paDio // vajjataNuNA ya teNa ya, dUrAo nivaDieNa so selo / vihaDiyasilasaMghAo, sayahA saMcuNNio savvo // daTThaNa nivaDiyaM taM, roii sA aMjaNA - 'nihiM dAuM / uttoliyAI doNNi vi, acchINi samaM'ti bhaNamANI / / avayariuM sA sigcha, geNhaiM(geNhiuM) paDisujjaeNa saha bAlaM / dhAhAravaM muyaMtI, girisiharasilAyale [pa]DiyaM // niruvahayasavvadehaM, daTuM hariseNa nibbharA jAyA / geNhai pasaMsamANA(No), bAlaM paDisujjao tAhe // tIe samappiuM taM, puNaravi jANeNa haNuruhapuraMmi / patto kameNa gaMtuM, pavesio gurupamoeNa // jammUsavaM mahaMtaM, vihiuM vaddhAvaNAiyaM savvaM / haNuo tti kayaM nAma, jeNa gao haNuruhapuraMmi // bIyaM puNa siriselo, jaM selo cuNNio nivaDieNaM / savvajaNANaMdayaro, suheNa so vaDDae tattha // etto ya rAmaNo taM, varuNaM jAhe na sAhiuM tarai / pavaNaMjao vi [tA] he, saMdhi(dhi) kAUNa teNa samaM / / kharadUsaNaM muyAvai, tudveNa ya vA(rA)maNeNa pavaNagaI / saMmANiUNa gADhaM, visajjio niyapuraM patto / / kayagurujaNapaNivAo, appecchamANo tamaMjaNaM tattha / pucchai mittaM teNa vi, kahio ya nAuM jahAvittaM / / jaha 'jAyagabbhadosA, nibbhaccheUNa tuha jaNaNIe / niddhADiyA ruyaMtI, varAiNI dINasaddeNa // ArakkhieNa mukkA, neUNa mahiMdapuravarAsanne / saMjhAe rannamajjhe, etto ya paraM na yANAmi' //
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 140 ] sA bhaNai iya bhaNie sasuragihaM, gaMtuM veeNa taM apecchaMto / virahaggitava(vi)yadeho, tadaMsaNaUsugo gADhaM // pucchai ekkaM taruNiM, 'mamA''gayA ettha piyayamA kiM no ?' / 'sAsuyAe, paricattA sA AgayA Asi // avavAyabhIruehiM jaNaehiM ettha gabbhadoseNaM / niddhADiyA ruyaMtI, kila summai sA gayA'raNe' // iya suNiuM pavaNagaI, accaMtadukkhadummiyasarIro / kaMtaM gavesamANo, daTuM viUNaM(niuNaM) viNikkhaMto // bhamio savvaM vasuhaM, taha vi pattA (ttI) na tIe tucchA vi / laddhA tao visanno, pabhaNai taM pahasiyaM mittaM // - - 'vacca tumaM gaMtUNaM, sAhasu jaNayANa vaiyaramimaM ti / mama piyayamAe tA so, jaha saMpanno ya'rannaMmi // ahayaM puNa taM puNaravi, ettha gavesAmi piyayamamaraNe / jai kaha va (vi) hojja melo, tIe samaM suMdaraM savvaM // aha puNa mahiMdataNayaM, ettha na pecchAmi vihinioeNa / tA iMdhaNapajjalie, pavisAmi huyAsaNe'vassaM' // iya bhaNio so gaMtuM, savvaM sAhei mittajaNayANa / pavaNaMjayasaMdiTTaM, savvaM pi sagaggayagirAe // soumimaM tajjaNaNI, keumaI bhaNai tattha ruyamANI / 'ke (kiM) so pahasiya ! catto, majjha suo maraNakayacitto // egAgI tattha vaNe ?, peccha ahaNNAe sA mae suhA / niddhADiyA varAI, paramatthamayANamANIe' // bhaNiyA ya pahasieNaM, keumAI 'aMjaNaM jai labhejjA / to so jIvejja phuDaM, aNNaha puNa marai nibbhaMtaM' // iya suNiuM keumaI, 'dhasa'tti mucchAvasA gayA mohaM / acirAo laddhasannA, kuNai palAvaM puNo evaM // 'amuNiyaparamatthAe, peccha ahannAe pAvakammAe / suyajiyasaMsayajaNagaM, suhAe nivesiyaM AlaM' // iya bahuhA royaMte (tiM? ), viNiggao vAriUNa palhAo / taNayagavesaNakajje, bahukheyarapahasiyasameo | veyaDDU (DDhe) na kiMci mohuse ( ? ), [sa] kheya te vaNaM tayaM savvaM / pattA gavesamANA, bhUyavaNaM taM mahAraNNaM / / pecchaMti jaliyajalaNaM, ciyAgayaM taMmi pavaNaveyaM ca / vaNadevayANa kaMtaM, bhaNA (lA) vamANaM payatteNa // -
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ [141] avi ya - 'me(bhe)'jja parokkhe vaNadevayAo ! jai jiyai kaha vi mama kaMtA / to tIe bhaNIyaM(bhaNiyavvaM), mama jalaNapavesaNaM kahio' (?) / / iya bhaNiuM uppaio, khiviumaNo so ciyAe attANaM / khayarehiM tAva gahio, paDamANo dhAviuM gayaNe // palhAyeNa ya bhaNio, - 'pAyayapuriso vva putta ! kaMtatthe / kiM mama maraNanimittaM, khivasi taNuM huyavahe sahasA ?' | pavaNaMjaeNa bhaNio, - 'avasa(ssa) na jIvAmi tIe virahaMmi / jaM tIeN viNA dukkhaM, taM jai jalaNo mama phusejjA' // iya bhaNie te savve, bhaNaMti taM maraNanicchayaM nAuM / niyacittaMmi visaggA(nnA), pavaNagaIpAyakaralaggA // 'tujjha gavesaNakajje, paTTaviyA je ya aMjaNAe ya / tAva paDikkhasu khayare, milaM[ti] savve vi jAvettha // eyaMmi aMtaraMmI, mAmahasAlaMmi(?) pesiyA je u / palhAyasAmiNA te, gaMtUNa disodisiM khayarA // savvakhayarAhivANaM, pavaNaMjayamaMjaNaM ca joyaMtA / pavaNaMjayappaiNNaM, pahasiyasiTuM pasAheti // gaMtuM mahiMdanayare, mahiMdarAyassa sAhiyaM tehiM / haNuruhanayare paDisujjayassa avarehiM parikahiyaM // souM aMjaNajaNaNI, aMjaNa-jAmAuyANa dukkheNa / dhAhAraveNa royai, vilavaMtI kaluNasaddeNa // 'pecchaha suyAe iha AgayAe jaNaNIe sasuragehAo / pAhuNNayaM kayaM me, jaM AjammaM avissAraM' // suNiUNa aMjaNA'vi ya, pavaNaMjayamaru(ra)NanicchayaM garuyaM / paDiyA 'dhasa'tti dharaNIyalaMmi mucchAnimIlacchI // caMdaNajaleNa sittA, mujhaMtI ceyaNaM kaha vi lahiuM / ruyai sadukkhacitte, 'mA hou amaMgalaM suNiyaM' // bhaNai - 'kahA(ha) kattha gao, pavaNagaI gahiyadukkarapainno / dukkhasayabhAiNIe, aladdhasaMgamAsAe / ekkaM jA na samappai, piyayamaavamANasaMgayaM dukkhaM / bIyaM sAsuyajaNiyaM, jAyaM taiyaM ca raNakayaM // eyaM puNa vIsArai, tiNNi vi eyAI jaNiyagurudukkhA / piyayamamaraNapainnA, mattha(majjha) kae maMdabhAyAe' // iya vilavaMtI(ti) gahiuM. AsAsiMto viNiggao tariyaM / paDisujjayakhayaravaI, pavaNagaIgavesaNaTThAe /
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ [142] veeNa ya saMpatto. taMmi ya'raNNaMmi aMjaNasameo / khayarehiM aNeehiM ya, saha haNuya-vasaMtatilayAhiM // diTTho ya pahasieNaM, gavesamANeNa [aMjaNa-]sameo / daTThaNa aMjaNaM so, namiUNa amANamaNatoso // pavaNagaissa sayAse, paDisujjayamaMjaNaM ca so gahiuM / gacchai vaddhAveto, palhAyaM pavaNaveyaM ca // saMjAo gurutoso, daTTaNaM aMjaNaM saha sueNa / palhAyaniveNa samaM, pavaNakumArassa hiyayaMmi / / piyapaNaiNIeN laMbhe, pavaNakumArassa savvakhayarehiM / garuyANaMdo raNe, nimmavio Usavo paramo // evaM mahUsavaM taM, vijjAsAmatthasaMgayaM kAuM / haNuruhanayaraMmi gayA, naccaMtA gayaNamaggeNaM / / tattha ya mahiMdarAyA, samAgao hiyayasuMdarI sA ya / aMjaNajaNaNI taha sAsuyA ya suNiUNa keumaI // savvehiM khayarehiM, samAgame sayalasayaNabaMdhUNaM / jAyaMmi haNuyajamme, haNuruhanayare pamoeNaM / / paramUsavo mahaMto, raio hallaphalehiM toseNa / nacciya-gAiya-vAiya-kIliya-bahukhANapANehiM / / diNNaMmi mahAdANe, dINANAhANa kivaNa-raMkANa / baMdiyaNa-atthiyANa ya, sAmaMtANaM ca uciyaMmi / / savve vi gayA puNaravi, niyaniyaThANesu kheyarA tuTThA / tattheva haNuruhapure sahaM'jaNAe Thio pavaNo / haNuo vi saha kalAhiM, dehovacaeNa vaDDio jAo / divasehi varajuvANo, sAhiyavijjo mahAsuhaDo // io ya rAvaNo puNo vi varuNaviggahatthaM melei savvasAmaMte / suNiUNa ya haNuyavikkama pesio kuMbhayaNNo, bhaNio ya - 'tae tattha gaMtuM bhaNiyavvo(vvA) pavaNagai-paDisujjayA, jahA - "kumAraM pesaveha" / tao gahiyahaNuo sigdhaM samAgacchejjasu' / gaMtuM ca kuMbhayanno tehiM kaociyakicco samAgao hnnuysmeo| kayapaNAmo ya sasaMbhamaM uTThiUNa avagUDho dasasireNa, bhaNio ya - 'kusalaM haNuya ! tumha sarIrassa?' teNa vi 'kusalaM' ti siTe, kAUNa tassa uciyakaraNIyaM payaTTo savvasAhaNasameo rAvaNo rasAyalAhihANaM varuNapuraM / saMpunno(saMpatto ?) ya vijjAhiM bhiMdiUNa mahAsAyaraM suha(ya)sayasameo savvabalena varuNo / jiyA ya varuNena iMdajiya-kuMbhayanna-vihIsaNAIyA savve vi rakkhasabhaDA / khaMkheriyaM ca varuNaputtasaeNa sesaM rakkhasabalaM / tao sayamuTThiyA sabalA haNumaMta-rAmaNA / tesiM ca siM(saM)jAe saMgAme
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ [143] haNuyaMteNa jittaM varuNaputtasayaM, rAmaNeNa ya jitto varuNo / evaM ca vasIkao varuNo rAmaNeNa savisesaM dAUNa desaM puNo vi saMThavio saTThANe / tao varuNeNa diNNA saccava(I) nAma kaNNA haNuyaMtassa / rAvaNeNa ya laMkApatteNa diNNA caMdaNahIdhUyA aNaMgasukumAliyA nAma / naleNa hirimAlinI nAma, suggIveNa tArAdevIduhiyA paumarAgA nAma / tao aNNAo vi bahUhiM diNNAo haNuyaMtassa kaNNagAo / tAo ya pariNittA kameNa saMjAyasahassaMteuro haNuruhapurAi(I)su suhaMsuheNa haNuyaMto ciTThai tti / evaM ca rAvaNo vasIkayadAhiNabharahaddha(ddho) [tikhaMDa]sAmI samuppaNa-sudarisaNacakka'-caMdahAsakhaggamaNoharadaMDapabhiikaivayamahArayaNo aNegANi varisANi rajjamaNupAliMto kayAi pucchai nemittiyaM - 'savvabharahaddhavaiNo vi kiM mama'NNassa vi sayAsAo viNAso uyAhu niyapariNAmeNaM ?' nemittI bhaNai - 'na niyapariNAmeNaM tumhaM viNAso, kiMtu bhavissAe jaNayataNayAe nimitteNa bhavissassa dasarahasuyassa sayAsAo' / imaM ca suNiUNa ahiniutto vihIsaNo rakkhasavaya(i)NA dasaraha-jaNayANa mAraNatthe / tattha Thio ya nisuNai rAmaNabhaNiyamiyaM nArao tti / nArayakahA bhaNNai - jaMbuddIve bharahe, baMbharuI nAma tAvaso atthi / bhajjA ya tassa kummI, guruhArA sA ya saMjAyA // kAleNa tattha sAhU, samAgayA kaha vi tAvasapayaMmi / dinnAsaNovaviThThA, bhaNiyaM ekkeNa aha muNiNA // 'pecchaha caIUNa gharaM, gahiUNa vayaM ca dhammabuddhIe / taha vi na muyaMti visae, jIvA mohaMmi vaDhtA' / soumimaM baMbharuI, pavvaio jiNamayaMmi paDibuddho / soUNa kummiNI viya, veraggamuvAgayA gADhaM // gahiuM sAvagadhammaM, acchai micchattavajjiyA tattha / sA dArayaM pasUyA, ciTuMtI tAvasapayaMmi // so tIe jaMbhagehi, bAlo aNNattha kaha va(vi) gaiyAe / 'cirasaMgao'tti kAuM, avahario nehasaMbaddho / parivAlio ya vihiNA, kalAoM saMgAhio ya savvAo / saMpattajovvaNo so, jAo jiNasAsaNe kusalo / / kaMdappa-keli-kukkuya-kalaharao, naTTa-gIyapaDibaddho / parataMtitaggayamaNo, vihaDaNa-saMghaDaNakayacitto / / bhisiya-gaNittiya-chattiya-pavittiyAvAhao savo(co?)kkhANo / pAeNa baMbhayArI, jaDahArI pAuyArUDho //
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 144 ] diNNA ya jaMbhagehiM, vijjA AgAsagAmiNI tassa / so tIe pahAveNaM, mANusaloyaM bhamai savvaM // mAyA'vi jattha mukkaM, tatthA'pecchittu taM sayaM kummI / ciMtai 'puttha(vva)kayANaM, phalANa bhAI jaNo savvo' // iya ciMtiUNa tatto, gaMtuM vasimaMmi yaMpumAlIe (iMdamAlAe ? ) / maya (gaNa) hariyAe sayAse, pattha (vva) iyA kuNai tavacaraNaM // tapputto ya pasiddho, so devarisitti nArao nAma / laMkAo avayario, sAeyapuraMmi gayaNeNaM // tattha ya samAgao nArayarisI, paNamiUNa pucchio dasaraheNaM 'bhayavaM ! kuo tumhAgamaNaM ?' nAraeNa bhaNiyaM - 'puvvavidehe puMDarigiNIpuravarIe sImaMdharassa jiNavarassa nikkhamaNamahimaM nisAmiUNa gao Asi / niva(vva)ttiyAe ya devehiM nikkhamaNamahimAe vaMdiUNa merujiNaharaceiyAI samAgao rakkhasadIve tikUDasiharaTThiyasaMtiharaceiyaM vaMdaNatthaM / taM ca vaMdittA laMkApurIgaeNaM nisuyaM mae rAvaNapucchieNaM nemittieNaM sAhijjamANaM, jahA - "kila rAmaNassa maraNaM dasarahabhavissasuyasayAsAo jaNayadhUyAnimitte bhavissai" / teNa ya niutto tumha mAraNatthaM vihIsaNo jAva kila suovavattI na havai ti / imeNa vaiyareNa tumhaM sammadi(ddi)TThINaM ekkadhammapakkhavAeNa kahaNatthaM sigghayaramahamAgao' / -- taM ca souM pUittA visajjio nArao / niggha (gga)o ya desayattAe dasaraho maMtINa samappiUNa taM niyarajjaM / maMtIhiM karAviyaM sattatalapAsAovari saMThiyaM saMdhayArappae se leppamaIyaM savvaMgapaDipuNNaM dasaraharUvaM / jaNayassa vi siTThe imaM ceva kayaM maMtiyaNeNa / te ya viniggayA do vi bhaggaM (maM) ti mahIyale / io ya vihIsaNeNa samAgaMtUNa taM sAgeyapuraM aMdhayAre chinnaM kittimadasarahassa khaggeNuttimaMgaM / jAo kalayo / paruNNaM aMteuraM / dukkhiyA maMtiNo / pahAviyA cAuddisiM pi vairimAraNatthaM aMgarakkhiyA smttaa(ssaamNtaa)| kayaM mayakaraNijjaM / vihIsaNo vi taM mayaM viyANiUNa gaNaya ( yaNa) ttho na gao jaNayamAraNatthaM / gao niyattiUNa laMkApuriM ti / te va vihinio [e]Na dasaraha - jaNayA bhamamANA kaha vi miliUNa gayA uttarAvahaM / nisuyaM ca tehiM kougaM, jahA - 'maMgalapure suhamaissa naravaiNo puhaisirIe bhAriyAe dhUyAe kegaIe bAhattarikalAkalAvakusalAe sayaMvarAmaMDave sayalanarIsarasamAgamo / tao te vi tattheva gayA / uvaviTThA ya harivAhaNapamuhanarIsarANa majjhe maMce / sA vi kannagA savvAlaMkArabhUsiyasarIrA mahAvibhUIe lIlAe parisakkamANI oiNNA taM sayaMvarAmaMDavaM / daMsiyA ya paDihArIe savve vi te naravaravasahA / nirikkhiyA ya tIe vi aNimisanayaNehiM / dasarahaM jAyANurAyAe samAroviyA tassa khaMdharAe sayaM viraiyA sayaMvarA kusumamAlA / tao paloio so savvanaravarehiM | auvvaM ca daTThUNa bhaNiyaM harivAhaNeNa 'na eyassa najjai kulAIyaM kiMci utthANavisesaM / tA avaharaha kaNNagaM' / - imaMmi ya bhaNie saMkhuddhA savve vi naravarA sannajjhiuM samADhattA / daThThe ca te evaM saMkhuddhe suhamaI vi sannaddho sapariyaNo saha dasaraheNa / uTThiyA kegaI dasarahassa sArahittaNeNa / bhaNiyA ya teNa 'piyayame ! -
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 145 ] coeha(hi) rahaturaMgame sammuhameyANaM harivAhaNapamuhANaM savvesiM ekkamekkANaM' / coio ya tIe tahA dasaraharaho U(ja)hA parivADIe savve vi riurahA dasarahavikkhittA naTThA disi (so) disiM / tao sArahittaNatosieNa dasaraheNa bhaNiyA kegaI - 'varaM varehi' / tIe bhaNiyaM - 'tumhaM ceva sayAse tAva ciTThau' / tao parinnAo sasurehiM taM pariNi(NI)o samAgao aojjhApuriM saha kegaIe / jaNayarAyA vi gao niyanayariM ti / io ya avarAiyA dasarahapaDhamabhajjA garya - sIhaM - raivi - saisisumiNasUiyaM paumadalatthaM paumaM nAma puttaM pasUyA / eso ya rAmo nAma loe pasiddhiM gao / tao dasarahabhajjAe sumittAe vi gaye - sIhe - raivisasi-"sihi-samuddai-lacchi(cchI) sumiNasUio jAo bArasavarisasahassAU nIlavanno nArAyaNo nAma putto / eso ya lakkhaNo nAma loe pasiddho / vaddhaM (DDuM ) tA ya saha kalAkalAveNa rAma-lakkhaNA solasa dhaNUsiyA saMpannA / kegaI vi kameNa bharaha - sattughaNanAmagaM (ge) [putte] pasUyA / te vi vaddhi(DDi)uM payatta tti / rAmassa sayaMvarA bhajjA jAyA sIya tti sIyAkahA bhaNNai iheva jaMbuddIve bhArahe vAse dAruggAme vasubhUI nAma baMbhaNo / tassa aNukosA nAma bhajjA / tI aibhUI nAma putto / tassa sarasA nAma bhajjA / sA i (ya) kayAi saMjAyANurAgeNa kayANanAme baMbhaNeNA'vahariyA / aibhUI vi taM gavesamANo puhaI hiMDiumADhatto / vasubhUI vi sahA'NukosAe niggao suya-suNhAgavesaNatthaM / adi[TThe]su ya tesu kattha vi bhamamANeNa sAisayaM sAhuM daTThaNa nivveeNa suyadhammo pavvaio [vasubhUI] / aNukosA vi teNeva sAhuNA pavvAvittA samappiyA kamalasirIe ajjAe / o kAlaM kAuM do vi gayA sohamme / tao cuo vasubhUI devo iheva jaMbuddIve bhArahe vAse veyaDDhapavvae rahaneuracakkavAlapure caMdagaI nAma vijjAhararAyA jAo / aNukosA devI vi sohammAo caviUNa tasseva caMdagaissa pupphavaI nAma bhajjA jAya tti / sarasA vi daTTha(Du)majjAo jAyasaMvegA nikkhaMtumIsANe devI jAyA / aibhUI vi sarasAvato aTTajjhANo(NA)o saMsAramaNuhiMDittA kayAi jAo haMsapoo / so vi kaha vi seNeNaM khajjamANo [paDio] sAhusayAse / teNA'vi tassa kaMThagayapANassa diNNo namokkAro / tappabhAveNa ya mariuM dasavarisasahassAU jAo kiNNaradevo / tao cuo viyaMbhapure payAsasIhassa raNNo parAvalIe bhajjAe jAo kuMDalamaMDio nAma / kayANo vi bhogAsatto saMsAraM hiMDiUNa cakkapure nayare uvarohiyaputto piMgalo nAma jAo / so ya cakkaddhayassa raNNo maNasuMdarIe bhajjAe aya (i) suMdarI nAma dhIyA / tIe saha lehasAlAe paDhiumADhatto / tao egatthanivAseNaM jAe paropparamaNurAge chaleNA'isuMdarIM (riM) ghettUNa dUraTThiyattaNao gao viyaMbhaM nAma nagaraM / tattha ya sayalavijjhA (nnA) Navivajjio kaTThAivikkaeNaM jIviumADhatto / sA vi aisuMdarI kayAi diTThA kuMDalamaMDiyakumAreNaM / jAo paropparamaNurAo / tao so ttu (taM) ghettuM naravaibhaeNaM dugga [ma] megaM paesaM gaMtUNa palliM nivesittA Thio / piMgalago vi aisuMdarimapecchaMto gahagahio iva paribhamamANo mahIe, daTThUNa ajjaguttaM nAma sUriM suyadhammo nivveyeNaM pavva [i]o, paraM kaha vina mukko aisuMdarIe uvari paDibaMdho / so vi kuMDalamaMDio visamapallisamassio llaTThei (lUDei) dasarahadesaM / tao naravaiANAe
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ [146] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN bAlacaMdeNa sAmaMteNa avakkhaMdaM dAUNa baddho chaleNa / lUDiUNa adhaNIyA pallI, vihADio disodisiM pi(pa)llijaNo / kuMDalamaMDio vi samappio ANiUNaM dasarahassa / teNA'vi sammANio bAlacaMdo / mukko ya bahuNA kAleNa kuMDalamaMDio puNaravi rajjAsAe bhamamANo mahIe daTuM muNicaMdasAhu(muNicaMdasAhuM) suyadhammo sAvago jAo / tao rajjAhikaMkhI ceva mariUNa iheva jaMbuddIve bhArahe vAse mihilAe nayarIe jaNayassa raNNo videhIdevIkucchIe puttatteNaM samuvavaNNo tti / tahA eyasseva jamalagabbhatteNaM sA [sa]rasAdevI saMsAraM hiMDittA vegavai(I) nAmovarohiyadhIyA hoUNa kayapavvajjA baMbhaloe gaMtuM cuyA dhIyA saMbhUyA / jAyAiM do vi niyasamaeNaM ti / so vi piMgalagasAhU taMmi samae mariUNuvavaNNo sohamme devo / pecchai ya avahIe taM kuMDalamaMDiyaM puttatteNuvavaNaM / tao puvvaverANubaMdhao samuppaNNaroseNA'vahario so teNa putto / ciMtiyaM ca - 'mAremi eyaM imaMmi silAyale pahaNiUNa / ahavA kiM vairanimitteNa puNaravi imeNa mAri[e]Na ? jao laddhavibuhabhAvassa na mama imaM juttaM aNAriyAyariyaM kAuM / to veyaDDhe nagavare rahaneuracakkavAlapure aputtassa caMdagaikheyarassa imaM samappemi' / samappio ya bhaNiUNa - 'esa mae tujjha aputtassa putto diNNo' / teNa vi jAyahariseNa pupphavaIe niyabhAriyAe samappio bhaNiuM - 'esa devayAe tuha putto dinno' / sA vi gahiUNa paramahariseNa paviTThA sUyAharaM / pahAe ya payAsio loyANaM puttajammo / kayaM vaddhAvaNayaM / so ya taNupahAhiM pahAsei disAmaMDalaM teNa bhAmaMDaletti kayanAmo bahudhAIparivuDo suhaMsuheNa tattha vaDDiuM payatto tti / io ya sA videhI taMmi avaharie bAle gahiyA mahAsoeNa paruNNA ghoraMsuehiM sadukkhaM vilaviggA(ttA) bahuppayAraM / saMThaviyA ya jaNaeNa bhaNiUNa - 'nirikkhAmi avassaM te suyaM' / pesiyA ya disodisiM dasarahapamuhanarIsarANa lehA / nirikkhio ya savvAyareNa savvehiM dasaraha-jaNayapamuhehiM / na kahiM pi pauttI uvaladdhA / avagayaM ca kAleNa videhIe suyadukkhaM / jeNa - AvAe aidussA(sa)haM dukkhaM savvaM pi hoi dehINaM / gayaveyaNaM tu pacchA dIharakAleNa pamhusai / / tao sA dhIyA kayasIyAhihANA sAisayakalAkalAvasahiyA vadhi(DDi)yA dehovacaeNaM suhaMsuheNaM ti| iya taM deha-kalAhiM, baddhata(vaData) pecchiUNa aNavarayaM / jaNayassa maNe ciMtA, jAyA - 'kila kassimA deyA ?' | aNavarayaM rAyasue, guNa-rUva-kalAkalAvaniyarehiM / / saha maMtIhiM viyArai, na ya pecchai tIe paritullo // io ya eyaMmi aMtare addhababbaraehiM Ayarakkhiya(raMga)rAyapamuhehiM lUDio jnnydeso| asamattho jaNao tesiM jujjho(jjhe) / tao hakkArAvio dasaraho / taMmi ya payaTTe viNNaviUNa rAmadeva-lakkhaNa -bharaha-sattuhaNA patthiyA sahasAhaseNaM / saMjAyaM dAruNaM makA(hA)raNaM saha addhacaccare(babbare)hiM / viNijjiyA ya rAmadeva-lakkhaNehiM, kayA ya hayavippahayA naTThA ya, viNaTThA sesA disodisiM addhaccaragA(addhababbaragA) / tao satthIhUe jaNayadese puNo vi puvvaTThiIe vasiyA gAma-nagarAIya tti /
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ [147] tao daTThaNa rAmadevassa niruvamaM guNaniyaraM jaNao jAva kila tassa dAhI sIyaM tAva sIyAe pavararUvaM jaNAo nisAmiUNa bhamamANo ma(mi)hilAe samAgao nArayarisI / paviTTho ya so sIyAbhavaNaM / taM ca jaDAmauDadhAriNaM piMgalabhAsurakesakalAvaM dIharanahaM bIbhassaM(cchaM) pecchittu bhayaveviraMgI gurusaddeNa rasaMtI dhAviUNa paviThThA bhavaNodaraM sIyA / dhAhAviyaM sesapariyaNeNaM / tao rAyapurisehiM kaitthijjaMto nArao kahamavi chuTTiUNa palANo / gao ya veeNa veyaDDanagaM / tattha ya patto ciMtei jahA - 'eyaM pAvaM sIyaM mama kayattha[Na]kAriyaM pADemi mahAvasaNasamudde' / satthIhUeNa ya lihiuM sIyArUvaM paDe payaMsiyaM bhAmaMDalassa / daTThaNa ya tamaNovamaM so saMjAyagADhANurAgo sarIreNa si(khi)jjiuM payatto / piuNA ya taM tahAvatthAgayaM daTThaNa pucchiyA tavvayaMsA / tehi vi siTTho paDadaMsaNavuttaMto / tao gavesAvio nArao / diTTho ya paramaviNaeNa ANiUNa rAyagihe dinnAsaNovaviTTho ya pucchio garuyaviNaeNa / teNa vi sAhiyaM jahA - ma(mi)hilAe jaNaya-videhINaM dhUyA esA sIyAhihANA paramarUvasaMgayA / na imIe saMpuNNarUvaM lihiuM ko vi samattho / tahA vi tumhaM siNeheNa mae, jai kira suMdaraM kaNNArayaNaM suMdare kule vIsasai tti - maIe kiMcidAlihiUNa darisiyA bhAmaMDalassesA / sesaM tumaM jANasi' tti / tao gao nArao | caMdagaiNA vi - 'mA patta ! vicitto hohi, jao avassaM ma(va)remi taha nimittamimaM kaNNagaM'ti vottaM pesio cavalagaI nAma vijjAharo mihilAnagarIe / bhaNio : 'jaNayamavahariUNiha rayaNIe ANehi' / teNA'vi jahA ko vi na jANai tahA turiyamANIo jaNao / bhaNio caMdagaiNA saMmANiUNa gADhaM jahA - _ 'sIyaM niyayaduhiyaM, payaccha mama puttassa bhAmaMDalassa' / jaNaeNa vi 'sA u vigappiyA mae rAmadevassa dasarahasuyassa / ao na payacchAmi avarassa kassa vi / tA mA ettha vi(va)iyare kuNasu aigAhaMti bhaNie bhaNiyaM caMdagaiNA - 'nehanimittaM kulakkamAgayamajjAyapAlaNatthaM cehA''Nettu tumamamhehiM maggio kaNNagaM / annahA avaharaNAipaogehiM pi samatthA taM pariNeuM amhe / saMpayaM puNa jai rAmadevassa sA tae uvakAppiyA, tA so amhe jiNiUNa pariNeu / kahaM ? - imaM vajjAvattaM nAma dhaNahaM devayApariggahiuM(aM), jaM devA vi asamatthA AroviuM. bhavissabaladeva-vAsadevanimittaM devayAnioeNa amhaM purisaparaMparAe rakkhijjai / imaMmi ya Arovie vijjiyA amhe havAmo tti so taM pariNeu na uNa aNNahA' / icchAvio ya imaM dha(ba)lAyAreNa teNa jaNao / samAgayA ya savajjAvattA tIe ceva rayaNIe ma(mi)hilApuravarIe caMdagai-bhAmaMDalapamuhA savve vi kheyaravarA / AvAsiyA ya nayaribAhiriyAe / mukko ya jaNao niyayasayaNIe neuM / siTTho aNeNa savvo so videhIe sa(sI)yAjaNaNIe gamaNAgamaNadhaNuhapajjato vaiyaro / tao soumeyaM videhI mucchiyA / puNo laddhaceyaNA vilaviuM payattA - "kiM majjha puttaharaNeNaM vihI na saMtuTTho jeNa sIyAharaNe vi samujjao ?' evaM ca vilavaMtI bhaNiyA jaNaeNaM - 'pie ! muMca visAyaM / jao savvA vi kammAyattA pariNai'tti / tao pahAyAe rayaNIe pauNIkarAviyA jaNaeNa dhaNuhabhUmI / baMdhAviyA pavaramaMcA / hakkArAviyA savve vi naravasahA sIyAsayaMvaraNanimittaM / nivesiyaM ca taM vajjAvattaM mahAdhaNuhaM raMgabhUmimajjhe / uvaviThThA ya savve vi samAgaMtuM tattha naranAhA /
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 148 ] tatto ki(ka)yasiMgArA sIyA vi sapariyaNA vibhUIe / avayariuM raMgasahaM, pavisai taM dhaNuhavarasAlaM // paripUiUNa dhaNuhaM, sIyA kAuM maNaMmi rAmaM ca / pUe [i] kAmadevaM, rAmavaratthaM samaNurattA // tatto taM raMgavaraM, rAmAivibhUsiyaM niyaMtIe / nAmaggAhaM savve, kaMcuiNA daMsiyA tIe // maMtIhi vi te bhaNiyA, 'vajjAvattaM dhaNuM caDAvei / jo tumhamimaM khayarA !, so ceva lahissae sIyaM' // soumimaM te savve, ahamahiyAe jhaDatti samakAlaM / veeNa dhAvamANA, saMpattA dhaNusamIvaMma // taM pi paloiyamettaM, dhaNuhaM [ kira] devayApahAveNaM / soraga - jalaNapalittaM, te savve dahiumAdattA // tatto jalaNapalittA, jIyaM ghettuM jhaDa tti nAsaMti / jIvaMtanaro'vassaM, pAsai bhaddANi ii muNiuM // navakAriUNa bhIyA, bhAMti accaMtavevirasarIrA / 'kuNau sivaM [.....], pasiuM kaNNA ya dhaNuhaM ca // jai vi virUvA u daDhaM, ghariNIo amha maNasA vi taha vi / sIyaM nA'hilasAmo, kayA nivittI dhuyamimI ' // iya vilavaMte khayare, daTThaNa samuTThio tao rAmo / savve maMbhIsaMto, uvasaggaM taM nivAraMto // tatto niyasattIe, taM dhaNuhaM vAmapANiNA ghettuM / niyacalaNovari koDiM, kAUNa caDAviyaM teNa // tatto sAhukkAre, savvehiM vi khayarehiM ghuTThami / apphAliUNa puNaravi, guNAu vihaDAviyaM cAvaM // 'kuNasu sajIvaM' bhaNio, ya lakkhaNo teNa vi taheva / sajjIvaM kAUNaM, apphAleuM pale mukkaM // eyaMmi aMtaraMmI, sIyA tuTThA galaM [ mi] rAmassa / khivai[ya mAlaM] teNa vi, pariNIyA sA vibhU[I]e // bharaho vi rAmasatti, daTThUNa aNovamaM aivisaNNo / ciMtai maNeNa - 'pecchaha, jAyANa vi ekkajaNaeNaM // puNNehiM esa ahio, mahilArayaNaM jaguttamaM sIyA / laddhA teNa imeNiM, kAyavvamao mayA puNaM' //
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ [149] nAUNa kegaIe, bhAvaM bharahassa sAhiyaM paiNo / bhaNio ya 'jaNayabhAyA, kaNamo(go) nAmeNa atthettha // suppahadevIdhIyA-bhaddAnAmaM sayavaraM vihiuM / taM pariNAvaha bharahaM, vaccai jA so ma(na) nivveyaM' // iya bhaNie taM kaNagaM, bhaNiUNaM dasaraho karAvei / bharahaparigeNhaNatthaM, bhaddAe sayaMvaraM dhIyaM / / miliyANa naravarANaM, gahio bharaho sayaMvare tIe / vittaM pANiggahaNaM, Thio ya saMdAmio tIe / niyaniyaThANesu gayA, te savve kheyarA naravarA ya / niyasuya-suNhAsahio, niyanayariM dasarahanivo vi // tatto sANyapare. caunANI saMghaparivaDo sarI / nAmeNa saccabhUI, vivittadese samosario // tassa ya vaMdaNatthaM sapariyaNo niggao dasaraho / io ya rahaneuracakkavAlapurA caMdagaI bhAmaMDalasuyasamaNNio sapariyaNo rahAvattapavvae devavaMdaNatthaM calio / vaMdiUNa ya niyattaMteNa sAeyapure dasarahAINaM dhammaM kahamANo so saccabhUI sUrI diTTho / tao avayariUNa sUriM vaMdittovaviTTho dhammasavaNatthaM / sUriNA vi nANeNa jANiuM bhAmaMDalassa ajja vi sIyAe uvari viruddhagaruyANurAgaM tahA nivveyakAraNaM ca bahUNaM jIvANaM bhavissai tti sAhio savittharo caMdagaipupphamaI-bhAmaMDala-sIyAINaM puvvajammavaiyaro / tao taM souM saMjAyajAI(i)saraNo mucchio bhaamNddlo| tao laddhaceyaNe Nevameya'ti vottuM sAhio savvo vi sUriNA bhaNio dasarahAINaM saannubhvpuvvjmmvuttNto| te vi taM souM paramasaMvegamuvagayA / / sIyA vi samavasaraNatthA taM soUNa 'eso so mama sahoyaro jo bAlabhAve avahario Asi'tti kaiya(kaya)nicchayA sANaMdamuTThittA samAliMgai bhAmaMDalaM / teNA'vi 'bhagiNi'tti gADhaM bahumaNNiyA sIyA / tao harisieNa bhAmaMDaleNa samAliMgiyA rAmAIyA savve vi baMdhavA / tatto dasaraha-caMdagaIhiM pavaNavegaM nAma vijjAharaM pesiUNA''NAvio ma(mi)hilApurIo savidehIpariyaNo bhAmaMDalapiyA jaNao / vimANArUDho so vi samAgao / vaddhAvio puttAgamaNeNaM / jaNaeNa vi gurunehao bahi(hu)manniUNa bhAmaMDalaM dinnaM hiyaicchiyaM vaddhAvaNayaM / tao caMdagaI dinnabhAmaMDalarajjo saccabhUisUrisamIve nikkhaMto / bhAmaMDalo vi savvasammaeNaM gao rahaneuracakkavAlapuraM ti / __ tao saMjAyapaccao dasaraho sUri bhaNai - 'bhayavaM ! sAhasu mama puvvajammAiM' / bhayavayA bhaNiyaM - 'suNa / seNAure nayare bhAvaNassa vaNiNo dIvigAe bhajjAe sA(u)vatthI nAma dhIyA sAhUNaM paDiNIyA tumaM Asi / tao niddhammattaNao nara-tiriesu hiMDittA kaha vi kammanijjarA[e] aMgaure dhaNassa suMdarIbhajjAe varuNo nAma putto jAo / tattha ya aIva dANaruittaNao samuvajjiyabhogahalio dhAIsaMDe uttarakurummi jolAhammita(o) jAo / tao devo hoUNa cuo pukkhalAvaIvijae pukkhalAe nayarIe naMdighosassa raNNo puhaI devIe naMdivaddhaNo nAma putto jAo / ThaviUNa ya tumaM rajje jasoharasUrisamIve
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ [150] nikkhaMto nNdighoso| tao kAlaM kAuM gevejjesu devo jAo / naMdivaddhaNo vi sAvago pAliyarajjo mariUNa baMbhaloe devo jaao| 'tao cuo avaravidehe veyaDDhapavvae uttaraseDhIe sasipure nayare rayaNimAlissa vijjAharassa vijjula(lla)yAe bhajjAe sUraMjao [nAma putto jAo ] / aNNayA ya rayaNamAlI vajjanayaNavijjAharovari raNatthaM calio sIhauraM nAma nayaraM patto / tattha ya taM sIhauraM vijjAe palIviumADhatto rayaNamAlI / etthaMtaraMmi ya bhaNissamANovamacco(nno)varohiya jIvadeveNa sahassAradevalogAu diNNovaogeNA''gaMtuM bhaNio rayaNamAlI - ___ 'mahANubhAva ! mA mA mahApAvaM evaMvihaM samAyarasu / jao aNNajamme vi tumaM bhUrinaMdaNo nAma rAyA Asi / kayA ya nivittI tae maMsabhakkhaNassa / tao puNa uvamacca( nu)nAmeNuvarohieNa bhaMjAvio maMsaniyamaM / khAvio maMsaM / uvamacco(nno)varohio vi kayA vi mArio khaMdanAmeNaM puriseNaM / tao gayavaro jAo / so vi ya gahio bhUrinaMdaNeNaM / tao gayavaro vi mArio saMgAme tasseva bhUrinaMdaNassa ranno gaMdhArAe devIe arisUyaNo nAma putto jAo / so ya saM[jAya]jAIsaraNo pavvaio mariUNuvavaNNo sahassAre devo / so ya ahaM ti / bhUrinaMdaNo vi mariumaraNNe ayagaro jAo / tattha vi vaNadavadaDDo mariUNa bIyapuDhavIe neraio jAo / tattha ya mae tumaM gaMtuM paDibohio / tao uva(vva)TTo samANo iha rayaNamAlI tumaM jAo tti / tA nAUNevaM mA maMsaniyamabhaMgamiva saMpayaM pi kuNasu muhA pAvamimaM' / _ 'tao soumevaM niyatto saMgAmAo rayaNamAlI / kulanaMdaNaM nAma puttaM rajje ThavettA saha sUraMjaeNa niyaputteNaM tilayasuMdarasUrisamIve nikkhaMto / kAUNa ya tavaM mariUNuvavaNNA do vi jaNA sukkadevaloe / tao sUraMjayadevo caviUNa tumaM dasaraho nAma rAyA jAo / rayaNamAlidevo vi caviUNa mihilApurIe jaNao nAma rAyA jAo / arisUyaNadevo puNa sahassArAo cuo jaNayabhAyA kaNago nAma jAo / jo uNa dasaraha ! tuha puvvi naMdivaddhaNajamme naMdighoso nAma piyA kayapavvajjo gevijjesuM gao Asi so'haM naMdighosadevo caviUNa saMpayaM saccabhUI nAma sUrI jAo' / tao soumevaM nivvitto(nno) dasaraho kayapavvajjAbhippAo vaMdiUNa sUriM samAgao rAulaM / tatto sAmaMtajaNaM, AmaMteUNa sevagajaNaM ca / aMteura-paurajaNaM, saMbhAsai so jahAnAyaM // suyavaggaM pi asesaM, rAmaM taha lakkhaNaM ca bharahaM ca / tatto nikkhamaNatthaM, pucchai taM pariyaNaM savvaM // bharaho bhaNai - evaM saMbhAseMtaM, dasarahaM daTThaNa virAgamAvaNNo / 'tAya ! tae ceva sahA'hamavi pavvaissAmi'tti / / kayabhippAyaM cevaM, bharahaM nAUNa kegaI muNai / 'na ya me paI na putto, pavvajjAujjayA do vi' / iya ciMtiuM maNeNaM, gaMtuM viNaeNa bhaNai naranAhaM / taM kegaI 'narIsara !, ajja varaM mama payaccheha / /
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ [151] jo taiyA mama dinno, sayaMvaraMmI narIsarehi samaM / saMgAme saMjAe, tuTeNa tae pasIUNaM' // iya bhaNie bhaNai nivo, 'pavvajjaniyattaNaM pamottUNaM / avasesaM parijAyasu, jaM sAhINaM pie ! majjha' // sA bhaNai - 'sAmi ! evaM, jai taha cittaM virAgamAvannaM / tA sayalamimaM rajja, dijja[u] bharahassa pasiUNaM' // iya bhaNie naravaiNA, bhaNiyaM - 'geNhau na ettha vakkhevo' / lakkhaNasahiyaM rAmaM, vAhariuM dasaraho tAhe / / pabhaNai te neheNaM, 'putta ! mae tosieNa saMgAme / dinno varo imAe, kegainAmAe bhajjAe // so ajja bharaharajjeNa, jAio tA kimettha karaNIyaM ?' / te Aha - 'tAya ! dijjau, rajjaM bharahassa avigappaM / / jo kegaIe diNNo, tuTTeNaM tae amha jaNaNIe / taiyA tumhehiM varo, dijjau so amha vayaNeNaM' // iya suNiuM suyavayaNaM, vimhiyahiyao udArayaM tesiM / jA ciMtai naranAho, bharaho tA tattha saMpatto // jaNayapuripatthaNatthaM, veraggamuvAgao bhavaviratto / pavvajjAgahaNakae, namiuM savve vi uvaviTTho / bhaNio narIsareNaM, kegaivara-rajjajAyaNaM kahiuM / 'putta ! paDicchasu rajjaM, aNunAyaM tujjha rAmeNaM' // so bhaNai - 'tAya ! cittaM, majjha virattaM imANa visayANaM / mA evaM bhaNasu mamaM, pavvajjAgahaNakayacittaM // aNNaM ca rAmaevo, ucio rajjassa tAya ! tA desu / / rAmassa imaM va(ra)jja, kAUNa maM gurupasAyaM' // rAmo vi hAya(Aha ?) - 'bhAyara !, mA kuNa tAyassa aliyavAittaM / paDivajja imaM rajjaM, kegaivarajAiyaM vIra !' // so Aha - 'tae supurisa !, payAvamANaMmi dIharaM kAlaM / nA'haM karemi rajjaM, acchau iha aNNajamme vi' // nAUNa rAmaevo, 'na esa rajjaM mae ThieNettha / kuNai bharaho kayAi vi, tA vaNavAsaM pavajjAmi' // iya ciMtiUNa bhaNiyaM, - 'tAya ! mae saMThieNa iha bharaho / na kuNai rajjamavassaM, tA'haM pavisAmi vaNavAsaM' // gahiuM bharahaM hatthe, bhaNiUNa imaM 'tae aNuDheNaM(yaM) / tAyavayaNaM mahAyasa !, jaNaNIvarajAyaNamavassaM' //
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ [152] iya bhaNie tuNhikko, ahomaho lajjio Thio bharaho / rAmo vi paNamiUNaM, jaNayaM saMpatthio dhIro / / daTuM suyaM payarTsa, dasaraharAyA maNogayaM dukkhaM / asahaMto aNavarayaM, mujjhai suNNaM paloei // rAmo vi niyaM jaNaNi, namiUNaM bhaNai - 'khamaha mama aMbe ! / jaM kiMcI avaraddhaM, ayANamANeNa bAlatte // dUrapayA(e)saM vaNavAsapatthio bharaha[ra]jjagahaNatthaM / tA aMbi ! na kAyavvaM, tumae maNadukkaDaM kiM pi' / suNiuM cemamauvvaM, rAmuttamaIva soyasaMjaNaNaM / jaNaNI dhasa tti paDiyA, dharAe avarAiyA tassa // pesalamahurehiM suhAvahehiM vayaNehiM rAmadevo vi / taM saMThaviuM paNamai, avasesaM mAipamuhajaNaM // gai(ya)-turayAI savve, paloiDaM mahuraniddhadiTThIe / AucchiuM asesaM, piyarajaNaM bharahamAIyaM / / calio gahiuM cAvaM, namiuM sIyA vi sasura-sAsujaNaM / Aucchiya sahivaggaM, saMcaliyA rAmapiTThIe / taM saMcaliyaM daTuM, saMcalita(o) lakkhaNo gahiyacAvo / hiyaeNa viciteMto, 'pecchaha tAeNa jaM vihiyaM / / to kiM harAmi rajjaM, tAyaM avamaNNiUNa bharahassa ? / ThAvemi rAmadevaM, rajje payapAlanasamatthaM ? | ahavA na juttameyaM, na jeNa giNhai mahAjaso rAmo / cattaM taNaM va rajjaM, tAyaM aNumaNNamANeNa' // iya ciMtiUNa namiuM, jaNaNiM avarAiyaM tu rAmassa / pabhaNai - 'aMbe ! amhe, vaNavAsaM patthiyA iNhi' // sA taM bhaNai ruyaMtI, 'puttaya ! rAmeNa saha bhalejjAsi / taM mottuM jeNa vaNe, natthi sahAo mama suyassa' // 'savvasi(ssa) so sahAo, jayaMmi jIvANamettha duhiyANa / jaM puNa tassa'nno iha, hoi sahAo na taM juttaM' // iya bhaNiuM niyajaNaNiM, namiuM AucchiUNa ya sumittaM / saMbhAsiyasavvajaNo, calio rAmassa maggeNaM // savvaMteurasahio, asesasAmaMtamaMtijaNakalio / pAikkapurajaNeNa ya, rAyA vi samaMtao calio // tehiM vi caliehiM, ruyaMtiyAoM suyasogadINavimaNAo / namiUNaM jaNaNIo, niyattiyAo kahaM kaha vi //
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 153 ] jaNao vi paNamiUNaM, niyattio rAma-lakkhaNehiM so / aNavarayaM mujjhaMto, poyamANo sue bevi // maMtiyaNaM pi asesaM, sa (sA) maMtajaNaM ca sevagajaNaM ca / nAyarajaNaM ca savvaM, niyattiyaM rAmadeveNa // sAeyapurI jAyA, aNNaM (suNNA ?) vi[va] rAmalakkhaNavioe / na jaNai jaNassa dhI (dhi) iM, uvvevaM jaNai dIsaMtI // te ya rAmalakkhaNA vasimaM vasimeNa vaccaMtA khANa - pANavatthAIhiM sammANiUNa dharijjaMtA vi jaNa balAmoDIe vaNamaNusaraMti tti / io ya bharaho tANa vioe vimaNa-dummaNo vivajjiyasayalakaraNIo necchai jaNaeNa dijjamANaM pi taM rajjaM / evaM ca AyaNNo dasaraharAyA pesei sayalasAmaMte rAma-lakkhaNaniyattaNakae / diTThA ya hiM vaccamANA pacchimadisAhuttaM / paNamiUNa ya bhaNiyA bahuvihaM pallaTTaNanimittaM / jAhe na niyattA bahuvihaM pi bhaNijjamANA, tao te vi patthiyA sa(sA) maMtehiM (tA) na niyattaMti bhaNamANANa vi rAma-lakkhaNANaM / tao pattA pAriyAyadesAsaNNaM aNeyaduma- sAvayAulaM pa( pA ) riyAyaM nAma mahAraNNaM / tattha ya gaMbhIrAvattA nAma agAhA mahAnaI / tahiM nivvattiyakhANa - pANa- bhoyaNA bhaNiyA te rAmadeveNa 'imA aNorapArA aiduttarA mahAnaI / imaM ca vasaNAi [ a ]virahiyaM aNeyapaccavAyaM bhImasAvayAulaM mahAraNNaM / tA niyattiyavvaM tumhahiM / na ettha asthi nivvAho / tahA amhasaMtiyA gaMtUNa sAhiyavvA tAya - bharahAiyANaM savvesiM kusalapattI' / evaM ca saMbohiUNa bahuvihaM niyattiyA te balAmoDIe pauma - lacchIharehiM / - tao kAUNa bhuyAvalaggaM sIyaM tariUNuttariUNuttAra (ri) o taM naI rAmadevo saha lakkhaNakumAreNa / te vi viloyamANA tAva ThiyA jAva te samuttariyasariyA adaMsaNamuvagayA / [tao] niyattiUNa samAgayA sAeyapuriM / siddhaM ca dasaraha - bharahAiyANaM savvaM jahAvattaM / dasaraheNa bhaNio bharaho - 'na te tAva niyattA | tA sutta (ya) ! uvavisasu tumaM rajje / ahaM puNa karemi pavvajjaM' / na icchiyamaNeNa bhaNiyaM ca 'tAya ! niyattAvemi te ahaM gaMtUNaM' / - - imaMmi aMtare daTThUNa aNavarayaM mahAsoyapUriyahiyayAo paidiNaM pi puttasoeNa kaluNasaddeNa sadukkhaM ruyamANI[o] rAma-lakkhaNajaNaNIo [pecchiUNa] pacchAyAveNa puNa samAgayacittA ( ? ) samAgayA kegaI / bhaNio ya imAe saha bharaheNa dasaraho 'na sohae nikkaMTaM pi bharahassa dijjamANaM imaM rajjaM viNA rAmadeva-lakkhaNakumAravarehiM / aNNaM ca tesiM jaNaNIo tavviogajaNiyagurusaMtAvAo mahAdukkhadukkhiyAo ruyamANIo duhaM ciTThati / tA niyattAvehi putta (ttaM) gatuM mae sahio te kumAre' / imaMmi bhaNie, saha jaNaNIe sAmaMta- maMtiloyasahio payaTTo bharaho dasarahANumaeNa / pu ( pa ) tto aNavarayapayANaehiM taM raNNaM / diTThA ya samaM sIyAe samAvAsiyA raNNamajjhe kuNamANA vaNaphalehiM sarIraTThiiM / daTThUNa ya samAgaMtuM sammANiyA pAyavaDi (Da)NeNa tehiM taha sIyAe ya kegaI bharahamAyA / avagUhio ya bharaho pAyavaDaNuTThio saha sAmaMtaloeNa / acchiUNa ya suheNa pamoyavattAkahAhiM kayauciyapANavittiNA suhAsaNattheNaM savvesiM bhaNiyaM bharaheNa 'kimaNAhaM maM mottUNa patthiyA tumhe vaNavAsaM ? tA pasiUNa kayaguruaNuggahA niyatteha / tAyavayaNamaNumannaha / tahA kuNau jeTTabhAyA rAmadevo rajjaM, lacchikumAro havau pa ( a ) tthANamaMtI,
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ [154] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNA ahaM puNa paDihAro, sattughaNo chatta-cAmaradharo / tA mA vilaMbeha, kuNaha eyaM tAyavayaNeNaM' / etthaMtaraMmi ya bhaNiyaM kegaIe - 'putta rAmaeva ! jahA bharaheNa tumhaM saMpayamAveiyaM tahA juttaM savvaM / viyappo / tA kAUNa jaNaNIe aNaggahaM vihiUNa bharahapasAyaM aNayattiUNa piuNo vayaNaM niyatteha hoUNa pasaNNamaNA / aNNaM ca - mahilAsahAvacavalAe'dIhapehiNIe saDhAe mAyAbahulAe jaM kiMci vavahariyaM mae tumhaM paDikUlaM taM savvaM khamijjau vihiUNa gurupasAyaM'ti bhaNiUNa saaMsuvAyA nivaDamANI calaNesu uddhariyA rAmadeveNa gahiUNa dohi vi karehiM uttimaMge / bhaNiyamaNeNa - 'aMbe ! mahAkulappasUyANaM khattiyANa kiM kayA vi havai aliyavAyattaNaM ? jaM mae bharahassa aNunnAyaM rajjaM, na taM havai aNNahA / tA na kiMci vattavvaM'ti / tao rAmeNa sAmaMtajaNeNa ya tattheva ThieNa ahisitto rajje bharaho / kao savvehi tassa paNAmo paumAiehiM / tao niyattiUNa kegaI AliMgiUNa bharahaM saMbhAseUNa savvasAmaMte saha sIyAe saMpatthiyA dakkhiNAvahaM / vaccaMti aNavarayapayANaehiM / bharaho vi niyattiUNa gao sAeyapuraM / tao dasarahaNa samappiyasayalarajjaMgo bharaho rajjamaNupAlai tti / dasaraho vi rAma-lakkhaNavioyasaMjAyagaruyasaMvego bahuparivAro saccabhUisUrisagAse mahAvibhUIe nikkhaMto tti / / io ya te rAma-lakkhaNA sIyAe sameyA vaccamANA cittakUDaM nAma pavvayaM volittA pattA avNtiidesN| tassa ya desassa ekkapaeseNa ahiNavuvvasieNaM vaccaMtA bhaNaMti - 'aho ! kassa vi bhaeNuvvasio saMpayameveso deso' / tao bhaNiuM(yaM) sIyAe - 'sAmi ! samavihurA'haM jAyA, na sakkemi saMpayaM(payaM) pi gaMtuM' / tao maggAsaNNA(NNa)vattiNaM vaDapAyavamekkaM daTTaNa tassa heTThao vIsamiumAraddhA / ciTThamANehiM ya tattha dUramaggagAmI diTTho ekko puriso / so ya rAmavayaNeNa hakkArio lakkhaNeNa, samAgao ya paNivaiumuvaviTTho purao / tao bhaNio rAmeNa - 'bhadda ! kimeso deso samuvvasio ? kattha vA tumaM calio ?' teNa bhaNiyaM - 'sAmi ! summau / atthi iha dese ujjeNI nAma nayarI / tattha sIhoyaro nAma rAyA / tassa dAsatura(dasaura)sAmI vajjayanno nAma sAmaMto / teNa ya kayAi pAraddhiM gaeNa vaNammi diTTho kAussaggattho pIivaddhaNo nAma sAhU / bhaNio ya - "kimettha raNNe Thio acchasi?" sAhuNA bhaNiyaM - "AyahiyaTuM" / vajjayaNNeNa bhaNiyaM - "kimeyAvatthassimaMmi ranne khANapANAirahiyassa tuhA''yahiyaM saMpajjissai ?" sAhuNA vi joggo tti kaliUNa kahio tassa devagurupasAyasaMjaNio saMtosasAro visesao dhammo / teNA'vi taM souM saMjAyasAvayadhammeNaM tasseva purao gahio niyamo jahA - "bhagavaM ! deva-gurU pamottUNaM na'NNassa mae jAvajjIvaM namiyavvaM" / tao sAhuM vaMdittA samAgao dasapuraM' / ___'evaM ca sAvayattaNaM paripAlayaMteNa ciMtiyaM vajjayaNNeNa - 'deva-guruvirahiyassa tassa mae kayapaNAmaniyameNa kahaM sIhoyarassa viNao pauMjiyavvo ?' ao karAviyA niyayaMgutthaNage rayaNamayA muNisuvvayajiNapaDimA / taM ca paDimaM nivesiuM uttimaMge jiNapaNAmapurassaraM kuNai sIhoyarassa viNayakammaM / evaM vaccai kAlo' / 'aNNayA ya kassa vi sayAsAo viyANiuM imaM vaiyaraM ruTTho vajjayannassa sIhoyararAyA / etthaMtaraMmi ya samAgao ekko puriso sAhai sIhoyarasamutthaM savvaM kovakAraNaM vajjayannassa / tao bhaNio vajjayaNNeNa
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ [155] so puriso - "kahaM tuma imaM viyANasi ?" teNa bhaNiyaM - "summau, kaiMdapure(kuMdapure) nayare saMgAmo atthi vANiyago / jauNA se bhajjA / tesiM vijja(jju )aMgo nAmA'haM sAvago putto / patto ya jovvaNaM / samAgao ujjeNIe gahiUNa kayANagaM kayavikkayanimitteNa / tattha ya aNaMgalayaM vesaM daTThaNa viddho kAmasarehiM / na lahAmi dhiyaM(iM) viNA tIe / vasiumAraddho samaM tIe / viNAsiyaM ca savvaM piuNA viDhattaM saha tIe atthajAyaM" / ' ___ 'bhaNio ya aNNadiNe ahaM tIe - "sIhoyarassa rAiNo siridharAe mahAdevIe jArisAI pavarakuMDalAI ciTuMti kannesu tArisAiM mamaM sigdhaM ghaDAvesu" / mae bhaNiyaM - "ghaDAvemi" / viNA ya attheNa na pArijjaMti ghaDAviuM / tao mae ciMtiyaM - 'avaharAmi tANi ceya rAiNo pattIe kuMDalAI / jao na aNNAI mama saMvahati / tehi ya viNA ma(na) esA mama bhavissai / ahaM ca na imIe viNA pAremi khaNamavi acchiuM' / imaM ca ciMtiuM samAgayAe rayaNIe vaMciUNa savve vi pAharie khaNiyaM khattaM raaybhvnne| ga[o] uvarimatalaM, jattha acchai rAyA samaM siridharAe / ' ___'etthaMraMmi u pucchio sIhoyaro mahAdevI[e] jahA - "mahArAya ! kiM te ajja uvvevakAraNaM ? jeNa ciMtAuro vva lakkhijjasi? na sevesi aruccaNimiva nAriM maNAyaM pi nidaM?" raNNA vi sAhiUNa puvvuttaM vajjayannavaiyaraM bhaNiyA devI - "jAva duvviNIo duTThanarAhivo ma(na) so mae mArio tAva natthi mama nidda"tti / imaM ca nisAmiuM coriyAniyatto'haM sAhammii(ya)ttaNao turiyaturiyametthA''gao / kahiyA tuha vattA / saMpayaM puNa jamuciyaM hoi taM vihejjasu' / ' 'tao soUNevaM kayA vajjayaNNeNa nayaraguttI / pihiyAiM dArAiM / kaiM(yaM) savvaM kaNa-taNa-jalAIhiM akkha(kkhU)NaM / imaMmi ya aMtare pesio sIhoyareNa vajjayannassa dUo, bhaNAviyaM ca - "jai mamA''gaMtuM na ya Namasi(na paNamasi) tA tuha natthi jIviyaM" / ' taM bhaNai vajjayanno, 'geNhau rAyA puraM ca desaM ca / gaya-turaya-davvajAyaM, aNNaM pi ya asthi jaM majjha // kiM tu mama dhammavAraM, deu nariMdo vayAmi jeNa ahaM / aMgaMteurabIo, avaraM desaMtaraM kiMpi // jA puNa mae paiNNA, gahiyA jaha - devayA ya sAhU ya / mottu na namAmi avaraM, sA na calai ettha jammaMmi' // imaM ca nisAma(mi)uM dUo sAhei savvaM gaMtUNa sIhoyarassa / sIhoyaro vi imaM desaM cUramANo gaMtuM rohei dasapuraM, na dei vajjayannassa jAyamANassa vi dhammaduvAraM / acchai ya so evaM tattha teNa rohio| tA deva ! imaM imassa desassa uvvasaNakAraNaM tumha sAhiyaM ti / jaM puNa tumhehiM pucchiyaM - 'kattha calio?' taM pi sa(su)mmau / ahameyasseva desassa egaMmi gAme vasamANo saMpayaM phaMphasIe nAsiUNa annattha gao / na ya saMvAhAbhAvao bhaMDagANi neuM sakkiyANi / tesiM ca gahaNatthaM puNo vi mahelihA(yA)e pesio / tA sAmi mokkalleha maM jeNa tANi ghettuM vaccAmi' / tao soumevaM diNNaM kaDisuttayaM tassa rAmadeveNa / so ya kayapaNAmo kaDisuttayaM ghettuM gao bhaMDagahaNatthaM ti / tao rAma-lakkhaNA payaTTA dasapurAbhimuhaM / pattA tassa bAhirujjANe / tatthaTThiyadevaharaMmi ya
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ [156] vNNNNNNNNNNNNN caMdappahasAmipaDimaM namaMsiUNovaviTThA egadese / tao rAmavayaNeNaM dasauramajjhe paviTTho lakkhaNakumAro / gao vajjayaNNasagAsaM / saMbhAsio ya teNa sAyaraM diNNAsaNo ya uvaviThTho / bhaNio ya teNa sUvayAro - 'lahu imaM mahANubhAvaM bhuMjAveha' / lakkhaNeNa bhaNiyaM - 'amha sAmI saha kalatteNa jiNahare ciTThai / na teNa bhukkhieNa ahaM bhuMjAmi' / tao rAiNA bhaNiyaM - 'payacchaha laDDagga(ga)-maMDagAIyaM icchAe imassa pavaramAhAraM' / dinno ya teNa / tao taM ghettuM gao lakkhaNo / bhuttA ya jahicchAe taM pavaramAhAraM savvarasapuNa(guNa)samiddhaM / bhuttuttareNa ya bhaNio lakkhaNo rAmeNa - 'peccha vajjayanneNa aNNAyaguNasarUvANa vi amhANa payacchiyaM paramabhoyaNaM / dhammio ya eso mahANubhAvo AvayAvaDio ya / jutto ya uvayArassa paccuvayAro supurisehiM kAuM / tA lakkhaNa ! gaMtUNa bhaNasu sIhoyaraM jahA - vajjayaNNeNa samaM pIIe vavaharasu / mA eyaM kayatthehi amha vayaNeNaM' / tao 'jahA''Nave[ha] 'tti bhaNiuM gao lakkhaNo / bhaNio ya sIhoyaro teNa - 'bharaheNa ahaM dUo visajjio tumha pAse imaM ca bhaNAviuM jahA - ettha samuddapajjatAe meiNIe ahaM rAyA / tA mA kuNasu vajjayaNNeNa samaM virohaM' / teNa bhaNiyaM - 'kiM bharaho na jANai guNadose ? jahA kila viNayajuttANaM ceva bhiccANaM pahU pasa(si)jjaMti mi(tti) ? mama uNa esa vajjayaNNo na vaTTai ANAe, jao mama paNAmaM pi na samAyarai / tA se(si)kkhavemi eyaM / kiM bharahassa imAe tattIe ?' tao bhaNiyaM lakkhaNeNa - 'kiM ettha bahuNA parijaMpieNa ? eyassa khameyavvaM savvaM pi mama vayaNeNa' / teNa bhaNiyaM - 'acchau tAva vajjayanno, jo tassa pakkhavAyaM vahai so vi mae haMtavvo' / tao lakkhaNeNa bhaNiyaM - 'kuNasu vajjayanneNa samaM saMdhiM maraNaM vA paDicchasu / natthi te jIviyaM jo khalasi bharahassa ANaM' / / tao soumevaM kuvio sabalavAhaNo tagghAyaNatthamuTThio sIhoyaro / lakkhaNeNA'vi gayAlANakhaMbhe(bhaM) ummUliUNa tassa savvaM pi loTTAviyaM balaM / tao vijjukkhittakaraNeNA''roDhuM gayavarArUDho pottAveDayaM gale dAUNa kaDDio sIhoyaro / 'kiM kimeya'ti cojjiyassa dasaurajaNassa pAgAramAruhittA paloyamANassa nIo rAmadevasayAsaM / tao sIhoyaro daTThaNa rAmadevaM paNamittA ya bhaNai - 'deva ! na tubbhettha acchaMtA mae viNNAyA / tA saMpayaM samAisasu jaM mama bhiccassa kiccaM' / rAmadevo bhaNai - 'kuNasu vajjayanneNa saha saMdhi' / sIhoyareNa bhaNiyaM - 'jaM devo ANavei' / tao rAmeNa hakkArio vajjayanno / so vi deve namaMsiUNa samAgao rAmamUlaM / bhaNai - 'kusalaM tumhaM ?' rAmeNA'vi 'kusalaM tumha daMsaNeNaM'ti saMbhAsiUNa bhaNio - 'uvavisaha' / uvaviTTho / tao bhaNio - 'kiM saMpayaM sIhoyarassa kIrau ?' vajjayanneNA'vi saviveyattaNao vinnAyavuttaMteNaM bhaNiyaM - 'nA'hamicchAmi kassa vi jIvassa pIDaM, tA pasAyaM kAUNa muMca sIhoyaraM' / tao rAmeNa 'mukko si' tti bhaNamANeNa mukko sIhoyaro / so vi ya 'mahApasAyaM' ti bhaNamANo kayappaNAmo uvaviTTho rAmassa puro| tao pasaMsio savveNA'vi jaNeNa vajjayanno visesao rAmeNaM / tao doNha vi rAmeNaM karAviyA nikkavaDasaMdhI / diNNAo aTTha niyakaNNagAo vajjayaNNeNaM lakkhaNakumArassa / sIhoyareNA'vi sAmaMtasahieNa diNNAyaM(iM) lakkhaNassa tiNNi kaNNagAsayAI / tao lakkhaNeNa bhaNiyaM - 'acchaMtu tAva eyAo kaNNagAo tumhaM ceva pAse jao bharaho amha
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ mmmm.......... 157] ANNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN bhAyA tAeNa rajje nivesio ciTThai / jayA ya niyabhuyabalovajjiyarajjo bhavissAmi tayA pariNa(Ne)ssAmi / saMpayaM puNa malayapavvaovari nivAsaM kAUNimAo jahA suheNa ciTThati tahA karehi(ha)' / tehiM vi 'taha' tti paDivajjiUNa bhaNiyaM 'mahApasAo'tti / tao visajjI(jji)o sIhoyaro / vajjayaNNo vi rAmavayaNeNaM paviTTho dasauraM / etthaMtaraMmi ya atthamio diNayaro / rAma-lakkhaNA vi tattheva vasiUNaM pahAyaMmi jAyA maggatthA / tao pahAyaMmi puNo vi tahaMsaNatthamAgao vajjayanno / na ya teNa diTThA / tao kAUNA'Iva maNami adhiya(iM) deve vaMdittA paviTTho nagaraM / jAyA ya tappabhiI sIhoyara-vajjayaNNANaM paramapIi tti / tao vaccaMtA rAma-lakkhaNA sasIyA saMpattA nijjalamegaM bhUmipaesaM / tattha ya pivAsApIDiyaM nAUNa sIyaM saMThiyA ekkaMmi niguMjujjANe / tao nAUNa kaha vi maggAsannaTThiyaM mahAsaravaraM gao jalatthaM lakkhaNakumAro / diTTho ya tattha kallANamAlAhihANeNa jalakIlAnimittamAgaeNa sapariyaNarAyaputteNa / tao tadasaNajAyahariseNa sasaMbhamamuttariUNa paNivaio lakkhaNakumAro / pucchio kusalavattaM / jAo ya tassa lakkhaNaM nirUveMtassa mayaNubbhavo mahAsarIravigAro / tatto kAmAyatto avaso so bhaNai lakkhaNakumAraM - 'ettheva ajja bhuMjaha / samAgao esa AhAro' / tao [vinnAyaM] lakkhaNeNa jahA - "esA mahiliyA purisaveseNa kAraNatthaM ciTThai, bhaNai ya sAyaraM / tA na ko vi doso ettha bhuMjamANANaM'ti ciMtiUNa bhaNiyaM - 'mama pahU samaM bhAriyAe ettha ujjANe ciTThai / tA na ahaM teNa virahio bhuMjAmi' / kallANamAleNA'vi 'taM ettheva ANAvemi'tti bhaNiuM pesiya(o) niyayapurio / teNa ya gaMtuM paNamiUNa ya bhaNiyaM - 'deva ! jattha tumha bhAya(yA) kallANamAlA(lo) ya rAyautto ciTThai tatthA'NuvaroheNA''gamaNaM pasAo kIrau' / souM cemaM gao saha bhAriyAe rAmadevo / tao kallANamAleNa kayapaNAmAisammANo uvaviTTho diNNAsaNammi / tao nivesiyAo tattha pdduddiio| kayaM NhANAikiccaM / vitthi(ttha?)rio paramAhAro / bhuttA savve vi jahicchAe / tao suhAsaNatthANa kallANamAlA pavisiuM bIyapaDauDIe kayaramaNInevattho payaDaveNIdaMDo ya maMtivayaNeNosAriyasavvaniyayapuriso saha subuddhimaMtiNA paviTTho tANa samIve / diTThA ya sA tehiM surasuMdari vva ruuvsNpnnaa| rAmeNa tao bhaNiyA, - 'bhadde ! [taM] kiM puriseNa veseNa / kIlasi varataNuyaMge !, sAhasu niyayaMmi rajjaMmi ?' || sA lajjoNayavayaNA, pabhaNai - 'nisuNeha deva ! pasiUNa / mama rAyakumaranevattha-dhAraNaM jeNa kajjeNa // imaMmi kUyacaMde nayare vAlikhillo nAma rAyA / puhaI tassa devI / sA ya AvaNNasattA sNjaayaa| aNNayA ya mecchehiM jujjhe baMdhiUNa nIo kUyacaMda(dA) vAlikhillo / jAyA ya ahaM puhaIe dhUyA / subuddhiNA ya maMtiNA goviUNa payAsiyA ahaM puttattAe, siTuM ca amha sAmiNo sIhoyarassa - jahA - 'patto jAo vAlikhillassa bhAriyAe / teNa bhaNiyaM - 'so havau tattha rAyA vAlikhilassa rajje jAva vAlikhilassa samAgamo havai' /
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ [158] ANNANNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN vaDDiyA ya ahaM dehova[ca]eNa kalAkalAveNa ya purisanevatthadhAriNI / na keNA'vi pariNNAyA jaNaNiM maMtiyaNaM ca vajjiya / ciTThAmi ya imaM rajjaM kuNamANI, payacchamANI ya tesiM micchANa daviNajAyaM jaNayavimoyaNatthaM / na muyaMti te, kevalaM gehaMti atthajAyaM / tA pasiUNa tahA kuNaha jahA so muccai baMdhaNaguttIo mama jaNao / nAo ya mae tumha balaparakkamo sIhoyara-vajjayaNNasaMjAyamahAvairasaMdhikaraNeNaM' / imaMmi bhaNie bhaNiyaM rAmeNa - 'tAva kuNasu imiNA ceva veseNa tumaM ettha rajjaM jAva tattha gaMtUNa tumha jaNayaM vimoemo' / tIe bhaNiyaM - 'mahApasAo / ko anno paDivaNNavacchalo mottUNa tumhe mhaannubhaave'| tao bhaNiuM(ya) subuddhimaMtiNA - 'esA lacchIharassa niveiyA kaNNagA / tA pariNeu kumAro / tumha vayaNeNaM' / rAmeNa bhaNiyaM - 'evaM hou / kiMtu amhe paoyaNatthaM saMcaliyA desaMtaraM tAyavayaNeNa / tA tAva ciTThau esA jAva puNo vi niyattANa ya pariNehI avassaM imo eyaM / mA ettha kuNaha kiM pi viyappaMtaraM' / evaM ca ciMtiUNa tammi ujjANasarovare paramagoTThIe tiNNi vAsare [gamiUNa] viNiggayA rayaNIe suhapasutte savvaloe / pahAe ya sA kaNNagA apecchamANI te tattha kAUNa niyayamaNe garuyaM saMtAvaM paviTThA taM niyayapuraM, ciTThai ya kuNamANI teNeva vihiNA niyayarajjaM / rAma-lakkhaNA vi kameNa saMpattA nammaI( yaM) nAma naiM / taM ca sIyAe samaM lIlAe samuttarittA govAla-paMthiyajaNeNaM vArijjamANA vi paviThThA viMjhADavIe / tIe ya dussaMcArAe kaTuyakaMTaillarukkhaTThiyavAyasakarAlasadaM dAhiNadisAe soUNa bhaNiyaM sIyAe - 'aho ! uddegagArao kakkasameso karakarato kAo avassaM kalahaM sUei / varaM jo esa bI(pi)o mahurakhIrataruTThio mahuraM vAsai so vijayaM niveyai'tti / tao bhaNiyaM rAma-lakkhaNehiM - 'evameyaM' / mANiUNa ya taM sauNaM jAva vaccaMti thovaM bhUmibhAgaM tAva diTuM gaheriyagAmaghAyaNatthaM samAgacchamANaM mecchabalaM / tao mecchehiM daTThaNa sIyArUvaM bhaNiyA niyayapurisA - 'imehiM eyaM itthIrayaNaM avahariUNa kassa vi ihA''NIyaM / aNNahA desiya-kappaDiyapAyANaM kuo eesiM evaMvihassa pahANaMgaNArayaNassa saMbhavo? tA imaM eesiM jeNa amha sAmI imIe samappiyAe to dei bahayaM atthasaMcayaM' / imaMmi bhaNie te pahariuM samADhattA / lacchIhareNa ya daTThaNa rU(te) paharamANe bhaNio rAmadevo - 'tumaM tAva ciTTha ettha samaM sIyAe jAva ahaM ee kIDasaricche aDavinivAsino(No) sAvajje tAsiuNA''gacchAmi' / tao teNa lIlAe AroviyaM taM vajjAvattamahAcAvaM / apphAliyA tassa pahuMcA / tassaddeNa ya vihalaMghalIhUyA savve vi mecchA / so vi mecchAhivo tassa daTTaNa parakkama niyayasennaM ca vimukkAuhaM pulaMta-paDaMta-palAyamANaM cAuddisi pi paloiUNa ciMtai jahA - 'na samatthA amhe imANaM paloiuM pi, ciTThau tAva jujjhiuM / tA mANaM mottumimesiM saMpayaM paNAmo ceva jutto / anno natthi chuTTaNovAo / uttamA ya ee parakkamao, tA'vassaM gheppaMti paNAmakaraNeNaM' / tatto vimukkAuho hoUNa [avayariUNa] ya rahAo nivaDio calaNesu rAmadevassa / nivArio ya lakkhaNo paharamANo aNeNa mecchANa / tao mecchAhivaI bhaNai - 'deva ! nisuNehi - 'atthi kosaMbI nAma nayarI / vesAvalo(naro) tIe vippo / bhajjA ya tassa sAvittI nAma / tesiM ahaM putto nAmeNa ruddadevo / bAlappabhiI ca kUrakammakArI coriyAnirao paradArAsatto / savvahA taM
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ [159] natthi pAvaM jaM na samAyarAmi / aNNayA ya gahio khattamuhe pavisamANo rAyapurisehiM / niveio rAiNo / teNA'vi khamiyabahuvArAvarAheNa bhaNiyaM - 'bhinnaha sUliyAe / na esa pAvakammo viramai coriykrnnaao| tao ahaM khaMdhAroviyasUlo kayakaNavIramAlAharaNo bhamADiuM tiya-caukka-caccaresuM nIo msaannbhuumiie| divo ya dINavayaNo sAvagavaNiNA / dAUNa ya atthajAyaM muyAvio, bhaNio ya - 'mA evaM puNo karejjasu' / tao ahaM tassa uvaroheNa pariccaiUNa taM desaM paribhamamANo samAgao imaM palliM' / 'ettha ya vasamANo bhillehiM kayakAgAhihANo dAruNakUrakammattaNao ThAvio mecchAhivaI / ettha ya Thio lUDemi gAma-nayara-visae / ANemi gohaNAIyaM haTheNa vasimAo / geNhAmi naravariMde vi baMdaM / na ko vi mama samattho raNe Asi ittiyaM jAva kAlaM / tumhaM puNa deva ! daMsaNamettaM pi soDhumasamattho / tA siddho AesayArI / bhaNaha, kiM karemi ?' rAmeNa bhaNiyaM - 'jai evaM tA samANittA muyaha vAlikhillaM' / teNA'vi 'mahApasAo'tti kAUNA''NAvio tattheva vAlikhillo / tao rAma samakkhaM sammANittA mukko mecchAhiveNa vAlikhillo / rAmeNA'vi kayappaNAmo saha mecchAhiveNa vAlikhillo pesio niyaM kUvacaMdanAmanayaraM / paviTTho ya so tattha mahAvibhUIe / ANaMdio pariyaNeNaM / diTThA ya sA teNa kallANamAliNI dhUyA / sAhio ya paropparaM rAmalakkhaNasamAgamavaiyaro / kAo vi kayakicco pesio niyapalliM vAlikhilleNaM ti // tao rAma-lakkhaNA laMghiuM viMjhADaviM pattA viyaDaM nAma desaM / tattha vi uttariuM tAviM mahAnaiM kameNa laMghiUNa ya taM desaM pattA desaMtimaM [aruNaggAmaM] nAma gAmaM / tattha ya nAUNa pivAsAbhibhUyaM sIyaM paviTThA kavilanAmassa aggihottiyabaMbhaNassa gihe / pAiyA tassa susammAhihANAe baMbhaNIe sIyalaM salilaM / uvaviTThANa ya samAgao kavilo / so ya payaIe ceva virUvasiromaNI mahAduTTho ya / te daTuM ka(ku)vio taM baMbhaNiM bhaNai - 'kimeyANaM malamaliNakappaDiyANaM ghare paveso dinno ? jao savvaM pi mama gharameehiM asuIkayaM / tA nIsaraha sigdhaM / kimajja vi mama loyaNANaM purao ciTThaha ?' evaM taM savamANaM sIyA daTTaNa bhaNai - 'varatarayaM so hojja viMDa(jha?)vAso jattherisadumma(mmu)ho natthi' / 'avi ya - matthai taruvaru kari dhaNuhu dhaNiya na melhai pAsu / kanni na paisai khaluvayaNu suhau pulidaha vAsu // ' gADhaM ca soUNa kavilassa kalayalaM samAgao savvo vi gAmajaNo / teNa ya vArijjamANo vi jAva na thakkai kavilo tAva lakkhaNeNaM saMjAyaroseNa vaMkachapparapAesu ghettumahomuho ghisiNiyAe kaDDiUmADhatto / tao rAmeNa bhaNiyaM - 'lakkhaNa ! bAlitthI-pasuvaggaM, samaNaM go-mAhaNaM vimukkatthaM / vuDDhe pisAyagahiyaM, mA haNasu kayAvarAhaM pi' / tao lakkhaNeNa mukke kavile puNo vi payaTTA / paMthe vaccaMtANa ya samAgao pAusakAlo / tao dUmijjaMtA jaladhArAhiM gayA bahalapatto(tte) egaMmi vaDe / ThiyA ya tassa heTThao / tao bhaNiyaM rAmeNa - 'aho sohaNo esa vaDapAyavo / imaM ca AsayavihaNaM mahArannaM / tA ciTThAmo ettheva jAva volei
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ [160] NARAN pAusakAlo' / imaM ca souM tavvaDanivAsiNA bhagga(ibha)kaNNanAmeNaM ciMtiyaM jakkheNaM- 'aho nA'hameesiM bha(te)yaM [sahiuM] samattho / thirA ya ee ettha jAyA / tA sAhemi niyasAmiNo gaMtumeyaM' / ciMtiUNa ya gao gokaNNajakkhasamIvaM, bhaNai ya - 'sAmi ! uvvAsio haM vaDAo kehiM vi niruvamarUvadhArIhiM aagNturohiN| tA te niddhADittA mama parittANaM kuNasu' / tao so soumevamuvautto jAva pecchai avahIe bhavissabaladeva-vAsudeve rAma-lakkhaNAhihANe jaNayaANAe samAgae / ciMtiyaM ca'NeNa - 'iMdAINaM pi pUyaNIyA ime mahANubhAvA / tA niyayasattIe ahaM pi eesiM samAgayANaM karemi vacchallaM' / ciMtiuM cemaM samAgao turiyagaIe / tao teNa ekkAe rayaNIe pasuttANaM suheNa tesiM nimmaviyA rAmapurI nAma puravarI jo(jA) ajjavi summai satthesu vikkhAyA / avi ya - bArasa dIhA nava joyaNAI vitthAravitthaDA jA u / dhaNa-jaNa-kaNagasamiddhA, go-mahisi-jaNAulA rammA / dhavalahara-vAvi-dIhiya-toraNa-pAyAra-AvaNa-vaNehiM / maNi-mottiya-hema-pavAla-rayaNa-vatthAsaNehiM ca / / sA evamAiuvagaraNa-sohiyA pavarava(pu)rI teNa / jakkheNa vinimmaviyA, jA diTThA kuNai gurutosaM // te pAhAuyamaMgala-pabohiyA gIyamaNahararaveNa / pecchaMti paramanayariM, gaya-haya-raha-joha-sAmaMte // evaM pamoyakaliyA, sevijjaMtA ya jakkhapurisehiM / ciTThati suhAsattA, rannaMmi purIe pavarAe / io ya so mAhaNo kavilo aNNaMmi divase uTThio pahAe paviTTho tIe araNNADavIe phalAinimittaM / bhamamANeNa ya diTThA tattha sA purI / ciMtiyaM ca - 'aho adiTThA assuyapuvvA ya kAi esA nayarI / ahavA nicchayatthaM pucchAmi kamavi' / tao mahiliyArUva-nevatthI daTTha pucchiyA jakkhiNI - 'bhadde ! kA esA purI ?' tIe bhaNiyaM - 'sasIya-rAma-lakkhaNanimittaM saMpayaM gokaNNajakkhanimmiyA rAmapurI nAmesA / tahA bhadda ! tuma pi dAliddio dIsasi / dei ya ettha dINAINaM mahAdANaM rAmo / tA gaMtUNa taM maggasu jeNa suTTa dhaNaDDho hosi' / teNa bhaNiyaM - 'kaheha tadaMsaNovAyaM jeNa jAmi' / tIe bhaNiyaM - 'imIe nayarIe cattAri mahAduvArANi / tANi puNa nicchaM(ccaM) jakkhehiM rakkhijjaMti / nA'uvvo koi pavesaM labhai / kiMtu tIe puvvaduvAre maggaTThiyamatthi jiNabhavaNaM / teNa ya jiNabhavaNaM sAhujaNaM ca vaMdittA jai jAsi, tA lahasi pavesaM' / tao soumevaM gao jiNabhavaNe kavilo / daTThaNa ya taM devaM thoumADhatto / kahaM ? - tuha pahu ! daMsaNatuTTho, mukkho na muNemi tujjha guNaniyaraM / kiMtu pasannA muttA(dA), na hoi guNavajjie deva ! // tA jaM tumha mahAyasa !, nimmalajasavimala(li)yaMmi payakamale / paNayANa hoi bhAveNa, deva ! taM hou amhaM pi //
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ [161] tao gao muNisamIvaM / tehiM vi kahio tassa jIvadayAio savittharo jiNadhammo / taM ca souM haluyakammattaNao kavilo paramasAvao jAo / tao gaMtumaruNagAmaM teNa niyavuttaMtakahaNapuvvagaM bhajjA vi kayA sAvigA, bhaNiyA ya - 'vaccAmo rAmapurIe rAmadevasayAsaM / jeNa'tthapayANeNaM avaNei so amhe(mha) imaM mahAjammadAlidaM' / tao tIe saha gaMtuM rAmapurIe teNeva vihiNA vaMdittA deve gurU ya paviTTho rAyabhavaNaM / diTTho ya teNa suhAsaNattho rAmo sIyA ya / viyANiUNa 'eyANi tANi jANi gihAgayANi mae saviyANi'tti saMbhaMtaloyaNo nAsiukAmo iva io tao paloyamANo'valakkhI(kkhi)o lakkhaNeNaM / bhaNio ya 'bhadda ! sAgayaM tumha / bhayaM mottUNa bheTTasu rAmarAyaM jai kiM pi davvaM patthiukAmo' / tao nissaMko kavilo gao rAmaMtie / diNNAsIso ya davAviyAsaNe uvaviTTho / bhaNio rAmeNa - 'bhadda ! kuo tumamAgao ?' teNa bhaNiyaM - 'deva ! kiM na yANasi so'hamahammo jeNa tumhe giya(ha)mAgayA duvvayaNehiM khaliyAriyA Asi? saMpayaM puNa kimahaM devassa purao bhaNAmi ?' susammA'vi kahiyapuvvavuttaMtA gaMtUNuvaviTThA sIyAsagAsaM / tatto pasaMsiUNa kAravio NhANa-bhoyaNAIyaM rAmeNa dAumatthaM jahicchaM pesio kavilo / tao ya gaMtUNa sagihaM dAUNa dINAINa mahAdANaM naMdavaDiMsasUrisamIve nikkhaMto kavilo tti / tao samAgae sarayasamae nAUNa gamaNAbhippAyaM bhaNiyA gokaNNajakheNaM rAma-lakkhaNA - 'jai tumhe gamaNussugA tA khameha jaM kiMci mae sammaM na vaTTiyaM' / paumeNa bhaNiyaM - 'na tumha ettha atthi thevaM pi khUNaM, kiMtu khamejjaha savvaM jaM amha kaeNa ettha khaDaphaDiyA / na samatthA tumha'mhe paccuvayAraM viNimmaviuM' / evaM ca bhaNio ahiyayaraM paritosamAvaNNo gujjhagAhivo - paumassa dei hAraM, sayaMpabhaM; kuMDale kaNiTThassa / cUDAmaNiM ca divvaM, sIyAe suro paramatuTTho / icchiyasaraM ca vINaM, dAUNaM tANa gurupamoeNa / uvasaMharai puriM taM, mAyAe viNimmiyaM devo // te vi taM jaMbhagAhivaM saMbhAsiUNa payaTTA / laMghiUNa ya kameNa miTThavaNaphalAhAreNa tamaraNNaM saMpattA vijayapuriM paosasamayavelAe / AvAsiyA ya bAhiriyAe avaruttaradisAbhAyasaMThiyaujjANavaDapAyavassa ahe| tIe ya nayarIe mahIharo nAma rAyA parivasai / iMdANI nAma tassa bhAriyA / vaNamAlA ya pavaraduhiyA / sA ya bAlattaNapabhiI lakkhaNakumArassa muNiUNa guNasaMpayaM accaMtamaNurattA necchai kaM pi avaraM varaM / taiyA ya nisAmiUNa dasarahaM pavvaiyaM, viNiggae rAma-lakkhaNakumAre visaNNo gatIe jaNNo(tIe jaNago) / tahA vi taI kumAraNaM(kumAri) tti ciMtiUNa dinnA iMdanayare vasahanarAhivasuyassa suriMdarUvAhihANassa / sA'vi nAUNa imaM vaiyaraM kayamaraNAbhippAyA, 'na lakkhaNakumAraM vajjiUNa aNNassa kare laggAmi' tti kayanicchayA viNiggayA tIe ceva rayaNIe / vihinioeNa taMmi cevujjANe paviTThA jaMmi rAma-lakkhaNA ciTuMti / tao paviTThA uvavaNe devayAyaNe / kayA ya takkAlociyA devayAe pUyA / bhaNiyA ya devayA - 'mama aNNabhave vi lakkhaNaM vajjiya mA vihejjasu aNNaM varaM' / / tao vottumevaM gayA tayAsannaMmi vaDapAyavaMmi ta(ja)ttha te ciTThati pasuttA / diTThA ya lakkhaNeNaM taM
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ [162] vaDapAyavamAruhamANA / na ya kiM pi paripucchiyA, citiyaM ca - 'esA imassa uvavaNassa sAmiNI kA vi vaNadevayA vA / jeNa na erisaM rUvaM mANusINaM saMbhavai / ahavA mANusI esA dharaNIsaMbaMdhasamuvagayacalaNA ArUDhA vaDapAyavaM / tA nirikkhAmi kiM esA karei' / eyaM ca ciMtiuM nihuyapayasaMcAraM ArUDho tIe maggeNa taM pAyavaM / sA vi taM vilaggiUNa kAUNa ya uvarillacIreNa vaDaDAlAvabaddheNa gale pAsagaM savvasuNAvaNaM karei / kerisaM - 'jai atthi ettha vaNasaMDadevayA kA vi uvavaNagihami tA lakkhaNaM vihejjA bhattAraM annajamme vi' / iya bhaNiUNa vimukko tIe appA nirAlaMbAe gurunehapAsasaMdAmiyAe vaDapAyavaggAo / taM ca tIe sAhasaM daTThaNa lakkhaNeNaM - 'bhadde ! mA evaM kuNasu / eso'haM lakkhaNo'tti bhaNamANeNa avaNIo gIvAe pAsago / tao karaNappaogeNa taM ghettumuttariUNa vaDapAyavAo samAgao rAmadevamUlaM / bhaNio ya sIyAe - 'deyara ! appabIo tumaM dIsasi ?' lakkhaNo bhaNai - 'tumha pasAeNesA diNNA mama devayAe tuTThAe paDibohiUNa vaDapAyavavilaggA' / evaM ca kelipuvvaM parijaMpamANANa paNamio tIe sIyAe saha rAmadevo / sAhio ya savvo vi niyayavuttaMto / pahAyA rayaNI / io ya sayaNIe vaNamAlamapecchamANIe kao iMdANIe kalayalo / miNNio(jaggio) rAyA vi soumimaM turiyaM niggao vaNamAlAgavesaNatthaM / diTThA ya teNa sahasa tti bAhirujjANaTThiyA sasIyA vaNamAlA rAma-lakkhaNA [ya] / pariyANiyA ya kayakiccA pavesiyA sAyaraM vijayapurIe / kayamuciyakaraNijjaM / aNNaMmi ya diNe savvesimuvaviTThANaM sahAe samAgao aivIriyarAyalehArio / paNamiUNa ya teNa mahi(hI)hararAyaM samappio leho / laddhAeseNa ya vAio akkhavaTTalieNaM jahA - 'ANavei aivIriyarAyA, bharaheNa saha mama viroho / tA tae sabaleNa sigghamAgaMtavvaM' / evaM ca vAie lehe jAva'jjavi mahIharo na jaMpai tAva bhaNio lakkhaNeNa lehArio - 'kimatthaM bharaha-aivIriANa viroho jAo ?' lehArio bhaNai - 'aivIriyassa ANaM bharaho na maNNai' / tao bhAvagahaNatthaM bhaNiyaM rAmadeveNa - 'kiM bharaho samattho aivIriyassa raNe jeNA''NaM na mannai ?' lehArio bhaNai - 'do vi mahAbalA / paraM na najjai kerisA vi kajjagaI' / tao 'eso'hu(ha)mAgacchAmi'tti vottuM visajjio mahIhararAeNaM lehArio / taMmi ya gae bhaNiyA mahIhareNa rAma-lakkhaNA - 'kimettha amhehi tumhehiM vA kAyavvaM ?'ti / tao bhaNiyaM rAmeNa - 'bharahassa paribhave amhaM paribhavo kao hoi / tA ciTThaha ettheva saputtA tumhe / tattha peseha amhe / tao jamuciyaM bhavissai taM karissAmo / teNa bhaNiyaM - 'evaM hou'| tao pesiyA sabalavAhaNA rAma-lakkhaNA / pattA naMdAvattanayaraM / AvAsiyA bAhirujjANe / tattha gaNapAliyA nAma khettadevayA rAma-lakkhaNapaNNAvajjiyahiyayA bhaNai - 'kaheha. kiM tamhaM karemi ?' / rAmeNa bhaNiyaM - 'natthi kiM pi amhaM karaNijjaM' / sA bhaNai - 'evameyaM / tahA vi tumhaM maheliyArUvaM kAUNa lIlAe aivIrio jahA pAesu paDai tahA karemi' / devayAe kayaM savvesi pi mahelArUvaM / taM ca mahelAsennaM gayaM jattha'cchai AvAsio aivIrio / kahAviyaM ca jahA - 'samAgao mahIharasaMtio sNvaaho| so tumaM daTTamicchai' / sAhiyaM ca gaMtUNa paDihAreNa / teNa bhaNiyaM - 'kiM na Agao sayaM mahIharo ?' paDihAreNa bhaNiyaM - 'deva ! evaM' / tao ruTTho bhaNai - 'vaccaMtu te vi niyayadesaM / tehiM viNA vi samattho'haM bharahaM jiNiuM' / iyareNa bhaNiyaM - 'deva !
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ [163] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN na kevalaM so na samAgao, itthIvaggo vi savvo vi saMpesio aNAyareNa tumha sahAyatthe' / tao soumimaM gADhayaraM so ruTTo / etthaMtaraMmi ya samAgayA savve vi itthIrUvadhAriNo rAmadevAIyA mahAjohA / teNa bhaNiyaM - 'nikkAleha savvAo imAo gahiUNa siroharAe mama pUrao' / imaMmi bhaNie samaTriyA savve vi samaccharA tassa sAmaMtA viddaviuM samADhattA taM itthiyAvaggaM / tao gahiuM rAmadeveNa gayavarathaMbhaM savve vi piTTiuM samADhattA / tao te palAyamANe daTuM samuTThio gahiyakhaggarayaNo aivIrio / samuTuMto ya gahio avahariUNa khaggaM lakkhaNeNa kesesu / baMdhiUNa ya tasseva vattheNa vilaggo taM gahiuM karaNapaogeNa samAsaNNavavatthie karivaraMmi / tao gao naMdAvattapuraM / daTThaNa ya mellAvio sIyAe / lakkhaNeNa vi 'bharahassa tumaM sevago'tti vottuM mukko aivIrio / tao avaNIo devayAe tesimitthIveso / nAyA ya te rAma-lakkhaNA sasIyA / kayaM ca savvaM pi tesimuciyakaraNijjaM / tao garuyasaMvegamAvaNNo aivIrio dharijjamANo vi rAmeNa, 'tumaM mama ThANe bharahassa [sevago] hojjAsa'tti bhaNiUNa diNNavijayarahaputtarajjo nikkhaMto / vi(di)NNA ya raimAlA nAma niyabhagiNI lkkhnnss| i(paDi)cchiUNa ya taM kaNNagaM te sasennA vijayapure gaya tti / io ya soumaivIriyaM nArIyaNaveraggeNa nikkhaMtaM hasaMto sattuhaNo nivArio bharaheNa paDhiUNevaM - jaM vA taM vA heDaM, cariUNa maNe nareNa buddhimayA / saMsArabhIrueNaM, pavvaiyavvaM dhuvaM hoi // etthaMtaraMmi ya bharahANAkaraNatthaM samAgao vijayaraho / sammANio bharaheNaM / tao bharahassa teNa diNNA raimAlAlahubhagiNI vijayasuMdarI nAma kaNNagA / pariNIyA ya sA bharaheNaM / bhaviyavvayAniogeNa ya viharamANo tatthevA''gao aivIriyasAhU / nAUNa ya bharaheNa gaMtuM vaMdittA paramaviNaeNaM khAmio / vijayaraho vi bharahavisajjio gao naMdAvattapuraM ti / tao rAma-lakkhaNehiM gaMtukAmehiM bhaNio mahIhararAyA - 'ajja vi hiyaicchiyapaesamamhehiM gaMtavvaM / tA na ettha tae adhiI kAyavvA' / teNa bhaNiyaM - 'devo pamANaM, na kiM pi amhe jANAmo' / tao vaNamAlA souM tesiM gamaNaM bhaNai lakkhaNaM - 'na tae mama hattho vi gahio / kiM puNa aNNaM bhaNAmi ?' lakkhaNeNA'vi - 'bhadde ! ciTThasu suheNaM / savvaM te samae samIhiyaM karissAmi'tti vottuM saMThaviyA vnnmaalaa| tao rayaNIe sutte jaNe uTThiUNa sasIyA gayA rAma-lakkhaNA / pattA rannapaesaM / taM pi laMghiUNa paviTThA vasimaM / kameNa ya pattA khemaMjaliM nAma puraM / ThiyA ya tatthujjANe / bhuttA ya lakkhaNeNA''NIyamAhAraM / bhuttuttare ya lakkhaNo purInirikkhaNatthaM rAmAesaM maggiUNa paviTTho khemaMjalipuriM / tIe nayarIe paidiNaM vi(di)jjai paDIgo(paDaho), ghosijjai ya - 'jo rAyapahAraM visahai tassa rAyA dejja niyadhUyaM' / imaM ca souM pucchio lakkhaNeNekko puriso - 'kimatthameriso paDahao vAijjai ?' teNa bhaNiyaM - 'kiM tumaM auvvo jeNa na jANasi imaM vaiyaraM ?' lakkhaNo bhaNai - 'evaM' / teNa bhaNiyaM suNa' - 'ettha nayare sattudamaNo nAma rAyA / tassa kaNayAbhAe devIe jiyapaumA nAma dhUyA / sA ya
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ [164] visakaNNagA' / lakkhaNo bhaNai - 'kahehi tAva kerisI bhaNNai visakaNNagA?' teNa bhaNiyaM nisuNa - 'jIe sAmaNNapuriso pharisaM pi sahiuM na samattho sA visakaNNaga tti / tao rannA mahAbalaparikkhaNatthaM ghosAviyamimaM - "jo rAyavimukkaM sattipahAraM visahai tassa dijjai jiyapaumA" / na ya ko vi tAriso atthi ettha mahIvIDhe [jo] rAyasatti(ttI)e pahAraM soDhuM jiyapaumaM pariNei' / tao soumimaM lakkhaNo gao rAyasabhaM / divo ya sattudamaNeNa / tao pavarAgiitti ThavAviyaM garuyamAsaNaM / uvaviTTho lakkhaNo / pucchio ya teNa - 'kuo tubbhe ?' lakkhaNo bhaNai - 'bharahadUo'haM ettha samAgao' paoyaNavaseNaM' / rannA bhaNiyaM - 'kaha, kiM paoyaNaM ?' lakkhaNo bhaNai - 'tuha visakaNNApariNa[ya]NaM' / rAyA bhaNai - 'jo mama sattipahAraM sahai tassevesA dAyavvA' / lakkhaNo bhaNai - 'kimekkeNa? paMcasatti(ttIhiM) paharesu' / eyaMmi aMtaraMmI, samAgayA tattha sA vi visakannA / daTTaNa lacchinilayaM, jAyA mayaNAurasarIrA // tao raNNA jAyANurAgAe jiyapaumAe nivArijjamANeNA'vi ghalliyAo lakkhaNasammuhaM paMca sttiio| tAo ya - vAmeNa dAhiNeNa ya, karahiM kakkhAhiM taha muheNekkA / gahiyAo lakkhaNeNa, paMca vi dakkheNa sattIo // tao saharisaM jiyapaumAe sayalaloyapaccakkhaM sahatthagutthA(ttho)llaMbiyA lakkhaNassa galae varamAlA / sattudamaNo vi khAmiUNa lakkhaNaM bhaNai - 'ajjautta ! paDicchasu jiyapaumamimaM' / lakkhaNo bhaNai - 'nA'haM sacchaMdo / kiMtu mama jeTTho bhAyA bAhirujjANe ciTThai, so jANai' / tao rAyA sapariyaNo gao rAmasamIvaM / paNamiUNa ya sabahumANaM pavesiuM sasIo rAmo nayare kayamuciyakaraNijjaM / tao tatthaTThieNa kettiyaM pi kAlaM gaMtukAmeNa bhaNio sattudamaNo rAmeNa jahA - 'lakkhaNo niyattaMto jiyapaumaM pariNissai / na viyappo kAyavvo / saMpayaM puNa'mhe sapaoyaNA aNNattha vaccissAmo' / tao rayaNIe suttami jaNe niggayA rAma-lakkhaNA / laMghittA ya mahADaviM pacchimadivase pacchA(ttA) vaMsaselagiriniyaMbasaMThiyaM vaMsatthalaM nAma nayaraM / diTTho ya tattha savvo vi tehiM loo bhayAulo palAyamANo saha naravaiNA / pucchio ya tesa(si)mekko puriso rAmadeveNa - "kimesa loo palAai ?' teNa bhaNiyaM - 'ajja taio vaha(TTa)i diNo imaMmi girisihare sayalaM pi rayaNi samucchalai kuo vi bhImo mahAravo / ao tassa bhaeNa savvo vi loo dUraM gaMtUNa rayaNi gamittA pahAyasamae puNaravi nayaramAgacchai' / tao soumimaM rAmeNa bhaNiyo(o) lakkhaNo - 'aho cojjameyaM / tA tattheva vccaamo'| lakkhaNeNa bhaNiyaM - 'evaM hou' / tao samArUDhA taM aivisamaM gurukileseNa girivaraM / diTThA ya tassattha(tattha) siharArUDhehiM kAussaggatthA do muNiNo / vaMdiUNa ya paramabhattIe rAmo taM gokaNNajakkhadiNNaM jahicchiyaM nAma vINaM tesiM purao bhattIe vAiumAraddho / tao lakkhaNeNA''raddhaM kiMnarasareNa kaagliigiiyN| sIyA vi saharisaM bahubhaMgehiM nacciuM pa[va]ttA / / etthaMtaraMmi ya atthamio diNayaro, jAo saMjhAsamao / aMdhAriyANi disAmuhANi / tao sahasa
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 165 ] tti ya guruphekkAraravaM kuNamANo viuvviyabahuvihavigarAlasa (se) NNo mahAveyAlarUvo sAhUvasaggakaraNatthamuTThio analappabho nAma devo / tatto daTTaM vigghaM, sAhUNa rAma - lakkhaNA do vi / ghettuM sasaraM cAvaM, sIyaM mottUNa muNimUle // utthariyA paDihaMtuM, taM bhImaM bhUyarakkhasANIyaM / analappabho vi devo, te daddhuM teyamasahaMto // saMpatto niyaThANaM, muNINa jAyaM tu kevalaM nANaM / devehiM samAgaMtuM, kevalimahimA tao raiyA // namiUNa tao rAmo, pucchai uvasaggakAraNaM sAhuM / to sAhiuM payatto, sAhU kulabhUsaNo nAma || vA(jahA?) paramiNIpurIe dhAriNIbhattAro vijayapavvao nAma rAyA / tassa ya amayasaro nAma dUo / tassovaogA nAma bhajjA / tIe udiya - mudiyA nAma puttA / tahA amayasarassa vasubhUI nAma baMbhaNo mitto / teNa ya sahovaogA saMgamaM kuNamANI amayasaraM haMtumicchai / aNNaya (yA) katthai dUyakajjeNaM raNNA pesio amayasaro / so vi ya tattha gao saha vasubhUimitteNaM / vaccamANANa ya maggaMmi uvaogAsammaeNaM vasubhUiNA chalaM lahiUNA'siNA chiNNaM amayasarassa sIsaM / tao valiUNA''gao paumiNIe jaNassa sAhai jahA - 'niyattAvio'haM paoyaNatthamamayasareNa' / egaMte ya kahiyamuvaogAe jahA 'sohaNaM kayaM / kiMtu ee vi mama puttA visaM dAUNa -- - 'mArio so mae tuha duTTabhattA' / tIe bhaNiyaM mArijjaMtu' / teNa bhaNiyaM 'evaM kIrau' / 1 eso ya tesimullAvo nisuo vasubhUighariNIe / tIe vi IsAvinaDiyAe gaMtuM sAhio udiyamudiyANaM / udieNA'vi samuppaNNaroseNa tikkha [kha] ggaM ghettUNekkapahAreNeva chiNNaM vasubhUisIsaM / so mariUNa IsinalapallIe jAo meccho tti / aNNayA ya paumiNIpurIe samAgao maivaddhaNo nAma sUrI / tassaMtie ya vijayapavvao rAyA sahodiya - mudiehiM dhammaM souM pavvaio / aNNayA ya udiya - mudiyA sammeyasele devavaMdaNatthaM caliyA / bhullA ya kaha vi maggAo paribbhamANA pattA tamIsinalapalliM / diTThA ya teNa vasubhUijIvameccheNaM / kuddho ya so puvvajammaverANubaMdheNa tesimuvari khaggamAyaDDiUNa vahaNatthaM dhaavio| daTThaNa ya mecchaseNAvaiNA nivArio / jao so mecchaseNAvaI puvvajammaMmi sauNio hoMto / so ya AheDieNaM mAraNatthaM gahio saMto udiya - mudiehiM puvvajammaMmi karisame (ge?) hiM daTThUNa mellAvio Asi / tao te nivAriovasaggA sammeyaselasihare deve vaMdiUNa viharamANA udiya - mudiyA suMdara-sukesA nAma mahAsukke devA jAyA / vasubhUimeccho vi saMsAraM bhamittA laddhamANusajammo tAvaso hoUNa joisiyasuro dhUmakeU nAma jAo / suMdara - sukesA vi caviUNa sukkAo iheva bharahavAse ariTThaure nayare piyaMvayassa raNNo kayaNA( kaNayA ) bhAe bhajjAe rayaNaraha - cittarahA nAma puttA jAyA / dhUmakeU puNa vadhi (cavi) UNa tasseva raNNo kaNayAbhAe bhajjAe aNuddharo nAma putto jAo / so ya samaccharo rayaNaraha-cittarahovari na yate tassovari /
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ [166] aNNayA piyaMvao diNNarayaNaraharajjo iyaresiM ca diNNajayarajje(jjo) chaddiNANi kayANasaNo mariuM jAo devo / rayaNaraho(hA)iyA vi niyarajjaM pAliMti tti / aNNayA ya sirippabhA nAma aNNarAiNo dhUyA / taM ca aNuddharo maggai / piuNA ya rayaNarahassa diNNA / taM ca pariNIyaM rayaNaraheNa nAUNa ruTTho aNuddharo rayaNarahassa, cU(lU) Dei tassa desaM / evaM ca desaM viNAsamANo gahio rayaNaraha-cittarahehiM / vimANiUNa ya bahuppagAraM mukko / tao so tANa bAdhamANANa dhariyagaruyaparoso jAo aNuddharo nAma tAvaso / tao kaha vi itthIsaMbaMdheNa vihalIkayatavavihANo saMsAramaNuhiMDittA maNusso jAo / tattha vi tAvaso hoUNa aNNANakaTuM kAUNa analappabho joisiyasuro jAo / rayaNaraha-cittarahA vi rajjamaNupAlittA pavvaiUNa'ccue devaloe aibala-mahAbalA nAma devA jAyA / tao cuyA siddhatthapure khemaMkarassa raNNo vimalAe devIe kulabhUsaNa-desabhUsaNA nAma puttA jaayaa| te ya amhe / tao samayaMmi raNNA paDhaNatthaM samappiyA ghosovajjhAyassa / teNa vi sikkhaviyA va kalAvittharaM / tao teri(ra)samavarise ghoseNa saha piusagAsamAgacchaMtehiM rAyabhavaNaMmi vayaMsiyAhiM saha kIlamANI diTThA egA pavararUvA kaNNagA / taM ca saMjAyANurAgA savigAradiTThIhiM paloyamANA gayA jaNayasayAse / paNamio jaNago / rannA vi niveie amha kalAgahaNe pUio [u]vajjhAo / tao bhaNiyA - 'vaccaha niyajaNaNi-bhagiNINaM sagAse' / gayANa daTThaNa ya jaNaNi saha tIe puvvadiTThakaNNagAe paDiyA jaNaNicalaNesu / tao dAUNA''sIsaM bhaNiyA jaNaNIe - 'puttagA ! esA tumha kaNiTThigA bhagiNI kaNayappahA nAma / jayA ya tumhe paviTThA lehasAlAe tayA esA bAlA Asi' / tao soumevamamhe lajjiyA guruveraggamAgayA savvaM caiUNa pavvaiyA gurusagAse / jAva tavaM kuNamANA iha kAussaggeNaM ThiyA / khemaMkaro vi tayA amhaM vioe kAumaNasaNaM garuDAhivo mahAloyaNo nAma devo jAo / so ya jAyAsaNakaMpo ohiNA nAUNa amhamuvasaggaM saMpayameveso samAgao ciTThai tti / io ya so analappaho joisiyasuro mahAmicchadi(di)TThI aNaMtavIriyassa sAhussuppaNNe kevalanANe samamaNNadevehiM gao kevalimahimAkougadaMsaNatthaM / kevaliNA vi sAhio tesiM dhammo / tao pucchio dhammakahAvasANe kevalI(li)sIseNaM - 'bhayavaM ! imaMmi bharahakhette muNisuvvayatitthe vaha(TTa)mANe tumhANaMtaraM ko kevalI bhavissai ?' kevaliNA bhaNiyaM - 'mama nivvANagayassa kulabhUsaNa-desabhUsaNA jugavaM do vi bhAyaro kevaliNo bhavissaMti' / imaM ca soumanalappabho so suro paosamAvaNNo gao niyayAvAsaM / aNNayA ya vibhaMgeNaM daTThaNa'mhe ettha kAussaggaTThie 'karemi saMpayamaNaMtavIriyavayaNaM jhuTThati ciMtamANo samAgaMtumuvasaggiumAraddho / avi ya - puvvabhavaverasaMdUmieNa daDhajAyagaruyaroseNaM / vivihamuvasaggakaraNaM, pAraddhaM teNa aighoraM // cattAri iha diNAI, teNa kuNaMteNa amhamuvasaggaM / jaNio jaNasaMtAvo, bhai[ra]vasaI jaNaMteNaM / / saMpayaM puNa rAma ! lakkhaNa ! tumha teyamasahamANo gao analappaho saTThANaM / amhaM ca kammakkha[ya]o samuppaNNaM kevalanANaM' / tao soumevaM kevalibhaNiyaM garuDAhiveNaM mahAloyaNeNaM bhaNio rAmadevo - 'sAha tumhehiM kayamamha
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ [167] suyANaM sahAyattaM / tA maggaha, jaM tumha samIhiyaMsaMpADemi' / rAmo bhaNai - 'savvamamhaM paripuNNaM / kiMtu jai evaM tA AvayavaDiyANaM sahAyattaNaM karejjAsu' / tao mahAloyaNo - "evaM hou'tti vottuM sesadevehiM gao saTANaM ti / tao vaMsatthalaparasAmI samAgao tattheva sarappaho rAyA / paNamiUNa ya rAmaM kaNai savvaM pi loiNA(bhoyaNA)ikiccaM / tao rAmANAe teNa karAviyAI vasaMselovariM aNegAI jiNabhavaNAiM / tappabhiI ca so rAmagirI nAma pavvao pasiddhi gao tti / tao soUNa samuddAsaNNaM daMDagAraNNaM bhaNio rAmeNa lakkhaNo - 'vaccAmo daMDagAraNNaM, jeNa tattha nivAsaM kAUNa kassa vi uvarohamakuNamANA ciTThAmo' / lakkhaNo bhaNai - 'jaM tumamANavesi' / tao saMbhAseUNa surappabharAyaM paviTThA daMDagAraNNe / ciTuMti suheNa suhaM, taMmi ya te rAma-lakkhaNA niccaM / giriguhanivAsasahiyA, sIyAsahiyA vivihakIlA // tao kayA'vi tesiM bhoyaNavelAe gayaNeNA''gayA tigutta-suguttA nAma do muNiNo / te ya vaMdiUNa rAma-lakkhaNa-sIyAhiM paramabhattIe paDilAhiyA takkAlociya-bhatta-pANaeNaM ti / avi ya - jaM( kaM)bUdIvAhivai(I), rayaNajaDI kheyaro kaha vi jaMto / tesiM muNidANabhAvaM, daTThaNoyarai dhammatthI / / do ya surA tatthA''yA, gaMdhudaga-hiraNNavarisaNaM kAuM / nAuM cottamapurise, tesiM su(sa)turayarahaM diti // io ya tattheva daMDagAraNNe khusiyasavvapaMkha-poDa-romo mahArogI gaMdho nAma pakkhI parivasai / so ya taruTThio ceva tayA sAhudarisaNeNa saMjAi(ya)jAisaraNo tarusiharAduttariUNa bhattIe nivi(va)Dio sAhucalaNesu / te ya sAhavo pharisaNosahisaMpaNNa tti tappharisaNeNa so pakkhI puNo vi samulluhiyasavvapaMkha-poDa-romo, tahA nIsariyarayaNapuMjANukArisi(sI)sajaDo ya nIrogo jAo / taM ca tahAvihaM daTThaNa pucchiyaM rAmeNa - 'bhayavaM ! kimeyassa pakkhiNo kAraNaM jeNa tumhaM paNAmatthamAgaMtuM caraNapharisarasAyaNeNeriso saMjAo ?' tao bhaNiyaM suguttasAhuNA - 'rAma ! summau / puvvameso rAyA daMDai(I) nAmA''sI jassa sAlao khaMdayakumAro tti khaMdayakumArakahA bhaNNai - sAvatthIe nayarIe jiyasattU rAyA / dhAriNI se devI / tANaM suo khaMdayakumAro, dhIyA ya puraMdarajasA / io ya kuMbhayArakaDe nayare daMDayI nAma rAyA / teNa ya pariNIyA sA puraMdarajasA / aNNayA ya keNai tahAviheNa paoyaNeNaM daMDairAya(i)No pAlago nAma baMbhaNo jiyasattusagAsaM pesio dUo / so ya kAlakkameNa paDihAraniveio patto jiyasattusagAsaM / so ya rAyA viyakkhaNo sAvao taMmi samae paMDiyajaNamajjhattho dhammadhi(vi)yAranirao ciTThai / io so pAlago baMbhaNo kaulo taM soUNa dhamma dUsiumADhatto / tao khaMdayakumAreNa juttikusaleNa dhammANurAgao so savvahA niruttarIkao / tao 'dhammo jayai, ko saMdeho'tti bhaNaMtIe sabhAe bahuvihamuvahasio pAlago gao niyayarajjaM' / 'so ya khaMdara(ga)kumAro saMsArasuhanimvinno muNisuvvayasAmiNo aMtie rAyANaM paMcahiM saehiM saha
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ [168] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN pavvaio / kAlakkameNa ya sUrittaNaM patto paMcasayasIsaparivAro ya bhayavaMtamApucchiya kuMbhakArakaDaM nayaraM puraMdarajasApariyaNasaMbohaNatthaM paTThio / bhayavayA bhaNiyaM - 'mAraNaMtio te uvasaggo tattha hohii' / puNaravi pucchiyaM - 'tattha ArAhayA na vA ?' bhayavayA bhaNiyaM - 'tumaM mottuM savve ArAhayA' / tao 'jai paMcaNha sayANaM ArAhaNA to kiNNa pattaM gae[Na]'tti ciMtiya paTThio / patto ya kAlakkameNaM / ___ io ya pAlaete(Na) va(ba) bhaNeNaM taM purANayamaNusayaM vahaMteNa tassAgamaNaM suNettA sAhuTThANapAuggesu ujjANesu savvattha pacchaNNapurusehiM AuhANi bhUmIsu nikkhaNAviyANi / tao samosario ujjANe / niggao daMDaI saha nAgaraloeNa vaMdaNatthaM / bhagavayA vi kayA dhammadesaNA / ANaMdiyA bahave pANiNo / tao khaMdagAyariyaguNaraMjio paviThTho rAyA nayaraM / bhaNio ya pAlageNa rahasi daMDaI - 'bho ! mae suvinicchiyaM kayaM jahA esa khaMdago pAsaMDigo niyAyAre paribhaggo, ee sahassajohiNo purise sahAiNo kAuM rajjamabhilasaMto tuha vAvAyaNatthaM ihA''gao / jai tujjha saMsao tA ee sAhuNo osAriUNa ujjANAo eesiM bhUmigovie Auhe nihAlehi' / tao taheva karAvie da?Na AuhANi, juttAjuttamaviyAriUNa rAiNA ciMtiyaM - 'evameyaM, na saMdeho' / bhaNiyaM ca - 'eesiM tumaM ceva jaM jANasi taM karehi' / teNa ciMtiyaM - 'siddhiM gayaM me kajjaM jahicchiyaM' / tao teNujjANe jaMtaM karAviUNa ghANayaM maMDAviyaM / tattha ya pecchamANassa khaMdagasUriNo purao ekkekkaM sAhuM pIlAvei / evaM ca mahovasagge khaMdagAyario dhammakahApuvvagaM savvesiM paccakkhANaM dei / egaM ca khuDDagaM paccakkhANujjayaM pecchiya bhaNiyamaNukaMpAe AyarieNa - 'bho bho ! pAlaga ! maM tAva vAvAehi, pacchA eyaM' / tao khuDDagassovari daDhaM neho tti nAUNa vivarIyayAe suiraM kayatthiya pecchaMtasseva sUriNo mANasadukkhajaNaNatthaM vAvAio khuDDago / savve ya te kevalanANamuppADiya pattA mokkhaM / etthaMtaraMmi ya kayapaccakkhANo khaMdagasUrI kassa vi vayaNametteNA'vi sAhAramapecchamANo saMjAyagururoso 'jaNavayassemassa vahatthaM hojjAmi'tti niyANaM karei / tao pIlio samANo aggikumAro devo jAo tti / io ya puraMdarajasAdevIe raNNA diNNaM kaMbalarayaNaM Asi / taM ca tIe sUriNo diNNaM / teNA'vi phADittA nisejjA-rayaharaNe kayA / taM ca ruhirAluM sabAhu-hatthabuddhIe sauliyA ghettumuppaiyA / tIe ya neMtIe kaha vi lhasiyaM taM paDiyaM puraMdarajasAe purao / tIe vi kaMbalarayaNeNa nAUNa sAhuvivattiM bhaNio bhattA - 'hA pAva ! kimeyaM tae vilasiyaM ?' tao sA soganibbharA sAsaNadevayAe nIyA muNisuvvayasAmisayAse pavvaiyA / khaMdagakumAradeveNa vi pauttAvahiNA saMjAyamahAmariseNa saha daMDaki-pAlagAi-logeNa daDDo so savvo vi kuMbhakArakaDapuradeso / jAyA(yaM) ca takkAlAo daMDagAraNNamidaM / so ya daMDagI rAyA teNa daDDho hiMDiUNa saMsAramimaMmi daMDagAraNNe eso gaMdho nAma paMkhI jAo tti / khaMdayakumAro tti gayaM // ___ eso ya gaMdhapakkhI kammavasao jAo mahArogI / saMpayaM puNa daTThaNa'mhe saM[jAya]jAIsaraNo samAgaMtuM nivaDio calaNesu / phiTTo ya va(ta)vaDDasAhucaraNapharisaNeNeyassa savvo vi rogo / tao ulluhiyA pahANapaMkhA / rayaNapuMjANukArI ya nIsario sIsaMmi jaDAsaMghAo' / tao soumimaM ANaMdio gaMdhasauNI puNo vi paDio tiguttacalaNesu / teNA'vi dhammaM kahettA jIvaghAya-maMsAhAra-rAI(i)bhoyaNANaM niyamaM dAUNa kao so sAvago / tao bhaNiyA rAma-lakkhaNa-sIyA
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ [169] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN 'jaheso gaMdhasauNI sAhammio na sIyai bhattapANehiM tahA tubbhehiM kAyavvaM' / tehiM vi 'evaM karemo'tti paDivaNNe samuppaittA gayA tigutta-suguttamuNiNo tti / tassa ya gaMdhasauNissa sIsaMmi daTThaNa jaDAo kayaM rAmeNa jaDAu tti nAma / tappabhiI ca so gaMdhapakkhI loe vi jaDAunAmeNa pasiddhimuvAgao tti / evaM ca rAma-lakkhaNa-sIyA baMdhusaMgamasamussuyA devadiNNarahavarArUDhA jaDAuNA saha daMDagAraNNe jahicchaM kIlaMti tti / io ya pAyAlalaMkAe kharadasaNo vijjAhararAyA / tassa rAmaNabhagiNI caMdanahA nAma bhajjA / tIe saMbukka-suMdanAmagA do puttA / aNNayA ya saMbukko vArijjaMto vi ammA-piUhiM 'jo maM gacchaMtaM khalissai so'vassaM mae vaheyavvo'tti kayaggAho sujjahAsakhaggarayaNavijjAsAhaNatthaM samAgao daMDagAraNNaM / taMmi ya daMDago nAma girI / tassA''saNNe kuMcaravA nAma naI / tIe taDaMmi aNeyavaMsasameyAe vaMsi(sa)yAlIe kayakAya-vayaniyama-jogo uvarihuttasaMyamiyacalaNo ahomuho sujjahAsakhaggarayaNavijjaM javiumADhatto / sA ya sijjhai sattadiNAhiyabArasavarisehiM / gayANi ya saMbukkassa vijjaM javeMtassa caudiNAhiyabArasavarisANi / tao sejjhitukAmo sujjahAsakhaggo maghamaghetasAisayasurabhigaMdho paDiyArapaviTTho vaMsa(sa)yAlIe uvarinaheNA''gaMtumAraddho / etyaMtaraMmi ya vaNakougeNaM bhaNa(ma)mANo samAsAiyasurabhigaMdho bhaviyavvayAniogeNa saMpatto tattha lakkhaNakumAro / diTTho ya teNa so sahasa tti sujjahAsakhaggo / gahio ya saharisaM / tao uppaDiyArittA vinnAsaNanimittaM vAhio puraovaTThiyaviMsottarasayavaMsajAlIe / tAo ya so chiMdittA viNiggao jhaDa tti bIyapAseNaM / diTuM ca tAsiM majjhe sAlaMkAraM bhUmIe luDhamANaM kassa vi narassa pahANamuttimaMgaM / tao 'hA kimeyaM ? ti paloyamANeNa savisesaM dilR vaMsajAlImajjhaTThiyavaDasAhAnibaddhamu(ma)homuhaM kabaMdhaM / taM ca daTThaNa ciMtiyamaNeNa - 'hA hA ! duTTha kayaM jamakayAvarAho mahANubhAvo ko vi mae eso viNAsio' / tao kisikisaMtahiyao ceva lakkhaNo sujjahAsakhaggaM ghettuM gao rAmasamIvaM / daTuM ca pucchio rAmeNa - 'vaccha ! kuo pattameyaM tae varaM khaggarayaNaM ?' teNA'vi savisAyaM narasiraccheyasahio kahio khaggovalaMbhavaiyaro rAma-sIyANaM / tehiM bhaNiyaM - 'jaM jeNa jayA jattha va, jassa sayAsAu ettha lahiyavvaM / taM so lahai avassaM, kiM kIrau vihivasagaehiM ? // ' 'pAveyavvaM maraNaM, tujjha sayAsAu teNa keNA'vi / khaggaM ca tae eyaM, lahiyavvaM tannimitteNa // ' 'tA ki kIrau vihipara-vaseNa paritappieNa bahueNaM / hatthuttiNNe kajje, garuyA na kuNaMti saMtAvaM // ' io ya sA caMdanahA saMbukkassa jaNaNI nAUNa samaikkaMtAI duvAlasasaMvaccharAiM taMmi ceva diNe ghettuM tannimittaM pANa-bhoyaNaM samAgayA tIe vaMsajAlIe / diTuM ca'NAe saMbukkassa chiNNamuttimaMgaM bhUmIe lulaMtaM kabaMdhaM [ca] vaDanibaddhamahomuhaM / tao dAUNa niyasIsaMmi dohiM vi karehiM guruppahAraM 'hA kimeyaM ?'ti bhaNamANA mucchAparavvasA nivaDiyA dharaNIvIDhe / tao cirAo kaha vi laddhaceyaNA vilaviuM samADhattA
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ [170] hA hA hayAsa ! hayavihi ! kimeyameyassA'NuTriaM tumae ? jogArUDhassa jiiMdiyassa kassa vi apAvassa // sahiuM bArasavarise cattAri diNe paramajogeNaM / puttassa kiM na sahiyA, hayavihi ! tumae diNA tiNNi ? // evaM ca bahuhA vilaviUNaM 'keNemaM puNa vavahariyaM ?' ti ciMtiUNa suyaghAyagaM gavesiumADhattA / avi ya - 'jai tamavassaM pecchAmi, ettha raNami kaha va bhamamANI / suyasattuM kAyabaliM, pisieNa vihemi to tassa // ' evaM ca bhamamANIe nahayalasaMThiyAe diTThA tIe sIyAsamaNNiyA rAma-lakkhaNA / daTThaNa ya tesimaNannasarisaM rUvAisayaM vimukkakovasogA sahasa tti jAyA mayaNaparavvasA caMdanahA / tao vijjAbaleNaM vihiUNa kaNNagArUvaM kayAlaMkArA kaMpaMtasarIrA samAgayA tANa sayAse / bhaNiyA ya rAmadeveNa - 'bhadde ! kuo tumamettha saMpattA daMDagAraNNe ?' tIe bhaNiyaM - 'suheNa(suNeha), ahaM ujjeNIrAyaduhiyA kaNNagA ve(ke)Na vi vijjAhareNa ajja rayaNIe pasuttA avahariyA uvarimapAsAyatalAo / ANIyA ya ettha asuyapuvve kami vi vi(va)NAbhoe / diTTho ya so mae saha vaccaMto avareNa vijjAharakumAreNa / bhaNio a so - 'bhaNa kahiM vaccasi imaM itthiyArayaNaM gahiUNa ?' imaM ca bhaNiuM pahAvio so tassa ukkhayakhaggo / iyaro vi maM mottUNa dharaNIe AyaDDiyakhaggo saMpalaggo tassa khaggayuddheNaM ti do vi avarupparapahArehiM nivaDiyauttimaMgA paMcattamuvagayA / ahaM pi te mue daTTaNa egAgiNI nissaraNA eyaMmi daMDagAraNNe bhamamANI kumArigA sama(mA)gayA tumha sakAse / tA meM vivAheu tumhamekko / aNNahA tumhehiM paricattA'vassaM marAmi'tti / iya evaM jaMpaMtI, mammaNamahurAI laDahavayaNAI / pariNAyA sA tehiM, 'dhutti' tti tao ya parihariyA / bhaNiyA ya - 'vaccasu tumaM, mA mA bhaNasu iha asaMbaddhaM / piuNA adiNNanAriM, amhe kaiyA vi necchAmo' // iya bhaNiyA sA dINA, kavaDeNa vimukkadIhanIsAsA / bahuvihalalli-palAvaM, kAUNa adiNNapaDivayaNA / / sA bhaNai - 'jai vi necchaha, raNNaMmImaMmi taha vi varapurisA / tatti majjha vahejjaha', tatto valiyA ya lIlAe / iya tuM(eyaM da8) rAmadeveNaM 'kA puNa esa ?'tti gavesaNatthaM tIe piTThao pesio lakkhaNo / so vi thovaMtaraM gaMtuM tamapecchaMto valiUNA''gao sAhai rAmadevassa / rAmeNa bhaNiyaM - 'na esA suMdarA mhilaa| avassamimIe miseNa'mhaM saMbhavI ko vi vivAo'tti / diTThigayA(pahA)o tao, osariUNaM naheNa caMdanahA / nahaphADiyakakkhorU, ruyamANI niyapuraM pattA // hAhAravakayarolA, dINa-vimaNA ya dukkhasaMtattA / kharadUsaNeNa diTThA, bhaNiyA 'pie ! kimeyaM ?'ti //
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 171 ] jahA 'mama suyaM mAriUNa kehiM vi pAvakammehiM egitthiyAsameehiM dohiM purisehiM gahiyaM taM siddhappAyaM sujjahAsaM mahAkhaggarayaNaM / ahaM ca ruyamANI gahiyanijucchaMgasuyauttimaMgA tehiM pAvakammehi puttavahasoyasaMtattA bhaNiyA - "iccheha amhe, aNNahA tumaM pita (na) hosi amhaM sayAsAo" / tao aNicchamA balAmoDIe bhuMjiuM samADhattA / tahA vi necchiyA te mayA / tao ahaM daMta - nahehiM eyArisaM pAviyA avatthaMtaraM / tahA vi kaha kaha vi moiUNa tANa attANayaM akkhaMDiyasIla - carittA samAgayA' / tao puttamaraNaM nisAmiUNa khAriyaM kharadUsaNo rAmaNassa dUyaM pesittA sabala-vAhaNo rAmAimAraNatthaM saMpatto daMDagAraNNaM / daTThUNa ya samAgacchaMtaM naheNa kharadUsaNaseNNaM si (sI) yAe bhayAurAe sAhiyaM rAmalakkhaNANaM / rAmeNA'vi - 'lakkhaNa ! eso so kaNNagAvairo 'tti pajaMpamANeNaM nivesiyA kAlapaTTadhaNuhaM karAladiTThI / lakkhaNo bhaNa 'na juttameyaM jaM mae saMtaMmi tumhaM raNakaraNaM / tA ciTTha tumaM ettheva sIyaM rakkhamANo jAvA'hamime mANusakIDage Do (mo) DittA samAgacchAmi / paraM jai kahavi veriyaveDhio sIya (ha)nAyamahaM vihejjA, tA tae sigghamAgaMtavvaM' / tao sannaddhasannAho samAroviyakAlapaTTadhaNuho lakkhaNo gaMtUNa kharadUsaNaseNNeNa saha jujjhiuM pavatto / etthaMtaraMmi patto dUeNaM to ( pe ? ) rio nisAmeuM / caMdanahA-nahadANaM, maraNaM saMbukkakumarassa // gayaNeNaM dahavayaNo, ArUDho pupphage vimANaMmi / bhava (vi) yavvayAe kaha vi, hu AgacchaMto ahobhAe // diNadiTThI ya pecchai, ramaMtiM taMmi kANaNe sIyaM / saha rAmeNa salIlaM, ciTThatimitthi (tthI) rayaNaM ti // sIyArUvakkhitto, viddho kAmeNa tikkhabANehiM / daDhasalliyasavvaMgo, jahA migo luddhaeNettha || evaM ca [kAma]parAyattadeheNa rAmaNeNa avaloiyamavaloyaNIvijjAe / viNNAyaM ca tappabhAvao tesiM cariyaM jahA 'jo [ju]jjhai so lakkhaNo, eso uNa rAmo sIyAsamaNio / saMkeo ya eesiM sIhaNAya - jaNio atthi / tA gaMtumettha sIyAharaNatthaM karemi sIhanAyaM, jeNa rAmassa tattha gayassa avaharAmi sIyaM / ee ya do vi kharadUsaNeNa ceva sabalavAhaNeNaM mArijjissaMti' / evaM ca ciMtiUNa tattha gaMtuM rAmaNeNaM mukko sIhanAo / taM ca souM rAmadevo lakkhaNakayasIhanAyasaMkAe gahiUNa taM vajjAvattagaMDIvaM bhaNiUNa ya sIyaM jahA - 'suMdari ! tumamettheva vimukkabhayA muhuttamegaM jaDAuNA saha ciTThasu jAva viddAriUNA'hamimaM duTThavijjAharasamUhamAgacchAmi' / tao vArijjaMto vi duTThasauNehiM paviTTho raNabhUmiM rAma / -- io ya chalahAiNA rAmaNeNaM gayaMmi rAmadeve veeNa sIyAhuttamavayaNi (ri) UNa dharaNIe sA jhaDa tti ghettuM (ttu)muppADiUNa caDAviyA pupphagavimANe dhAhAvaMtI / kahaM ? 'dhA dhAha dhAha dhAvaha', dhAhAvaMtI 'imeNa pAveNa / nijjAmi ahaM kattha vi, avahariyA duTTapuriseNaM' //
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ [172] daTThaNa hIramANiM, sAmiyaghariNiM jaDAuNA teNa / caMcupahArehiM daDhaM, jhaDappio rAmaNo kuviuM // rudruNa teNa doNNi vi, luNiuM paMkhAo caMdahAseNaM / pADijjai dharaNIe, jaDAupakkhI vihuradeho / pupphagapavaravimANe, sIyaM AroviuM tao naTTho / nijjaMtI dukkhattA, palAvamuhalA nisAmeuM / rayaNajaDI nAmeNaM, akkajaDInaMdaNo khayaraNAho / ciMtai 'kIsa palAvo, samuddauvariMmi mahilAe ?' // keriso ? - 'hA rAmaeva ! keNa vi, nijjAmi kumAra lakkhaNa ! imeNaM / rakkhasacoreNA'haM, nigghiNakammeNa pAveNaM' // evaM ca vilavamANaM, suNiuM nAuM ca rAmadevassa / mahilA rakkhasavaiNA, nijjai hariUNa vaidehI // bhaNio - 're duTTha ! tume, kIsa imA rAmadevavarapattI / avahariyA vaidehI ?, rakkhasa ! marihisi na saMdeho / tA kattha vaccasi tumaM ?', rayaNajaDI vottumevamaipharusaM / so jujjhiuM pavatto, rakkhasavaiNA samaM gayaNe // rudruNa jujjhamANassa, tassa avaloyaNIeN vijjAe / hariyAo vijjAo, rakkhasavaiNA asesAo / / tao - pakkhIva chiNNapakkho, paDio dharaNIe vigayaniyavijjo / [so] kaMbuselamuvariM, kuM( kaM)buddIve visAlaMmi // so tAva tattha ciTThai, io ya laMkAhivo vimANeNaM / gacchaMto vimaNamaNaM, sIyaM daTuM pajaMpei // 'kiM devi ! tumaM vimaNA ?, paDivajjAsu maM paiM pasIUNaM / suMdari ! tuha aNuratto, gADho'haM; kiM na jaMpehi ?' // iya evaM vilavaMtaM, jAhe na gaNei rAmaNaM sIyA / tAhe bhaNai - 'kisoyari ! peccha imaM majjha guNagaruyaM / / anamiyapuvvaM paNamai, payakamale tujjha uttimaMgamimaM' / iya bhaNiUNaM sIsaM, nivesae tIe~ calaNesu // osAriUNa calaNe, paraMmuhA bhaNai rUsiuM sIyA / 'paramahilaM chivamANo, marihisi re re mahApAva !' // evaM ca namaNasIlo, puNo vi tIe pAyakamalaMmi / taNatallo vi na gaNio, dahavayaNo jaNayataNayAe /
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ [173] evaM gacchaMtassa ya, samAgayA tassa saMmuhA suhaDA / sAraNasuyamAIyA, raNakajje saMnaheUNaM // te vi niyattAveDaM, pavisai laMkAuri pamoeNaM / paDupaDaha-ga(gI)ya-vAiya-raveNa ahiNaMdio tehiM / / sIyA vi maNe ciMtai, - 'akajjasajjo imo khayarapAvo / tA ko vi saraNamiha mama, na rAma-lakkhaNaviuttA[e] / ahavA na jAva vattA, kusalA iha rAma-lakkhaNANa suyA / tAva na bhuMjAmi ahaM, rakkhaMtI niyayacArittaM' // evaM kayavavasAyA, nIyA sA teNa devaramaNami / parivaripavvadisAe, ya saMThie pavaraujjANe / / mottUNa taMmi sIyaM, asoyachAyAe saha sahAehiM / tatto vaccai bhavaNe, sIekkamaNo sahaM gaMtuM / / pavaraMmi AsaNaMmI, uvaviThTho sayalakkha(kha)yaraparisahio / sIyAe bhogAsA-gayacitto; suNNavaNNo tti / rAmo vi lakkhaNaM taM, jujhaMtaM khayarehiM saha gaMtuM / dhIraviuM sannijjhaM, kuNamANo teNimaM bhaNio / / 'sIyaM mottUNa tumaM, kimAgao ettha sAmi ! saMgAme ?' / so bhaNai - 'sIhanAyaM, tuha suNiuM', lakkhaNo bhaNai / / 'so na mae; jai keNai, aNNeNa kao tti jAsu taM sAmi ! / sIyAsayAsamAsuM, johihamahamevime khayare' // iya bhaNiuM(o) tUramANo, samAgao tattha taM na pecchai [kaha vi] / sIyaM; taM paDipecchai, jaDAuyaM kaMThagayapANaM // nAUNa 'imo pahao, keNa vi khayareNa amha roseNa' / dei tao namukAraM, so vi ya mariUNa saMjAo / / mAhiMde pavarasuro, io ya rAmo vi sIyavirahami / sIyAgavesaNatthaM, suNNo raNaMmi paribhamai // gurusaMtAvapalitto, visaMThulo sIyavirahavihuraMgo / patto paribhamiuM puNa, kaha kaha vi niyaMmi AvAse // etto raNNe patto, virAhio nAma niyabalasamaggo / khayaro pUvvaviruddho, rakkhANaM lakkhaNasayAse // namiUNa lakkhaNaM so, pabhaNai - 'caMdoyarassa deva ! ahaM / putto aNurAhasuo, tuhasevAkAraNe patto / / tA AIsasu mahAyasa !, visamadasAvatthiyaM tumaM daTuM / iha Agao turaMto, sA(sa)hAyakajje ahaM tujjha /
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ [174] lacchIhareNa bhaNio, - 'jai evaM tA havehi raNasajjo' / so Aha - 'tumaM sAmiya !, johasu kharadUsaNaM ekkaM // ahayaM tu sesasuhaDe', bhaNio - 'evaM'ti lacchinilaeNa / so jujjhiuM pavatto, niyabalasahio samaM tehiM // lacchIharo vi dhario, bhaNio kharadUsaNeNa - 'mama taNayaM / vahiuM re ! niyamatthaM, mamamahilAlaMpaDa ! na hosi' / / evaM bhaNaMto bhaNio, lacchInilaeNa dUsaNo rusiuM / 'vaccasi eva bhaNaMto, niyasuyamaggeNa taM dINa !' // iya bhaNio saMkuddho, paharaMto tattha paharaNasaehiM / chiNNAyavatta-dhaNuho, nivADio dharaNivIDhaMmi // tatto khaggaM ghettuM, pahariukAmassa lakkhaNeNA'vi / kharadUsaNassa sIsaM, chiNNaM sujahappahAseNa(sujjappahAseNa) // sesabalaM pi ya nihayaM, virAhieNeva; tassa maMtI vi / kharadUsaNanAmo [u?], lakkhaNabANAhao naTTho // rAmapAsaMmi tatto, virAhiyaM ghettu lakkhaNo patto / bhaNai ya - 'sAmi ! kimevaM, dIsaha vihalaMghalA tubbhe ?' // tatto ajaMpamANo, sIyalavAe[Na] vihiyapaDiyAro / rAmo bhaNai sadukkhaM, 'sIyA keNA'vi hariya'tti // 'eso ya jaDAU so, mama virahe mArio'tti soumiNaM / tamatamai lakkhaNo vi ya, virAhieNaM tao bhaNiyaM / / 'mA vaccaha saMtAvaM, doNNi vi tubbhe; avassa sIyAe / ajja lahAmi pautti, jai vi gayA aNNadIve vi' // siTuM ca lakkhaNeNaM, 'kharadUsaNassa [samagga] balabhaMgo' / rAmassa 'saha imeNaM, mae kao khayaraNAheNaM // caMdoyarassa putto, eso nAmaM virAhio sAmi ! / jAo amha sahAe, AvayakAle mahAbhAgo' // sammANio tao so, rAmeNaM; niyabhaDe visajjei / sIyAgavesaNatthaM, te vi ya taM kAumAyAyA // pabhaNaMti - 'sAmi ! sIyA, gavesamANehiM kattha vi na diTThA / soumimaM to rAmo, - 'sIe ! sIya !'tti vilavei / iya vilavaMtaM bahuhA, rAmaM saha lakkhaNeNa vuNNamuhaM / bhaNai virAhiyakhayaro, pesalamahurehiM vayaNehiM // 'thovadivasehiM sAmiya / sIyaM daMsemi tamha lahiUNa / mA ki pi kuNaha soyaM, garuyANaM AvayA huMti / /
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 175 ] aNNaM ca deva ! gammau, pAyAlaMkArapuravare jeNa // vacvaMti garuyakhohaM, rAmaNapamuhA bhaDA savve || kharadUsaNaMmi pahae, gahie pAyAlapuravare taMmi / taM natthi jaM na sijjhai, kallANaM tumha tailoe || sIyAe taha uttI, labbhai; bhAmaMDalo pi saMdesaM / dAu hakkArijjai, pAyAlaMkArapattehiM' // iya bhaNie gayaNeNaM, rAma- sumittA virAhiyasameyA / pAyAlaMkArapure, pattA cauraMgabalakaliyA // souM samAgae te, kharadUsaNanaMdaNo tao suMdo / mahayA baleNa sahio, saMgAmaM kuNai soMDIro // so tehiM raNe vijio, ghettUNaM nijjiyaM ca parivAraM / naTTo laMkAnayariM, patto saraNaM dahamuhassa // vi / taM rAma-lakkhaNehiM, sahieNa virAhieNa varanayaraM / jaNa-dhaNa-kaNayasamiddhaM, ahiTThiyaM taMmi naTuMmi // kharadUsaNassa pavaraM, pAsAyaM rAma-lakkhaNA acchaMti ahiTTheDaM, bhayarahiyA sIyasogattA / / pavare virAhio vi ya, suMdassa gihaMmi saMThio tattha / vijjAharA ya aNNe, sesA sesesu bhavaNesu // etto ya puvvabhaNio, vijjaM veyAlaNi pasAhettA / cakkaMkasuo sAhasa- gaikhayaro sarasarUvadharo // suggIvaM tArAe, bIyaM darisei surayavelAe / sA vi saMbhaMtacittA, taM sAhai sayaNa-maMtINaM // te vi visesamanAuM, kikkiMdhapurAo do vi dhADeMti / jujjhato ya na sakkai, taM jiNiuM saccasuggIvo // suggIvasuraya-raNasamayamujjhiuM do vi sesavelAsu / sAhasagai - suggIvA, pariyANijjaMti khayarehiM // to suggIvo gaMtuM, paribhaviDaM kahai haNukumArassa / so vi tappakkhavAI, samAgao tattha doNhaM pi // sarisattaNao na raNe, niggahasUro tti jAi sadvANaM / evaM ca teNa jitto, nivvinno saccasuggIvo // daMDagavaNaM bhamaMto, tArAvirahAuro ya raNabhUmiM / daTTu tattha vi suhaDaM, pahAravihuraM paDiyamegaM // taM pucchai gaMtUNaM, 'kiM eso ettha suhaDasaMghAo / dIsai raNabhUmIe, nivAio ? sAhaha mameyaM //
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ [176] so bhaNai, - 'puttamaraNe, kharadUsaNamAiyA ime khayarA / iya mAriyA bhiDaMtA, lakkhaNa-rAmehiM saMgAme' // iya souM suggIvo, - 'kharadUsaNaghAyago imo jAo / so viya(viDa)suggIvaM pi hu, ghAissai natthi saMdeho' // tatto pahANamaMti, ghettUNaM jaMbavaMtanAmaM so / rAmapAsaMmi vaccai, nAuM pAyAlalaMkAe / paDihArakahiyavatto, pavisai rAmeNa pucchie kusale / aha bhaNai jaMbavaMto, - 'nisuNijjau deva ! kiM kusalaM ? || evaM tArAkajje, sAhasagaiparibhaveNa sAmI me / kavirAyA suggIvo, tumhaM saraNaM samallINo // tA deva ! sahAyattaM, kIrau eyassa gurupasAeNa / taM natthi jaM na kAhI, tumhamimo taMmi nihayaMmi // aNNaM ca devabhajjA, jAyaMmi raNami taMmi bhImaMmi / avahariyA kira summai, kharadUsaNavahaNakAlaMmi // tA deva ! imo'vassaM, tumha sahAyattaNaM kuNai tIe / laMbhe gavesaNeNaM, sAheha imassa tA kajja' // iya bha(su)NiUNaM 'evaM, houtti bhaNai taM paramo / 'suggIva ! imaM evaM', suggIvo bhaNai - 'suNa deva ! ' / jai sattaMmi divase, kaha vi pauttiM na deva ! mahilAe / ANemi tA avassaM, jalaNe pavisAmi pajjalie' / saNiUNa imaM rAmo, sa-lakkhaNo garuyatosamAvaNNo / tesiM sahAyakaraNaM, paDivajjai lakkhaNasameo // gaMtUNa devabhavaNe, kosaM piviuM avaMcaNArUvaM / savve vi gayA tatto, kikkiMdhipuraMmi rAmAI // sAhasagaiNA jitto, puNo vi jujjhami saccasuggIvo / gaMtUNa bhaNai rAmaM, - 'deva ! tae mArio neso' / taM bhaNai tao rAmo, - 'tumhaM sArikkhacojjacitteNa / na mae nihao; tA puNa, kuNasu raNaM jeNa taM vahimo' / iya bhaNio puNa jussa(jjha)i, suggIvo nibbhao samaM teNa / rAmapahAveNa tao, naTThA veyAliNI vijjA // jAo sarUvadhArI, taha vi hu so vAnare vimAseto / rAmeNa sAhasagaI, bANeNa viNAsio haMtuM // taM nihayaM suggIvo, daTuM kikkiMdhapuravare neuM / rAmaM terasa dei, kaNNAo pavararUvAo /
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ [177] rAmo vi bhaNai - 'sIyA-virahe suggIva ! kiM mameyAhiM ? / sIyAgavesaNatthaM, kuNasu tumaM payattaM'ti // so vi - 'devevime(?) ceya, karemi' vottuM pi virahasaMtatto / saMteuraM paviTTho, bhogAsatto ya jAo tti // etyaMtaraMmi nAuM, vattaM kharadUsaNassa nihayassa / maMdoyaripamahAo, rAmaNabhajjAo rovaMti // tatto caMdanahA sA, rovaMtI saha sueNa suMdeNa / pavisai rAmaNabhavaNe, jaMpaMtI - 'sAmi ! saraNaM'ti // gahiUNa do vi calaNe, rovaMtI rAmaNassa sA bhaNai / pai-puttavippamukkA, ekkodara ! kacca(ttha) vaccAmi ? // pAyAlaMkArapuraM, suMdaM niddhADiUNa duDhehiM / pai-puttavairiehiM, vasIkayaM taM gaheUNaM' // sA evaM vilavaMtI, saMThaviyA rAmaNeNa caMdanahA / bhaNiyA - 'pai-suyavahagaM, vacche ! acireNa mArihimi' // tatto sIekkamaNo, gehaM gaMtUNa rAmaNo suyai / maMdodarI vi nAuM, soyavisanno tti taM bhaNai / / 'tumhArisA vi jai pahu !, gheppaMti imeNa daDDhasoeNa / tA dhIra ! tuma ciya kahasu dhIrimA kaM samalliyau ?' // so vi ya bhaNai salajjo, 'sAmiNi ! sAhemi jai na rUsesi / sabbhAvaM' tIe viya, bhaNiyaM - 'sAhesu nissaMko' // 'rAmadevassa bhajjA, kharadUsaNaghAyagassa sIya tti / / hariUNa samANIyA, sA necchai maM paI kaha vi' // maMdoyarIe bhaNiyaM, 'sAmi ! tumaM pADiUNa taM sIyaM / maDDAe kiM na bhuMjasi, jeNevaM dummaNo jAo ?' || so bhaNai - 'atthi suMdari !, kAraNametthaM pi taM pi sAhemi / paramahiliyAe niyamo, mama'tthi jamaNicchamANIe // tA suMdari ! vayabhaMgo, na hoi jaha mama tahA tume'vassaM / kAyavvA supasaNNA, sIyA gaMtUNa mama kajje' // 'sAmi ! jAmi'tti vottuM, sIyApAsaMmi sA vi saMpattA / ciMtai rUvakkhittA, - 'ThANe ratto mama pai'tti // tatto pabhaNai sIyaM, - 'kiM necchasi rAmaNaM paI bhadde ! / mahigoyarassa atthe, kiM acchasi dukkhiNI gADhaM ? // kiM aNNo puhaIe, vijjAparamesaraM imaM mottuM / tuha rUvassa sariccho ?, tA mA kuNa kUDagAhaM ti / /
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ [178] aNNaM pi suyaNu ! nisuNasu, vijjAparamesaraMmi ruTuMmi / kattha gaNijjai rAmo, salakkhaNo balasamiddho vi ?' // iya suNiUNa aNiTuM, sIyA maMdoyarIe jaM bhaNiyaM / aMsujalapuNNanayaNA, gaggarakaMThA imaM bhaNai / 'kiM erisAI jammaMtare vi jaMpati ahava maraNe vi / uttamakulitthiyAo, saivAyaM uvvahaMtIo // tA jaha so tujjha paI, nimmajjAo alaMkio sIle / taha pAeNa tumaM pi ya, sIlavihUNA na saMdeho / jaM puNa niMdasi rAma, salakkhaNaM purisalakkhaNasamaggaM / taM natthi tujjha jIhaM, jo chiMdai kaDDhiuM ettha // jaM puNa kulaaMgAraM, eyaM khayarAhamaM vigayasIlaM / khayarAhame ! pasaMsasi, taM sIleNa kulaM nAyaM / / aNNaM pi jai vi dehaM, majjha imaM kuNaha khaMDakhaMDehiM / mottUNa taha vi rAmaM, niyamo mama aNNapurisassa // jaM puNa pAve ! jaMpasi, taM jaMpasu ettha niyayaThANaMmi / ko kira na hoi sUro, suNaho vi niyAsayavaseNaM' // etthaMtaraMmi ya patto, tattheva ya rAvaNo caliyacitto / 'kAUNa kiM va sAmiNi !, maM mannasu' bhaNai sIyaM ti // 'maMdoyarIe pamuhaM, evaM aMteuraM samatthaM(ggaM) pi / tuha ANAvasavattaM, eyANa tumaM mahAdevI' || evaM bhaNiyA pabhaNai, paraMmuhA rUsiUNa taM sIyA / 'kiM bhasasi bhasaNa ! iha vA-rio vi niyajAidoseNaM / / ekko cciya hoi paI, saINa; kiM raMDattaM na yANesi ? / jeNevaM taM jaMpasi, vArijjaMto vi dussIla !' // nibbhacchio vi evaM, na muyai kAmAuro asaggAhaM / visajjiyasavvajaNo, vinnavai puNo puNo sIyaM // eyaMmi aMtaraMmI, atthamio diNayaro nisA jAyA / tatto pasAyaNatthaM, taM bIhAvei so bahuhA / / bIhAveMtassevaM, cittaya-vagghAi ehiM rUvehiM / sIyAe abhIyAe~, gamiyA savvA vi rayaNi tti // muNiUNa tao vattaM, vihIsaNo pariyaNeNa saha gaMtuM / dahavayaNassa sagAse, samAgao sIyapAsaMmi // bhaNai - 'tumaM kA bhadde !', sIyA vi ya kahai tassa savvaM pi / majjhattho tti ya nAuM, rAmAINaM samutthANaM //
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 179 ] 'tA ettha tumaM ekko, majjhattho kuNasu mama parittANaM / baMdImokkhamimAo, rAmasayAse mamaM nesu' // taM suNiuM nIiparo, dayamAvaNNo vihIsaNo evaM / sikkhavai rAvaNaM kira, aNeyahA mahuravayaNehiM // 'buhajaNaduggaMchiyamimaM, uttimapurisehiM vajjiyaM loe / paradANa (ra) sevaNaM; tA, muMcasu sIyaM tumaM sAmi !' // paDibhaNai rAvaNo taM, jaM uppajjai mahIe vararayaNaM / - taM hoi majjha savvaM, sAmI haM tassa savvassa' // iya bhaNiUNArUDho, sIyaM ghettUNa pupphagavimANe / pupphagirisiharalaggaM, vaccai paumaM varujjANaM // sIyApasAyaNatthaM, tatto kArei sarasapekkhaNayaM / tahavihu sA na pasIyai, na majjaI neya bhuMjei // evaM ca vihIsaNeNaM nAUNa sIyAe uvari rAmaNassa iha gAhaM, hakkArAviyA sahassaMbuddhi-paMcavayaMNasu(saM) bhiMNNa- sAyabuddhinAmagA maMtiNo / bhaNiyA ya -- 'kimevaM Thie saMpayaM kIrau ?' maMtIhiM bhaNiyaM 'savvahA balio rAmo, miliyA tassa virAhiya - suggIvAiNo vijjAharA, gahiyA pAyAlalaMkA / rAmaNasAmI vi ArUDho asaggAhe / tA tAva amhANaM eyaM mayaM jaM suvihANeNaM acchijjai / tao tesiM sammaeNaM vihIsaNeNaM vijjAsAmatthao laMkAe nimmavio mahAtuMgapAyAro / ThaviyA ya pAsesu mahAjohA rakkhavAlA / kayA savvA vi raNasAmaggiti // -- etthaMtaraMmi kikkiMdhapuravare bhogakhuttayaM nAuM suggIvaM soma ( mi ) ttI nibhacchai tattha gaMtUNaM 're pAva ! nie kajje, Asi turaMto; sA ( sa ) mANie taM / amhaM pu ( pa ) hukaraNijje, sIyalacitto tumaM jAo' // iya bhaNio so vilio, pabhaNai ' evaM; na ettha saMdeho / khamasu pahu ! me pasAyaM, kAUNa puNo kare nevaM' // iya bhaNiUNa payaTTo, suggIvo rAmaevanuyacalaNo / sIAgavesaNatthaM, asesaparivArapariyario // naha-pAyAlamasesaM, dIva - samudde gavesamANehiM / kaMbuddIve diTTho, pahAravihuro tti rayaNajaDI || uvalabhiuM nissesaM, sIyapauttiM tao ya taM gahiuM / suggIvo saMpatto, niyattio rAmapAsaMmi // namiUNa rAmadevaM, sAhai - 'devesa rayaNajaDinAmo / jANai sIyAvuttaM, suMdarasaMgIyapurasAmI // tatto tamAha rAmo, so bhai - 'sIyAvattaM kahehi rayaNajaDi !' / 'sAmi ! summau, jaM diTTaM taM kahemi'tti // -
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ [180] 'nijjaMtI deva ! mayA, sA sIyA tumha rAmaNeNA''su / lavaNodahissa uvariM, diTThA kaluNaM vilavamANI // nAUNa tumha gharaNiM, sIyamahaM teNa saha samAraddho / jujjheuM deva ! tao, teNa kao naTThavijjo'haM / ettiyamettaM jANAmi, deva ! na paraM ahaM viyANAmi' / bhaNai tao te(taM) rAmo, - 'kedare sA parI tassa ?' // pabhaNai taM suggIvo, - 'deva ! raNe tassa ekkavIrassa / asamatthA savve vi ya, kiM AsaNNAe va dUrAe ?' || taM bhaNai tao rAmo, - 'jippai no vA - kimIe(kimeya?)tattIe ? | taM ekkaM mama daMsasu, dahavayaNaM piyayamaM ca lahu~' / lacchIharo vi jaMpai, - 'sacco ko vi rAmaNo puriso / kiM vaMciUNa rAmaM, tA coro harai sIyaM ti ? // ahavA vaccaha laMkaM, mA tumhe bIhaNA; paraM amhaM / dariseha tayaM tatto, jaM hoi taM karissAmo' / iya rAma-lakkhaNANaM, souM porisaparAiM vayaNAI / to bhaNai jaMbuvaMto, - 'jai evaM tA nisAmeha // paripucchieNa aTuM, aNaMtavirieNa sAhuNo tassa / maraNaM jo koDisilaM, ukkhivihI tassayAsAo / / tA taM ukkhiviUNaM, uppAyaha amha paccayaM tAva' / iya bhaNie somittI, jaMpai - 'evaM karemo'tti // tatto tehiM sahio, koDisilaM lakkhaNo gaMtuM / jANU jAvuppADai, savvesiM pecchamANANaM // devehiM tao ghuTuM, gaMdhuddharakusumavuTThimabhikhiviuM / 'aTThamayavAsudevo, jAo eso jayau jayau' // tatto suggIvAI, taM daTuM cojjiyA bharosAlA / pattA kikkiMdhipure, vAnaraviddhA tao Aha // 'jai vi imaM devevaM, tumha sayAsAo tassa kila maraNaM / taha vi nao kAyavvo. baddhimayA hoDa pariseNaM / / tA kokkiUNa haNuyaM, dUyaM peseha nayapahANassa / tabbhAugassa pAse, vihIsaNasseva sIyatthaM // tassa vayaNeNa'vassaM, sIyaM melei rAvaNo deva ! / jai puNa nevaM kAhI, vihIsaNo tumha milihi'tti / / vAnaranAheNa tao, eyaM bahumaNNiuM saha kavIhiM / haNuyaMtakokkaNatthaM, siribhUI pesio dUo / /
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ [181] so vi ya siriuranayare, gaMtuM vattaM kahittu mI(nI)sesaM / suggIvAeseNaM, haNuyaMtaM kokkae sigdhaM // dUsaNa-saMbukkANaM, maraNaM soUNa'NaMgasukumAlA / piu-bhAuyasoeNaM, royai haNuyassa bhajja tti // tArA-suggIvANaM, dhIyA puNa paumarAgiyA nAma / kuNai pamoyANaMdaM, bhajjA haNuyassa taM souM // tatto sabalasameo, haNuyaMto dUyavayaNaparituTTho / patto kikkiMdhipuraM, uvaviTTho namiyasuggIvo // tatto taM ghettUNaM, suggIvo jAi rAmapAsaMmi / tattha vi so uvaviThTho, kayakicco lakkhaNAINaM // anne vi vAnarabhaDA, parivADIe susaMThiyA savve / uvaviTThANa ya pabhaNai, rAmaM toseNa haNuyaMto // 'suggIvAI savve, deva ! tae guNagaNehiM saMgahiyA / to kAUNa pasAyaM, jamahaM sAhemi taM bhaNasu' // suggIvAI savve, tatto jaMpaMti - 'haNuya ! sIyAe / suddhI uvalahiyavvA, sA ya na taM mottumanneNaM / / kAuM sakkai'; tatto, soumiNaM tattha bhaNai haNuyaMto / "kiM ettha viyappeNaM, mokkallaha jeNa jAmi'tti / iya bhaNie taM rAmo, 'pabhaNai - sigghaM puNo niyattejjA / sIyaM daTThaNa tahA, kahiyavvA majjha vatta'tti / 'paccayakaraNanimittaM, eyaM mama aMguleyagaM tIe / dAyavvaM tIe vi ya, cUDAmaNirayaNamANejjA' // 'jaM ANavei devo', paNamai bhaNiUNa mAruI rAmaM / / 'ettheva ciTThiyavvaM, tubbhehiM jAva'haM patto' // tao sapariyaNo haNuyaMto vimANArUDho calio laMkAe / vaccaMteNa ya kaha vi he?o paloyaMteNa diTuM mAyAmahassa mahiMdanayaraM / taM ca daTThaNa 'nIsAriyA mamA'NeNa niravarAhA jaNaNi'tti saMbhariyavero raNakaraNathamapphAlAvei gahiratUrAI / / suNiuM mahiMdarAyA, viniggao paraM balaM samAyAyaM / jujhaM ca saMpalaggaM, avaropparamajjhajuvANa(mAuhajuyANa?) / / bhagge mahiMdasenne, pasannakittI suo samAvaDio / saha mAruiNA''ujjhe, so gahio bhagga raha-cAvo / / tatto mahiMdarAyA, haNueNa nitiUNa saMgahio / pAyavaDaNuTTieNa ya, bhaNio - 'mAyAmaha ! khameha' //
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ [182] kahiUNa savvavattaM, 'vacca tamaM rAmadevapAsaMmi' / so vi ya taheva patto, sabalo rAmassa pAsaMmi // haNuo vi nahayaleNaM, saMpatto dahimuhaMmi varadIve / pecchai ya sAhujugalaM, kAussaggaTThiyaM tattha / / tesiM ca nA'idUre, kaNNAo tiNNi jhANajogeNaM / vijjaM sAhaMtIo, pecchai tattheva pavarAo / / eyaMmi aMtaraMmI, so dIvo vaNadaveNa ghoreNa / cAuddisiM palitto, taM raNaM dahiumAraddho / / daTTaNa da(Da)jjhamANaM, daveNa taM teNa sAhuvarajuyalaM / kaNNAhi sahA'raNNe, vacchallaM kaNai haNayaMto // sAyarasalilaM hi(vi)jjAhiM geNhiuM varisiuM samAraddho / meho iva so teNaM, jalaNo nIreNa vijjhavio // uvasaggaMte tAo, kaNNAo jAyasiddhavijjAo / te jhANatthe sAhU, namiUNa payAhiNeuM ca // uvaviTThAo haNuyaM, bhaNaMti taM - 'sAhu sAhu ! jo evaM / sAhUNaM uvasaggaM, vArasi jiNasAsaNapavaNNo / taha tumha pasAeNaM, amhe jAyAo siddhavijjAo / uvasaggaMte supurisa !, sAhu kayaM te sahAyattaM' // haNueNa vi bhaNiyAo, - 'kAo tumhettha sAhaha mameyaM' / to tANa bhaNai ekkA, - 'nisuNasu saMkheao eyaM // dahimuhanayare gaMdhavvarAiNo kusumamAlabhajjAe / duhiyAo; amha kae, bharahe je kheyarakumArA // maggeti amha jaNayaM, na uNa payacchei tANa so amhe / aMgArakha(khe)yaro uNa, jAo ummattago'mha kae // kaiyA vi amha jaNaeNa pucchio nANasaMgao sAhU / 'kassemAo bhayavaM !, sAhaha mahilAo hohiMti ?' || so Aha - 'mahAjohaM, khayariMdaM jo raNami soMDIro / sAhasagayaM(iM) mahappA. mArehI aliyasaggIvaM // so hohI bhattAro, tiNha vi eyANa tumha dhUyANa' / iya kahie so bahuso, gavesio na uNa uvaladdho / tassa pariyANaNatthaM, pAraddhA sAhiuM ihaM vijjA / maNagAmiNi tti nAmaM, tao ya aMgArageNa'mha // vijjAbhaMsanimittaM, teNa'ggI jAlio imo ghoro / dIvamimaM ma(da)hamANo, so ya niratthao kao tumae /
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 183] siddhA ya tuha pasAeNa, amha maNagAmiNI muhutteNa / vijjA chammAseNaM, jA sijjhai bahukileseNa' // iya bhaNie haNueNaM, siddhaM savvaM pi jaM jahAvittaM / sAhasagaissa haNaNaM, AgamaNaM rAmadevassa // tatto niyadhIyAo, tao ghettUNa rAmapAsaMmi / gaMdhavvo saMpatto, kahiuM namiuM ca uvaviTTho calio laMkaM ca haNU, gayaNeNaM'gAragassa jaNaNIe / AsAlIe vijjA- kayapAgAreNa khaliyabalo || pAgAraM cUrettA, raNatthamAsAlirakkhasImeMtIM / phAlittu muhaM mArai, to vajjamuhaM payaM ( iM ) tIse // saMgAmeMtaM mArai, sIsaM chettUNa jAva tA pattA / laMkAsuMdaridhIyA, jujjhatI sA vi teNa jiyA / bhaNai 'purA'haM muNiNA, bhajjA piughAyagassa siTTA mi / taM jAyaM ti to sA, haNuNA tattheva pariNIyA // tatto tIe mukko, patto me (mo) ttUNa pariyaNaM bAhiM / laMkaM tattha vi pavisai, vihIsaNagihaMmi kayakicco // taM bhaNai * 'tumaM kusalo, nIiparo teNa rAvaNaM bhaNasu / taha jaha mellai sIyaM, na aNNahA suMdaraM maNNe' // soUNevaM jaMpai, vihIsaNo - 'haNuya ! puvvamahehiM / bhaNio cciya, sIyatthe, tumhaM vayaNeNa puNa bhaNimo' // iya bhaNiuM haNuyaMto, vihIsaNaM jAi naMdaNavaNaMmi / daDuM sIyaM paNamiya, muddArayaNaM samappei // tatto tuTTaM daTTu, sIyaM maMdoyarI vi tatthA''yA / tatto sIyA jaMpai, 'vacchemU (ttha) tumaM kuo patto ? ' // haNuyaMteNa vi kahie, rAmAiTThe tao bhaNai sIyA / 'mama sAmiNo sayAse, bhadda ! bhaDA kettiyA asthi ?' // maMdoyarIe bhaNiyaM, 'sIe ! eso bhaDo bhuvaNe / jANAmi paraM nemaM, kaha vi maNusehiM paTThavio' // to sIyA - haNuehiM, rAmaguNukkittaNaM kuNaMtehiM / nibbhacchiya tti gaMtuM, paiNo maMdoyarI kahai // haNuNa ya vaidehI, viNNattA bhoyaNeNa ruyamANI / bhaNiyA 'puNNapaiNNA, sAmiNi ! kuNa bhoyaNaM ehi // paDivaNNe ramaNIhiM, niyAhiM hakkAriUNa haNuyaMto / sIyaM bhuMjAveI, paramAhAreNa vigayabhao // -
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ [184] bhaNiyA [ya] kayAhArA, haNueNaM 'khaMdharAsamArUDhA / mama hohi sAmiNiNhi, jeNa parANemi rAmassa' // bhaNai tayaM vaidehI, - 'mArui ! parapurisaaMgaphariso vi / mamamAjammaviruddho, kiM puNa parakhaMdhacaDaNaM ? ti // tA vacca tumaM supurisa !, nA'haM vaccAmi khaMdhamArUDhA / mariyavvaM ettha mayA, jai na sayaM nei maM rAmo || aNNaM ca jai hayAso, taM jANai rAmaNo ihA''yAyaM / tA kuNai tujjha vigdhaM, teNa tumaM gaccha sigghayaraM' / tatto sA saMdesa, dAuM cUDAmaNiM samappei / haNuo vi namiya ghettuM, taM; vaccai paumamujjANaM / / eyaMmi aMtaraMmI. siTTe maMdoyarIe haNayaMte / kuddheNa rAmaNeNaM, haNuvahaNatthaM balaM mukkaM / / daTuM samAgayaM taM, kuddho ummUliUNa tarugahaNaM / pahaNai rakkhasajohe, pavaNajayanaMdaNo samare // bhaggesu tesu tatto, pauliduvAresu bhaMjai kavADe / tatto pAyArovari, tuMgaTTAlAI DhAlito // jatto jatto viyarai, tatto tatto nayarimajheNaM / nAsai phulai palAi, rakkhasanivaho bhaubbhaMto // iya bhaMjaMto nayarIe, tIe bhavaNAI sayasahassAI / viyarai akhaliyapasaro, haNuo guruvikkamapayaMDo / patto ya bhaMjamANo, vittAsiMto ya rakkhasANIyaM / atthANamaMDavaMmI, rakkhasavaibhavaNabhaMgatthaM // taM daTuM dahavayaNo, pabhaNai gururosajalaNapajjalio / 're re mAraha eyaM, sigghaM kava(vi)yAhamaM daTuM' // imiNA sarasujjANA, bhaMjiyabhavaNA piyA vi(va) mama nayarI / vihiyA uvviggamaNA, parapuriseNeva dheTeNa // tA deha samarabheriM, ajiya lahu saMdaNaM kuNaha sajjaM / johemi jeNa eyaM, mamabalaparijohaNasamatthaM' // bhaNiumimaM urduto, iMdai-taha-mehavAhaNasuehiM / pAesu nivaDiUNaM, dhario tA te gayA samare // evaM ca mahAjujjhe, vaDhte dAruNe payaMDANaM / aigaruyavikkamANaM, doNha vi samasattiviriyANaM // lahuhatthayAe chaliuM, baddho uggehiM nAgapAsehiM / iMdaiNA siriselo, paNAmio taha ya jaNayassa //
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ [185] A NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN tatto taM daTThaNaM, dahavayaNo paramakovamAvaNNo / bhaNai - 'puNo vi eyaM, daDhabaMdhaNasaMgayaM kuNaha // jAo sevAbhirao, tattha vi dUyattaNeNa paTThavio / taM bhUmigoyarehiM, purisehiM [araNNavAsIhiM ?]' // iya evamAibahuyaM, ja(ja)paMtaM rAmaNaM bhaNai haNuo / "taM re vA'hamapariso, rAvaNa ! bhavaNaMmi ko aNNo ? // aNNaha kaha paradAre, hoi maI uttimANa purisANa / mottUNa jArajAyaM, tullo jo tujjha cariehiM ? || jaM puNa mottUNa tumaM, rAhavasevArayA kavI jAyA / kaM(ko) ettha tajjha doso, najjai tesiM guNo ko dhe(vA)? // aNNaM ca ettha rAmo, salakkhaNo vAnarehiM saMjutto / tuha sIse karavattaM, dAuM lessai tao sIyaM' // iya bhaNio duguNayaraM, saMkuddho rAmaNo raNapayaMDo / pabhaNai - 'duvvayaNanihiM, eyaM daDhasaMkalAbaddhaM / neuM gharaghareNaM, soijjataM jaNeNa savveNa / dhiddhikkArovahayaM, pahaNaha neuM masANaMmi' // evaM bhaNie pabhaNai, marutaNao garuyarosamAvaNNo / 'nA'haM tujjha sueNaM, baddho iha nAyapAsehiM / / sayameva mae appA, baddho tuha maNaparikkhaNanimittaM / taM nAyaM aikusalo, asabbhavayaNehiM eehiM / / saMpai samuppayaMtaM, pecchasu jai koDDamatthi' ii vottuM / toDittu nAgapAse, taDayaDasaddeNa uppaio // calaNapahAreNa tao, thaMbhasahassAulaM maNivicittaM / rAmaNabhavaNaM bhaggaM, haNueNa gacchamANeNaM // puNaravi laMkAnayariM, viddavamANo naheNa vaccaMto / taM daMsiuM sIyAe~, bhaNiuM maMdoyariM evaM // 'esesa so naheNaM, vaccai laMkAuri daleUNaM / haNuo kikkiMdhapuraM, toDiyadaDhanAyagurupAso' // vaccaMtassa ya sIyA, ghettuM pupphaMjaliM nahe khiviuM / bhaNai - 'tava savvasiddhI, pujjaMtu maNorahA savve' // evaM so veeNaM, kikkiMdhapuraMmi mAruI patto / abbhuTThiovagUDho, hariseNaM vAnaraniveNa // mottUNa tattha sennaM, suggIveNaM samaNNio haNuo / gacchai rAmasayAsaM, paNAmapuvvaM ca uvavisai /
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 186 ] taM cUDAmaNirayaNaM, samappiuM sAhae niravasesaM / sIyAvattaM tatto, sesaM pi hu jaM kayaM kiM pi // iya haNubhaNie joyai, rAmo suggIvasaMtiyaM vayaNaM / suggIvo vi ya pabhaNa, ' mA deva ! vilaMbaNaM kuha // ekkeNa vi haNueNaM, sA nayarI rAmaNassa saMbhaggA / gaMtuM kiM puNa tumhaM, payAvakalieNa senneNa ?' // iya savvasammaeNaM, caliyA suggIva - haNu-nalAIhiM / sa- balehiM saha doNi vi, laMkAe rAma - somittI // saMpattA ya khaNeNaM, velaMdharagirivarassa siharaMmi / velaMdharaMmi nayare, samuddarAyA jahiM vasai || muNiuM vAnaraseNNaM, samAgayaM niyabaleNa pariyario / nIsariUNa samuddo, kuNai raNaM aggabhAyaMmi // tassa nalo AvaDio, naleNa jiNiUNa so raNe baddho / mukko rAmasayAse, teNa vi kaNNAtigaM diNNaM // gamiUNa tattha rayaNi, velaMdharapuravare pahAyaMmi / caliyA laMkAbhimuhA, saha teNa samuddanaravaiNA // pecchaMti vaccamANA, samuddauvareNa te ThiyA gayaNe / taM viulaM laMkauriM, tikUDagirisiharauvariMmi // taNNayarIAsaNe, haMsaddIvaMmi haMsaraharAyaM / taM jiNiuM tassa pure, suheNa AvAsiyA savve // taM tattha vAnarabalaM, samAgayaM jANiuM samAsaNNe / tADIvai dahavayaNo, bheriM saMgAmiyaM sahasA // saNNajjhiuM payatto, rakkhasavaipariyaNo samucchAho / taM suNiuM bheriravaM, guDapakkharagahiyasannAho || tatto kayapa (ra) NacittaM, laMkAparamesaraM paNamiUNaM / sayalanayavAyaniuNo, viNaeNa vihIsaNo bhaNai // 'evaM paradArakae, mA neha niratthayaM khayaM savvaM / appeha tumaM sIyaM, jai jasakittIhiM kajjaM 'vi (ti) // to bhai iMdaI taM, 'ko tuha rajjaMmi ettha ahigAro / jeNerisAI jaMpasa, vairiyapakkhaM samattheMto ?' // -- iya iMdayiNA bhaNie, vihIsaNo bhai 'ko tumaM mottuM / jaMpai jaNava(ya)hiyAiM, jo sattU puttaveseNaM ? ' // iya evaM jaMpaMtaM, vihIsaNaM suNiya pUriyAmariso / AyaDDhiUNa khaggaM, dahavayaNo haMtumAro //
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 187 ] daddhuM vihIsaNeNa vi, dahavayaNaM khaggahatthaggaM / AyaDDhijjai thaMbho, joTuMmi (?) nivesiuM bhiuDiM // maraNAsajja (raNNasajjA ) ya doNi vi, kahakaha vi pariggaheNa sayaleNa / uvasAmiyA dhareuM, iMdai-taha- kuMbhayaNNehiM // niyaniyagehe nIyA, ruTTho tatto bhaNei dahavayaNo / 'mama paDikUlo sigghaM, vihIsaNo gacchau purIo' // mANeNa so vi tatto, sapariyaNo rAmadevapAmi / calio; suggIvAI, taM daddhuM khohamAvaNNA // etthaMtaraMmi teNaM, vAnaraseNNaMmi pesio dUo / patto vihIsaNeNaM, puriso namiUNa so rAmaM // sAhai 'sIyAkajje, bhAiviroheNa Agao esa / rAyA vihIsaNadha(va) ro, taM saraNaM niyamaNe kAuM // tA tassa deha ANaM, Agacchau vA na vettha tuha pAse ? / AvAsau kattha imo ?, kiM vA vi kareu ? Aisasu' // soUNevaM rAmo, suggIvAIhiM saha ya maMteMto / takkavaDeyarabhAvaM, bhaNio ya visAlakhayareNaM // 'sappuriso deva ! imo vihIsaNo; heriehiM mama kahiyaM / jaha sIyAe kajje, nisArio rAmaNeNeso // tatto'bhimANasAro, samAgao esa tumha pAsaMmi / saMpai jaM kAyavvaM, devo taM kuNau eyassa' // suNiUNa imaM rAmo, paramatthaM, bhaNai niyayapaDihAraM / 'turiyaM ettha pavesaha, vihIsaNaM khayaragaNanAhaM' || so eva bhaNiyametto, gaMtuM viNaeNa taM pavesei / so vi namiUNa rAmaM, uvaviTTho; teNa uvagUDho // jAoM'gasayANaMdo, miliyaMmi vihIsaNe kavivarANaM / bhAmaMDalo vi patto, gaMtUNaM pesiyanareNaM / / namiUNa'ppiyaleho, tatto paribhAviUNa lehatthaM / gADhaM soyAvanno, sIyAharaNeNa saMjAo // sAmariso saMpatto, taMmi khaNe so vi rAmahiyanirao / saMbhAsio nisaNNo, namiUNa salakkhaNaM rAmaM // suggIva - haNuyapamuhA, gaMtUNa vihIsaNaM garuyatosA / bhAmaMDalaM ca savve, namaMti avagUhaNApuvvaM // gamiUNa aTTha divase, haMsaddIvaMmi sayalabalakalio / calio laMkAbhimuho, rAmo kayasavvakaraNijjo //
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ [188] etto rakkhasanAho, asesasAmaMtajohapariyario / raNasajjo saMjAo, Dhukkai raNarahasagayacitto / evaM ca tANa doNha vi, balANamaNNonnasamarasaMghaTTo / bhuvaNaccherayabhUo, saMjAo hakkapokkAhiM / bhAmaMDalo vi baddho, pADettA mehavAhaNeNa raNe / saggIvo iMdaiNA, haNayaMto kaMbhayaNNeNa / / / te jANiUNa baddhe, vihIsaNo rAma-lakkhaNe bhaNai / 'rAvaNasuehiM dohiM vi, baddhA bhAmaMDala-suggIvA // jujhaMto haNuyaMto, gahio raNami kuMbhayaNNeNa / tA tehiM viNA amhaM, nissAraM savvabalameyaM // jAva ya haNa-bhAmaMDala-saggIvA rakkhasehiM ghettamio / nijjati na laMkAe, tAva ahaM bhaNaha vaccAmi // tumhe uNa ettha ThiyA, ciTThaha saha vAnarehiM savvehiM' / iya bhaNie rAmeNaM, vihIsaNo pesio tattha // jAva na vaccai ajja vi, vihIsaNo tAva aMgayakumAro / rakkhasaseNNaM gaMtuM, gADhaM taM haMtumADhatto // haNuo vi tao chettuM, uppaio nAyapAsadaDhabaMdhe / tatto pavaravimANe, caDiyA haNuyaMgayakumArA // eyaMmi aMtaraMmI, vihIsaNo niyabaleNa pariyario / patto iMdaipurao, raNaMgaNe pavaNaveeNaM / / / nAUNa taM pi purao, samAgayaM jaNayabaMdhavaM kumaro / iMdainAmA ciMtai, - 'kimaMtaraM tAya-eyANaM ?' || evaM ca ciMtiUNaM, suggIva-bhAmaMDale gaheUNa / pAsanibaddhe caliyA, iMdai-NavANavA(ghaNavAhaNA) do vi / daTThaNa lakkhaNo te, rAmaNataNaehiM tattha nijjaMtA / sAhai rAmassa tao, - 'suggIvo jaNayataNao ya / nijaMti ime sAmiya !, gahiUNaM do vi rakkhasuehiM / paNaMchA(NaTThA?) eehiM viNA, amhe rAmaNasayAsAo // natthi jiyaM savvesiM, tA ciMtaya tANa chuTTaNovAyaM' / rAmo vi sumariUNaM, bhaNei lacchIharaM evaM // 'sura(maha)loyaNaM suraM taM, sumaraha jo sAhujAyauvasagge / bhaNiUNa gao taiyA, sumarejjaha AvayAkAle' // samariyametto so lakkhaNeNa avahIe jANiuM sahasA / patto rAmasayAsaM, tuTTho rAmassa so dei //
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 189 ] sIhaninAyaM vijjaM, gAruDavijjaM ca lacchinilayassa / divvatthabharie doNNi, rahe doha vi jaNANaM // nAmeNa vijjuvayaNaM, dei gayaM lakkhaNassa so rAmassa vi hala - musalaM, dei suro paramatoseNa // aggeya-pavaNa- vAruNa-pabhiINi ya savvadivvasatthAI / rAmassa lakkhaNassa ya, dei suro jujjhajayaheuM // evaM ca paramamahimaM, pattA te do vi devanimmaviyaM / devo vi kAumevaM, pIiM gao niyaM ThANaM // evaM te do vi jaNA, rahesu varakesarIhiM jutte / supariyaNa-sArahisaMjuesu caDiUNa vegeNa // pattA raNabhUmiM taM, tatto lacchIharassa daTThUNa / gAruDamayaM rahaM taM, gAruDavijjAe parikaliyaM // naTThA paNNagavijjA, bhuyaMgarUvA tao ya suggIvo / bhAmaMDaleNa sahio, bhuyaMgapAsANa chuTTeuM // uppaiuM saMpattA, niyayabalaM; garuyajAyaparitosA / nacvaMti vAnaravarA, samAgae tattha taM(te) daddhuM // iyaevamAi eyArisaMmi jujjhami vaTTamAmi / lacchIharo iMdaiNA, uccha (cchi ) jjai sarasamUhehiM // lacchIharo vi chiMdai, tassa sare duguNa-tiguNabANehiM / vihalIkayasatthaM taM, tatto pADei dharaNIe || so uNa virAhieNaM, lakkhaNaANAe tattha ghettUNaM / niyasaMdaNaMmi khitto, niruddhaceTTho nirussAso // rAmo vi kuMbhayaNNaM, jujjhataM nippahaM nirANaMdaM / kAUNa satthahINaM, bhuyaMgapAsehiM baMdhe // so baddho nicceTTho, rAhavavayaNeNa [jhatti ] ghettUNaM / bhAmaMDaleNa khitto, sahasA niyarahavarucchaMge | aNNe vi vAnarehiM, ghaNavAhaNamAiyA mahAsuhaDA / gahiUNa raNe baddhA, nIyA niyayaMmi siviraMmi // rAmaNa-vihIsaNA vi ya, vaTTaMte dAruNe mahAjujjhe / taM pabhaNai dahavayaNo, 'marihisi re ! ajja nibbhaMtaM // ahavA ajja vi na gayaM vaccaha taM bhUmigoyare muttuM / mama bhIo vaNavAsaM, jai icchasi attaNo jA (jI) yaM' // taM bhaNai saccasaMdhI, vihIsaNo 'tujjha bhaTThamajjAya ! / na kayA vi kulaMgAraya ! DokkarabhaTTassa bIhAmi' // -
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ [190 ] iya bhaNio so kuddho, mellai sUlaM sahoyarassuvariM / taM saravarehiM vArai, vihIsaNo pahaNiuM eMtaM // taM niruddhaM, dasANaNo paramakovamAvaNNo / gehai amohavijayaM, sattiM ukkaM va jalamANaM // taM daTTaM karagahiyaM, 'mArai eso vihIsaNamavassaM' / nAUNa ThAi purao, lacchiharo rakkhasavaissa // to pabhaNai viyasaMto, dasANaNo 'tujjha ahamahayadhaTTha ! / ' ko ahigAro ayaNuya !, tAvasa ! mama ThAuM purao ? | ahavA phiTTau vAhI, vejjeNa viNA vi mama sayAsAo / jai icchasi mariUNaM, tA ciTThasu thovamiha velaM // to lakkhaNeNa bhaNio, 'na hosi evaMvihAI jaMpato' / bhaMjijjai tassa raho, khittehiM pavarabANehiM // jaM jaM Aruhai rahaM, taM taM lacchIharo saravarehiM / - bhaMjai; tao gaiMdaM, ArUDho muyai taM sattiM // vijju vva pajjA (jja) laMtI, jAlAmAlAulA phuliMgaDDhA / uyarai sA vi sigghaM, ujjoyaMtI nahamasesaM // taM haNai saravarehiM, lacchiharo; rAhavo vi bANehiM / haNuo vimoggareNaM, sUleNa vihIsaNo rAyA // parigheNa ya suggIvo, pahaNai bhAmaMDalo vi kuMteNaM / anne vi vAnaravarA, khivaMti niyayAI satthAhiM ( iM ) // sA vi amohA tesiM, savvesi pi ya nivAramANANaM / AgaMtUNaM viMdhai, lakkhaNavacchatthalaM pavaraM // so tIe pahAreNaM, aidAruNaveyaNAe~ ghummeuM / nivaDai dharAe sahasA, niddAe mattahatthi vva // taM pecchiUNa rAmo, gayajIvaM piva mahIyale paDiyaM / kuddho rAvaNasamuhaM uddhAvai rahavarArUDho || muMcaMto saraniyaraM, nisiyaranivahaM raNe paNAseMto / mAreMto sayalabalaM, saMpatto rAvaNaM turiyaM // taM bhaNai rAmaevo, 'rAmaNa ! lacchIharassa maggeNaM / vaccasi ajjA'vassaM, mayA hao aMtagagihaMmi // iya bhaNiuM bANehiM niraMtaraM pahariuM samADhatto / chiMdai chattaM cAvaM, dhaya - kavayaM bhaMjai rahaM ca // jaM jaM rahaM vilaggar3a, jaM jaM geNhai sarAsaNaM turiDaM / taM taM ca rAmadevo, sahasA sayasikkaraM kuNai // -
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ [191 ] to rAmasaravarehiM, uvviggo vimhalo bhaubbhaMto / bhaMgaM dAuM pavisai, laMkauri rAvaNo turiyaM // rAmo vi soyavihuro, bhaggaMmi dasANaNe niyatteuM / veNa tattha patto, jattha'cchai lakkhaNo paDio || daTTUNa ya nicceTTaM, sattipahAreNa lakkhaNaM bhiNNaM / mucchAvimohiyamaNo, dhasatti dharaNIyale paDio // savvehi~ vAnarehiM, sitto toeNa ceyaNaM lahiuM / rAmo kaluNaraveNaM, vilavara bahuhA tao evaM // 'hA vaccha ! samuddamimaM dullaMghaM laMghiUNa kahamettha / patto garuyamaNatthaM, puvvubbhavadukayajoeNaM // kiM ciTThasi moNeNaM, payaccha mama bhAyaraM ( vayaNaM) lahuM vaccha ! | aNNaha na jiyAmi ahaM, tujjha vioe khaNaddhaM pi // taM mama gurUhiM bhAyara !, samappio nAmago vva neheNaM / ihi uNa tuha maraNe, kiM bhaNimo uttaraM tesiM ? // kiM kuNau ettha mANunnao vi vairiyaNamajjhasaMpatto / puriso iha egAgI, jassa na bhAyA nio atthi ? // tA mottUNa tumaM me, ettha mahAviggahe samAvaDie / ko kAhI sAhijjai (yaM), iha vairiyamajjhapattassa // nivvUDho tAva imo, aIva bahudukkhasaMkulo kAlo / tumhehiM sahAehiM, vaccha ! bhavissaM na yANAmi // hA suggIva ! mahAyasa !, sumitta ! taM vacca vAnarasameo / niyayapuraM bhAmaMDala !, tumaM pi mA iha viNissi || visamo rakkhasarAyA, na sahai jo niyasahoyarANaM pi / kayavairANaM tumhaM, kaha sahihI mama nimitte ? || na tahA sIyAdukkhaM, maM bAhai jaha sahoyarasamutthaM / etto vi ya ahiyayaraM, majjha vihIsaha (Na) ! ma (ta) yaM dukkhaM // na kao tumaM kayattho, kevalamiha garuyavasaNamAvaDio | majjhakaeNa vihIsaNa !, kahamahuNA hosi taM ettha ? // ee suggIvAI, bhAmaMDalamAiyA ya je ke vi / te niyaniyanayarAI, savve ahuNA gamissaMti / taM puNa ettha vihIsaNa !, baMdhavajaNagaruyavihiyaavamANo / kaM saraNaM jAissasi ?, kaM nayaraM ? kA gaI tujjha ? // tA tuha sukayasaricchaM, mayA vihIsaNa ! jahaNNasariseNa / na kayaM tuha iha sukayaM, khameha savvaM pi mama eyaM //
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ [192] vAnaravai ! bhAmaMDala !, ciyAo mama bhAuNo ya viraeha / vaccAmi saha imeNaM, tubbhe vi jahicchiyapurAI' // kayamaraNajjhavasAyaM, rAmaM nAUNa jaMbayaMteNaM / 'dhIrattaNaM pavajjaha', - bhaNiyaM - 'maMcaha imaM soyaM / / vijjAmayasattheNaM, pahao lacchIharo imo sAmi ! / jIvai mohamuvagao, mA garuyaM kuNaha saMtAvaM // ciMtaha kamavi uvAyaM, turamANA ettha rayaNimajjhami / sUruggae avassaM, somittI marai nibbhaMtaM' / etthaMtaraMmi sUro, atthamio te kuNaMti to satta / vijjAmayapAyara(yAre), vajjamayakavADapaulillo(lle) // evaM te dabbheyaM, vihiUNa bhaDehi siviraparivesaM / somittiM rakkhaMtA, ciTThati uvAyasaMjuttA // maMte taMte joe, osahi-vijjAo kheyarA savve / ciTThati patA, pauNijjai lakkhaNo neya // ciMtei rAmaNo vi ya, 'marihI jai lakkhaNo kaha vi kumAro / tA nUNaM rAmAI, mama bhAi-sue vahissaMti' // sIyA vi nisuNiUNaM, sattipahAreNa lakkhaNakumAraM / maraNAvatthaM jhUrai, attANaM eva vilavaMtI / / 'hA hA hayavihiyA'haM, duhadehA nimmiyA na uNa annA / jeNa pamoyapayaM me, samIhiyaM vihaDaI savvaM' // io ya vAnarasenne savvesiM niyaThANesu acchamANANaM pavissamANo niruddho bhAmaMDaleNa ekko vijjAharo / teNaM bhaNiyaM - 'ahaM lakkhaNakumAravattaM nisAmiUNa samAgao / tA jai kajjaM teNa jIvieNaM tA daMseha mama rAmaevaM' / tao teNa satosaM nIo rAmasayAsaM / vihiyaM(ya)paNAmeNa bhaNio teNa rAmadevo - 'deva ! jIvai eso lakkhaNakumAro visallodaeNaM' / 'kahaM ?' 'kahemi, summau' - 'sasimaMDalakhayara-suppahadevINaM suo ahaM caMdamaMDalo nAma surahipurAhivo / aNNayA ya viyaramANo diTTho vairieNaM sahassavijaeNaM vijjAhareNa, mehuNiyAvairanimeNa(nimitteNa?) ya pahao caMDaravAe teNa ahaM sattIe, nivADio ya gayaNayalAo sAeyapurIe mahiMdodae varujjANe / diTTho ya tattheva kIlamANeNa bharahanariMdeNa / teNa ya ANAviUNa visallAe ahiseudagaM abhisiMcAvio ahayaM, jAo ya visllo| takkhaNameva rUDho so pahAro / tao accaMtavimhieNaM pucchio mae bharahanariMdo - 'auvvo imassa visallodagaNhANassa pahAvo / tA sAheha kimeyaM ?' bharaheNa bhaNiyaM - 'suNa' - ___'ettha aNNayA samAgao gayaurAo viMjho nAma satthavAho / tassa ya aibhAreNa hiyayaM tuTTiUNa paDio pahANamahisago rAyapahe / vaccai ya jaNo tassa sire dAUNa calaNaM / evaM ca so garuyauvaddaveNa bahuakAmanijjarAe mariUNa seyaMkarapurasAmI vAukumAro suro jAo pavaNapa(pu)ttAhihANo / avahIe
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 193] ya nAUNamiyaM(maM) maraNavaiyaraM pauTTho jaNassa aNeyAo vAhIo viuvvai / vAhipIDio ya savvajaNo mariumADhatto mottUNa mama mAmaga- doNamehanaravaiNo kulaM sayalapariyaNasahiyaM / pusi (cchi)o ya so mae - 'kime(mi)NaM ? jeNa mottUNa tuha kulaM sayalo vi loo vAhighattho marai ?' / doNameho bhaNai 'putta ! sAhemi / suNa - -- 'puvvi mama bhajjA piyaMkarI nAma bahurogAurA Asi / tIse ya gabbhapahAvao vimukkarogAe jAyA dhIyA / sA ya kayavisallAnAmigA sahAvao cevA'Ivadhammapara tti pUijjai jaNeNa / tao jANiUNa imaM uvaddavaM tIe NhANodaeNa abhisitto mama pariyaNo / ao jAo nIrogo' / tao jAyapaccaeNaM mae vi visallAe NhANodageNa ahisiMcAvio savvo vi jaNo takkhaNameva saMjAo avagayarogo / aNNA ya pucchio mae savvabhUyasaraNo nAma sAhU | jahA 'bhayavaM ! kimesA visallA evaMvihasahAvA ?' bhayavayA bhaNiyaM 'suNa puMDarIyavijae rahaneuranayare tihuyaNANaMdo cakkI / aNaMgasuMdarI tassa pavaraduhiyA / aNNayA ya supavi(i)purAhiveNa puNavasu ( vvasu )nAmeNa vijjAharakumAreNa garuyajAyANurAeNa avahariyA aNaMgasuMdarI / cakkaharaANAe saMlaggA tassa maggeNa avare vijjAharA / patto ekassa mahAaraNNassuvariM gacchamANo so tehiM saMpalagge ya bhaMDaNe nivaDiyA vimANAo taMmi araNNe ekkassa ghaNakisalayadalapallavasaNAhassa pAyavassa uvariM aNaMgasuMdarI / na ya viNNAyA tehiM nivaDamANI / gayA ya te khaNeNa dUrasaMhiyaM paesaMtaraM jujjhmaannaa| nivvattie ya jujjhe nirikkhiyA tehiM bahuso na kahiM pi diTThA / - sA vi akkhayasarIrA uttariyA taruvarAo saMtappiUNA'NeyappayAraM tatthevA'raNe vivihamuggatavaM kuNamANA puppha-patta-phalAhArA gamiUNa kai vi diNANi pavaNNA aNasaNaM / chaTThadivase ya kayANasaNA diTThA uvari gacchamANeNa laddhiyAsAhihANeNa vijjAhareNa meruvaMdaNAgayaniyatteNa / avaiNNo ya so taM daTTaM neumAraddho ya / so tIe bhaNiUNa 'mA maM chivesi, jao mae kayamaNasaNaM', turamANo ya gao so tIe jaNayacakkavaTTiNo sayAse / siTThA sA tassa teNa / samAgao ya tIe sayAse saha teNa so cakkavaTTI / diTThA ya ayagareNa gilijjamANI vigayajIvA / kAUNa vippalAvaM gao niyayanayaraM cakkaharo / jAyA(ya)garuyaveraggo ya titthayarapAyamUle pavvaio ti / - aNaMgasuMdarI vi kAlaM kAUNa ( Nu) vavannA IsANe kappe devI / so ya puNavvasuvijjAharo tIe virahavihuro dumaseNamuNisamIve pavvaiUNa saniyANo mariUNuvavaNNo devaloe / tao caiUNa sAgeyapure dasarahassa raNNo sumittAe devIe jAo lakkhaNakumAro / sA vi aNaMgasuMdarI devaloyAo caviUNesA doNameharAyadhIyA jAyA visallA / aNNabhavatavappahAveNa ya evaMvihasAmatthajuttA bahurogapaNAsaNI esA saMjAyA' / eyaM bharahassa sAhuNA sammamakkhAyaM / bharaheNA'vi pucchieNa mama kahiyaM ti / tA turiyaM gaMtUNaM, tIe ANeha NhANavANIaM / aNNaha na jiyai eso lacchiharo uggae sUro (re) // imaM ca nisAmiuM accaMtapariosamuvAgao rAmadevo / miliyA ya savve vi garuyatosA vaanrnaaygaa|
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ [194] paviTThA maMtahare / tao bhaNiyaM jaMbavaMteNaM - 'na esa dIhasuttamaMtaNayakAlo / pesijjaMtu tattha haNuya-bhAmaMDalaaMgayakumArA' / tao te pavaNaMjaya-jala(Na)ya-suggIvataNayA bhaNiyA rAmadeveNa sAyaraM, jahA - 'vacchA ! tubbhehiM gaMtavvaM sAeyapurIe bharaharAiNo sagAse visallANhANodagANayaNatthaM, lkkhnn-sttinikkhmnnkennN'| te vi bhaNiUNa - 'jaM devo ANavei'tti paiTThA turiyturiygigmnnaa| pattA ya sAeyapurIe bharahasayAse / sAhiyaM ca tehiM tassa savvaM saMkheveNaM sIyAavaharaNAiyaM lakkhaNasattipahArapajjataM / taM ca nisAmiUNa bharaho accaMtabhiuDibhAsuro jAo raNe paDihatthucchAho / bhaNiyaM ca NeNa - 're re paDihAra ! davAveha sigdhaM rakkhasavairAmaNassuvari saMgAmapayANagabheri' / tehiM bhaNiyaM - 'na ettha saMgAmabherIe kiM pi payoyaNaM, jao atthAhamahAsamuddaaMtariyA laMkApurI / egamaNeNa jayatthaM amhe samAgayA taM nisAmeha' / bharaheNa bhaNiyaM - 'kiM tayaM?' tehiM bhaNiyaM - 'visallakaNNagANhANodageNa ahisittalakkhaNassa jai sA sattI niSphiDai to jIvai kumAro rayaNimajjhe / aNahisitto ya marai avassaM sUruggame / tA lahuM taM saMpADAveha' / imaMmi bhaNie sayameva saha kegaI[e] bharaho tehiM samaNNio gao doNamehassa niyamAmagassa gehe| siTuM tassa savvaM kegaIe / bhaNio ya jahA savvabhUyasaraNeNa muNiNA esA visallA paDhamakallANI mahilArayaNaM samAi8 lakkhaNassa / tA ettha viyappo na kAyavvo' / teNa bhaNiyaM - 'jai evaM tA kiM NhANodageNa ? gacchau sayameva visallA kumAralakkhaNasamIve' / tehiM bhaNiyaM - 'evaM hou' / tao rAyakaNNAsahasseNa samaM payaTTA visallA / ArUDhAo ya savvAo bhAmaMDalavimANe / samuppaiUNa jhaDa tti savvevi pattA khaMdhArasannivesaM samuttha(tthu)gassa gADhaM rAmadevassa tesiM samAgamaNe / avayariyA ya kayagghA visallA vimANAo / samAgayA lacchIharasayAse / uvavisiUNa ya pharisio dohiM vi karehiM lakkhaNakumAro / viNiggayA ya jhaDa tti lakkhaNahiyayAo sA vijayasattI / payaTTA ya sA nahayale gaMtuM, samuppaiUNa ya gahiyA haNueNa / tao jAyA devayAsarUvA / bhaNio ya tIe haNuyaMto - 'muMca mi(ma)maM / natthi mamettha ko vi doso / jao'haM rAmaNassa aTThAvayanage dharaNiMdeNa puvvi diNNA Asi amohavijayA-devayArUvA sattI / na ya keNA'vi tihuyaNe ettiyaM kAlaM jittA / saMpayaM puNa imIe visallAe puvvabhavovajjiyamahAtavAe teyamasahamANA vaccAmi niyayaM ThANaM ti khameha mama savvaM pi jaM viNAsiyaM' / evvaM(va) ca savvesi pi cojjiyANaM mukkA sA haNuyaMteNa gayA niyaThANaM ti / visallA vi kayapaNAmA rAmadevassa uvaviThThA puNaravi lakkhaNasamIvaM / tao hatthapharisaM kAUNa samAlitto gosIsacaMdaNeNaM / tao takkhaNameva rUDhavaNo moDiUNaMgAI samuTThio lakkhaNakumAro / tao harisavasaphullaloyaNeNa rAmadeveNa gADhamAliMgiUNa kahiyA savvA vi tassa vattA / tao rAmavayaNeNaM aNNesi pi niellayANaM tahA kuMbhayanna-iMdaipamuhANaM sabalavAhaNANaM kayaM visallAe niyaNhANodage jjhokkhaNaM / tao savve vi jAyA puNaNNavasarIra tti / kayaM mahAvichaDDeNa vijjAharehiM vaddhAvaNayaM / pariNIyA ya mahAvibhU[I]e lakkhaNakumAreNa sA visallatti // tao heriyapurisehito nAUNa lakkhaNakumAraM paccujjIviyaM rAmaNo maMtiharaM paviTTho maMtiNo bhaNai - 'kaheha, kahaM kuMbhayaNNa-iMdaipamuhANaM rAmadevasayAsAo mokkho bhavissai ?' maMtIhiM bhaNiyaM - 'deva ! puNNAhio rAmadevo payaMDasAsaNo bahuparivAro ya / tumhe uNa puNNAhiyA vi payaMDasAsaNA vi bahuparivArA
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ [195 ] vi sIyAvaiyareNa ihaparaloyaviruddheNaM tatto hINayarA / tA samappijjau sIyA jeNa savvaM sutthaM saMpajjai' / rAmaNo bhai 'ma (na) muMcAmi sIyaM / aNNaM jaM bhaNaha savvaM pi karemi / maMtIhiM bhaNiyaM 'deva ! na rAmadevassa aNNeNa atthi payoyaNaM / tA mottumasaggAhaM kuNaha eyaM / mA appavahAya ceTThaha' / tao maMtivayaNamavamaNNiUNa pacchaNNaM sikkhavittA teNa visajjio rAmadevasayAse sAmaMto nAma dUo / bhaNAviyaM ca - 'mellaha mama pariyaNaM, aNumaNNaha sIyaM / jeNa tumhamaddhaM laMkApurIe, pupphagavimANaM kaNNAsahassatigaM ca pasAIkaremi / aNNahA natthi tumhaM jIviyaM' / iya bhaNie jA rAmo, ajja vi na bhaNai mahatthayAkalio / tAva ya milio gajjai, vAnarabhaDaniyarapariveDho || 'saMpai pakkhIva chiNNapakkhauDo / eyArisaM bhaNato, bhasai bhasaNo vva payaDo, bhaMDo vva lajjai hayAso' // iya bahuhA so vAnara - bhaDehiM nibbhacchio aivilakkhaNo (kkho) / gacchaMto rAmeNaM, dUo bhaNio dhareUNaM // 'puhavIe mama na kajjaM, laMkaddheNaM na yA'vi kannAhiM | taha kuMbhayaNNapamuhe, sasue savve visajjemi // kiM tu samappaha sIyaM, raNNA (NNe) vasihAmi samamahaM tIe / bhuMjasu tumaM dasANaNa !, sayalaM pi imaM mahIvIDhaM // tA ajjavina gayaM tuha, sIyaM appe [hi] Na (bhuMja) niyarajjaM / puttasahoyarasahio, aNNaha sigghaM na taM jiyasi // iya suNiyaM (uM) so pabhaNai, 'rAhava ! mA mA hiyaM pi bhaNiyamiNaM / sIyaM [taM ? ] avagaNNaha, niyapANaviNAsaNanimittaM' // iyaevamAibahuyaM, jaMpaMto rAhavassa vayaNaM / nikkAlijjai dUo, bhaDehiM gahiUNa gIvAe | tao so dummaNo gao dUo rAvaNasayAse / kahio savvo vi rAmAivuttaMto / tao taM soUNa rAmaNo puNo vi paisai maMtaNaharaM / bhaNiyA maMtiNo 'saMpayamevaM Thie kiM kIrau ?' maMtIhiM bhaNiyaM 'deva! kIrau sIyAsamappaNaM, jeNa rAmadeveNa saha saMdhI juDai / avasesaM puNa devo ceva jANai' / tao ciMtiUNa suiramegaggacitto rAvaNo bahurUvavijjAjAyasAhaNamaI saddAviUNa kiMkare bhai 'bho ! sigghaM kuNaha saMtihare pupphAisAmariMga / tao tehiM taheva kAUNa niveie, suIbhUo saMtihare uvaviTTho paramakuTTimatalaMmi gahiyapavarakkhamAlo dasANaNo baddhapaliyaMko / taM sAhiumADhatto, sAisayaM cattasayalavAvAro / egaggamaNo houM, vihiNA bahurUviNaM vijjaM // maMdoyarI vi tAhe, jamadaMDaM nAma tattha paDihAraM / ghosAvai 'niyamattho, savvo vi jaNo darda hou //
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ [196] NNNNNNNNNN jo uNa vahaM jiyANaM, aNNaM vA pAvaM kuNai saMbaMdhaM / adiNe so'vassaM, daMDijjai maraNadaMDeNaM' / / vijjAsAhaNanirayaM, heriyapurisAo rAvaNaM nAuM / jaMpaMti vAnarabhaDA, - 'eso vijjAe siddhAe // bahurUviNIe rAhava !, na ya tIrai sAhiuM surehipi / tamhA gaMtuM gheppai, niyamattho jAva ciDhei' // bhaNiyaM vihIsaNeNaM, - 'evaM eyaM na ettha saMdeho / tA turiyaM gaMtUNaM, gheppau so rAmaNo rAma !' // aha bhaNai viya(ha)siUNaM, vihIsaNo(NaM) rAhavo - 'na jamme vi / gehAvi(mi) chalenA'haM, purisaM kayagaruyavairaM pi' / iya jANiUNa cittaM, rAmassa kavIhiM taha vi pacchaNNaM / vijjAbhaMsaNakajje, paTTaviyA vAnarakumArA // tehiM vi bahU visagge, kAUNaM'teuraM tao tassa / viggoviyaM sahAsaM-'gayAikumArehi bahurUvaM // na ya calio so dhIro, jhANAo rAvaNo tao siddhA / Agacchai bahurUvA, ujjoyaMtI disAcakkaM / / aha bhaNai rAmaNaM sA, - 'ANaM mama dehi tihuyaNaM pi imaM / sAhemi tujjha kajje, lakkhaNa-rAme(mANa) kiM gaNNaM(gaNaNaM)?' || bhaNiyaM ca teNa - 'evaM, bhayavai ! thevo vi natthi saMdeho / tA gaccha niyaM ThANaM, ciMtiyamettA puNo ejja' // to rAmaNassa parao, maMdoyarimAiyAo bhajjAo / kayamaMgayakumAreNaM, sAheti kayatthaNaM vivihaM // so bhaNai - 'piyayamAo !, mA tappaha thovamaMtaraM eNhi / suggIvAibhaDANaM, saMpai sAhemi vairaM'ti // tatto nAuM bhotthaM(sotthaM?), sIyaM daTThaNa rAmaNo bhaNai / 'dukkhaM ciya suyaNu ! mae, ettiyakAlaM kayaM tujjha // vayabhaMgabhIrueNaM, saMpai sattUNa sAhaNaM kAuM / bhuMjissaM majjAe(maDDAe), varataNu ! vivihovayArehi' // iya bhaNiyA sA teNaM. dhasa tti dharaNIyalaMmi mucchAe / paDiyA nirAvalaMbaM, rAhavasaMbaMdhasaMsaiyA // kahakaha vi laddhasaNNA, bhaNai tayaM - 'majjha bhoyaNe niyamo / jai rAma-lakkhaNANaM, maraNaM bhAmaMDalajuyANaM' / tatto dayamAvaNNo, ciMtai - 'hA hA mamettha kiM kajjaM / sIyAniraMbhaNaMmI, paramahimANo tti na vaemi' //
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ [197] gaMtUNa niyaM bhavaNaM, sumariyavero puNo vi kAravai / raNasAmaggi savvaM, dasANaNo vIrarasaturio // tatto sauNehiM viNA, calio maMdoyarIe so bhaNio / 'sAmiya ! samappiUNaM, sIyaM savvaM(ccaM) kuNasu savvaM / tA bhaNasu; tuha maeNaM, rAmassa samappiUNa sIyamahaM / ANemi kuMbhayaNNaM, puttA ya; raNeNa pajjattaM' / / iya bhaNiuM so ruTTo, pabhaNai - 'A vacca vacca jattha muhaM / tuha pecchAmi na pAve !, nAma pi na jattha nisuNAmi' || iya gADhaM dubbhaNiyA, bhaNai calaNesu nivaDiuM paiNo / 'sAmi ! nisAmaha ekkaM, jaM niddiTuM buhayaNeNaM // saMpai taM paDisattU, tikhaMDabharahesarA samuvavaNNA / baladeva-vAsudevA, ee tuha sAmi ! vahaNatthaM // tA jANiUNa evaM, sIyaM vaM(taM) samappiUNa [ya] rajjaM / mottuM pariggahaM vA, samamamhehiM tavaM kuNasu' // viyasiyavayaNeNa tao, bhaNiyA - 'hasiUNa devi ! mA bhIhi / baladeva-vAsudevA, nAmeNaM hoMti niMdo vva' / tatto saharisasurayaM, tIe saha bhuMjiUNa rayaNIe / sUruggamaMmi calio, dasANaNo raNaraso sabalo // rAmaNaseNNaM daTuM, rAmAibalaM pi sammuhaM houM / aha jujjhiuM pavattaM, teNa samaM vivihabhaMgehiM / / evaM ca nibbhararaNe, vaTuMte lakkhaNeNa sI(kI?)lAe / puNNakkhao tti nihao, bANehiM dasANaNo sahasA // tatto visaNNacittassa, tassa bahurUviNI ThiyA citte / tIe ya aNeyAI, karei [i]mo niyarUvAiM // tesu vi khaji(jji)jjato, lakkhaNabANehiM kA(chA?)iyasarIro / gADhaM khAriyacitto, so se cakkaM muyai haMtuM // taM pi payAhiNiUNaM, lakkhaNadAhiNakaraMmi saMpattaM / tatto surehiM ghuTuM, - 'jAmu(o)'TThamavAsudevo'tti // uppaNNacakkarayaNaM, daTThaNaM lakkhaNaM viciMtei / / dahavayaNo - 'taM eyaM, jaM bhaNiyamaNaMtavirieNa' / etthaMtaraMmi bhaNio, daTThaNa nirAuho nirANaMdo / bhAyA vihIsaNeNaM, viNaoNayakayapaNAmeNaM // 'majjha'jja vi kaNa bhAyara / vayaNaM jaDa jIvieNa taha kajjaM / sIyaM samappiUNaM, rAmeNa samaM kuNasu saMdhi' //
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ [198] iya ekkodaravayaNaM, suNiuM laMkAhivo bhaNai ruTTho / 'lahu vacca vacca kAyara !, mottuM diTThIvahaM majjha' // bhaNio ya rAmaNeNaM, somittI - 'duTTha ! cakkalAbheNaM / mA tUsa; sacakkaM vi ya, na rAmaNo jai na mAremi' // somittiNA vi bhaNio, - 'kiM jaMpasi niyaguNe salAhiMto / nArAyaNo tti nAmaM, tuha satta phuDamahaM jAo' // so Aha - 'tujjha nAyaM, bhikkhAhAriya ! na vAsudevattaM / nIsAriyassa taiyA, piuNA niyayAoM rajjAo' // nArAyaNo vi eyaM, bhaNio laMkAhiveNa kovaMdho / taM ceva tassa cakkaM, pesei bhamADiuM sigdhaM // veeNa mahAghosaM, taM daTuM haNai paharaNagaNehiM / taha vi hao laMkeso, chettuM vacchatthaNe(le) teNaM // tatto daTuM disi disi, paNA(lA)yamANaM nisAyarANIyaM / pattA ya dhIraveMtA, suggIva-vihIsaNA do vi // 'mA mA bhIha palAyaha, saraNaM nArAyaNaM ca paumaM ca / alliyaha ettha sigghaM, jeNa pasAyaM payacchaMti' / te tehiM imaM bhaNiyA, valiyA savve vi nisAyarA turiyaM / paNamaMti bhayavimukkA, cakkaharaM lakkhaNaM rAmaM // maMbhIsiyA ya tehiM, vimottUNa bhayaM niettha gehami / aha acchiuM payattA, so(tho)veMtA lakkhaNaM rAmaM / / jeThekkArasakiNhe, cautthabhAgAvasesie divase / jAyaM rAvaNamaraNaM, rajjaM puNa rAmadevassa // daTuM rAmaNamaraNaM, vihIsaNo kaDDiUNa churiyAe / appANamAhaNaMto, dhario rAmeNa kaha kaha vi / / tatto rAmaNadUsaha-kihauya(vioya)soyAurA mahAkkaMdaM / savve vibhIsaNAI, sabaMdhavA kAumADhattA // rAmo lakkhaNasahio, pabhaNai etthaMtaraMmi ruyamANaM / rAmaNabhajjAhiM samaM, vihIsaNaM baMdhavajuyaM ca // 'bhadda ! kimevaM rovahu, viyANamANA vi ettha paramatthaM / hatthuttiNNe kajje, sAhAro kimiha seNNeNaM // jaM jeNa jayA'vassaM, pAveyavvaM suhaM va dukkhaM vA / taM so pAvei tayA, nimittamettaM paro hoi / tA kuNaha peyakajjaM, savve miliUNa laMkanAhassa / maMdoyaripamuhAo, rAmaNapavattiyAo' tti /
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ [199] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN mukko ya kuMbhayaNNo, iMdai-ghaNavAhaNo taha'NNe vi / je ke vi Asi baddhA, vayaNeNaM rAmadevassa // savvehiM tao miliuM, kappUrAgaru-turukka-kaThehiM / gosIsacaMdaNeNa ya, vihio dahavayaNasakkAro // tatto te paumasaraM, paumAIyA narIsarA gaMtuM / NhAyA jalaMjalIo, rakkhasavaiNo payacchaMti // kayamayakiccehiM tao, bhaNiyA te kuMbhayannamAIyA / rAmeNa lakkhaNeNa ya, - 'bhuMjaha niyayAI rajjAI' // iya rAma-lakkhaNehiM, bhaNiyA te beMti - 'na amha rajjeNaM / kajjaM; visayavirattA, pavvajjaM saMgahissAmo // etthaMtaraMmi patto, sUrI kusumAuhaMmi ujjANe / saMjhAe caunANI, nAmeNaM appameyabalo // tIe ceva nisAe, jAo so kevalI tao mahimA / devehiM kayA''gaMtuM, tatto ya pahAyasamayaMmi // taM souM saMpattA, rAmAIyA vihIsaNAIyA / teNa vi kahio dhammo, savittharo sAyaraM tesiM // tao saMjAyaveraggehiM pucchio puvvabhavo iMdai-mehavAhaNehiM / bhayavayA bhaNiyaM - 'suNeha / atthi ettha kosaMbI nAma nayarI tIe do bhAyarA sahoyarA tubbhe Asi paDhama-pacchimAhihANA''jammadAliddiyA / aNNayA bhavadatto nAma tattha sAhU samAgao / tassayAse dhammaM nisAmiNa saMvegamAvannA pariccaiUNa taM dAlidaM jAyA saMjamadhAriNo / volINo bahuo kAlo / aNNayA kosaMbIe nayarIe puNo vi samAgaehiM diTTho mayaNamahUsave naMdighoso nAma rAyA iMdamuhIe saha bhAriyAe lalamANo ujjANe bahuvihakIlAvisesehiM / baddhaM ca niyANaM pacchimasAhuNA taM ca daTTaNa, jahA - 'haM eesiM putto havejjA jai imassa tavassa pahAvo atthi| jeNA'hamavi evaM kIlAmi' / nivArio ya sAhujaNeNa aniyatto tassa'jjhavasANassa mariUNa niyasamaeNa uvavaNNo iMdamuhIe taNao tassa naMdighosassa rAiNo putto raivaddhaNo nAma / vaddhio ya / saMpattaMmi rajje piyA jahA diTTho Asi tahA ciTThai niyANayavaseNa kIlamANo / paDhamasAhU vi kayapavvajjo pavayaNavihiNA mariUNa jAo baMbhaloe devo / avahiNA viyANiUNa taM pacchimasahoyarasAhuM tatthovavaNNaM samAgao cellayarUveNaM bohaNanimittaM / diNNAsaNo ya uvaviTTho / sAhio ya tassa puvvabhavo / taM ca nisAmiUNa saMjAyajAIsaraNo bhavavirattamaNo pavvaio raivaddhaNo raayaa| tao kAlaM kAUNuvavaNNo so vi taMmi baMbhaloe kappe devo / tao cuyA samANA uvavaNNA vijae vibuddhapure ekkoyarA puNo vi bhAyarA / parivADIe tattha vijayavaddhaNasUrisamIve pavvaiUNaM jAyA accue devA / tao cuyA laMkAe rAmaNassa tubbhe iMdaimehavAhaNA nAma puttA jAyA / iMdumuhI vi jA pacchimajIvamAyA Asi, sA saMsAraM bhamiUNa tumha jaNaNI
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ [200] maMdoyarI nAma jAyA' / tao soumevaM saMviggA pavvaiyA kuMbhayaNNidai-mehavAhaNAIyA / maMdoyaripamuhAo vi saMjamasiripavva(va)ttiNisamIve pavvaIyAo tti / tao rAma-lakkhaNA mahAvibhUIe sapariyaNA paviTThA laMkApurIe / daMsijjamANamaggA ya pattA puSphagiripavvaovari paumujjANe / diTThA tattha sIyA / tao nivvisesaharisaviseseNaM rAma-sIyANaM jAyamAliMgaNaM / tao sIyAe sAi[sa] eNa sammANiyA bhAmaMDala-lakkhaNakumArA / paNamiyA ya mahAbhattIe suggIva-vihIsaNAIhiM sIyA / pasaMsiyA ya siddha-gaMdhavva-vijjAharehiM nahatthehiM 'jayau mahAsatI sIyA' / / tao sIyAsamaNNio rAmadevo samaNNi(cchi)UNa bhuvaNAlaMkAragayavare sapariyaNo samAgao saMtiharaM / kayaM saMtikammaM / tao gayA rAmaNadhavalahare / diNNamatthANaM / samAgayA rakkhasaviddhA / jahArihaM saMbhAsiyA rAmadeveNaM / etthaMtaraMmi bhaNio vihIsaNeNa rAmadevo - 'deva ! mama gharAgamaNeNa ajja kIrau gurupasAo' / iya bhaNie samuTThio rAmo / gao vihIsaNaghare / teNA'vi mahAvibhUIe kayabhoyaNAikicco samAgao rAmaNabhavaNe / tao suhAsaNatthassa rajjAbhiseyatthamuvaTThiyA vihIsaNAIyA / rAmeNa vi 'tAyANAe saMpayaM bharaho ceva rAo'tti vottuM nivAriyA savve / pariNIyAo ya puvvapaDicchiyakaNNagAo tattheva saMpattAo raamlkkhnnehi| evaM ca tesiM tattha acchaMtANaM samaikkaMtAI suhaMsuheNa chavvarisAiM / ___ etthaMtaraMmi ya vijhatthalIe iMdai-mehavAhaNA siddhA / taM ca meharavaM(haM) nAma titthaM jAyaM / kuMbhakaNNo vi siddho nammayAnaItIre / taM ca pIDharakhaMDaM(piTTharakkhiyaM ?) nAma titthaM jAyaM ti / io ya sAgeyanayare rAma-lakkhaNajaNaNIo avarAiya-sumittAo puttamuhAdasaNe'idukkhiyAo ciTThati / samAgao ya gayaNeNaM tattha nArayarisI / saMmANittA ya tAhi bhaNio - 'bhayavaM ! kuo tumaM saMpayamAgao?' | nAraeNa bhaNiyaM - 'dhAyaisaMDAo / paraM kaheha, kiM tumhe vimaNAo dIsaha ?' tAhiM vi kahio tassa savittharo rAma-lakkhaNaviogo / tao nArao bhaNai - 'mA kuNaha kamavi cittakheyaM savvahA / tahA karemi jahA thovadivasehiM cevA''Nemi tumheM puttavattaM' / ___tao jaNAo jANiUNa vattaM nArao gao laMkApurIe / diTTho rAmo / pUio uvaviTTho ya / tao saMbhAsiUNa bhaNio rAmadeveNa - 'kuo tumaM ?' nArao bhaNai - 'sAeyapurAo / tattha ya kusalaM tumha jaNaNINaM / kevalaM tumhaM vioe mahAdukkhiyAo ciTuMti / tAhiM ca tumha vattAgavesaNatthaM(ttha)mahaM pesio, bhaNAviyaM ca, jahA - tumha maha(muha)darisaNAsA ceva'mhaM jIviyavvakAraNaM, na uNa'nnaM kiM pi atthi' / tao soumevaM gurudukkhanibbharamaNeNa bhaNio rAmeNa nArao - 'sohaNaM tae samaNuTThiyaM jamamhaM jaNaNIvayaNeNaNihA''gao, diNNaM ca tAsiM tae jIviyaM'ti vottuM pUio rAma-lakkhaNa-vijjAharehiM / tao bhaNio vihIsaNo rAmadeveNa jahA - 'bhadda ! jaNaNIdaMsaNatthamavassaM saMpayaM gaMtavvaM saaeypuriie'| tao paNamiUNa vihIsaNo bhaNai - 'deva ! jai evaM tA paDikkhaha kaivayadiNANi jAva viNNANI(Ni)yavijjAhare pesiUNa taM sAeyapuri ramaNIyasiromaNiM karAvemi' / tao 'evaM houtti paDivajjittA jaNaNivattAniveyaNatthaM pesio tattha nArayarisI / teNA'vi gaMtuM tAsiM sAhio savittharo rAma-lakkhaNANaM
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ [201] sigghAgamaNavRttaMto / vihIsaNeNa vi sikkhaviUNa pesiyA viNNANiyavijjAharA / tehiM vi bharahassa sAhittA savvaM sAraviyA sAeyapurI / tao samAgaMtuM sAhiyaM vihIsaNassa / vihIsaNeNa vi bhaNiyA rAma-lakkhaNA - 'jai gaMtavvamavassaM sAeyapurIe tA payaTTeha saMpayaM jeNa vaccAmo' / evaM ca bhaNie pupphagavimANArUDhA sIyA-visallApamuhaMteurasamaNNiyA vivihavijjAharabhaDaparivArA payaTTA rAma-lakkhaNA / pattA vivihakANaNAikougaM pecchamANA suhaMsuheNa sAeyapurIe / nAUNa ya gayavarArUDho sammuhamAgao bharaharAyA / jAyaM samAgame paropparaM sAi(ya)yAi siNehakiccaM / tao paviTThA purIe / jAo rAma-lakkhaNANaM jaNaNisamAgamANaMdo / kArAviyaM ca savvattha bharahAIhiM paramapamoeNa vaddhAvaNayaM ti / etthaMtaraMmi ya rAma-lakkhaNasamAgamaNeNaM siDhilIkayarajjacitto puvvaM ciya bhAviyamaI jAo nikkhamaNAbhimuho bharaharAyA / tao nAumevaM kegaIe sAhiyaM rAmadevassa / rAmeNa vi saparivAreNa bhaNio bharaharAyA jahA - 'pAliUNa nivvigdhaM rajjaM pacchA pacchimavayaMmi aNunnAo dhammaM karejjasu' / iya evaM aibahuyaM, bhaNio rAmeNa bhaNai taM bharaho / 'niviNNakAmabhogaM, mA bhAyara ! maM imaM bhaNasu // taha puttA me bhA(jA)yA, rajjaM paripAliyaM saha jaNeNa / [taha ceva mae] diNNaM, atthINa jahicchiyaM dANaM // evaM ca bhaNamANo samuTThio AsaNAo bharaho gaMtuM payaTTo / tao lakkhaNeNuTThittA ghettuM karaM kareNa nIo niyamaMdire / tao rAmAiTThAo tattheva saMpattAo sIyA-visallAIyAo devIo / tAhiM ya(ca) virattacitto vi balAmoDIe kIlaNatthaM nIo sarovare / tattha ya tAbhi(si)muvarohao khaNamettaM kIliUNa jAva tAhi samaNNio nIsarai bharaho tAva ummUliyAlANakhaMbho nagaramuva(veMto sammuhamAgao bhuvnnaalNkaarhtthii| taM ca daTuM bhIyAo devIo / eyaMmi aMtaraMmI, savve vi samAgayA nayariloyA / lakkhaNa-rAmasameyA, karigahaNatthaM sasAmaMtA // bharaho puNa taM kariM daTuM jAo pasannavayaNo / bhuvaNAlaMkAro vi bharahamavaloiUNa sahasa tti jAo vimao / tao rAmavayaNeNa nIo meMTheNa hatthisAlAe tti // etthaMtaraMmi ya samosariyA tattha te puvvakahiyA desabhUsaNa-kulabhUsaNA kevaliNo / tao tavvaMdaNatthaM saparivArA niggayA rAma-lakkhaNa-bharahA / desabhUsaNakevaliNA vi dinno tesiM dhammovaeso / tao laddhAvasareNa pucchiyaM rAmeNa - 'bhayavaM ! kimesa bhuvaNAlaMkArakarivara(ro) [bhara]haM daTThaNa vigayamao jAo?' kevaliNA vi bhaNiyaM - 'suNaha / aojjhAe nAbhi-marudevINaM putteNusabhanAheNa samaM causahassapamANA khattiyakumArA pavvaiyA / te ya bhagavao vayaNamalabhamANA vaNaMmi tAvasA jAyA / tesiM majjhe suppaharaNNo paNhAe(palhAyaNAe) devIe puttA caMdodaya-sUrodayAbhihANA tAvasA anAyaparamatthA saMsAraM hiMDiyA' / 'tao caMdodayajIvo gayaure harimaissa raMto(ranno) caMdalehAe bhAriyAe kulaMkaro nAma rAjA jaao| sUrodayajIvo vi taMmi ceva gayaure vissabhUibaMbhaNassa aggikuMDAe baMbhaNIe suyaraI nAma putto jAo / aNNayA ya kayAi kulaMkaro rAyA tAvasAsamaM gacchamANo daTThaNohinANiNA'bhinaMdaNasAhuNA bhaNio- 'jattha
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ [202] tumaM vaccasi tattha paMcaggitavaM tavaMtassa tAvasassa sayAse dahaNatthamANiyAe erisAe kaTThakhoDIe maoNmi tujjha piyAmaho khemaMkaro nAma mariuM nAgo samuvavanno ciTThai / tA tae so mahANubhAvo khoDiM phADAviUNa rakkhiyavvo' / imaM ca soUNa gao rAyA / phADAviyA khoDI / diTTho nAgo / jAyapaccao ya rAyA jAo pavvajjAbhimuho / tao nAUNa bhaNio suyaraiNA 'mahArAya ! na tumhameso kulAga[ya] dhmmo| tahA vi jai nibbaMdho tA pacchimavae cciya juttaM vayagahaNaM / imaM ca soUNa maNAgaM bhaggapariNAmo ciMtai rAyA - 'kimettha mae karaNIyaM?' / evaM ca ciMtAuraM daTTaNa rAyANaM sara si )ridAmAe tassa bhAriyAe purohiyAsattAe ciMtiyaM - 'ahaM viyANiyA raNNA, teNevamAulacitto jAo / tA jAva'jja vi amhaM avagAre na payaTTai tAva viNAsemi' / tao tIe purohiyamaeNa visaM dAUNa mArio rAyA' / tao do vi [kulaM]kara-suyaraiyA saMsAraM hiMDiUNa rAyagihe kavilabaMbhaNassa sAvittIe bhAriyAe jamalagA viNoya-ramaNanAmagA puttA jAyA / tao veyapaDhaNatthaM ramaNo gao desaMtaraM / sikkhiUNa ya veyaM niyatto samAgao rAyagihaM / na ya gharamavelaM ti kAuM paviTTho, bAhiriyAe ce[va] vasio jakkhAlae / va bhAuNo viNoyassa bhajjA sAhA nAma dattabaMbhaNassA''sattA dinnasaMkeyA samAgayA taM ceva jakkhAlayaM / jAyasaMko ya tIe ceva puTThilaggo samAgao khaM(khe)Dayahattho viNoo / sA vi taM ceva suttaM ramaNamuTThavittA ramiumADhattA / viNoeNA'vi kuvieNA'siNA mArio ramaNo / sAhAe vi viyANiUNa ramaNacchuriyAe viNAsio viNoo' / 'tao viNoo saMsAramaNuhiMDittA dhaNo nAma ibbhaputto jAo / ramaNo vi saMsAramaNuhiMDittA tasseva dhaNassa lacchibhajjAe bhasaNo nAma patto jAo / pariNAvio ya so piuNA battIsamibbhakaNNagAo / tAhiM ya samaNNayA(NNio) pAsAovari visayasuhamaNuhavaMto rayaNicaramajAmaMmi viuddho siriharassa muNiNo samuppaNNakevalanANassa kevalimahimAkaraNatthamAgayANaM devANaM sakusuma-gaMdhodagavuTThi-devaninAyAi-mahAmahimamuvalaMbhiUNa / samuppaNNadhammapariNAmo [ya] tavvaMdaNatthamuttario niyaya(yA)vAsA uvrimtlaao| uttariUNa ya calio majjheNA'sogavaNiyAe / gacchaMto ya daTTho sappeNaM / ____ tao suhapariNAmo ceva hiMDiUNa suhagaIsu iheva jaMbuddIve avaravidehe mahAvijae rayaNauranayare ayalacakkavaTTiNo hariNImahAdevIe piyadaMsaNo nAma putto jAo / pavvaiukAmo ya nilaMbhiUNa piuNA pariNAvio kaNNagANaM tiNNi sahassAiM / tahA vi so saMviggo gahattho ceva uggatavaM causaTivarisasahassAI cariUNa jAo baMbhaloe devo' / 'dhaNo vi bhUsaNapiyA saMsAramaNuhiMDittA poyaNapure sauNaggimuhabaMbhaNassa soyAe baMbhaNIe miumaI nAma duvviNIo putto jAo / nIsArio ya khuMDho tti kAuM piuNA / hiMDaMto ya meiNIe savvakalAkusalo mahAdhutto ya houM samAgao puNovi niyagehaM / na ya kayA vi so jippai jUyaM ramato tti viDhaviyapaurattho vasaMtaseNAe gaNiyA[e] saha bahukAlaM bhoge bhuMjiUNa pacchA kayasAmaNNo mariUNa(Nu)vavaNNo baMbhaloe devo' / 'tao caviUNa miumaidevo teNa puvvajammanimmiyamAyApavaMcadoseNa so veyaDvagirisamAsaNNamahADavIe karI jAo / tao soMDIrayAe rAmaNeNa ghettuM kayameyassa nAmaM bhuvaNAlaMkAro tti / sIyAnimitteNa ya viNAsie rAmaNe saMpayameso tuha hatthI hUo tti' /
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 203 ] 'piyadaMsaNadevo vi baMbhaloyAo caviUNimAe sAeyapurIe dasaraha ke gaINeso bharaho nAma putto jAo / teNimaM rAma ! bharahaM daTTumeso bhuvaNAlaMkArahatthI saMjAyajAIsaraNo vigayamao jAo' / tao soumevaM bharaho bahuparivAro pavvaio / pAliyanikkalaMkasAmaNNo ya siddho tti / bhuvaNAlaMkArakarI vi niyabhavaparaMparaM soUNa saMjAyagaruyaveraggo tavovisesamuggaM kAUNa kayANasaNo samuppanno baMbhaloe devo tti / bharahamAyA vi kegaI nikkalaMkaM sAmaNNamaNupAlittA khINakammaTThamalA nivvANamaNupatta tti / io ya bharahaMmi pavvaie savve vijjAharA bhAMti rAmaM 'saMpayamaNumannasu rajjAbhiseyaM' / rAmo bhaNai 'sohaNamimaM / kiMtu savve vi miliUNa lakkhaNamahisiMcaha vAsudevaM' / tao tehiM 'taha'tti paDivajjiya rAmasahi[ehiM] mahAvibhUIe samahisitto lakkhaNakumAro nArAyaNo nAma'TThamavAsudevo, visallA tassa paTTadevitti / tao savvehiM vi rAmo samahisitto balabhaddo, sIyA ya tassa paTTadevi tti / - evaM kayAbhiseyA, doNNi vi atthANamaMDavaniviTThA / ciTThati paidiNaM ciya, sevijjaMtA nariMdehiM // paumo laMkAvisayaM, rakkhasadIvaM vihIsaNassa dei / devovagIyanayaraM payacchae rayaNajaDiNo vi // bhAmaMDalassa diNNaM, veyaDDhe dakkhiNAe seDhIe / pu(su)ranayarasamaM divvaM, rahaneuracakkavAlapuraM // sesANa naravarANaM, rAmo vijjAharANa savvesiM / gAma-pura-desa- dIve, jocie dei parituTTho // tao rAmeNa bhaNio sattuhaNo 'jamettha bharahaddhe paDihAya (i) taM tumaM pi desaM gehAhi' / teNa 'mahurapuriM mama payacchaha' / rAmo bhai 'tIe mahU rAyA rAmaNajAmAo parivasai / tassa bhaNiyaM ya camariMdeNaM tuTTeNaM tisUlaM diNNaM / taM ca parabalasahassaM mAriUNa puNaravi tasseva karayalagayaM ha / tA so devehiM vi sAhiuM na tIrai kiM puNa maNuyamettehiM ?' / tao soumevaM sattuhaNo bhaNa 'tumaM mama taM nayariM payacchasu / tao sayamevA'haM teNa samaM bhaNi ( lagi ? ) ssAmi' / tao hatthe ghettuM rAmo sattuhaNaM - 'vaccha ! maggAmi kiM tumamahaM, jai desi / tao sathaNo bhai 'deva ! kimevaM jaMpijjai ?, jIviyassa vi tumaM sAmI; paraM mahurAvisae na kiMci vattavvaM' / tao citiyaM rAmadeveNa - "na esa imAo gahAo niyattiuM tIrai, tahA vi bhaNAmi', 'kumAra ! jai evaM tA so mahunariMdo tisUlavirahio pamAyaparo ya joheyavvo, na aNNA' / -- tao 'tahi(ha)'tti paDivajjiUNa mahurAe saMpatthiyassa sattuhaNassa lakkhaNeNa samappiyaM vajjAvattadhaNuhaM aggamuhA ya mahAbANA / rAmeNa vi samappiyaM aniTThiyabANaM bhatthayajuyalaM / tahA saMbAhaMmi paTThavio kayaMtavayaNo nAma niyaseNAvaI / tao sattuhaNo aNavarayapayANaehiM patto mahurAsaNNaTThiyameganaiyaDaM / tattha ya samAvAsiUNa pesiyA heriyA / te vi gaMtumAgayA sAheMti jahA 'deva ! so mahurAyA jayaMtIdevIsahio mahurApuvvadisAe kuberavaNujjANe nibbharaM kIlaMto ciTThai / taM ca tisUlaM mahurAmajjhe AuhasAlAe ciTThai / jai ya tameyaMmi
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ [204] patthAve na geNhaha tA jammaMtare vi so ghettuM na tIrai' / tao soumevaM sabalavAhaNo bhaMjiUNa mahurApaulIkavADe rayaNIe paviTTho sattuhaNo / tao taM paviDhe souM ruTTho samAgao mahurAyA / pavisamANo ya nagarIe niruddho sattuhaNeNaM / tisUlarahio ya sigghaM vippiyaM kAumasamattho saMgAmaM kAumADhatto / jujjhamANANa ya doNha vi balANaM kaha vi chalaM lahiUNa sattughaNeNaM mArio mahuputto lavaNakumAro / taM ca viNAsiyaM daTThaNa sayamuTThio mahurAyA jujjhiuM ca patto / tao jAhe na tIrai ko vi chaliuM tAhe - 'ko uNa ettha uvAo?'tti ciMtiya sattughaNeNa sumariyaM saha'ggituMDabANehiM vajjAvattadhaNuhaM / taM pi lakkhaNAiTuM ti jhaDa tti caDiyaM tassa htthe| tao teNa bhinno aggituMDabANehiM vacchatthalaMmi mahU / tao mahurAyA pahAravihuro saMjAyagaruyaveraggo mariUNuvavanno saNaMkumAre kappe devo / mukkA ya pajjaMte dhammio tti mahudehassuvariM devehiM gaMdhakusumavuTThI ghuTuM ca 'jayau jayau mahudevo'tti / io ya taM tisUlaM mahuMmi mae gaMtuM camarasayAse samuTThiuM(yaM) purao / sAhiyaM ca tisUladevayAe mahuraNNo maraNaM / taM ca soUNa ruTTho camaro - 'kahiM vaccai mama mittaghAyago so durAyAro sattuhaNo'tti vottuM payaTTo mahurAbhimuhaM / samAgacchaMto ya diTTho suvannanikAyapahuNA veNudAliNA / pucchio ya - 'kahiM tumaM payaTTo ?' teNa bhaNiyaM - 'mittaghAyagassa sattuhaNassa vahaNatthaM mahurAe gaMtavvaM' / veNudAliNA bhaNiyaM - 'kiM na suyaM tae jahA - dharaNiMdadinnA amohasattI nArAyaNavahaNatthaM jA pesiyA rAmaNeNaM sA vi nijjiyA visallAe / vinivAio mahApayaMDasAsaNo rAmaNo / tA na kiM pi havai puNNAhiyANameyANaM vAsudeva-baladevANaM / samAgao ya tesimANAe bhAyA sattughaNo mahurAurIe / tA niyattasu tumaM / na kiMci kajjaM mahurAe gaeNaM' / iya so bhaNio pabhaNai, - 'vacca tumaM; kiM imAe ciMtAe / tuha mama ?; gayAe'vassaM, vahiyavvo so mae duTTho // imaM ca bhaNiuM samAgao camaro / pecchai ya sattughaNarajje paramapamoyaparaM loyaM kIlamANaM vivihkiilaahiN| tao taM daTuM ruTTho so loyassa / ciMtiyaM ca'NeNaM - 'acchau tAva mittavahago / imaM ceva tAva logaM sikkhavemi' / tao NegarUvarogehiM viuvviyA tattha jaNamArI / tao nAUNa vaiyaramimaM kuladevayAe paDiboi(hio) sattughaNo gao sAeyapurIe / tattha vi laddhavijao tti sammANio rAma-lakkhaNehiM / evaM ca tattha cidaMtANaM samosariyA kalabhasaNa-desabhasaNA kevaliNo / tavvaMdaNatthaM ca niggayA saparivArA rAma-lakkhaNa-sattughaNA / suyadhammeNa ya pucchiyaM rAmeNa - 'kimeyassa sattughaNassa mahurAnayarIe uvari garuo paDibaMdho ?' bhayavayA bhaNiyaM - 'sattughaNajIvassesA mahuranayarI bahubhavaparaMparAe pariciyA' / rAmeNa bhaNiyaM- 'kahaM viya ?' bhayavayA bhaNiyaM - 'nisuNa - mahurAe bahusu bhavesu puvvamuvavajjiUNa sattughaNajIvo tattheva siriharo nAma baMbhaNo jAo / so vi payaIe ceva suMdararUvo sAhusevAnirao ya / aNNayA ya rAiNo mahurAhivaissa anna]ttha gayassa diTTho avaloyaNaThiyAe vaccamANo rAyamaggeNa so laliyAhihANAe mahAdevIe jAyAhilAsAe ya / ANAvio pesiUNa dAsaceDiM jAva abhitaraM paviTTho / [jAva] kila taM ramAvehI tAva atakkio ceva samAgao rAyA / ta(taM) ca samAsannamAgayaM jANiUNa dhAhAviyaM tIe - 'eso coro coro'tti bhaNamANIe / gahio ya dhAviUNa rAyapurisehiM / vajjho samANatto rAiNA / nIo masANabhUmIe / diTTho kallANAhihANeNa
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ [205] munninnaa| bhaNio ya - 'jai pavvajjaM lesi tA mellAvemi' / paDivanne ya teNa moyAviUNa pvvaavio| kayatava-caraNo mariUNa gao suraloyaM' / 'puNo cuo mahurApurIe caMdabhaddassa rAiNo kaMcaNapahAe devIe ayalo nAma putto uvavanno / so ya raNNo caMdalehAhihANAe bIyadevIe suehiM jeTThabhAyarehiM bhANuppahAIhiM 'piuNo aipio mA rajjadharo hou'tti saMbhAvayaMtehiM vahiumADhatto / te ya viyANiUNa chiddagavesiNA maMtiNA kahiyasarUvo paNaTTho ayalo / hiMDaMto ya puhaimaMDalaM ekkaMmi tilayavaNe viddho tikkhakaMTageNa / teNaM ya veyaNatto parisakkiuM pi asamattho diTTho paMthasamIvaTThio aMkanAmeNa sAvatthipurInivAsiNA aviNayakAri tti saMbhAviUNa jaNaya-jaNaNiniddhADieNa taM paesaMtaramAgaeNaM aDavIe kaTThahAraM gahiUNa niyatteNa / tao mottUNa taM kaTThahAraM taM ca accaMtapIDiyaM kaMtsaM(daM?)taM soUNa karuNAe avaNIo teNa tassa kaMTago / jAo ya sattho kumAro tassa avaNayaNe / tao bhaNio ayaleNa kaTThahAravAhago aMko - 'bho ! jai mahurAhivaiM ayalaM nisuNejja kahamavi, tA tae tassayAsamAgaMtavvaM' / tao 'evaM karissAmi'tti vottuM gao sAvatthIe aMko' / 'ayalo vi kAlaMtareNa kosaMbIe patto ujjANe / tattha ya sIhovajjhAyasayAse dhaNuvveyamabbhassamANaM pecchai iMdadattaM nAma kosaMbInarIsaraM / tao dhaNuddharattaM daMsiuM samADhatto / tosiyA ya te uvajjhAya-naravaI dhaNuddharatteNa / tao iMdadatteNa paritudruNa diNNA acalassa mittadattA nAma niyayaduhiyA saha deseNa / jAo ya mahArAyA / sAhiyA ya aMgAIyA bahave desA / aNNayA ya samAgao mahurAbhimuho piuNo uvari / jAyaM ca AohaNaM / gahiyA ya caMdalehAe suyA caMdabhaddassa puttA saha sAmaMtehiM jujjhamANA bhANuppahAIyA ayaleNa raNamahe / AyaNNo ya caMdabhaddo tehiM / tao saMdhisevAnimittaM pesiyA ayalasayAse mahaMtagA / tao ayaleNa te viyANiUNa sAhio ya niyayavuttaMto / tehiM vi pariNAo jahA - esa so ayalo cNdbhddnrvisuo| sAhiyaM ca tehiM caMdabhaddassa imaM savvaM / paritudveNa ya samAicchio ayalo paramatoseNa / pavesio mahurApurIe garuyavicchaDDeNaM / tao vaccaMte kAle nivesio niyayarajjaMmi / iyare vi te caMdalehAsuyA bhANuppahAIyA dhADijjaMtA rajjAo dhariyA ayaleNaM viNNaviUNa mahArA[yaM] / tahA vi ANattA adiTThasevAe naravaiNA' / 'aNNayA ya diTTho ayalanaravaiNA naDaraMgattheNa aMko hammamANo paDihArehiM / te ya haNamANe nivAriUNa kayasammANassa diNNA sA tassa sAvatthIjammabhUmI bhuttIe / kuNaMti ya do jaNA te rajjaM / aNNayA ujjANagaehi diTTho samuddAyario nAma Ayario / tassa samIve dhammaM souM nikkhaMto kAlaM kAUNa baMbhaloe devo jAo / tao cuo ayaladevo jAo dasaraha-kegaINeso bharahabhAyA sattughaNo nAma putto / teNimassa mahurAnayarIe uvari gurupaDibaMdho / aMkadevo vi tao cuo rAmasseso kayaMtavayaNo nAma seNAhivaI jAo'tti / ___ io ya pahApure sirinaMda[Na]ssa raNNo dhAriNIbhajjAe suranaMda-sira(ri )naMda-siritilaya:suMdara -jayaMta-camara-jayamitta nAmagA satta puttA / aNNayA ya sirinaMdaNo mAsajAyaM puttamabhisiMciUNa rajje, suranaMdAIhiM sattahiM vi puttehiM samaM pII(i)karassa sUriNo samIve pavvaittA siddho / suranaMdAiyA vi viharamANA saMpattA mahurAurIe / jAo ya varisAkAlo / tattheva ThiyA selaguhAe / te ya bhagavaMto jaMghAcAraNa[la]ddhIyA chaTTha-'TThamAitavaM kAUNa mahurAurIpAsaTThiyaTThANesu nahagamaNeNa gaMtuM pArittA ya puNo vi selaguhAgayA tavaM kuNaMti / samavasaMtA[Na] ya mahurApurIe tesiM tavapahAvao sA camaraviuvviyA jaNamArI
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ [206] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN [naTThA] / tao jAyA saha deseNa niruvaddavA mahurApurI / aNNayA ya te muNivarA pAraNaganimittamAgAseNaM gayA sAeyapurIe / viharamANA ya gharaparivADIe paviTThA arahadattaseTThiNo gehe / na ya teNa akAlacAriNo tti vipariNAmieNa daTThaNa vi vaMdiyA, ciMtiyaM ca - 'aho ! sAhuvesaviDaMbagA ee na najjaMti kuo vi vAsAratte samAgayA / tA pucchAmi / ahavA kimeehiM niddhaMdhasehiM samAlattehiM ?'ti ciMtiUNa moNeNa ceva Thio / paDilAhittA ya te arahadattavahuyAe kappaNijjabhattapANeNaM vaMdiyA / sAhavo vi bhattapANaM ghettuM dhammalAhittA ya tattheva gayA juignnaahivvshiie| juiNA vi sabahumANaM te vaMdiyA te sAhavo / tapparivAreNaM puNa ayAraNalavA(ayAlacAriNa) tti kuviyappieNa na vaMdiyA / tao juiNA diNNAsaNesu kayapAraNagA kahiuM tassa mahurApurIe niyayaM AgamaNaM puNo vi tahevuppaittA paDigayA niyaM ThANaM / / tao tesiM gayANaM juiNA kae jaMghAcAraNAiguNukkittaNe tassa parivArasAhavo jhUriuM pavattA - 'aho mahANubhAvA te guNavaMtA vi amhehiM kuviyappao na sammANiyA' / tao tesiM taheva guNukkittaNe vaTTamANANaM samAgao arahadattasAvago / so vi taM souM gADhaM pacchAttAvio, 'aho kerisamajuttaM mae vavasiyaM'ti ciMtAparo kattigiM samAsaNNaM nAUNa suddhasattamIe gao mahurAurIe / tattha vi deve vaMdittA paramabhattIe vattha-pattAIhiM pUiUNa khAmei sirinaMdAisAhuNo puNo puNo niyakayAvaNNAidosaM / tehiM vi suhovaesadANeNovavUhio arahadattasAvago / io ya sattuhaNo viyANiUNa sattarisipahAveNuvasaMtaM mAriM tIe ceva kattigIe samAgao mahurapurIe / samAgao ya suranaMdAirisisamIvaM / vaMdiUNa ya paramabhattIe vinnavei jahA - 'bhagavaM ! mama gehe AhAragahaNeNaM ajja aNuggahaM kareha' / tao bhaNiyaM suranaMdasAhuNA - 'bhadda ! samuvajjiyamudAracittattaNao tae tAva dANaphalaM / gahaNaM puNa gAhagAyattaM / tA jai kappissai tA giNhissAmo'tti pabaMdhao sattuhaNaarahadattANaM dhammaM sAhiUNuppaiyA annattha vihariyA / arahadattaseTThI vi gao sAeyapuri / sattuhaNeNa vi tesiM sattaNha vi risINaM rogovasamatthaM causuM pi disAsu mahurAe paiTThAviyAo paDimAo, tappabhiI ca loe sattarisi[tta]yAe pasiddhimuvAgaya tti / mahu tti gayaM / / io ya veyaDDhadAhiNaseDhIe rayaNaure rayaNarahassa raNNo caMdamuhAe bhAriyAe maNoramA nAma dhiiyaa| tIe ya varanimittaM maMtIhi samaM rAyA maMtiuM pavatto / jahA - 'kassesA kaNNagA mae dAyavvA ?' samAgao ya kaha vi tattheva bhamaMto nArayarisI / uvaviTTho diNNAsaNe / soUNa ya taM tesiM maMtaNiyaM bhaNiyamaNeNa - 'dasarahasuyassa rAmalahubhAuyassa lakkhaNassevesA kannagA joggA' / tao soumevaM rayaNarahasuehiM gottaverattaNao sanniyA niyabhiccA jahA - 'kayattheha rAma-lakkhaNapakkhiyamimaM DoDe' / nArao vi tte samuTuMte daTThaNa khusukki[ttA] palANo / tao taM kaNNagaM paDe lehiUNa gao sAgeyapuraM / sAhiyavuttaMteNa ya daMsiyA sA lakkhaNassa / so vi taM soUNa ruTTho, kaNNagArUvakkhittacitto ya saha vijjAhara-rakkhasabaleNa rAmeNa ya samuppaiUNa patto taM rayaNapuraM / jAo saMgAmo / jitto rayaNaraho / tao teNa paNamiUNa pavesiyA rayaNaure / diNNA rAmassa siridAmA nAma dhIyA, lakkhaNassa maNoramA / te vi tAo vivAhiUNa veyaDDadAhiNaseDhiM ca vasIkAUNa samAgayA sAeyapurIe suhaMsuheNa rajjamaNupAlayaMti tti /
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ [207] kaiyA vi divvabhavaNe, sejjAe rAmarAmiyA sIyA / pecchai nisAvasANe, riusamae NhAiuM suttA / / sumiNaM kila do sarahA, bhAsuravayaNA lalaMtacalajIhA / kesaradIhakaDappA, vayaNeNodaramaNuvisaMtA // paDiyA ya vimANAo, kila tehiM samaM; imaM ca daTTaNa / sAhai vimalapabhAe, paDibuddhA rAmadevassa // rAmeNa ya AiTuM, - 'suMdari ! aisuMdarA suyA doNNi / do(ho)hiMti tujjha sUrA, jaM puNa paDiyA vimANAo // eyaM na ettha pavaraM, havaMtu taha maMgalANi savvANi / savve gahA sahA taha, hou samiddhI saha sattI' || sIyA vi 'imaM evaM, hou pasAeNa tumha'mii bhaNiuM / ciTTai suhaMsuheNaM, jAo gabbho ya taMmi diNe / / aha sIyA-rAmANaM, pemmaM daTThaNa sesadevIo / gurumacchareNa sIyA-goTThiThiyAo bhaNaMtevaM // 'rAmaNarUvaM lihiuM, sIe ! darisesu jamama(mha) cojja'ti / sIyA vi nivviyappA, rAmaNakamajuyalamAlihai // 'sesaM tu tassa rUvaM, na mae diTuMti vottu jAi gihaM / taTTANAgayarAme, tAo vi bhaNaMti - 'sAmImaM // rAmaNakamajugamajja vi, sarittu sIyAe peccha jaM lihiyaM' / rAmo na kiM pi jaMpai, gaMbhIratteNa daTuM pi // sevai taheva sIyaM, devIhiM vi sikkhavittu dAsIo / taM sIyAkhuddapayaM, karAviyaM khuddajaNajaliyaM // evaM jaMte kAle, vasaMtasamao samAgao tattha / jAyaM ca mahiMdodaya-mujjANaM puppha-phalakaliyaM // tatto kIliukAmo, gaMdhaM kusumANa taMmi AghAuM / rAmo pabhaNai sIyaM, paDhamellugagabbhakayakheyaM // 'kiM muddhe ! alasAyasi, vasaMtasamayaMmi suTTha ramaNIe ?' / sA bhaNai - 'dohalo mama, jAo devANa pUyAe' // soumimaM paDihArI, bhaNiyA rAmeNa - 'devaharayaMmi / bhaNiUNaM kammayare, visesapUyaM karAveha // nAyarajaNaM ca savvaM, mahiMdaudae varaMmi ujjANe / Aisaha deva-devImahimatthaM tattha gaMtavvaM' / tIe vi taheva kae, sapariyaNo tattha rAmadevo vi / pUyaM mahimaM NhavaNaM, kAUNaM deva-devINaM / /
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ [208] pecchai suhAsaNattho, asesasAmaMtaviMdamajjhattho / sIyA-lakkhaNasahio, vivihAoM jaNassa kIlAo / / evaM pamoyakalio, jiNamahimamahUsavaMmi vaddhaM(TTa)te / rAmo akkhittamaNo, jA ciTThai taMmi ujjANe / / sIyAe tAva siTuM, phuramANaM dAhiNaM niyaM nayaNaM / rAmassa; teNa bhaNiyaM, - 'na suMdaraM suMdari ! tuhemaM' // sA bhaNai - "kiM na tuTTho, jaM pattA rakkhasANa dIvaMmi / taM tArisaM mahaMtaM, dukkhaM pativirahasaMjaNiyaM // puNaravi ajja vi kuvio, aNNaM pi imaM samujjao kAuM / mama peccha daDDadaivo, imaM aNiTuM [khu] sUyaMto' // bhaNiyA rAmeNa tao, - 'suMdari ! jaM ettha kiMpi suhamasuhaM / pAveyavvamavassaM, taM so pAvai na saMdeho / tA devi ! vaccasu tumaM, dANaM Aisasu niyaghare gaMtuM / taha deva-devipUyaM, kuNasu payatteNa niyamaparA // jAvA'hamihujjANe, pUyAveUNa deva-devIo / vIsajjiyapaurajaNo, puNaravi pAvemi tuha pAsaM' // iya bhaNiyA gihamAvai, sahiyA [sahI]jaNeNa sA sIyA / daivaM uvAlabhaMtI, saMbhIyA acchiphuraNassa // to bhaNai bhaddakalasaM, nAmeNa kaMcurgi pavatteha / 'paidiyahamettha dANaM, jahicchiyaM savvasattANaM // aNNaM ca imaM loyaM, pabhaNaha savvaM pi rAmavayaNeNaM / jaha deva-devipUyaM, kareha niyavibhavasattIe' / / so eva bhaNiyametto, dANaM nIsesadANasAlAsu / payao pavattiUNaM, ghosai nayare gayArUDho / 'ettha nayarIya(e~) loo, visesatava-niyama-dANasaMjutto / niyadeva-devipUyA-parAyaNo hou savvo vi' // suNiuM jaNo vi evaM, sadeva-devINa jatta-mahimAsu / savvAyareNa laggo, savvattha visesao sIyA // rAmo vi pariyaNaM taM, visajjiuM lakkhaNAiyaM jAva / egAgI pacchaNNo, caliUNujjANamAyAo / tAva suNai jaNavAyaM, jaNAo paradosagahaNapaurAo / egAgI viharaMto, rAmo pacchaNNaveseNaM // 'pecchaha rAmeNa imA, sIyA nIyA vi rakkhasiMddeNaM / puNaravi iha ANIyA, agaNiyaguNa-dosasAreNa / /
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ [209] jo jassa samaNuratto, ahavA savvo vi tassa guNa-dose / na kayA vi ettha pecchai, jaha rAmo jaNayataNayAe / tA paragharaMmi pattA, pemAsatteNa rakkhasideNa / avahariUNa na bhuttA, ko evaM ettha patthi(tti)yau ? // garuo vi lahU rAmo, bho(jo) sIyAvajjiyaM jayamasesaM / maNNai mahilAhINaM, keNa vi nehANubaMdheNa / / tA evaM kuNaMteNaM, phusiyA sukulANa niyayamajjAyA / rAmeNa ao savve, viyaraha icchAe niddosA // jai puNa hoto doso, evaMvihakammanirayamaNuyANaM / tA kiM rAmo sIyaM, ANeto ettha sacchaNNa(sacchaMdaM?)' // iya evamAibahuyaM, sIyAsIlassa vivihamavavAyaM / rAmo nisuNai taha attaNo ya evaMvihaM niMdaM // ciMtei niyamaNaMmI, - 'hA ! kaha vi mamaM imaM samAvaDiyaM / aNNaha viciMtiyaM me, jaNeNa uNa annahA raiyaM // jIe~ kaeNa samuI, tariUNa viNAsio kileseNaM / dahavayaNo so(sA) pecchaha, loeNevaMvihA diTThA // ahavA - juttamimaM bhaNai jaNo, jA parapuriseNa sANurAeNa / nIyA niyaMmi gehe, sA keNa na heuNA bhuttA ?' / iya evamAibahuyaM, viciMtayaMto tao gao sagihaM / anne nioiUNaM, sIyAsIlassa suNaNatthaM / / te vi ya heriyapurisA, jaNAo suNiUNa sayalavuttaMtaM / sIyAsIlaparigayaM, samAgayA rAhavasayAse // somittI suggIvo, vihIsaNo haNuyamAiyA je ya / savve vi samAhUyA, rAmeNa vi bhaNiya paDihAraM // uvaviTThANa ya tesi, niyadosavisuddhikAraNanimittaM / bhaNiyA heriyapurisA, - 'jaM jaha nisuyaM tayaM kahaha' // te vi na jaMpaMti; tao, bhaNiyA rAmeNa - 'kiM na bhAseha ?' | maggaMtao(tehiM?) abhayaM, dinnaM rAmeNa to beti // 'jai laMkaM nIyA, na ya bhuttA ko Nu pattiyau ?' // iya suNiuM saMkuddho, lacchiharo sayalaloyauvariMmi / pabhaNai - 'luNAmi jIhaM, loyassevaM bhaNaMtassa' // evaM ruTuM nAuM, lacchiharaM bhaNai rAmadevo vi / 'bhAuga ! mae vi nisuyaM, savvamimaM mA tumaM rUsa //
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 210 ] ee heriyapurisA, tumhaM paccayanimittamANeuM / iya pucchiyA mahAyasa !, mA puNaravi esa jaNo, bhaNihI sIyA adiTTha- suyadosA / ' mA mA mA dukkhiyA havaha evaM / rAmeNa chaDDiyA kaha, pahuNA hoUNa sahasa ? tti' // taM pabhaNai lacchiharo, pisuNajaNabhAsieNaM, mA maMca mahAsaI sIyaM // loo kuDilasahAvo, pisuNo guNamaccharI bhasaNasIlo / jaMpai asuyamadiTTaM, paratattiparo durArAho' // rAmo vi bhai ' evaM, jaha bhaNasi tumaM na ettha saMdeho / taha bahuloyaviruddhaM, ayasakalaMkaM na icchAmi' // evaM vAmUDhamaNo, seNAhivaI kayaMtavayaNaM so / ANavai gabbhabIyaM, sIyaM raNNaMmi chaDDeha' // iya bhaNie somittI, rAhavapAesu [jhatti ] paDiUNaM / -- avannavAyassa bhIeNaM // -- -- na hu juttamimaM sAmiya !, paricayaNaM tumha sIyAe' // taM Aha tao rAmo, 'na ettha tumhehiM kiM pi bhaNiyavvaM / - eyAo ahiyayaraM, chaDDeyavvA imA'vassaM' // iya rAmanicchayaM so, somittI jANiUNa aivimaNo / vihiuM laMbaM guTThi (guMThiM), niyagehaM rUsiuM patto // aha so kayaMtavayaNo, samAgao rahavaraM samArUDho / rAmassa pAyavaDio, pabhaNai 'kiM deva ! kAyavvaM ?' // taM bhaNai tao rAmo, 'sIyaM sammeyapavvayamiseNaM / dohalayapUraNatthaM, ranne neUNa chaDDehi' // 'jaM ANaveha' bhaNiuM, pabhaNai gaMtUNa paramaviNaNaM / sIyaM kayaMtavayaNo, 'sAmiNi ! Aruhaha rahameyaM // dohalapUraNakajje, payaTTa sammeyaselasiharaMmi / rAmAeseNa lahuM', iya bhaNiyA sA pamoeNa // AruhiuM taMmi rahe, gADhaM avasauNadarisaNeNaM pi / jAi saha teNa sIyA, pecchaMtI dIharaddhANaM // teNA'vi kayaMteNaM, gurugaMgAsAgaraM samuttariuM / nIyA mahADavIe, sIyA saMtAvajaNagAe / dhariUNa rahavaraM to, ciTThai jA kiM pi ciMtaMto / oruNNamuho vimaNo, dINo daTTaNa sIyAe / bhaNio kayaMtavayaNo, 'kiM eyaM; jeNa eriso jAo ?' / kaha kaha vi teNa bhaNiyaM, sagaggayaM saMsuvAeNa //
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ [211] 'sAmiNi ! jaNaavavAyaM, suNiuM visa-khAra-jalaNa-satthasamaM / rAmeNa tumaM cattA, avavAyakalaMkabhIeNa' // iya evamAisavvaM, kayaMtavayaNeNa sAhiyaM tIe / jaNaavavAyavihANaM, jaha nisuyaM rAmadeveNaM // 'lacchIhareNa vi jahA, bahuhA bhaNio vi kulakalaMkassa / paribhIo; na niyatto, tuha cAyAo' tahA siTuM / 'tA saMpai tuha saraNaM, na ettha raNNaMmi sAvayasamee / rAmo vi(va) lacchinilao, mAyA va piyA va bhAyA vA / / dohalamiseNa sAmiNi ! cattA sammeyavaMdaNachaleNa / rAmeNa imaMmi vaNe, bhiccaM bhaNiUNa mAmevaM // AesiNo ya amhe, nirUviyA puvvakammadoseNa / duNha vi bhavANa cukkA, kuNamANA erisamakajjaM / / kiM amha imaM juttaM, sAvayapauraMmi jamiha raNami / taM sAmiNi ! chaDDijjasi ?, kiM tu imo rAmaAeso // tA mA kiM pi vicittA, amhovari hosu rUsiUNa tumaM / mariyavvaM ettha tae, mANusaparivajjie raNNe // na marasi jai vi sayaM ciya, mArijjasi taha vi sAvayagaNehiM / ettha mahaMtehiM vaNe, duDhehiM pisiyaluddhehiM' // iya evamAibhaNiyaM, sIyA soUNa chinnapattasamA / omucchiUNa paDiyA, rahAoM dharaNIe raNami // taM ca tahA daTThaNaM, nIsAsussAsavirahiyaM sahasA / dINo kayaMtavayaNo, mayaM ti muNiUNa rovei // kaha kaha vi sIyaleNaM, arannavAeNa teNa vIyaMtI / lahiUNa ceyaNaM sA, puNo puNo mujjhai ruyaMtI // siMcai nai(I)salileNa, kayaMtavayaNo vi dei paDavAyaM / mahaIe velAe, satthayarA kiM pi saMjAyA // pabhaNai tao kayaMtaM, - 'ke dUre sA purI aojjha ?'tti / 'kattha va so mama daio, rAmo mama vallaho ? kahasu' / sAhai so - 'aidUre, sAmiNi ! sA kosalA purI tumha / aicaMDasAsaNaM puNa, rAmaM pecchasi na jIyaMtI' // iya sAhie vi evaM, kayaMtavayaNeNa rAmasabbhAve / taha vi gurunehasabbhAvanibbharA rAmamajjheNa(rAmabhattIe ?) // sIyA kayaMtavayaNaM, pabhaNai - 'rAmassa majjha vayaNeNa / sAheyavvo'vassaM, eso gaMtUNa saMdeso /
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ [212] ekkapae cciya jai vi [ya], mukkaneho mamovariM a(sa?) jAo / taha vi parikkhA sAmiya !, kiM na kayA majjha suddhikae ?' || iyaevamAibahuyaM, kayaMtavayaNo(NaM) puNo puNo bhaNiuM / abbhatthiUNa pabhaNai, - 'sAhasu rAmassimaM savvaM' // iya jaMpiyAvasANe, piyaviraha-kalaMkadUmiyA gADhaM / raNaMmi bhaubbhaMtA, sIyA paribhamiumAraddhA // uvalaMbhaMtI ya daDhaM, evaMvihavilasiyANa hayavihiNo / rUsaMtI kammANaM, niyANa cirajammajaNiyANaM // jA ciTThai 'deva-guru-saraNaM saraNaM'ti eva bhaNamANI / tA pecchai tattha balaM, samAgayaM jhatti kayarolaM // taM pecchiUNa sIyA, deva-guruparAyaNA na saMbhIyA / kayamaraNavvavasAyA, jIviyamaraNesu samabhAvA / taM puNa nissesabalaM, sIyaM daTTaNa raNamajjhami / bhayabhIyaM saMjAyaM, 'kA esA ?' eva muNiUNa // iya jAva savvaseNNaM, bhayAuraM saMThiyaM vicitei / tA tassa balassa pahU, samAgao vajjajaMghanivo // so te daTuM bhIe, pabhaNai karikhaMdhamuvagao rAyA / "kiM tubbhe saMbhIyA, ciTThaha savve vi taralacchA ?' // te Aha tao evaM, - 'nArI kA'vIha divvarUveNaM / dIsai pajaMpamANA, na yANimo kiM pi paramatthaM' / tatto tIe sadaM, souM rAyA vi saravisesaNNU // te bhaNai - 'kA vi esA, mahAsaI taha ya guruhArA' // iya bhaNiuM saMpatto, sIyApAsaMmi vajjajaMghanivo / sIyA vi asaMbhIyA, tassA''haraNANi Dhoe[i] || bhaNiyA ya teNa - 'mA bhAhi bhagiNi ! maNayaM pi kiM mameehiM ? / tumhArisANa jeNA-''bharaNANImANi soheti // taha muMca hiyayasoyaM, na maMgulaM tujjha hoi iha kiM pi / amha sayAsAoM phuDaM, mA kiMpi karesu uvvevaM' // iya bhaNiuM naranAho, uvaviThTho tassa pAyavassa ahe / bhaNiuM - 'so vajjamao, jo taM mottuM gao ettha' // iya naravaiNA bhaNie, sumaI nAmeNa bhaNai varamaMtI / 'atthi iha daTTaparisA, mahAhamA je kaNaMtevaM' // sIyamavasappiUNaM. tatto maMtI vi bhaNaDa - 'mA bhAhi / bhadde ! jeNesi suo, gayavAhaNa-baMbhadevINaM //
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ [213] nAmeNa vajjajaMgho, puMDariyapurAhivo imo rAyA / eyaMmi araNNaMmI, gayagahaNatthaM samAyAo / saMpai gahiUNa gae, saMcalio niyapuraMmi tA vacche ! / mA bhAhi jao eso, sappurisadhuraMdharo rAyA' // iya sIyAe siDhe, savvaMmi vi maMtiNA naravariMdo / sIyaM pucchai tatto, samUlavattaM viseseNaM / sIyA vi tassa sAhai, vIsasiyA jammakAlao pabhiI / jAvettha raNNamajjhe, dohalayamiseNa catta tti / / iya evaM ma(ra)Namajhe, roveMti dukkhiyaM jaNayataNayaM / nAUNa vajjajaMgho, pabhaNai taM mahuravayaNehiM / 'mA ruya mahANubhAve !, dhannA'si tumaM mahAsaI ekkA / jA evaMvihacittA, daDhA''vaIe vi saMjAyA / aNNaM ca tujjha puNNaM, ga(rA?)massa vi atthi teNa taM pattA / ettha mae aDavIe, gayagahaNatthaM uvagaeNaM / / tA mA kuNasu viyappaM, ajjappabhiI ca majjha taM sIe ! / sAhammiya tti bhagiNI, paDivaNNA; te ahaM bhAyA / tA uTTha majjha nayare, gammau; tattheva ciTThamANIe / pacchAyAvaparaddho, rAmo pacchA gavesihiI' / / mahuravayaNehi~ evaM, jaM bhaNiyA tattha vajjajaMgheNaM / taM sIyA gayasoyA, saMjAyA saharisA sahasA // tatto jaMpANaMmI, pavaraMmi caDAviUNa so sIyaM / puMDariyapure neI, suhaMsuheNa'cchai sA vi // etto kayaMtavayaNo, sIyaM caiUNa taMmi rannaMmi / patto sAeyapuriM, khINesu aIva turaesuM // tattha vi rAmasayAse, gaMtUNaM paNamiUNa so kahai / 'sIyAvattaM savvaM, savittharaM suddhipajjaMtaM // taha sAmi ! tIeN bhaNiyaM, - "aNannasariso mamovari neho / rAmassa; kiMtu eyaM, mama pAvavaseNa saMjAyaM // rAmo pacchAyAvaM, pAvehI natthi ettha saMdeho / / tA taha saMThaviyavvo, jaha dakkhaM so na pAvei" // tA sAmi ! jaNayataNayA, eyAvatthAe vaTTamANI sA / mukkA mae araNNe, bahusAvayasaMkule bhIme // tamha virahAnaleNaM, marihI macchalliyavva sasiUNaM / ahavA vi duTTasAvaya-saMpattA sA viNissihiI' //
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ [214] evaM kayaMtavayaNeNa, bhAsiyaM rAhavo suNeUNaM / mucchAvaso nivaDio, dhasa tti dharaNIyale sahasA / / lakkhaNapamuhehiM tao, sitto caMdaNajaleNa sisireNaM / lahiUNa ceyaNaM so, akkaMdeuM samADhatto / 'hA nigghiNeNa kaha sA, sIyA me hAriyA guNanihANaM / aliyapavAiyaloyassa kAraNe mUDhacitteNaM' / evaMvihaM ca daTuM, somittI rAhavaM bhaNai evaM / 'dhIrattaNaM pavajjaha, caiUNa soyasaMbaMdhaM / / rakkhijjato vi jao, jIvo iha dhIrapurisavIrehiM / puvvakayANa na cukkai, maraNAvai-dukkhaniyarANaM // taha vi puriseNa nII, pauMjiyavvA jao u nIIe / pAvai jaM lahiyavvaM, nIibalA ettha dulahaM pi / / tamhA kIrau nII-e ujjamo taMmi raNNamajhami / gaMtUNa gavesijjau, sIyA mA iha cirAveha' // iya bhaNie te savve, kheyaravasahA rAma-lacchiharA / ghettuM kayaMtavayaNaM, uppaiUNaM gayA raNNe // sayalaM pi tayaM raNNaM, gavesiUNaM apattajaNayasuyA / 'sIheNa va vaggheNa va', bhaNaMti - 'sA bhakkhiyA nUNaM' // evaM vimukkaAsA, jaNayasuyAe~ [kareMti mayakiccaM] / [*] samAgayAe, dukkhasahejjAe sIyAe / dukkhANa bhAiNI sA, jAyA jammaM pi raNNavAseNaM / saMpai puNa paricattA, rAmeNaM laddharajjeNaM // na ya gaNiyaM vayaNijjaM, itthIvajjA ya bhUNavajjA ya / na ya gabbhassa vivattI, na ya dukkhaM raNajaMtIe' // iya evamAibahuyaM, nAyariyAo uvAlabhaMtIo / rAmaM; ruvaMti sIyA-sIla-guNe vaNNamANIo // etto puMDariyapure, sIyA samayaMmi puttajuyalaM tu / suhatihi-nakkhattaMmI, suhaMsuheNaM pasUya tti / / nAuM sIyapasUI, doNhaM puttANa vajjajaMgho so / jammUsavaM mahaMtaM, parituTTho tattha kAravai // tatto aNaMgalavaNo, bIo mayaNaMkusa tti nAmAiM / vihiyAiM naravareNaM, sIyAtaNayANa doNhaM pi // *atra paJcaSAH paGktayastruTitA iti pratibhAti /
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ [215] tatto suhaMsuheNaM, bahudAsI-dAsavivihakayaveTTA / pattA sarIraviddhi, devakumArovamA do vi / viNNANa-kalAgamagahaNapaccalA jAva tattha saMjAyA / tAva kalAgamakusalo, vijjAbalariddhisaMpanno // bhikkhaTuM viharato, kameNa sIyAgharaM samAyAo / turiyamAgAsagAmI, cello siddhatthago nAma // taM daTThaNaM sIyA, rahaseNa samuTThiyA sasaMbhaMtA / bhatta-pANAI dei, bhutto ya vihIeN so tattha / / tatto suhAsaNattho, sIyAe pucchio suhavihAraM / so vi taM kahai pacchA, pucchai sIyAe vuttaMtaM // sIyA vi tassa sAhai, ruyamANI puttajammapajjataM / vuttaMtaM; siddhattho, tatto taM bhaNai - 'mA ruyasu // jeNa ee kumArA, dIsaMti pasatthalakkhaNA tujjha / tamhA jaM jaM ciMtasi, taM taM hohI na saMdeho' // iya saMThaviyA sIyA, tattheva dharei taM suyanimittaM / so vi kameNaM tesiM, sayalakalAo caDAvei // lavaNaM-kusA vi kumarA, viNNANa-kalAgamaM guNasamUhaM / ghettuM tassa samIve, jAyA savvatthakusala tti // lavaNaM-kusehiM tatto, siddhattho pUiUNa viNaeNaM / gamaNamaNo parimukko, savvakalApArapattehiM / tatto lacchimaIe, dhIyA lavaNassa vajjajaMgheNaM / battIsakaNNagAhiM, sahiyA sasicUlagA diNNA / / puhaipure pihutaNayA, ma(a)mayamaIkucchisaMbhavA kannA / nAmeNa kamala( kaNaya)mAlA, sA mayaNaMkusanimitteNaM // maggAvio pihU taM, dUo pesittu vajjajaMgheNaM / so saMkuddho pabhaNai, dUyaM - 're ! jassa kulavaMso // paDhamaM pi neva najjai, varassa re ! tassa'TThA ya niyaduhiyaM / nA'haM demi ayANuga-kiMcullo tujjha so rAyA' // iya bhaNamANeNaM so, kayatthiuM pesio gao dUo / siDhe ya vajjajaMgho, kuddho saMcalai tassuvariM // jAyaMmi tANa jujjhe, vaggharaho nAma patthivo tassa / bahupatthivabalakalio, gahio so vajjajaMgheNaM // taM gahiyaM nAUNaM, pihurAyA poyaNAhivanariMdaM / mittaM lahu appA(bbha)hai, taM pi ya pihurAyakajjeNa //
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ [216] nAuM AgacchaMtaM, puMDariyapurAo vajjajaMgheNaM / niyaputtA pesaviuM, dUyaM hakkAriyA savve / / te daTuM caliyA [saha, tehiM] lavaNaM-kusA vi te kumarA / tehiM nisiddhA vi daDhaM, vArijjaMtA vi sIyAe / jAhe na ThaMti kahamavi, tAhe sIyAe te imaM bhaNiyA / 'pAvaha puttA vijayaM', tatto savve vi saMcaliyA // pattA ya niyayasenne, annaMmi diNaMmi doNha vi balANa / gurumaccharANa jAyaM, jujhaM aidAruNaM suiraM / / tatto ya pihubaleNa, bhaggaMmI vairajaMghaseNNaMmi / uTuMti te rahehiM, doNNi vi lavaNaM-kusA kumarA // te taMmi sattusenne, nANAvihapaharaNehiM paharaMtA / jujjhaMtA haluyahatthA, haNamANA sattusaMghAyaM / / iya bhagge taMmi bale, aNumaggeNaM pahAviyA do vi / 're re ! payaMDakulA kaha, nAsaha tubbhe !'tti jaMpaMtA / / aha tANa vikkama pecchiUNa, suNiUNa bhAsiyaM cemaM / valiUNa pihunariMdo, pasAyayaMto bhaNai evaM // 'pahu ! tumha kulaM guruvikkameNa pariyANiyaM niravasesaM / iNhi kuNaha pasAyaM, mA mA mAreha bhaDaniyaraM' // bhaNiUNa imaM paDio, pAesuM pihunarIsaro tANa / lavaNaM-kusANa doNha vi, niyaduccariyaM khamAveMto / / eyaMmi aMtaraMmI, satthIhUyA narIsarA savve / / jAyA pasannahiyayA, avaropparavihiyasammANA // jAyA ya tANa saMdhI, pihunaravai-vajjajaMgharAyANaM / lavaNaM-kusehiM samayaM, pihussa taha uttamA pII // AvAsiyANa tatto, savvANa narIsarANa paccakkhaM / nArayavippo bhaNio, samAgao vajjajaMgheNaM / / lavaNaMkusANa sAhasu, kulakkama ettha nArayamuNiMda ! / sAhei nArao vi ya, rAmassa savittharaM cariyaM / / eyaM nisAmiUNaM, lavaNo taM bhaNai nArayaM - 'bhadda ! / sAhasu jIe tAo, ke dUre sA purI hojjA ?' // nArayarisI vi sAhai, - 'nivasai [jIeN] nayarIe~ tuha tAo / sA joyaNANa hoi, imAo ThANAo saDDhasayaM' // saNiuM aNaMgalavaNo. pabhaNaDa taM vajjajaMghanaranAhaM / 'mAmaga ! sAeyapure, gaMtuM taM daTTamicchAmi' //
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ [217] teNa tao paDivaNNe, pihuranaranAhassa kamala(kaNaya)mAlaM taM / mayaNaMkuso kumAro, pariNai diNNaM vibhUIe // taM pariNiUNa caliyA, sahiyA pihu-vajjajaMghanaravaiNo / sAheMtA bahudese, pattA puMDariyanayaraMmi // tatto sA sasicUlA, dhUyA vajjajaMghanaravaiNA / battIsadAriyAhiM, sahiyA lavaNeNa pariNIyA / / puNaravi gamaNamaNA, 'mAmaga ! pauNeha naranAhe // lakkhaNa-rAmANuvariM, viNIyanayarIe jeNa vaccAmo / pecchAmo tANa balaM, doNha vi nArAyaNa-halINaM' / / evaM te bhaNamANe, sIyA soUNa rovai sadukkhA / lavaNaMkusehiM bhaNiyA, - 'kiM ammo ! tujjha duhayaM ?'ti // tatto kahiuM vattaM, nIsesaM rAma-rAmaNAINaM / sIyAe te bhaNiyA, - 'mA puttA ! tattha vaccehA' // iya bhaNie te sIyaM, bahuhA saMbohiUNa juttIhiM / bala-vAhaNehiM kaliyA, pattA sAeyanayarIe / te vi jaNAo suNiuM, halahara-nArAyaNA parANIyaM / pattaM; bhaNaMti ruThThA, - 'jameNa ko esa toravio ?' // tatto virAhieNaM, balaMmi pauNIkae niravasese / raNakaraNatthaM caliyA, lakkhaNa-rAmA mahucchAhA / / bhAmaMDalo vi patto, samAgao sayalapariyaNasameo / sIyAe sayAsaMmI, nArayavayaNeNa muNiyattho // sIyA daTThaNa tayaM, sAhai savvaM pi taM niyaM dukkhaM / ruyamANI jaM raNe, cattA rAmeNa nAUNa / / aNuvattiUNa bhaiNiM, pabhaNai bhAmaMDalo tao sIyaM / 'suNa bhaiNi ! tujjha puttA, raNatthiNo kosalapurIe / pattA tA cala tariyaM, vaccAmo jeNa tesi pAsaMmi / mA hohI rAmakao, tANa pamAo sarIraMmi' // iya bhaNie sA turiyaM, puMDariyapurAo bhAuNA sahiyA / pattA suyakhaMdhAre, divvavimANe samArUDhA / lavaNaMkusA vi sIyaM, daTuM jANAviyA ya sIyAe / bhAmaMDalaM ca doNha vi, paNayA sIseNa calaNesu // tehiM vi te ucchaMge, nivesiuM cuMbiyA sire do vi / bhaNiyA ya - 'raNeNA'laM', beMti - 'karemo taha vi cojja' //
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ [218] aha jujjhiuM pavattA, doNhaM seNNANa suhaDasaMghAyA / suggIvAIhiM samaM, bhiDaMti bhAmaMDalAIyA // evaM ca kaha vi khayarA, savve lavaNaM-kusANamuppattiM / pariyANiuM niyattA, raNAu pattA ya [siviraMmi] // sIyaM namiuM savve, jaMbavaM-suggIva-haNuyamAIyA / uvaviTThA mukkaraNA, sivire sIyAsayAsaMmi // lavaNaM-kusA vi pa(ta)tto, saMvaTTeUNa rAmasennaM taM / lacchIhara-rAmaMte, saMpattA raNarasasameyA // rAmassa raNe lavaNo, saMbhiTTo aMkuso vi iyarassa / avaropparaM ca jAyaM, mahAraNaM tANa dhIrANaM // jaM jaM rohaMti rahaM. satthaM vA rAma-lakkhaNA leMti / bhaMjaMti niyasarehiM, taM taM lavaNaM-kusA do vi / lavaNassa vajjajaMgho, jAo bhAmaMDalo ya taMmi khaNe / mayaNaMkusassa gaMtUNa sArahI jujjhamANassa // rAmassa kayaMtamuho, virAhio taha ya lacchinilayassa / rAmo kayaMtavayaNaM, pabhaNai - 'coeha raha-turae' // so vi taM bhaNai - 'sAmiya !, raha-turayA dohi kehiM dhImahi / viddhA sarehiM gADhaM, mama bhuyadaMDA ya ka(ja?)jjariyA / / tA na samatthA ee, ahaM ca rahacoyaNaMmi aivihuro' / rAmo vi ya Aha tayaM, - 'vajjAvattaM imaM dhaNuhaM / mama siDhilAyai gADhaM, imANa bANehiM jajjaraM vihiyaM / divvatthasayalasahiyaM, vihalapayAvaM ca hala-musalaM' // evaM ca te visannA, halahara-nArAyaNA raNe do vi / taha vi gurumacchareNaM, muyaMti saratikkhasaMghAyaM / / iyare uNa sAvekkhA, na suTTha niyasAyage visajjeMti / tANa uNa mukkabANe, khaMDaMti niehiM bANehiM / / taha vi mayaNaMkuseNaM, viddho lacchIharo gao mohaM / to mohagayaM nAuM, virAhio taM rahaM sigdhaM // vAlai raNaMgaNAo, veeNa niyayapuravarIsamuhaM / lacchIharo vi sattho, lahiUNa ceyaNaM bhaNai / / 'kiM mama imaM saricchaM, dasarahataNayassa rAmabhAussa / jaM raNamuhaMmi bhaMgo ?, tA sArahi ! kiM imaM vihiyaM ? / / tA lahu rahaM niyattaha, sattusamUhassa abhimuhaM eyaM' / sigghaM virAhieNa vi, niyattio rahavaro tAhe / /
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ [219] mayaNaMkusassa patto, veeNaM lakkhaNo tao rusiuM / taM sahasAraM cakkaM, gahiUNa khivai pajjaliyaM / mayaNaMkuso vi tADai, AgacchaMtaM sarehiM taM cakkaM / lavaNo vi paharaNehiM, niehiM saha sayalarAIhiM // taM pi nahaM nissesaM, ujjoyaMtaM nieNa teeNa / Agacchai bhamamANaM, sUro va payAvapaDipuNNaM / / veeNa tao mayaNaM-kusassa vihiuM payAhiNaM caDai / puNaravi lakkhaNahatthe, evaM do-tinni vArAo // taMmi niyatte mayaNaMkuseNa apphAliUNa niyacAvaM / bhaNio lacchinivAso, - 'Dhukkasu raNasI(raNaMmi) daMsaMghahe(?)' // vameuiAu(?) saMraMbhavirayaM, datta(?)Na visannamANasA sahasA / lakkhaNa-rAmA taha sesapatthivA saha bhaNaMtevaM // 'jaM koDisiluddhae(ra)NaM, aNNaM pi tahAvihaM jamuddiTuM / so kahiM aNNahA te, kiM jAyaM ettha vivarIyaM ? // kiM ee cciya jAyA, doNNi vi hali-kesavA bharahavAse ? / jaM cakkamamohamiNaM, khittaM khittaM puNo valai ?' | eyaMmi aMtaraMmI, nArayasahio nahami siddhattho / so cellao javeNaM, samAgao taM raNaM souM // tatto te sAheDaM, savvaM lavaNaM-kusANa vuttaMtaM / sIyAputtANa tao, lakkhaNa-rAme bhaNaMtevaM // 'ee tumha sagottA, teNa na cakkAiyAiM satthAI / devayaparigahiyANi vi, pahavaMti imANa saMgAme / / sIyA vi ettha sivire, ciTThai bhAmaMDaleNa ANIyA / bhAmaMDalo vi khayaro, lavaNarahe saMThio eso' / suNiUNa imaM savvaM, rAmo suya-sIyanibbharasiNeho / pacchAyAvaparaddho, gurusoyavaseNa vihalaMgo // mucchAnimIliyaccho, dhasa tti parighummiUNa mahivIDhe / paDio paravvaso puNa, paDisitto caMdaNajaleNa // jAo [ya] samAsattho, tatto nArAyaNeNa saha rAmo / ghoraMsue muyaMto, niyacitte lajjiuM bhaNai // 'hA kaha niddaha(ya)kama(mma), kayamamhehiM tayA ?' tao do vi / gacchaMti maNe tuTThA, kumAralavaNaM-kusasayAse / avayariUNa rahANaM. tatto lavaNaM-kasA vi neheNaM / paDiyA parivADIe, pAesuM rAma-cakkINaM //
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ [220] AliMgiUNa rAmo, niyaucchaMge nivesiuM do vi / pAyayapuriso vva tao, ghoraMsunivAyaparikalio / / kuNai palAvaM bahuhA, soyaMto suyasamAgame rAmo / niyaduccariyaM savvaM, taiyA viraiyaM Asi // rAmucchaMgAo tao, gahiuM lacchIharo vi te kumare / neheNa samAliMgai, saaMsuvAo pamoeNaM // sattuhaNo vi ya doNNi vi, AliMgai garuyanehasaMjutto / aNNe vi naravariMdA, saMpattA uttamaM pII(iM) / doNNi vi balAI tatto, jAyAiM raNe niyattaciMtAI / gurusaMgamakaliyAI, gurupIipamoyajattAI // saha rAma-lakkhaNehiM. dadraM lavaNaM-kasANa saMjoyaM / sIyA puMDariyapuraM, pavaravimANeNa saMpattA // tatto pasaNNacittA, tattheva suyAgamaMmi ANaMdo / lakkhaNa-rAmehiM kao, sayalanarIsarasameehiM // lakkhaNa-rAmANa tao, doNha vi addhAsaNesu uvaviThThA / pupphayavimANacaDiyA, sAeyapuraMmi vaccaMti // tattha vi vaNNijjaMtA, jaNeNa te teNa rAyamaggeNaM / pattA rAmassa gihaM, pupphagavimANAo uttariuM // ciTThati ya paidiyahaM, pamoyakaliyA suheNa te tattha / aNNoNNamiliyacittA, halahara-nArAyaNasameyA // kaiyA vi rAmadevo, samayaM nAUNa bhaNiikusalehiM / lakkhaNa-haNuya-vihIsaNa-suggIvAIhiM viNNavio // 'sA sAmiya ! paradese, lavaNaM-kusavirahiyA jaNayataNayA / dukkheNa tattha ciTThai, tA ANAveha taM pasiuM' // pariciMtiUNa rAmo, te bhaNai - 'jaNeNa dUsiyA sIyA / tA kahamiha sA''Nijjau ?, loo alio vi balio tti // taha vi jai savvaloyaM, eyaM diDhe(vve)Na pattiyAvei / tIe saha mama vAso, tA hoi na aNNahA ettha' // 'evaM'ti tehiM bhaNiuM, savvanarIsarasamaNNiyaM loyaM / vijjAharajaNasahiyaM, saddAveUNa melaviuM / sAeyabAhirIe, nimmaviyA maMDavA aivisAlA / maMcA ya kayA pavarA, suhAsaNA savvaloyANaM / uvaviThTho tesu jaNo, savvo vi nariMda-kheyarAIo / taMbola-kusuma-kuMkuma-vattha-samAlahaNakayapUo / /
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ [221] NNNNNNNNNNNNNNNNNNA evaM maMtIhiM kae, karaNIe khANa-pANamAIe / savvajaNassa'kkhUNe, tatto rAmassa vayaNeNaM / / suggIvAI khayarA, tatto puMDariyapuravare gaMtuM / paNamaMti jaNayataNayaM, tIe saMbhAsiyA savve // jaMpaMti pAyavaDiyA, - 'eyaM rAmeNa pupphagavimANaM / tuha sAmiNi ! paTTaviyaM, tA gammau tattha Aruhaha' // sIyAe tao bhaNiyA, - 'kiM mama taM aDavichaDDaNaM dukkhaM / iha saMpai pamhuTuM, jeNa puNo tattha vaccejjA ?' || evaM taM bhaNamANI(Ni), jaNayasuyaM nivaDiUNa calaNesu / pabhaNaMti kheyarA te, - 'mA sAmiNi ! saMpayaM kuppa // jeNa tuha suddhiheDaM, rAmo saha bharahavAsiloeNaM / maMcesu Thio acchai, tA gammau tattha sigdhaM ti' // iya bhaNiyA sarahassA, sIyA pupphagavimANamArUDhA / sAeyapure pattA, mahiMdamujjANamuttariyA // lacchIharo saha patthivehi savvehiM sIyapAsaMmi / gaMtuM kayappaNAmo, akkhaM(gghaM?) ukkhivai parituTTho / pabhaNai ya taM nisaNNo, sIyaM sammANiUNa kayaviNao / 'sAmiNi ! kuNaha pasAyaM, niyanayarI-gihapaveseNaM' // sIyA vi bhaNai - 'lakkhaNa !, na tAva nayarIe neya gehaMmi / pavisAmi jA na suddhA, paccakkhaM savvaloyANaM' // iya kayagaruyapaiNNaM, sIyaM muNiUNa patthivA savve / AyaNNA gaMtUNaM, savvaM rAmassa sAhiti // rAmo vi tattha gaMtuM, gADhayaraM bhaNai dosahaNaNatthaM / 'sIe ! rAmaNaramaNe, kuNa suddhi loyapaccakkhaM' // iya bhaNiyA bhaNai tao, sIyA hasiUNa niTTharagirAe / 'rAhava ! tujjha sariccho, natthi jae niTTharo puriso // nibbAhirAiM jaMpasi, louttiNNAiM neharahiyAI / pAyayanaro vva kiM erisAiM rosassa jaNagAI ?' || iya evamAibahuyaM, bhaNio rAmo maNami savilakkho / pabhaNai - 'jANAmi pie !, thevo vi na ettha tuha doso // doso jaNANa eso, nimmalasIlA vi jamiha doseNaM / mailijjasi duDhehiM, dAUNa dUsahakalaMka' // iya bhaNie rAmeNaM, sIyA - 'kimekka dIve(divve)NaM? / paMca vi divvAiM me, dijjaMtu visuddhikajjatthaM / /
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ [222] pavisAmi jaliyajalaNe, bhakkhemi taMdule tulAmi vaDaM / tattaM pibAmi kosaM, phAlaM jIhAe geNhAmi' // etthaMtaraMmi jaMpai, siddhattho nArao ya gayaNattho / bhArahajaNo ya savvo, rolaM savvaM nivAreuM // 'rAhava ! sIyA, esA saI saI aha mahAsatI sIyA / mA ettha kuNa viyappaM, na pUyarA hoMti duddhaMmi' // rAmo vi bhaNai loyaM, - 'majjAyA natthi tumha thovA vi / annaha pUrao jaMpaha, aNNaha paNa bhasaha paTTIe / jai sIlavaI sIyA, tA kiM taiyA imo jaNo savvo / dosagahaNekkanirao, jAo sIyAe nillajjo ? // tA tumha jaMpiyamimaM, nimmajjAyaM na ettha kajjami / jAva na suddhI vihiyA, tAva pamANaM karemi'tti / iya bhaNamANo rAmo, AesaM dei kiMkarajaNANaM / 'khaDDUM khaNeha sigdhaM, cauraMsaM maMcamajjhatthaM // hatthasayatigapamANaM, khaNiuM cAuddisi pi pUreha / kaTThANa khAyarANaM, jAlaha tatto ya savvattha' // saMpADiyaM ca savvaM, tehiM vi etthaMtaraMmi tattheva / harivikkamo nariMdo, uttaraseDhIe veyaDDhe / jayabhUsaNo kumAro, sirI' bhajjAe varasuo tassa / so pariNai aTThasae, mahilANaM kheyaravarINaM / / kaiyA vi aggamahisI(siM), pecchai so kiraNamaMDalaM nAma / niyabhAugeNa saddhiM, hemasiheNaM samAsattaM // daTThaNa dhADiyA sA, gehAo so vi jAyaveraggo / jayabhUsaNo kumAro, pavvaio kuNai tavacaraNaM // mariUNa sA vi jAyA, vijja(jju )muhI nAma rakkhasI ghorA / to jayabhUsaNasAhuM, sAeyabahimi paDimaThiyaM // nAUNa'vi(va)hIe tayA, bahumuvasaggei rayaNisamayaMmi / jAyaM kevalanANaM, muNiNo vi ya rayaNiviramaMmi // harigavesI( hariNigamesI) devo, tatto nAUNa donni kajjAI / sAhai iMdassa tao, iMdo vi viyANiuM savvaM // taM bhaNai - 'vaccasu tumaM, saNNejhaM kuNasu jaNayataNayAe / ahayaM sAhusayAse, kevalimahimAe vaccAmi' // iya bhaNiUNaM sakko, hariNigave(me)siM suraM sayAsaMmi / paTThaviuM sIyAe, sayaM gao kevalisayAse / /
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ [223] rAmo vi taMmi samae, sIyaM ghettUNa tattha saMpatto / pajjaliyakhAyaraggI, karAviyA khAiyA jattha // daTThaNa tayaM rAmo, AyaNNo garuyasoyasaMtatto / 'pecchaha kaha saMpattaM, visamamimaM vihinioeNa // katto sIyAe samaM, samAgamo hojja maMdapuNNassa / evaMvihaMmi jalaNe, sohinimittaM paviTThAe ?' // iya evamAibahuyaM, ciMteMto jAva ciTThaI rAmo / khAiyataDaTThiyAe, sIyAe sAviyaM tAva / / 'nisuNaMtu logapAlA !, savve sacceNa sAviyA ettha / jai mottuM niyadaiyaM, aNNo puriso maNeNA'vi // ahilasio hojja mae, to Dahau hayAsaNo imo jalio / aNNaha uNa himasiraso(sariso), mama chitto hou suhaphariso' // iya bhaNamANI sIyA, deva-guruparAyaNA samucchaliuM / ArUDhA jalaNaMmI, jAlAmAlAule taMmi // iya jAva tIeN khitto, appA jalaNaMmi tAva jalaNo vi / vijjhANo sA vAvI, jAyA sacchodayasameyA // sIyA vi jalassuvariM, divve sIhAsaNe suhanisannA / sayavattasaMThiyamI, devapahAveNa jAya tti // tAva ya taM vAvijalaM, samuddalahari vva pauramucchaliuM / loyaM dhAhAveMtaM, vahAviuM gADhamADhattaM // uppaiyA gayaNayale, savve vijjAharA bhaubbhaMtA / taha te vi tattha maMcA, jaleNa vahiuM samADhattA // hIraMto savvajaNo, - 'hA devi ! sarassaI saI sIe ! / paritAyaha vujhaMtA[NaM amhANaM] jaleNimiNA // sIyA vi dayAvaNNA, taM daTuM jhatti dohi vi karehiM / jalamuttariuM vAlai, vAvipamANaM tao jAyaM // to sattho sayalajaNo, sanAyarA kheyarA ya tappurao / sIlaM pasaMsamANA, naccaMtI nArao tti gayaM // tatto sIyA vi tao, garuyapamoeNa vAvimajjhAo / uttariuM dera(va)gihe, uvaviThThA vaMdiuM deve / / lavaNaM-kusA vi namiuM, etto jaNaNiM ca taha ya te jaNae / uvavidvA do vi jaNA, tIe paricaMbiyA sIse // sIyA vi nippivAsA, saMjAyA visayasayalasokkhANaM / rAga-ddosavimukkA, sayaNe ya jaNe ya samacittA / /
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 224 ] iya saMsAravirattaM, sIyaM muNiUNa rAmadevo vi / taM pabhaNai pasannamaNo, mahurehImehiM [vayaNehiM] // 'bahudosassa vi suMdari !, pasiUNaM khamaha majjha duccariyaM / aNuhava salAhaNIyaM, visayasuhaM savvaloyANaM' // iya evamAibahuyaM bhaNiyA rAmeNa taM imaM sIyA / rAmaM vimukkanehA, hiehi majjhatthavayaNehiM // 'aha ettha ahaM kajje, bhaNiyavvA sAmi ! no tae kiMpi / pavvajjAgahaNeNaM, mokkhatthamuvaTThiyA jeNa' || iya bhaNiUNuppADai, sIyA kese karehiM sIsAo / tatto mucchAvihalo, paDio rAmo vi dharaNIe // jAva na AsAsijjai, rAmo mucchAgao vihaladeho / tAva'jjiyAsamIve, sIyA pattA samiyapAvA // tAhiM samaM saMpattA, jayabhUsaNakevalissa pAsaMmi / vihiNA ya dikkhiyA sA, teNa vi vesaM samappeuM // etto ya rAmadevo, caMdaNarasapaMkalittasavvaMgo / laddhuM cirAo uTThai, ghummaMto ceyaNaM kaha vi // bhaNai ya apecchamANo, sIyaM so tattha gADhamAruTTho / 'daMseha jaNayataNayaM, luMciyakesaM pi mama sigghaM // aNNaha na hoha savve, avassa mama musala - laMgalAvaDiyA / saMkuddhakayaMtassa va, esa cciya mama paiNNa tti' // iya nAUNaM ruTTho, rAmo bhaNio piehi vayaNehiM / lacchIhareNa taha so, satthAvattho jahA jAo // tatto ya saparivAro, rAmo jayabhUsaNassa kevaliNo / pAsaMmi teNa nIo, teNa vi dhamme samAiTThe // tatto dhammaM souM, rAmo saMjAyagaruyasaMvego / pabhaNai taM muNivasabhaM, paNivaiuM pAyakamalaMmi // 'bhayavaM ! kiM bhAvio'haM ?', bhaNiyaM aha muNivareNa bhavio na kevalaM ciya, sijjhihisi eeNa jammeNa // bhaNiyaM rAmeNa tao, 'jai evaM muNivariMda ! tA kIsa / lacchIharassa uvariM, mama neho esa asamANo ? // tA bhayavaM ! mama sAhaha, saMpai evaMThiyaMmi kajjaMmi / kiM paDivajjAmi ahaM ?', bhaNie bhaNiyaM muNideNa // ' baladevasirI esA, bhuMjeyavvA avassa te rAma ! | avasANe uNa caiuM, savvanigaM (mimaM ) rajjavicchaDuM // - -- 'taM rAma ! /
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ [225] vihiUNa ya pavvajjaM, kevalanANaM ca nimmalaM lahiuM / gayasaMsAranivAso, siddhi pAvihasi taM airA' // pucchai vihIsaNo taM, lakkhaNa-rAma-'ppa-sasuya-sIyANaM / puvvabhavaM bhAmaMDala-rAvaNa-suggIvasahiyANaM // kevaliNA bhaNiyaM - 'suNa - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse khemapure nayadatto NAma Asi vaNI / tassa sunaMdAe bhAriyAe dhaNadattavasudattA nAma duNNi suyA / tANaM ca suyANa jaNNavakko nAma mitto baMbhaNo Asi / io ya taMmi pure sAyaradatto nAma vaNio / tassa rayaNAbhA bhAriyA / tANa patto guNadharo nAma guNamaI ya kaNNagA / sA ya sAyaradatteNa diNNA nayadattasuyassa dhaNadattassa / io ya taMmi ceva puravare sirikaMto nAma atthi seTThI / tassa ya viulatthadANeNa jAemANassa rayaNAbhAe sAyaradattabhajjAe atthaluddhAe diNNA guNamaI / imaM ca savvaM nAUNa vaiyaraM jannavakkamAhaNeNa siTuM dhaNa(vasu)dattassa niyayamittassa / teNa vi pacchaNNaM gaMtUNa rayaNIe pahao sirikaMto ujjANasaMThio asivareNa / seTThiNA vi so mArio churiyAe / evaM ca te doNNi riUNa viMjhagiri mahADavIe jAyA hariNA / sA vi guNamaI akayavIvAhA uvavaNNA vihivaseNa taMmi ceva viMjhAraNNe hariNI / tao te dovi hariNA tIe ceva hariNIe nimitteNaM paropparaM bhiDiUNaM mayA / evaM ca paropparaM verANubaMdheNaM do vi saMsAraM bahusu jAIsu paribhamaMti tti // io ya so vasu(dhaNa)datto dhaNa(vasu)dattabhAugavioe niddhammo dharaNIe paribhamaMto kayAi patto rAIe sAhusayAse / tao sAhavo(sAhuNo) bhaNai - 'bhayavaM ! suTTha bhukkhio'haM / tA maM bhuMjAveha' sAhavo bhaNaMti - 'mahANubhAva ! na kappai sAhUNaM rAIe bhatta-pANaM maNasA vi ciMtiuM / tahA tujjha vi bahudosattaNao rAIbhoyaNaM kAuM na juttaM' / tao so soumevaM jAo sAvago / kAleNa ya mariUNuvavaNNo sohamme devo| tao cuo samANo mahApure merusiTThissa dhAriNIbhajjAe putto paumaruI nAma uvavaNNo / jAo prmsaavgo| aNNayA ya goulaM gacchamANeNaM diTTho teNa nivaDio mariukAmo jaravasaho / diNNo ya turaMgamAo samuttarittA tassa dhamma(pauma)ruiNA paMcanamokkAro / so ya taM suNamANo ceva mariuM taMmi ceva mahApure Nayare chattatta(cchA)yassa raNNo sirikaMtAe bhAriyAe vasahaddhao NAma putto jAo / so ya kayAi kumAralIlamaNuhavamANo gao jaravasahamaraNuddesaM / tattha ya taM desaM daTuM saMjAyajAIsaraNo jAo sAvao / tao vasahaThANaMmi karAvei jiNabhavaNaM / tassa ya devaharayassegapaese taM jaravasahaM ma tahA tasseva kannamUle paMcanamokkAradAyagaM ca purisaM, tahA tesiM ceva samIve pallANiyamuddhaTThiyaM turaMgamaM ca cittapaDe cittAveUNa ThAveI / niuttA ya tattha niyayapurisA, bhaNiyA ya - 'jo [i]massa cittayammassa paramatthaM viyANihii so mama sAheyavvo' / aNNayA ya jiNapaDimAvaMdaNatthaM samAgao tattha paumaruI / so ya kayadevakammo taM paDicittayamma nirikkhiuM samADhatto / jAva aNuharamANaM pecchai tassa navakArasaNAhamayavasahassa attaNo ya saturaMgamassa / evaM ca ghaDamANaM savvaM pecchiUNa sAhiuM samADhatto taM vasahapuvvabhavasaMbaddhamakkhANagaM sannihiyapUrisANaM / imaMmi ya aMtare samAgao vasahaddhao so rAyasuo niuttapurisehiM jANAvio / vaMdio ya teNa so seTThisuo bhaNiyaM ca nisAmiUNa taMmi ya(taM) puvvabhavakkhANayaM jahA - 'paumaruI ! ahaM so jaravasaho
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ [226] NNNNNNNNNNN mariUNa tuhanamokkAradANapahAveNa rAyataNao jAo / tA tumaM mama savvahA sAmisAlo tti / geNhasu mamemaM rajjaM ta[hA] jaM ca karaNijjaM tamAisasu' / tao paumaruiNA bhaNiyaM - 'evamimaM / kiMtu ahaM tuha dhmmshaao| pucchaNIo savvadhammakajjesu, na sesarajjavaiyaresu' / evaM ca kayavavatthA do vi dhammaparAyaNA gihatthA ceva kAlaM kAUNIsANe devA jAyA / tao paumaruI devo suhagaIsu hiMDittA baMbhaloe deviMdo jAo / tao cuo dasarahassa raNNo avarAiyAe mahAdevIe rAmadevo nAmesa putto jAo tti / vasahaddhayadevo vi suhagaIsu hiMDiUNeso suggIvo nAma vAnarAhivaI jAo tti / dhaNa(vasu)datta-sirikaMtajIvA vi guNamaIjIvanimittavereNaM saMsAramaNuhiMDaMti / tao sirikaMtajIvo miNAlakuMde nayare vajjakuMdassa raNNo hemavaIe bhAriyAe sayaMbhU nAma putto jAo / dhaNadattajIvo vi taMmi ceva nayare vijayassuvarohiassa rayaNacUDAe bhAriyAe siribhUI NAma putto jAo / tassa ya sarassaI nAma bhajjA / tIe ya so guNamaIjIvo saMsAramaNuhiMDittA vegavaI nAma dhIyA jAyA / tIe kayAi jovvaNummattAe bAhiM kAussaggaTThiyaM sudarisaNasAhuM bahuloeNa vaMdijjamANaM daTTaNa bhaNiyaM - 'aho ! esa sAhU ettha maheliyAe saha mae diTTho Asi / saMpayaM sA aNeNa aNNattha pesiyA / ao kiM tubbhe imaM khuddasAhumabhivaMdeha ?' tao soumevaM loo vipariNAmio taM sAhuM khisiumADhatto / teNA'vi sAhuNA taM souM gahio abhiggaho - 'jAva mameso kalaMko na samuttario, na tAva pArissAmi' / tao devayAnioeNa sUNaM vegavaIe muhaM / nAUNa ya sAhuvaiyaraM siribhUiNA gADhamaMbADiyA vegavaI / tao sA bhIyAgayA sAhusagAsaM / savvajaNasamakkhaM ca taM sAhuM bhaNiumADhattA - 'bhayavaM ! savvahA niddoso tumaM / paraM mae dutuMDAe aliyaAlo caDAvio / tA khameha me eyamavarAhaM, na puNo cevaM bhaNissAmi' / tao parituTTho jaNo puNo vi sudarisaNasAhu pUiumADhatto / vegavaI ya tappabhiI ceva sAvigA jAyA / sA ya sAisayarUvavai tti maggijjai sayaMbhUpamuhehiM rAyakumArehiM / siribhUI vi tIe piyA bhaNai - 'jai sayaM kAmadevo tahA vi micchadiTThissa na demi imaM kumArirayaNaM' / tao sayaMbhuNA'bhimANieNaM rayaNIe mAriUNa siribhUI maDDhAe kaDDittA aNicchamANA vi ruyaMtI bhuttA vegavaI / tao so savio tIe ruTThAe - 'jo tumevaM mama jaNayaM mAriUNa maM bhuMjasi balAkkAreNaM tassa tuhA'hamaNNajammaMmi vahAya samuvave(jje)jjA' / tao soumevaM mukkA sA sayaMbhuNA / tao arikaMtAe sAhuNIe samIve gaMtuM sA pavvaiyA tavaM ca kAUNa baMbhavimANe devI jAyA / tao cuyA kayaniyANA rAmaNassa maraNanimittamesA sIyA samuvavaNNatti // sayaMbhurAyA vi saMsArA(raM) bhamiUNa kusavvayassa baMbhaNassa sAvittIe baMbhaNIe jAo pahAso nAma putto / so vi jAyasaMvego vijayaseNasUrisamIve nikkhaMto / mahAtavaM kuNamANo sammeyasela( le) devavaMdaNatthaM mahAvibhUIe caliyaM kaNayappahaM nAma vi[jjA] hararAyaM daTTaNa niyANaM karei - 'jai mamemassa tavassa mAhappamatthi tA riddhimevaMvihamahaM parabhave pAvejjA' / tao kAlaM kAUNa samuvavaNNo saNaMkumAre devo / cuo ya vihIsaNa! kayaniyANo tuha je?bhAyA rAmaNo jAo tti // jo ya dhaNadatta-vasudattANaM jaNNavakko nAma baMbhaNo mitto Asi so saMsAraM bhamiUNa vihIsaNa! tumaM jAo tti / siribhUI uvarohio vi vegavaIpiyA sayaMbhurAeNa mArio gao devaloyaM / tao suppaiTThanayare jAo puNavvasU NAma vijjAharo / teNa ya puMDarIyavijae tihuyaNANaMdacakkavaTTiNo aNaMgasuMdarI
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ [227] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN nAma dhIyA avahariyA / paDiyA ya sA vimANAo vaNanirAMje / cakkavaTipesiyavijjAharavAharAe saha jujjhamANassa tavvaoeNa ya puNa [pa]vvaittA kayaniyANo gao devaloyaM / tao cuo jAo eso lakkhaNanArAyaNo tti / aNaMgasuMdarI vi vaNaTThiyA cevuggatavaM kAUNIsANe devI jAyA / tao cuyA lakkhaNanArAyaNassesA jAyA visallA nAma'ggamahisi tti / jo ya [guNa]maIe bhAyA guNadharo nAma Asi so saMsAraM hiMDiUNa kuMDalamaMDio rAyaputto houmI(me)so sIyAe [bhAyA] jAo bhAmaMDalo tti / saMpayaM puNa sIyAsuyANaM lavaNaMkusANaM puvvabhavasaMbaMdho bhaNNai - kAyaMdInayarIe raivaddhaNo nAma rAyA / sudarisaNA tassa bhAriyA / tIe ya piyaMkara-suhaMkarA nAma atthi doNNi pavaraputtA / savvaguttAhihANo ya raivaddhaNassa maMtI / so ya paDikUlo naravaissa chiddANugavesI vasIkayasayalarajjo / aNNayA ya vijayAvalI nAma maMtibhajjA / sA ya rayaNIe gayA raivaddhaNarAiNo syaase| bhaNio ya tIe NaravaI - 'mamaM samAicchasu / ahaM tujjhANurattA samAgayA' / bhaNiyA ya naravaiNA - 'na juttamimaM uttamapurisANaM jaM parakalattamabhiramijjai / tA na sohaNaM kayaM tae jmihaa''gyaa| tA vacca niyagehaM / tujjha vi na imaM parabhavasuhAvaha' / imaM ca bhaNiyA gayA sA / jANiyaM ca taM kaha vi maMtiNA jahA - 'esA rAiNo sayAsaM gayA / tao kuddheNa maMtiNA rayaNIe palIvAviyaM rAyabhavaNaM / gUDhasuraMgAe ya jaggaMto taM nAuM sudarisaNAdevIe suehi ya saha Niggao rAyA / gao vaannaarsiivisyNmi| maMtiNA ya vasIkayaM taM rajjaM / pesio ya vANArasIe kasivanariMdassa teNa dUo / bhaNAviyaM ca jahA - '[ahaM] saMpayaM rAyA / tA paDicchasu mama ANaM, jahA raivaddhaNassa paDicchaMto' / tao tattha gaMtuM dUeNa taheva bhaNie ruTTho kasivarAyA bhaNai - 're ! ko tassa sAmighAyagassa bIhei ANaM vA karei ? tA vacca tumaM dUya ! sAheha(hi) tassa jahA - Na yANasi tumaM attANayaM teNa evaM jaMpasi / aNNaM ca muMca imaM rajjaM, aNNahA na hosi mama sayAsAo' / gao dUo / sAhiyaM tassa / ruTTho ya viNiggao savvabaleNa savvaguttamaMti(tI) rAyAkasivassa uvariM / kasiveNa samAgacchaMtaM [taM] suNiUNa samAgayA(samIkayA?) saamggii| imaMmi ya aMtare saMpatto vANArasIe raivaddhaNo rAyA / pariNNAo ya samAgacchaMto kasivanariMdeNaM / tao gaMtUNa sammuhaM diTTho suya-kalattasameo / kayapaNAmeNaM garuya-vicchaDDeNaM pavesio NayarIe / paviTThassa ya kayaM vaddhAvaNayaM / tao saha raivaddhaNeNa kasivanarAhivo saMbhiTTo savvaguttassa raNaMgaNe / jujhaMtANa ya bhaggo savvagutto / avahariuM(yaM) tassa savvaM raha-gaya-turaMgamAIyaM balaM / tao paviTTho aDavIe / tattha ya jAo go| paNo vi ya kAyaMdIe jAo raivaddhaNo rAyA / kasivo vi bhaMjai taM vANArasiM niyavisayasameyaM raivaddhaNapasAeNaM / tao bahuNA kAleNa kAUNa rajjaM raivaddhaNarAyA nivviNNakAmabhogo dAUNa suyANa taM rajjaM nikkhaMto subhANusUrisamIve / tao kayAi masANaMmi diNNakAussaga(go) tIe savvaguNa(tta)maMtiva(No) [vi]jayAvalIbhajjAe aTTajjhANAo mariUNa rakkhasIhUyAe daTThaNohiNA raivaddhaNamuNI puvvajammANurAeNa bahuvihamuvasaggaMtIe vi raivaddhaNarAyamuNI saMpattakevalo siddho tti / piyaMkara-suhaMkarA vi diNNaniyaputtarajjA pavvaittA jAyA gevejjagesu devA / tao cuyA jAyA ime bhillasamANa
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN ..................... 228 .. sIyAsuyA do vi lavaNaM-kusa tti / piyaMkara-suhaMkaramAyA vi sudarisaNA saMsAraM bhamiUNa jAo siddhatthasAhU jeNa lavaNaM-kusA paDhAviya tti' / tatto soumevaM saMjAyasaMvego moyAviUNa rAma-lakkhaNe kaha kaha vi kayaMtavayaNo tasseva jayabhUsaNakevalissa samIve pavvaittA kameNa samavavaNNo baMbhaloe devo tti / rAmo vi saparivAro sIyaM khAmettA gao niyaThANaM / sIyA vi vivihatavamaNusevai saTThivarisAiM / tao kayANasaNA kAlaM kAUNa samuvavaNNA accue kappe bAvIsasAgarovamAU accuiMdo tti / io ya kaMcaNaure nayare kaNagare( ra )ho nAma vijjAhararAyA / mahuyA tassa devI / tIe maMdAiNIcaMdamuhI nAmAo do dhIyAo / tAsiM ca sayaMvarAmaMDavaM karAvettA kaNagare(ra) heNaM hakkArAviyA rAmalakkhaNAIyA saputtA savve rAyANo / tesiM ca uvaviTThANaM maMdAiNIe vario aNaMgalavaNo, caMdamuhIe uNa vario mayaNaMkuso / tao 'sAhu sAhutti vijjAharAIhiM samugghuDhe saMjAyamaccharA jujjhadANatthamuTThiyA lakkhaNassa visallApamuhANaM devINaM egUNapaMcasayapamANA puttA / lavaNaM-kusA vi nisAmiUNaM te ruDhe sIhA iva bhayarahiyA na kuNaMti maNayaM pi maNe vi tANa bhayakAraNaM / bhaNaMti ya - 'kiM imehiM rudruhiM tuDhehiM vA? avajjhA ime amhaM / jao je cullatAyassa puttA te amhaM rAmaevatAyasuyasaricchA / ko kila viseso rAma-lakkhaNasuyANaM? tA imANaM khameyavvaM amhehiM sAvarAhANa vi' / imaM ca lIlAbhAsiyaM nisAmiUNa te lakkhaNataNayA lavaNaM-kusANaM vilakkhA saMjAyA / sayameva ciMtayaMti ya - 'aho purisANamatthi evaDDamaMtaraM' / tao khAmAviUNa lavaNaM-kuse gayA lakkhaNasamIve / tao moyAviUNa kaha kaha vi ammA-piuNo mahAbalamuNisamIve mahAvibhUIe savve vi pavvaiyA / lavaNaM-kusA vi vittavivAhA rAma-lakkhaNehiM saha samAgayA sAeyapurIe suhaMsuheNaM ciTuMti tti / io ya rahaneuracakkavAlapure bhAmaMDalo niyapAsAovarisaMThio kayAi ciMtai - 'vasIkAUNA'haM do vi vijjAharaseDhIo tao akhaliyapayAvo savvattha lIlAe viyariUNa pacchimavayaMmi jayA tavamaNuciTThissAmi tayA mama maNorahA pujjissaMti' / evaM ca paidiNaM ciMteMto siraMmi paDiyavijjupuMjo mariUNuvavaNNo devakurusu jolAhammio bhAmaMDalo tti / io ya kaNNakuMDale Nayare haNuyaMto kayAi samAgae vasaMtasamayaMmi merusiharovaru(ri)TThiyadeve vaMdiUNa valio diNayaramatthamaMtaM pecchiUNa ciMtei - udayatthamaNaM jAyai, niyayaM savvassa natthi saMdeho / sUro vi peccha kahamucha(di)UNa patto puNa'tthamaNaM // 'tA jAva iha'tthamaNaM, na hoi puriseNa tAva kAyavvo / dhammo'tti viciteMto patto niyayaMmi nayaraMmi // tatto bhajjAijaNaM, haNuyaMto bhaNiya diNNasuyarajjo / dhammayarasUrimUle, pavvaiUNaM sivaM patto / haNuyaMto tti gayaM ||ch||shrii||ch|| muNiUNaM pavvaiyaM, haNuyaM rAmo maNaMmi citei / 'pecchaha saMte bhoe, caiuM kahamesa pavvaio ? ||
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ [229] sAyattaM visayasuhaM, samasuhadukkhaM ca baMdhavaM mottuM / jo dukkhanihiM dikkhaM, lei naro so mahAmukkho' / tatto sohammavaI, NAUNavaho(NA'vahI)e rAmapariNAmaM / jaMpai surANa majjhe, - 'pecchaha ho ! kammavisamattaM // jaM rAmo visayasuhaM, saMsaMto saMpayaM hasai dhammaM / ekkabhavio vi ahavA, lakkhaNa-rAmA mahAnehA' // koUhaleNa tatto, do devA soumiMdavayaNaM taM / nehaparikkhaNaheuM, samAgayA rAma-kesINaM / / mAyAe tao dohi vi, vilavaMtaM sayalapariyaNaM sayaNaM / aMteuraM ca savvaM, darisijjai lacchinilayassa / / 'hA pauma ! rAma ! rAhava !, ki tuha vihiNA mahAyasa ! ayaMDe / nimmaviyaM maraNamimaM, ajuttakajjujjueNevaM ?' // rAmabhavaNaMmi evaM, mAyAmayavilasiyaM mahArolaM / piTTaNa-rovaNarUvaM, suNiUNa 'mao'tti kila rAmo // lacchIharo visanno, 'hA hA kiM erisaM imaM evaM ? / summai kila mama bhAyA, mao tti rAmo ao rolo // aMteuramiha sayalaM, sapariyaNaM peccha tassa maraNaMmi / royai soyavisaNNo(NNaM), hA duTTha kayaM kayaMteNaM' / evaM ca lakkhaNassa vi, pajaMpamANassa soyavihurassa / vAyAe samaM jIyaM, nIsariyaM taMmi samayaMmi // sIhAsaNovaviTTho, kaMcaNathaMbhaMmi tahaya uDDhaMgho(go?) / ciTThai pasAriyaccho, tahaTThio leppamaio vva // devA vi vigayajIvaM, daTuM lacchIharaM tahAvatthaM / doNNi vi visaNNacittA, ahomuhA saMThiyA vimaNA // 'hA hA ! kahamamhehi, niratthao vihivaseNa nimmavio / rAmagao vavahAro, lakkhaNavahaNatthamadaehiM ?' // iya evamAibayaM, devA taMtaMmiUNa te do vi / attANaM niMdaMtA, sohammaM patthiyA pattA / / etthaMtaraMmi daTuM, saMteurapariyaNaM harimajIvaM / taha kaMdiuM pavattaM, jaha bhavaNaM khohiyaM sayalaM // tatto patto rAmo, lakkhaNanArAyaNaM tahA daTuM / nijjIvaM pi ya mannai, sajIvamainibbharasiNeho / / hakkArAvei tao, jANaya-joisiya-vejjasaMghAe / kArAvei ya kiriyaM, bahuvihamaimAulo rAmo //
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 230 ] jAhe na hoi pauNo, maMtosahi - taMta- joikiriyAhiM / tAhe gacchai mohaM, lakkhaNamoheNa rAmo vi // kaha kaha vi laddhasaNNo, hAhAravarolabhariyanahaviva / rAmo kuNai palAvaM, rovaMto garuyadhAhAhiM // lavaNaM- -kusA vi nAuM, kAlagayaM lakkhaNaM mahAsoyA / pavvajjAgahaNatthaM, bhaNaMti rAmaM samAgaMtuM // rAmo vi Aha 'puttaya !, khayaMmi khAraM khiveha mA majjha / kiM lakkhaNaM na pecchaha, pattaM aidAruNamavatthaM ?' | te Aha 'tAya ! imiNA, kajjeNa'mhe bhavAo saMbhIyA / pavvajjaM geNhAmo', vottumimaM niggayA sahA (sahasA ) // gaMtuM mahiMdaudae, tatto'mayaghosasUripAsaMmi / nikkhamiUNa kameNaM, siddhA lavaNaM-kusA do vi // rAmo vi duhasamudde, paDio gurusoyanIralaharille / ekkatto suyaviraho, aNNatto bhAimaraNaM ti / / mujjhai suNNaM jaMpai, ceTThArahio khaNaMtaraM hoI / lakkhavihINaM joyai, pahasai patthAvarahiyaM ti // iya evamAibahuyaM, ceTTaMto rAhavo duhaM patto / lacchIharassa dehaM, na muyai kaiyA vi khaMdhAo || eyAvatthaM daTTaM, rAmassa'MteuraM purijaNo ya / sAmaMta-sayaNavaggo, sevagaloo taha samaggo // AyaNNo jaM rAmo, na dei lacchIharassa sakkAraM / vihiuM gahagahio iva, khaNaM pi mellai na khaMdhAo // etthaMtaraMmi pattA, sadAra - puttA vihIsaNAIyA / namiUNa rAmamevaM bhaNaMti savve vi ruyamANA // - ' tumhArisA vi imiNA, jai pahu ! gheppaMti daDDhasoeNaM / tA kahasu dhIra ! dharaNIe dhIrimA kaM samalliyau ? || aNNaM ca niravasesaM, mayakiccaM nIradANamAIyaM / jaM savvajaNapasiddhaM taM kIrau lakkhaNassihi' // tatto ruTTho jaMpa, rAmo bhaNiyamimaM mi 're duTThA !! eyaTThANe tubbhe, Dajjhaha jalaNeNa jalieNaM // mayakiccaM pi asesaM, kIrau jaladANamAiyaM tumhaM / jaM dujjaNA paTTA, jaMpeha asabbhavaNAI || uTTuTTha lacchivallaha !, imANa purao na viTThiuM juttaM / je jaMpaMti pauTThA, kaDuyAiM duTThavayaNAI' | --
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ [231] iya bhaNiuM ukkhitto, lacchiharo rAhaveNa niyakhaMdhe / kAuM avarapaese, Thio neUNa jaNarahie // etthaMtaraMmi iMdiya(iMdai)-suMdasuyA jANiUNa samayamimaM / aNNe vi rAma-lakkhaNa-sattU khayarA bhaNaMtevaM // 'rAmassa bhAudehaM, chammAsA voliyA vahaMtassa / tA kiM na tattha gaMtuM, gahagahiyaM vahaha taM rAmaM ?' // evaM ca maMtiUNaM, rAmavahatthaM samAgayA sabalA / sAeyapurIe tao, souM te [ya] samAyAe / rAmo vajjAvattaM, ANAveUNa geNhai karaMmi / apphAlai ThaviUNaM, ucchaMge lakkhaNaM kuddho / niyadiDhi dei tao, kuddhakayaMtovamaM paravaNNaMmi(parabalaMmi) / etto AsaNakaMpo, mAhiMde hoi devANaM / / avahinANeNa nAuM, jaDAu aha suravaro paramahiThTho / niyaparivArasameo, samAgao kosalapurIe / veDhei riubalaM taM, nieNa so tattha devaseNNeNa / daTThaNa te vi bhIyA, devabalaM AgayaM tattha // 'ajja vi sapADiherA, kesava-rAmA surehiM kayapUyA' / ahimaMtiUNa evaM, savve vi disodisiM naTThA / saMpattA niyaThANe, savve miliuM paropparaM evaM / pabhaNaMti lajjiyA te, 'kahameNhi bhaggabaladappA // gayalajjA pecchAmo, gaMtaNa vihIsaNassa tattha mahaM?' / iMdaisuya-suMdasuyA, iya jAyA garuyasaMvegA / raiveyamuNisamIve, gaMtuM savve vi dikkhamAvaNNA / etto jaDAudevo, rAmassa vibohaNakaeNaM // ciMteUNa uvAyaM, sukkaM rukkhaM jaleNa siMcei / rovei kamalasaMDaM, silAyale mummuraM khiviuM / nijjalakAlaMmi hilaM(halaM), mayagabaladdehiM jottiyaM(uM) purao / vAheDaM bIyANi ya, payarai taha sAlimAINi // bhariUNa ghANayaM taha, pIlai vAluyAe so devo / rAmapaDibohaNatthaM, jotteuM mayabalIvaddo(iM) // eyANi ya aNNANi ya, kaiyA vi na jAiM huMti tailoe / rAmassa tAI pUrao, devo daMsei kAuNaM / / hasiUNa bhaNai rAmo, - 'he ayaNuya ! kiM tumaM bhullo si / jaM siMcaNAikiriyaM, sukkadumAINa kuNasi muhA ?' //
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 232 ] 'imANamahaM, evaM kAuM phalAI bhuMjissaM ?' / 'katto, tuha mUDhemANa phalalaMbho ? | so Aha rAmo vi bhaNai kiM sukko phalai tarU ?, kiM vA vi silAyalaMmi naliNIo / rohaMti ? jeNa evaM siMcasi udaeNa taM vahiuM (vaviuM) ? // taha mayabaladdajuttaM, na vahai iha naMgalaM pi kaiyA vi / neya bIyaM parohai, pairijjaMtaM akAlaMmi // - - taha vAluyAe tellaM, pIlijjaMtI(taM) ya ayaNuya ! yA vi / jAyai na mUDha ! evaM niratthayaM ceTThiyamimaM 'ti // taM bhaNai jaDAuro, 'jai tAva tamettiyaM viyAsi / tA kiM imaM na yANasi, jaM eyaM vahasi maDayaM ? ti' // avagUhiUNa rAmo, somittikalevaraM bhaNai tatto / 'kimamaMgalaM pajaMpasi ?, avasara mama diTThimaggAo' // jAvevaM so jaMpai, jaDAudeveNa tattha saha rAmo / tAva kayaMtasuro so, rAmavibohaNanimitteNaM // saggAo samAyAo, maDayaM ghettUNa mahiliyArUvaM / paumo taM daTThUNaM, pabhaNai 'kimimaM mayasarIraM // vahasi tumaM gahagahio, eyassa tumaM pi hoi sAriccho / mukkhANa juvalayamimaM kaha miliyaM vihinioeNa ?' // pabhaNai kayaMtavayaNo, ' mA evamamaMgalaM lavasu suyaNu ! jamhA mamesa devI, pANapiyA to vahAmi tti // aNNaM ca kiM na pecchasi eyaM mama bhAriyAmama (ya) sarIraM ? / jaM vahasi khaMdhagahiyaM, tamhA loo aliyavAI // jai eyaM tujjha mayaM, kalevaraM vahasi ettha jaM nicvaM / tA hojja imA vi mayA, bhajjA nissaMsayaM majjha' // iya evamAibhaNio, rAmo deveNa ciMtai sayaM pi / 'kiM saccaM lacchiharo, mama bhAyA esa kAlagao ?' // tatto kayaMtavayaNo, jaDAudevo ya bohiuM rAmaM / kahiUNa ya niyavattaM, do vi gayA to niyayaThANaM // kayalakkhaNamayakicco, sattho rAmo tao [bhaNai] sattuhaNa ! geNha rajjaM', na lei so pavvaiukAmo / / lavaNaputtassa tatto, rajjaM dAUNa'NaMgadevassa / pavvajjAgahaNatthaM, pauNIhUo tao rAmo || eyaM nisAmiUNaM, suggIva - vihIsaNA vi niyarajje / ThaviUNaM'gaya-bhUsaNa-putte tattheva saMpattA / / - - -- 'bhadda ! /
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ [233] savvo vi tao loo, rAmaM muNiUNa pemahevattaM(?) / garuyapamoyasameo, samAgao rAmapAsaMmi // aha tattha arihadAsaM, pucchai seTuiM susAvago(gaM) rAmo / 'saMghassa seTThi ! kusalaM, savvassa bAla-viddhassa ?' // so bhaNai - 'deva ! kusalaM, avaDusarIraMmi kiMtu devaMmi / savvo vi dukkhio iha, loo saMgho viseseNa // aNNaM ca deva ! iha pura-varIe muNisuvvayassa vaMsaMmi / saMjAo Ayario, suvvayanAmo samAyAo' / tatto sattuhaNeNaM, suggIva-vihIsaNehiM saMjutto / rAmo virAhieNa ya, soumimaM tattha saMpatto // suvvayasUrisamIve, tehiM samaM pavvaittu viharaMto / egallavihArI so, to jAo; vAnara tti gayaM / / tatto ya jattha vaccai, rAmo tattheva savvapuraloo / rUveNa'kkhittamaNo, vaccai maggANulaggo tti // nINaMti varAhAraM, juvaIo samAgayaMmi rAmaMmi / niyaniyagihassa dAre, bhariUNaM thAla-kaccole / rAmo tamaNesaNiyaM, na giNhae AyareNa dijjaMtaM / ujjhiyahammAbhirao, AhAraM viviharUvaM pi // evaM ca bhatta-pANaM, gavesamANo mahApayatteNaM / kaiyA vi viharamANo, saMpatto rAyabhavaNaMmi // tattha ya so naravaiNA, ujjhiyahammeNa puvvasiddheNa / paDilAbhio mahappA, viuleNaM aNNa-pANeNaM // pavayaNavihIe bhutto, paDiyA aha tattha rayaNavaravuTThI / bhayavaM pi pAriUNaM, pUNo gao taMmi raNNaMmi / / aha so tattha'cchaMto, nAUNa aNesaNaM jaNakayaM taM / taha saMghaTTaM ca bahuM, abhiggaho(haM) geNhae evaM // jai ettha mama araNNe, saMpatte bhikkhakAlasamayaMmi / hohI bhikkhAlAbho, geNhAmi na aNNahA tA'haM // evamimaM aighoraM, gahiUNa abhiggahaM araNNaMmi / acchai jhANArUDho, rAmo AhAraniravekkho / vaccaMtehiM diNehiM, piyanaMdI nAma naravaro tattha / vivarIyaturaMgeNaM, ANIo kaMcaNapurAo // tassa ya maggaNulaggaM, samAgayaM sayalasAhaNaM tattha / so vi turaMgAo tahiM, uttario paMkakhuttAo //
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ [234] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN te taMmi saravaraMmI, turi(ra)yaM uttAriUNa paMkAo / AvAsiyA ya raNe, samavihurA bhoyaNaNimittaM // patthAveNa ya siddhe, bhutte ya kameNa savvakhaMdhAre / bhuttuttare paviTTho, goyaracariyAe baladevo / diTro so viharaMto, piyanaMdinarAhiveNa piya(maNi)vasabho / kamaAgao tti bhayavaM, samuTTiuM vaMdio teNa // vihiUNa savvamuciyaM, tatto paDilAbhio nariMdeNa / bhatteNa ya pANeNa ya, rAmeNa vi ghettuM taM bhuttaM // aha aNNayA kayAI, kevalaNANassa sajjhANamArUDhaM / rAmamavahIe nAuM, sIyeMdo ciMtiUNevaM // 'jai saMsArI rAmo, jAyai to teNa hoi mama jogo' / rAgeNa'NukUlehiM, sIiMdo tamuvasaggei // taha vi hu niccalacitto, rAmo saMpattakevalo jAo / tatto kevali(la)mahimA, sIiMdAIhiM tassa kayA / tatto dhamme siTTe, sIiMdAucchieNa rAmeNa / hari-rAvaNa-saMbukkA, cautthapuDhavIgayA kahiyA // 'hohiMtIo taha cakkavaTTiNo sugaIsu hiMDiuM do vi / hari-rAvaNajIva cuyA, tatto vi ya rAmaNo gaMtuM // sugaIsuM titthayaro, hohI tatto tumaM pi cakkibhavA / gaMtUNa vejayaMte, hohisi tasseva gaNahArI / lakkhaNajIvo vi tao, sugaIsu hiMDiuM tao cakkI / titthayaro vi ya houM, pukkharadIvaMmi sijjhihiI' // tatto soUNevaM, sIiMdo tesi bohaNanimittaM / lakkhaNamoheNa tahA, vaccai cotthIe puDhavIe / tattha ya doNNi vi saMbukka-rAvaNA lakkhaNeNa saha gADhaM / jujjhatA te diTThA, aha tattha ya narayavAlehiM // gahiyA ya dhAviUNaM, kahayaMtI - 'kimiha jujjheha // dukkhaM na tumhamevaM, jujjhaMtANaM tahAvihaM hoi' / iya bhaNiuM te tiNNi vi, pakkhittA aggikuMDesu // te tesu DajjhamANA, tiNNi vi vilavaMti galiyaniyadehA / tatto ya kaDhakaDheMte, te chUDhA tellaMmi kuMbhIe / tattha vi vilINadehA, chUDhA bhaTTami taDayaDaraveNa / DajhaMti mu(bhu)TTamANA, rauravasaddeNa vilavaMtA //
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ [235] iya evamAidukkhaM, kIraMtaM tattha tANa daTThaNa / pabhaNai sIyAiMdo, paramAhammiyasure ruTTho / 're re ! mA chivaha ime, asesaasurAhamA ! mahApAvA ! / kiM Na viyANaha ee, uttamapurisA jahA Asi ?' // iya te nivAriUNaM, bhaNio iMdeNa tattha saMbukko / 're pAva ! puvvajaNiyaM, ajja vi veraM samuvvahasi ?' / iya hakkiya saMbukkaM, paramAhammiyasure ya sIiMdo / kahiUNa rAmakevali-vuttaMtaM te vibohei / / tatto ya te bhaNaMtI, - 'suTTha kayaM jaM tae samAgaMtuM / diNNo sahovaeso. nArayadakkhANa vIsAro / / jaM paNa eyaM dakkhaM ajja vi taM ettha dIharaM kAlaM / narae aNuhaviyavvaM, eyaM ko amhamavaNei ?' // kAruNNasamAvaNNo, eyaM soUNa suravaro Aha / 'mA ettha doha(dukkha)bhIyA, nemi tume do vi suraloe' // iya bhaNiUNukkhittA, doNNi vi te teNa suravariMdeNa / pArayaraso vva galiUNa nivaDiyA taha vi hatthAo / kAuM puNa saMThANaM, gahiyA ya puNo vi AyaratareNa / puNaravi galiuM paDiyA, loNiyapiMDo vva tAveNaM / / jaha jaha so parigeNhai, taha taha pagalaMti te vi vigghiriuM / jalaNeNaM mayaNaM piva, savvovAehiM vi juyassa / / te Aha tao evaM, - 'evaM kareMtassa gurutaraM dukkhaM / amhuppajai suravara !, tA gaccha tumaM niyaM ThANaM' // tatto ya samAgaMtuM, sIiMdo rAmakevaliM namiuM / bhAmaMDalassa pAse, devakuruMmI gao tAhe // taM daTuM saMbhAsai, tassa vi sAhei niyayavuttaMtaM / saMbohiUNa pacchA, iMdo jAi nie kappe // paNNarasasahassAiM, varisANa kameNa pAliuM AuM / solasadhaNuhapamANo, rAmo vi ya kevalI houM // paNuvIsaM varisAI, viharettA savvakammanimmukko / caiUNa pUidehaM, patto ayarAmaraM ThANaM // evaM ca rAma-rAmaNa-sIyAcariehiM parisamattehiM / rAmAyaNaM samattaM, bhaddesarasUriraiyaM ti ch||shrii||ch|| rAmAyaNAima(vIsaima?)muNisuvvayajiNAo ya chahiM varisalakkhehiM ekkavIsaimo namijiNo tti namijiNa-kahA bhaNNai -
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ [236] kosaMbInayarIe siddhattho rAyA sudaMsaNagurusamIve vihipayavvajjo jAo avarAiyavimANe devo / tao bhaddavayasuddhapaMcamIe caviUNiheva jaMbuddIve bhArahe vAse, mihilAe nayarIe vijayassa raNNo vappAdevIe coddasasumiNasUio saMbhUo gabbhe / tao sAvaNakaNhaTThamIe jAo dasavarisasahassAU kaNayavaNNo putto / gabbhagayaMmi ya imaMmi tajjaNaNIpahAvA riuNo nivaM namiya tti paiTThio piuNA so namI nAma / avi ya - gabbhagae jaM jaNaNI, rohijjate pure rivunivehiM / mAlovari caDaNicchU, jAyA gabbhANubhAveNa // caDiyA ya jAva diTThA, mAtA jaNayassa gabbhapuNNehiM / savve sattU namiyA, nami tti NAmaM kayaM teNa // paNNarasadhaNUsio ya namikumAro aDDAiyavarisasahassovari paMcavarisasahassANi jAva kayarajjo. [loyaMtiyadevavinnavio AsADhabahulaNavamIe NikkhaMto navamAsovari ya mihilAe sahasaMbavaNe ceva] migasirasuddhaekkArasIe saMpattakevalo paumalaMchaNo vAma-dAhiNapAsesu gaMdhAridevI bhiMgiriDidevapajju[vAsijja] mANo muNisuvvayatitthapallaTTaNeNa pavattiyaniyatittho sameyaselasihare vaisAhakaNhadasamIe siddho tti / namijiNo tti gayaM // rAmaMmi(nami?)jiNakAlaMmi ya dasamo hariseNacakkavaTTi tti hariseNacakkavaTTikahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse kaMpillapure mahAharI rAyA / tassA merAnAmigAe devIe coddasasumiNasUio hariseNo NAma putto / so ya putto(nno)daeNa samuppaNacakkAirayaNo chakkhaMDaM bharahaM bhottumaMte vihiyapavvajjo siddho tti / hariseNacakkavaTTi tti gayaM / hariseNacakkavaTTi-bhaNissamANakaNhavAsudevANaM ca vicAle ekkArasamo jayacakkavaTTi [tti jayacakkavaTTi]kahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse rAyagihe Nayare vijao nAma rAyA / tassa vappagAdevIe coddasasumiNasUio tivvarisasahassAU jao NAma putto / so ya bArasadhaNUsio puNNodaeNa samuppaNNacakkAirayaNo chakkhaMDaM bharahaM bhottumaMte vihiyapavvajjo siddho tti / jayacakkavaTTi tti gayaM / jayacakkavaTTi-bhaNissamANabaMbhadattacakkavaTTINaM ca vicAle vitthario harivaMso tti harivaMsakahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse vacchAdese jauNAtIre kosaMbI NAma NayarI / tIe sumuho NAma rAyA nAeNa rajjamaNupAlei / aNNayA samAgae vasaMtakAle vaNadaMsaNatthaM gayavarArUDho rAyA bAhiM niggao / tA sAliyAseNi-nAyagassa vIraganAmassa vaNamAlAnAmabhajjaM maNohAriNiM pAsittA saMjAyANurAgo paravvaso viva sumaimaMtiNA diTTho / pucchio ya - 'deva ! kimuddayacitto dIsasi ?' tao [raNNA vi sAhio tassa ujjANe] diTThA'balAvuttaMto / sumaiNA vi - 'jANAmi tamahaM sAliyavIragabhajjaM vaNamAlaM NAma / tA tahA karissAmi jahA devassa sigghaM milissai / na kA vi hiyayakhaDukkA kAyavva'tti bhaNittA pavesio NayarIe rAyA /
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ [237] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN sA vi ya vaNamAlA taMmi samae rAyANamavaloyataM daTThaNa kAmaggisaMpalittA jAya tti / tAva sumaimaMtiNA atteI NAma niyapasAiyA kahiyarAyarahassA tIse samIvaM pesiyA / daTThaNa ya tIe sA jalarahiyamacchaliya vva talluvelliM kuNamANI puvvaparicayao puTThA - 'putti ! kimevaM dukkhiyA dIsasi ?' vaNamAlAe bhaNiyaM - 'ajje ! kiM kahieNa jattha parittA kA'vi Natthi ?' tIe bhaNiyaM - 'mA putti ! evaM vayAhi / atthi savvA vi mama sattI / tA kahehi niyasamIhiyaM' / tAhe sabbhAvAgayA kahei rAyasaMbhogamaNorahe / puNo vi bhaNiyA tIe - 'putti ! kettiyamimaM paoyaNaM ? tahA karemi maMtosahi-tavobalehiM jahA ajjapaosasamae tuha samIhiyaM saMpajjai' / tao 'evaM hou'tti vaNamAlAbhaNie gayA maMtiNo samIvaM pavvAiyA / diNNo ya tassa tIe bharosago / maMtiNA vi raNNo / / tao samAgae paosasamae gaMtUNa atteIe pavvAiyAe galagajjipuvvagaM bhaNiyA vaNamAlA - 'ehi putti ! jeNa saMpADemi tuha narAhivaM' / tao 'evaM karemi'tti bhaNaMtI kAmaparavvasA vaNamAlA nIyA tIe, samappiyA raNNo / tappabhiI ca rAyA tIe saha majjapANanirao vivihabhoge bhuMjai tti / io ya vaNamAlAe bhattA vIrago tamapecchaMto sogAbhibhUo 'vaNamAle ! kattha gayA'si'tti vilavaMto bhukkha-tisAbhibhUo bahuDiMbhaparivArio gahillavo so tIe ceva NayarIe hiMDaMto kayAi mattavAraNagovaviThThahiM vaNamAlA-sumuhehiM diTTho / tao jAva - 'aho keriso visayANa pariNAmo ?'tti ciMtetA do vi jAyasaMvegA ciTThati tAva takkAlapaDiyavijjuNA viNAsiyA / tao kAlaM kAUNa iheva jaMbuddIve harivarisakhette juvalAhammiyA hari-hariNInAmagA jAyA bhoge bhuMjaMtA ciTThati / io ya so vIrago tahA akAmanijjarAe marettA kibbisio devo jAo / diNNovaogo ya ohiNA taM puvvaveriyaM hari-hariNIjuvalagaM daTThaNa kuvio niruvakkamAuyaM ti haMtumasamattho ciMtei - 'tahA karemi jahA jammaMtare duggaiM jAi' / tao cittarasakapparukkhasahiyaM taM juvalagaM ghettumiheva jaMbuddIve bharahakhette sIyala-seyaMsatitthayaraMtarakAle aMgadese caMpAe NayarIe samAgao / tattha ya taMmi ceva samae caMdakeU NAma rAyA aputto viTTho tti kaTTa loo jAva aNNaM rajjArihaM gavesaMto ciTThai tAva bAhirujjANe Thaviya taM mihuNagaM AgAsattheNa bhaNiyaM vIragadeveNa - 'bho bho ! tumha NimittaM rAyA harI NAma hariNIdevIsahio mae bAhirujjANe ANIo ciTThai / so ya tumhehiM sarisA(sahiyA?)NIyasavvariurukkhaphalasamaNNiyaM bahuvihasAvajjapakkhijIvamaMsamaNavarayaM bhuMjAveyavvo / tao samuccha(cchi)NNesu tesu rukkhesu kevalamajja-masabhatta-pANAsato(No) dhAreyavvo' / ___ tAhe loehiM devavayaNANaMtarameva ANittu ujjANAo mahAvibhUIe ahisiMcittA harI rajjaMmi taheva paDiyariumAraddho / vIragadevo vi devasattIe tassa juvalagassa dhaNusayapamANaM dehaM khettANurUvaM ca jIvaNovAyaM kAUNa gao devaloyaM / tao harI rAyA vikkhAyasAsaNo hariNIdevIe saha bhoge bhuMjamANo puhaivaInAmaputtaM jaNittA niddhammo bahupAvakammakArI mariUNa gayo duggaiM / evaM ca harivarisANIyassa hari-hariNIjuvalayassa purao saMtaIe jAo harivaMso tti / tao tatthA'hisitto jaNeNa rajjaMmi [hari-]hariNIputto puhaivaI / tassa vi bahupurisa-paraMparAe jAo sumittarAyA / jassa bhaNio muNisuvvayasAmI putto / tao bahupurisaparaMparAe dakkho NAma rAyA jAo / tassa ilA nAma devI / tIe elo NAma putto maNoramA ya dhIyA / sA ya jovvaNatthA
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ NNNNNNNNNNN NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN mmmmm............ [238] jAyANurAgeNa dakkheNa 'jamettha rayaNamuppajjai taM kassa hoi ?', 'deva ! tumhaM'ti savvaloyabhAsAbharaNacchaleNa sayaM ceva pariNIyA / tao dakkho, payA dhIyA, tIe paittaNao payAvaI NAma loeNa kao tti / ___ ilAdevI vi taM daTuM ruTThA dakkhassa, puttamelaM ghettuM sabala-vAhaNA NiggayA, puramilAvaddhaNaM NAma nivesittA rajjaM kAumADhattA / elassa vi ya kuNimo NAma putto jAo / tassa vi ya bahupurisaparaMparAe abhicaMdo NAma putto jAo / so vi kayAi cedidesaMmi pAriddhimabhiramaMto viMjhamajjhe suttimaINaItIre ramaNIyadesaM daTTaNa suttimaI NAma NayariM nivesAvittA rajjaM bhuMjai / aNNayA tassa samuppaNNo vasU NAma putto / io ya tIe ceva NayarIe khIrakayaMbo NAma uvajjhAo baMbhaNo parivasai / tassa putto pavvayago nAma / te ya vasukumAra-pavvayagA rAmaNakAlINanAraeNa sahiyA tassevovajjhAyassa samIve veyAIyaM paDhaMti / aNNayA ya khIrakayaMbovajjhAyasamIveNaM vaccaMto cAraNasamaNo paDhaMte pavvayAIe daTThaNa - 'aho eesiM caTTANaM majjhe do baMbhaNA ego khattio, tahA do ya NarayagAmiNo ego devaloyagAmi' tti kahito bIyasamaNassa addsNnniiho| khIrakayaMbo vi taM soUNa NiyamaIe tesiM parikkhaNatthaM lahabokkaDagacammaM lakkhArasabhariyaM kAUNa - 'mae maMtabaleNeso bokkaDago niruddhakAyaceTTho dha(ca)mmavajjiyaruddhirIkayasavvaMgo ciTThai / tA eso tae jattha koi na pecchai tattha viNAsiyavvo, jeNa tuha suha-samiddhI hoi'tti bhaNittA pavvayagassa samappei / so vi taM mauDimajjhaTThiyaM kAUNa bAhiM suNNaghare gaMtuM disAvaloyaNaM kAUNa viNAsittA samAgao kahei uvajjhAyassa / evaM vasU vi / nArao puNa vijaNe vi adiTThadevayAdasaNeNaM maiMsaNeNa ya jattha na koi pecchai taTThANAbhAvao sabokkaDo cevA''gaMtUNaM jahAvaTThiyamuvajjhAyassa kahei / teNA'vi bhaNiyaM - 'putta ! evamidaM / sohaNaM tayA(e) kayaM' / tao khIrakayaMbo - 'dhiratthu mama puttassa jo paDhAvio vi doggaiM jAissai'tti ciMtAe dukkhio ceva kAlaM kAUNa devalogaM gao / tao pavvayao ceva taTThANamuvajjhAyattaNaM kAumADhatto / nArao vi saTTANaM gao / aNNayA vasurAyA maMtisahio loddhaeNA''gaMtuM viNNatto jahA - 'deva ! viMjhagirisihare saMcaraMteNa ajja mae mukko migassa bANo / so ya paDikkhalittA mamA'bhimuho cevA''gao / tadaNusAreNa ya vaccaMtassa mama abbhiTTA du-hatthapiMDA phaTikasilA cakkhuNA adissaMtI phariseNaM cevovaladdhA / tA taM sAmI gaMtUNa pAsau' / tao soumevaM vasurAeNa sammANittA loddhayaM 'na kassa vi tae kahiyavvaM'ti bhaNittA maMtisameeNa pacchaNNamANAviyA sA silA / karAviyaM tIe siMhAsaNaM / viNAsAviyA a(vi)NNANiyA / tao vasarAyA tapphaTikasIhAsaNArUDho niccaM diNNatthANo rAyavagga-payai-logeNa AgAsattho viva dIsaMto uvaricaro tti bIyaNAmeNa pasiddhiM nIo / ___tassa do bhajjAo - ikkhAgavI koravI ya / tAsi dasa puttA - vihavaMsU, cittavasU', vAsavo, sa~kko, mahAvasU, vissarvasU, sUro, mahA~sUro, survasU, vihaTThajo tti / aNNayA ceva tIe nayarIe tahaMsaNatthamAgaMtuM nArao niyacaTTaparivArio pavvayagassa milittA jAvovaviTTho ciTThai tAva pavvayageNa 'ajehiM jaTThavva'miti rivveyassa rijAe 'ajA - chAlagA, tehiM jAgo jajiyavvo'tti attho niyacaTTANaM vakkhANio tti / tao nAraeNa bhaNiyaM - 'ajANi tivArisiyANi dhaNNANi jANi
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ NRNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN [239] vAviyANi na uggamaMti tti [va]kkhANehi' / pavvayageNa bhaNiyaM-'nevaM mamovajjhAeNa vakkhANiyaM' / tao u nArao bhaNai - 'jai evaM tA jo rijatthe rAyasahAe hINavAI tassa jIhAcheo kAyavvo' / tao 'evaM houtti pavvayageNa bhaNie [jAo] doNha vi caTTANaM paropparaM kalayalo / tao niggaMtUNa nArao gao niAvAsaM / pavvayago vi samAgaMtUNaM nArayavuttaMtaM kahei mAUe / tIe bhaNiyaM - 'putta ! tuha piuNA nArayattheNa vakkhANijjaMtI esA rijA mae vi nisuyA / tA tae na suMdaraM kayaM' / teNa bhaNiyaM - 'saMpayaM kahaM khisiuM sakkijjai ?' / tao sA taM ghettUNaM gayA vasurAyasamIvaM / kahio vivAo / raNNA vi bhaNiyaM - 'nArayatthA ceva esA rijA' / tao bhaNiyamuvajjhAiNIe - 'evamavaTThie tuha bhAsAe ceva jao / tA tahA kAyavvaM jahA mama putto na hArai' / raNNA vi taheva paDivaNNe gayA baMbhaNI / tao pabhAe mA(nA)raya-pavvayagA cAuvvaNNaparivAriyA diNNatthANassa raNNo gaMtA''sIsaM kAUNa va kayasammANA jahArihamavaviThThA / kahiyaM vivAyasarUvaM / tao nAraeNaM vihipRvvagaM - 'bho bho ! saccapaiTThio logo, tA adiTThadevayAhiM jo ettha asamatthabhAsI so niggahiyavvo'tti savvasAvaNaM kAUNa bhaya(bhaNio?) vasurAyA - 'jamuvajjhAyassa vakkhANaM sumarasi taM bhAsasu' / tao vasurAyA - 'bho ! saccapahAveNaM cevA'hamuvaricaro jAo / tA nisuNaMtu logA - ajA chAlago / tehiM jAgo jajiyavvo'tti jAva jaMpato ciTThai tAva kuviyAe khettadevayAe sasIhAsaNo pAyAle chUDho tti / ugghuTuM ca saNNihiyadevayAhiM logeNa ya - 'jayau jayau saccavAI nArao' / pavvayago vi nIsArio nayarIo loeNa bhuppgaarmuvhsio| taM ca dhIraviUNaM'gIkarei mahAkAlo tti / mahAkAlakahA bhaNNai - cAraNajuyale nayare nAmeNa aohaNo nivo Asi / diiNAmeNaM devI / sulasA NAmeNa dhIya tti / piuNA sayaMvaraMmI AiDhe tIe pathi(tthi)vA savve AhUyA / tesi uNa ahiyayaro patthivo sayaro / sayarassa ya paDihArI paidiyahaM jAi sayaraANAe maMdodari tti nAma gehami aohaNanivassa / etthaMtaraMmi sulasAsikkhavaNatthaM diI gihujjANe kayalIgihaM paviTThA / etto maMdodarI sA vi anivAriyA paviTThA lINA ya layaMtaraMmi uvaviTThA nisuNai egaggamaNA tAsiM sabbhAvavayaNAI / kAUNaM'sunivAyaM dI(diI) devI bhaNai - 'putti ! suNa sulase ! / tuha varalaMbhAvasare, jamimaMmi khu dukkhae(khuDukkae) majjha / usabhassa suo bharaho, bAhubaliM jANiUNa pavvaiyaM / somaM Thavei rajje, tapputtaM tassa vaMsaMmi / / uppaNNo taNabiMdU, mama bhAyA putti ! tujjha mAma tti / tujjheso puNa jaNao, uppaNNo bharahavaMsaMmi // tuha jaNayassa ya bhaiNI, bhajjA taNabiMduNo ihA''sI ya / savvajasA NAmeNaM, mahupiMgo atthi tIe~ suo / jai tassa tumaM dijjasi, tA me paDihAi; tujjha puNa piuNo / ruio sayaMvaro kila, tattha na yANAmi kiM(kaM) pi tumaM // varihisi nivANa majjhe, teNa mae saNNiyA tumaM putti ! / jaM merAikkamaNo(Ne), jAyai mama gu(ga)ruyadukkhaM'ti / /
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 240 ] ' mA jaNaNi ! kuNaha maNadukkhaM / sulasAe sA bhaNiyA, mahupiMgaM geNhissaM, sayaMvare NaravaisuyaM 'ti // maMdodarI vi tAsiM, soumimaM maMtaNaM lahuM gaMtuM / sayalanaranAhavaiNo, sAhai savvaM pi sayarassa // sayareNa vi sigghakavI, nio niutto purohio jarayaM (turiyaM?) / nimmavai vissabhUI, nivalakkhaNasatthamairammaM // taha jaha jAyai sayaro, pAyaM naranAhalakkhaNasameo / kAUNa / mahupiMgo uNa gADhaM, parihINo rAyabaMdhehiM (rAyaci dhehiM ? ) // rAyasahAmajjhami ya, vAijjaMtaMmi lakkhaNe taMmi / sayareNaM rAyANo, bhaNiyA 'jo lakkhaNavihINo // so savvesiM bajjho, pariharaNIo ya ettha savvehiM' / attANaM mahupiMgo, lakkhaNahINaM kareUNaM // tatto viniggao so, aNNANatavaM [ aikaMThaM (uggaM?) uvavaNNo, mahAkAlo NAma yamakAe // paramAhammiyadevo, saTThisahassANamahivaI so ya / devANaM; nAUNa ya, sayarassa viceTThiyaM kuddho // 'chalayAmi ahamiyANi savve vi ya khattie 'tti ciMteuM / maggaMteNa ya chichiM, cedIvisayaMmi aha teNa // suttimaInayarIe, diTTho vAe parAjio vippo / pavvayanAmA kila nA - raeNa tatto [ ] NeNa // teNA''tuM bhaNio, 'khIrakayaMbassa putta ! te piuNo / saMDillo NAmA'haM mitto jaM teNa saha paDhio || goyamaNAmovajjhAyassa samIve tti teNa paribhavao / taM nAraeNa vAe, jio tti soUNihA''yAo // tA peccha jaheyANi, maMtabaleNaM vihemi tuha pakkhaM / puhaIe vi pahANaM, pahANajaNajaNiyamaNamohaM' | vottuM cemaM pavvaya-sahio samaeNa so mahAkAlo / mohei kuhammeNaM, bahuhA sayalaM pi puhaijaNaM // uppAio ya vAhI, tatto deveNa sayalaloyANaM / jara-dAha-khAsa-visa - phoDigAio dAruNo teNa // pavvayasamaeNa tao, so jaNaroge jaNei pheDai ya / mohei pavvao vi ya, loyaM tapA (yA) veyabaleNa // loo vi pisAyauraga-rakkhasa-gaha - bhUya - DAiNibhayatto / jara-dAhapIDio taha, saraNaM so pavvayamuvei //
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ [241] so vi ya kuNai durappA, sahoma-jAvehi maMta-joehiM / savvajaNANaM saMti, saMDillassovaeseNaM // sayarassa ya tattha pure, pariyaNa-aMteureNa saha teNa / deveNa kao jaravAhi-veyaNA-rogasaMghAo // sayaro vi nisAmeuM, pavvayavihiyaM jaNassa suhasaMti / saMbhIo saMpatto, saraNaM aha pavvayadiyassa // saMDilla-pavvaehiM, ya mAriM uvasAmiUNa maMtehiM / jaNNA gomehAI, pavattiyA dAruNA bahave / / [gaMgAe] jauNAe, majjhe gaMtUNa tehiM kurukhette / laddhapasarehiM jaNNA, pAraddhA rAjasUyAI // deveNa vi mAyAe, jaNNe vinivAiyA vimANasthA / saMdaMsiyA ya jaMtU, savvesiM paccayanimittaM / nAUNa nArao vi ya, pavvayadiyaceTThiyaM pasuvahami / bhaNai divAyaranAmaM, khayaraM paramAe karuNAe / 'avahariyavvA jaMtU, vijjA[e] jannamuvagayA savve / tattha tae' aha teNa vi, paDivaNNaM, tassa taM vayaNaM // avaharai jAva jaMtU, tAva ya devo vi jANiuM evaM / vijjAvighAyaNatthaM, saMThAvai usahapaDimaM so // vijjAharo vi paDima, nAUNaM uvarao tarhi ThaviyaM / siTuMmi nArao vi ya, tuNhekko saMThio pacchA / / bhAveUNa ya sayaraM, kUdu(ru)vaesehiM rAjasUyaMmi / huNiuM sayaraM sulasaM, tatto hiTTho gao devo / / tatto maruyaniveNaM, rAyaure saddiyA diyA jAge / nArayamuNiNA gaMtuM, bhaNiyA - 'bho ! kiM kuNaha pAvaM ?' // taM soumuTThiyA te, ruTThA tADiMti nArayaM gADhaM / etthaMtaraMmi patto, nAUNaM rAmaNo kaha vi // te tADiumADhatto, bahuhA; vippA vi nArayaM beMti / pAesu nivaDiUNa, - 'bhullA amhaM khamaha saddhaM(saTuM?)' / / moyAviyA ya tatto, rAmaNapAsAo nAraeNeva / vippA dayAlueNaM, tatto savve vi uvasaMtA // taMmi samayaMmi jAyaM, buha-vibuhANaM ca tattha sAhUNaM / kevalanANaM nayare, devA ya samAgayA khippaM / / siTuM ca kevalIhiM, nArayapuDhehiM jAgaphalameyaM / sagarAINaM saMsArasaMtaI jAgakArINaM / /
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ [242] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNA diNNA divAyareNaM, dhIyA kila nArayassa aha taiyA / vijjAhiM alaMkariyA, rUvavaI paramakallANI / mahAkAlo tti gayaM // io ya muttimaINayarIe devayAe nihae vasuMmi loeNa'hisittA vihavvasumAiyA kameNa'TTha puttA / te vi devayAe viNAsiyA / taM ca daTuM muttimaIo bhayAuro palANo suvasU nAma navamo putto / gao nAgauraM / dasamo vi ya bihaddhajo nAma mahuraM gao / tattha ya bihaddhajassa puttAiparaMparAe jadU jAo / jassa NAmeNaM jAyaM jAyavva(va)kulaM / tao jadussa putto sUro NAma / tassa do puttA - saurI suvIro ya / tattha ya saurI rajje suvIraM ca juvarajje abhisiMcittA pavvaio sUro / saurI vi suvIraM ceva rajjaM dAUNa kusaTTAdesaM gao / tattha saurIpuraM nAma nagaraM nivesei / tAhe so saurI rAyA aMdhagavahninAmassa niyaputtassa rajjaM dAUNa suvIreNA'vi niyaputtassa bhogavahninAmassa diNNarajjeNa sahio suppaiTThagurusamIve pavvaittA siddho tti / tao bhogavahniputto sayalajAyavaiTTho uggaseNo NAma mahurAe rAyA jAo / soriyapuraMmi ya aMdhagavaNhiNo subhaddA(samuddA)e bhAriyAe nava puttA jAyA / taM jahA - samuddavirjao, akkhobho, sAraNo, thimio, hemavao, arcalo, dharaNo, sUraNo, aMvi( bhi)caMdo tti eesiM ca navaNhamuvari jAo vasudevo tti / vasudevakahA bhaNNai - atthi magahAjaNavae naMdiggAme ego dariddabaMbhaNo / tassa somilA bhAriyA / tANa putto nNdisennnnaamaa| bAlassa ya se ammA-piyaro mayA / so ya kurUvo, duIsaNo, daMturo, laMboyaro ya / parihario jaNeNa kammagarattaNeNaM jIvai / aNNayA kamhei kAle gae mAulageNa so aMgIkao / tassa ya satta dhUyAo atthi / teNa vutto - 'accha vIsattho / ahaM tava dhUyaM dAhAmi' / so ya lobheNa gharavAvAraM savvaM karei / tao paDhamadhIyA saMpattajovvaNA 'damagassa dijjIhAmi'tti souM bhaNai - 'jai eso mama bhattA hohI, tA'vassaM marissAmi' / suNiyaM cedaM naMdiseNeNa / tao so puNo vi mAuleNaM vutto - 'mA adhiiM karehi / bIyaM dAhAmi' / tIe vi taheva necchio / evaM sesA hiM vi savvAhiM paDisiddho / tao mAulageNa - 'aNNassa dhUyaM labhissAmi'tti saMThavieNa viciMtiyaM teNa 'jo baMdhUhi vi necchio taM parAiyAo kahaM icchissaMti'tti veraggeNa niggao gAmAo / patto rayaNapuraM / tattha ya nAnAvihajuvANe itthIsahie ramate daTThamappANaM nidiumADhatto - 'aho ! ahaM dubbhagaseharo / tA kiM me jIvieNaM ? marAmi'tti ciMtiya gao egamuvavaNaM / tattha ya egaMmi layAharae suTThio NAma sAhU sAisao ciTThai / teNa so diTTho vaMdio y| tao muNiNA nANeNa tadabhippAyaM nAUNa vArio so - 'mA naMdiseNa ! evaM sAhasaM vavasasu / jao ahammassa phalameyaM / tA sokkhatthiNA dhammo ceva kAyavvo / kiM muddhajaNAsevieNa appaghAyagattaNeNaM ?'ti| tao so soumevaM saMbuddho tasseva samIve pavvaio / gIyattho ya jAo / aNNayA gahio aNeNa abhiggaho - 'veyAvaccaM mayA sAhUNaM kAyavvaM'ti / taM ca tahA daTuM sakko sabhAgao bhaNai jahA - 'naMdiseNo veyAvaccujjuo na sakkijjai devehiM vi khobheuM' / taM ca sakkavayaNamego devo asaddahamANo gilANasAhurUvamegaM raNNe viuvvittA bIyasAhurUveNa vasahiM patto / vutto ya teNa chaTThapAraNae gAse ukkhitte kharapharusavayaNehiM jahA - 'naMdiseNa ! veyAvaccAbhiggahaM geNhiya iNhi bhottuM pavatto?' / tao 'micchA dukkaDaM'ti vottuM sasaMbhaMto uTThio - 'saMdisaha jeNa kajjaM / ' tao devasamaNo bhaNai -
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaNai [ 243 ] 'aisAragahio tisAbhibhUo bAhiM gilANo ciTThai' / tao 'pANaM gavesAmi'tti niggao naMdiseNo / devo vi asaNaM karei / taha vi lAbhodayao gahiyapANago gao gilANasamIvaM / teNa ya akkosio 'ahaM erisamavatthaM gao, tumaM puNa bhoyaNalaMpaDo Na maM paDiyarasi, veyAvaccakaraNasaddeNa ya tUsasi' / o pasaNNacitteNa viNNavio 'khama mamega[ma]varAhaM, karemi taM pauNaM' / tao naMdiseNo pANiyaM pAittA taM 'uTThehi' / teNa vuttaM - 'dhI muMDana ! na pekkhasi maM khAmadehaM ?' tao so taM khaMdhe ghettUNa vaccaMto pae pae akkosijjai 'are ! kiM maM khalakhalAvesi ?' tao thiro so jaao| devo vi tassuvari paramaduggaMdhimuccAraM muyai / bhaNai ya 'vegavighAyaM jaNaMto kiM duTTha ! maM mAresi laggo ?' / so vi pasaNNamaho 'kahaM gilANo nIrogo bhavissai 'tti maNA (Ne) so viciteMto na gaNai kaTu ( Du) yavayaNANi / tao devo tagguNANurAgao asuhapoggalovacayaM khaNeNa avaharittA surabhipupphavuTThi mottuM divvarUvadharo houM payAhiNaM kAUNa sakkavattaMtaM niveiya pAyavaDio viNNavei 'varaM varehi, kiM payacchAmi ?' sAhU bhaNai 'bho ! mae paramadulaho dhammo laddho / na'nneNa keNai paoyaNaM' / tao gao devo tti / -- - -- - - naMdiseNo vi vasahiM gao / sAhUhiM pucchio savvaM kahei / evaM ca naMdiseNo tavamuggaM bArasavarisasahassANi kAUNa aNasaNakAle 'etto dohaggadoseNA'haM sattahiM mAuladhIyAhiM na vario'tti sumariUNa niyANaM karei - 'jai mamemassa tavassa phalamatthi to jammaMtaraMmi sayalaramaNIjaNavallaho [ho ] jjAmi'tti / tao kAlaM kAUNiMdasAmANio mahAsukke devo jAo / tao cuo saurIpure harivaMse aMdhagavahissa raNNo subhaddAe devIe samuddavijayAINaM lahubhAyA dasamo vasudevo nAma jAo / ee ya dasa vi dasArasaNNAe pasiddhA / aNNaM ca dasArANamuvari subhaddAe kuMtI - maddINAmagaM kaNNAdugaM jAyaM / tattha ya kuMtI paMDuraNNA pariNIyA, jIse puttA paMDavA / maddI cedirA damaghoseNa pariNIyA / jIse putto sisupAlo tti / aNNayA ya aMdhagavaNhI samuddavijayaM rajje ahisiMciUNa gahiyapavvajjo tavaM kAUNa siddho tti' / vasudevakumArassa ya paramamitto kaMso tti / kaMsakahA bhaNNai - mahurAe NayarIe harivaMsasaMbhUo aMdhagavaNhibhattijjao bhogavaNhiputto uggaseNo rAyA / tassa dhAriNI nAma devI / kayAI ca mahurAe bAhiM niggaeNuggaseNeNa diTTho bAlatavassI / so ya sAbhiggaho vivittapaese niraMtaraM mAsovavAse kAUNa niggaMtumegaMmi ceva ghare jai labbhai to pArittA taM ceva vivittapaesaM vaccai, na bIyagharaM pavisai / nimaMtio ya so pAraNatthaM raNNA gao rAulaM / vIsariyaM ca laliyagabbhesarattaNao raNNo taM tassa nimaMtaNaM / tao so apArio ceva gaMtuM pavaNNo / taheva bIyaM mAsakkhamaNaM / puNo vi tadaMte kaha visamAgao rAyA / sumariUNa ya puvvanimaMti (ta) NaM khAmittA ya pAraNatthaM nimaMtio risI / tao taheva vIsarie taiyavArAe vi raNNA khAmiUNa nimaMtio kuvio niyANaM kare 'jai mamemassa tavassa ciNNassa kiM pi phalamatthi to jammaMtare vadhaNatthamuggaseNassa hojjAmiti / -- tao so bAlatavassI kayaniyANo mariUNuvavaNNo uggaseNarAyabhajjAdhAriNIe kucchIe / tappabhAvao ya sA abhikkhaNaM rUsai raNNo / jAyaM ca tIe dohilayaM - jai (ha) 'raNNo peTTavalimaMsaM khAemi' / kahiyaM ca sabbhAvasArattaNao tIe raNNo / raNNA vi taM kaha vi pUriukAmeNa kahiyaM maMtINaM / maMtIhiM vi tI e avaloyaNagayAe pecchamANIe heTThao saMdhayArapaesasaMThaviyassa raNNo poTTassuvariM dhariUNukkattijjaMtaM daMsiyaM samaMsaM sasagacammaM / samappiyaM saMjoettA / taM ca samuvajIviUNa puNNadohalA devI bhaNa "jai rAyA
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ [244] natthi to kiM mama jIvieNaM ?' tao maMtIhiM 'tArisaM cevA''sattarattAo rAyANaM daMsissAmo'tti vottuM saMThaviyA devI / darisio ya sattamadiNe rAyA / tao kayaM vaddhAvaNayaM / tuTThA devI / tao samayaMmi jAo putto / virattA ya paivahago tti tassa devI / tao puvvakarAviyAe kaMsamaMjUsAe uggaseNa-dhAriNInAmaMkiyamuddAdugasahio tahA pattiyAsahio ya pakkhitto so jAyametto putto / pattiyAmachami ya lihiyamimaM silogadagaM - uggaseNassa pattIe, dohalassa virAgao / nivaM rakkhiukAmAe, catto pANasamo suo // savvAbharaNehiM bhUsittA, nAmamuddAsamaNNio / kaMsamaMjUsanikkhitto, jamuNAe pavAhio / / tao mahallasahiyAe hatthe samappiUNaM avaddAreNaM nIsArittA pavAhio jauNAe / niveiyaM ca raNNo jahA - 'kumAro mayago jAo'tti / sA ya kaMsamaMjUsA rattiM voDhuM pabhAyasamayaMmi pattA saurIpurapolIduvAraM / etyaMtaraMmi ya diTThA sA paccUsasoyakaraNatthaM niggaeNaM samudda(subhadda)nAmageNa rasavANiyageNa / joyaMteNa ya tammajjhe diTTho saha muddAbharaNapattiyAhiM sasippaho bAlago / taM ca ghettumeso 'tuha putto'tti vottuM samappei niyabhajjAe maraMtaviyAiNIe / tao kayakaMsaNAmago parivAlio / viddhi gao ya so kalahasIlo kuTeMto paraDikkaruge samappio vasudevassa sevago / so ya tassA'Iva pio jAo / gahiUNa ya do vi samakAlamegalehasAlAe kalAo jovvaNatthA jAyA / etthaMtaraMmi ya samuddavijayassa visajjei dUyaM jarAsiM(saM)dho tti / jarAsaMdhakahA bhaNNai - suttimaINayarIo nAsittA jAi vasusuo suvasU nAgauraM / tapputto vihaddaho jAi rAyagihaM / tassa pacchuppae puNa kAleNa vihaddaho nivo jAo / tassa payaMDo putto rAyA jAo jarAsaMdho / tassa ya samatthavesAyaNapahANAo magahasuMdarI-magahasirI nAmigAo do gaNiyAo / tucchattaNao ya magahasirI ciMtai - 'jai esA magahasuMdarI na hoi tA ko mama ANaM khaMDejjA ? rAyA ya vasavattI hojjA' / evaM ca tacchiddaNNesaNaparAe magahasirIe sAhio keNai yA'vappaogo jahA - 'visabhAviyaM jaM kaNayaM tammayakesarasaMjoiyANi kaNiyArakusumANi jo naccaMto chivai tassidiyavighAo hojjA / na ya tANi mahuyarA cuMbati tti paccao' / saMjojiuM cevaM vasaMtasamae magahasirIe magahasuMdarInaTTadiNe rAyapurao pAyaccaNiyAmiseNucchAliUNaM mukkA tahA kaNiyArakusumaMjalI jahA paDiyA raMgabhUmIe / etthaMtaraMmi ya keNai navahaliya tti samappiyAo raNNo cUyamaMjarIo / dAuM ca tAsi sesAo pasAittANaM sahattheNegA gahiyA raNNA / mottuM ca surabhINi vi magahasirImukkakaNiyArakusumANi tAo ceva cUyamaMjarIo cuMbiumaTaMti mahuyarA / daTuM cemaM magahAsuMdarimayahariyAe UhiyaM - 'kahaM bhamarA kaNiyArANi mottuM cUesu niliMti ? tA nUNaM sadosANImANi / iya bhaNIhAmi - eehiM pupphehiM accaNiyA acokkhA visAibhAviyANi vA tA gAmellagattaNaM hohI / tA uvAeNa vAremi' /
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ [245] etyaMtaraMmi ya raMgamoiNNA magahasuMdarI / gAiyA ya tammayahariyAe paDhamameva maMgalatthamimA gItikA - patte vasaMtamAsae Amoyae pavattaMmi / / mottUNaM kaNiyArae bhamarA sevaMti cUyakusumANi // souM cemaM ciMtiyaM magahasuMdarIe - 'kiM puNa akaMDe esA gIyA ? tA nUNaM kAraNeNa hoyavvaM / nAyaM ca bhamarapariharaNAo tIe jahA - 'visabhAviyANi kaNiyArANi' / pariharaMtI ya tANi appamattA tahA sA nacciyA jahA ga(na?) cchaliya tti / taM ca magahasuMdara harAviukAmo sIharaho kaha vi nAo jarAsaMdheNa / tao samuddavijayassa dUo pesio jahA - 'sIhapurAhivaM sIharahaM jai jIvaMtaM pADiUNa geNhasi tA jIvajasaM duhiyaM nagaraM ca pahANaM tujjha demi' / taM ca lehaM vAijjaMtaM soUNa vasudeveNa rAyA vinnatto - 'deva ! visajjeha gaM(maM) jeNa sIharahaM baMdhiUNA''Nemi tumheM pAyamUlaM' / raNNA bhaNiyaM - 'kumAra ! adiTTajujjho si, tA alaM tuha gamaNeNa' / tahA vi nicchae kae pesio bahuparivAro / sIharaheNa vi tassA''gamaNaM souM meliyaM niyabalaM / laggaM jujjhaM / tao sIharaheNa vasudevabalaM vikkhobhiyaM / taM ca daTThaNa vasudeveNa kaMsasArahipariggahio raho tadabhimuho cAlio / tao so jujhaMto kayakaraNo vi lahuhatthayAe dohiM vi chalappahAreNa rahatuMDaM bhaMjiUNa ukkhiviuM niyarahamANIo / tao bhaggaM sIharahabalaM / laddhajayA ya taM ghettUNa sapuramAgayA / tuTeNa ya raNNA pUiyA / kahei ya vijaNe rAyA vasudevassa jahA - 'koTThaginemittieNa jIvajasAkumArIe lakkhaNaM viNicchiyaM / teNa me kahiyaM - sA jarAsaMdhakaNNagA piu-paikulaviNAsiNI / to alaM tIe' / tao payaDamullaviyaM vasudeveNa jahA ceva - 'kaMseNa sIharaho gahio' / raNNA vuttaM - 'jai evaM tA kahaM rAyadhIyaM vaNiyadArago pariNissai ? paraM eyassa parakkamo khattiyasseva dIsai / tA hoyavvaM ettha kAraNeNaM'ti saddAvio rasavANio / pucchio ya dhammamaMtare kAUNa rahasi kaMsavuttaMtaM / teNA'vi samao tti nAUNa kahiyaM jahA - 'jauNAe nAmamuddAbharaNa-pattiyAsamaNNio kaMsamaMjUsAgao mae laddho / ao paraM devo pamANaM'ti / tao samuddavijaeNA''NAvi[yA] sA muddAidA(sahiyAmaMjUsA?) / vAiyA pattiyA / nicchiyaM ca jaheso uggaseNaputto tti| tao harisiyA samaddavijayAIyA kaMsaM purao kAUNa gayA jarAsaMdhasayAsaM / kahio tassa sapaccao sIharahajiNaNAIo kaMsaparakkamo / tao nAumuggaseNaputto tti pariNAvio teNa jIvajasaM / bhaNio ya - 'maggasu samIhiyapuraM' / kaMseNa vi viNNAyavuttaMteNa maggiyA mahurA nayarI piupaosaM vahaMteNa / dAUNa sasaMvAho pesio tIe / kaMso vi tattha gaMtUNuggaseNaM pauliduvAradesatthe kaTThaharae nijaMtiUNa rAyA jaao| taM ca datRRNuggaseNaputto gADhamuvvegio aimuttakumAro nAma pavvaio namijiNatitthe / kaMseNa vi sAyaramANAviUNa sorIpurAo saMmANio so rasavANio / na nijatAviyA kaMseNa niyamAyA / tao kaMsamAyA - 'mae kao kaMsamayamaMjUsApavAhaNAio kaMsassA'vayAro na uggaseNeNaM / tA kime[so] nijaMtio ?'tti paccAyayaMtI paidiNaM kaMsamaNNaNijje vaDDamuNise(maNUse) gihaMgiheNa pariyaDai / tahA vi jammaMtarajaNiyaniyANANubaMdhao na kiMci kassai ya havai tti /
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 246 ] samuddavijayAiyA vi jarAsaMdheNa sammANiyA pattA saurIpure / tao vasudevo jovvaNassudae nAnAvihanevatthAlaMkario rAyarahagao addhANaM gacchaMto AgacchaMto ya rUvAhio tti kAuM nayarajuvaijaNaM mohaMto kAlaM gamei / aNNayA egaMte viNNatto mahAjaNeNa rAyA 'deva ! suNaha / vasudevakumArassa rUvakkhittacitto sayalajuvaIjaNo nimmajjAo jAo / tA pasAyaM kuNau devo / mA kumAro ujjANAI bhamau' / raNNA bhaNiyA 'vaccaha vIsatthA / nivArissAmi' / tao vArio parijaNo kumArassa ' mA eyaM kahejjaha' / aNNayA yA taM bhai 'kumAra ! mA divasaM bhamAhi bAhirao / dhUsaramuhacchAo dIsasi / acchasu gihe / mA kalAo ahiNavagahiyAo nassissaMti' / paDisuyaM teNa / tao Alekkha - gIya-vAiyAiviNoeNa ciTThai / -- - sA Aha ruTThA Aha kayAiM ca ranno khujjA gaMdhapIsigA gaMdhANi pIsiya vaccaMtI pucchiyA teNa - 'kasseyaM vilevaNaM ?' 'raNNo' / teNa vuttA 'kiM amhaM na hoi ?' / tao hAsapuvvaM gahiyA teNa gaMdhA / sA 'eehiM ceva AyArehiM ruddho tumaM acchasi' / tao pucchiyA sA sasaMbhaMteNa / ranno bIhaMtI na sAhai / tao abbhatthiyAe sAhio pauravRttaMto / tao ciMtiyaM teNa 'nUNaM raNNo citte paiTThiyaM kumAro appANaM salAhAveMto nagaramajjheNa niggacchai / tA kimettha ayasapaMkaMkiyassa acchiuM ?' ti saMpahAriUNaM sara-vaNNabheyagAo ya guliyAo muhe kAUNa saMjhAkAle niggao nagarabAhiM / masANAsaNNadArUhiM ya raiyA cI(ciyA, aNAhamaDayaM pakkhivittu palIviyA / gurujaNakhAmaNatthaM cA'valaMbiyamekkaMmi parase pattayaM / tattha ya lihiyamimaM - 1 - - jassa guNA vi gurUNaM, lajjAjaNayA jaNeNa kIraMti / so kila mayakappo cciya, teNa'riMga visai vasudevo // tamhA hoMtamahoMtaM vA, [va]sudevaviNAsiyaM / gurUhiM pauraloeNa, khamiyavvamao paraM // -- o baMbhaNaveseNa turiyamavakkaMto ummaggeNa gaMtuM maggamoiNNo / tao nijjaMtI piugehamegA rahagayA taruNI taM daTThUNa aMbaM bha 'ammo eso baMbhaNadArao' / rahaMto Arovio patto gAmaM / tattha ya so majjiya-jimio saMjhAsamae jakkhAyayaNe gao jaNavAyaM suNei jahA 'kira vasudevo ariMga viTTho / tao savvajAyavA saMteurA kaMdiumAraddhA / kayasalluddharaNa- peyakajjA ya sagihaM gayA' / taM ca souM teNa ciMtiyaM jahA 'gurU me nirAsA jAyA / tA'haM sacchaMdo viyarAmiti / - tao gao vijayakheDaM NagaraM / Thio bAhirujjANe / diTThA purisA / tehiM t 'ke tumhe ? kao vA samAgayA ?' teNa vRttaM 'baMbhaNo'haM / vijjAgahaNatthaM niggao' / tehiM bhaNiya - 'mimAe vAvIe majjaNeNa kheyamavaNijjau' / tahA ya kAuM so asogaTThA nisaNNo / bhaNio hiM 'ajjautta ! suNeha / ettha pure vijao rAyA / tassa sujayA devI / tIe do dhUyAo - sAmA- vijayAo ya / gaMdhavve naTTe suTTu kusalAo vidiNNasayaMvarAo / tAsiM ca paiNNA bhatta "tti / tao raNNA niuttA amhe jo juvA rUvassI mAhaNo khattio vA, tamANeha / tA jai bhe naTTe gIe vA * samo atthi tA eha' / teNa vuttA 'asthi kiMcimettaM' / tao tehiM so neUNa darisio raNNo / sammANio teNa / tao sAmA- vijayAo vasudeveNa " jo naTTa - gIehiM visesAhio so ceva'mhaM zramo'sti / - - - -- --
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 247 ] diTThadiNe sayalakalAkusalAo vi NaTTe gIe ya viNijjiyAo / tao tudveNa raNNA sohaNadiNe tAsiM pANi gAhio addhaM ca rajjassa diNNaM / tao tAhiM samaM visayasuhamaNuhavaMto kumAro ciTTha / aNNA ya tAhiM pucchio 'ajjautta ! jai tubbhe baMbhaNA tA kIsa saMgAmiyAo kalAo gahiyAo ?' tao kAlaMtareNa gurunehANubaMdhao sabbhAvo kahio / kayAi ya vijayA AvannasattA jAyA / kumAraM ca pasUyA / kayaM ca se NAmaM aM( a ) kUro tti / tattha ya acchaMto paccabhiNNAo / o avakkhaMto(avakkaMto) puvvadesaM gaMtumaNo maggamayANaMto jalAvattaM nAma aDaviM paviTTho / patto ya egaM saravaraM / NhAo pIyaM ca pANiyaM / eyaMmi aMtare egeNa vaNahatthiNA ghettumAraddho / tao turiyamavakkaMto / so vi se maggao lggo| tao appANaM baMbaM (rakkhaM ? ) teNa bhamADiUNa samaM khettaM nIo / pakkhittaM ca tassa purao uttarIyaM / taMmi ya vehaM deMtassa daMtesu pAe kAumArUDho khaMdhe jAva vAhiuM payatto tAhe AgAsatthehiM dohiM purisehiM bAhAsu geNhiya pavvayaM neuM ujjANe mukko / paNayA ya tassa te 'pavaNaMjaya - accimAliNo amhe' ii nAmANi saahettaa| khaNaMtareNa ya vatthAbharaNANi geNhiUNA''gayA paDihArI / tIe NhAvittA alaMkio bhUsio ya paviTTho nagaraM / diTTho asaNivego rAyA / kayaNivAo abbhuTTheUNa teNa addhAsaNe nivesio / ka sAmaliyAe rAyaduhiyAe pANi gAhio tti / annayA niruvamasareNa vINaM vAemANI sAmalI samAvajjiyahiyaeNaM bhaNiyA vasudeveNaM - 'pie ! varaM maggasu' / sAmalI bhaNai 'deva ! esocciya varo jamiha jammaMmi tubbhehiM samamaviogo niraMtaraM saMpajjau' / vasudevo bhai 'pie ! kiM kAraNamerisavaramaggaNe?' sA bhaNai - 'deva ! summa veyaDDapavvae kiMnaruggIe NayarIe accimAlI rAyA / tassa pabhAvaI devI / tIe jalaNavego ya asaNivego ya do puttA / tesiM vimalA suppabhA ya bhajjAo / tattha'ccimAlI rAyA jalaNassa rajjaM pannattivijjaM ca dAuM pavvattA siddho / jalaNa - vimalANaM ca aMgArago putto / asaNivega-suppahANaM cA'haM dhIyA / tao jalaNavego rajjamasaNivegassa dAuM devalogaM gao / tao vijjAbaleNa nIsAriUNA'saNivegamaMgArago sayaM rAyA jAo / asaNivego vi niggaMtumaTThAvayaM gao / tattha ya cAraNasamaNamaMgirasaM nAma vaMdiUNa pucchai bhayavaM ! kiM mama rajjaM bhavissai na vA ?' aMgiraso bhaNai 'tuha'tthi sAmalI nAma dhiiyaa| tIe paipahAvao tuha rajjaM bhavissai'tti / piyA bhaNai 'bhayavaM ! kahamahaM taM jANissAmi ?' | muNI bhai - 'jo eyaMmi jalAvattasarovare gayaM jiNissai so nAyavvo' tti / tassa ya muNissA'' seNaM nivesiUNa puramimaM visajjei niccaM sarovaraMmi purisadugaM jAva tumaM gayajeyA diTTho / tao'haM tuha bhajjA kayA / - - - - / tassa ya aMgAragassa savvaM vijjAe kahiyaM jamaTThAvayaMmi mama piuNo muNiNA samAiTTaM / taM ca nAUNa sAmi ! tuha chiddANi gavesiMto ciTThai / na ya so kiM pi kAumettha samattho / jA (ja) o dharaNideNa pui nibbaMdho kao jo deva-guru-[itthI]samIvatthaM sattuM haNissai tassa vijjAo na bhavissaMti aNNattha puNa sAmi ! so pAvo tuhegAgiNo hiMDaMtassa kattha vi pahavissai tti kaliUNa tumamevaM mae varaM maggio'tti / tao 'mA pie ! bhAhitti vottuM tIe saha vasudevaM ( vo) ciTThai / jAo ya tattha'saNivegagaMdhavviyANaM samIve viseseNa gaMdhavvakalAkusalo /
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 248 ] annayA sAmalIe saha sutto vasudevo sahasa tti hario aMgArakeNa / pabuddho ya - 'ko mameso harai' tti jAva ciMtei tAva diTTaM teNa sAmaliMgAsaricchamaMgArakavayaNaM pio 're re dhiTTha !'tti bhaNaMtI samuppADiyakhaggA sAmalI / sA ya parissa (dhA) vaMtI pattA puruMDI ( dukhaMDI ? ) kayA khaggeNa chettumaMgArakeNa / taM ca daTThaNa 'hA hA kaTTha' miti jaMpaMto pIDio vasudevo / tao puNo vi dosu vi pAsesu aMgArakassa sAmalIo bhiDaMtIo 'mAyA kA vi esa'tti nicchiyamaiNA gADhamuTThIe tADio vasudeveNa aNgaarko| tao pIDieNA''gAsAo mukko teNa vasudevo paDio eso caMpANayarIe bAhiM sarovarassuvariM / samuttarittA ya taM ghaNavaNamajjhasaMThiyaM paviTTho devaulaM / sutto ya tattha rayaNI / - -- - tao pahAyaMmi tattha samAgao devapujjArao baMbhaNo / bhIo ya so devovamaM rUvaM daTTaNa vasudevaM / tao 'mA bhAhi'tti dhIravittA pucchio vasudeveNaM 'bhadda ! ko esa deso ? kA vA nayarI ?' tao bhaTTa bhai 'kiM tumamajjautta ! gagaNAo paDio jeNa aMgadesaM, caMpAnayariM cemaM na jANasi ?' vasudevo 'bhaTTa ! bhattAro'haM jakkhiNIe / tIe ya saha pavvayamaNuhiMDaMto hario avarAe rattaramaNIe / aNNAe ya maNNimittamAgaMtuM sA virohiyA / tAsi ca jujjhaMtINaM paDio'hamettha, na paesaM kamavi jANAmi / teNa tumaM pucchio'tti vottuM niggao vasudevo gao caMpAe / bhaNai tattha ya bahulogamegattha miliyaM vINAhatthagayaM daTTumaNeNa pucchio vuttaMtamego bholAgiI puriso jahA - 'bhadda ! kimeso logamelAvago ?' teNa bhaNiyaM 'suNa / cArudatto nAmettha seTThI / tassa gaMdhavvaseNA nAma dhIyA / sA ya aIvagaMdhavvakusalA paiNNaM kuNai 'jo puriso [maM] gaMdhavveNa jiNissai [so mama bhattAro] 'tti / evaM ca mAse mAse pasiddhagaMdhavve vAyavAiNo kAUNa sayalaloyasamakkhaM dei gaMdhavvavAyaM / diNNo ya tIe kalladiNaMmi gaMdhavvavAo / saMpayaM puNo vi mAseNaM dessai tti / eso ya loo tIe cevA'NukAreNaM rUvAiguNakkhittacitto vINAviNoyamajja kuNamANo ciTThai' / tao soumevaM bhaNiyaM vasudeveNa - 'ke pu[Na] ettha gaMdhavvovajjhAyA ?' maNUso bhaNai - 'summaMti jaNapasiddhIe do / suggIva - jasoggIvA / tattha vi suggIvo pahANo tti' / tao baMbhaNavesaM kAUNa suggIvasamIvaM gao vasudevo / bhaNai ya 'goyamagotto'haM khaMdilo nAma baMbhaNo / gaMdhavvasikkhaNatthaM tuha samIvamAgao / tA maM sIsaM paDivajjasu' / suggIveNa vi aladdhamajjheNaM 'murukkho 'tti vottumaNAyareNaM ceva dhario niyasamIve / vasudevo vi bahuhA ciTTha jaNaM hasAveMto / -- - - - tao saMpattaMmi gaMdhavvavAyadiNe suggIvabhajjAe vasudevassa niyaputtasseva samappiyaM cokkhaM vatthajuyalaM / taM ca so parihariUNa tahA sAmaligAparibhuttANi ya pakkhAliyAbharaNANi parihettA suggIveNa saha gao vAyasahaM / tattha ya bahuppayAresu viraiyAsaNesUvaviTTho egaMmi mahaMtAsaNe / paloio ya paDhamaM ceva saviyAradiTThIe gaMdhavvaseNAe vasudevo / tao taM daTTumaicojjieNa mahAjaNeNA''NittA samappiyAo tassa naannaavihviinnaao| teNA'vi dUsittA mukkAo savvAo vi tAo / tao samappiyA ANeUNa gaMdhavvaseNAe vasudevassa niyavINA / taM ca ghettuM bhaNiyA teNa gaMdhavvaseNA 'bhaNasu bhadde ! kimeIe saccaveMto vAemi ? tIe bhaNiya-'majjautta ! mahApaumacakkavaTTibhAugassa viNhukumAramuNiNo tivikkamacariyaM saccavesu 'ti / teNa vi taha taM gIyaM, saMgIyaM viNhuvikkamanibaddhaM / jaha savvehiM vi bhaNiyaM, 'vijaya vijaya tti gaMdhavvA !' //
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ [249] abhitaraM paviTTho, tatto gahiUNa jAva taM seTThI / kayasammANo ya jaNo, visajjio siTThiNA savvo // patte ya vivAhadiNe, vasudevo seTThiNA imaM bhaNio / 'bhaNaha kassa'ggiyArI, gotteNaM kIrau kumAra ! ?' // saurI vi vihasiUNaM, pabhaNai - 'jasseva tumha paDihAi / kuNaha'ggiyAriyamihaM, gotteNaM tAya ! tasseva' // bhaNiyaM ca cArudatteNa, - 'kumara ! jaM Isi vihasiyaM tumae / tattheso bhAvattho, kila esA vaNiyaduhiya tti // eyaM pi kahissAmo, vavahAro kiM tu purisasAro tti / tA tumhamaggiyArI, kIrau gotteNa kimimIe' // tatto'ni(ggi)yAriyAe, vippeNa kayAe vittavIvAho / tIe saha saMsutto, vasudevo vAsabhavaNaMmi // suggIva-jasoggIvA, sAmA-vijayAo paramaduhiyAo / diti kumArassa tao, kumaro pariNei tAo vi // vasudevamaNNadivase, daTTaNa sIhAsaNaMmi so seTThI / pabhaNai - 'kumAra ! sa(su)mmasu, gaMdhavvAe kulamiyANIM // ettheva ya caMpAe, nayarIe bhANunAmago seTThI / tassa subhaddA bhajjA, sA ya aputta tti addaNNA // aha aNNayA kayAI, daTuM vaMdittu cAraNaM samaNaM / sA pucchai suyajammaM, tatto so muNivaro bhaNai / 'thovadivasehiM hohI, putto aha tujjha NegamapahANo' / vottumimaM to sAhU, sahasA asaNaM patto // jAo ya suo tesiM, so'haM nAmeNa cArudatto tti / kIlaMto ya samitto, kaiyA vi gao naitaDaMmi // pecchAmo tattha'mhe, kassai AgAsagAmiNo ekkaM / sariyApuliNaMmi payaM, nAyaM vija(jjA)harasseyaM // tatto aNusaramANehiM, tatthevitthIpaehiM sahiyAiM / tasseva bahupayAI, diTThAiM naIe puliNaMmi // nAyaM jaha sakalatto, eso vijjAharo bhamai ettha / kelIhare ya tesiM, picchAmo kusumasayaNIyaM // khaggarayaNaM ca diTuM, sakosaM tassa aha puNa'mhehiM / pecchAmo ya adare, taM khayaraM Ayasa-maehiM // kIlehiM khIliyaM saha. dameNa tasseva khaggakosassa / pecchAmu egadese, osahivalayANi aha tiNNi //
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ [250] gahiUNa tANamekkaM, valayaM sahasA vimokkhio'mhehiM / nAmaMkieNa pacchA, puNo vi saMrohio'NNeNaM // saMjIvaNivalaeNa, pAviyasaNNo ya Aha so khayaro / 'sivamaMdiraM ti nayaraM, dAhiNaseDhIe veyaDDhe // rAyA khayarAhivaI, nAmeNa mahiMdavikkamo tattha / tassa su[o]'haM nAmaM, amiyagaI rAyasIhassa // aha aNNayA kayAI, hirimaMthanagaMmi saha vayaMsehiM / kIlaMto saMpatto, dhUmassiha-goramuMDehiM / / tattha ya hiraNNaromo, mama mAmao tAvaso suyA tassa / sukumAliya tti NAmaM, udana(gga)varajovvaNA kaNNA // taM sasirehaM va ahaM, daTuM kAmAuro daDhaM jAo / hiyaeNaM vahamANo, patto taM niyayanayaraMmi // eso mama aNurAo, siTTho jaNayassa aha vayaMsehiM / so vi sukumAliyaM lahu, varittu pariNAvai mamaM ti // tIe samaM paMcavihe, bhoe bhuMjAmi aNNayA khayaro / dhUmasiho mama mahilaM, abhilasamANo mayA nAo // viyarAmi tahA vi ahaM, savvattha aha sasaM(maM) puNo tIe / baddho ya iha pamatto, nIyA sukumAliyA teNa // tumhehiM saMpayamahaM, vimoio cArudatta ! tA kahasu / jaM iha kila kAyavvaM, hoi mayA tumha baMdhUNaM' // bhaNio ya mayA - 'savvaM, jAyaM aha tumha daMsaNe amha' / saMbhAsiUNa aha so, uppaio gayaNamaggeNaM / amhe vi niyaNayaraM, samAgayA ettha kIlamANA ya / ciTThAmo saMpatto, tatto'haM jovvaNaM samae / savvatthamAulassa ya, mittavaI NAma jaNaNi-jaNaehiM / duhiyA majjha kaeNaM, uvaNIyA sohaNadiNaMmi // Asatto ya kalAhiM, na suTTha bhuMjAmi tattha'haM bhoe / jaNaNi-jaNaehi tAhe, kalio jaha 'esa muddho'tti / / 'na muNai kAmaviyAre', samappio tehiM laliyagoTThIe / viyarAmi tehiM sahio, jahicchiyaM kANaNAIsu // kAliMgaseNaduhiyA, aha'tthi vesA vasaMtaseNa tti / viNaya-guNa-rUva-jovvaNakaliyA lacchi vva paccakkhA / / bArasavarisehiM mayA, tIe saha suha-vilAsanayaNAe / aviyANiyA ya solasa-suvaNNakoDIoM bhuttAo /
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ [251] tatto ya 'bhuttagihavittharo 'tti nAuM kaliMgaseNAe / mairaM pAeUNaM, tIe ahaM ujjhio bAhiM // pii-mi(mA)imaraNavihuro, gahiuM bhajjAe ahaM alaMkAraM / saha mAuleNa calio, tatto vANijjataNhAe || pattA ya suhe diyahe, tatto Nayare osIravattaMmi / tattha ya gahio'mhehiM, kappAso savvamulleNaM // tatto tAmalihuttaM, caliyANaM so davaggiNA daDDho / mukko ya mAuleNaM, dukkhavibhAgo (bhaggo) tti kAUNaM // gAgI AseNaM, calio aha pacchimAdisAhutaM / so vimao mama turao, pAyaccArI tao calio // dUraddhANaparatto, chuhA-pivAsAhiM pIDio kaha vi / patto piyaMguNayaraM, bahunegamasaMkulaM divvaM // aha jaNayavayaMseNaM, tattha ya diTTho suriMdadatteNa / puto vva gauraveNa ya, dhario saNavIvarAehiM (bhoyaNa-vatthehiM?) // lakkhaM kalaMtareNaM, gahiuM daviNassa dhariyamANo vi / vahaNeNaM avaiNNo, dhaNataNhAe samumi // aha pUiUNa vihiNA, nainAhaM jamunadIvasamuhaMmi / pecchaMto saMcalio, aNorapAraM mahasamuddaM // patto ya jauNadIve, paribhamamANeNa taMmi nayarAI / aMtaradIvAiM tahA, bahuso parihi~Dio uyahI // evaM hiMDaMteNaM, samajjiyAo ya aTTha koDIo / tattha hiraNNassa mayA, niyapurahuttaM tao calio // phuTTaM ca jANavattaM, AuyaseseNa kaha vi lahiUNaM / phalahaM kiccheNa tao, kaha vi hu sattaratteNaM // rAyaDaraM nAma puraM, tassa ya bAhiMmi ghaNalayAiNNe / AsamapayaMmi ramme, samAgamo tattha pecchAmi // diNayaramiva paccakkhaM, tidaMDiparivAyagaM tao tassa / nAmaM gottaM ca mayA, niveiyaM diNayarapaya (ha) ssa // putto iva teNa ahaM, uvayario; aNNayA ya so Aha / 'gacchAmo vaccha ! nagaM, jeNa rasaM tuha payacchAmi // taM dIsasi dhaNakaMkhI, tujjha suheNeva koDi - lakkhAI / jeNa payacchAmi ahaM, ettha viyappo na kAyavvo' // iya neheNaM bhaNio, ahaM pi namiUNa tassa payakamalaM / paramAe bhattIe, calio parivAyagasameo //
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ [252 ] bIyadiyahaMmi pattA, bahusAvayasaMkulaM mahAaDaviM / duggaM tIe doNi vi, vaccaMtA vivihadesesu // ekkassa aha niyaMbe, ayalassa mahAbilaMmi saMpattA / bahujaMtasilAiNNe, kayaMtavaNovame bhIme // taM bilavayaNaM teNaM, ugghADeUNa maMtajoehiM / tatto puNo paviTThA, do vi jaNA duggapAyAlaM // taMmi bhamiUNa bahuso, pattA kaha kaha vi taM raTThANaM / narao vva tassa majjhe, cauhatthapavitthaDo kUvo // teNa tao'haM bhaNio, 'pavisasu taM vaccha ! ittha ayaDaMmi / jeNa rasassa alAbuM, ekkaM tuha demi pavarassa' // tatto'haM tabbhaNio, ghettUNaM tuMbagaM varahageNa / dhaNalobheNa bilaMtaM, kayaMtavayaNaM piva paviTTho // cattAri jAva purise, gaMtUNaM vezyAe pariNaTTho diTTho tattha raso so, nivArio tattha keNA'vi // mANusavAyAe ahaM, ' mA geNha raso'tti so mayA bhaNio / 'bhagaveNa cArudatto, pavesio kiM nivAreha ?' // bhaNio ya teNa ahayaM, ' mA mitta ! bhayAhi negamo'hamavi / dhaNakaMkhI bohitthe, samujjhe vilImi // parivAyageNa khitto, imaMmi rasaloluvo mahAkUve / pasugeNa va balikammaM, kAUNa ya so gao pAvo // pAeNa ahobhAgo, savvo vi raseNa bhakkhio majjha / niyaceTThieNa pecchasu, jalahiM tariuM mao ettha // tA mA tumaM pi evaM, bhagaveNiha teNa pAvamaieNaM / mukko khijjittu ciriM tatto marihisi na saMdeho // appasu ya mama alAvuM, jeNa ya bhariUNa tuha samappemi / aNNaha rasaphariseNaM, vilijjihI tujjha vi sarIraM // teNa vi samappiyaM taM, bharitu mama tuMbayaM rasassa mae / saMcAliyA ya rajjA(rajjU), tatto bhagaveNa ukkhittA // taDaAsaNe patte, mamaMmi icchai alAbugaM gahiuM / na ya uttArei mamaM, pabhaNai ya 'samappa tAveyaM' // khittaM ca mayA ayaDe, teNa vi mukko sarajjuo ahayaM / paDio ya mehalAe, dukkayakammehiM ciTThAmi // tatto so bhaNai vaNI, 'mA mA bho ! suyaNu ! dummaNo hohi / jaM jeNa pAviyavvaM, taM ko kila aNNahA kuNai ? // - -- - --
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 253 ] taha vi tuha atthi ekko, etthuppAo imaMmi paidiyahaM / Agacchai gohA [ kira], [sa-rasa ] udayapANatthaM // tIe pucchavilaggo, jai vaccasi to gao tumaM NAmaM (bAhiM ? ) / ahava na gacchasi; nihaNaM, ettheva tumaM pi pAvesi' // suNiUNa imaM tuTTho, ahaM pi vaNibhAsiyaM tayaM tattha / ciTThAmi bile ghore, jiNanavakAraM guNemANo // aha so vi tattha vaNio, paMcattaM uvagao rasaparaddho / ahamavi bilasaMbhIo, samarattaMdhAha (dho) viciTThAmi // tatto kayAi saddo, alliyamANAe tIe muNiUNa / bhIo 'kiM hojja imaM', nAyaM ca tao jahA gohA // paNao jiNANa tatto, samAgayA sA vi tattha pANatthaM / niggacchaMtI gahiyA, dohiM [hatthehiM] pucchaMmi // taM jIviyaAsAe, pucchaM na muyAmi sA vi vivareNa / saMkaDDiUNa kaha vi hu, nIhariyA duggamabilAo // puNaruttaM mannato, niyajammaM tattha harisio gADhaM / daTThUNa jIvaloyaM, ciMtAmi ya jIvio nUNaM // mukkA sA pucchAo, nibbhararahaseNa pulaiyaMgeNa / tatto mucchAvihalo, dharaNIe nivaDio sahasA // saMpattaceyaNo puNa, io tao tattha paribhamemANo / aDavimahiseNa diTTho, jagaDijjaMto tao teNa // bhIo silamArUDho, vihuNai aha so vi laM (taM) silaM ruTTho / siMgaggeNa sireNa ya, aha so gahio ayagareNaM // jujjhaMtANaM [tANaM], uttariuM kaha vi aha palANo'haM / patto ya bhIyabhIo, aDavIpaccaMtagAmaMmi // vaNijAgaraNa diTTho, mAmagamitteNa ruddadatteNa / paricArio ya teNaM, jAo ya puNaNNavo ahayaM // tatto suvaNNabhUmiM, teNa samaM aha dhaNassa lobheNaM / AlattagAitucchaM, bhaMDaM gahiUNa saMcalio // isuvegavaI NAmaM, sariyA aha tattha sarasamUhehiM / uttariuM girikUDaM tatto ya kameNa vettavaNaM // patto DhaMkaNavisae, ajapaharaNe sayaMru (bhu ? ) lAjadugaM / ghettuM caDiyA tehiM ya, volINA do vi ajapaMthaM // ruddadeveNa to'haM bhaNio 'netto vi duggame paMthe / mitta ! gaMtuM samatthA, pAeNa; teNime chagale // -
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ [254] haMtumucchalU(la)khallAsu(?), pavisAmo aha maMsalolUhiM / cuNaNatthamAgaehiM, gahiyA bhAruMDapakkhIhiM / / jAmo jeNa suhaM ciya, suvaNNabhUmIe' to mae bhaNiyaM / 'mitta ! na juttamimaM jaM, kaMtAraM duggamaM jehiM // nitthariyA tA tesiM, chagalANa viNAsaNaM mahApAvaM / tamhA viramasu supurisa !, hiMsAbhAvassa eyassa' // teNa tao'haM bhaNio, - 'na tujjha saMtA ime ajA tAva / kiM ettha taM nivArasi ?', bhaNiUNa nijo hao teNa // bIo ya tao bhIo, dIharadiTThIe maM nivAreMtaM / so chagalo nijjhAyai, bhaNio ya mayA imaM aha so / / 'ettha ahaM asamattho, rakkheuM tujjha jIviuM(ya) chagala ! / jai puNa asthi maNaM tuha, tA saraNaM kuNasu dhamma' ti // iya evaM so bhaNio, paNao sIseNa majjhacalaNesu / mama vAreMtassa tao, so vi hao ruddadatteNa // so ya pasU saMviggo, mamovaeseNa gahiyanamukAro / pahaNiyametto teNaM, sahasA paMcattaNaM patto // kAUNa teNa bhatthaM, pavesio tattha'haM saha churIe / so bIyAe lINo, churiyasameo sabhatthAe / Amisaloe(he)Na tao, bhAruDavihaMgamehiM ukkhitto / keccirakAlAo ahaM, doNhaM aha jujjhamANANaM // pakkhINaM; sarasalile, aMbaramaggAo nivaDio jhatti / nIhariuM taM bhatthaM, phAleuM niyayachuriyAe / uttario taM salilaM, daTThaNaM pavvayaM samArUDho / tattha vi daTTaNa muNiM, kAussagatthamabhivaMde // tatto ya dhammalAbhaM, dAuM so muNivaro mamaM bhaNai / 'taM cArudatta ! katto, duggaMmi samAgao ettha ? // vijjAhareNa baddho, caMpAe mokkhio tae Asi / amiyagaI nAmeNaM, so'haM pacchA ya pavvaio // tumha sayAsAo tayA, ujjANAo ahaM samuppaio / aTThAvayaM apatto, khaNeNa AsAio sattU // caiUNa majjha kaMtaM, taM so aTThAvayaM pai ya NaTTho / nivaDaMtI gayaNAo, sA vi mayA jhatti saMpattA // patto ya niyaM nayaraM, kevaIyAo vi tattha kAlAo / rajje jaNaeNa ahaM, Thavio vayagahaNacitteNa //
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 255 ] cAraNasamaNA ya tarhi, hiraNNakuMbho ya suvaNNakuMbho ya / aMtevAsI tesiM, mama jaNao tattha saMjAo || majjha vi maNoramAe, bhajjAe sIhajarsa - varAhagIrvasuyA / vijayaseNAe~ jAyA, dhIyA gaMdhavvaseNa tti // dAUNaM vijjAo, rajjaM ca suyANa tesimaMtaMmi / cAraNasamaNANamahaM, pavvaio khAyakittINaM // eso ya kuMbhakaMTho, dIvo majjhami lavaNatoyassa / kakkoDago tti NAmaM, esa nago ettha dIvaMmi // vijjAharA ya devA, cAraNasamaNA ya taha ya mottUNa | na taraMti ihA''gaMtuM, sesA; kahamettha taM patto ? ' // eva bhaNiyaMmi teNaM, parivADIe mayA vi niyavasaNaM / AIo ghettUNaM, savvaM parisAhiyaM tassa // eyaMmi avasaraMmI, nahaMgaNAo samAgayA doNi / vijjAharanaravasabhA, rUveNaM amiyagaisarisA // aha vaMdio ya tehiM, amiyagaI muNivaro pahaTThehiM / rUveNa mayA nAyA, jahA suyA hoMti eyassa // bhaNiyA ya sAhuNA te, 'etto paNameha cArudattassa' / 'tAyatAo 'tti nAuM, te vi mamaM namiumuvaviTThA // eyaMmi avasaraMmI, pavaravimANaM suyare (sure) hiM kayasohaM / avainnaM gayaNAo, sahasA muNivarasayAsaMmi // avayariuM to devo, paNivaio majjha calaNajuyalaMmi / tatto payAhiNittA, muNivaicalaNesu paNivaio // vijjAharehiM aha so, bhaNio 'kiM suyaNu ! vaMkamAyariyaM?" deveNa vi te bhaNiyA, 'dhammAyario imo jeNa' // bhaNio ya tehiM aha so, 'dhammAyario suruttama ! jaso / taha sAhasu amha tumaM, paramaM koUhalaM ettha // bhaNiyaM ca teNa 'vANArasIe sulasA - subhaddanAmAo / Asi parivAiyAo, veyaMgasamatthakusalAo // savve vi tAhiM vAI, parAiyA Asi taMmi kAlaMmi / aha aNNayA diMDI, uvaTThio jaNNavakko ti // vAeNa teNa sulasA, parAiyA sayalajaNavayasamakkhaM / jAyA ya tassa aha sA, sayayaM sussUsaNaparA ya // vijaNe mayaNaparattA, saMlaggA cArujovvaNA tassa / so vi hu juvA mayamatto, kIlai sayayaM samaM tIe // -- - I
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ [256] ANNNNNNNNNNNNNNN nayarIe adUraMmI, kIlaMtANaM ca AsamapayaMmi / kAmAurANa doNha vi, uppaNNo teNa tIe~ suo / / caiUNa suyaM doNNi vi, pippalachAyAe Asu naTThAI / sulasAbhaiNIe imo, nAo bhaddAe vuttaMto // taM daTuM parimukkaM, bAlaM aha sA vi dukkhiyA jAyA / Dibhassa tassa vayaNe, pippalapippA kaha vi paDiyA // taM AsAemANo, daTuM bhaddAe bAlago gahio / guNanipphaNNaM NAmaM, tassa kayaM pippalAdo tti // tIe paDissayaMmI, kameNa so vaDDio saha kalAhiM / saMgovaMgo veo, paDhio aha pippalAeNa // jAo ya mahAvAI, tatto taM soumAgao teNa / vijio ya jaNNavakko, saha sulasAe jaNasamakkhaM // 'jAyamettujjhio jo, so tumhamimo suo'tti bhaddAe / bhaNie souM ruTTho, jaNayANaM pippalAo vi / / veyavayaNehiM tatto, 'piu-mAIyANa jAgakammeNaM / saggagamaNaM' ti vottuM, loyANaM saMcaDAvei / to piumeheNa piyA, mAyAmeheNa teNa mAyA vi / doNNi vi mahakiccheNaM, haNiyA jAgeNa vihiNA u // vaDDa(gga)linAmeNa tahiM, sIso'haM Asi pippalAyassa / kAUNa jAgapAvaM, taheta(tAhe?) duggaIsu hiMDittA / / TaMkaNavisae jAo, chagalo'NeNovaiTThadhammo'haM / ruddadatteNa nihao, sohammasuro tao jAo || teNeso dhammagurU, majhaM; tamhA imaM paNamiUNaM / paDhamaM ciya to sAhU, paNamAmi kimettha vivarIyaM ?' // tatto deveNa ahaM, bhaNio, - 'ihaloiyaM varaM kiM pi / maM ANavesu supurisa !, tuha saMpUremi jeNa'jja' // soUNa imaM devo, bhaNio vijjAharehiM hiDehiM / / 'amhaM pi cArudatto, jIviyasaMdAyago eso' // saMkheveNa ya kahiyaM, savvaM niyajaNayamokkhaNaM tehiM / / bhaNio ya mayA devo, - 'sumariyametto puNo ejja' // 'evaM'tti bhaNamANo, niyaThANaM takkhaNaM gao devo / niyamaMdiraMmi Nayare, nIo'haM pi ya muNisuehiM // aha te jaNaNIhi samaM, purao gaMdhavvaseNiyaM kAuM / pabhaNaMti mamaM hiTThA, 'nisuNasu' vijjAharA do vi //
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ [257] 'iha aNNayA kayAi, cAruNasamaNo samAgao ekko / jaNaeNa'mhaM saMpUiUNa so pucchio evaM // "bhayavaM ! mama dhUyAe, aNannarUvAe ko varo hohI ?" / muNiNuttaM - "harivaMse, vasudevo nAma kumaro''tti // tAeNa tao bhaNiyaM, - "bhayavaM ! tatthaTThiyassa neUNaM / vasudevassa maesA, dAyavvA ? kiM va so ehI ?" || aha sAhuNA vi bhaNiyaM, - "caMpAnayarIe seTThiputto tti / nAmeNa cArudatto, tuha jIviyadAyago atthi // jaiyA so iha ehI, taiyA teNeva aha samaM esA / peseyavvA kaNNA, bhaNiyavvo so imaM tattha / / jo gaMdhavve eyaM, nijjiNihI kaha vi; tassimA deyA" / iya bhaNiUNa muNI so, sahasA aiMsaNaM patto // esA vi kalAkusalA, jAyA niuNA ya taha ya gaMdhavve / pavvajjateNa'mhe, bhaNiyA bahuso ya jaNaeNaM // jaha - "cArudattahatthe, peseyavvA imA tahiM bAlA" / tamhA tumhehiM imA, neyavvA tAyavayaNeNa' // paTThivaNaMmi mayA aha, bhaNiUNaM tehiM pariyaNaM sayalaM / majjha gaMdhavvaseNA, samappiyA guruvibhUIe / taM nAuM gamaNama(kha)NaM, chagalagadevo vi varavimANeNa / gaMdhavvaseNasahiyaM, ANei maM puraM caMpaM // diNNAo majjha teNaM, suvaNNa-mANikka-mottiyANaM ca / dhaNa-vattha-hiraNNANa ya, koDAkoDIo bahuyAo / pecchAmi aha pahAe, savvatthaM mAulaM ca mAyaM ca / taha mittavaiM bhajjaM, vasaMtaseNaM ca taM gaNiyaM // vINAvaMdha(veNIbaMdha?) kAuM, ThiyA ya sa(sA?) tassa(ttha) majjha virahaMmi / sayaNA suyaNA mittA, samAgayA tattha savve vi // iya esA AIo, ghettUNaM, tujjha sAhiyA sayalA / ettha mayA uppattI, kumAra ! gaMdhavvaseNAe' // tatto pa(pU)ijjato, vasudevo tattha cArudatteNaM / ciTThai suhaMsuheNaM, sahio gaMdhavvaseNAe / aha aNNayA vasaMte, vasudevo kIlaNatthamujjANe / calio rahamArUDho, sahio gaMdhavvaseNAe / so picchai naccaMtaM, aNeyamAyaMgapariva(vu)DaM paMthe / niruvamarUvasameyaM, kaNNaM mAyaMgaveseNaM //
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ [258] NNNN do vi tao saviyAre, daTThaNIsAe sArahiM bhaNai / kuviya gaMdhavvaseNA, - 'lahu turae bhadda ! coehi' // aha so vi bhaNiyametto, coeUNaM varNami saMpatto / kIlittu tattha vivihaM, puNo vi nayarIe saMpattA // vasudevassa ya tatto, suhAsaNatthassa vuDDhamAyaMgI / tesiM mAyaMgANaM, majjhAo sapariyaNA''gaMtuM // dinnAsIsA dinnAsaNe muva(uva)visittu bhaNai - 'he kumara ! / sAhippaM(jjaM)taM summau, saMkheveNaM mayA kiM pi // nA''sI vilahaNa(vibhayaNa)kAle, Nami-viNamI teNa rajjalAbhatthaM / nikkhaMtosabhasAmi, sevaMti sapariyaNA pAse // tatto sAsaNakaMpo, devijuo samecca dharaNiMdo / vijjAo te dAuM, khayaravaI kuNai Nami-viNamI // tatto te nami-vinamI, dAUNa suyANa niyayarajjAI / usahaMte pavvaiuM, pattA ya sivaM vigayamohA // mAyaMgo NAma suo, namissa mottUNa tattha so rajjaM / pavvaiUNaM dhIro, devattaM so vi saMpatto // mAyaMgassa ya vaMse, saMkhAIesa naravarasaresa naravaisaesa / pahasiyaNAmo rAyA, saMjAo tassa'haM bhajjA // nAmeNa hiraNNavaI, mama putto atthi sIhadADho tti / taha dhIyA nIlajasA, naccaMtI jA tae diTThA // sA tuha rattA pariNasu', soumimaM jAyavo vi kayarAo / taM bhaNai - 'kahissAmo, ciMtittu puNo vi AyAe' // iya bhaNiyA sA vimaNA, savilakkhA niggayA imaM vottuM / 'taM vA'vi tattha gacchasi, ahaM va essaM na yANAmo' // aha aNNayA nidAhe, jalakIlaM kAu nibbharapasutto / gaMdhavvaseNasahio, bhUeNaM caMdavayaNeNaM // gADhaM ghettuM hatthe, bhaNio - 'uThaTTha' so vi taM souM / muTThIhiM tADamANo, veeNaM kaDDio kumaro / vaNibhavaNAo nIo, kameNa bI(cI)yAsamIvamaha jalaNaM / pecchai ya mahAghoraM, taM mAyaMgiM ca so tattha // 'he caMdavayaNa ! Agaccha, sAgayaM' tIe bhaNiyametto so / kumaraM paNamiUNaM, peo asaNIhUo // bhaNio ya vihasiUNaM, vasudevo tIe - 'ciMtiyaM taM ti / iNhi pi ettha ciMtasu, amha hiyaM gurUvaroheNa' //
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ [259] iya bhaNie sA bAlA, samAgayA sahiyaNeNa; sA tattha / bhaNiyA ya tIe - 'geNhasu, nIlajase ! piyayamamimaM taM' // aha sA vi khAmadehA, ghettuM vasudevakumaramuppaiyA / saha pariyaNeNa vaccai, tatto ya samuggao sUro // aha Aha hiraNNavaI, vasudevaM - 'he kumAra ! ejo sa(eso jo) / dIsai hirimaMtagiri, kalio mehappahavaNeNa // eyassa uvari sihare, cAraNagaNasevite paramaramme / aMgAragu tti nAme(mo), bhattIjo asaNivegassa // jalaNavegassa putto, taha vvi (taheva vi)malassa pottago eso / vijjAbhaTTho jAo, mahAbalo khayaranaranAho // puNaravi sAhai vijjaM, eso so ettha pavvae divve / bahuNA kAleNa imA, sijjhai vijjA puNo ruddhA // tumha uNa daMsaNeNaM, sijjhai sA Asu natthi saMdeho / tamhA dIsau eso, gaMtUNaM jAyavakumAra !' // 'didveNa alaM eeNa' jAyavo bhaNai tattha taM khayariM / aha veyaDDhe nIo, khaNeNa sivapavvayaM nayariM // tassujjANe ramme, vasudevaM jAyavaM paramahiTThA / saMcaliyA nIlajasA, mottuM mAyaMgiguNakaliyaM // tatto ya sIhadADhassa, rAiNo AgayA ya paDihArI / dAsI-dAsaparigayA, gahiuM pahANaM samAlahaNaM // NhaviUNa samAlahiuM, kumaro khayarehiM rahavarArUDho / saMpatto rAyaharaM, pariyario khayaravaMdehi // atthANatthaM daTuM, kAUNa siraMmi aMjaNI(lI) paNao / saurI taM naranAhaM, teNa vi abbhuTThiuM kumaro // paNamaMto ukkhitto, gahiUNaM niyakarahiM sirakamalaM / gauravio ya; pasatthe, digaMmi tatto ya kallANaM // saha kallAe vittaM, aNovamaM tattha jAyavavarassa / nIlajasAe saddhiM, so acchai bhogadullalio // aha ga(a) NNayA kayAi, souM kolAhalaM tao saurI / paDihAra paripucchai, - 'kiM eso kalayalAsaddo ?' // sA bhaNai - 'atthi nayaraM, sayaDamuhaM nAma ettha veyaDDhe / / nAmeNa nIlavaMto, nIlacchavI tattha naranAho // nIlaMjaNA ya dhayA. nIlakamAro ya tassa taNayAI / saMkeo saMjAo, kila tesiM bhAi-bhaiNINaM / /
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ [260] bAlattaNaMmi eso, 'kannA va sao vva tajjha ya mamaM vA / hohI dhuvamamhahiM, to kAyavvaM vivAhitaM' // nIlaMjaNA ya jAyA, bhajjA sA ettha sIhadADhassa / duhiyaM ca aha pasUyA, nIlajasaM nAma tuha bhajjaM // nIlassa ya uppanno, putto nAmeNa nIlakaMTho tti / nIlajasaM so varayai, nIlo niyasuyanimitteNa // rAyA ya sIhadADho, kayAi vijjAharehiM pariyario / etthAgayaM mahappaM, nAmeNa bihassaiM sAhuM / saMpUiUNa pucchai, - 'bhayavaM ! kannAe ko varo hohI?' / bhaNiyaM ca teNa maNiNA, - 'hohI bharahaddhasAmissa / piuNo esA bhajjA', iya bhaNiUNaM tao gao sAhU / paNhAvijjAhiM tuma, nAuM diNNA tao esA / / nIlA ya nIlakaMTho, vavahAreNaM samuTThiyA ettha / eso rolo tesiM, ca NijjiyA te gayA ahuNA' // tatto ya sarayakAle, patte hirimaMtapavvae khayarA / vijjosahigahaNatthaM, caliyA savve vi niyamatthA // aha taM nIlajasaM so, pabhaNai hasiUNa jAyavo - 'tujjha / sIso havAmi ahayaM, suMdari ! vijjApayANatthaM' // 'evaM'ti sA vi bhaNiuM, uppaiyA jAyavaM ca gahiUNaM / hirimaMtanagaM pattA, tattha vi kumaro ramiukAmo / tIe vi tassa bhAvaM, nAuM kayalIharaM viuvvittA / sarasamairaM pibittA, dohiM vi surayaM samADhattaM // tatto nIlajasAe, mayavasaghummaMtaloyaNajayA(lA)e / navapAuse vva diTTho, moro bhaNio ya to saurI // 'geNheNaM mama heDaM, cittaMgaM nAma barahiNaM divvaM / / juvaINa kIlaNatthaM, nayaraM nemo imaM jeNa' // vasudeveNaM bhaNiyA, - 'na ettha kAle karAviyA(?) morA / hoMti pie ! tA geNhasu, taM ceva' gayA ya sA tatto // pattaM ca taM tao so, moro AroviuM nie khaMdhe / uppaio AyAse, daTThaNeyaM tao saurI // sihimagge saMlaggo, dhAvamANo ya rannamajjhami / aDDaviyaDDo pecchai, mayajUhaM tattha supasatthaM / taM sauNaM maNNaMto, daTuM gAvIo goulaM patto / rayaNIe ettha vasio, mahio 'devo'tti govIhiM /
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ [261] ghosAo paccUse, uTheuM dAhiNadisAbhimuhaM / saMcalio so saurI, giritaDagAmaM tao patto // suNiUNa veyaghosaM, tattha so mAhaNANa; diyamekkaM / pucchai - "kiM AyayaNe, veyaM hiTThA parosaMti ?' // so bhaNai - 'suNa nimittaM, rAmaNakAlaMmi jAgasaMbaMdhe / dei divAyarakhayaro, niyadhIyaM paramakallANaM // nArayarisissa tuTTho, tesiM vaMse diya(o)'tthi suradevo / tassa ya khattiNimahilA, tesiM dhIyA u somasirI / / saMgovaMge vee, kusalA''iTThA ya diyakalAre(karAle)Na / nemittaeNi-'maM jo, jiNihI vee sa pariNehI' // teNeme vippA kiva(ra), miliyA mehAviNo payatteNa / tIe jayatthametthaM, veyaM ghosaMti rayaNidivaM' // soumeyaM ca bhaNiyaM, vasudeveNaM - 'viyakkhaNo vee / ko ettha ?' teNa bhaNiyaM, - 'vippo kila baMbhadatto'tti // mAhaNavesaM kAuM, somasirIlAhalaMpaDo saurI / gaMtUNa baMbhadattaM, pabhaNai aha mahuravAyAe / 'goyamagotto NAmeNa khaMdilo mAhaNo tava sayAse / paDhiumicchAmi veyaM', teNuttaM - 'paDhasu' paDhio ya // to somasiri jiNiuM, pariNei; jA kayAi jAi ujjANe / tatthidajAlieNaM, daTuM dieNiMdasammeNaM / / 'bhAyA'si me' tta(tti) vottuM, bhaNio - 'kiM te karemi ?'; saurI vi / taM jaNajaNiyaM daTuM, maNamohaNamaMtamicchaMto // bhaNai - 'me [ma]Namoha[Na] maMtaM, dehi'; dio bhaNai - 'geNha kiMtu imo / saMjhADhatto sijjhai, sUruggameNa bahuvaggo(viggho)' // to bhaNai diyaM saurI, 'desaMtario tti me atthi na sahAo' / bhaNai dio - 'te ahaM ciya, hohaM bhAyara ! sahAo vi / / taha vaNamAlA bhajjA, bhalihImA me sahAyagA savvaM / tuha deyarassa kiccaM, tA maMtaM giNha niccito' // gahiyamaMtaM ca sauriM, pUAivihANao javAveMto / harai dio siviyAe, tahA vi saurI jahe' so so // ghoruvasaggo jAo', ciMtittu javei maMtamegaggo / sUruggame ya nAuM, jhuTuM ti jhaDatti siviyAo / lhasiuM naTTho tesiM, dhAvaMtANaM piTThao sigyo / to diNasese patto, taNasosagasaNNivesaMmi //
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ [262] saMto nisAe sutto, tatthA''yayaNami so narAdeNa / jaggAvio tti jAyaM, jujjhaM saha teNa se ghoraM // kara-pAyanivAehi ya, muTThipahArehiM tADiuM gADhaM / aha sauriNA narAdo, saMjamio pottabaMdheNa // bhUmIe nihoDeuM, khaNeNa viNivAio puNo teNa / viNivAiyaM narAdaM. daheM loo pahAyaMmi // hariseNa nibbharaMgo(gA), rahami AroviUNa taM sauriM / mahayA tUraraveNaM, kIraMteNaM sahAmajjhe // neUNa pUiUNa ya, kaNNANa sayAI paMca Dhoei / sorI vi nivAreuM, kannAo; bhaNai taM loyaM // 'ko eso paruso u?'. aha bhaNiyaM tANa tattha ekkeNaM / kaMcaNapuNaM(raM )mi Nayare, jiyasattU AsI naranAho // sodAso tassa suo, payaIe pisiyabhoyaNAsatto / teNa nariMdeNa abhayaM, diNNaM jaMtUNa niyadese // vinnavio ya sueNaM, - 'diNe diNe ekkabarahiNamaeNaM / maMseNa pasAo me, kIrau' teNA'vi paDivaNNaM // vaMsagiripavvayAo, ekkekkaM barahiNaM tao tattha / paidiyahaM uvagappai, ANAveUNa sUyAro // majjAreNa'vahario, aNNaMmi diNaMmi kappiyamayUro / mayasisumaMsaM gahiuM, bhIeNa samAriyaM tatto / taM maMsaM soAso, sUyAraM bhaNai vimhio bhottuM / 'kaha evaM sussAyaM, kahasu mamaM annahA'vassaM // mAremi tumaM' bhIo, savvaM sAhei avitahaM tassa / sUyAro sabbhAvaM, mayUraavaharaNamAIyaM // soAso parituTTho, pUeuM bhaNai tattha sUyAraM / 'barahiNamaMseNa alaM, mANusamaMsaM imaM cAru / tamhA paidivasaM mama, tayA imaM ettha maMsa kariyavvaM' / iya bhaNiUNa sayaM so, DiMbhe avaharai nittiso / jaNaviNNatteNa tao, kaha vi purisehiM taM kaleUNaM / soAsaM naranAho, nivvisayaM kuNai saMnaddho // so vi naranAhabhIo, soAso ettha visayapaccaMte / duggaM samassiUNaM, uvaddavaM kuNai iha visae // gahiyagadAuhahattho, paidiyahaM paMca-satta-daha maNue / mArettu ettha dese, gacchai so pavvayaM duggaM /
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ [263] daha-satta-paMca gAmA, vi miliUNa nivasiyA dese / jassa bhaeNaM so ajja, mArio ettha tumhehiM' // bhaNiuM cemaM tehiM, saurI pUjittu puvvakannAo / pariNAvio; nisAe, vasiUNa gao ayalagAmaM // mittasiriM nAmeNaM, rUvavaI tattha satthavAhassa / duhiyaM lahiuM pariNai, nemittiyasUio saurI // aha veyasAmanayare, gacchaMto jAyavo pahe daTuM / vaNamAlAe kaMThe, gahio so 'devaro' bhaNiuM / / gehaM neUNa tao, piuNo ya niveio ruyaMtIe / 'eso so vasudevo, samAgao devaro tAya !' // so 'sAgayaM' ti bhaNiuM, sAhai saurissa ettha naranAho / nAmeNa asthi kavilo, taNayA kavilA ya aha tassa / / nemittieNa tIe, puhaivaI iha varo samAiTTho / kahiyaM ca - 'giritaDaMmI, ciTThai kila saMpayaM gAme // so kila phuliMgavayaNaM, assaM damihi tti paccao eso' / iya bhaNie paTThavio, niveNimo majjha nA(jA)mAU / iMdasammo tti nAmaM, mahiMdajAlI tuhA''NaNanimittaM / teNa ya bahudivasehiM, patteNa ajjeha kahiyamimaM // 'jatteNA''NaMteNa vi, chaleNa naTTho amha kaha vi vasudevo' / saMpai damasu tamAsaM', damei; to ve(beM)ti rAyaM te // rannA vi gauravittA, kavilaM pariNAvio a; kIlei / tattheva sAlaeNaM, saha asumaMteNa vasudevo // kavilAe suyaM kavilaM, jaNei aha devasacchahaM pavaraM / aha aNNayA ya hatthI, ANIo vAribaMdheNaM // taM ArUDho saurI, uppaio so vi kuMjaro gayaNe / dUraM avaharieNaM, pahao so muTThiNA aMse // jAo ya nIlakaMTho, saranIre nivaDio ya vasudevo / uttariuM taM raNaM, bhamamANo sAlaguhanayare // patto; abhaggaseNo, ya tattha NAmeNa naravaI atthi / dhaNuveyaM sikkhAvai, vihIe aha jAyavo taM pi // evaM ca sAhiyaMmI, kaNNaM paumAvaI kumArassa / dei narA(re)so tuTTho, tIe samaM so vi varabhoe // jA cii bhaMjato, saMpatto tAva aMsamaMto so / kavilAe niyabhAyA, Thio ya so jAyavasameo /
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ [264] jayapurasAmI rAyA, abhaggaseNassa jeTThamiya bhAyA / so aNNayA virohe, sannahiuM Agao tattha // nAmeNa mehaseNo, jAyaM jujjhaM ca tANa doNhaM pi / jiNiuM taM vasudevo, dhUyaM tassA''saseNaM ti // lahiuM bhaddilaNayaraM, sahaM'sumaMteNa jAyavo patto / ajja kaNiTTho da(di)yaro, vasudevo ajja jeTTho tti / mAyAe nAmAI, kAUNa ya aNNayA ya puMDassa / ranno duhiyA puMDA, sA'diTThosahipabhAveNa // naravaiveseNa tahiM, salaliyagoTThIe parigayA; rajjaM / kuNamANI aha diTThA, jaduNA nAyA jahA mahilA // tatto taM pariNeuM, jaNayai aha tIe puMDanaranAhaM / aMgArageNa hario, tao vi kalahaMsachalaNAe / gaMgAjale ya khitto, tattha pahAyaMmi pecchae nayaraM / ilavaddhaNaM ti nAmaM, tatto so taMmi nayaraMmi // dahraNa satthavAhaM, uvaviThaM AvaNaMmi; uvaviThTho / tassA''saNaAsaNNe, aNunAo satthavAheNa // hemassa sayasahassaM, tassa pahAveNa negameNA'vi / loNaM(lAheNaM) saMpattaM, mahappabhAvo tao kaliuM / karamauli kAUNaM, vaNiNA jAyavo so imaM bhaNio / 'kuNaha pasAyaM sAmiya !, vaccAmo niyagharaM teNa' // tatto kaMcaNaghaTThipU(ghaDie), rahami AroviUNa vasudevaM / neUNa niyaM gehaM, niyadhUyaM dei hariseNa // rayaNavaI nAmeNaM, nArIrayaNaM aNovamaM tassa / devo vva so vi divve, bhuMjai bhoe samaM tIe / iMdamahe saMjAe, sasureNa samaM mahApure nayare / / pavararahaM ArUDho, saMpatto pamuio saurI // tassa bahiM daTThaNaM, surabhavaNanihA, jaNAulA rammA / pAsAyA so sasuraM, pabhaNai - 'kiM bIyapurameyaM ?' // so bhaNai - 'somaseNassa, rAiNo atthi dAriyA pavarA / somasirI nAmeNaM, somamuhI somakaMtI ya // tIe sayaMvaratthaM, pAsAyA kAriyA ime ittha / abbhAhiyA nariMdA, avarU(avaDU) jAyA ya sA kaNNA // tatto visajjiyA te, niva'tti sasureNa sAhie; pattA / taM iMdakeuThANaM, paNivaiyA do vi iMdassa //
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 265 ] eyaMmi avasaraMmI, naravaiaMteuraM samAyAyaM / pUettu iMdakeDaM, caliyaM ca puNo vi gehaMmi // etthaMtaraMmi hatthI, buddho kuddho jaNaM viNAsaMto / khaMkheriuM pavatto, bhaMjittu rahe avarohassa // gahiUNa kareNekkaM, rAyakumAriM rahAo so hatthI / saraNaM maggemANI(Ni), nivADae mahiyale ruTTho // daTThUNa jAyavo taM, vegeNuddhAio ohuttaM / so vi karI taM mottuM, jAyavahuttaM tao calio // aha jAyavo vi dakkho, cakkAiddhaM taM kariM tattha / bhAmei puMchagahiyaM kareNa haMtuM kaDipaesaM // parisamiUNa gayaM taM, tao so jAyavo gahiyakanno / pAsAyaMmi paviTTho, parimohiyakuMjaro sahasA // vasudevo vi ya bhavaNe, kaNNaM ThaviUNa tattha pavaNeNa / AsAsai kaMpaMtaM, lahiUNa ceyaNaM sA vi // nIsasiUNa sabAhaM, geNhai lajjeNa yA'viyasiUNaM / vatthassa aMgu (ca) leyaM, saurikarAo pamoeNaM // dhAIo ya amacco, duvArapAlo ya geNhiuM tAhe / sauriMmi niggayaMmI, kannaM aMteuraM niti // vasudevo vi sasasuro, AgaMtuM sasura - mAulajaNeNa / nIo ya rahavareNaM, kuberasacchAhabhavaNaMmi // NhAya-jimio-vilitto, savvAlaMkArabhUsio tattha / jAva'cchai paDihArI, samAgayA tAva naravaiNo // jayasaddAsIvAyaM, dAUNaM jAyavassa sA IsiM / viyasaMtavayaNakamalA, kayaMjalI mahuravANIe // bhaNai vasudeva' meso, tumhehiM somadattanaranAho / vinnAo cciya devI, eyassa ya punnacaMdo (dA) ti // jeTTho ya tIe putto, nAmaM bhUrissaho ya balakalio / somasirI iva somA, somasirI kaNNagA dhUyA // piuNA ya tIe dinno, sayaMvaro AgayA ya naranAhA / bala-bhUya (rUva) - kaMtikaliyA, nAnAvihadesajA savve // somasirI vi ya pecchai, pAsAyatalaTThiyA samujjoyaM / savvANasAhunANo (Ne), tiyasANa samAgayAttha // soyavihurA ya tatto, mucchAvasamuvagayA imA bAlA / taM diyahaM pai kAuM, ThiyA ya mUNavvayaM gahiuM //
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ [266] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN to pahAi na sA bhuMjai, na sevai gaMdha-malla-taMbolaM / na ya kuNai samAlahaNaM, ciTThai niccapi mUNeNa // bhaNiyA ya mae - "vacche ! kahasu mamaM kAraNaM imaM kiMci / jaM joiNi vva jAyA, iNhi mUNivvayaM gahiuM ?" // bhaNiyaM ca tIe - "aMbe !, saccaM iha atthi kAraNaM kiMci / pucchaMtassa ya taM puNa, kahiyavvaM iha nisAmeha / / kappaMmi mahAsukke, devo deviMdasacchaho Asi / sakkasamo teNa samaM, bhuttA bhoyA mae Asi / / so ya kayAi mae saha, dIvesu jAi devajattatthaM / niyayavimANAbhimuhaM, calio ya cuo tao sahasA // tatto ya soyavihurA, bhamiUNaM tihuaNaM paiduhattA / pecchAmi jaMbudIve, kuruMmi do muNivare nANI / / 'kattha gao mama nAho ?', bhaNiyA ya 'mayA samAgamo kaiyA ?' / 'kattha ya taM pecchissaM ?', tatto te muNivarA Aha // 'so caviuM saMjAo, bharahaMmi narIsaro harikulaMmi / taM pi ya caviuM hohisi, rAyakule dAriyA devi ! // tattha ya sakkamahe so, rakkheuM kuMjarAo taM dhIye ! / hohI puNaravi bhattA', iha bhaNie te mayA namiuM / / pUyA jiNiMdabhavaNe, vihiyA pavarA parAe bhattIe / tatto caviuM jAyA, ettha ahaM puvvakammehiM // devujjoyaM daTuM, savvANajaissa nANamahimAe / jAyaM jAIsaraNaM, varemi teNa; avi no aNNaM // iya moNakAraNaM mama", eyaM souM mayA vi rAyassa / siTuM naravaiNA vi ya, visajjiyA te mahIpAlA // maM(jaM) muNivarANa vayaNaM, ghaDamANaM ajja naravariMdeNa / kuMjaravimoyaNeNaM, nAuM tuha pesiyA pAse' // iya jAyavassa kahie, paDihArIe tao ya vihipuvvaM / vittaM pANiggahaNaM, somasirI-jAyavANaM ca / / aha aNNayA ya saurI, suttaviuddho na pecchae daiyaM / sogeNa tao ruio, kaluNaM soUNa ya ruyaMtaM // aisaMbhameNa tAhe, rAyakulaM dutthiyaM samAyAyaM / rAyA devIo vi ya, ora(ru)NNamuhAo jAyAo // taiyadivasaMmi diTThA, uvavaNaparisaMThiyA kaha vi teNa / parimuio taM daTuM, sahasA aha jAyavo tattha //
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 267 ] bhaNiyA ya tao teNaM, 'kiM eyaM sAhasaM kayaM daie ! ? | jaM avahAreNa(avarAheNa) viNA mama, kuviyA taMmi (taM me) parAyacchi' (parA asthi) ! | bhaNiyaM ca tIe 'piyayama !, tumha kae icchio mayA ko vi / niyamaviseso teNaM, ThiyA ya mUNavvae tattha // saMpai puNa pariNayaNaM, devayamimamacciraM kuNasu taM me / jeNujjamaNaM pujjai', taM suNiuM kuNai taha saurI // 'devasesa'tti vottuM, to tIe pAiUNa bahumairaM / matteNa samaM vihiyaM, raisokkhamauvvarasakaliyaM // tatto samameIe, vasudevo suraiUNa rayaNIe / suto puNo viddho, pecchai taM aNNarUveNaM // bhaNiyA ya sA viruddhA, teNa ' tumaM kA'si ? paumadalanayaNe !' / tIe bhaNiyaM 'nisuNaha, veyaDDo atthi ettha nago // nayaraM ca suvaNNAbhaM, dAhiNaseDhIe tattha naranAho / - cittaMgo nAmeNaM, aMgAravaI ya se bhajjA // mANasavego putto, tesiM dhUyA ya vegavaI nAmaM / dAuM suyassa rajjaM, pu(pa) vvaio aNNayA rAyA // vegavaI puNa sA'haM, paccakkhA gayaNacAriNI sAmi ! | bhajjA ya tumha teNaM, avahariyA bhAuNA majjha // bhaNiyA ya ahaM teNaM, " somasiriM bhaNasu ettha taha kaha vi / jaha na vivajjai muddhA, ramai ya maM jaha ya pasiUNaM" // bhaNiyA ya mayA necchai, sA tumha guNesu gADhamaNurattA / sahibhAvaM ca gayA mama, bhaNiyA ya ahaM tao tI // 'ANasu sahi ! mama daiyaM', ettheva samAgayA ya teNA'haM // daThThe ca tumha rUvaM, viddhA'haM kAmabANehiM || tumha daiyAe rUvaM, kAUNa tumaM ca ettha pariNIo' / aha daTThUNa pahAe, vegavaI vimhio loo // vasudevANumaNa ya, naravaipamuhANa somasiriharaNaM / vegavaIe kahiyaM, niyamAgamaNaM ca savvesiM // surayapasaMgANaMtara, nIsahasutto ya jAyavo muNiuM / avahario annadiNe, mANasavegeNa rayaNI // nAUNa jAyaveNa ya, pahao so muTThiNA gayaNagAmI / mukko ya teNa paDio, gaMgAsalilaMmi gayaNAo // caMDavego (gA) bhihANo, khayaro vijjaM ca taMmi sAhei / vijjAe siddhiheU, paDio so tassa khaMdhaM // --
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 268 ] bhaNio ya teNa saurI, 'siddhA me ettha tuha pahAveNa / vijjA; tA varasa (su) varaM', bhaNio so [jA] yaveNA'vi // 'mama gayaNaMgaNagamaNaM, vijjaM taM desu' teNa vi aviggho (gghaM) / vijjA vihiNA diNNA, so vi ya taM kaNakhaladuvAre // jhAei jAva muio, khayaraMmi (gayaNaMmi ? ) [ tattheva ] AgayA tAva / mayaNavegAbhihANA, vijjuppahakhayararAyasuyA // -- tIe ya pamoeuM, aNuguNa - rUya- lakkhaNajuyAe / ukkhiviDaM veyaDDhe, nIo vijjAbaleNaM so || mottUNaM ujjANe, gayA ya sA puravaraM amiyadhAraM / kisalayakusumatthuraNe, kAUNaM jAyavaM hiTThA / / tatto pahAyasamae, samAgayA tiyasasacchahA tiNi / purisA namiuM sauriM, uvaviTThA dharaNivIDhaMmi // dahimuhanAmo ego, bIo nAmeNa daMDavego tti / taio a caMDavego, vijjAyario a so tassa // tayaNaMtaraM ca tesiM, gayaNaM vijjAharehiM paDipunnaM / nIo ya rahavareNaM, nayaraM so tehiM muiehiM // kannA ya mayaNavegA, mayaNassa rai vva rUviNI tassa / dinnA suhaMmi divase, sA tuTTheNaM dahimuheNaM // aha tIe so saurI, guNehiM AvajjiUNa varamegaM / mannAvio mahappA, teNa vi muieNa so dinno || aha annayA kayAI, pariyario baMdhu - sayaNa - bhAIhiM / vinnavai dahimuho taM, harivaMsasamubbhavaM tattha // 'tubbhehiM varo diNNo, kumAra ! kila ettha mayaNavegAe / tassa nisAmaha atthaM, sAhijjaMtaM mae ehi // rajjatthamusabhasAmiM, seveMso (to) tUsiUNa khayarIso / dAhiNaseDhIe purA, dharaNiMdeNaM namI vihio || tapputto polattho, tavvaMse mehavAhaNo rAyA / jAo ariMjayanayare, dhIyA tassa'tthi paumasirI // sAhUhiM samAiTThA, itthIrayaNaM ca cakkiNo kila sA / divitilayanayarasAmI, maggai taM vajjapANi ti // tassa ya na dei rAyA, jAyaM jujjhaM ca tANa donhaM pi / tassa bhaeNaM rAyA, samAgao ettha so nayare // sAhussa taMmi samae, uppaNNaM kevalaM varaM nANaM / hiTThehiM suravarehiM, kevalimahimA kayA tatto //
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ [269] NNNNNN to mehavAhaNanivo, viNiggao tassa vaMdaNanimittaM / bhaNio ya teNa bhayavaM, - "dhUyA deyA mae kassa ?" // kevaliNA vi ya bhaNiyaM, - "risahasuo Asi bharahalahubhAyA / kurukhette kururAyA, tassa ya vaMse subhUmo tto // parasurAmassa sattU, vaTuMto tAvasAsame chaNNo / ciTThai cakkI; deyA, niyaduhiyA tassimA tumae" // to mehavAhaNanivo, subhUmapAsaMmi jAi taM souM / parasurAmAbhighAe, sannijjhaM tassa so kAuM // paumasiriM pariNAvai, subhUmacakkI vi laddhajayapasaro / tuTTho taM khayarIsaM, kuNai tao tassa vaMsaMmi // jAo kameNa khayaro, vIsaggIvo tti tassa do bhajjA / paDhamA ya devavanniNi, bIyA uNa kekkasI nAma // somo jamo ya varuNo, vaisamaNo devavaNNiNIe suyA / iyarAe kuMbhayanno, dahagIva-vihIsaNA taha ya // soma-jamAIhi ya te, dahagIvAI viNijjiyA samare / caliyaMmi guruvirohe, tatto caiUNa veyaDhe / / ramme suvelasihare, sabalA ya savAhaNA saha jaNeNaM / gaMtUNa puri laMka, samuddamajjhe nivesaMti // dahagIveNa ya tatto, nieNa ruhireNa sAhaNaM kAuM / vijjAo rAmiyAo, rAmaNanAmo tao nAo // jiNiuM jama-vesamaNe, varuNappamuhe ya khayaranaranAhe / jAo mahappabhAvo, vijjAharacakkavaTTi tti // laMkAhivassa tao, rAyA vijjAharo mao nAma / nArIrayaNaM pavaraM, duhiyaM maMdoyariM dei // cAraNasamaNeNaM so, bhaNio ya dasANaNo - "paDhamagabbho / eyAe jo hohI, so tuha khayakAraNaM ettha // maMdoyarIe tatto. jAyA kaNNA ya thoyakAleNaM / sA rayaNIeN maeNaM, kAuM maMjUsamajhami // ma(mi)hilAe nayarIe, sajjijjaMtIe jannabhUmIe / kila sA tattha nihittA, uddhariyA laMgalaggeNaM / / kahiyA jaNayassa tao, sIyAnAmeNaM tattha vikkhAyA / jaNayaduhiyattaNeNa ya, ettha pasiddhA juNo(jaNe) jAyA / airUviNi tti kaliuM, jaNaeNaM sayavaMro kao tIe / etto ya aojjhAe, ikkhAgakulubbhavo rAyA /
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 270 ] dasarahanAmo tassa ya, kosala taha kegaI sumittAya / bhajjA u tANa puttA, [ rA ]mo nArAyaNo bharaho || gahio ya sayaMvaraMmI, rAmo sIyAe; sesayANaM ca / jaNaeNa kumArANaM, dinnAo pavaraduhiyAo // rajjAhiseyakAle, rAmassa ya dasaraho u kegaIe / bhaNio diNNavareNaM, dijjau bharahassimaM rajjaM // dinnaMmi sIyasahiyA, vaNavAsaM rAma-lakkhaNA pattA / suppanahIsaMbaMdhe, nihao kharadUsaNo tehiM || puttavahajAyarosA, suppanahI rAmaNassa sAhei / niyabhAuyassa gaMtuM, sIyArUvaM raisaricchaM | mArIiNA vi rAmo, AgaMtuM rAmaNassa vayaNeNaM / lohaviUNaM nIo, dUraM kAUNa migarUvaM // rAmeNa tao kaliuM, "na esa hariNo "tti niddayaM pahao / bhaNiyaM ca maraMteNaM, 'lakkhaNa ! paritAyasu mamaM " ti // aha lakkhaNo vi rAmaM taM kaliuM dhAvio ohutaM / dasagIveNa ya sIyA, avahariyA taMmi patthAve // - -- "4 kahiyaM jar3AuNA vi ya, 'aha hariyA rAmaNeNa sIya "tti // dahavayaNassa ya uvariM, kiMkiMdhiuraM gao rAmo // vAlI - suggIvANa ya, doNha vi bhAINa tattha kiM / itthIkajje caliyaM, viNijjio vAliNA iyaro || haNuyaMta - jaMbavehi ya, sahio dugge samassio tatto / suggIvo; saMpattA, lakkhaNa-rAmA vi to tattha / / suggIveNa yadiTThA, gaMtUNaM sAhio niyavaroho / saMgAme saMjAe, rAmeNa ya mArio vAlI // tatto suggIveNaM, laMkAe pesio ya haNuyaMto / daNa so vi sIyaM, samAgao sAhae vattaM // vAnarabhaDehiM sahio, suggIvo lakkhaNo ya rAmo ya / AyAseNaM sahasA, laMkAnayarIe saMpattA | dasagIvo ya na jAhe, vaTTai vayaNe vihIsaNAINaM / lakkhaNa-rAmANa tao, gaMtUNa vihIsaNo milio // jAyaM ca mahAjujjhaM, doNha vi seNNANa aimahAghoraM / vAnara- rakkhasayANa, naccaMtakabaMdhapecchaNayaM // lakkhaNa-rAmehiM tao, dahagIvo sayaNa- baMdhavasameo / sabhaDo ya saparivAro, viNAsio tattha saMgAme //
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ [271] lakkhaNa-rAmA ya tahA, jAyA jaha vAsudeva-baladevA / vijjAharANa sAmI, Thavio ya vihIsaNo tehiM // tatto ariMjayapuraM, laMkaM mottUNa Agao so vi / tattha vihIsaNarAyA, jAo aha tassa vaMsaMmi // saMkhAIesu narAhivesu iha aigaesu guNanilao / nAmeNa vijja(jju )vego, jaNao so amha savvesi / / aha aNNayA ya sAhU, samAgao vaMdiUNa naravaiNA / bhaNio - "mama duhiyAe, ko bhattA mayaNavegAe // hohi ?"tti sAhuNA vi ya, bhaNiyaM - "harivaMsaseubhUyANaM / bala-kesavANa piuNo, hohI bhajjA imA rAya !" // bhaNiyaM narAhiveNaM, - "nAyavvo so paNo kaha amhehiM ?" / muNiNA bhaNiyaM - "nisuNaha, jaha najjai so suheNeva // vijjaM sAhemANassa, caMDavegassa gaMgasalilaMmi / rayaNIe jo khaMdhe, nivaDijjA taM muNijjAhi" // bhaNiUNa imaM sAhU, gao; aha atthi naravaI payaTTho(payaMDo?) / divitilayanayarasAmI, tiseharo nAma veyaDDe / / suppaganAmo ya suo, suppanahIbhAriyAe saMjAo / suppagakaeNa maggai, kaNNaM so mayaNavegaM ti // amha jaNao vi eyaM, na dei tesiM tao puNo teNa / baddho iha AgaMtuM, so jaNao amha saMgAme / / amhe vi ettha naTThA, paDio khaMdhami caMDavegassa / taM ca tao ANIo, iha nayare amha bhaiNIe // to piumo(me)llAvaNiyaM, hiyae dhariUNa mayaNavegAe / mannAvio varaM jaM, tasseso sAmi ! paramattho // diNNAiM subhUmeNa ya, iha amha puvvANa jAiM satthAI / maMtasahiyAiM taiyA, gahiyavvAiM tume tAI' // iya bhaNiuM suhadivase, vijjAo dei dahimuho tassa / sasurassa moyaNatthaM, saurI vi ya sAhae tAo // etto ya mayaNavegaM, tiseharo bhUmigoyaravidiNNaM / suNiUNa maummatto, samAgao caMDavegapuraM // aha takkhaNeNa tehiM vi, gayaNaMgaNagamaNaturayasaMjuttaM / saurissa da(a)himuhajuyaM, suvaNNatubaM rahaM diNNaM // saurI vi taMmi caDio, mahApabaMdheNa jujjhiuM vivihaM / bANehiM chiNNasIsaM, tiseharaM pADai mahIe /
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ [272] taMmi hae sesabalaM, naTuM; gaMtUNa te vi divitilae / gahiUNa vijjuvegaM, samAgayA caMDavegapuraM // saurI vi tattha bhoe, bhuMjato jaNai mayaNavegAe / nAmeNa aNAhiTiM, devakumArovamaM puttaM // tatto kayAi nIo, vasudevo devajattaka[ra]NatthaM / khayarehiM sakalatto, paloyae tattha bahuko9 / / evaM ca vihiyajattA, niyaniyaThANesu te gayA khayarA / vasudevo vi ya patto, caMDapure; so ya kelIe / pariyaNamajjhe vAharai, vegavainAmAo mayaNavegaM / souM cemaM kuviyA, taM mottuM pavisai pure sA // etthaMtare avahario. sappanahIe viNAsaNanimittaM / vasudevo caMDapure, jaNiyapalIvaNiyavasaNAe / nimmaviyamayaNavegArUvAe dAhiNeNa paMtIe / bhinnassa mANakAraNa(?)-vaseNa mukko ya gayaNAo // rAyagihapurAsaNNaM, khaM(kha)DagaMje nivaDio ya vasudevo / jaNavai(ya)jaNeNa nisuNai, gAijjaMtaM jarAsaMdhaM / daTThaNa ya rAyagihaM, samAgao jAyavo nayaramajjhe / nijjiNai tattha koDiM, jUeNaM pavarakaNayassa // atthINaM sA diNNA, saMjamiUNaM nivAlayaM nIo / rAyabhaDe so pucchai, - "viNA'varAheNa kiM kuviyA ?' // te vi sAhati - 'kahiyaM, keNA'vi nimittieNa - jo kallaM / nijjiNiUNaM koDiM, parimuio dejja loyANaM // tassa taNayAo naravai !, tuha maccU; natthi ettha saMdeho / teNa tumaM mArijjasi, naravaiANAe he duTTha !' // iya bhaNiuM bhatthAe, pakkhiviya jaNApavAyarakkhatthaM / pacchaNNaM haMtumaNA, viNiggayA rAyaANAe // AroiUNa sele, vasudeve(vaM); te bhaNaMti - 'jaM eso / hammai nirAvarAho, taM daiva ! na tujjha juttamiNaM / / bhaNiUNevaM khitto, pavvayasiharAo chiNNaTaMkAo / vegavaIdhAIe, gahio gayaNe ya nivaDato // nijjaMto pariciMtai, so tIe - 'nUNa cArudatto vva / nijjAmi ahaM katthai, gahio bhAruDapakkhIhiM / hA ! visayAsattANaM, jaMtUNaM kevalaM mahAdukkhaM' / iya ciMtaMto Thavio, pavvayasiharaMmi so tIe /
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ [273] pecchai ya puvvadiDhe, muccaMto tattha vegavaIcalaNe / bhatthAe nIhario, niyai ruyaMtiM ca vegavaI(iM) / 'hA ajjautta ! hA daiya !, nAha ! patto'si kaha tumaM vasaNaM ?' / iya bhaNamANI teNa vi, avagUDhA dohiM vi karehiM // sA vi gahiUNa kaMThaM, paiNo dukkheNa roiyA gADhaM / bhaNiyA ya vasudeveNa - "ettha tayA kaha ahaM patto?' // sA iMdIvaranayaNA, ruyamANI sAhiuM samADhattA / 'deva ! tayA sayaNIe, tumaM na pecchAmi paDibuddhA // akkaMdiuM pavattaM, sayalaM aMteuraM saparivAraM // dAsI-dAsagaNajuyaM, maM daTuM tattha ruyamANi // vijjAe tao kahiyaM, tuha haraNaM udayamajjhapaDaNaM ca / tatto paraM na nAyaM, sAmiya ! jaM kiMci tuha vittaM // ciMtAmi NUNa kassai, jaiNo pAsaMmi mama pio vasai / tassa ya tavappabhAvo, jaM vijjAo na sAhiti // tatto ya soyavihurA, bAhAvilaloyaNA ya ruyamANI / patthivavayaNeNa ThiyA, tumhAgamaNaM paDikkhaMtI // jAyA ya saukkaMThA, tuhadaMsaNaloluyA ahaM deva ! / puccha(cchi)ya nivaM sadhAI, niggayA aNNayA sigcha / diTTho ya bhamaMtIe, bhArahakhettaMmi devajattAe / ettha mayA taM pAse, khayarIe mayaNavegAe // tatto ciya saMpattu(tte), tumaMmi nayare suhaTThie deva ! / pairikkaM icchaMtI, pacchaNNaM tattha ciTThAmi // gahiyaMmi majjha nAme, sAmiya ! tubbhehiM tumha sA kuviyA / taM AulaM paesaM, daTuM ta(na) pasAiyA tumae / nAuM ca tayA payaDaM, mamovari tumha nehapaDibaMdhaM / abbhitaraM paviThThA, roseNa tao mayaNavegA // eyaMmi aMtaraMmI, nayaraM pajjAliyaM tuha vahatthaM / suppanahIe kAuM, rUyaM taha mayaNavegAe // koheNa samukkhitto, deva ! tumaM tIe udduyamaNANaM / vijjAharANa lagge, pale(lI)veNa taMmi nayaraMmi // sA gahiUNa palANA, turiyaM kuddhA jighasaNamaNA ya / ahamavi tIe heTThA, mANasavegassa kayarUvA // jAmI mA(sA) jai devaM, mellissai kaha vi tA paDicchissaM / diThThA ya ahaM tIe, taM deva ! vimottukAmAe //
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ [274] taM mottamavadhAyA, "re mANasavega ! dAsa !" ii beMtI / sA ya mama deva ! ahiyA, maMtehiM taha ya vijjAhiM / / tIe takkhaNamettaM, mANasavegassa mama hayaM rUyaM / vijjAhiM ahaM ca tao, jiNabhavaNaM pai palANA ya // muNilaMghaNeNa tattha ya, naTThAo deva ! majjha vijjAo / daTuM ca tahA maM sA, mottu gayA; miliyadhAI ya // ciMtemi - "kattha hojjA, tuma"ti dhAI nijojiyA tIe / diTTho ya bhamaMtIe, nivaDato pavvayaggAo // gahio ya dhAviUNaM, tatthattho ettha ANio deva ! / paMcanaisaMgamamimaM, hImaMtaM nAma titthaM ti // ajjappabhiDaM ca mama natthi pabhAvo ya deva ! vijjANaM' / siTuMmi tIe evaM, varNami tattheva ciTThati // sahio ya piyayamAe, viNiggao aNNayA ya naimajjhe / baddhaM pecchai saurI, varakannaM nAyapAsehiM // 'hA ! kaha' bhaNamANo, samAgao tIe aha sayAsaMmi / vegavaiaNumaeNa ya, vimoiyA maccuNo teNaM // aha sA mucchAvihalA, mahIyale nivaDiyA ya miganayaNI / paumiNipattehiM jalaM, neUNaM tehiM ahisittA / / aha sA vi laddhasaNNA, saurissa payAhiNaM kareUNaM / 'siddhA mama varavijjA', pabhaNai 'tuhabahupabhAveNaM // nisuNasu saMpai sAmiya !, veyaDDhe gayaNavallahapuraMmi / namirAyA; tavvaMse, saMjAo vijja(jju )dADho tti // avaravidehAo so, paDimatthamaNi kayAya(i) ANittA / khayarehiM kayatthAvai, bahuvihamuppAyamii bhaNiuM / / so vi muNI jhANattho, saMjAo kevalI; tao nAuM / dharaNiMdo devA vi ya, kevalimahimatthamAyAyA // dharaNideNaM tatto, muNipaDiNIya tti jAyakoveNaM / savve vi bhaTThavijjA, vihiyA vijjAharA tatto // dharaNassa paNamiUNaM, khayarA te beMti - "sAmi ! tuha kovo / diTTho; kuNaha pasAyaM, saMpai cukkANamamhANaM" // dharaNideNa vi bhaNiyaM, pasiUNa kaha vi - "saMpayaM tumha / hohiMti sAhiyAo, vijjAo gurukileseNaM // paramesA majjAyA. deva-garUNaM tavassiyANaM ca / thovaM pi jo'vagArI, hohI so bhaTThavijjo tti //
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ [275] eyassa ya puNa vaMse, rohiNipamuhAo vijjudADhassa / purisANamitthiyANa ya, mahaimahaMtAo vijjAo // sijjhissaMti na etto, sAhu-mahApurisadasaNe kaha vi / sijjhejja va kiccheNaM", iya bhaNiUNaM gao varuNo(dharaNo) // taha sAmiya ! tavvaMse, keumaI nAma kaNNagA puTvi / vijjamiha sAhamANI, haripuMDarieNa pariNIyA // tassevA'haM vaMse, jAyA nAmeNa bAlacaMda tti / guruaNunAyA sajjA, hohAmi na ettha saMdeho // tA'hiM(ha) pi siddhavijjA, tujjha pasAeNa saMpayaM deva ! / tA kiM pi varaM jAyasu, ahayaM vijjAhiyA deva !' / vasudevo bhaNai tao, - 'vegavaIe payaccha vijjAo' / sA gayaNavallahapuraM, taM ghettUNaM tao pattA // vasudevo vi ya valiuM, vaNaM gao; tattha naravare doNNi / pecchai navagahiyavae, saMgAmakahApabaMdhapare // vivihakahAAsattA, niMdaMtA niyayaporusaM tattha / harivaMsajeNa bhaNiyA, - 'kiM tumhaM loyatattIe ?' || te Aha - 'ihekkeNaM, saMgAme nijjiyA vayaM savve / ahiNavadikkhaM gahiuM, samAgayA saMpayaM ettha' // vasudeveNaM bhaNiyaM, - 'kahamegeNaM viNijjiyA tumhe ?' / te beMti - 'suNa'tthi nivo, sAvatthIe aNiya(eNI)putto / tassa ya piyaMgusuMdari-dhIyAe sayaMvaraMmi AyANaM / ko vi na vario tti tao. saMgAmo tehiM pAraddho // piuNegeNa raheNaM, jittA savve disodisiM naTThA / / jalaNamanne paviThThA, ke vi ya girisiharapaDiyA / / amhe vi mohiyamaNa(NA), ciMteMtA tassa porusaM ettha / acchAmo vaNavAse, paramatthavivajjiyA savve' // soUNevaM tesiM, dhammaM samasattu-mittapariNAmaM / kahiUNaM vasudevo, sAvatthIe gao tattha // ujjANe devagihe, tivvAre; tesi sammuhe sayayaM / battIsaggalapihie, saNNijjhAo tti pavisittA // pAsavAreNa majjhe, pecchaMto tiNNi rayaNapaDimAo / muNi-kAmadeva-ticaraNamahisANa kameNa vimhaio / / tattha'tthaM diyamegaM, pucchai - 'kimimA tipAyamahisassa / paDimA kayA surUvA ?', bhaNai dio - 'summa sAhemi //
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 276 ] "sAmi ! | ettha(tthe)vA''sI puvviM, jiyasattunivo migaddhao putta / tassa'tthi kAmadevo, seTThI so jAi niyagoTTaM // daMDaganAmo ya tahiM siTThi govAhivo bhaNai nisuNaha sAhippaM (jjaM)taM, jaM vittaM tumha goTThami // paMca mae vArAo, mahisIe imAe nihaNiyA puttA / chaTTo ya imo jAo, varamaha (hi) so bhaddago nAma // eso ya jAyametto, calaMtalaMgUla-kanna - oTThauDo / bhayaveviraMgamaMgo, paNivaio majjha kamajuyalaM // karuNAe sAmi ! mae tatto pottu (putta) vva pAlio eso / eyassa deha abhayaM, tamhA pasiUNa tumhe vi" // dAUNa seTTiNA vi ya, bhaNiyaM "jAIsaro imo ko vi" / tatto sAvatthIe, mahiso so ghettumANIo // tAhe tattha NariMdo, abhayaM mahisassa jAio gaMtuM / diNNaM; nayarImajjhe, parihiMDai; aNNayA tassa // chiNNo migaddhaeNaM, pAo mahisassa puvvaariNA u / vajjho ya samANatto, migaddhao naravariMdeNaM // - so sAmassaM(NNaM) vijaNe, pagAhio maMtiNA ya rAyasuo / aTThArasame ya diNe, mao ya so mahisago tattha | bAvIsaime ya diNe, [jAo] migaddhao kevalI tao / devAsurA ya savve, samAgayA naravarAmaccA // mahimaM kAUNa tahiM, saMdehA pucchiyA puNo savve / muNiNA chiNNA ya tao, parituTThe (puTTha) naravariMde // " mahiseNa samaM sAhasu, bhayavaM ! kiM verakAraNaM tumha ?" / bhaNiyaM migaddhaeNa vi, " rAyagihe Asi naranAho / nAmeNa assagIvo, harimassU Asi tassa ya amacco / so uNa kaulo dhammaM, niMdai, rAyA samatthei // tesimevaM virohe, tiviTTha- ayalehiM kesava - vaNNe (bale) hiM / AsaggIvo nihao, sattamapuDhaviM gao mariuM // harimassU uNa milio, tiviTTha-ayalANa jujjhakAlaMmi / saMgAme so vi hao, sattamapuDhaviM ca saMpatto // eyaM tesiM veraM tatto narayaMmi do vi te dukkhaM / aNuhaviraM accaddhA, bhamiyA saMsArakaMtAraM // tumha suyaMteNa (suyatteNa) tao, AsaggIvo ahaM samuppaNNo / harimassU uNa mahiso, jAo ya mayA ya nihao ya //
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ [277] asuresu samuppaNNo, asuro nAmeNa lohiyakkho tti / vaMdaNaheuM ca mamaM, samAgao ettha so eso" // evaM muNiNA kahie, vere nivapucchaeNa teNA'vi / muNivayaNaM paDivaNaM, deveNa muNiM nameUNa // tatto migaddhayamuNI, nivesio kAmadevaseTThI ya / divvabhavaNe taheso, rayaNamaya-tipAya-mahiso tti // siTThissa tassa vaMse, nAmeNaM kAmadeva( datta? )seTThi tti / iha saMpai saMjAo, baMdhumaI tassa dhUyA ya // nemittiNA ya kahiyaM, - "ugghADehI imaM ti jo bhavaNaM / battIsaaggalAhiM, aggaliyaM kAmadevassa / / so kila taM pariNehi", iya kahiUNaM gao ya so vippo / ugghADiuM duvAraM, abhitarama(m)vagao saurI // etthaMtare ya patto, turiyaM seTThI vi kAmadatto so / vaMdaNaheuM bhavaNe, diTTho iha jAyavo teNa // garuyapamoeNa tao, diNNA sA tassa baMdhumaikaNNA / nisuyaM ca naravareNaM, kila diNNA(NNo) kAmadeve(datte)Na // seTThisuyAe bhattA, paurateurasamaNNio tatto / rAyA gaMtuM pecchai, vasudevaM tattha devasamaM // etthaMtaraMmi ranno, duhiyA ya piyaMgusuMdarI nAma / soumimaM saMpattA, kAmAvatthaM tamicchaMtI // tatto baMdhumaI(iM) sA, vAhariuM niyasahIe pacchei / 'tuha bhattA kaha kIlai ?, sahi ! iTTho kiM va no tujjha ?' // sA sAhai aimuddhA, saurissa viceTThiyaM tahA tIe / jaha lajjaM sA savvaM, paricayai kulaM ca mANaM ca // baMdhumaI paTTaviuM, tatto ya piyaMgusuMdarI tassa / / jAyavasIhassa tahiM, paDihAraM pesaI muiyA // paDihAro niyacariyaM, kAmAvatthaM ca rAyaduhiyAe / kahiUNa bhaNai sauriM, - 'ajja paosaMmi tumhehiM / / gaMtavvaM tIe~ gihe, pasiUNaM deva ! rAyaduhiyAe' / iya bhaNiUNaM ca gao, duvArio sAyaraM sauriM // saurI vi naDaM pecchai, naccaMtaM gihaparohaDe tattha / vAsavaya-ahallANaM, duccariyaM nADayanibaddhaM // taM cemaM nisuNijjau, 'namiputto vAsavo khayaranAho / vaMsaMmi tassa khayarA, vAsavanAmA tao jAyA / /
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ [278] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNA vAsavavaMse jAo, puruhutto nAma so vi bahuvijjA(jjo) / dappeNa bhamai puhaiM, veuvviyasaMdaNArUDho // so annayA ya pecchai, saMpatto tAvasAsame kaha vi / goyamatAvasabhajjaM, ahallAnAmaM ti rUvavaiM // so viddhaMsai duTTho, vijjAe; goyamo vi talliMgaM / koheNa jhatti chiMdai, saMruddho vAsavassa tahiM' // soUNa imaM bhIo, necchai ranno vi jAyavo kaNNaM / 'paradANaM(raM) jANaMto, ko vaccai ?' iya viciMteuM / / gaMtumaNo ya bhaeNaM, sutto rayaNIe piyayamAe samaM / baMdhumaIe; pecchai, paDibuddho devayaM ekkaM // nAgAhivassa bhajjaM, 'kassesA ? kA vi ?' so va daTThaNaM / jA ciMtai tA bhaNio, karaMmi ghettUNa devIe // 'Agaccha vaccha ! kiM ciM[ti]eNa ? jANihasi Agao ettha / caiUNa piyaM saurI, uvAgao tIeN pAsaMmi // rammaM asoyavaNiyaM, saMpatto devayAe saha tatto / bhaNiyaM ca tIe - 'nisuNasu, iha bharahe caMdaNapuraMmi // rAyA amohareo, cArumaI Asi tassa devI ya / putto ya cArucaMdo, gaNiyA ya aNaMgaseNa tti // tIe kAmapaDAyA, kaNNA; aha aNNayA nivo janne / saMdikkhio tti pattA, savve vi ya tAvasA tattha / / taNabiMdU ujjhAo, tesiM taha caMDakosio ranno / Dhoei phalANi niveNuttaM - 'kattherisaphalAI" || harivaMsamuppattI, kappadumasaMbhavo ya aha tehiM / AIo ghettUNaM, parikahio naravariMdassa // kAmapaDAyAe tahiM, jaNNaMmi samAgayANa loyANaM / avahariyAI maNAI, churiyaM pari naccamANIe // kAmavasaM saMpatto, kausiganAmo ya tAvaso daTuM / aNNe ya jaNA viusA, juvarAyA cArucaMdo tti / / javarAiNA ya tatto, jaNNe nijja(vva)ttiyaMmi appavasA / kAmapaDAyA vihiyA, aNunAyA naravariMdeNaM // AgaMtuM nivapAsaM, pabhaNaMti ya tAvasA - "kausigeNaM / jA nactI diTThA, kaNNA iha jaNNabhUmIe // sA tassa paNAmijjau, vegallaM so gao mahArAya !" / bhaNiyaM ca naravareNa, - "sA diNNA cArucaMdassa / /
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ [279] NNNNNNNNNNNNNNNNNNN paDhamaM pi kiM na siTuM ?, aNNaM jAeha saMpayaM tumha / jeNuvaNijjai tumhaM, vilayA jA kA vi paDihAi" // bhaNiyaM ca tAvasehiM, - "naravai ! aNNAe taM pamottUNa / amhaM kiM pi na kajjaM, tA tumhaM baMbhahatta tti // jA kausigamaraNeNaM", Aha nariMdo vi - "sAviyA esA / paDivaNNaM mottUNaM, aNNaM purisaM na icchei" || soUNa imaM savvaM, viNiggayA tAvasA; kausigo vi / koheNa dei sAvaM, saMruTTho naravariMdassa // "jaiya cciya saMpakko, hoha vilayAe tuha samaM kaha vi / taiya cciya tava maraNaM, mama vayaNeNaM na saMdeho" // soUNa imaM rAyA, dAUNa suyassa aha niyaM rajjaM / vaNavAsaM gaMtUNaM, pavvaio aha tAvaso jAo / teNa samaM vaNavAsaM, aNAyagabbhA samuvagayA devI / kAleNa ya nAUNaM, payaDaM; bhaNiyA naravareNaM // "gabbho tuha saMjAo, devi ! akajjaM tayA kayaM hojjA" / tIe bhaNiyaM - "eso, gihavAse samubbhavo deva ! // taiyA mayA na nAo, teNa na siTTho tti saMpayaM payaDo / saMjAo"; samaeNa ya, jaNayai sA dAriyaM devI // risidattA-kayanAmA, vivaDDiyA sA vi tAvasapayaMmi / cAraNasamaNasayAse, saMbuddhA sAviyA jAyA // pattA ya jovvaNaM sA, ramaNIyaM viyaraI vaNe tattha / aha devI-dhAyIhi ya, paralogagayAhiM; kaiyA vi // rAyA silAuho aha, loddhinimittaM ca tattha saMpatto / taM migaloyaNakannaM, pecchai saviyAradiTThIe // saMpUio ya tIe, abbhuTThANAivihiyasammANo / kayaatihisavvakajjo, uvaviTTho tIe Asatto // kAmavihuro ya tatto, sahasA taM sAie(mAyAe?) ghettUNaM / vijaNe bhuMjai rAyA, risidattaM vivihabhaMgehiM // riusamayaNhAiyAe, bhaNio so tIe - "hojja jai gabbho / so kiM kulAbhihANo, kAyavvo ? kaha mayA taha ya ?" // so Aha - "ahaM muddhe !, sAvatthIpatthivo tahikkhAgU / putto sayAuhassA, silAuho nAma payaDo tti // jai hojja suo te to, ANeyavvo so tayA mama samIve / so ceva tattha rAyA, kAyavvo; esa mama niyamo" //
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ [280] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNA etthaMtaraMmi pattaM, tassa balaM taMmi AsamapayaMmi / saMbhAsiUNa rAyA, taM; calio niyayanayarIe // taMmi gae naranAhe, niveiyaM tIe niyayajaNayassa / saMvaddhio ya gabbho, kumaraM ca tao pasUyA [sA] // sayArogeNa mayA, tatto jalaNappahassa nAgassa / sA bhavaNe uppaNNA, hoUNaM aggamahisi tti // rAyA amohareo, ghettUNaM dArayaM karayalehiM / dukkheNa vilavio so, vaDDataNayAe virahaMmi / / jalaNappahassa bhajjA, sA vi ahaM jANa jAyavakumAra ! / nAUNaM avahIe, samAgayA Asame taMmi // hariNIrUveNa mae, viddhi nIo so suo tattha / eNIputto nAmaM, vikkhAo savvarajjesu // aha so kausigacaMDo, mariuM mama jaNayaAsamapayaMmi / koheNa samuppaNNo, ghoro diTThIviso sappo / so Dasai majjha jaNayaM, avahariyaM taM mayA visaM tassa / paDibohio ya urago, mariUNa balo asuro jAo / siri(risi)dattAe rUvaM, kAUNa ahaM pi AgayA ettha / sAvatthIe puttaM, gahiUNa ThiyA duvAraMmi // tatto duvArieNaM, niveie rAiNA aNunnAyA / atthANaMmi paviTThA, bahupatthivasaMkule rAyaM // daTuM phala-kusumehiM, aha so ahiNaMdiuM mayA bhaNio / vaNNAsamahiyanirao, tAvasiveseNa uvavisiuM // "eso tumheM putto, niyaaMgasamubbhavo naravariMda ! / / tamhA niyadhammeNaM, paDivajjasu niyasuyaM dhIra !" // so Aha - "ettha loe, risiNo kila saccabhAsagA hu~ti / asuyassa kao putto?, mama tAvasi ! vayasi taM micchA" // sA Aha - "naravarIsara !, niyadArasamubbhavo imo tujjha / jaNio ya tayA eso, saccaM taha dArago vIra !" || so Aha - "mama suo kaha ?, kattha va? kaiyA mayA imo jaNio ? / paradAre va sadAre, savvaM mama avitahaM kahasu" // sA teNa imaM bhaNiyA, tassa samIvaMmi taM suyaM mottuM / jAyA ya aMtarahiyA, AyAse divvavAyAe / pabhaNai taM naranAhaM. - "nisaNasa ekkeNa ettha citteNa / jai naravara ! saMmUDho, sacceNaM sAvio taM si //
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ [281] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN tAvasapayaMmi taiyA, amohareyassa naravariMdassa / risidattaM nAma suyaM, vikkhAyaM kaNNagaM vijaNaM(Ne) // gahilatteNa gaheDaM, bhuttaM riusamayaNhAiuM(aM) tumae / tIe gabbho jAo, naravara ! eso suo tumha || caiUNa jAyamettaM, kumaraM jaNayaM ca niyayadehaM ca / mariuM risidattAe, devattaM rAya ! saMpattaM // eNIputto ya imo, nAmeNaM naravariMda ! tujjha suo / sammamimaM paDivajjasu, paDiyariuM tuha mayA diNNo" || dAuM suyassa rajjaM, eNIputtassa so vi namititthe / aNagAro hoUNaM, [mari]UNa divaM gao dhIro // so kumareNIputto, eso ya nivo tahA'hamavi devI / bhavaNabhaMgaMmi puTvi, sagarasuyA mAriyA jeNa // tabbhavaNasAmiNo kira, bhajjA jalaNappahassa mA(nA)yassa / eyaM puNa mama kahiyaM, AgamakusalehiM sAhUhiM / etto jAyava ! nisuNasu, eNIputteNa mama sueNa ahaM / ArAhiyA suyatthaM, aTThamabhattovavAseNa // bhaNio ya mae - "dhUyA, tuha hohI putta ! rUya-guNakaliyA" / kAleNa ya saMjAyA, saMpattA jovvaNaM esA // rAyA sayaMvareNaM, tatto ya piyaMgusuMdarinimittaM / melai savvanariMde, necchai ekkaM pi sA tesiM // tatto jujjheNaM te, uvaTThiyA mama sueNa ekkeNa / mama saNNijjheNa jiyA, viNiggayA dasadisi savve // diTTho ya tumaM tIe, baMdhumaivivAhaNaMtaraM taiyA / baMdhumaI ca vAhariuM, tumha guNA pucchiyA tIe // tappabhiI asatthA, saMjAyA aTThamovavAseNa / ArAhiyA ya ahayaM, tIe tuha puttha(tta) ! varaNatthaM // mama saMdeseNa tao, samAgao gaMgarakkhio nAma / paDihAro tuha pAse, paDisiddho tayA putta ! // eeNa nimitteNaM, tumha sayAsaMmi AgayA ahayaM / mama ANAe jaM so, saMpai dovArio ki pi // bhaNa(Ni)hI taM kAyavvaM, aviyAraM ettha putta ! tumhehiM / mama ANAe savvaM, maya(gga)su ya tumaM varaM kiM pi // hoi amohaM devANa daMsaNaM sAsaNaM ca jeNettha' / eva bhaNiyaM ca(ci)mIe, uTheuM jAyavakumAro //
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 282 ] taM tipayAhiNiUNaM, kAUNa siraMmi aMjali paNao / pabhaNai 'ayaM varo mama, jai desi tumaM pasaNNA'si // sumariyamettAe mae, * sumareyavvaM (AgaMtavvaM ?) tayA vi; mama esa | dijjau pasiUNa varo, kahiMci kajje samuppaNNe' // eva bhaNiyaMmi sauriM, devI paripUIUNa neheNa / baMdhumaIe gehaM neUNa gayA niyaM ThANaM // patto vimalapahAe, muhuttamettaMmi sUrie patte / AgaMtUNaM paNao, pabhaNai dovArio sauriM // 'bahu jaM aIyadivase, viNNavio kila mayA tumaM Asi / taM sAhijjau iNhi, kahaM ThiyaM tumha cittaMmi ?' // saurI vi Aha - 'jANasi, tumameva hiyAhiyaM jamamhANa / naravai-amacca-kumarANa, ceTThiyaM jaM ca kAyavvaM // bhaNiyaM duvArieNaM, 'devagihe tumha daMsaNakapaNa / jAhI ajja kumArI, gaMtavvaM tattha tumhehiM' // paDivannaM (nno?) saMkeyaM (o), 'taha'tti bhaNiUNa jAyaveNA'vi / iyareNa vi gaMtUNaM, niveiyaM rAyaduhiyAe || tatto paosasamae, saurI gaMtUNa tattha pariNei / gaMtUNa (gaMdhavva?) vivAheNaM, taM pattaM devabhavaNaMmi // tatto tIe ya samaM, gaMtUNaM teuraM ramai kumaro / aTThArasame ya diNe, paDihAreNa viNNatto // 'taM deva ! pariNNAo, kIlaMto ettha vivihakaraNehiM / bAlaMta(te)uramajjhe, maMtI - sAmaMtaloehaM (hiM ) ' // so sauriNA vibhaNio, 'gaMtUNaM kahasu NaravariMdassa / vasudevahiNDyAmevam / - jaha devayAe diNNo, bhattAro tumha dhUyAe ' // gaMtUNa so vi sAhai, savvaM pi jahAtahaM nariMdassa / aMteure paveso, jaha jAo saMgamo tesiM // harisiyamaNeNa ta(tu)llA, sumareuM devayAe vuttaMtaM / te jAyava-paDihArA, naravaiNA pUiyA do vi // tatto'Nego kAlo, suhAvagADhassa tattha gacchei / jaunaMdaNassa bhoe, tAhiM samaM bhuMjamANassa // kaiyA vi sarayakAle, sutto rayaNIe garuyasaddeNa / paDibohio kumAro, pecchai varakaNNagaM ekkaM // - -
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ [283] NNNNNNNNNNNNNNNNN taM daTuM pariciMtai, - 'kA esA kaMcaNappahA bAlA?' / bhaNio ya tIe - 'nAhisi, Agaccha kumara ! mama maggaM' / / bhaNiUNevaM aha sA, viNiggayA vomacAriNI sigcha / saurI vi samuDheuM, saMcalio tIe maggeNaM // sA vi ya thova gaMtuM, dhavalahare bhaNara(i) sa(saM)muhA houM / joDI(Di)yahatthA - 'sammau, deva ! mamA''gamaNakajjaM ti // gaMdhasamiddhe Nayare, veyaDDhe dAhiNA[e] seDhIe / gaMdhArakheyaNA(rA)NaM, gaMdhAraNAma(maMmi) desaMmi // attha'ttha nIikusalo, rAyA gaMdhArapiMgalo tassa / devI ya puhainAmA, dhUyA ya pahAvaI ahayaM // mANasavegassa tao, nayaraMmi kayAi aha suvaNNAbhe / pattA pecchAmi ahaM, somasiriM soyavihuraMgiM // sahibhAveNa gayA'haM, tIe; me(e)sA vi tattha pairikke / mama parisAhai savvaM, tumha sayAsAo jaha hariyA // mANasavegeNa tayA, vegavaIe vi jaha tumaM patto / bhaNiyA ya mae aha sA, - "sahi ! taM ANemi tuha daiyaM" // tIe nIsasiUNaM, bhaNiyaM - "puvvaM pi tattha vegavaI / Asi gayA; mA gacchasu, tumaM pi teNeva maggeNa" // "nA'haM vegavaI sA", bhaNiUNa samAgayA ahaM ettha / saMpai jaM kAyavvaM, taM devo kahau mama turiyaM' // bhaNiyaM ca viyasiUNaM, teNa vi - 'gacchAmi jattha taM nesi' / ukkhitto so tIe, iya bhaNie gayaNamaggeNaM // pavaravimANArUDho, karagahiyapabhAvaIkaragyo / patto ya suvaNNAbhaM, NayaraM saurI khaNaddheNa // diTThA ya tattha aha sA, somasirI uvavaNassa majjhagayA / virahavihurA vi he(hi)TThA, daTThaNuDhei sA sauriM // dAuM ca niyaM saurissa AsaNaM taha pahAvaI namiuM / uvaviTThA piyapurao, teNA vi bhAsiyA mahuraM // pariyattiyarUyasaro, kaivaya aha vAsare vasai tassa / mANasavegassa gihe, harivaMsasamubbhavo tattha // aha aNNayA kayAI, so somasiriM tattha kaha va ruyamANi / saMThavamANo nAo, mANasavegeNa vasudevo / baMdhei so sabhajjaM, vasudevaM kohamAgao khayaro / jAo ya kalayalaravo, milio vegavaipamuhajaNo //
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ [284] baMdhAo moio so, khayaratherehiM jhagaDae tesiM / saMjAo vavahAro, nayarIe vejayaMtIe // balasIhanivasayAse, doNha vi tesi; tao ya aripakkho / milio ya nIlakaMTho, suppaga-aMgAragA taha ya // ku(ka)lahaMmi gA(tA)Na purao, bhaNiyaM aha teNa - 'jaNaNi-jaNaehiM / somasirI mama diNNA, pariNIyA evameeNaM // bIyaM sahoyarA vi ya, vegavaI coriyAe paDivannA / bala-sohaggapamatto, avamaNNai khayaranAhe vi' // bhaNiyaM ca jAyaveNa vi, - 'esA jaNaehiM majjha paridiNNA / eeNaM avahariyA, somasirI majjhimA bhajjA / / jA puNa imassa bhaiNI, vegavaI sA vi mama jahA jAyA / taha tubbhe parijANaha, savve dhammAhigAri'tti / evaM ca sauriNA so, viNijjio jAva tattha vavahAre / khaggaM samukkhivittA, pahareuM tAva pAraddho / jAyA ya duhA savve, samaccharA takkhaNeNa te khayarA / pAraddhA pahareuM, avaropparavihiyajayacittA // ettha ya aMgAravaI, divvadhaNuM dei vegavaimAyA / ra(pa)NamettumakkhayasaraM, bhatthayajuyalaM ca saurissa // ekko bahavehiM samaM, saMjAe paramaAhave jAva / paharai divvatthavaro, pahAvaI bhA(tA)va saMpattA // paNNattiM varavijjaM, ciMtiyametatthasAhahiM(mettatthasAhaNi) dei / jAyavasIhassa tao, [u]ppaio so vi AyAsaM // vijjAharA ya tatto, sapariyaNA nIlakaMThamAIyA / pahareuM pAraddhA, viNijjiyA sauriNA savve // mANasavego vi tao, paharaMto AhavaMti(mi) saMkuddho / kuNai mahaMtaM samaraM, varakalio jAyaveNa samaM // paNNattipahAveNa ya, viNijjio so vi divvasatthehiM / baddho ya palAyaMto, somasirIe samIvaMmi // uvaNIo khayaravaI, jaNaNIe tattha puttabhikkhaM so / jAeuM moyavio, ANAvattI ya saMjAo // somasiriaNumaeNa ya, mahApuraM jAyavo sahapiyAro / mANasavegeNaM so, nIo ravipahavimANeNaM // mottUNa sasuragehe, sauri aha tattha somadevassa / jAyavavisajjio so, khayaravaI NiyaparaM patto //
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ [285] somasirIe samaM so, acchai harivaMsajo mahapuriMmi / aha aNNayA ya turayaM, AruhiuM Niggao saurI // hario ya suppageNaM, saurI aha tattha turayarUveNaM / muTThipahaeNa mukko, paDio gaMgAjale viule // taM ca jalaM uttariuM, patto tAvasavaNaMmi so kumaro / jattha ya agasthipamuhA, vikkhAyA tAvasA saMti // pecchai ya tattha nAriM, rUyavaiM aTThimAlaparikaliyaM / pucchai ya tAvase so, - 'kA esA ?' te vi tatthA''ha // 'jiyasattuNo ya bhajjA, hoi jarAsaMdharAiNo dhUyA / parivAyageNa esA, vasIkayA mArio so vi // tassa'TriehiM mAlaM. kAuM esA pisAyagahiya vva / nAmeNa naMdiseNA, bhamamANI ettha saMpattA' // tattha ya nivasaMteNaM, jAyavasIheNa sA kayA pauNA / jiyasattuNA vi nAuM, nIo saurI niyaM NayaraM // bhajjA ya naMdiseNA, keumaI(iM) nAma aha niyaM bhaiNi / jiyasattU parituTTho, jAyavasIhassa taM dei / aha aNNayA kayAI, jiyasattU viNNavei vasudevaM / 'paramuvagArittaNao, hakkArai taM jarAsaMdho / saMpai DibhaganAmo, samAgao tattha rAyapaDihAro / pabhaNai - "rAyA tuTTho, pesaha bhaiNivaI eyaM // pUemi jeNa eyaM, dhUyAjIyadAyagaM baMdhuM" / tA pahu ! jaM kAyavvaM, amhehiM taM samAisasu' // bhaNiyaM ca jAyaveNaM, - 'gammau; ettha kiM bahuviyAreNa ?' / iya bhaNiUNa raheNaM, calio dovArio(ya)sameo / / patto ya magahaNayaraM, saMjamio tattha rAyapurisehiM / bhaNiyaM ca jAyaveNaM, - 'kiM baMdheha ?' te vi taM Aha // 'nemittieNa siTuM, jo duhiyaM naravaissa gahagahiyaM / kAhI pauNaM so kila, naravai ! tuhasattujaNao'tti // iya bhaNiuM peyavaNaM, neUNaM muTThigeNa ANAe / naravaiNoH ukkhittaM, khaggaM saurissa vahaNatthaM / / sahasA ya samukkhitto, 'mA bhaya' bhaNiUNa aMbare saurI / vijjAharIe siTTho, 'bhagaM(gI)rahI nAma'haM' bhaNiuM // 'nemo ya taM mahAbala !, pAsaMmi pabhAvaIe; ukkhiviuM / gaMdhasamiddhe nayare, nIo so tIe khayarIe /
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ [286] tattha ya pahAvaIe, jaNayassa samappio ya so tIe / gaMdhArapiMgaleNa ya, suhadivase suyA tassa // dinnA pahAvaI sA, pANiggahaNaM(ggahaNeNa?) sohaNe divase / vittaM suhaMsuheNa ya, acchai bhoe ya bhuMjato // aha aNNayA pasutto, avahario suppageNa gayaNeNa / paDibuddho taM pahaNai, muTThIe; ujjhio teNa // godAvarIe nIraM, tariuM nayare gao ya kollayare / paumaraharAyataNayaM, pariNai paumasiriM tattha // caMpAsare ya paDio, avaharamANassa nIlakaMThassa / harivaMsakittaNeNa ya. tattha ya dahiyaM amaccassa // laddhaM pariNai saurI, kIlaMto tattha salilakIlAe / hario ya suppageNaM, paDio gaMgAjale viule // vilavaMto moheNaM, aDavImajjhe amaccaduhiyatthaM / bhamiUNa tayaM rannaM, saha pahiehiM gao palliM // tassa ya pallIvaiNo, duhiyA khAmoyarI jarA NAma / saurissa dei aha so, taM kaNNaM sohaNadiNaMmi // jaNayai jarAkumAraM, so tIe; annayA ya pariNei / nAmaM avaMtisuMdari-kannaM taha sUraseNaM ca // jIvajasaM vi ya tatto, so pariNei purisavesiNi kaNNaM / iyaevamAiyAo, naravaiduhiyAo pavarAo // vIvAheuM patto, kosaladesaMmi tattha vasudevo / pacchaNNadevayAe, bhaNio - 'ho putta ! vasudeva ! // rohiNikaNNA diNNA, sayaMvarAmaMDave mae tujjha / vAejjasu tattha tumaM, tIe ya kae pahuM paDaha' // kumaro vi maNNiUNaM, 'taha'tti patto puraMmi riTThaure / naranAhANAvAse, tUriyamajjhe Thio suNai // ghosaNayamimaM - 'kalle, mittAdevIe ruhirarAyassa / dhIyAe rohiNIe, sayaMvarAmaMDavo hohI // tattha ya naranAhehiM, savvehi samAgamo u kAyavvo' / tatto taheva pattA, bIyadiNe tattha naranAhA // paDahaM saurI vi varaM, jalaharasaranissaNaM gaheUNa / tUriyanarANa majjhe, sayaMvarAmaMDave patto // etthaMtaraMmi pattA, niruvamasiMgAragahiyanevatthA / tattheva saparivArA, rohiNikaNNA pavararUvA / /
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ [287] tIe jarAsaMdhAI, pari(Di)hArIe nivA darisiyA ya / paMDu-vidurAiyA taha, samuddavijayAiyA bahave // 'eyANaM aNNANa ya, majjhe jo ettha tumha nayaNANaM / ahiruio taM geNhasu, naravasahaM rUyaga(gu)NakaliyaM' // tatto visaNNahiyayA, bhaNei taM rohiNI - 'sahI(hi!) ahamesiM / nettha pecchAmi majjhe, jaNei jo nayaNaparitosaM // avi ya - je(jo) nayaNANa na ruccai, so kaha hiyayanivvuI kuNai ? / saccaM bhaNAmi hala ! sahi !, neho nayaNANurAeNa // eyaMmi aMtare jAyaveNa vAijjae phuDo paDaho / 'mudhi dikhi dikhi dikhi maM maM maM - - - -' ti pADehiM // soumimaM paDupADaM, tatto sA taM nirUviuM sahasA / kumarassa gale mAlaM, ghallai niyahatthagutthaM mi(ti?) // tatto kalayalasaddo, ucchalio naravarANa pUreto / sayalaM pi disAcakkaM, 'ko ko eyAe vario ?' tti / to beMti ke vi - 'gahio, viyaDDhakannAe kaha parikkheuM / naravasahANaM majjhe, narAhamo tUrio dINo // kAlaM kalayalasadaM, mahAbalo daMtavakkanaranAho / pabhaNai ruhiranariMdai, pahasaMto kosalAhivaI // 'jai dAyavvA esA, anAyakula-vikkamassa purisassa / naravai ! duhiyA tumae, tA naranAhA kimAhUyA ? || kuviyaDDA jai geNhai, esA aviyAriUNa kuppurisaM / no'vekkhaNiyaM piuNA, niyakulamANaM vahaMteNaM' / ruhireNaM so bhaNio, - 'alamettha NariMda ! bahuviyAreNaM / paradAraMmi na juttA, AkaMkhA kulapasUyANaM / / pii-mAi-bhAiyANaM, na ettha doso kulassa vA koi / ahiruiyaM ciya geNhai, diNNaMmi sayaMvare kannA' // vidureNa tao bhaNiyaM, - 'savvaM sakulasaMbhavaM imo ceva / puccheyavvo jujjai, uvasappeuM naravarehi' // vasudeveNa ya bhaNiyaM, - 'ko kulakahaNassa esa patthAvo ? / jai puNa avaharaha imaM, majjhakameNA''gayaM kannaM // tA sAhemo savvaM, niyakulaM tumha bhuyabaleNeva / jujjhe samujjayANaM, savvesiM ekkamekkANaM' // soUNa jarAsaMdho, evaM; koheNa bhiuDikayabhaMgo / pabhaNai niyanaranAhe, - 'kiM kularahieNa eeNa ? //
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ [288] geNha imaM sasa(ru)hiraM, hirannanAhAisa(ru)hirasuyasahiyaM / sapuraMteurakaNNaM', iya bhaNie te nivA khuhiyA / / ruhiro visayasameo, gahiUNaM jAyavaM ca dhUyaM ca / riThThapuraMmi paviTTho, sigghaM niyarahasamArUDho // pabhaNai ya niyanariMde, ruhiro sAmeNa niyasuyasameo / 'eyaMmi avasaraMmi, dariseha saporusaM savve' / / vasudeveNaM tatto, bhaNio ruhiro - 'mahArahaM majjha / saMgAmabhUmidakkhaM, dijjau naranAha ! kiM bahuNA ?' || teNA'vi taheva kae, dahimuhadiNNattha-sattha-maMtavaro / tUNAjuyalaM cAvaM, aMgAravaIe jaM dinnaM // sumareuM saMnaddho, jA saurI tAva takkhaNaM patto / vijjAharanaranAho, rahamAruhiuM dahimuho vi // aMgAravaI vi tao, sasaraM ca sarAsaNaM gaheUNa / kAUNa disAbaMdhaM, saurissa uvaTThiyA purao // dAUNA''sIvAyaM, samappiyaM tassa taM dhaNuM tIe / namiUNa dahimuho vi ya, pabhaNai aha jAyavaM hiTTho // 'vijjAvigappiyamiNaM, pahu ! mama divvaM rahaM samAruhaha' / sammANiUNa so vi ya, taM ceva rahaM samArUDho / / tatto cauraMgabalo, ruharAinarAhivehiM saMjutto / raNabhUmiM saMpatto, vasudevo vIrarasasAro / / tatto ya jarAsaMdhA-iyA vi saMnajjhiUNa saMpattA / tehiM vi ruhiro jitto, pavisai nAsittu nayarIe // tatto rahamArUDho, vasudevo dahimuheNa sArahiNA / jujhaMto bANehiM, bahuvihabhaMgehiM te jiNai / daTThaNa nijjie te, magahavaI Aha vimhio tattha / 'divvatthavaro eso, balakalio sattasaMpatto // savve vi nijjiNejjA, mama pamuhA(he) naravarA(re) rAma(na) saMdeho / mannAmi ahaM evaM, eyassa ma(na) ettha paDimallo' // bhaNai ya samuddavijayaM, - 'jai si paraM jAyavesa saMgAme / tumameyassa samattho, tA kaNNaM lesu jayasahiyaM' // bhaNai ya samuddavijayo, - 'mama kajjaM natthi kimavi kaNNAe / kevalamaNeNa si(sa)ddhiM, tumhANAe raNaM demi' // vottamimaM coyAvai. tayabhimahaM niyarahaM mahacchAho / bANehiM pahaNamANo, vasudevo vi ya samuhamei /
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ [289] jaha jaha saurissa raNe, muMcai sarapasaradhoraNiM jeTTho / saurI vi taha taha cciya, te chidai duguNa-tiguNehiM / / tatto saMgAmabhare, niyanAmAlaMkiyaM saraM ghettuM / puvvalihiyaM visajjai, saurI jeTThassa paNamaMtaM // daTuM taM paNamaMtaM, mahAsaraM nAmalaMchiyaM rAyA / ghettUNaM parivAyai, imeNa attheNa raNamajjhe / 'tumha kaNiTTho bhAyA, chammeNa viNiggao purA Asi / varisasayAo patto, paNamai tumhaM vasudevo' // rAyA vi dhAviUNaM, samAgayaM jANiUNa ya kaNiTuM / bAhollaloyaNajuo, avayario daMsaNa(saMdaNa)varAo / saurI vi takkhaNaM ciya, avayariUNa rahAo pAesu / nivaDai sireNa turiyaM, samuddavijayassa rAyassa // uddhariuM sirakamale,[5]suehiM rAyA niraMtaraM 'vaccha ?' / avagUhiUNa cuMbai, neheNaM uttimaMgaMmi / / tatto jAyavasIhA, savve miliyA taha'NNanaranAhA / vasudevaM jANettA, kayakiccA harisamAvaNNA // tatto pasatthadivase, savvesiM sammaeNa rAyANaM / saha rohiNIeN vittaM, pANiggahaNaM kumArassa // ruhiro vi ya naranAho, nariMdanAhANa kuNai nissesaM / vatthAharaNa-vilevaNa-bhoyaNa-taMbolamAIyaM / / saMvitte kallANe. niyaniyaThANaM gayA ya naranAhA / pemeNa jAyavA vi ya, dhariyA saMvaccharaM jAva // vasudeveNa ya puTThA, kaiyA vi rohiNI rahassaMmi / "kiM devi ! tae vario, mottuna(ma)haM sesa naranAhe ?' / tIe vuttaM - 'supurisa !, rohiNivijjaM sayA'hamaccemi / tIe siTuM - "hohisi, dasamadasArassa taM pattI // so U(u)Na sayaMvaraMmI, paDahaM vAessae tao NAuM / pariNijjasu"; teNa tuma, sAmi ! mae tattha vario si' // riuNhAyAe tatto, garya-sIha-samuMdda-caMda'sumiNehiM / saMsUio u rAmo, tIe gabbhaMmi saMsU(bhU)o / eso ya jeTThabhAyA, bhavissai jeNa vAsudevassa / baladevoH teNa kahA(ha). saMpai sAhemi tesiM ti //
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ [290] baladeva-vAsudevakahA bhaNNai - egaMmi saMnivese do bhAugA huMtA / te sagaDDei ghettUNa bAhiM gayA / bharittA ya kaTThANaM valiyA / tattha ya mahalleNaM gaDIe purao vaccaMteNa maggaTTiyaM cakkuliMDiM(cakkalaMDiM) loliMtiM daTTaNa lahago bhaNio'are ! esA payatteNa rakkhiyavvA' / taM ca sA tassa vayaNaM soUNaM amayasitta vva vIsatthA jAyA / samAgao ya lahugo vi [*jai vi rakkhiA mahalleNesA taha vi tIe gaDDimahaM cAlaissaM jeNa tayatthibhaMgassa ruiro saddo suNijjai'tti bhaNaMto kUrattaNeNa taha ceva kAuM gao / tAhe sA vi pannagI taM tabbhaNiaM souM 'ko vi eso majjha vairi'tti ciMteMtI mayA / tao mahallo bhAyA kAlakkameNa mariuM tIse ceva putto jAo, aIva pio ya / tassa lalio tti nAmaM kayaM / lahugo vi bhAyA*] kammavaseNaM marittA tIse ceva gabbhe uvavaNNo / tao sA - "silaM vahAvijjAmi'tti citaMtI araiparA vivihaM gabbhapADaNaM karAvei / na ya paDio, jAo ya kAlakkameNaM / tao tIe dAsIe hatthe dAUNa bAhiM chaDA(DDA)vio / diTTho ya nijjaMto seTThiNA / bhaNiyaM - 'kimeyaM ?' daMsio dAsIe / tao 'mAUe eso aNiTTho' tti ciMtiya ghettUNa aNNattha smppio| gaMgadatto tti nAmaM kayaM / saMvaDDai ya / savvaM pi ya tassa jogavahaNaM jahA mAyA na jANai tahA lalio karei / aNNayA kammi vi mahUsave lalieNa bhaNiyaM - 'tAya ! jai ajja gaMgadatto sarisoM(saM) jeMvAvijjai to sohaNaM havaI' / seTThiNA bhaNiyaM - 're ! jai tuha mAyA pecchissai to mahaMto aNattho' / teNa bhaNiyaM - 'tahA karissAmi jahA na jANai' / tao 'taha'tti paDivaNNe hatthiNiyArUDhassa maMcassa jhuMbaMtocchADassa heTThA ANettA govio gaMgadatto / purao ya appaNA uvaviTTho / jeviuM payattA / saMcAreMti ya tassa bhoyaNaM / io ya kahavi vAyAvattavaseNaM ucchADapaDacche[yA]o [diTTho] seTThiNIe gaMgadatto / tao bA(vA)lehiM ghettUNa vairio vva khaDahaDiyAe kaDDittA niddayaM vivvio(kuTTio?) pakkhitto ya khAlakaddamamajjhe / tao uvviggacittehiM seTThi-laliehiM tIe apecchaMtIe Nhavio saMbohio ya / etyaMtaraMmi ya sAhavo bhikkhanimittamAgayA, pucchiyA ya seTThiNA - 'bhayavaM ! kiM mAUe vi putto aNiTTho havai ?' sAhUhi bhaNiyaM - 'bhadda ! puvvajammanimmiyakammavasao taM kiM pi natthi jaM na saMbhavai' / tAhe 'taha'tti paDivajjiUNa jAyasaMvegA tiNNi vi pavvaiyA / tao sutavaM kAUNa seTThI lalio ya devalogaM gayA / gaMgadatto puNa mAUNa vi aNiThThattaNaM hiyae aNuvvahaMto 'ahamAgAmibhave savvassa vi jaNassa [va]la(lla)ho hojjAmi'tti niyANaM kAUNa devalogaM gao / tao caiUNa laliyadevo riTThapure vasudevadevIe rohiNIe gayAicaumahAsamaNa(sumiNa)sUio gabbhe saMbhaviUNa samae jAo putto tti / mAgahapamuhA savve, samAgayA tassa jammamahimAe / naranAhA; so vi tahiM, saMvaDDai rAmakayanAmo // aha aNNayA ya savve, kaMsasameyA dasArahA tattha / ruhiranarAhivagehe, samAgayA jAyavasayAse // *pATho'yaM mUlapratau bhraSTatvAt triSaSTizalAkApuruSacaritAt saGkalayyA'tra nivezitaH /
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ [291] NNNNNNNNNNNN ciTuMti jAva hiTThA, savve sirimaMDavaMmi ruhirassa / vijjAharaloyAo, ekkA vijjAharI tAva // pattA majjhimavesA, tatto ya samuddavijayamAINaM / paNivaiuM calaNajuyaM, pabhaNai vaddhAviuM sauriM // 'vegavaI deva ! tumaM, namiuM viNNavai bAlacaMdA ya / "sumarAmo accaMtaM, paidiyahaM devapAyANaM" // jaNaNIe ahaM jaNaNI, deva ! viyANAhi bAlacaMdAe / nAmeNa vaNNagaI(dhaNavaI) iha, samAgayA tuha sayAsaMmi // taM pi vivAhiUNa ya, kuNasu kayatthaM ca bAlacaMdaM me' / iya bhaNie jeTThamuhe, diNNA diTThI kaNidveNa // tatto samahavijao. jalabhariyaccho bhaNaDa vasadevaM / 'jAsu tumaM paramihi, Nidi(ddi)TThari(ji?)TeNa hoyavvaM' // vasudevo vi ya taM pai, kavaDAviNayaM kayaM khamAvei / gahiUNa sA vi pattA, vijjAharanagavaraM rammaM // kaMsasahiyA ya savve, uvAgayA jAyavA vi niyanayaraM / aha gayaNavallahaMmI, saurI vi puraMmi saMpatto // divo(TThA) ya tattha teNaM, vegavaI taha ya bAlacaMdA ya / kaMcaNadADhANumayA, pariNIyA bAlacaMda tti // saurissa gamaNavittaM, nAuM ca viuvviyaM varavimANaM / saha dhaNavaIe rammaM, vegavaI-bAlacaMde(dA)hiM // kaMcaNadADheNa tao, mahAvibhUIe pUio saurI / taMmi vimANe caDio, bhajjAhiM samaM saparivAro // gahiUNaM bhajjAo, savvAo sayalapariyaNajuyAo / puTvi pariNIyAo, tatto saurI puraM patto // tatto ya dhaNavaI sA, avayariUNaM vimANamajjhAo / sayalasaurINa sAhai, vasudevasamAgamaM hiTThA // tatto te hiTThamaNA, savve vi samAgame kaNiTThassa / kayakiccA kaMsajuyA, vaddhAvaNayaM kuNaMti tao // daTuM samuddavijayaM, tatto khayarI vi dhaNavaI caliyA / khayaranikAyasameyA, niyaThANaM jAyavavimukkA // sayayaM ca pajjuvAsai, rAmo jaNaNi juvA vi bhattIe / taM daTuM duTThajaNo, dussIlesa tti bhagabhagai // aha aNNadiNe bhADe, dhANA bhuMjAviyA''gayA tIse / dAsI pelliyamahilA, tAhiM bhaNNai - 'kimiyamamhe //
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 292 ] pellai jIse ciTThai, sueNa saha sAmiNi'tti souM ca / sA''gaMtuM rohiNIe, taM kahai; suNittu sA vi imaM // dussahakalaMkadUmiya-cittA navadaMta - bhoyaNeNa (?) ThiyA / suddhikae sa (na) ya bhuMjai, jAya [va] maNNAviyA vi tao // paurAyai(paurAi)jaNehiM samaM, sorIu (nayarIo) NIsarittu uttarao / jauNAnaIDhigovari, caDiyA sAvaNamimaM kuNai // 'jai vasudevaM mottuM, bhagavai ! jauNe ! mayA paro puraso / maNasA vi patthio tA, tuha jalamajjhe nibuDDejjA | jai puNa vasudevo cciya, ramio tA majjhapaDaNadesAo / TaliuM tumaM vahejjasu', to jalamajjhe kuNai jhaMpaM // jauNA vi tassaittaNa-pahAvao rittu (osarittu) tasaM / vAmeNa dAhiNeNa ya, vUDhA daThThe cimaM cojjaM // tuTThajaNehugghuTTaM, 'mahAsaI rohiNi 'tti tAlAhiM / tattha ya pasiddhamajja vi, titthaM rohiNichaNaM nAma // aha aNNayA ya saurI, kaMsasameo samuddavijayassa / atthANamaMDavaMmI, jAva'cchai tAva tattheva // bhisiya-gaNettiya-chattiya - daMDa - kamaMDaludharo kavilaso / pAuyajuyalArUDho, saMpatto NArayarisitti // nArayakahA bhaNNai soriyapure samuddavijao rAyA / tattha ya bAhiM dha (va) Ne jaNNajaso NAma tAvaso / ta somamittA nAma bhajjA / tIse jaNNadatto nAma putto / tassa somajasA NAma bhajjA / tIse veyaDDaNivAsivesamaNakAyadevANaM majjhAo caviUNa NA [ra]o nAma putto jAo / ya tAvasA egadivase uvavAsaM kAUNaM bIyadivase taMmi ceva vaNe uMchittA bhuMjaMti / taM ca NArayaM bAlagaM taMmi ceva vaNe asogarukkhacchAyAe ThaviUNa pAraNayadiNe savvaM pi divasamuMchaMti / - io ya veyaDDhAo NArayajIvassa te puvvasaMgaiyA vesamaNakAiyA devA teNaMteNA''gacchaMtA bAlagaM daNa diNNovaogohiNA jANaMti 'eso so amhANaM sahavAsI' / tao 'mA tAveNeso pIDijjau'tti NehaviU (hu)rA asogarukkhacchAyaM thaMbhettA gayANi ya paoyaNeNaM / tao kayakiccA teNeva ppaeseNaM te jaMbhagadevA valaMtA taM bAlagaM taheva daddhuM gADhaNehao ghettUNaM gayA veyaGkaM / so ya asogarukkho devehiM thaMbhiacchAo taheva TThio tappabhiraM chAyArukkho jAo ti / -- bAlo vi jaMbhagehiM veyaDDhaguhAe pAlio neuM kappataruphalehiM kayaNArayanAmo / aTThavariso ya sikkhavijja[i] paNNattivijjamaha so vi tassAhaNeNa jAo gagaNagaI / jaMbhagehiM bhaNiya' mamhehiM pucchiyajiNeNa kahio tumaM carimadeho navamo NArayavippo' / jamussapposappiNIsu pihaM cauvIsa jiNA, bArasa cakkI, Nava paDiharI, Nava sarAmA hariNo / cakki - harIsu ya kesu vi Nava nArayA hoMti /
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ [293] uDDagaI ciya jiNa-rAma-NArayA; jaMta(ti) ahogaI ceya / saNiyANa cciya paDihari-hariNo; duhao vi cakki tti // na ya sammattasalAyA-rahiyA niyameNime jao teNa / hoMti salAyApurisA, bahattarI kiM tu tammajjhe // vijjAbalaummatto, samaIe kappiUNa pAsaMDaM / nahacArI bahurUvo, maNinimmiyapAuyArUDho // chattiyamubbhAto, savvesiM patthivANamatthANe / gaMtUNa kuNai kalahaM, bhamamANo sayalamahivIDhaM / taiyA uNa vasudevaM, da, saMbhAsiUNa neheNa / nahamuppaiNa gao, nArayavippo jahicchAe / aha aNNayA ya bhaNio, kaMseNaM jAyavo - 'mama purIe / gammau mama neheNaM, mama evaM kuNasu dhIiM ti' // taM vayaNaM vasudevo, paDivajjiUNa jeTThabhAIhi / parimukko mahi(hu)rAe, kaMseNa samaM gao dhIro // aha aNNayA ya kaMso, jIvajasAbhAriyAe saha sauriM / viNNavai - 'patthaNekkA, kIrau'; saurI bhaNai - 'bhaNasu' / sA bhaNai - 'mitta(tti )gAvai-purIe mama pittiyassa sAisayA / devagaraNNo dhIyA, pariNijjau devaI nAma / vasudevasammaeNa ya, so sabalo tattha gaMtumAraddho / NArayarisI ya diTTho, addhapae tehiM sahasa tti / / Aha tao vasudevo, - 'NAyaM ciya tumha jaha mama NimittaM / deva[ya]suyAe kaMso, varaNatthaM tattha saMcalio // tA kahasu; mahIvIDhaM, niccabhamaMteNa rAyaduhiyAo / diTThAo tayA NAraya !, devaIpamuhAo savvAo // kiM devaIe rUvaM ?, ke ya guNA ?'; so vi bhaNai vasudevaM / 'ko vanniuM samattho, tIe rUvaM guNe maNuo ?' // suNiUNa imaM saurI, hiTTho taM bhaNai - 'bhaTTa ! jai evaM / tA va(vi)nnavemi; gaMtuM, mama vi guNe tattha sAhesu' // evaM ca bhaNiyametto, viyaseuM NArao samuppaio / vasudevasayAsAo, devaimUlaM gao turiyaM // pecchai kIlamANaM, NANAviNNANa-pattacheehiM / daTThaNa sA vi vippaM, abbhuDheUNa pUei // aha NArao vi tIe, AsIsaM dei - 'putta(tti) ! harivaMse / uppaNNaM NarasIhaM, vasudevaM pAvasu varaM'ti /
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ [294] tIe bhaNiyaM - 'ko so ?', tatto so tassa sAhiuM cariyaM / sAisayaM uppaio, vasudevamaNA ya sA jAyA // te vi vasudeva-kaMsA, kameNa pattA; tao NariMdeNa / kayakiccA uvaviThThA, devaganaranAhaatthANe / / bhaNiyA ya devageNaM, saharisa'mAgamaNakAraNaM ettha / sAhaha tubbhe'; tatto, kaMseNaM devago bhaNio // 'nAo cciya vasudevo, tumhehiM; bhogavaMsasaMbhUyA / jAyavavaMse dijjau, devaikaNNA imassa tao' || so Aha - 'na esa kamo, jaM kannAe nimittamAgamaNaM / sayameva varassa tti ya, devaimeyassa No demi' // evaM jAyava-kaMsA. devagaavamANiyA vimaNa-dumaNA / nayarAo nIhariuM, niyasiviraM do vi saMpattA // devagarAyA vi tao, devI-duhiyANadaMsaNaNimittaM / aMteuraM paviTTho, samAgayA devaI tatto // sA paNamaMtI bhaNiyA, - 'te aNu[rU]vaM varaM lahasu putte !' / Aha tao NaraNAhaM(ho), taM deviM tattha uvaviTuM / 'ajja vasudevasahio, varaNatthaM devaIe saurikae / saMpatto mama gehaM, mAgahajAmAuo kaMso // pANANa ya abbhahiyA, jeNa ya mama devaI imA devi ! / teNa vioyabhaeNaM, na tassa dinnA mae kaha vi' // jAyavavimANaNaM sA, NisAmiuM devaI ya avvaMdha(accaMtaM?) / to roviuM payattA, parokkharAeNa aNurattA // devai-devINaM so, bhAvaM nAUNa bhaNai to rAyA / 'mA kuNa devi ! visAyaM, pucchatthamahaM tuhA''yAo' // devI vi Aha - 'sAmiya ! nisuo so guNanihI mae puTvi / kAUNa mahapasAyaM, tA dijjau devaI tassa' // evaM devIe samaM, naranAho maMtiUNa pesei / / vasudevavaraNaheDaM, kaMsasayAsaMmi Niyami(ma)ti // diNNA ya devaI aha, pasatthadivasaMmi teNa pariNIyA / devagaraNNA diNNaM, bahugaM vasu-dhaNNamAIyaM // taha NaMdo goulio, dasagoulasAmio Nio diNNo / savvesu goulesuM, tesu ya gAvINa koDIo // mahurAurIe pattA, tatto te do vi devaIsahiyA / kaMseNa ya pAraddhaM, vaddhAvaNayaM pabaMdheNaM //
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ [295] ANaMdadiNe taMmi ya, mairAvasamattapamuie loe / aipu( mu)ttago tti nAmaM, mahAtavassI taviyadeho / kaMsassa niyayabhAyA, ahuggaseNaMgajo gahiyadikkho / so pAraNaganimittaM, saMpatto kaMsagehami // taM daTuM jIvajasA, bhU(dhU)yA magahAhivassa rahaseNaM / kaMsassa aggamahisI, mairAmayaparavasA bhaNai // 'taM ajja ettha patto, ANaMdamahAmahami vaddhate / vasudeva-devaINaM, devaragaNavva(devaraga ! Nacca) gAyato' / evaM ca so mahappA, kayatthio muNivaro bahuM tIe / kaMThe ghettuM gADhaM, tatto taM so savai kuvio // 'taM jIe ANaMde, mairAmayamohaparavasA gADhaM / ajja ya katthesi mamaM, duDhe ! vArijjamANI vi // gabbhaMmi tIe jo so, sattamagabbho mahAbalo hohI / tuha bhattAraM jayaM (ca piyaM), haNihI nissaMsayaM kuddho' // suNiUNa imaM tIe, bhaeNa vevaMtadeha-hiyayAe / khippaM so parimukko, paNaTThamairAviyArAe // aimuttamuNI vi tao, sAvaM dAUNa avitahaM tIe / tava-NiyamapahAveNaM, tattheva adaMsaNIhUo / / bhayakaMtAe savvaM, parikahiyaM taM pi tIe kaMsassa / suNiUNa so vi mUDho, ciMtiumevaM samADhatto / 'muNiyaparamatthamuNiNo, Na aNNahA tassa bhAsiyaM hoi / kAlaMtare vi tamhA, phalihI sAvo na saMdeho // tA jAva tassa sAvo, kaNNaMtaM kaha va(vi) yAvai na ettha / devaiputto(ttaM) jAemi jAyavaM tAva gaMtUNaM // jai jAio Na dAhI, kahamavi so devaIsue majjha / tA aNNaha jaiyavvaM, sAvassa vighAyaNaNimittaM' // pariciMtiUNa evaM, kAuM mattacchalaM va ghummaMto / vasudevagihami gao, bhaeNa uttattharattaccho / daTThaNa tayaM kaMso, dUrA a siraMmi aMjaliM kAuM / mattacchaleNa sauriM, AsIvayaNehiM pUei // saurI vi tayaM daTuM, abbhuTThANeNa pUyaNaM kAuM / parimaio rahaseNaM, paritasiUNaM imaM bhaNai // 'taM ajja mayA Najjasi. kiM pi mamaM kaMsa / vattakAmo'si / tA sAhaha jaM sijjhai, mama pANehiM pi taM sigghaM / /
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ [296] kaMso vi Aha - 'jAyava !, sayalakilesAu tAva paDhamaM pi / parimoio tayA'haM, diNNA tuha(taha) mAgahI tumae / iNhi pi kuNa pasAyaM, devaiputtehiM jAyamettehiM / hohiMti je imIe, savve te majjha dAyavvA' // soUNa jAyaveNa vi, paDivaNNaM taha ya devaIe ya / sAvamajANaMtIe, bhaNiyaM aha devaIe~ imaM // 'Naravara ! saurisuyANaM, tumha suyANaM ca tumha na hu jutto / kAuM ettha viseso, evaM parijaMpamANAe(mANeNaM?) // aNNaM ca ajjauttassa, garuyaNeheNa ahaM tae variyA / iNhi kaha saMjAo, vimukkaNeho khaNaddheNa' // saurI vi bhaNai - 'devai !, jamaNiTuM bhaNasi kaMsarAyassa / taM mama dukkhaM tamhA, kaMsAyattA suyA savve' // kaMso vi viyasiUNaM, tesiM mattacchalaM payAseto / pabhaNai - 'mahApasAo, evaM eyaM na saMdeho' / evaM NiggahamANo, attANaM sauri-devaisameo / sevai mairAyA(pA)NaM, kaMso varamaMdire tuTTho // tatto ma(ga)yaMmi kaMse, vasudeveNaM suyaM jahA - 'chalio / muNisAvabhaeNA'haM, paramiNhi kIrau kimettha ?' // evaM ca vaTTamANe, kAle bhaddilapuraMmi nayaraMmi // nAgo nAmaM seTThI, sulasA nAmeNa tabbhajjA // do vi samiddhA saDDhA, muNiNA sulasA vi bAlabhAvaMmi / aimuttageNa kahiyA, - 'hohI niMdU imA kaNNA' / AbAlAo tIe, suNiuM seNAhivo suriMdassa / ArAhio taveNaM, nAmaM hariNegave( me )si tti // devo vi kaMsarAyaM, muNisaviyaM, devaiM ca NAUNaM / sulasAe nidubhAvaM, nAheNeNA(nANeNA)''rAhaNaM taha ya // tatthA''gaMtuM sAhai, - 'bhaNa bhadde ! kiM karemi ?' tIe vi / puttavare parikahie, paDivajjiya jAi NiyaThANaM // tatto jugavaM kAuM, devai-sulasANa devasattIe / riusamaya-gabbhasaMbhUi-pasavaNaM so suro tuTTho / / devaiputte jAe, sulasApAsaMmi Nei jayaNAe / salasAmayapatte paNa, devaimala(le) parANei // te ya cha vi kameNa hayA, kaMseNa silAyalaMmi pAveNa / iyare vi NAgabhavaNe, vahaM(DDha)ti suhaMsuheNeva //
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 297 ] nAmeNA'nIyajaso, anaMtaMseNo ya ajiya~seNo ya / aNirhaMyanAmo cottho, devaijaso sarttuseNo ya // aha aNNayA kayAi, puttavioehiM duhiyadehAe / riuNhAyadevaIe, sarasaM vasudevabhuttAe // gaMya-sUMra-sIha~-si~ri-dhayeM-virmANa - [pa] umasaradiTThasumiNAe / so gaMgadattadevo, ca[vi] uM gabbhaMmi saMbhUo // tatto kameNa samae, sAvaNasukkaTThamIe varaputto / addharattaMmi jAo, kaNhataNU teNa kaho ti // devayakayasaNNijjho, paDihayasattujaNadiTThiviNivAo / tatto ya devaIe, vasudevo saddio sahasA // bhaNio ya 'sAmi ! NisuNasu, jai vi tumaM kaMsanehapaDibaddho / taha vi ya mama vayaNamiNaM, kAUNa kivaM sadukkhAe // kiM kaMsassA'haM piuNA dAsabhAveNa diNNA jeNa mamA'kAraNaverio jAe jAe putte viNAsei ? tA tumaM eyaM ekkaM puttaM naMdagoule NeUNa rakkhAhi' / vasudevo vi 'evaM karemi 'tti vottuM jAva taM ghettUNaM calio tAva uttamapurisapakkhavAiNIhiM devayAhiM savvaM vipakkhajaNaM suvAvettA dhariyaM tassovari chattaM / o mggujjoo| mukkA kusumavuTThI / dhavalavasaharUveNa ya purao ThAUNugghADiyANi savvaduvArANi / evaM ca vaccaMto mahurApaulIduvAradesaMmi kaMsaniuttapurisehiM dharieNuggaseNeNaM sapakkho tti devayAkayajoyAipahAvaM pecchaMteNa pucchio vasudevo - 'kimeyaM ?' teNA'vi kaMsasseso paccaNIo tti ciMtiya sAisayaM taM bAlagaM daMsettA bhaNio uggaseNo 'jayA eso laddhapasaro bAlago bhavissai tayA tumamimassa pahAveNaM amhANaM majjhe jeTTharAyA bhavissasi / paraM na tae rahassamimaM [kassa] vi kaheyavvaM' / tao soUNevaM hiTThacitteNuggaseNeNaM 'ho' tti kae gao vasudevo rattIe ceva naMdagoulaM / - - tattha ya taMmi ceva samae naMdagouliyassa bhajjA jasoyAnAma DikkariyaM pasUyA / tIse ya so samappio kumAro / taDDikkariyaM ca ghettUNA''gao devaImUlaMmi ThavettA jhatti avakkaMto / tao viuddhAo kaMsapaDicArigAo taM DikkariyaM kaMsassa dariseMti / kaMseNa vi tIse nAsAuGkaM (DaM) chiMdAviyaM jeNa alakkhaNA hoi / tao mAse gae devaI vasudevaM bhaNai 'misaM 'vaccAmi goulaM puttaM dag' / teNA'vi bhaNiyA viNA vaccaMtI kaMseNa lakkhijjihisi / tA bahunArIparivAriyA gomajjheNaM gAvIo savvattha vi vivihaM pUyaMtI vaccasu' / tao devaIe taheva goulaM gaMtUNa diTTho vAsudevo / evaM ca bahuso tattha tIe vaccaMtIe loyaMmi govaMdaNAIo dhammo payaTTo ti / - - etthaMtaraMmi jo puvvaM vasudeveNa suppago NAma vijjAharo Asi tabbhagiNIo vasudevassa kiMci kAumasamatthAo kahaMci tapputtaM goule nAuM do vi vijjAharIo sauNi kaDapUyaNaNAmAo kahassa sagaDAhoThiyassa visaviTTaM (diddhaM) thaNaM deMti / tao kaNhakayapADihArAe devayAe thaNaM lUsiya hayAo sagaDaM ca bhaggaM /
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ [298] tao suppakassa suo piussiyAo hayAo nAumAgao mahAdumamajjheNa vaccaMtaM kaNhaM haMtumAraddho / so vi tehiM ceva tarUhiM bhU(cU?)rittA viNAsio / tao soUNevamuvaddavaM vasudeveNa rAmo naMdassa appio / 'esa te bIo putto, kaNhassa ya uvajjhAo bhavissai'tti / sikkhiyAo ya tadaMtie kaNheNa dhaNuvveyAiyAo savvAo kalAo / evaM ca tattha rUvAiguNapUiehiM rAmakaNhehiM savvo vi govIjaNo raMjio tti / kaNhaparokkhanamijiNAo ya paMcavarisalakkhehiM bAvIsaimo ariThThanemijiNo tti ariTThaNemijiNakahA bhaNNai - 'ekkAe viMjhADavIe dhaNAvaho NAma pallIvaI / tassa dhaNo NAma putto / so ya kayAi paMtha(the) vijjhamAgayassa muNicaMdasAhuNo sayAse dhammaM soccA pieNA'NucareNa saha pavvaio sohamme devo jaao| tao cuo veyaDDhe kaMcaNapure sUrarAyassa cittagaI NAma vijjAhararAyA sANudha(ca)ro jAo / damadharamuNisayAsaMmi ya vihiyapavvajjo mAhiMdakappe devo saMjAo / tao cuo aravidehe sIhaure avarAio NAma rAyA sANucaro jAo / vihiyapavvajjo a samuppaNNo AraNakappe devo / tao caviUNiheva bharahavAse hatthiNAure siriseNarAyaputto siddhattho NAma rAyA sANucaro jAo / tao samaM ciya vIyasogagurusamIve vihiyapavvajjo avarAiyavimANe devo jAo / 'tao siddhatthadevo kattiyakiNhabArasIe caviUNiheva jaMbuddIve bhArahe vAse sorIpurIe harivaMse samuddavijayassa raNNo sivAdevIe coddasasumiNasUio saMbhUo gabbhe / tao sAvaNasuddhapaMcamIe jAo varisasahassAU kasiNavaNNo putto / gabbhagayassa ya bhagavao mAUe sumiNe mahAmahasamuppayaMtI diTThA cakkadhArA / sA ya riTThA riTTharayaNamayA NemisannA ya / teNeso paiTThio piuNA riTThaNemI ariTThaNemI vA nAma / aNucaradevo vi tao bha(ca)viUNuggaseNassa raNNo bhaNissamANA bhavissai dhIyA rAImai tti // tao mahurAe NAraeNA''gaMtuM niveie nemikumArajamme vasudevAIhiM vihio paramANaMdo tti / aha aNNayA kaMseNa pucchio NemittI - 'kiM so muNisAvo visaMvaio ?' so bhaNai - 'tahaTThio ceva' / teNa vuttaM - 'ko paccao ?' so bhaNai - 'jo ariThaM nAma vasabhaM mahAbalaM, kesiNAma ca duddharisaM mahAkAyakharaM, sudAruNamassamee kIDaMto viMdAvaNe viNAsissai; mahAju(ja)maladumamummUlissai, kaMcaNapaTTabaMdhaM ca gaMDIvamuggaseNagihe ThiyaM caDAvissai; kAliyanAgaM ca natthittA vAhissai; tahA paumuttaracaMpagahatthiNo cANUramallaM ca jo vahissai tao te bhayaM' / souM cemaM kaMseNa NiuttA tajjANaNatthaM paccaiyA purisA / aNNayA sarayakAle kIlaMtassa viMdAvaNamajjhe kaNhassa jaNaM mahaMto sammuhamAgao ariTThavasaho / so ya siMgesu ghettUNa valiyakhaMdharo nihao kaNheNa / tahA tatthevA''gao vidAriyamuho kesikharo sudAruNo / so ya vajjasAraM bAhukopparaM muhe choDhUNa viNAsio / tao soUNevaM kaNhassa balaparakkama kaMso sabhAe gaMDIvaM Thavei / tassa ya rakkhavAliyaM nirUvei NiyaM bhagiNiM saccabhAmaM / tao dhaNumahe vaTTamANe mayaNavegApatto aNAhiTThI NAma kaNhabhAyA goulamAgao ANaMdio kaNheNa /
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ [299] tao do vi rahArUDhA dhaNumahaM daTuM payaTTA / vaccaMtANa ya tesiM pamAeNa vilaggo mahAjamalajuNNadume raho / so ya kaNheNuttariUNummUlio / tao pattA gaMDIvagihaM / diTThA saccabhAmA / sA ya kaNhaM daTuM sakAmA jAyA / ghettuM ca taM cAvamaNAhiTThI jAva viNNAsei tAva caDAveto ceva paDio / tao pAsaTThiyanivehi saccabhAmAe paDicAriyAhi ya hasijjate taMmi kaNheNa ghettuM lIlAe caDAviyaM taM cAvaM / tao sANaMdaM jaNeNa dissamANo kaNho rahArUDho kAUNa aNAhiTThiNA nijjato sagihaM vArio vasudeveNa gao naMdagihe / ___ tao kaMso taM vuttaMtaM soUNa mallajuddhaM nirUvei / AhUA ya desaMtarehito mahAbalA mallA / vasudeveNa vi vAharAviyA savve vi dasArA kumArA ya / sammANiyA kaMseNa / baMdhAviyA maMcA pAsAesu / pAraddhaM mallajuddhaM / taM ca niveiuM(aM) govAlehiM rAma-kaNhANaM / tao kaNheNa vutto rAmo jahA - 'vaccAmo mallajuddhaM daTuM' / rAmeNa vi taM manniUNa bhaNiA jasoA - 'sigdhaM pauNIkarehi pahANovagaraNaM' / tIe maNAgamAlasAyaMtIe ciMtiyaM rAmeNa - 'juttameyaMmi samae kaNhassa bhAuviNAsaNajANAvaNaM' / tao vuttA jasoyA hakkiUNa - 'kiM te vIsario saMpai attaNo dAsabhAvo ?' souM ca tamevamAkuTuM kaNho gADhaM dumio citte sAmamaho jAo / taM ca taheva ghettaM NhANatthaM jamaNAe gao rAmo bhaNai - 'vaccha ! kiM vicchAyavayaNo tumaM ? / 'kIsa me mAyA dAsI bhaNiyA ?' tao AliMgiUNa vutto so - 'na jasoA te mAyA, kiMtu devaI / kaMsabhaeNa ya tumamiha dhario' tti siTTho savvo vi bhAivahavuttaMto / / taM ca souM kuvio kaNho kaMsavahapaiNNaM kAuM jAvovaviTTho NhANatthaM tAva taDDasaNatthaM kAliMdIkAlajalanibar3adeho tariyatariyamei kAliyanAgo / tassiromaNipahaM ca jalovari vipphuraMtaM daTuM rAmeNa vRtto kaNho - "kimesa dIsai sammuhameMto jalamajjheNujjoo ?' tao sasaMbhamamuTThittA gaeNa taduddesaM kaNheNa kAliyaNAgo kamalanAlanatthio ya so kAuM paTThicaDieNa tAva vAhio jalamajjhe jAva nijjANo(nijjIva vva khiNNo?) jaao| tao taM mottuM do vi rAma-kaNhA pahAyA gouliyaparivAriyA ya caliyA mahurAbhimuhaM / pattA gouraddAraM / taMmi ya kaMsaniuttA paccaiyameMThAhiTThiyA do gaiMdA paumuttara-caMpaganAmANo tesiM dhAviyA mAraNatthaM / te ya gaiMde sIhA iva rAma-kaNhA jANu-muTThipahAra-daMtukkhaNaNehiM viNAsiUNaM pattA mallamahayaNaM / ArUDhA ya maMcesu sagovA / diTTho ya tehiM kaMso dasArA anne ya rAyANo kumArA ya / tao te sakkIsANiMde iva rUva-bala-parakkama-teyasaMpaNNe Nagaraloo daTTaNa bhaNai - 'ee te jehiM riTTha-kesikharAIyA hayA' / tao kaMsavayaNeNa vitthiNNavaccho cANUro NAma mahAmallo so raMga majjhe tivaI dAuM kaNhaM pai [i]tto| tao do vi laggA muTThi-jANu-paNhi-pahArehiM jujjhiuM / hao so kaNheNa paTThIe vajjovamamuTThippahAreNa / tao cANUraM hayaM daTThaNa kaMseNa vuttaM - 'geNhiUNa ime gove balummatte pAviDhe naMdaM ca daMDehiM tADeha' / tao kaNho taM souM bhAiveraM ca sumariya vegeNa patto kaMsAbhimuhaM / so vi sajjhaseNa khaggaM kaDDeu na samattho mauDaM pADiya bhAivahaM sumarAviya gahio kesesu, pADio dharaNIe / jugaMtAnalovamakohaggiNA jalaMtaM kaNhaM ca daTThaNa palANA savve NAgarayaloyA / rAmeNA'vi kaMsapakkhasamuTThiya(o) [muTThiya]mallo nAma mallo niho| tao te kaMsaNiuttA rAyANo nANApaharaNahatthA kaNhaM haMtuM payattA / tao rAmaM ukkhittasabhAkhaMbhahatthaM pAsittA palAyA / kaNheNA'pi matthae pAyaM dAuM Nihao durappA kaMso / jaM pi tassa sAhejje jarAsaMdhapesiyaM balaM taM pi aNAgayaM jAyavabaleNa nirAkayaM / kaNheNA'vi kaMso kesesu kaDDittA jabbhUmIe nIo raMgabAhiM
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ [300] sA kaMsakaDDaNI NAma'jja vi mahurAe pasiddhA / viNAsio ya kaMso NarayaM gao tti / kaMso tti gayaM / tao aNAhiTThiNA raheNa nIyA baladeva-vAsudevA vasudevagihaM / tao samuddavijaya-kaNhAisavvajAyavasammaeNa chiNNaNiyalo ANIo uggaseNo / kayAiM ca kaMsassa peyakiccAI / uggaseNavayaNeNa ya kaMsamAyA saaMteurA gayA kAliMdIe / dinnA tattha kaMsassa jalaMjalI / jIvajasA puNa na dei mANeNa jalaMjaliM / bhaNiyA ya tIe kaMcui-mahattarAiNo - 'jai koi saputta-kalattajAyavahaNaNeNa naMdagova-rAma-kaNhahaNaNeNa ya me paighAyagassa veraNijjAyaNaM karissai tA'haM peyakajjANi karissamaNNahA jalaNaM saraNaM'ti paiNNaM kAUNa sA gayA rAyagihaM / tao samuddavijaya-kaNhapamuheNa jAyavavaggeNa uggaseNo mahurAhivaI ahisitto / tao koTThaivayaNeNa kaNho saccabhAmAe sohaNadiNe pANi gAhio / io ya jIvajasAe rAyagihaM gaMtuM jarAsaMdhassa NiyavedhavvavuttaMto ruyaMtIe savittharo kahio / teNA'vi kohAvidveNa maMtIhiM samaM maMtiUNa sayalanariMdapurao somako NAma patthivo pesio / patto ya kameNa mahuraM / diTThA ya dasArA / pUio ya tehiM jahociyaM / bhaNiyaM ca somagadUeNa jahA - 'mallamahe vaTTamANe tumha purao jehiM govehiM chaleNa magahAhivajAmAuo hao tehiM pesiehiM tumha seyaM' / tao samuddavijaeNa so vutto - 'puttakahaM mottUNa aNNaM sAhehi' / tao somageNa vutto - "kiM bahuNA bhaNieNa? jai gove na samappeha to te tihuyaNe vi Natthi vAso' / tao jAyave ahikkhivaMto somago aNAhiTThiNA khalIkAUNa niddhADio / gae ya taMmi savve vi dasArA maMtIhiM samaM maMteumAraddhA / maMtiyaM ca tehiM jahA - 'balavaMtaviroheNaM videsagamaNameva seyaM' / koTTaiNA vi pucchieNa vAgariyaM jahA - 'pacchimadisaM vaccaha / tattha gacchaMtANameva bhe sattukkhao hohI / jattha ya paese saccabhAmA dArayadugaM pasavissai tattha mahApurIniveso tumhaM hohI' / tao sohaNadiNe jAyavA ghosaNaM karAviUNa ekkArasahiM kulakoDIhiM samaM gayA soriyapuraM / tattha vi taheva jANAviya sattahiM kulakoDIhiM samaM uccaliyA pacchimadisAbhimuhaM / etthaMtaraMmi ya so somago rAyA jAyavehiM avamANio gao rAyagihaM NagaraM / diTTho jarAsaMdho / kahiyaM ca tassa purao savvaM pi jAyavANa duvvilasiyaM / tao ruTTho jarAsaMdho atthANaTThio bhaNai - 'savve jAyavA mae avassaM saMgAme mAriyavvA' / souM cemaM sakheyavayaNaM jarAsaMdhaputto kAlo nAma bhaNai - 'deva! naMdaputtaM rohiNiputtaM ca ghettUNa, NikkaMdittA vA saMgAmakaraNeNa savve vi jAyave tumha samIvamAgamissaM, na aNNaha'tti paiNNaM kAUNa java(u)Na-sahadevabhAugasamaNNio bahuM sArabalaM ghettumavasauNijjaMto vi saMpatto soriyapuriM / tatthA'pecchaMto jAyave dhAvio tesi piTThao / tao samAsaNNIhUyaM kAlaM jANittA bharahaddhadevayAo jAyavakulapakkhavAiNIo vAsudeva-baladevapuNNANubhAveNaM devamAyAe viMjhagiripAsesu AvAsiyaM savvaM pi jAyavaseNNaM jalaNajAlAvalIpalittaM vigayapANamuvadaMseMti / tattha ya ega bI(ci)yAe samIve kasiNaM ruyamANI nArI saMbohiUNa kAleNa pucchiyA - 'bhadde ! mA bhayAhi / kahehi royaNakAraNaM' / tIe bhaNiyaM - 'harivaMsasamubbhavA jAyavA jarAsaMdhabhaeNa NaTThA / tesiM ca piTuo jarAsaMdhapatto mahAbalo kAlo NAma mAraNatthaM saMpatto / summai - taM cA''saNNaM jANittA bhayabhIyA
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ ormommmm................[301] savve vi paviTThA jalaNaM / tA majjha eNa(ee) ceva caMvavA(baMdhavA) / saMpayamaNAhA ahamavi jalaNaM pavisissAmi'tti bhaNiUNa asaNIhUyA / tao soumevaM daTThaNa ya bhaNiyA kAleNaM javaNa-sahadevA aNNe ya rAyANo - 'bho bho ! sayaM ceva viNadA, na mae saMgAmeNa nihayA jAyavA / tA kahamahaM bhaggapaiNNo piyaraM jIvajasaM ca valittA pecchissAmi?' tao tattheva cIyaM rayAvittA paviThTho kAlo / pakkhittANi ya tIe mahu-ghayAINi parivAreNa / tao saMpajjAliyA [cIyA] / daDDo kAlo / etyaMtaraMmi atthamio Aicco / mohiyaM savvaM pi kAlaseNNaM devayAhiM / tao pabhAe javaNasahadevAIhiM tattha kiMci apecchamANehiM heriehi ya - 'jAyavA dUraM gaya'tti AgaMtUNa niveie savisAehiM bhaNiyaM - 'aho savvamevaM viuvviyaM / vaMciyA amhe devayAhiM / tA kahamamhehiM jAyavA jiNiyavvA jesiM devA saNNijhaM kuNaMti ? tamhA eyaM ceva ettha pattakAlaM [jaM] jahAvittaM gaMtUNa jarAsaMdhassa kahijjai' / tao NiyattA savve vi kayasaMkeyA kahati ya jAyavakhayaM kAlaviNAsaM ca niyapahuNo / tao NisuyakAlamaraNo mucchio jarAsaMdho / paccAgayapANo ya bhaNai - 'mama putto kAlo ceva kayattho jassa bhaeNaM jAyavakulaM aggimi paviTuM' / tao piusamAiTThA jIvajasA ya jAyavakkhayaM NAUNa puNNapaiNNamappANaM mannaMtI bhattuNo kaMsassa mayakiccAI karei tti / te ya jAyavA vaccaMtA pattA kAlakkameNa suraTThAdesaM / tattha ya revayagapavvayassa puvvadisAbhAge aTThArasahiM kulakoDIhiM sahiyA sivirasaNNivesaM kAUNa ThiyA / tattha ya saccabhAmA bhANu-bhAmaraNAma puttadugaM pasUyA / tao savve jAyavA samuddadekkhaNatthaM gayA / balipayANeNa ya pUio so / tao koTThaivayaNeNa suIbhUo kaNho aTThamabhattio moNeNa dabbhasejjAgao egaggamaNo Thio suTThialavaNAhivaidevArAhaNANimittaM / tao caliyAsaNo ohiNA NAUNa so kaNhaM NiyamatthaM sigghameva kaNhassa paMcajaNNaM NAma rAmassa ya sughosaM NAma saMkhaM pAhuDaM ghettUNamAgao / vutto ya teNa - 'kimatthaM sumario haM ?' teNa vutto - 'jA puci tiviTThassa vAsudevassa kae bAravaI purINimmiyA Asi tIe aTThArakulakoDIhiM sameyassa me ThANaM dijjau' / teNA'vi sakkaM pucchiUNa pesio vesamaNo / teNA'vi AgaMtUNa dasAre mottUNa savvo jaNo sovio / tao vesamaNeNa vissakammabIeNa sa-rattieNa diNeNa NavajoyaNavitthiNNA bArasadIhA NavahatthavitthinneNa aTThArasahatthucceNa pAgAreNa maNi-kaMcaNamaeNa savvao parigayA suvibhattapAsAyapaMti-haTTamaggujjANAIhiM alaMkiyA purI bAravaI NAma NimmiyA / pabuddho ya jaNo vimhio pecchai taM - 'kimesA amarAvaI bhUmIe avayariyA ?' | ___ tao vesamaNo kotthurbhamaNiM, pIyaM koseyajuryalaM, nakkhattamaulaM, mau~Da, siMgeMgaMDIvaM, komuIMgadaM, NaMdayaM khaggaM, toNIrajuMgaM, garuDaddhayaM rahaM ca kaNhassa dAuM; rAmassa puNa vara(Na)mAlaM, nIlakoseyajuMgaM, laMgelaM, musalaM, cAvaM, toNIraduMgaM, tAladdhayasamAuttarahaM ca dAuM; tahA sesadasArANaM sohaNAbharaNANi dAuM kaNhaM bhaNai - 'pavisasu puraM / aNNaM ca te kiM karemi ?' kaNheNa so vutto - 'jahA tumhameyaM viha(hi)yameva(vaM) vippakhattiya-vesa-suddANaM aTThArasakulakoDIo maNNehANurattAo NiyajammabhUmIo caiUNihA''gayAo, tAsiM bahukAleNaM dhaNaM khINaM / tA tahA kareha jahA Na sIyaMti' / vesamaNo vi 'evaM karemi'tti bhaNiUNa mehe viuvvei tao
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 302] dhaNa-dhaNNa-vattha-rUppaya- suvaNNAbharaNa - rayaNehiM vivihovagaraNehi ya NiraMtaramadbhuTThadiNANi bAravaIe varisiUNa vesamaNo gao saTThANaM / tao savve dasArA rAma-kaNhAdayA ya rAyANo aTThArasakulakoDIo ya jahArihaM niyaNiyesu dhaNai(da)jakkhaviraiesu bhavaNesu paviTThA / aNNe ya aNNadesubbhavA logA AgaMtUNaM aMto bAhiM ca sanniviTThA / pariNIyA ya vasudeveNa bhavaMtarAgayA damadaMtI kaNagavaiti / damadaMtI - kaNagavaikahA bhaNNai - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse aTThAvayapavvayAsaNe saMgare Nayare mammaNo rAyA, dhI(vI) ramaI bhjjaa| so ya kayAi bAhimAheDayatthaM vaccaMto sattheNa samamAgacchaMtaM malamaliNaM sAhumegaM daTTumavasauNo tti kuvio| tao taM ghettUNa gao rAulaM, niruMbhAvei maNNamehiM (mammaNo ?) vippalAvei ya dhI (vI) ramaI [ e ] saha bArahaghaDiyAo jAva / tao puNo va saMjAyANukaMpehiM dohiM vi bhaNiyaM 'sAhu ! sAhasu ko tumaM ?' teNA'vi 'rohIDayapurAo aTThAvayadevavaMdaNatthamahamAgao mahAra (ri) sI (?), tubbhehiM satthAo viogio'tti vottuM sAhio tesiM jIvadayApahANo jiNadhammo / taM ca souM kiMci dhammAbhimuhehiM dohi vi bhatta - pANAvaNA paDilAhio so sAhU / dhario ya tattheva kaMci kAlaM kiM tu sesaM NayarajaNaM sAhubhattIe dAukAmaM pi rAjasabhAvattaNao NivAriUNa sayaM ciya niccaM paDilAhio mukko ya kayAi tehimaTThAvayaM gao mahArisi tti / mammaNo vi takkAlAo ceva sAhusaMsaggIe jAo sAvao / vIramaI vi sAhuNIhiM kayA saaviyaa| sAisayAi sAsaNadevayAe NIyA dhammathirIkaraNatthamaTThAvayaM / daddhuM ca deva-dANavAIhiM pUijjamANAo cauvvIsamusabhAipaDimAo suTTu tuTThA vaMdiUNA''gayA / titthayaruddeseNaM vIsa-vIsaM pakappiuM kuNai suddhANamaMbilANaM cattAri sayANa asIyANi / avi ya - jaMbuddIve ekko, dhAyaisaMDaMmi puvva-pacchimao / do do ya pukkharaddhe, paMcevaM hoMti meru tti // tesiM puvvAidisA- kameNa cattAri hoMti khettANi / puvvavideho bharaho, avaravideho ya era [va] o | titthayarasaMbhavANImANi cciya teNa paMcaguNiyANi / vIsaM havaMti savve, titthayarA uNa guNehiM samA // hoMti bharahubbhavesuM, cauvIsajiNesu vIsakappaNayA / vIsaguNA cauvIsA, cattAri sayANa asIyANi // evaM ca nimmAyatavokamma (mmA) vIramaI vahoDiyajaccarayaNANi karAvei cauvIsaM varasuvaNNatilayANi / tao saparivArA AruhiUNa'dvAvayamusabhAijiNapaDimANaM mahAvibhUIe haviya - vilitta - pUiyANaM niDAlavaTTesu Nivesei tANi ya cauvvIsaM tilayANi to (dho) UNa ya paramabhattIe / tatthevA''gayANaM cAraNasamaNa-dINAINaM dei jociyaM dANaM / evamujjamiyatavovisesA puNo vi samAgayA saMgaraNayaraM mammaNaraNNA saha dhammakammujjayA vIramaI ciTThai / tao kAlaM kAUNa do vi devaloe devA devI ya jAyA /
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ [303] tao cuo mammaNo devo iheva jaMbuddIve bharahe khette vasahI(vahalI)dese poyaNapure dhammilAsa[hihANa]ssa AhIrassa reNuyAe bhajjAe dhaNNo NAma putto jAo / vIramaIdevI vi tasseva bhajjA dhUsarI NAma jAyA / so ya dhaNNo cArei mahisIo aDavIe / kayAiM ca saMpatte varisAyAle suTTha varisaMte jalaharaMmi gahiyaguruchattao dhaNNo mahisIpiTThao paribbhamaMto pecchai sAhumegapAeNa kAussaggatthaM jalAvalIkilinnadehaM bhukkhiyaM sIyakaMpamANaM / to'NukaMpApareNaM sigdhaM dhaNNeNaM appaNo chattaM / / dhariyaM risisIsovari, meho uNa ca(tha)kkae Neya // aha varisiUNa thakko, jhANasamattI vi tassa saMjAyA / pAehiM tao paDiuM, bhaNio dhaNNeNa so sAhU // 'maharisi ! visamo kAlo, cikkhallajalAulA mahI sayalA / tA katto taM patto ?', bhaNai risI - 'paMDuvisayAo // Ao'haM jAissaM, laMkAurinayari gurusamIvaMmi / vaccaMtassa ya patto, varisAratto mama'ddhapahe // Na ya gamaNamamha kappar3a, varisaMte teNa'bhiggahaM ghettaM / jhANeNettheva Thio, satta diNANi puNNANi // saMpai thakko meho, mama puNNo abhiggaho tti vasimaMmi / jAmo'; dhaNNeNuttaM, 'caDa mahise suTTha cikkhallaM' / risiNuttaM - 'jIvovari, muNiNo na caDaMti jeNa pIDaMti' / dhaNNo bhaNai - 'Na pIDA, balio me jeNa mahiso'tti // 'pAehiM ciya muNiNo, jaMti'tti jaMpiuM samaM teNa / so sAhU saMpatto, poyaNapuribAhiruddesaM // / dhaNNo - 'bhayavaM ! ciTThasu, tamettha tA jA duhAmi mahisIo' / vottuM duhittu tAo, ghettuM duddhaM ca saMpatto // calaNesu nivaDiUNaM, bhaNai risiM pIDiyaM - 'pibasu duddhaM' / so vi taM pibai tattha ya, vAsArabbhaM(ttaM) ca gahiUNaM // vaccaDa bitiyaM ThANaM. dhaNNo vi ya dhasarIe saha baddho / pAliyasAvayadhammo, pavvaio satta varisANi // duddhadANajjiyAo, puNNAo to marI(ri)ttu hemavae / juyalAhammio jAo, tatto mariUNa sohamme // khIraDiMDIranAmo, devo jAo saNAmadevIo / tatto caviuM devo, jaMbuddIveha bharahaMmi / / kosalavisae kosalapurIe ikkhAguvaMsajAyassa / nisaDharAyassa suMdaradevIputto nalo jAo / nalalahubhAyA kubbaranAmA'tthi; io ya khIraDiMDIrA / caviumiha jaMbuddIve, bharahe veyabbhadesaMmi / /
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 304] kuMDalApurIe bhImarahassa raNNo pupphadaMtIe devIe vaNadavapelliyaM seha (ya) hatthi rAulaM pavisamANaM pabhAyasumiNayaMmi pecchaMtIe gabbhaMmi saMbhUyA dhIyA / kayagosakiccA ya devI taM sAhei raNNo / so vi puNNAhiyagabbhasaMbhavaM sUeMto jAva ciTThai tAvA'takkio ceva kuo vi saMpatto tattha seyahatthI / so ya sayaM viyaNiya(viNamiya) khaMdhamAroviUNa rAyANaM devaM ca samucchalaMtamaMgalasaddeNa bhamiuM purImaggesu tao puNa vi te mottuM saTThANe gulagulAyamANo gao salIlamAlANakhaMbhaM / etthaMtaraMmi ya tatthA''gayakhayara - kinnarAIhiM kusumavuTThi jayajayasaddaM ca kAUNa bhaNiyaM - 'mahArAya ! tuhemAe purIgottadevayAe nivvuiNAmigAe nUNamANIo damo NAmeso daMtI / tA'vassaM bhAviNI kA'vi tuha sAisayA dhIyA / tIe ya kAyavvaM NAma damadaMti tti' / taM ca souM tuTTho rAyA nivvuiM pUiUNa namaMsai / tao samayaMmi pupphadaMtI pasUyA dhIyaM / tIe ya puvvi jiNapaDimAtilayadANajaNiyapuNNodaeNa niDAlaMmi dIvayasihAsamaM bhAsuratilayaM sAhAviyaM daTThUNa tuTTho karAvei purIe rAyA sattadiNANi vaddhAvaNayaM / tao mAsaMmi punne paiTThiyaM nAmaM damadaMti tti / -- va MtI ya sA suhaMsuheNa kiMcUNaTThavarisA rannA samappiyA kalAgahaNatthaM sAvagovajjhAyassa / so vi kameNa gAhittu nIsesakalAo paDihArANuNNAo bhImarahapAse [samAgao tIe saha ] / taM ca bahudivasANaM suTukkaMThiyA kaMThe ghettUNaM rovaMtI damadaMtI bhaNai - 'tAya ! kimahaM tae cattA ?' rAyA vi * putti ! tumaM pANappiyA mae na cattA kiMtu kalAgahaNatthaM samappiya'tti vottuM sahattheNa dhoviyamuhamucchaMge kAUNa pucchai 'vacchi ! kahasu kalAo' / tIe vi nikkhobhAe sahasa tti saccaviyAo citta - gaMdhavva-naTTAikalAo / sAhio vAyaraNa-chaMda-laMkArAisatthaparamattho / paya (i) TThio ya jutti (ttI) e paDijuttIhiM jiNadham / tuTTho rAyA sahassAhieNaM dINAralakkheNaM pUiUNa kalAyariyaM visajjei / -- damadaMtIe vi puNNAhiyattaNu (Na) o nivvuidevayAe paccakhamAgaMtuM 'vacche ! pUijjasu NiccamimaM, jeNa tumaM pi jayapujjA bhavasi'tti vottuM samappiyA bhavissasaMtijiNapaDimA / sA vi taM daTThUNa tuTThA pAyavaDaNuTThiyA vihiyaMjalI nivvuiM bhaNai 'bhayavai ! kahamuvayArarahiyAe vi mi (ma) mevaM tae kayaM ?' nivvuI vi 'putti ! sauNNA tumaM mahAsaI hohisi tti vottumasIhUyA / tao samANaMdiyA damadaMtI taM paDimaM gahAya gayA piumUlaM / sAhio NivvuivuttaMto / raNNA vi saMjAyajiNadhammanicchaeNa saddAvio paurAmaccAijaNo / kahiyasabbhAveNa ya mahAvibhUIe nivesiyA devAlayaM mi saMtijiNapaDimA / taM ca sammamArAhiMtI damadaMtI saMpunnaTThArasavarisA ramaNIyajovvaNA jAyA / - - etthaMtaraMmi ya ciMtiyaM bhImaraheNa 'ko nAmemAe nirUvamarUva - viNNANAiguNAe bAliyAe aNuruvo paI hojjA ? kiM vA mameyAe ciMtAe ? karAvemi sayaMvarAmaMDavaM' / tao visajjiya savvattha rAyaputtANa lehArie karAvio bhuvaNaccherayabhUo sayaMvarAmaMDavo / taMmi ya savvadisAhiMto samuddiTThadiNe jahArihamuvaviTThA''gaMtuM ma (na) lAiyA rAyakumArA / etthaMtaraMmi damadaMtIe sayalAlaMkArakaliyAe sapariyaNAe sayaMvarAmaMDavAgayAe bhImaraheNa sayaMgahiyakareNa purao NiveijjamANe rAyakumAre pecchaMtIe jammaMtarajaNiyaniviDanehANubhAvao nalagalae vilaiyA varamAlA / tatto 'ho ho ! dhaNNA damadaMtI, jIe'sesaguNarAsI vario nalo'tti turiyaM jayajayasaddo samucchalio / etthaMtaraMmi khaggaM ghettUNekko samuTThio sahasA kaNharadevakumAro vayaNANImANi jaMpaMto --
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ [305] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN puhaI vikkamasajjA, jo balio so ya bhuMjai Na bhaMtI / to tu(ju)jhaM deu nalo, mamA'havA muyau damadaMti / / aha jaMpai nalakumaro, bhiuDiM kAUNa gahiyadaMtoTTho / 're re kaNharakumarA !, maha purao jaMpasi kimevaM ? // jai saccaM niyapiuNA, re jAo taM si pAva ! nillajja ! / tA sajjo hosu lahu~, jeNa'jja malemi tuha mANaM' // to rosAruNanetto, paropparaM jAva maMDalaggAI / kaiMti tAva sahasA, doNhaM pi balANi miliyANi // to damadaMtI nivvui-mA(ma)NA aha 'jai haM saI sabhiMgArA / tA doNhaM pImANaM, bhayavai ! saMtI lahaM hou' / / bhaNiUNimaM ca tIe, bhiMgArajaleNa tinni chaMTAo / jAva dinnAo tAva ya, samAgao kaNharakumAro / nalacalaNanao jaMpai, - 'supurisa ! jaM dUmio mae kimavi / taM khamasu sayalamiNhi, bhicco'haM te na saMdeho' // to cojjiyANa purao, bA(ba)lAdharie(yA)Na rAyaloyANaM / bhImaraho vIvAhaM, vicchaDDeNaM karAvei // sesAgayarAyajaNaM, kaociyaM paTThavettu to samae / sammANiUNa mukko, nalo vi damadaMtisahio tti // patto ya kosalAe, damadaMtIe samaM visayasokkhaM / bhuMjai kiMrU(tU)vahao, jUyavvasaNeNa garueNaM / / nisaDho nalassa rajjaM, juvarajjaM kubbarassa dAUNaM / saMsAravirattamaNo, pavvaiuM jAi diyaloyaM / / / aha parisamuddisittA, bhaNai nalo - 'kettiyA mahI bhuttA / nisaDheNa ?; kettiyA mae ?', tti te beMti - 'bharahaddhaM // nisaDheNa tibhAgUNaM, vu(bhu?)ttaM sayalaM pi taM tae kiMtu / dojoyaNasayadUre, takkhasilAuri kayaMbanivo // no ANaM te kuNai, mahAbalo'tti kuvio vi tassa nalarAyA / pesai mAgahadUaM, so vi gao tattha mAseNaM // taM bhaNai - 'kula(Na) nalANaM', teNA'vi vI(nI)sArio viDaMbittA / vIsadiNAga[ya] dUo, nalassa sAhei savisesaM // tatto sabalo gaMtuM, sabaleNa jio naleNa savilakkho / kAussaggaM kAuM, Thio kayaMbo tti saMsittA // tassa suo jayasattI, rajje Thavio; aha kosalapurIe / patto nalo'hisitto, tikkhaMDavai tti savvehiM //
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 306 ] vaccaMtehiM diNehi ya, nalassa riddhiM na kubbaro saha / so ya jUyaMmi siddho, khuddaga (ma)I taM ramAvei // evaM ca jAi kAlo, jUyaviNoeNa tesimaraNavaeyaM (maNavarayaM?) / aNNadiNe so jaMpai, . 'jUyaM pADejja khellAmo' // vottu 'mevaM' ti hAriya, saMteura - kosa- desa-gaya- turao / so kubbareNa bhaNio, soumimaM saMkuddho, tADai muTThIhiM taM gale gahiuM / bhaNai ya 're duTTha ! mae, kiM jUe hAriyaM jIyaM ? // vibalo vA'haM jAo, jeNa na hosi tti bhaNasi nillajja ! ? / mahiyamaDappharamajja vi, vihemi taM bhaNasu jai cojjaM ' // 'nala ! nIsara na'nnahA hosi' // to daTTu dINamuhaM, nalo kivAe u 'geNha re raMka ! | jUyajittaM ti vottuM, calio pacchA ya damadaMtI // jaMtI dhariyA sA kubbareNa 'jitta' tti vottu to loo / bhaNai 'khalijjau mA mA, mahAsaI' jhatti to mukkA // pariyaNalajjAe tahA, saMbala - sArahijuyaM rahaM dAuM / bhaNio 'vacca NarAhiva !', nalo vi mottUNa taM calio I bhaNio ya nariMdehiM, 'visamo maggo na sakkihI gaMtuM / damadaMtI pAehiM, tA sAmiya ! geNha rahameyaM' // tesimuvarohao so, rahacaDio jAi Nayaramajjhami / hatthasayapaMcaguccaM, thaMbhaM daThThe huttario // lIlAe cAlittA, puNo vi saMThavai to jaNo bhai / 'pecchaha bho bho ! nalabala - masamaM vasaNeNa saMjutaM // kubbarakumareNa samaM, bAlatte iya esa kIlaMto / taiyA''si nagujjANe, samAgao risivaro ekko | teNa'mha nalo kahio, bharahaddhavaI salakkhaNo so / jammaMtararisipAyasadANajjiyapuNNapAro // - - - -- jo ya purImajjhatthaM, thaMbhamimaM cAlihI naro koi / so dAhiNabharahaddhA-hivai hohI na saMdeho // taM ca savvaM pi jAyaM, muNibhaNiyaM kevalaM vihaDiyaM pi / saMpai; ahavA garuyA, vi papphalaM ( ? ) kiM pi jaMpaMti // jeNa muNiNA''si bhaNiyaM, kosalanayariM nalaMmi jIvaMte / bhuMjissai tatto kira, taM saMpai vihaDiyaM vayaNaM // ahavA puNo vi hohI, divvaniogeNa so nivo niyamA / kosalapurIe kahamavi, jaM risiNo beMti nA'lIyaM //
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ [307] evaM ca jaNaM bahuhA, jaMpaMtaM suNai to rahAruhio / saha damadaMtIe Nalo, ciMtai - 'vaccAmi kayaradisaM ?' // bhaNio damadaMtIe, - 'veyabbhapaheNa pellasu turaMge / so vi taheva kuNaMto, paDio'DavimegamaibhImaM // tattha ya sAuhabhillA, samuTThiyA; te ya daTThamUsario / mottu rahaM damadaMtI-sahio karagahiyagurukhaggo // bhille melAveMte, bhaNai nalo - 'tumha re ! na khaggo'yaM' / DhukkaMto(tA)Na ya tesiM, huMkAraM kuNai damadaMtI // tIe mahAsaIe, souM huMkAramaMtamAhappaM / naTThA te gahiyarahA, nalo vi damadaMtigahiyakaro / hiMDai mahADavIe, savviggo galaMtaruhire ya / caraNe damadaMtIe, veDhai phAlittu niyacIraM // taha vi hu thakkaMtIe, calaNAI malei dei paDavAyaM sIyalajalacchaDAhi ya, puNo puNo siMcai sarIraM // uvariM tavei sUro, heTThA dharaNI; maNami saMtAvo / katthai nivvuimevaM, te hiMDaMtA Na pAveMti // bhaNai tao damadaMtI, - 'hohImA sAmi ! kettiyA aDavI ?' / so bhaNai - 'joyaNANaM, sayamettA paMca ya gayAiM' // etthaMtaraMmi sUro, atthamio tAvasAsamAsaNNe / tattha ya bhaMjiyakomala-pallavasejjaM ThiyA raiuM / / damadaMtIe bhaNiyaM, - 'sAmiya ! ghorADavi tti vA(bI)hemi / jAmo vasimaM saddo, jaM summai pacchimadisAe' // so bhaNai - 'pie~ ettha'tthi, tAvasA te ya diTThamaNNajaNaM / niyadhammadhaMdhaeNaM, mohiMti na kiM pitA kajjaM' // 'evaM' ti tIe bhaNie, bhaNai puNo - ''haM pie ! tikhaMDavaI / tuhapiupAse jaMto, lajjAmi' tamAha damadaMtI // 'kA sAmi ! tattha lajjA ?, tujjha vi jaM so piyA'havA'hamavi / taM jattha jAhisi tahiM, bhikkhaM pi bhamittu jIvissaM' / so bhaNai - 'pie ! suppau, pacchA jaM bhaNasi taM karissAmi / paharayamahaM tu dAhaM, sAvayabhayamatthi jeNettha' // sA bhaNai - 'suvasu taM ciya, jaggissamahaM' puNo nalo bhaNai / 'jaggaMtI vi tamabalA, tA sava' sA savai satthAre / ciMtai nalo vi vimaNo, damadaMtI tAva gaMtumasamatthA / mukkA u jokkhivillA, tA kiM me saMpayaM juttaM ? ||
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ [308] ahavA mahAsai cciya, damadaMtI piya(u)hare vva sAsurae / kaha vi sayameva jAhI, mottumimaM homi pavvaio' / / iya ciMtiya churicIriya,-saMguliruhireNa vatthakhaMDaMmi / tattilaujjoeNaM, gAhAdugameyamAlihai / 'vaDarukkhassesa paho, taleNa veyabbhamei vAmeNaM / kosalamii jatthicchA, gaMtavvaM tattha sattheNaM // vasaNeNa puNa jio'haM, lacchIrahio na gaMtumolaggaM / kAuM kassa vi sakko, teNa videsaM gamissAmi' || lihiuM ca jAva calio, tAva'kkaMtaM niettu niyavatthaM / churiyAe chidittA, dUraM gaMtuM puNo calio / / 'sA khajjissai sattA, keNa vi sIhAiNa'tti jA gosaM / tAva Thio tarugahaNaM-tario to doNha maggANaM // nivvaTTaNadesatthaM, lihiyaM mottUNa to nalo naTTho / damadaMtI vi ya suttA, tassamae pecchae sumiNe // 'sahayAraaMbagovari, caDiyA ekkaMbagANi khAyaMtI / kiMtummUliya khitto, sahayAro'nnattha paDiyA'haM' // to buddhA paDi[yA] viya, ciMtai - 'sAhA(sahayA)rasarisanalarAe / lINA bhogaphalAiM, mANemummUliUNihi // saTThANAdiha raNNo, khitto etto vi pavisio kahi vi / sAmI paDiyA'hamihaM, Thiya'tti vI(nI)Nittu sumiNaphalaM // jA ugghADai nayaNaM, tAva na pecchai nalaM viciMtei / 'so nUNaM kaha vi gao, sarIracitAikajjeNaM' // jAva cireNaM nA''vai, tAva dhasakkiyamaNA ruyaMtI sA / saddittu sattharAo, samutthiyA pecchai ruhiraM // churiyachiNNaM ca vatthaM, to caliyA paMthapaTTaNapaese / gAhAjuyalaM lihiyaM, vAettA paDai dharaNIe // saMpattaceyaNA puNa, vilavai kaluNaM vilolamaliNaMgI / "hA hA ! duha(tuha) virahe'haM, hohaM kaha nAha ! kahiM jAhaM ?' // tAhe taheva laggA, pe(e)i ya paMthaMmi daiyaNiddiSTe / tattha vi bhullA bhamaDai, vaisAhaM jeTTamAsADhaM // pattAi bhottu toyaM, piyai saI sA'DavImaDai duhiyA / samayaMtI Nara-tiri-suraghoruvasagge jalaggibhayaM // taha'NuciyapANa-bhakkhaNa-dUsiyapittaM viNa?NiyadehaM / sA dhukkeNuvvaTTai, mahAsaI hoi to paguNaM //
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ [309] NNNNNN egaMmi to paese, diTTho sattho to bhamaMtIe / corehiM hammamANo, bANAsaNimokkhaNapave(ge)hiM / / tIe huMkAreNaM, naTesuM tesu vimhiyA savve / to bhaNai satthavAho, vasaMtanAmo - 'kahasu bhadde ! // kA'si tumaM ?' damadaMtI, sAhai savvaM pi tassa NiyacariyaM / bhaNai vasaMto - 'dhUyA, mama'jjapabhiI tumaM vacchi ! | mAlavadesAdahamA-gao gaMtumaNo ya soraTuM / tA putti ! cala mae saha, jeNuttAremi kaMtAraM / / etthaMtaraMmi mehe, varisaMte ghettu niyaguleNIe / sA dhariyA teNa'cchai, tiddiNamaivarisiuM thakko / jaladuggA paMtha tti ya, tatthevA''vAsiuM Thio sattho / diNatigamacchittu tao, Niggacchai sA ni(na)lannesI // bhuttA paTThIgahiyA, sIheNa sai tti sA viNImukkA / tatto rakkhasavaiNA, diTThA bhaNiyA ya 'a~jissaM' // sA bhaNai - 'tumha NemaM juttaM' so taM suNettu paccakkho / purao se namirasiro, bhaNai - 'varaM varasu jaM demi' // sA bhaNai - 'naleNa samaM, kahasu kayA melao mamaM hohI' / so'vahiNA 'bArasame, varise hohi'tti vottu gao // to sA giriguhamegaM, gaMtuM leppamayasaMtijiNapaDimaM / kAUNa vvaiNi vva, dhammaparA gamai diyahAI // evaM ca so vasaMto, damadaMtimadaTTha suTTha talacalio / paTThIe gavasaMto, sapariyaNo tattha saMpatto // taM daTuM namirasiro, purao jA visai tAva rannatthA / vaisaMti tAvasA se, diNNAsIsA samAgaMtuM // etthaMtaraMmi mehaM, varisaMtaM musalamANadhArAhi / daTuM bhIe savve, damadaMtI bhaNai - 'mA bhIha' // daMDeNa kuMDayaMtI, bhaNai - 'haM mahAsaI kAI / to kuMDayassa majjhe, mA varisau' taM tahA jAyaM // jjiyA te, savve vi paropparaM bhaNaMtevaM / 'pecchaha mAhappaM se, jamettha biMdU vi no paDio / / kuMDayapAsesu puNo, savvaM pi palAviyaM jaleNesA / devI hi kA'vi ciTThai, na mANusIrUvameyaM'ti // daTTaNa satthavAho, paDimaM bhaNai - 'patti ! ko eso / devo ?' tti sA vi sAhai, savisesaM tesi jiNadhammaM / /
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 310 ] to savve saMbuddhA, jAyA sussAvayA; vasaMto vi / tattheva nivesAvai, supaDaM nAma rammapuraM // karei saMtibhavaNaM, taMmi ya NhavaNAi kuNai sattIe / damadaMtI vi NamaMsai, NiccaM taM ceva saMtijiNaM // aha gosaMmi kayAI, damadaMtI thoumuTThiyA jAva / tAva vasaMto patto, tattheva sapariyaNo jhatti // vaMdittu bhaNai 'parihehi putti ! paTTaMsuAI seAI' / sA vi parihai to so, tuTTho [ saMto] gao bhavaNaM // aha majjharattasamae, nagovari kayAi daTTumujjoyaM / devANa tUrasaddaM, souM cA''ruhai damadaMtI // tattheva tao pattA, vasaMta - tAvasajaNA vi; tehiM samaM / daTTu kevalimahimaM, vaMdittu kameNa baisei // sAhei kevalI to dhammaM etthaMtaraMmi devego / tatthA''gaMtuM kevali, -mabhivaMdiya geNhai kareNaM // damadaMti bhaNai tao, 'sIso'haM tAvasassa kulavaNo / kacca (ppa)raNAma [i]hA''sI, paMcaggitavorao mANI // na ya sesatAvasehiM, pujjijjato tti niggao kuddho / kasiNarattIe paDio, daMtA girikaMdare bhaggA // naya keNai viNNAo, tattha Thio sattamaMmi divasaMmi / mariUNa tAvasovari, kuvio jAo'DavIsappo // puccha(daTTu?)miha dhAvio'haM, DasaNatthaM te tae vi mukAraM / paDhiUNaM dhario to, hiMDittu gao tuhaM bhavaNaM // tattha ya tumaM pi pattA, varisaMtaM jalaharaM jayA dhariuM / dhammamesiM kahaMtI, tayA'hamavi tAvase daTTaM // citemi 'mae diTThA, kattheme ?' jAva jAyajAisaro / saMbuddho aNasaNamao, jAo sohammao devo // kusumappahotti nAuM dinnovaogo ya taM guruM daTTu / vaMdeumAgao'haM, kayakicco saMpai gamissaM' // iya bhaNiuM so devo, kulavaiNo gaMtumAha taM savvaM / 'jo tumhamuvari kovo, mae kao so khameyavvo' // to kaDDittu guhAo, niyadehaM naMdirukkhamolaiuM / bhaNai jaNaM 'bho loyA !, koheNeyArisA huMti' // jAi suro to ThANaM, kevalimUlaM ca kulavaI patto / sammaM suasuracario, saMbuddho bhaNai 'maM dikkha' // -
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ [311] kevaliNA bhaNiyamimo, dikkhissai jassa paMcadiNadikkho / saMpai kevalisIso, ahaM ciya jasabhaddasUrissa' // to puTTho - 'kahamevaM ?', sAhai - 'kosalapurIe nalabhAyA / kubbararAyAputto, tassA'haM saMgaNayarIe // kesariraNNo dhIyaM, baMdhumaiM pariNiuM gao bAhiM / daTuM namiuM sUriM, pucchAmImaM "kimAuM me ?" // "paMcadiNa''tti ya vutte, bhIo'hamaNeNa dikkhiUNettha / nagasihare paTTavio, jA kallaM kevalI jAo' || evaM ca bhaNaMto cciya, so mokkhaM jAi dehameyassa / sakkAriaM surehiM, savvA parisA ya saMviggA // jasabhaddasUripAse, pavvaio kulavaI vi vimalamaI / paMcasayapurisasahio, sesA uNa sAvayA jAyA / damadaMtIe bhaNiyaM - 'bhayavaM ! dikkheha maM pi'; so bhaNai / 'tujjha'jja vi nalabhogA, hohiti; na teNa dikkha'tthi' // to sA taheva ciTThai, guhAgayA jAva sattavarisANi / aNNadiNe 'dhammaM ciya, visayasuhAo vici(si)TuM' ti // bhAvaMtIe tIe, keNa vi pahieNa sAhiyaM sahasA / jaha 'so'mugappaese, diTTho tuhasaMtio daio' // taM suNiuM mohavasA, sahasA sA tassa saMmuhaM caliyA / mottuM giriguhabhavaNaM, paDiyA aDaMtI aDavIe / dhUlIdhUsaradehA, pAseya-malehiM naTThatilayapahA / daTThaNa rakkhasIe, bhaNiyA - 'bhakkhAmi' sA bhaNai / 'puvvi pi rakkhaseNaM, bhayavai ! diTThA'hamAsi mukkA ya / saMpai tumaM pi muMcasu, kAUNa dayaM mama(mA)'NAha' // to mukkA bhamaDaMtI, diTThA satthellaehiM kahiM pi / puTThA ya 'kA'si ?'; sAhai, NiyacariyaM, bhaNai - 'dariseha / paMthaM me'; te beMtI, - 'vayamihi gahiyakhaDabharA caliyA / sigghaM gahAya dare, tA saratthamaNaM disiM jAsa' // iya vottuM te jaMtA, bhaNiyA bAlAe rovamANIe / 'tumhamahaM saraNagayA, kaMmi vi vasimaMmi tA neha' // te vi - 'sattho'mha ciTThai, tA tattha tumaM pi calasu' taM beMti / sA vi gayA tehiM samaM, dhaNadevo tattha satthAho // tassaM'tiyamuvaviThThA, [puTThA] teNA''ha - 'vaNiyadhUyA'haM / sapaI peiyacaliyA, suttA mukkettha saMpattA //
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ [312] tubbhehiM sahAehiM, vasimaM jai tAva kiMci pAvemi / tA tattha gamemi diNe, jA Agacchai so paI majjha' // so bhaNai - 'satthasahio, acalapuramahaM tumaM pi cala [sahiA]' / sA vi ya nivvuyahiyayA, teNa samaM jAi maggaMmi // to dhaNadeveNesA, pu(du)bbaladeha tti pavahaNArUDhA / nijjai giriguhamegaM, gaMtuM cA''vAsio sattho // rayaNIe damadaMtI, vaNagahaNe suNiya kassaI sadaM / bhaNai - 'dhaNadeva ! ko'vIha['tthi] so kuNai devamu(thu)iM // jai tuha bhAvai jAmo, daTThamimaM' maNNiyaMmi do vi gayA / pecchaMti paDauDitthaM, naramegaM devapu(thu)imuhalaM // daTuM ca paDe lihiyaM, paDimaM nIlaM lavei damadaMtI / 'ko bhaddemo devo ?', so bhaNai - 'suNijjau' kahei // 'dhaNadevo cciya jANai, vaNio'haM kaMcinayarivatthavvo / dhammagutto ya sUrI, patto raivallahujjANe // vaMdittu mae puTTho, - "mama'tthi mokkho na vA ?" bhaNai so ya / "hohesi suro; cuo taM, ma( mi )hilAe pasaNNacaMdaNivo // mallijiNadaMsaNeNaM, buddho mokkhaM ca tattha vavvi(labbhi)hasi / tA taM ciya jhAyaMto, ciTThasi jA jAsi mokkhaM'"ti // teNemaM mallijiNaM, lihiUNA''rAhiuM samADhatto / ciTThAmi'; taM ca suNiuM, damadaMtI vi ya thuNai malliM // puTThA ya - 'kA'si ?'; sAhai, dhaNadevo tassa tIe jaM kahiyaM / so bhaNai - 'kassa doso, dijjau puvvakayaM mottuM ?' || to jaMti niyAvAsaM, kameNa sattho vi bAhimacalapuraM / patto; dhaNadeveNaM, bhaNiyA - 'jAhIha taM vacche !' // sA vi namiyacalaNA se, soyatthaM NayarivAvimajhami / jA pavisai tA gahiyA, vAme calaNaMmi gohIe // to bhaNiyanamokkArA, mukkA; tIe vi vihiyasoyA ya / NayarAbhimuhaM houM, nivisai vAvIvaraMDIe / tattha riuvaNNanAmo, rAyA; devI ya tassa caMdajasA / dhIyA caMdamaI se, bhagiNIdhIyA ya damadaMtI // caMdajasAdAsIo, vAvIe pANiyatthamAgayAo(mAyAo) / taM dadraM rUvavaI, tIse sAhiti; sA bhaNai // sigghA(ggha)mANe[ha] jaM sA, caMdamaIe sahI vivAhami / hohI; mamAvi dhIyA, [ihaM] saMThiyA' tao tAhiM / /
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ [313] taM kahiUNA''NIyA, damadaMtI Namiya bhUmimuvaviThThA / puTThA'vatthaM sAhai, jA dhaNadevassa siTThA''si // damadaMtI no lakkhai, caMdajasaM; sA vi puvvadilR pi / damadaMtiM pariyANai, na; jamajja vi nivviyappa tti / bhaNiyA caMdajasAe, - 'caMdamaI me jahA paDhamadhIyA / taha taM bIyA dhIyA, gharameAe saha'ccha suhaM' // 'damadaMtI viya(va) najjai, viNayAiguNehiM putti ! caMdamai !' / bhaNiyaM caMdajasAe, - 'ahavA kuo saMbhavo tIe ? || jeNa cauyAlajoyaNa-saeNa sA vasai kosalapurIe / / nalapattI saMpattA, amhANa vi sAmiNI aha kuo ?' // tattha ya sA nayare(rAo), bAhiM [NiccaM] davAvae dANaM / dINANAhAINaM, taM souM bhaNai damadaMtI // 'jai tuha bhAvai tA'haM, gaMtUNaM demi dANasAlAe / dANaM dINAINaM, mA tattha paI vi me ejjA' // caMdajasAe bhaNiyaM, - 'putte(tti) ! sUruggamAo taM dANaM / jAva'tthamaNaM dAuM, kaha sukamAlA tamaM cayasi ?' // sA bhaNai - 'jahAsatti, dAuM tumhatiyaM puNa'cchissaM' / caMdajasAe bhaNiyaM, - 'evaM kuru jA paI lahasi' // sA pAsapariyaNAo, suNai ya 'damadaMtImAusIma' tti / taha vi sa-sattA tIe, dutthA vi na sAhae'vatthaM // evaM ca tattha dANaM, deMtI pecchai kayAi sA purisaM / baddhamai(ha) talArehiM, nijjaMtaM bhaNai - 'ko eso ?' // bhaNiyaM ca talArehiM, 'rayaNakariDiM harittu vaccaMto / caMdamaIe taNiyaM, etto; teNesa vi(va)jjho'tti // coro vi maraNabhIo, damadaMtiM namiya bhaNai - 'maM rakkha' / sA vi 'mA bhAhi' beMtI, sAvai 'jai haM sai(I) kA vi // tuTUMtu baMdhaNAI, tA turiyamimANi' ghettu bhiMgAraM / jA chaMTai tivvAraM, tA tANi taDittu(taDa tti) tuTTANi // to loyarave jAe, riuvaNNanivo vi tattha saMpatto / taM daTThaNa aisaiu(aM), damadaMti bhaNai - 'na hu putti ! // jutto takkaramokkho, jamhA siTThassa pAlaNaM bhaNiyaM / duTThassa niggaho cciya, tA mellasu jeNa mAremo' // sA bhaNai - 'niva ! na mAro, didussa mae atthi teNa coro vi / muccau me khamiumimo, na coriyaM saMpayaM kAhI' //
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ [314] to so mukko maNNai, jaM 'jaNaNI maha'; kayAi egate / puTTho damadaMtIe, 'tamettha patto kuo suyaNu ! ?' // so bhaNai 'mAya ! summau, supaiTThapure vasaMtanAmassa / satthavAhassa piMgala-nAmo dAso'hamaivasaNI // tattha mae taM sAmiNi !, bahuso diTThA'si to guhAvAsaM / mottu jayA nIsariyA, tayA vasaMto bahuM bhamiuM(o) // tujjha kae; na ya diTThA, duhio jasabhaddasUribhaNio vi / kayasattadiNovAso, jivAvio kaha vi loeNaM // to kaiyA vi vasaMto, sapAhuDo jAi kubbaranivaMte / teNa vi sammANittA, so cciya sAmI kao tattha // khattaM ca vasaMtagihe, khaNiumahaM gahiyasArabhaMDAro / naTTho magge diTTho, corehiM lhasiuM(lUDiuM) mukko / to patto ettha pure, riuvaNNanivassa sevao jAo / caMdamaIe diTThA, rayaNakaraMDI ya kaha vi mae / taM ca corittu calio, diTTho raNNA ya vajjhamANatto / jIvAvio tae'haM, vayamiNhi ghettumicchAmi' // sA bhaNai - 'tae vihiyaM, na jutta' metyaMtaraMmi tattheva / sAhUNaM saMghADo, tIe paDilAhiuM bhaNio // 'bhayavaM ! piMgalameyaM, dikkhaha' vasahIe te vi dikkhaMti / deva-gurukiccanirayA, damadaMtI dei dANaM ti // io ya veyabbhapure NAyaM bhImaraheNa - hAriyarajjo nIsArio kubbareNa nalo / so ya damadaMtIe saha paviTTho mahADaviM na jANijjai jIvai mao vA / tao pupphadaMtIe saha suTTha dukkhieNa bhImaraheNa nalannesaNatthaM savvattha pesio harimitto nAma rAyabaDuo / so ya hiMDaMto patto acalapuraM / gao caMdajasAsamIvaM / pucchio tIe bhagiNI-bhANejjaikusalavattaM / so bhaNai - 'savvattha kusalaM nalaM damadaMti ca mottuM' / tao sA camakkiyA bhaNai - 'kiM kAraNaM ?' / sAhie ya harimitteNa sarUve caMdajasA saMteurA palAvaM kAumADhattA / harimitto vi vAulattaNao bhoyaNamalabhamANo suTTha bhukkhio tti gao daannsaalaae| diTTho damadaMtIe / pariyANiUNa diNNamAsaNaM / harimitto vi taM pariyANiya laggo kaMThe / avi ya - 'hA hA ha'tti bhaNaMto, rovaMto tIe va kaMdharavilaggo / vilavai kaluNapalAvo, 'hA suMdari ! keyamAvatthA ? // bhamiyA sayalA puhaI, tuha kajjeNaM mae; na diTThA ya / tAya-jaNaNINa ya tae, kiM vA no pesiyA vattA ?' // evaM ca bahuM vilaviUNa harida(mi)tto turiyaM gao caMdajasaM bhaNai - 'laddhA mae dANasAlAe damadaMtI' / taM souM cadaMjasA [caMdamaI]-sahiyA javeNa tattha gayA / daTuM taM damadaMti kaMThe ghettUNimaM bhaNai -
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 315 ] 'hA hA putti ! mahAsai !, sarale ! bAle ! taraMgigaMbhIre ! / kiM majjha'ppA na tae, pagAsiospuvvamANIe ? // bAlatte diTThA''sI, saMpai puNa puNNajovvaNA jAyA / teNa Na NAyA putte !, nIyaTThANe NiuttA ya // hA tujjha bhAlavaTTe, kaMcaNavattujjalo malavimukka / tilao huMto putte !, saMpai puNa dIsai na so vi' // tA vayaNAo thukkaM ghettUNaMguTThaeNa damadaMtI / jAvulloTTaI bhAlaM, tA tilao pAyaDo jAo | rovaMtIhi ya gADhaM, savvo vi ya nayaramahiliyAvaggo / ruNNo raNNA sahio, diNNaM raNNA tao dANaM // caMdajasAe bAlA, NiyahattheNaM Nhavettu pIIe / paTTaMsuyAiM parihAviUNa jaMvAviyA vivihaM // harimittaM pi ya gADhaM, saMmANittA tao NivatthANe / ciTThati jAva savve, tAvatthamio diNayaroti // kaNho ya tayA pakkho, rayaNIpahare gae vi naM'dhAraM / daTTumatthANamajjhe, rAyA koDDeNimaM bhai // 'aho dIviyaM viNA vi, kahamajja mama'tthANe ujjoo ? / caMdajasA [vi] bhaNai 'damadaMtItilayANubhAvAo' // tao raNNA sahattheNa Dhakkio damadaMtItilayao jAva jAyamaMdhArayaM / tao harisAUriyahiyaeNa puvvi (cchi) yA savvaM pi puvvaju (vu) taMtaM / sAhio jahAvaTThiyavuttaMto damadaMtI / etthaMtaraMmi dedippamANadeho damadaMtIpurao samAgaMtumego devo NamiUNa bhai 'sAmiNi ! so'haM coro, jo baddho moio tae taiyA / pavvajjamaNucaraMto, saMpatto tAvasapuraMmi // kAussaggeNa Thio, masANadesaMmi tAviyaggIo | laggadaveNaM daDDho, suhabhAvo piMgalo devo // sohamme saMjAo, tujjha pasAeNa vottumii tattha / satta ya hiraNNakoDI, varisittA jAi NiyaThANaM // taM ca daTThUNa gADhayaraM cojjio riuvaNNarAyA sAvao jAo / tatto'vasaraM nAuM, harimitto bhai mahuravAyAe / pesijjaDa damadaMtI, piiharaM milau jaNaNIe // caMdajasANunnAe, varisatigAo tao suhadiNaMmi / caliyA damadaMtI saha, khaMdhAvAreNa saMpattA //
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ [316] tettIsAdivasehiM, veyabbhajaNavayaMmi dohiM puNo / kuMDaNapura pahuttA, piyA Agao sammuho tIse // taM daTTha gahiyakaMThA, rovai kaluNaM tao tahiM pattA / mAyA vi tahA rovai, jahA sadukkho jaNo jAo / / 'hA putti ! kahaM bhamiyA, pieNa mukkA mae na vinnAyA / eso vi tuha'nnesI, harimitto varisao patto' // iya evamAibahuyaM, vilavaMtI pupphadaMtidevI sA / kiccheNa kaha vi dhariyA, bhImaraheNaM ThiyA tAhe // gAmasayapaMcagaM to, tuTTho dAUNa bhaNai bhImaraho / harimittaM - 'tuha dAhaM, nalAgame jIviyaddhaM pi // kAreta sattadivase. vaddhAvaNayaM bhaNeDa damadaMti / ciTTha suheNiha taM taha, kAhamahaM jaha nalo vehI / / evaM ca tAva eyaM, io ya so kosalAhivo nalo taiyA / taddiyahajAmiNIe, suttaM mottUNa damadaMti // hiMDai vaNaM vaNeNaM, jA tA dhUmadhayArie gayaNe / naTe disAvibhAge, paMtho na dIsai kahiM pi // to uppaheNa jaMto, taDataDasaI suNei vaMsANaM / davaDajjhatANaM taha, mANusabhAsAbhaNiyameyaM // 'bho bho ! tumamikkhAgo, nalarAyA ! maM davAo rakkhehi' / taM souM tadabhimuho, jAi nalo jAva jAlIe // majjhe pecchai sappaM, bhImaM; to bhaNai - 'maNuyabhAsAe / bho ! kaha jaMpasi ? kaha vA, maM jANasi vaMsasuddhIe ?' // sappo vi bhaNai jammaMtaraMmi maNuo'hamAsi teNa'ttha / jANAmi maNuyabhAsaM, taM puNa'vahinANao jANe // tA niyavatthArUDhaM, taM neuM dharai niddave dese / so vi mottUNa vatthaM, caDio dAhiNakare tassa // 'paccuvagAraM kAhaM, kaovayArassa tujjha'mii vottuM / Dasai kare; to jaMpai, - 'mae kayaM suMdaraM no vA ?' || vottu nalo - 'ko jANai, kAUNevaM ?'ti paDai visavivaso / to pattaceyaNo puNa, pecchai vAmaNayamappANaM // ciMtAuro ya bhaNio, 'bhAvai no vA ?' ahiNA; nalo bhaNai / 'kaha bhAvai ? jamajoggo, pavvajjAe vi jAo'haM' // to ahI(hi) devo houM, bhaNai - 'tuhA'haM piyA; tayA rajjaM / dAuM pavvaiuM to, baMbhe baMdhurasuro jAo //
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ [317] diTTho ya bhaTTharajjo, mae tumaM ciMtiyaM ca "mA verI / ko vi vahau"tti vihio, huMDavihuMDo; suheNihi / / bhamasu jahicchaM; jaM puNa, pavvajjaM maNasi sA ya te natthi / teNa'jja vi taM rAyA, hohisi; samae puNa kahissaM' // tatto billaphaladurga, samappiuM bhaNai - 'rakkhiyavvamimaM / rajjamaNo puNa phoDiya, vatthadugaM divvamekkAo // nIsariyaM bIyAo, divvAbharaNaM ca parihiuM rAyA / hojjasu niyarUvadharo, saMpai mA vaccasu visAyaM' // to bhaNai nalo - 'hohI, kaha damadaMtI ?' suro vi sAhei / jaM jaha tIe hohI, bhaNai ya - 'kiM bhamasi tumamettha ? // maM bhaNasu; jattha NemI', bhaNai nalo - 'nehi suMsumArapuraM' / tassA''saNNe neuM, gAuyametteNa taM muyai // naMdaNavaNaMmi; jAi, NiyaThANaM baMdhuro; nalo vi tahiM / dalR deulamajjhe, bhavissaNamiNAhajiNapaDimaM // muNiuM payAhiNato, sAhuM daTTaNa bhaNai vaMdittA / 'bhayavaM ! kiM tAruNNe, pavvaio ?' bhaNai so - 'suNasu' // 'bharahe'ojjhAnayare, caMdajasanivassa caMdiyA bhajjA / caMdarao'haM putto, vasaNI parajuvaividdhaMsI // diTThA ya seTThidhIyA, kayAi tIe'NurAgasaMkeo / jattha kao taM ThANaM, paosasamae paviTTho'haM / / daTuM ca talArehiM, nihao; sA puNa kahaM pi ya palANA / baddho ya kiMtu karakaM-kaNeNa guruparimaleNaM ca // nAo 'caMdarao'tti ya, bhaeNa naTehi nicchaNaMto'haM / 'mA bhAhi'tti ya vottuM, muNiNA egeNa chiNNANi // NiyahatthehiM jA baMdhaNANi tuTTANi tA'hamaituTTho / ciMtIme(ciMtAmI)massaMte, pavvajjaM lemi jai dei // vottuM [maM] sudhiyaM ti [ya], gaMdhavvapuraMmi dikkhiuM nIo / saMpai gurukajjeNA'ojjhAe pesio'haM' ti // taM souM so khujjo, vaMdittA jAi suMsumArapuraM / tattha ya dahivannanivo, pAyArovari Thio ramva(Da?)i // 'jo sAhai mattamimaM, gayamummovaM(yaM) samappae majjha / tassA'haM jaM maggai, taM demi'; tao bhaNai khujjo // 'so kattha kattha ?' jAva ya, tA tatthevA''gao gulugulaMto / khujjo vi taM sacojjaM, kIlAvettA samaM nei / /
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ [318] kuMbhatthalaMmi caDiuM, vasIkayaM nei rAyapAsaMmi / raNNA vi khujjagalae, kaMcaNamAlA galolaiyA / turiyamAla(lAna)khaMbhe, saMjamiyaMmi ya gae gao khujjo / rAyaMte teNutto, - 'khujja'NNaM kiM mi(pi) jANesi ?' // khujjeNa 'sUrapAgaM, jANAmi rasoi'mevamullavie / bhaNai nivo - 'nalapAse, sA me bhuttA''si tA kuNasu' // DhoyAviyaM ca raNNA, khujjassa rasoijoggamuvagaraNaM / savvaM pi taM ca ghettuM, pAsAyovari caDai khujjo // sUravijjaM javeMto, caruAisu khivai taMdulAIyaM / sUravijjAbhimaMtiya-vatthajugeNaM ca Dhakkei // thovavelAe tatto. dahivaNNaM sahiuM bhaNaDa khajjo / 'siddhaM savvaM bhuMjasu', rAyA vi loyasayasahio // taM bhottuM paramarasaM, rAyA ciMtai - "kimesa nalarAo ? / ahavettha kuo patto ?, so joyaNasayadugaMtario" // diNNaM vatthAharaNaM, lakkhaM TaMkANa; geNhae khujjo / gAmasayaM dijjataM, taM na lei; to taM bhaNai rAyA // 'bhaNa kiM dijjau ?' teNa vi, 'jai evaM tA tae na ramiyavvo / AheDao'tti bhaNie, dahivanno lei tanniyamaM // kaiyA vi pucchio puNa, 'khu(kahe?)jjAsu ko tumaM ti sabbhAvaM ?' / khujjo vi kahai, - 'kosala-puri nalarAyassa sUyAro' / so kubbareNa jUe, jitto, paDio'DavIe kAlagao / damadaMtIe sahio, ahamAgao to tuholaggo // soumimaM dahivaNNo, nalamayakiccaM sapariyaNo kuNai / bhImarahaMte ya gao, kajjeNa kayAi se dUo / / so bhaNai - 'sUrapAgI, sUyAro jAriso'mha vasai gihe / kattha vi na tAriso'tthI', taM souM bhaNai damadaMtI // 'tAya ! pacchaNNadUo, pesijjau tattha koi; jeNa'nno / sUrapAgaM na jANai', raNNA vi dio kusalanAmo / paTThavio suhasauNo, khujjate jAi daTTha ciMtei / 'kattha nalo ? kattheso ?', tahA vi so paDhai gAhamimaM // "puriso nalassa tullo, na'nno bhuvarNami niddao atthi / jeNA'ranne cattA, damadaMtI sAvayAiNNe' // soumimaM rovaMto(taM), khujjaM taM daTTha bhaNai kulaya(kusala)dio / 'kiM rovasi ?' teNuttaM, - 'jaM kaluNamimaM tae paDhiyaM' //
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ [319] 'kiMtu gAhatthamihi, kahasu'; dio bhaNai nA'hamavi jANe / jaM paDhiyA kannAhe-DaeNa; taha vi jai cojjaM tA // summau kiMtu na kassa vi, kahiyavvaM'; 'ho'ti khujjabhaNiyaMmi / kusalo vattaM sAhai, nala-damadaMtIe sayalaM pi // 'saMpai puNa taM kahio, dUeNAttA(dUeNetthA)''gaeNa keNA'vi / "sUrapAgi"tti to damadaMtIe bhImaraharannA // nalasaMkAe nicchaya-maNeNa paTThAvio'hamiha patto / suhasauNo mAseNaM, jA taM diTTho'jja khujjo tti / to paDhiyA gAhesA, mae visaNNeNa' soumeyaM ca / gADhaM rovai khujjo, bhaNai dio - 'ruyasi kiM khujjA ! ?' // so bhaNai - 'kaluNacariyaM, soumimaM taha niratthayasamo taM(te) / jAo tti teNa geNhasu, jamahaM tuTTho payacchAmi' // to dei TaMkalakkhaM, sAbharaNaM tassa; so vi taM ghettuM / sattheNa samaM patto, kuMDiNapuraM; kahai vattaM ca // damadaMtIe bhaNiyaM, - 'sacco khujjo na hoi so tAya !! jeNa dANAicariyaM, nalassa me sAhae hiyayaM // ja(jA)o puNa so khujjo, kahaMci jANAmi tAya ! no samma' / vottumimaM Na(ru)vatI sA, bhaNiyA bhImaraharannA // 'mA putti ! ruvasu saMpai, sayaMvarAmaMDavaM puNo kAuM / dahivanno sa dijjau, thovaMtarie vivAhadiNe // jai khujjo hohI nalo, tti tA AsahiyayavijjAe / tuha paribhavamasahaMto, turiyamime(he)hI sudUrAo' // evaM ca gUDhamaMto, bhImaraho tattha taha visajjei / lehAriyaM jahA se, bIyadiNe hojja vIvAho // lehAriheNa vi tahiM, taheva vAei ghalliyaM lehaM / dahivaNNo; lehe puNa, saMkheveNaM lihiyameyaM // 'jUe hAriyarajjo, nalo na najjai mao ma(va) jIvai va / teNejjaha damadaMtI-sayaMvarAmaMDave bIe // cettassa sukkapaMcamidiNAvaraNNe(Nhe) pahucciyavvaM' ti / cotthidiNassa ya paDio, taie paharaMmi so leho // khujjassa darisai nivo, khujjo vi hiyAviuM bhaNai lehaM / 'jANAmi kimavi nA'haM', maNe'bhimANaM vahaMto vi / / ciMtAuraM [ca] daheM, dahivaNNaM bhaNai - 'kiM visaNNo'si ?' so bhaNai - 'joyaNasayaM, kaha gammau paharathakkeNaM ?' |
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ [320] khujjeNuttaM - 'vaccasu, mA hu visAyaM; karehi sAmaggi / jeNA''sahiyayavijjaM, jANe'haM nemi tA sigcha' / / to raNNA tassa raho, samappio do turaMgamA jaccA / khujjeNa vi te vihiNA'hivAsiuM johiyA mose // tatto'ppapaMcamanivo, caDAvio; sArahI sayaM jAo / gahiyadubillo vijjaM, haesu taM saMkamAvei // to jaMti javeNa'ssA, vAeNa'cchoDiyaM ca nivavatthaM / paDiyamaho; bhaNai nivo, - 'bho ! turae khujja ! khaMvehi' // teNa vi khaMviya bhaNio, joyaMto heTThao - 'kimeyaM ?'ti / bhaNai nivo - 'vattha mahaM, paDiyaM vAeNa joemi' // khajjo vi - 'niyasi vatthaM, joyaNapaNavIsamAgao kiM ti ?' | beMto niveNa bhaNio, - 'kahamettiyamAgayA jhatti ?' // khujjeNuttaM - 'majjhimaturayA teNittiyaM muhutteNaM / pattA; jai puNa sArA, hotA tA biuNNayaM jaMtA // to dahivanno magge, vaheDayaM bhaNai daTTamaipa(pha)liyaM / 'khujjemANa phalANaM, kahemi te saMkhamagaNettA' // puTTho teNa'TThArasa-sahassasaMkhANi kahai; to khujjo / bhaNai 'gaNAmo'; raNNA, vuttaM - 'guru laggae velA' // khujjeNa nivo bhaNio, - 'mA sA(bhA)hi ji(ja)megamuTThiyAeNaM / tuha saMmuhANi purao, pADemImANi savvANi' // kAuM taheva gaNiuM, sapaccao bhaNai - 'kaha tae nAyaM ? / bhaNai nivo - 'vijjAe', so bhaNai - 'mamA'vi taM dehi' // to deMti paropparamAsahiyaya-saMkhANa do vi vijjAo / caDiuM rahaM ca caliyA, io ya gosaMmi damadaMtI / / daTuM sumiNaM sAhai, tAyassa jahA - "Ni(Ne)UNa haM gayaNe / nivvuidevIe kayaM, kosalapuraM naMdaNujjANaM // tabbhaNiyA'haM caDiyA, sAhA(sahayA)rovari supupphaphalakalie / diNNaM ca kare viyasiya-sayavattaM me taha'NNo vi // sahayArovari caDio, vihaMgamo Asi so [ya] paDiya'tti / bhImaraheNuttaM - 'suNa, jA diTThA nivvuI devI // sA tujjha puNNarAsI, samuTThiyA; jaM ca kosalujjANaM / gayaNagayaM diTuM taM, kosalarajjaM ca vimalaM te // jo uNa pupphiya-phalio, diTTho sahayArapAyavo so vi / nalarAyA; teNa samaM, tamajja sayavattamahi ! milasi //
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ [321] jo uNa diTTho pakkhI, so paDihI kubbaro na saMdeho' / jAvevaM so jaMpai, tA AgaMtuM bhaNai sANaMdo // maMgalanAmo puriso, 'sAmiya ! patto'jja bAhirujjANe / dahivaNNo tA gammau, tassA'bhimuhaM' tao tuTTho // bhImaraho vi ya gaMtuM, pavesiuM bhavaNasiharamArUDhaM / taM bhaNai - 'sUrapAgaM, kArehi'; karAvae so vi / / khujjaM bhaNiuM; tatto, bhImaraho bhottu ruyai; teNuttaM / 'kiM ruyasi ?' teNa bhaNiyaM, nalakayapAgaM sumariUNaM // damadaMtI vi ya bhottuM, bhaNai - 'nalo tAya ! nUNameso'tti / teNuttaM - 'putti ! vayaM, lajjAmo'NeNa diTeNaM' // sA bhaNai - 'tAya ! NeNaM, mamaMgamemaM(ga)'gulIe jai chittaM / pulaissai to nUNaM, nalo; aha nevaM to khujjo' // to bhImaraho khujjaM, hakkArAvettu bhaNai tattheva / 'jaM pucchai bAlesA, taM kahasu'; sayaM tu nIsario // bhaNio damadaMtIe, - 'jai kaMto me'si hosu tA payaDo' / khujjeNuttaM - 'bAle !, viyAriyA keNa vi tumaM'ti / sA bhaNai - 'jai na kaMto, tA chiva maM; pulaieNa jANissaM' / khujjeNa vi rahaseNaM, chittA vacchatthale bAlA // uddhasiyasayaladehA, jAyA sA bhaNai - 'mama pio taM si' / khujjo vi ya jaMpato, - 'nA'haM kaMto'tti nIsario // sA vi 'mA vacca piyayama !, dAuM me daMsaNaM nirAsAe' / vottuM tADiyahiyayA, paDiyA vihalaMghalA bhUmi // AdaNNo sayalajaNo, tIse vAyAidANakajjeNaM / taha vi na jAyai satthA, nAUNaM taM ca so khujjo / / pavisittA rasoiharaM, phoDiyabillo vihittu nevatthaM / nalarUvo hoUNaM, tIe purao samAgaMtuM // bhaNai - "pie ! maM pecchasu', taM souM so(sA) vi kavaDasutta vva / nalagalamuTThiya laggA, royAvaMtI pare ruyai // bhImaraheNa gga(TTha)viuM, kaocieNaM; kayaM vibhUIe / vaddhAvaNayaM tatto, bAlAvayaNeNa tattheva // ANIyA riuvaNNa-caMdajasA-caMdamai-vasaMtA vi / miliyANa ya purao'siM, kayAi patto suro ego // damadaMtimAha - 'so'haM, vimalamaI tAvaso tayA buddho / pavvaiuM sohamme, kesaranAmo suro jAo //
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ [322] taM mama guru' tti vottuM, hirannakoDIo satta ghalleuM / NiyaThANaM jAi; tao, te vi pasaMsaMti damadaMtiM // to nala-damadaMtIhiM vi, paropparaM sAhiyA virahavattA / bhImarahAIhiM tao, sabalehiM juo nalo gaMtuM // kosalapuri raivallahamujjANama(mA)vAsio tao dUyaM / paTThAviya kubbarao, bhaNAvio - 'lahu~ samAgaccha' // so vi patto'ppapuriso, daTTaNa'bbhuTThiuM naleNutto / 'jUeNa puNo jiNiuM, rajjaM geNhAha(hi) vA muMca' // to khellaMto jitto, naleNa pADehiM kubbaro vilio / pAyavaDio samappai, rajjaM; bhaNio - 'jaha tae'haM // nIsArio mae taha, no kAyavvaM jao suasamo'si / to kosalapuri patto, nalo'hisitto vibhUIe // dAhiNabharahaddhavaI, jAo; dAuM jahocie dese / bhImarahAi visajjiya, bhuMjai rajjaM ciraM kAlaM // to bhaNiyanisaDhadevo, - 'pavvajjaM lesu saMpayaM' ti gao / patto ya tattha kahio, narehiM jiNaseNasUri tti // to damadaMtIsahio, nalo tadaMtaMmi gaMtumuvaviThTho / kayakicco puvvabhave, niya-damadaMtIe pucchai ya // jiNaseNo vi tiNANI, puvvuttabhave kahettu to bhaNai / 'pAyasadANovajjiya-puNNaphalaM tumha rajjamimaM // sAhussovari bArasa-ghaDiyA rosaphaleNa ya viogo / bArasavariso jAo, saMpai puNa kuNasu dhamma'ti // soumimaM saMviggo, pukkhalaputtassa diNNaNiyarajjo / damadaMtIe sahio, pavvayai nalo tadaMtaMmi / / kAleNa ya bhogatthI, saMjamasiDhilo puNo vi damadaMtI(ti) / icchaMto gurumukko, bhaNio so nisaDhadeveNaM / 'sAhu ! tumaM sukumAlo, saMjamabhaggo vi aNasaNaM kuNasu / thovAU jeNihi', suddamaNo so vi taM kAuM / / sohammalogapAlo, vasuvimANaMmi nAma vesamaNo / devo jAo; daTuM, NiyadehaM khivai khIrudahi // damadaMtI vi tavassiNi-sahiyA gayapuragayA nalekkamaNA / kAlaM kAuM jAyA, vesamaNasseva devi tti / to caviUNiha bharahe, peDhAlapure Nivo'sthi haricaMdo / lacchimaI se bhajjA, tIe jAyA pavaradhIyA / /
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- [323] vesamaNo vi ya devI-virahatto; daTuM taM jAyaM / NeheNa kaNayavarisaM, kAuM rAyaMgaNe jAi / to piuNA kayanAmA, kaNagavaI jAyajovvaNA tIse / vIvAhatthaM raio, sayaMvarAmaMDavo tattha / saMpattA rAyANA, bAravaIo ya jAyavA ke vi / kaNagavaIe variuM, tesiM majjhe ya vasudevo // vesamaNo vi jiNamahe, mahAvidehe sapariyaNo gaMtuM / sakkeNa samaM vaMdiya, vimalajiNaM pucchae - 'bhayavaM !! jA mama devI caviuM, jAyA bharahaMmi kaNagavaI NAmA / sA sijjhissai No vA ?', bhaNai jiNo - ''NeNa jammeNaM' // to pariyaNeNa bhaNio, vesamaNo - 'darisa kaNagavaimamhaM' / so vi te ghettu patto, sayaMvarAmaMDave va(tu)riyaM // vasudevassa niveyiyavIvAhA vettu jAi NiyaThANaM / vasudevo bAravaI, kaNagavaI ghettu patto tti / evaM ca samiddhAe bAravaIe acchaMtassa kayAi kaNhassa daMsaNatthaM nArao Agao / so kaNhaM daTuM aNNe ya dasAre tao saccabhAmAe aMteuraM gao / tIe AdarisagagihagayAe savvAlaMkArabhUsiyamappANaM pecchaMtIe vakkhittacittAe so AgacchaMto na ubbha(abbhu?)TThio / tao kuvio niggao / ciMtiyaM ca'NeNa jahA - 'addhabhAraharAyaMteuraNArIo abbhuTThANa-agghadANa-vaMdaNAiNA maM pUeMti / eyAe puNa rUva-jovvaNagavviyAe diTThidANametteNA'vi na sammANio'haM / tA tahA karemi jahA sarUvasavakkivehae paDai / evaM ca viyappaMto [gao] nArao jattha ruppiNi tti / ruppiNikahA bhaNNai - iheva bharahatte magahAdese lacchigAme somadevo nAma baMbhaNo / tassa lacchimaI NAma bhajjA / tIe ya kayAi bAhimujjANagayAe diTTho mayUraMDao / so ya kuMkumapiMjariyahatthehiM parAmusio tti vaNNaMtaraM gaMdhaMtaraM ca pariNao parihario mAUe / tahA vi bhaviyavvayAe ya varisiyamahodaeNohalio sahAvattho / solasaghaDigovari puNo saMgovio maUrIe jAo samayaMmi surUvo me(mo)rullao / so ya puNo kaha vi tatthA''gayAe lacchimaIe ramaNIo tti ghettuM karuNaM kuvvaMtIe vi mayUrIe jaNasamakkhaM balA nIo sagihaM / khANapANA suhio ya paMjarattho kAuM tahA sikkhavio jahA saNNio vAsa(cAru) ncci| sA ya tassa mAyA virasamArasaMtI tappaesaM na muMcai / taM ca daTuM bhaNiyA jaNeNa baMbhaNI - 'muddhe ! kimimiNA niruddhaNa jassevaM mAyA vilavai ?' tao saMjAyANukaMpA solasamAsaMte samuTThiyakalAvaM jovvaNatthaM taM moraM NeUNa muMcai tattheva ThANe / baddhaM ca tappaccayaM pamAyavisesao tIe baMbhaNIe solasavarisaparimANaM puttavioyaveyaNijjaM kammaM ti / aNNayA sA jovvaNummattA appANaM maMDaMtI ArisayaMmi joei / etthaMtaraMmi ya bhikkhANimittaM paviTTho ghare samAhigutto nAma tavassI / diTTho ya baMbhaNeNaM / bhaNiyA ya sA - 'dehi eyassa bhikkhaM' / io ya keNai bAhiM hakkArio baMbhaNo gao ya / tIe vi 'thuthu'tti kAUNa pharusavayaNehiM nIsArio sAhU /
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ [324] NRNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN DhakkiyaM bAraM / aciMtapahAvayAe ya mahAmuNissa khisANimitto sattame divase jAo tIe saDahaDaMto kuTThavAhI / tao nivviNNA pavisiUNa jalaNe mayA / tao taMmi ceva gAme pariyaTThagehe jAyA suTTha aNiTThA gaddabhI / tao mA(ma)yA tattheva gaDDAsUyarI houM suNahI jAyA / tao vaNe bhamaMtI davaggiNA daDDA bhAvaviseseNa ya baMdhiUNa maNuAuyaM bharuyacchaNayarasamIve nammayAtIragAme dhIvarassa duhiyA kANA nAma duggaMdhA dohaggiNI jAyA / tIe ya gaMdhamasahamANehiM mAyA-piUhiM naItIre nivAsatthaM kuDiyA kayA / sA ya ummukkabAlabhAvA nAvAe logaM uttAritI acchai / aNNayA bhaviyavvayAniogeNa so ceva sAha sIyAlae taMmi paese samAgaMtUNa kAussaggeNa Thio / diTTho ya tIe - 'kahaM esa mahappA evaMvihe sIe savvaM rayaNi gamehi'tti kaTTa tIe ANeUNa taNAiyaM tassa pAsesu kayaM AvaraNaM / aikkaMtA rayaNI / pahAe paDiyA tassa pAesu / bhaddaga tti kaTTa bhagavayA sAhio dhammo / taM ca pecchaMtIe ciMtiyaM - 'kahiM esa bhagavaM mae diTThapuvvo ?' tao so ceva pucchio / sAisayanANiNA ya teNa kahio savvo vi puvvabhavavuttaMto / sAhudugaMchAe ya tumaM erisA dugaMdhA jAyA / tao tIe vi jAyaM jAIsaraNaM / khAmio ya puvvAvarAhaM sAhU, sAviyA ya jAyA / tao karuNApavannahiyaeNa sAhuNA samappiyA sA dhammasiriNAmAe ajjiyAe / tIe ya samaM viharaMtI pattA egaM gAmaM / tattha ya samappiyA ajjAhiM nAi(ya)lasAvagassa / teNa ya dhariyA sA sbhumaannN| aikkaMtA ya [bArasa varisA] egaMtarovavAsanirayAe devapUyAiparA / tao NAUNa samAsaNNaM maraNasamayaM kayANasaNA samuppaNNA accuyeMdassa paMcavaNNapaliovamAuyA aggamahisI / tao cuyA samuppaNNA ettheva bhArahe vAse varADavisae kuMDiNIe nayarIe bhesaMggassa raNNo jasamaIbhAriyAe kucchisi dhIyattAe / jAyA ya kAlakkameNaM / kayaM ca se nAmaM ruppiNi tti / tao jovvaNatthA ruppiNI saccabhAmAvamANieNa NAraeNA''gaMtUNaM laddhasammANeNa vuttA - 'putti ! kaNhassa aggamahiSI(sI) bhavasu' / tIe vaMdiUNa so bhaNio - 'bhagavaM ! ko esa kaNho ?' teNa bhaNiyaM - 'bharahaddhasAmI savvakaMcaNamayabAravaiNagarINivAsI appaDirUvadhArI jai kaNho vi na jANio tA kiM tuha mANusajammeNaM?' souM cemaM jAo tIe kaNhassuvari mahANurAo / jANiUNa ya taM tahAvihaM tIe rUvaM paDe lihiUNa NArao kaNhassa daMsei / kaNheNa bhaNiyaM - 'bhayavaM ! kA esA devayA ?' nAraeNa bhaNiyaM - 'na esA devayA kiMtu mANusI / kacchakuMDaNIe NayarIe ruppissa raNNo bhagiNI' / tao kaNheNa saMjAyANurAgeNa tIe varaNatthaM ruppissa pesiyA dUyA / teNA'vi 'govAlA hINajAiya' tti kAuMna dinnA / dinnA ya mAulavesaeNa bhAuNo damaghosaputtassa sisupAlassa ranno / taM ca jANittA puphiyAe dhAvIe ruppiNI [e] gaMte vuttA jahA - 'vacche ! bAlabhAve tumaM majjha aMkagayA diTThA aimuttayamuNiNA vuttA ya teNa "jahesA kaNhassa aggamahisI bhavissai" / tao mae so vutto - "kahaM so nAyavvo ?" so vi - "jo avarasamuddatIre bAravaiM NivesissaI''tti vottuM gao / saMpayaM te kallANamuvaTThiyaM / kaNheNa ya tumaM variyA / so ya te bhAuNA vimANiUNa sisupAlassa taM dinnA' / tIe vuttaM - 'kahaM muNivayaNaM annahA hohI ? jaM ettha juttaM taM tumaM ceva jANAsi' / tao piusiyAe taM kaNhasaMgamalAlasaM NAUNa pesio pacchannaM kaNhassa dUo jahA - 'mAghasuddhaTThamIdiNe bhISmakasya /
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ [325] nAgaghare accaNiyANimittaM ruppiNIsahiyA ahaM NiggacchissAmi / tA tae tassa saNNihieNa hoyavvaM jai ruppiNIe kajja' / io ya ruppiNA sisupAlassa vIvAho kAumAraddho / sisupAlo vi mahayA baleNa sahio kuMDiNI(Ni)mAgao ciTThai / tao kaNho nAraeNa raNakAmeNa bohio rAmeNa sahio kuMDiNIpuraM pacchannaM patto / tao tIe piusiyAe ruppiNIsahiyAe dhAividdhaparivArAe mA(nA)gabaliM dAuM ujjANaM gayAe nAgiMdapamuhesu de[ve]su pUiesu heriehiM kahiyaM jahA - "ee te rAma-kesavA AgayA' / tao rahAo oyariUNa kaNho piusiaM paNamiUNa ruppiNi bhaNai - 'bhadde ! vasudevaputto tumhanimittaM tava rUvAikhittacitto kaNho ahamAgao / jai maM icchati(si) to ehi, rahamAruhasu' / tao sA piusiyAaNumayA AroviyA rahe / tao piusiyA-dAsI-dhAIhiM kao kalayalo / milio jaNo / vutto ya so kaNheNa jahA - 'ruppissa kaheha, balA tava bhagiNI kaNheNa nijjaI' / evaM ca vottuM kaNharAmehiM paMcayaNNa-sughosasaMkhA ApUriyA / teNa saddeNa savvo kuMDiNIjaNo bhayavibbhalo jAo / ruppi-sisupAlA ya jAyakovA dappuddharA mahAvIrA bahUhiM haya-gaya-pAikka-rahasahassehiM laggA tesiM piTThao / tao ucchaMga[ga]yAe ruppiNIe te AgacchaMte daTThaNa sI(bhI)yahiyayAe kaNho vutto - 'ee mahAjohA bahusennasahiyA, tubbhe puNa asahAyA / tA tubbhehiM samaM me saMgamo viphalo jAo' / tao kaNheNa tIe paccayatthaM addhacaMdabANeNa tAlarukkhapaMtI egapahAreNa chiNNA, aMgulIyavajjaM ca aMgulIhiM cuNNiyaM / tao sA harisiyA jAyA / / tao kaNheNa rAmo vutto - 'vahuM ghettUNa tumaM vacca / ahameyabalaM mAremi' / teNa vi kaNho vutto - 'tumaM vacca / ahameyaM haNissAmi' / tao soumeyaM ruppiNI pAesu paDittA kaNhaM viNNavei jahA - 'mama bhAuNo rakkhaM kareha' / tao kaNho rAmasammuhaM - 'ruppi rakkhijjAsi'tti vottuM payaTTo gaMtuM / tao rAmeNa mahAmaccheNa samuddo va khobhiyaM taM balaM / saMcuNNiyA musalappahArehiM raha-gaiMdAiyA khaNeNa / tao cuNNiyaM taM balaM savvaM sisupAleNa saha bhaggaM / ruppI vi kuvio rAmasammuho valio bhaNai ya taM - 'aho govAla ! dhiTTho si jaM mama purao ciTThasi' / tao rAmeNa musalaM mottUNa bANappahArehi bhaggaraho chiNNakavayasannAho muMDiyasiro kAuM bhaNio - 'jIvaMto mukko si / vaccasu gihaM' ti / ___ kaNho vi ruppiNiM ghettuM bAravaiM pavisaMto bhaNai - 'devi ! esA sA purI dhaNaeNa jA nimmiyaa| jIe ya mayA saddhi bhoge bhuMjihasi tumaM' / tao tIe kaNho vutto jahA - 'deva ! tava devIo dhaNakaNaya-dAsI-dAsasamiddhAo gurujaNeNa tuha diNNAo / ahaM puNa baMdIva egAgiNI tae hariyA / tA jahA tAsiM hasaNijjA na bhavAmi tahA kAyavvaM' / teNa vuttA - 'tumaM savvAsiM mamA'hiyA, mA bIhehi' / tao saccabhAmApAsAyasamIve devavimANovame pAsAe sA pavesiyA nisiddho ya jaNapaveso / tao saccabhAmA nibdheNa bhaNai - 'mama ruppiNiM daMsehi' / tao kaNheNa uvavaNe lacchi(cchI) haraMmi 'paDimA sa~vArijjai'tti pavaMcao cittayaraM bhaNiUNa osArAviyA lacchIpaDimA / tao ruppiNIe saha rahArUDho tattha gaMtUNa kaNho - 'devINaM AgamaNakAle tae niccalAe ciTThiyavvaM' ti sikkhavittA lacchiTThANe nivesiUNa ruppiNimappaNA saTThANamAgao / tao samAgayA saccabhAmA / pucchio kaNho - 'kattha sA
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ [326] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN NNNNNNNNNNNNNNNN NRNA ruppiNI?' teNa bhaNiyaM - 'sigghire' ('sirighre')| [ta]o sA sesadevIsahiyA tattha gaMtuM lacchiTThANaTThiyaM ruppiNi daTThaNa bhaNai - 'aho ! cittayarassa viNNANaM jeNa erisA sirI nimmaviyA' / tao taM paNamiUNa saccabhAmA vinnavei jahA - 'bhayavai ! jai AgaMtugadevi rUvAirahiyaM karesi, ahaM taM rUvAiNA jiNAmi, tao te pUyaM karissAmi'tti vottuM gayA kaNhatie pucchai - 'kattha sA tumha vallaherI ?' tao so gao sirigharaM devIhiM samaM / tao uTThiyA ruppiNI bhaNai - 'kao paNamAmi ?' teNa saccabhAmA daMsiyA / tIe vuttaM - 'mayA esA puvvameva vaMdiyA' / tao kaNheNa hasiUNa bhaNiyaM - 'lacchibhagiNIvaMdaNe'doso' / tao gayA sagihesu / diNNo ya se dhaNa-kaNaya-AbharaNa-vattha-raha-dAsI-dAsa-mahallagAio bahuo riddhisamudao / saccabhAmA vi taM souM gADhaM maccharamuvvahai / _ruppiNIe ya kaNheNa saha visayasuhamaNuhavaMtIe sahejji(lli?)yA jAyA jaMbavai tti jaMbavaikahA bhaNNai - bAravaIe kaNheNA''gao nArao - "diTuM kiMci cojjaM ?' ti pucchio / NAraeNa vuttaM jahA - 'veyaDDhe jaMbavo vijjAhararAyA / sivacaMdA tassa devI / tANa putto vIsaseNo / jaMbavaI se dhUyA / tArisI Natthi bhArahe annA kannA / sA ya kIDatthaM niccaM gaMgamei / taM daTTaNa tubbhaMtiyamAgao' / __ tao tavvayaNANaMtarameva sabala-vAhaNo gao kaNho taM paesaM / diTThA ya sahIparivArA jaMbavaI / gahiyA ya kaNheNa / tao jAo mahakkaMdo / laddhavuttaMto ya Agao se piyA khaggakheDayahattho / so ya aNAhiTThiNA jiNiUNa vasIkao [ANIo] kaNhasamIvaM / diNNA ya teNa kaNNA muNivayaNakahaNapuvvaM / taM ca dAUNa NikkhaMto jaMbavo / vIsaseNo ya nIo bAravaiM / tao jaMbavaIe kaNheNa jahA ruppiNIe tahA pAsAyadANAIyaM savvaM kayaM / jAyA ya jaMbavaI ruppiNIe pANappiyA / tahA aNNAo vi kaNheNA''NIyAo bhajjAo / taM jahA - siMhaladIvAhivaINo hiraNNalomassa dhUyA lakkhaNA nAma / ri(ra)TThavaddhaNaNivataNayA susImA nAma / vIi(ya)bhayasAmiNo duhiyA gorI nAma / ruirassa raNNo duhiyA paumAvaI NAma / tao gaMdhAradese pukkhalAvaIe nayarIe naggajiputto cArudatto NAma rAyA, tassa gaMdhArI NAma bhagiNI aIva rUvavaI kaNNagA vAsudeveNa kaha vi suyA / io ya so cArudatto dAiehiM paribhavijjaMto gaMdhAriM ghettUNa vaasudevNtiymaago| diNNA ya sA tassa / pariNIyA ya sA teNa / tao dAie niddhADettA nivesio cArudatto Niyarajjami / rAmeNa vi revaimAiyAo aNegAo bhajjAo pariNIyAo tti / aNNayA ruppiNIe NiyabhavaNatthAe samAgao aimattarisI / taM daTTaNa saccabhAmA vi ttthevaa''gyaa| tao so samuciyaM kAUNa pucchio ruppiNIe - 'bhayavaM ! maha putto bhavissai na vA ?' tao 'vAsudevasamo te putto bhavissaI'tti vottuM gao muNI / ettha ya 'vAsudevasamo'tti jaMpate muNimi, 'maha putto hohii'tti jhaDatti sammAviyaNiyapucchAe saccabhAmAe muNivayaNamappaNo mannaMtIe bhaNiyA ruppiNI - 'vAsudevasamo me putto bhagavayA kahio' / tao ruppiNI bhaNai - 'risivayaNaM chaleNa [Na] phalai' / evaM ca puttuppattivivAeNaM jujjhaMtIo do vi gayAo kaNhasamIvaM /
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ mmmmm.. .[ 327] . etthaMtaraMmi ya saccabhAmAe sahoyaro dujjohaNo NAma rAyA giriNayarAo kaNhassa pAhuNo aago| so vi parihAse vaTTamANo bhaNio saccabhAmAe - 'bhAugA ! vevAhio hohi' / ruppiNIe vi so bhaNio - 'jai tuha dhIyA maha putto havejja to [maha putto] tuha jAmAugo hohI' / tao dujjohaNeNa kaNhassa purao vuttaM - 'deva ! ruppiNI-saccabhAmANaM majjhe saMpayaM jIse putto bhavissai, tIe niyaduhiyaM dAhimi, natthettha sNdeho'| tao soUNevaM kuviyA saccabhAmA bhaNai - 'jIe putto paDhamaM vivAhijjissai tIe puttavivAhe iyarAe kesehiM dabbhakajjaM kAyavvaM / tahA kaNho halI dujjohaNo ya etthatthe sakkhiNo'tti saccaveMtI te bhaNai - 'jA jippai sA jai kese na dei tA tubbhehiM davAviyavvA' / saMbhUo ya gambhaMmi ruppiNIe doNhaM devANamego, je bhavissaMti pajjuNNa-saMba tti pajjuNNasaMbakahA bhaNNai - atthi iheva jaMbuddIve bhArahe vAse magahAvisae sAliggAmo nAma gAmo / tattha maNoramaM NAma ujjANaM / tassA'hivaI sumaNo NAma jakkho / tattheva gAme somadevo NAma mAhaNo atthi / aggilA nAma se bhAriyA / tIse do puttA - aggibhUI vAubhUI ya / te ya gahiyakalAkalAvA jovvaNatthA bhoge bhuMtA ciTuMti / aNNayA tattha gAme [ce]va bahusIsaparivAro naMdivaddhaNo NAma Ayario maNoramujjANe smosrio| tassa ya vaMdaNatthaM kougeNa ya bahulogo samIvamAgao / te ya duve vi aggibhUi-vAubhUiNo paMDiyamANiNo vAyaM kAukAmA amariseNa tattheva gayA / tao tehiM vuttaM - 'bho bho muNI ! tubbhe jai kiMci jANaha satthatthaM tA lahaM bhaNaha' / tao naMdivaddhaNasUrisIseNa saccasAhuNA te vuttA - 'tubbhe katto AgayA ?' tehiM vuttaM - 'sAligAmAo' / puNo muNiNA vuttA - 'kao bhavAo tubbhe eyaM pabhAsajammaM AgayA ?, jai jANeha tA kaheha' / te taM ajANatA ahomuhA lajjiyA ThiyA / tAhe tANa parabhavaM muNI kahiumADhatto / ___'imassa gAmassa vaNatthalIe tubbhe do vi puvvabhave siyAlA maMsAhAriNo Asi / tao ettheva gAme karisao ego appaNo chette nADagAi-halovagaraNaM mottuM sagihaM gao / te ya do vi siyAlA taM nADagAiuvagaraNaM varisieNa tattaM khAuM mayA / tao kammavaseNa somadevaputtA tubbhe jAyA / aha so hAlio pahAe chettaM gao siyAle khaddhahalovagaraNe mae pecchauM sagihaM gao / kAleNa ya so mao niyasuNhAe gabbhe jaao| tao jAiM sariuM - "kahaM puttaM tAyaM bhaNAmi, suhaM vA jaNaNi" ti mUgattaM karei / jai Natthi paccao bhe tA taM sadeha hAliyaM, eyaM ciya vuttaMtaM jeNa savvaM kahei' / tao hakkArio loeNaM vutto so muNiNA - 'jo vaccha ! tumaM hAlio Asi so suNhAe gabbhaMmi jAo si / tA evaM saMsAraThiI bhadda ! tumaM nAuM gattaM mottuM phuDakkharaM loyamajjhe jaMpasu' / tao so evaM bhaNio parituTTho muNiM paNamiuM savvaM jaNassa sAhai puvvabhavavuttaMtaM siyAlAiyaM / tao paDibuddhA bahave pANiNo / pavvaio hAlio / te ya baMbhaNA jaNavaeNa hasiyA kalayalaM kuNaMteNa jahA - 'ee te maMsAsiNo siyAlA baMbhaNA jAyA' / te ya vilakkhIbhUyA sagihaM gayA /
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN [328] veramuvvahaMtA rAIe asihatthA sAhuNo haMtumAgayA jakkheNa thaMbhiyA / te ya pahAe logeNa diTThA / tao mAyApiyaro vilavaMtA sigghamAgayA saMtA jakkheNa vuttA - 'sAhUNaM vahaM kuvvaMtA 'ee mae thaMbhiyA / tA jai savve vi jiNasAsaNe pavvajjaM kareha to muMcAmi / aNNahA natthi eesiM mokkho' / tehiM bhaNiyaM - 'gihidhammaM [karissAmo, sAhudhammaM] puNa aidukkaraM Na sakkAmo kAuM' / evaM mannie jakkheNa mukkehi sAvagadhammo tehiM gahio / mAyA-piyarehiM puNa na kiMci jiNabhAsiyaM paDivannaM / tao aggibhUi-vAubhUiNo gihidhammamaNupAliUNa sohamme kappe chappaliovamAugA devA jAyA / tao caiUNa hatthiNAure arihadAsavANiyagassa puNNabhadda-mANibhaddA nAma suyA jAyA / puvvabhavabbhAseNa ya jiNasAsaNe aNurattA sAvagadhamma paDivannA / annayA tattha mahiMdo nAma sAhU Agao / tassa samIve ya arahadAso seTThI dhammaM soUNa pavvaio / te vi puNNabhadda-mANibhaddA rahArUDhA muNivaMdaNatthaM caliyA / maggaMtarAle ya caMDAlaM suNahiyaM ca nehavihurahiyayA pecchiti / tao gaMtUNa bhayavao samIvaM vaMdittA pucchaMti - 'bhayavaM ! ko esa caMDAlo ? kA ya suNahiyA ? jeNa te daTuM amha maNo nehAulaM jAyaM ?' tao muNI aisayanANeNa nAuM bhaNai - _ 'jo tumha aggibhUi-vAubhUibhave somadevo nAma baMbhaNo piyA Asi so mariUNa iheva jaMbuddIve bharahe khette saMkhaurapaTTaNe jiyasattU nAma rAyA paradAraraippio jAo / taha aggilA vi tumha mAyA mariUNa tattheva saMkhaure somabhUibaMbhaNassa ruppiNI NAma bhajjA jAyA / sA ya jiyasattuNA AsavAhaNiyAniggaeNa sabhavaNaMgaNe diTThA / tao tIe rUve mucchieNa somabhUiNo aliyAvarAhaM uppajjAviya sA baMbhaNI aMteure chUDhA / so baMbhaNo piyAvioe araisaMtatto acchai / rAyA vi egaMtaraipasatto vAsasahassaM bhoe bhottuM naragaM gao / tao tiNNi paliovamAiM AuM bhottuM uvvaTTo hariNo jAo / tao vAheNa nivAio mao seTThisuo jAo / kUDa-kavaDehiM tiriyAnA(NA)''uM baMdhittA hatthikule jAo / tassa ya tahAvihabhaviyavvayAe jAIsaraNaM jAyaM / tao aNasaNaM kAuM aTThArasamae divase mao tipaliovamAU devo vemANio jAo / tao caiUNa iheva hatthiNAure eso Dubo jAo / sA ya ruppiNI baMbhaNI saMsAraM bhamiUNa esA suNahI jAyA' / tao muNibhaNiyamimaM soUNa jAyajAIsaraNehiM puNNabhadda-mANibhaddehiM puvvabhavavuttaMtaM kahiUNa paDibohio caMDAlo / tao so veraggaM gao mAsamettamaNasaNaM kAUNa naMdi( dI )sare devo jAo / suNahI vi tehiM taheva paDibohiyA aNasaNaM kAuM tattheva sadasaNA NAma rAyadahiyA jAyA / tao paNo vi kAlaMtareNa se(so) cevA''gao mahiMdasIhasAhU / tao puNNabhadda-mANibhaddehiM caMDAlasuNahINaM gaI pucchio / teNA vi jahAvittaM kahiyaM / tehiM puNo vi rAyadhUyA paDibohiyA saMtI pavvajjaM kAuM devalogaM gayA / te vi puNNabhaddamANibhaddA dukkaraM sAvagadhamma kAuM devA sohamme iMdasAmANiyA jAyA / tao cuyA hatthiNAure vIsaseNarAiNo mahu-keDhavAhihANA puttA jAyA / naMda(dI)saradevo vi cuo kiMci saMsAraM hiMDittA vaDDapure vIsaseNo tti vA kaNayappaho tti vA NAmeNa rAyA jAo / sudaMsaNAdevI vi tao cuyA saMsAraM bhamiya caMdAbhA NAma tassa devI jAyA / tao vissaseNo niviNNakAmabhogo mahaM rajje ThaviUNa keDhavaM ca javarajje, tavaM kAuM divaM gao / tao maha-keDhavehiM savvA mahI vasIkayA pAliyA ya /
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 329] aNNayA ya tesiM bhImeNa pallIvaiNA samaMtao dese lUDie tassuvari sabalavAhaNo payaTTo mahU raayaa| aMtarA ya mahussa raNNo sevago vaDDapurasAmI so vIsaseNo nAma rAyA / tao so vaDDauramAgayaM mahuM rAyANaM sAmibhattIe pAhuNNeNaM nimaMtittA bahukhANa-pANaM bhuMjAvei / bhuttuttare ya pAhuDe uvaNIe bhaNiyA te caMdA devI - 'pecchasu mahurAyaM devovamarUvaM' / tao sA savvAlaMkArabhUsiyA pattA nariMdapAyamUlaM, mahussa pAesu paDiUNa aMteuraM gayA / tao mahU tIe rUve mucchio taM balA ghettukAmo 'mA pagaivirAgo bhavissai 'tti maMtiNA bhaNio saMto palliM gaMtUNaM ghettUNa bhImaM puNo Niyatto vaDDauraM patto / tao teNa vissaseNo pUiya-sakkArio vutto 'accha tumaM vIsattho rajjaM raTTaM ca pAlaMto, deviM ca [maM appesu' / evaM] maggio jayA na visajjei tayA caMdAbhaM hariuM hatthiNAuraM patto / vissaseNo vi piyAvioe dukkheNa bhUmIyale paDio, samAsattho ya vilavaMto khittacitto jAo / aha aNNayA mahurAyA maMtIhiM samaM vavahAraM nirikkhara / tao taM vavahAraM mottuM sagihaM gao caMdAbhAe puTTho 'kiM sAmi ! cirAviyaM ajja ?' teNa vuttA jahA 'pAradAriyavavahAro Asi / so na tIrae chettuM ' / tao sA hasiuM bhaNai 'pAradArio pUjayevvo pau (ya) tteNa' / tao mahU bhai 'jo niggahajoggo so kahaM pUijjai ?' tIe vutto 'jai evaM, to paDhamaM tumaM pAradArio' / eyaM suNiuM paDibuddho lajjio / - -- -- etthaMtare so vIsaseNo DiMbhaparivuDo gAyaMto naccaMto bhamaMto kameNa hatthiNapuraM patto / rAyamaggamoinno caMdAbhAe diTTho rAiNo daMsio / tao ciMtiyamaNAe 'majjha vioge erisamavatthaM gao esotti / so vi rAyA veraggaM gao bahunariMdamajjhe 'mayA ayaso kao'tti pacchAyAvaggiNA DajjhamANo dhuMdhunAmaputtaM rajje ThaveuM keDhaveNa saha pavvaio vimalavAhaNagurusayAse, kAUNa ya vicittatavokammAI duvAlasaMgadharA do vi kayANasaNA mahAsukke devaloge savvasiddhe vimANe iMdasAmANiyA sattarasAgarovamAU devA jAyA / so ya vIsaseNo rAyA caMdAbhAdevIviogasaMtatto taNhA - chuhAbhibhUo tiNNi vAsasahassAiM jIvittA kAlaM kAUNa joisiyavimANavAsI devo jAo / tao amariseNa puvvaveriyaM mahujIvaM gavesaMto vi mahiDDiyadevaM ti na pecchai / tao AukkhaeNa cuo mANusabhavaM pAviya tAvaso jAo / tattha vi kAUNa tavaM aNNANamohio mao saMto puNo vi devo vaimANio jAo / tattha vi vairiyamapecchamANo ceva bhoe bhuMjai / tao cuo bahukAlaM bhamiyasaMsArakaMtAro vIsaseNajIvo puNo vi kammavaseNa joisiyadevo dhUmakeU samunnati / etthaMtaraMmi ya bAravaIe nayarIe vAsudevassa raNNo ruppiNIdevI suhapasuttA rayaNicaramajAme suviNayaMmi seyagovasahovari Thie vimANe samArUDhamappANaM pecchaMtI paDibuddhA / tao sA taM sumiNayaM kaNhassa kahe / so vi suviNayapADhayassa sAhei / teNA'vi vRttaM jahA 'savvajAyavappahANo ruppiNIe putto bhavissai' / tao mahAsukkAo so mahujIvadevo caviuM ruppiNIdevIe gabbhe uppanno / io ya ruppiNIsumiNayakahaNakAle tavvelAgayAe saccabhAmAdAsIe savvaM soUNa saccabhAmAe niveiyaM / tao sA vi savakkiroseNaM suviNayaM kappettA vAsudevasamIvamAgayA bhaNai 'ajja mae *bandhusutaM rAjye nyasya0 iti triSaSTizalAkApuruSacarite (8/6/217) / --
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ [330] NNNNNNNNNNNNNNNNNN rayaNicaramajAme hatthI suviNayaMmi diTTho' / tao lakkhittA vi culloTThavAhaM 'mA esA rUsau'tti kaTTa vAsudeveNa bhaNiyaM - 'sohaNo tava putto bhavissai' / jAo ya tIe tavvelAe ceva divvajogeNaM gabbho, vaDDae poDheM / ruppiNI puNa lakkhaNapurisagabbhavaitti velAmAse vi sahAvatthodarA / tao taM tahAvihaM saccabhAmA daTTaNa khuddattaNao vAsudevassa purao gaMtUNa bhaNai - 'jai esA tujjha vallaherI gabbhavaI tA kiM peDheM na lakkhijjai ?' etthaMtaraMmi ya ruppiNidAsIe samAgaMtUNa vaddhAviyaM - 'deva ! ruppiNIe putto jAo' / tao soUNevaM saccabhAmA suTTa vilakkhA visakkiyahiyayA NiyabhavaNaM pahuccaMtI ceva viyAyA bhANugaM NAma puttN| ___ vAsudevo vi ruppiNiputtajammANaMdio ruppiNibhavaNaM gaMtUNa puvvaNatthasIhAsaNovaviTTho puttamuhadasaNatthaM ruppiNiputtaM niyakarayalaMjalivariyaM kAmadevasamarUvaM ti ciMtiya 'pajjunno pajjunno' tti ullAvaNAe jAva joiMto ciTThai tAva so puvvaverio pauttAvahI dhUmakeu devo tassayAsAo ruppiNiveseNaM taM bAlaM ghettumasaNIhUo veyaDDAbhimuhaM vaccaMto bhUyaramaNaM nAmujjANaM patto / tattha ya 'TaMkasilAe apphoDiya khaMDaso kAuM mAremi'tti ciMtiya puNo vi vigappei - 'evaM kae thovaM dukkhaM hohI, tA ettheva silAe acchau jeNa bahUNi divasANi kaMdaMto nirAhAro khayaM jAi' / tao tatthevA'gAsanabhAo taM nIsA(nirA)hAraM mottUNa gao devo / so ya bAlo puNNAhio caramasarIro tti ya kaTTa niruvakkamAuo silAsaMThiyabahupattUsiyasattharovari paDio na pu(du)kkhAvio / __ tao pahAyasamae kAraNaMtarAo meghakuM(kU)DaM NAma niyapuraM vaccaMto kAlasaMvaro NAma vijjAharo kaNagamAlAbhajjAsahio tappaese thaMbhiyavimANo ciMtei - 'kimettha kAraNaM jeNa vimANaM nivvattai ?' tao heTA uttarettA jAva niruvei tAva pecchaDa tattha pattasattharovari paDiyaM kAmadevasamaM bAlagaM. ciMteDa ya - 'aho! ko vi esa mahappA uttamapuriso' / tao teNa so ghettUNa - 'tujjha eso putto'tti bhaNittA samappio kaNayamAlAe / paDicchio tIe / tao samAgaMtUNa meghakUDapure 'pacchannagabbhAe majjha bhajjAe putto jAo'tti payAsettA vaddhAvaNayaM karAvei / tao sohaNaMmi diNe suTTa suttha(rU)vo tti kAuM paiTThiyaM pajjunnanAmaM / suhaMsuheNa bAlo vaDDai tti / io ya vAsudevasamIvamAgaMtUNa maggio ruppiNIe putto / teNa bhaNiyaM - 'tae saMpayaM ceva nIo' / tIe bhaNiyaM - mA deva ! viyAreha' / tao soUNevaM visanno vAsudevo - 'aho'haM keNA'vi chalio'tti ciMtiUNa io tao gavesAvei / tahA vi na laddhA kAi suddhI / tao ruppiNI suyavirahe sogasaMtattA dhasa tti dharaNIyale paDiyA / tao puNo vi kaha vi laddhaceyaNA sapariyaNA dhAhAhiM roviumADhattA / sesajAyavA vi paramatthamayANaMtA savve vi miliyA sudukkhA ciTuMti / / etyaMtaraMmi ya samuvviggacittassa vAsudevassa ruppiNIsahiyassa sabhAe samAgao nArayarisI uvaviTTho ya / daTThaNa ya teNa accaMtadukkhiyaM vAsudevaM ruppiNiM ca bhaNiyaM - 'kimeyaM ?' tao bhaNiyaM vAsudeveNa - 'bhadda ! jANAsi ruppiNIe puttassa kamavi suddhiM ?' nAraeNa bhaNiyaM - 'na jANAmi' / vAsudeveNa bhaNiyaM - 'kahaM nAyavvA ?' nAraeNa bhaNiyaM - 'jai paraM puvvavidehe sImaMdharasAmisamIve / jo puNa bharahakhette aisayanANI aimutto NAma risI hoMto so saMpayaM mokkhaM gao' / vAsudeveNa bhaNiyaM - 'tumaM ceva eyassa kajjassa samattho na aNNo' / tao 'evaM karemi' tti bhaNittA uppaio nArao gao
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ [331] puvvavidehe, diTTho sImaMdharasAmI vaMdio ya / puTTho ruppiNiputtavaiyaraM / tao kahiyaM bhagavayA puvvajammasaMbaddhaM ruppiNi-pajjunna-saMbakumAracariyaM / ___ tAhe uvaladdhavuttaMto uppaio NArao samAgao veyaDDhapavvae mehakUDapure / diTTho kAlasaMvaro / vaddhAvio puttajammeNaM / tao so hiTThacitto - 'ehi niyaputtaM daMsemi'tti bhaNittA nArayaM ghettUNa Agao pajjunnakumArasamIvaM / diTTo ya nAraeNaM sirivacchaMkiyavaccho ruppiNisarisarUvo pajjunnakumAro / tao jAyapaccao kAlasaMvaraM saMbhAsettA uppaio NArao samAgao bAravaIe / kahio pajjunnakumAravuttaMto vAsudevAINaM / tAhe gao ruppiNisamIvaM bhaNiyA ya - 'putti ! mA visAyaM vacca / acchai tujjha putto veyaDDhapavvae pajjuNNaNAmago suhaMsuheNa vaDato / tahA "puvvajammaMmi mayUrIe jAyavioyajaNiyakammavisesao solasame varise tuha putteNa saha samAgao bhavissai"tti vAgariyaM bhagavayA sImaMdharasAmiNA' / tao soUNeyaM matthae aMjali kaTTa sImaMdharasAmi vaMdittA kiMci samAsAsiyahiyayA ruppiNI ciTThai tti / io ya so pajjunnakumAro gahiyakalAkalAvo jovvaNattho jAo / tao taM daTThaNa jAyANurAyAe kaNagamAlAe ciMtiyaM - 'kiM jIvieNaM jai erisaM purisarayaNaM na mANijjai ?' tao tamegate sA bhaNai jahA - 'bho bho pajjuNNakumAra ! iheva veyaDDhe uttaraseDhIe nalauraM NAma vijjAharanagaraM / tattha ya gorIvaMsubbhavo nisaDho nAma rAyA / nesahI nAma tassa putto / tassA'haM bhagiNI / diNNA ya majjha piuNo(NA) savvavijjAhiyA gorI nAma vijjA / aNNayA ya kAlasaMvareNa rUvakhi(kkhi)ttacitteNa savvakajjappasAhaNi pannattiM NAma vijjaM dAUNa pariNIyA'haM / na ya eso maM mottUNa aNNaM nAriM icchai / tumaMmi puNa ahaM symevaa'nnurttaa| tA maM mANesu' / tao soUNeyaM pajjunno bhaNai - 'mAyA tumaM, tA kahamerisaM samAyarAmi ?' tIe bhaNiyaM - 'kayAi aggijjAlanayarAo samAgacchaMtehiM silovari tumaM paDio diTTho / tao ghettUNA''NIo saMvaDio ya / na majjha jAo / tA mA viyappehi, sigdhaM maM bhuMjasu' / tao nibbaMdhaM NAUNa pajjunnakumAreNa bhaNiyaM - 'jai evaM tA kahamahaM kAlasaMvarAo tujjha puttehiMto ya uvvarissAmi ?' tIe bhaNiyaM - 'mA bhI(bhA)hi / geNhAhi imaM gorI-paNNattiNAmagaM vijjAdugaM / jeNa jeo savvakajjappasAhago ya bhavasi' / tao pajjunnakumAreNa ciMtiyaM - "aho khalu punnodao abhimuho, jeNesA sayameva vijjaM payacchai / tA geNhAmi tAva imAo vijjAo savvavijjApahANAo / paraM jahAjuttaM karissAmi" / tao so bhaNai - 'dehi me vijjAo, pacchA jaM bhaNasi taM karissAmi' / tao dinnAe(o) tIe mayaNummattAe paramatthamajANaMtIe do vi vijjAo / ghettUNa ya sAhiyAo pajjunnakumAreNaM / tao so siddhavijjo hakkArio kAmatthiNIe / tao teNa bhaNiyaM - 'ekkaM tAva tumaM mAyA jIe saMvaDDio / bIyaM vijjAdAyaga tti guruNI / tA na kiM pi kAmavisae vattavvaM' / tao so taM mottuM bAhiM ka[laM]buyAvAvItaDaMmi gaMtUNovaviThTho / io ya tIe kaNagamAlAe nirAsAe aghA(ppA)NaM nahehiM vidAriUNa kolAhalo kao / tao samAgayA puttA ya bhaNiyA tIe - 'tumha piuNA pAlieNa durAyAreNa pajjuNNeNa pecchaha jamaNicchaMtIe kayaM' / tao ruTThA te puttA gayA kalaMbuyAvAvisamIvaM / taM daTThaNa pahariumADhattA / viNAsiyA te pannattIvijjAsahAeNa pajjunnakumAreNaM / tao soUNa puttamaraNaM dhAvio kAlasaMvaro teNa samaM jujjhiumADhatto / so vi pajjuNNeNa
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ [332] - - - - - - - vijjAmAyAsahassehiM nijjio vilakkhIhUo NayaraM paviTTho / tao puNo vi saMjAyapacchAyAveNa pajjuNNakumAreNa bhaNAvio kAlasaMvaro jahA - 'DhaDDasa(?)-kajjakAraNINaM mahilANaM vayaNAiM mA kaNNe karehi / majjha vayaNe pattijjasu / jaM ca mae kiMci tuha appiyaM kayaM taM khamasu' / tao kAlasaMvareNa pajjuNNavayaNamavitahaM mannamANeNa kaNagamAlovari uttariyacitteNa pUio pajjuNNakumAro / etthaMtaraMmi ya tattheva samAgao nArayarisI, vaMdio ya paNNattivijjAjANAvieNaM pajjunnakumAreNa / tao kahio tassa vaTTio kaNagamAlAvuttaMto / NAraeNA'vi sImaMdharasAmisamIvajANiyaruppiNipajjunnakumAracariyaM niveiUNa so bhaNio - 'vaccha ! tuha mAyA ruppiNI savakkIsaccabhAmAe puttapaDhamavivAhavaiyareNa kesadANahoDDAe puTviM nijaMtiyA Asi / saMpayaM puNa savakkIe bhANugo putto vivAhijjissai / tattha niyakesA dAyavva tti nibbharaM ruyaMtI pamu(su)kkA(?) / tA putta ! sigdhaM gammau NiyamAusamIvaM' / tao 'evaM karemi'tti bhaNittA paNNattivijjAnimmiyavimANArUDho nAraeNa saha calio pajjunnakumAro / saMpatto bAravaisamIvaM / tao pucchio teNa NArao - 'kimeyaM purao dIsai ?' teNa vuttaM - 'esA sA bAravaI savvarayaNamayA jIe tava mAyA-piyaro savvajAyavA [ya] vasaMti' / tao bhaNiyaM pajjunnakumAreNa - 'bhagavaM ! khaNamettaM ettheva vimANArUDhehiM tubbhehiM ciTThiyavvaM jAva kiMcidahaM bAravaIe camakkAraM kAUNa mAUIe ruppiNIe cojjamuppAemi' / tao 'evaM houtti paDivaNNe NAraeNa pannattivijjAjANAvio pajjunnakumAro bhANunimittAgayasayaMvarA(raM) janna[ja]ttAo jhaDatti kaNNagaM harettA dharei vimANaMmi nArayasamIve / teNA'vi bhaNiyA kaNNagA - 'deyaro esa tujjha, na bIhiyavvaM' / tao puNo vi vijjAmAyAe gahiyavAnaro puriso houM ArAmapAle bhaNai - 'bho bho ! deha mama bhukkhiyavAnarassa kANi vi phalANi' / tehiM bhaNiyaM - 'bhANuvivAhatthaM eso ArAmo rakkhijjai / tA na kiMci vattavvaM' / tao te bahuyadavveNovalobhiUNa paisArio tattha vAnaro / teNa ya patta-pupphaphalarahio ArAmo kao / tao jaccaturaMgamadhArI heDAuo hoUNa gao nIraNagaMjesu / maggiyaM turaMgamacaraNatthaM nIraNaM / tao tattha vi tahA adeMte rakkhavAle uvalobhiUNa savvaM pi niTThaviyaM nIraNaM / tao gao suTTha miTThapANiyaTThANesu / tANi vi taheva piyANi / tao diTTho so heDAuo vAhiyAlIe NiyaturaMgame vAheMteNa bhANugeNa, bhaNio ya - 'kassa ee turaMgamA ?' teNa bhaNiyaM - 'majjha' / bhANugo bhaNai - 'jai evaM, tA bahuNA vi molleNaM mama ee dehi' / teNa bhaNiyaM - 'jai parikkhittA geNhasi to demi / annahA mama rAyAvarAho hoi' / bhANugeNa bhaNiyaM - 'evaM karemo' / tao AruhittA heDAuyaturaMgame bhANugo vAhiumADhatto / vegAisaeNa ya so sAhiumasakkato AsaNe nillapphaDIkAUNa taDa tti pADio dharaNIe / tao pahANaeDagArUDho vegabhamaNeNa pheTTAhiM bAravaIjaNaM viggoveMto rAyaMgaNe gaMtUNa atthANamajjhaTThiyaM vasadevaM khalabhalAvei / tao baMbhaNarUvaM kAUNa veyaM paDhaMto bAravaIcauhaTTayamajjheNaM vaccai / tattha ya sammuhamAgacchaMtI saccabhAmAdAsI kubbaDiyA diTThA AhayA ya sA vijjAe kuvvadese / tao vijjAsAmattheNaM jhatti sA saralasarIrA jAyA / tao sA diTThamAhappA pAesu paDittA taM bhaNai - 'bhaTTa ! kahiM calio?' teNa bhaNiyaM - 'jattha pAlI laggai' / tIe bhaNiyaM - 'jai evaM tA maha sAmiNIe puttavivAhatthaM vivihaM khajja-pejjaM kayaM ciTThai / tA tattheva mae saha samAgaccha jeNa jahicchiyaM bhuMjAvemi' / tao 'evaM hou'tti bhaNittA tIe saha gao /
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ [333] tao sA toraNavAre taM mottUNa gayA saccabhAmAsamIvaM / bhaNiyA ya tIe - 'kA'si tumaM ?' dAsI[e] bhaNiyaM - 'devi ! sA'haM tuha kubbaDI ceDI' / devIe bhaNiyaM - 'halA ! kahamerisI jAyA?' tao kahio dAsIe baMbhaNavuttaMto / saccabhAmAe bhaNiyaM - 'kattha so baMbhaNo ?' dAsI bhaNai - 'toraNavAre' / tao saccabhAmAe teNa so sigghaM hakkArio samAgao ya / tao saccabhAmAe AsIsaM dAUNa uvaviTTho diNNAsaNe / bhaNio ya tIe - 'bhaTTa ! maha ruppiNI nAma savakkI asthi / tIse sayAsAo jahA rUvAhiyA homi tahA kuNasu' / teNa bhaNiyaM - 'taM surUvA dIsasi' / tIe bhaNiyaM - 'tahA vi viseseNa rUvAhiM(hiyaM) karehi' / teNa bhaNiyaM - 'jai evaM tA virUve ceva visesarUvaM laggai tti virUvA hohi' / tIe bhaNiyaM - 'kiM karemi ?' teNa bhaNiyaM - 'bhaddAviyasIsA masIkharaDiyadehA junnaDaMDiyA-khaMDanevatthadharA hoUNaM mama purao ThAhi' / tao tIe atthiNIe taheva kae bhaTTeNa bhaNiyaM - 'suTTha bhukkhio'haM / tA bhuMjAvehi jeNa satthacitto tiloyAhiyarUvaM tumaM karemi' / tao saccabhAmA viseseNa sUyAriyAo ADhaveMtI 'ruDuvuDu-ruDuvuDu'tti maMtaM kanne kahettA teNa bhaNiyA - 'jAva ahaM bhuMjAmi tAva tumamimaM maMtaM kuladevayANaM purao jAveMti ciTThasu' / tIe taheva kuNaMtIe so bhuMjato niThuviyasavvarasoisAro saccabhAmAe bIhaMtIhiM sUyAriyAhiM kakkhayaM ghettUNa - 'uDhAhi'tti bhaNio, 'nA'hamajja vi dhAo, tAva tattha jAissAmi jattha tittI bhavissai / kimettha ciTThieNaM'ti bhaNittA gao baMbhaNo / tao kumAro cellayarUvaM kAUNa gao ruppiNibhavaNe / divo ya maNa-nayaNANaMdakArao so ruppiNIe / paviThThA ya sA AsaNagahaNatthaM gharamajjhe / cellao ya samAgaMtUNa uvaviTTho puvvanatthe vAsudevasIhAsaNe / pecchai ya ruppiNI gharamajjhaniggayA gahiyAsaNA siMhAsaNovaviDhe cellayaM / tao bhaNai - 'cellagA ! na ettha siMhAsaNe vAsudevaM vAsudevajAyaM vA mottUNaM annamuvaviTuM devayA khamaMti' / cellaeNa bhaNiyaM - 'na mama tavappahAveNa kiMci devayAo kAuM sakkeMti' / ruppiNIe bhaNiyaM - 'jai evaM tA kahehi niyAgamaNakAraNaM' / teNa bhaNiyaM - 'mae mAUe vi thannamapiyaMteNa solasavarisANi jAva nirAhAratavo vitto / tA ajja pAraNayaM karAvehi' / tIe bhaNiyaM - 'cellugA ! na kattha vi mae eriso tavaviseso nisuo, tA kahameyaM ?' teNa bhaNiyaM - 'kimeeNa tuha viyAreNa ? dehi kiM pi jai atthi pAraNayajoyaM' / ruppiNI bhaNai - 'ajja uddegeNa kiMci vi na mae raddhaM' / cellageNa bhaNiyaM - 'kimatthamuddego ?' / __ ruppiNI bhaNai - 'suNasu, pudvi mayA puttavioyakAle kuladevayAe purao vinnavaMtIe ettiyaM kAlamArAhiyAe vi na kA'vi parittA kayA / tA 'saMpayaM maha sIseNa baliM paDicchasutti bhaNittA vAhio gIvAe ghAo / tao tIe sIsabalimapaDicchaMtIe samAgaMtUNa bhaNiyaM - "putti ! mA sAhasamevaMvihaM vvsehi| jayA eso tuha bhavaNaduvAri Thio aMbao akAle maurissai tayA tava puttasaMjogo bhavissaI'tti bhaNittA gayA kuladevayA / maurio ya ajja esa agAle aMbao / na ya ajja vi maha putto milai / tA cellugA kaDDehi kaM pi horaM kayA mama putto milissai ?' / so bhaNai - 'Na rittahatthassa horA sijjhai' / sA bhaNai 'kiM demi ?' so bhaNai - 'tavakhAmassa pejjAdANaM juttaM' / tao sA pejjatthamujjamaMtI teNa vuttA - 'ahamaIva bhukkhio, tA jamatthi taM ceva dAuM pejjaM kuNasu' / tao cellagassa puvvasiddhe sarasalaDDage dAUNa ruppiNI pejjaM kAumADhattA / na ya tattha vijjApahAvao pajjalai kaha vi aggI / tao ruppiNiM visaNNacittaM daTThaNa cellao bhaNai - 'jai ajja vi pejjA na
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ NNNNNNNNNNN [334] nippajja(nipphajjai?) tA laDDaehiM ceva dhuvehi' / ruppiNI bhaNai - 'vAsudevassa ee laDDagA, na annassa jijjaMti' / cellao bhaNai - 'tavappahAveNA'haM taM natthi jaM na jIravemi' / tao khaddhakharbu(ddhaM) laDDage dijjamANe turiyaturiyaM bhuMjaMtaM cellayaM daTThaNa - 'aho tumaM pi balavaMto'tti jaMpaMtI sahAsaM vimhiyA ruppinnii| io ya sA saccabhAmA kuladevayANaM purao ruDuvuDu-maMtaM jAveMtI bAhiM jatta(nna)ttA-ArAma-nIraNanivANa-bhANukumArovaddavadhAhAvaNayaM soccA dAsIo pucchai - 'kattha so baMbhaNo ?' tAhi jahAvaTTie [bhaNie] - 'hA ! kimeyaM ?' [ti] visannahiyayA vi 'savakkIe tAva vAle ANAvemi'tti kayaNicchayA dAsaceDIo ruppiNisamIvaM paDaliyAhatthAo pesei / tAo vi tatthA''gaMtuM saccabhAmAdesakahaNapuvvagaM ruppiNikese maggaMtIo soccA cellaeNa tAsiM ceva kesANaM paDaliyAo bharittA paTThaviyAo / pucchiyA ya saccabhAmAe - 'kimayaM?' tAhiM bhaNiyaM - 'sAmiNi ! gosAmiyasAricchaM dhaNaM hoi tti saccillamAhANayaM jAyaM / tao kuviyAu saccabhAmAe hakkArittA pahAviyA visajjiyA / te vi ya cellaeNa sadha(ca)mmavAlaboDiyamuMDA kAUNa pesiyA / tao te tahArUve daTThaNa saccabhAmA rosAruNiyaloyaNA gayA vAsudevasamIvaM, bhaNai ya - 'hoDDajitte kese ruppiNImuMDaM boDAvittA davAvehi' / vAsudeveNa bhaNiyaM - 'tumaM ceva boDiyA vikkhAsiyA ya dIsasi / tao kovaggiNA dhagadhagaMtahiyayAe bhaNiyaM - 'kiM keliM karesi ? sigghaM vAle davAvehi' / tao pesio vAsadeveNa baladevo / taM ca daTraNa kayaM cellaeNa ruppiNisamIve kaNharUvaM / [kaNhaM tattha daTThaNaM ?] lajjittA calio baladevo / atthANe vi vAsudevaM pecchittA bhaNai - "kimeriso tae hAsakaro pAsaMDo maMDio ?' vAsadeveNa bhaNiyaM - 'keriso ?' baladevo bhaNai - 'maM kesatthaM niroviUNa appaNA vi tattheva gaMtumihA''gao si?' / tao 'nA'haM tattha gao' tti savahe kuNaMtassa vAsudevassa 'eso ceva savvANatthamUlo vivAhabhaMjago'tti vaDavaDIMtI saccabhAmA sagihaM gayA / tao vAsudevo vi tattheva gaMtUNa saccabhAmaM pattijjaviumADhatto / etthaMtaraMmi ca cojjiyAe [rUppiNIe] nAraeNa gaMtuM niveiyaM - 'esa so tuha putto pajjunnakumAro' / tao sA samUsasiyahiyayA jAva joei cellagaM tAva diTTho kAmadevasariso pajjunnakumAro / tAhe so pAesu paDato paNhuyathaNIe romaMciyasarIrAe bAhUhiM ghettUNa gADhamAliMgao cuMbio ya sIsaMmi / tao kumAreNa bhaNiyaM - 'aMbe ! nA'haM kassa vi jANAveyavvo jAva na piuNo darisiyaM kiMpi cojjaM' / tIe vi puttasamAgamAmayapUriyahiyayAe na kiMci paDiuttarIkayaM / tao 'esA sA kaNhassa ruppiNIdevI mae hariyA hariya'tti rAvaM kuNaMto ruppiNiM ghettUNa rahavarArUDho niyasaMkhApUraNeNa khohiyasayalajAyavajaNo niggao bAravaIo pajjunnakumAro / pariyaNAo soUNa ruppiNIharaNaM kuvio vAsudevo 'ko esa durappA kAlacoio jo majjha deviM harai ?'tti bhaNittA sabalavAhaNo rahavarArUDho piTThao gaMtUNa milio kumArarahassa / jAo ya vimANArUDhe nArayaMmi koDaM pecchaMtami vAsudevassa balassa kumArassa ya paropparaM mahAsaMgAmo / tao nijjiyaM balaM daguNa sayameva jujjhiuM pavatto vAsudevo nirAuhIkao vijjAbalAo kumAreNa / tao 'kiM majjha punnakkhao jAo jeNa savvahA hAremi'tti citAe visanno vAsudevo /
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ [335] Naaraa tao jhatti phuriyadAhiNabhuo baladevassa sa(ni?)rUveMto jAva ciTThai tAva sahasa tti samAgao nArayarisI / samappio 'eso so tuha putto'tti vottuM kaNhassa ruppiNisahio pajjunnakumAro / tao jAo nirUvamANaMdo / paviTThA savve vi bAravaIe / pAraddhaM mahAvaddhAvaNayaM / io ya taMmi pajjunnakumArasohale pavaDhte pesiyA dujjohaNeNuTThiyA [bhaDA] kaNhaM viNNaveMti - 'sAmi ! tumha suNhA keNA'vi avahariyA kattha vi na dIsai / tA sA gottAvijjau jeNa bhANU vivAhai' / tao atthANamajjhagao kaNho bhaNai - 'jai ahaM savvaNNU to ruppiNIputto hario kiM na mae jANio?' tao soUNevaM - 'paNNattIvijjApasAeNA'hamANemi'tti bhaNittA takkhaNAdevA''NIyA pajjunnakumAreNa sayaMvarA kannagA / esA ya kaNheNa pajjunnasseva vivAhatthaM dijjaMtI teNA'paDicchiyA bhANuNA pariNIyA / punnamaNorahehiM ya ruppiNi-vAsudevAIhiM sammANiUNa visajjio nArayarisI / tao kaNheNA'NicchaMto vi pajjunnakumAro pariNAvio aNegAo varavijjAhararAyakannagAo / tattha ya sayalakumAratilayabhUyassa pajjunnakumArassa vikkhAyajasassa ri(I?)sAe DajjhamANahiyayA saccabhAmA jaramaMcayaM ghettUNa kovagharaM paviTThA / samAgao vAsudevo / bhaNiyA ya - 'devi ! keNa tumaM avamANiyA ?' tIe bhaNiyaM - 'na keNai / paraM jai pajjunnakumArasamo maha putto na [u]ppajjai tA nicchaeNa marAmi' / tao tIse nibbaMdhaM nAUNa vAsudevo hariNegamesidevaM maNasA saMpahAriya posahaM paDivajjittA Thio egate / Agao devo, bhaNai ya - 'kiM karemi ?' tao kahiyavuttaMtassa vAsudevassa samappio hAro / bhaNiyaM ca - 'jIse mahilAe tumaM hAraM dAUNa saMbhogaM karissasi tIse pajjunnakumArasamo putto bhavissai'tti vottuM gao devo / kahiyaM ca savvameyaM pannattIe pajjunnakumArassa / teNA'vi kahiyaM ruppiNIe - 'aMba ! paDicchasu taM hAraM jeNa maha bIo bhAugo uppajjai' / tIe bhaNiyaM - 'putta ! tae ceva purisarayaNeNa maha pujjai [maNoraho?] / na ya itthI rayaNaM bIyaM vAraM pasavai' / tao bhaNiyaM kumAreNa - 'aMbe ! jai evaM tA kahehi aMteurassa majjhe kA tuha savakkI vi ttava(aIva?) iTThA ?' / tIe bhaNiyaM - 'putta ! tuha vioe mamesA ceva jaMbavaI samasuhadukkhiyA Asi / aputtA ya esA / tA eyaM ceva saputtaM karesu' / teNa bhaNiyaM - 'jai evaM tA [taM] pauNIkarehi' / tao ruppiNIe taheva kae pajjuNNeNa jaMbavaI saccabhAmArUvaM kAUNa pesiyA paosasamae vAsudevavAsahare / teNA'vi devadinnahAraM kaMThe vilaittA maNoramAe kelIe bhuttabhogA sA visajjiyA / tIse ya sIhaM sumiNami pAsaMtIe mahAsukkAo caittA puvvabhaNio keDhavadevo puttattAe gabbhe sNbhuuo| tao saccabhAmA viseseNa bhUsiyasarIrA hoUNa vAsudevasamIvamAgayA / ciMtiyaM ca teNa - 'kimesA paNo vi samAgayA ? ahavA laddhapasarA itthI na kAmassa tittiM vaccai / kiM vA saccabhAmArUvaM kAUNA'haM keNA'vi vaMcio / hou vA jaM vA taM vatti / tao AyArasaMvaraNaM kAUNa ramiyA saccabhAmA / nAUNa ya tIse ramaNasamayaM pajjunnakumAreNa tADiyA bherI / tIse saI soccA maNAgaM bhIrucitteNa pucchio pAsapariyaNo - 'keNesA bherI tADiyA ?' teNA'vi kahiyaM - 'deva ! pajjunnakumAreNa' / tao vihasiyahiyaeNa hiyAviyaM vAsudeveNa - 'savvameyaM mAyAvilasiyaM tasseva' / tao jAo saccabhAmAe kameNa putto / kayaM ca tassuppattisurayANurUvaM kaNheNa bhIru tti nAma /
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ [336] io ya pahAyAe rayaNIe ruppiNIbhavaNagaeNaM vAsudeveNaM parihiyadevadinnahArA tatthevovaviTThA diTThA jaMbavaI / bhaNiyA ya - 'devi ! apuvvo ko vi hAro dIsai' / jaMbavaI vi - 'deva ! tumha pasAeNaM'ti bhaNaMtI kaNhassa sIhasumiNayaM kahei / tao vAsudevo bhaNai - 'tujjha vi pajjunnANurUvo putto bhavissai' / bahumannio ya tIe / jAo ya samae / kayaM ca tassa saMbo tti nAmaM / tahA teNeva samakAlaM jayaseNasubuddhiNAmANo maMti-sArahINaM puttA jAyA / vaDDai ya tehiM samaM saMbo dehovacaeNaM tahA kalAkalAveNa ya / io ya ruppiNI 'pajjuNNakumAraM mAulabhagiNiM pariNAvemi'tti saMpahArettA kuMDiNIe NagarIe ruppisagAsaM gaMtUNa veyabbhi NAma bhattijjiyaM maggai / tao puvvaverANubaMdhaM hiyae careMteNa bhaNiyaM ruppirAeNa - 'niyadhUyaM DuMbassa demi tahA vi na pajjunnassa' / tao sA dukkhiyA ruppiNI samAgayA bAravaIe / daTThaNa ya vimaNadummaNA pucchiyA pajjunnakumAreNa - 'aMbi ! kimevaMvihA dIsasi ?' tao ruppiNIe sAhio savvo vi ruppivuttaMto / tao kumAro vi 'mA visAyaM vacca / vedabhi pariNettA tahA kare[mi] jahA tujjha maNorahA pujjaMti' tti bhaNittA kinnarasaraDuMbarUvA hoUNa do vi pajjunna-saMbakumArA gayA kuMDiNIe / akkhitto gIeNaM savvo vi NayarIloo / jANiyA rannA hakkArAviyA / tao paNamiUNucchaMgadhariyaveyabbhi ruppirAyANaM kalakaMTheNa gAiumADhattA / kao sapariyaNo hayahiyao rAyA / tao bahuvADayaM(mANayaM?) kAUNa pucchiyA raNNA - 'kuo samAgayA ?' tehiM bhaNiyaM - 'saggakhaMDAo bAravaIpurIo' / pucchiyA jAyaharisAe veyabbhIe - 'jANaha tattha pajjunnakumAraM ?' saMbeNa bhaNiyaM - 'paccakkhakAmadevaM tiloyacUDAmaNiM ko na jANai pajjunnakumAraM ?' tao soUNevaM parokkhANurAgeNa accaMtamummAhiyA veyabbhI / etthaMtaraMmi ya chuTTo rAyahatthI mahovaddavaM kAumADhatto / na ya koi vasamANeuM sakkai / tao davAvio raNNA paDahao, ugghosiyaM ca - 'jo hatthi vasIkarei tassa rAyA jaM maggai taM dei' / tao keNA'vi achippaMto paDahao patto tesiM samIvaM / nivArio tehiM / pAraddho kinnasarANuhArI gIyaddhaNI / thaMbhio hatthI / tao dohi vi khaMdhamAruhettA ANIo AlANakhaMbhe nibaddho ya / jAyaM jaNassa accherayaM / jANiyavuttaMteNa ya raNNA saddAviyA uMbA bhaNiyA ya - 'maggaha jaM bhe paDihAi' / tehiM bhaNiyaM - 'deva ! savvaMpi paripunnamamhANaM / kevalaM khiccaraMdhaNI Natthi / tA pasAyaM kAUNa veyabbhi deha jeNa khiccaraMdhagA hoi' / tao soumeyaM kuvio rAyA / nIsAriyA nayarIo / pajjunneNa bhaNiyaM - 'saMba ! dukkheNa jaNaNIo etthA'mukkAo ciTuMti / tA sigdhaM tahA karemo jahA veyabbhi vivAhettA gacchAmo' / etthaMtaraMmi ya atthamio divAyaro / jAo caMdodao / tao joNhAe saMbeNa saha kIlittA pajjunnakumAro sutte savvaMmi vi nayarIloe uppaittA pajjunnakumArummAhiyAe veyabbhIe sattamavAukkhaMdha(?)tthAe purao ruppiNilehaM samappei / tao saMbhaMtAe veyabbhIe vAio leho bhaNio ya lehArio - 'maggasu kiM demi ?' teNa bhaNiyaM - 'appANayaM ceva dehi / ahaM so pajjunnakumAro' / tIe bhaNiyaM - 'aho ! sohaNo jAo khIrakhaMDasaMjogo / jaM ruccai taM kareha' / tao tattheva vijjAbaleNa aggi sakkhiNayaM kAUNa hatthe kaMkaNaM baMdhittA pariNIyA veyabbhI / mANiyA maNoramavisaehiM / tao pabhAyasamae bhaNiyA kumAreNa - 'jAmi ahaM saMbasamIve / tae puNa mAyA-piu-pariyaNeNa pucchiyAe vi na kiMci sAhiyavvaM jao tuha sarIre mae savvovaddavarakkhA kayA ciTThai'tti sikkhavittA gao kumAro /
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNA [337] sA ya rattIe ujjamiyA uggae vi sUre soviumADhattA / tao samAgayA dhAvI / tIe vivAhaciMdhAiM daTThaNa saMkiyahiyayAe uTThaviyA veyabbhI, pucchiyA na kiMci sAhai / tAhe 'sa(ma)mA'varAho bhavissai'tti gaMtUNa sAhiyaM ranno mAyAe pariyaNassa ya / tehiM vi samAgaMtUNa pucchiyA na kiMci sAhai / tao 'khuddA esa'tti kuvieNa raNNA 'varaM tesiM ceva saccaviyavarANaM DoMbANesA dinna'tti ciMtittA hakkArAviyA DuMbA, bhaNiyA ya - 're paDigAhettA imaM puMvi(puMchaliM?) tattha vaccaha jattha na pecchAmi' / tao tehiM bhaNiyA veyabbhI jai - 'taMti-nADayAiyaM vikkiNesi?' to samAgacchaMtIe vi laddhaparamatthAe bhaNiyaM - 'jaM devo karAvissai taM savvamaNuciTThissAmi' / tao taM ghettuM gayA DoMbA / tao rosavasadiNNaM veyabbhimapAsaMteNaM aMdhavva mohadukkhieNaM rannA sapariyaNeNaM palaviumADhattaM - 'hA patti ! ruppiNIpattassa vi tamaM tayA no mae dinnA, saMpayaM pUNa tahAhayA jahA na gharassa na jjha(bA)hirassa' / etthaMtaraMmi ya ucchaliyamaigaMbhIratarasadaM sahasa tti souM cojjieNa rannA paTTAviyA gavesagA / kahiyaM ca tehiM samAgaMtuM jahA - 'deva ! cAraNehiM paDhijjaMtA pajjunna-saMbA veyabbhIsahiyA nagarIe bAhiM devavimANovamadhavalaharamajjhaTThiyA vaDDhAvaNayaM karAveMtA ciTThati' / tao soUNeyaM ANaMdio rAyA / pavesiyA mahAvibhUIe niyanayarIe / tao kayakiccA sammANiUNa visajjiyA pattA bAravaIe suhaMsuheNa ciTuMti / saMbo vi tattheva hemaMgayarAyajAyA pahANavesAduhiyA aIva rUvavaI suhirannigA NAma, tIe saha visayasuhamaNahavaMto ciTTai / paropparakIlAe ya aNavarayaM piTrijja[i] saMbeNa bhIrU, jUeNaM hArAvittA ya dinnavaraNao bahuso davAvijjae lakkhAipamANaM davvaM / tao so gaMtUNaM kahei saccabhAmAe / sA'vi ya vAsadevassa / vAsadevo vi saMbassa davvilasiyaM jaMbavaIe kahei / jaMbavaI bhaNai - 'deva ! na ettiyaM kAlaM kA'vi mae saMbassa aNAlI diTThA' / nArAyaNeNa bhaNiyaM - 'ajja dAe(ve)mi' / tAhe mAyAe nArAyaNo jaMbavaI ya AbhIrarUvaM kAUNa duve vi takkaM ghettuM bAravaimAgayA mahiyaM vikkiNaMtA saMbeNa diTThA / tao AbhIrI bhaNiyA - 'ehi mahiyaM kiNAmi' / sA aNugacchai, AbhIro vi tIe piTThao ei / so ekkaM deuliyaM pavisai / sA AbhIrI bhaNai - 'nA'haM deuliyAe pavisAmi kiMtu [tumaM] mollaM dehi bAhiraTThio ceva takkaM geNhAhi' / so bhaNai - 'avassaM majjhe pavisiyavvaM' / sA necchai / tao saMbo hatthe ghettUNa taM kaDDiumADhatto / tao 're durAyAra ! kiM mama bhajjaM hatthe geNhasi ?'tti jaM[paM]to dhAvio AbhIro / pihittA ya saMbaM vAsudevo jAo, AbhIrI ya jaMbavaI jAyA / tao aMgadi kAUNa palANo saMbo / bIyadivase ya maDDAe ANijjaMto khillayaM ghaDeMto ei / johAre kae vAsudeveNa pucchio - 'kiM eyaM ghaDijjai ?' so bhaNai - 'jo vAsiyaM bollaM bollehI tassa muhe khAhijihI' / tao vAsudeveNa kAmAbhibhUo nillajjo vavaharaMto bAravaIe nIsArio / nIsaraMtassa ya pajjunneNa dinnA vijjA / pajjunnakumAro vi bhIrumaccaMtaM khaliyAreMto bhaNio saccabhAmAe - 'kiM tumaM na phiTTasi ?' teNa bhaNiyaM - 'kattha vaccAmi ?' sA bhaNai - 'masANaM gaMtUNa ciTThAhi' / so bhaNai - 'kayA puNa samAgaMtavvaM?' sA bhaNai - 'jayA'haM hatthe ghettaNa saMbamANemi'tti / so vi ya - 'jamAisai ma karemi'tti vottaM gao masANe / saMbo vi kiMci hiMDittA tassamIvamAgao / do vi masANabhamIe kaha vi kileseNaM so(lo) yassa pabhUyaM maDayasuMkaM ghettUNa dAhaM kAuM deMti / io ya saccabhAmAe bhIrukumAravivAhatthaM meliyamegUNaM kannayANamaTThattarasayaM / tesiM cegA kannagA
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN [338] pahANabhUyA gottijjaMtI vi na labbhai / taM ca pannattIo [jANiUNa] pajjunno tattheva viuvviyamahAsenno jiyasattU nAma rAyA jAo / saMbo uNa viuvviyaniruvamarUvA kaNNagA jAyA / sA ya ceDIparivAriyA kIlaMtI kaha vi daTuM bhIrudhAIe pucchiyAo ceDIo - 'kassesA kannagA ?' ceDIhiM bhaNiyaM - 'jiyasatturaNNo' / tIe vi siTuM saccabhAmAe / [tIe] vi pesio ranno dUo / teNA'vi maggiyA knnnnaa| raNNA bhaNiyaM - 'jai saccabhAmA kannagaM sahattheNaM ghettuM bAravaIe pavesei tahovarikaraM pariNAvei tA demi' / gaMtuM cemaM dUeNa sAhiyaM saccabhAmAe / sA'vi sapariyaNA''gamma rAyamUlaM savvaM paDivajjei / saMbeNa ya vuttA pannattI - 'je saccabhAmAe sannihiyA te maM pecchaMtu kannaM, je puNa majjhatthA sajjaNA te pecchaMtu saMbarUveNaM' / tao pannattIe taheva kae saccabhAmA dAhiNahattheNaM kannaM ghettUNa rAyamaggeNaM pavisaMtI loeNa diTThA bhaNiyA ya - 'devIe bhIrussa vivAhakAle saMbo ANIo' / tao sattuttaraM kaNNANa sayaM lAiyaM saMbassa dAhiNakare / saMbo vi bhIrussa / pecchai ya majjhatthajaNo jahA saMbo kannAu pariNei / kaNNagAo ya saMbaM pecchaMtIo bhaNaMti - 'tumaM amha vihiNA daio saMjoio' / tao vatte vivAhe saMbeNa bhIrU vAsaharaM pavisaMto sarosaM bhiuDi kAUNa bhesio Niggao / siTuM ca teNa saccabhAmAe / sA'vi apattiyaMtI gayA vAsaharaM / diTTho saMbo / saviNayaM paNamiyA teNa / sA bhaNai - 'nillakkhaNa ! keNa tumaM ANIo ?' saMbeNa bhaNiyaM - 'loyapaccakkhaM tae cevA''NIo pariNAvio ya' / tao logo pucchijjaMto bhaNai - 'saccabhAmAe pavesio vivAhAvio ya saMbo' / tao logeNa saccabhAmA bhaNNai - 'mA rUsa / appaNo dannaeNaM tae sayaM ceva sattattaraM pi kannAsayaM saMbassa samappiyaM' / sA bhaNai - 'na mae nAyaM jahA dhatto iMdajAlio viva jaNaM moheuM kannArUvaM kAUNa Thio' / tao khirakkhIhiM hasijjamANA saccabhAmA pajjanna-saMbANaM kiMci kAusamatthA rosamA(bha)riyA tappabhiI moNeNa ThiyA / tao kaNheNa sayalajaNapurao tAo kannAo saMbassa dinnAo / jaMbavaIe vi nimaMtiUNa loyaM kayaM vaddhAvaNayaM / tao pAyavaMdaNatthaM gao saMbo vasudevaM bhaNai - 'tAya ! tubbhehiM bahuM puhaviM hiMDiUNa aNegAo bhajjAo uvajjiyAo, mae puNa ettheva ThieNa egahellAe ettiyAo bhajjAo viya(Dha)viyAo' / vasudeveNa bhaNiyaM - 're puttagA ! tumaM kUyaDeDDarasAriccho, jaM nIsArio vi puNo puNo ettheva samAgacchasi / ahaM puNa avamANio sorIpurIo niggao vIravittIe akhaliyapasaro savvattha tAva hiMDio jAva nA'vasaramiliyabaMdhavehiM nibbaMdheNa dhArio / tA vaccha ! saMba ! kimeiNA tucchattaNao niyacarieNa payAsieNaM'ti / etthaMtaraMmi ya di(de)sAvaravaNijjatthamIsarA kei vANiyA kiyANayANi ghettuM javaNaddIvAo pavahaNehiM AgayA bAravaIe / tattha ya vavaharettA visesalAbhatthiNo rayaNakaMbalANi ghettUNaM rAyagihaM gayA / te ya tahaMtevvayavavahArIhiM agge ThAUNa jIvajasAbhavaNaM nIyA / daMsiyANi tIse rayaNakaMbalANi / kao tesimi(ma)ddho veccao / tao bhaNiyaM AgaMtugavaNiehiM - 'aho maMdapunnA amhe jaM bAravaiM mottUNa lAbhatthamihA''gayA' / jIvajasAe bhaNiyaM - 'kA esA bAravaI ?' tehiM bhaNiyaM - 'devanimmiyA' / 'ko tattha rAyA ?' - 'vasudeva-devaINaM putto vAsudevo' / tao soUNeyaM jIvajasA 'ajja vi maha paighAyago jIvai'tti mahAsogAbhibhUyA roviuM payattA / divA jarAsaMdheNa bhaNiyA - 'putti ! keNA'vamANiyA'si ?' tao sA
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ [339] NRNANNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN kahiyavuttaMtA bhaNai - 'tAya ! aNujANasu jeNa aggipavesaNeNaM niyapainnaM nivvAhemi' / tao bhaNai jarAsaMdho - 'putti ! na mae ettiyaM kAlaM nAyaM / saMpayaM puNa tahA karemi jahA jAyavA khayaM jaMti'tti kayanicchao maMtIhiM nivArijjamANo pae pae asauNijjaMto vi Nayaputti(Niyaputta)-kaurava-hirannanAhasisupAlAi-sahio pabalahaya-gaya-raha-pAikkabalummatto rAyagihAo aNavarayapayANehiM samAgaMtUNa saMgAmatthI AvAsio siNavallIe / io ya vAsudevo koDDatthiNA nAraeNa niyacarehi ya jANAviyajarAsaMdhavuttaMto kuchainemittiniveiyajao pae pae suhasauNo piu-pittivaya-bhAu-bhattijjaya-putta-paMDava-uggaseNAisamannio sAracauraMgabalakalio bAravaIo niraMtarapayANaehiM samAgaMtUNa juddhanimittaM AvAsio siNavallIe / raiyAI dohi vi balagoulayAI / etthaMtaraMmi ya kei vasudevapakkhiyA vijjAharA samAgaMtUNa samuddavijayaM vinnaviti jahA - 'deva ! kei vipakkhavijjAharA tumha pakkhaM paDigAhiukAmA AgAse ciTuMti / tA tesu ko Aeso ?' samuddavijaeNa bhaNiyaM - 'jo eyaMmi avasare amhaM milai sa savvo vi baMdhavo / tA te vilaMbaM mottuM sigghamAgacchaMtu' / tao taheva kae paNamittA savve vijjAharA bhaNaMti - 'deva ! ajja vi kei veyaDDe vijjAharA jarAsaMdhagahiyapakkhA ciTuMti / te ya jAva raNaMgaNaM na pahuccaMti tAva vasudevo pajjunna-saMbasahio amhehiM saha pesijjau, jeNa ThANaThiyA ceva te samANijjaMti' / tao 'saMgayameyaM'ti kaTTa samuddavijaeNaM vAsudevANunnAe pajjunnasaMbasahio pesio vasudevo / samappiyA ya tayA tassa nemmi( mi )kumAreNa jammAbhiseyakAladevadinnA niyabAhubaddhA satthanivAraNI mUliyA / gae ya vasudevaMmi jAo jAyava-jarAsaMdhabalANaM mahAsamarasaMghaTTo / tattha ya paDhamaM ceva NemikumAro vivihabANehiM paharaMto jarAsaMdhassa balaM khaMkherei / tao paMDavA paharaMtA sauNiM dujjohaNAie ya kaurave viNAsiMti / tao hiraNNanAbho samuddavijayaputtaM jayaseNaM viNAsei / tao vasudevaputto aNAhiTThio hiraNNaNAbhaM viNAsei / tao jarAsaMdho egattha niyabalanAyagaM sisupAlamahisiMcittA bIyabalaNAyago ya appaNA sa-putto hoUNaM jAyavehiM saha jujjhiuM payatto / tattha ya jarAsaMdhaputto javaNo nAma juvarAyA / teNa ya jujjhateNa nihayA kei baladevaputtA / taM ca daTuM vasudeva-rohiNINaM putto baladeva[la]hubhAyA sAriNo nAma'mariseNa pahAvio javaNAbhimuhaM / jAe ha(ya) doNha vi vivihapaharaNehiM jujjhe sAraNeNA'siNA chinnaM javaNuttimaMgaM / tao jayAvio siddha-cAraNAIhiM sAraNo / viNAsiyaM ca javaNaM daTThaNa kuvio jarAsaMdho dasa baladevaputte ANaMdAIe viNAsei / te ya viNAsi[e] daTThaNaM sisupAlo paharaMto vAsudevaM bhaNai - 'aho govAla ! mA mama purao ciTThAhi, gAvIo gaMtUNaM cArehi' / tao kuddho vAsudevo bANehiM chinnasannAha-mauDa-kannaM kAUNa sisupAlaM pADei / tao baladevo ego bAhattaraM jarAsaMdhaputte haleNa akhaMdhiyasIse musalatAlie loTTAvei / te ya tahAvihe daTThaNaM jarAsaMdho baladevaM hiyayaMmi gayAe gADhamacchoDei / tao vAsudevo vahaMtaruhirappavAhaM baladevaM daTTaNa egoNahattarIe jarAsaMdhakumArANaM sIsAiM addhayaMdabANehiM chiMdai / te ya viNAsie daTTaNa jarAsaMdho accaMtakhArio vAsudevaviNAsaNatthaM cakkaM muyai / tassa ya gayaNeNA''gacchaMtassa paDihaNaNatthaM vAsudevo ajjuNo ya mellei divvANi satthANi, baladevo hala-musalAI, juhiTThilo satti, bhImo gadaM, naulo-sahadevo ya khaggAI, seNAvaI aggalaM, sesajAyavajaNo vivihapaharaNAiM / evaM ca taM cakkaM
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 340 ] paDihaNijjamANamavi vAsudevassa vacchatthalaM tuMbeNA''haNittA rahamajjhe paDiyaM / takkhA (gghA ) yapIDaM ca khaNamettamahiyAsittA vAsudeveNa mukkaM cakkaM / teNayavi ( teNA'vi) sIsaM chinnaM, viNAsio jarAsaMdho cautthi NarayapuDhaviM gao tti / jarAsaMdho tti gayaM / etthaMraMmi ya 'samuppaNNo kaNho nAmeso navamo vAsudevo'tti ugghosittA sannihiyadevayA-vijjAharehiM gayaNatthehiM mukkA sagaMdhodagA pupphavuTThI, samAhayANi divvatUrANi / - tao bIyadivasA(se) laddhajayA jAyavA vAsudevasamIvatthA vasudevAgamaNavaTTaM joiMtA ciTTaMti / etthaMtaraMmi ya samAgayAo tinni vijjAharatherIo / bhaNiyaM ca tAhiM - 'deva ! saMpayaM ceva vasudevo pajjunna-saMbavijjAharaviMdaparigao esa (hi ?) bahupaccailaggo, [tA] nA'vaseriyavvaM' / tao pucchiyaM samuddavijaeNaM 'kiM teNa tattha vavasiyaM ?' tAhiM bhaNiyaM 'deva ! nisuNijjau / tayA tumhA sagaeNaM vasudeveNaM pajjunnasaMba-sapakkhavijjAharasamaNNieNa vipakkhavijjAharA pabaMdheNaM tAva johiyA jAva kalladiNe sannihiyadevayAI hiM AgAsagaehiM "viNAsio jarAsaMdho, samuppaNNo navamaM (mo) vAsudevo "tti ghosaNaM suNAviyA (yaM) / o te soUNevaM ghosaNaM jhatti niyatti [ya] sa ( saM ) gAmA vijjAhararAyassa maMdaraveganAmassa samIvaM gaMtUNa jahAvaTTiyaM niveiMti / teNa ya bhaNiyA "niyaniyapuresu gaMtUNa mahagghAI pAhuDAIM giNhittA sigghaM Agacchaha, jeNa vasudevasahiyA vAsudevaM saraNaM pavajjAmo" / tehiM taheva kae maMdaravego vijjAhararAyA ajjappahAyasamayami vasudeva-pajjunna-saMbe duvA[ rA ] bhimuhovavesie ahisiMcittA niyabhagiNiM pajjunnakumArassa dei / tahA devasirIvijjAhararAyA niyadhUyaM saMbassa dei / tao tehiM ceva gahiyamahagghavatthAbharaNehiM vijjAharehiM parivArio vasudevo pajjunna-saMbasahio tumhaMtiyamAgacchaMto ciTTha | amhe puNa tumha vattAniveyaNatthaM aggao vasudeveNa pesiya'tti / jAvevaM tAo jaMpaMtIo ciTThati tAva tattha saMpatto ceva vasudevo / kayamuciyakaraNijjaM / - -- tao savve vi jAyavA jayaseNA''NaMdAikumAramaraNaM soUNa soyaggisaMtattamANasA tesiM mayakiccANi kAuM saMgAme saMjAyajaya tti tatthevA''NaMdamukkuMdeti / teNa siNavallIe tappabhiDaM ANaMdapuraM nAma jAyaM / loe puNa saMgAmapaDiyajaNasirehiM tattha balaM jAyaM teNa sirabalayaM NAma pasiddhaM ti / evaM ca chahiM mAsehiM sAhiyabharahaddhakhetto koDiyasilaM cAlittA sabalavAhaNo saMpatto vAsudevo bAravaIe / koDuinemittiyAiTThasuhamuhuttaMmi ya ahisitto savvehiM vi mahArAyAbhiseeNa / tao jo jassa pacchoppae koI putta-pottayAI jIvai so vAsudeveNA'hisiMcittA niyaniyadesaM visajjio / uggaseNassa ya sayaM rajjamaNicchaMtassa dharo nAma putto mahurAe visajjio / jarAsaMdhadhUyA ya jIvajasA 'kaMsaghAyage jIvaMte jalaNaM pavisisAmi'tti puvvakayaniyapainnAnivvAhaNatthamaggimi paviTThA | tabbhAyA ya sahadevo nAmA'NAhiTThiyapaMDavasahio gahiyasavvassapAhuDo samAgaMtUNaM vAsudevassa saraNaM pavanno / so ya vAsudeveNA'hisiMciUNa visajjio gao niyaM rajjamaNubhuMjai jahA paMDavati / paMDavakA bhaNNai iheva jaMbuddIve bhArahe khette imAe osappiNIe usahasAmI nAmA''si paDhamatitthayare / tassa putto kurU, jannAmeNa jAyaM kurukhettaM NAma deso / kuruputto a hatthI, jannAmeNa jAyaM hatthiNAuraM nAma paTTaNaM / hatthiNo ya putta-pottayAiparaMparAe jAo anaMtavIrio, tapputto ya puvvutto subhUmacakkI / tao o / tao bahusu gaesu sAMtaNU nAma jAo / tassa do bhajjAo gaMgA saccavaI ya / gaMgAe putto bhIsamo / --
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 341 ] saccavaIe do puttA cittaMgao cittavIrio ya | cittavIriyassa tiNNi bhajjAo - [ aMbA ], aMbikA, aMbADikA ya / aMbikAe putto dhayaraTTho aMbADikAe patto paMDU | aMbA putto viduro / tattha ya vairADe re dharaTTho rAyA / teNa vAsudevasasurayassa naggajiranno sauNI nAma bhAyA, tassa aTTha bhagiNIo pariNIyAo / tAsiM dujjohaNAiyaM puttasayaM jAyaM / te ya kauravA NAma pasiddhA / tahA hatthiNAure paMDU rAyA / teNa vasudevassa puphiyA kuMtI nAma pariNIyA / tIse juhuTThila- bhIma - ajjuNanAmagA tinni puttA jAyA / tahA avarA vi sallassa raNNo sagA bhagiNI samuddavijayAINaM tu mAulabhagiNI maddI nAma pariNIyA / tIse puttA naula-sahadevA / ee ya paMca vi paMDavA nAma pasiddhA / eesiM bhajjA dovaiti / dovaIkahA bhaNNai - - iheva bharahakhette caMpAe nayarIe somadevaM - somadattaM - somabhUi~ o nAmagA baMbhaNA bhAyaro dhaNaDDhA vibhattadhaNA parivasaMti / tesiM ca nArgasirI- bhUyasirI - jakkha~sirInAmigAo baMbhaNIo bhajjAo / annayA somA(somadevA)INaM neheNa 'paropparaM jamissAmo' tti baddhanicchayANaM vArosAraeNa sakuDuMbANaM bhuMjaMtANaM samAgao somadevagehe bhoyaNavArao / tao taM jANittA nAgasirI vivihamAhAraM parikammavei / tahAta ajANaMtIe kaTutuMbayasAlayaNaM viviharasasamAulaM kAUNa 'kerisaM jAyaM'ti ciMtiya cakkhaMtIe 'aho ! sudavvaM saMjoiyaM pi kerisaM pagarisakaDuyaM jAyaM ti jANittA egaMte jhatti saMgoviyaM / bhuMjAviyA te baMbhaNA tIe tattha'NNarasoIe gayA sagihaM / etthaMtaraMmi ya tIe ceva NayarIe bAhiM subhUmibhAgujjANeNa samosariyANaM dhammaghosAyariyANaM sIso dhammaruI NAma mAsakhamaNapAraNatthaM nAgasirIgharaM paviTTho / tao tIe 'eso vi saMvao ( tosio ? ) houtti ciMtiya dinnaM tassa taM kaDutuMbagaM / so vi taM ghettUNa gao niyagurusamIvaM / tao 'auvvaM mae davvaM laddhaM 'ti daMsaNatthaM dhariyaM guruhatthe / te vi ya taM suMghettA aIvakaDugaMdhAbhibhUyA dhammaruiM bhati 'jai eyaM bhuMjihasi to te kAlo bhavissai / tA bAhiM gaMtuM eyaM pariTThavettA annamAhAraM gavesittA pAraNayaM karehi' / tao sUrIhiM so dhammaruI evaM vutto samANo bAhiM gao suddhathaMDilaM / tattha ya kahaM vi teDDIhUyapattayavaseNa paDio kaTutuMbayarasabiMdU / tallaggAo ya kIDiyAo viNassaMtIo daTThUNaM 'varamahamego mao, mA bahujIvakkhao hou'tti ciMtittA kayasamAhivihANo kaDutuMbagamuvajIvei / tao teNovakkaMtAU kAlaM kAUNa savvasiddhe tettIsasAgarovamAU devo jAo / io ya dhammaghosAyariehiM ciragao tti kaTTu dhammaruissa sArakaraNatthaM sAhavo pesiyA / hiM bAhiM dhammaruiM kayakAlaM daTThUNa tassovagaraNaM gahAya jahAdiTThamAgaMtUNa gurUNaM niveiyaM / tao tehiM aisayanANovauttehiM nAgasirIvuttaMte kahie samaNA samaNIo ya tavassivighAeNaM kuviyA caMpAmajjhamAgaMtUNa somAINaM annesiM ca loyANaM nAgasirIsamAyAraM payaDeMti / soUNa ya taM somAIhiM nIsAriyA nAgasirI / tao savvattha vi sAhukayakammadoseNaM thutthukkijjaMtI mahadukkhAbhibhUyA kAlaM kAUNa chaTTAe narayapuDhavIe bAvIsasAgarovamAU neraiyattAe uvavannA / tao sadukkhaM bahuM saMsAramaNuhiMDiUNa iheva jaMbuddIve bhArahe vAse caMpAe NayarIe sAgaradattassa satthavAhassa bhaddAe bhAriyAe sukumAliyA nAma dhIyA jAyA / io ya tIe ceva nayarIe jiNadatto nAma satthavAho, bhaddA bhAriyA / tesiM sAgaro nAma putto / annayA kayAi jiNadatto satthavAho sAgaradattasatthavAha
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ [342] gharasamIveNaM vaccaMto navajovvaNaM sukamAliyaM kannagaM gharovari daDaeNaM ramamANiM pAsittA ciMtei - 'aho mama puttassa sAgarassa esA kannA joggA' / tao niyagharaM gaMtUNa baMdhusahio samAgamma sAgaradattagharaM sAgarassa kae sukumAliyaM maggei / tao bhaNiyaM sAgaradatteNaM - 'esA egA ceva maha pANappiyA dhUyA / tA jai sAgaro gharajAmAugo hoi to demi' / tao 'pajjAloissAmi'tti bhaNittA gao jiNadatto / pucchio sAgaro moNeNaM Thio / tao appaDisiddhamaNumayaM ti kAUNa suhamuhutte taheva pariNAvio sukumAliyaM sAgaro / tao satto tIe saha vAsabhavaNe / khaNaMtareNaM puvvakammavasao tIse phAseNaM aMgAreNeva DajjhamANasarIro udvittA palANo gao NiyagharaM / tao sA tamapassamANI roviuM payattA / io ya pahAyasamae bhaddAe dAsaceDI bhaNiyA - 'vahu-varassa gaMtUNaM daMtavaNaM dehi' / gayA daasceddii| jAva pecchai sukumAliyamekkaliyaM rovamANi / tao sA samAgaMtUNa kahei bhaddAe / bhaddA vi ya taheva daTThaNa kahei sAgaradattassa / sAgaradatto vi taheva pecchittA gao jiNadattagharaM / dinno tassa saagrjaamaaugovaalNbho| teNA'vi hakkArittA bhaNio egaMte sAgaro 'putta ! na tuha juttaM erisaM, tA sigdhaM vaccAhi sukumAliyAsamIvaM' / tao sAgareNa bhaNiyaM - 'tAya ! jai bhaNasi tA aggie pavisAmi, tahA vi na tattha vaccAmi / kuTuMtario sAgaradatto soumeyaM sAgarabhaNiyanicchayaM nirAso gao sagihaM / / ___ tao moheNaM bhaNiyA sukumAliyA - 'jai so viratto bhattA tA aNNaM gavesissAmi / mA addhiyaM karehi' / tao annaMmi diNe sAgaradatto mattavAraNagovaviTTho Niyagharassa heTThA vaccaMtaM DaMDiyAkhaMDavasaNaM hatthaTThiyaghaDakhapparaM macchiyAhi bhiNihiNaMtaM bhikkhAhA(ya)riyaM pAsittA hakkArAvei / samAgao bhikkhaayaa(y)rio| char3Avio niovagaraNaM / kArAvio siMgAraM / giNhAvio sukumAliyaM / paviTTho vAsabhavaNaM / sutto tIe saha khaNaMtaraM, jAva tIe phAseNaM aggimajjhaTThiyabhaDitto vva bhalusijjaMtasarIro ghettUNa daMDiyAkhaMDavasaNakhapparovagaraNaM palANo raMko / tao teNA'vi rahiyA taheva diTThA sAgaradatteNaM bhaNiyA ya - 'putti ! tuha puvvajammanimmiyAsuhakammodao ko vi eso / tA susaMtuTThA hoUNa mama gihami dANaM deMtI dhammarayA ciTThAhi' / tao sA taheva ciTuMtI, annayA kayAi tatthevA''gayAo goyAliyAo ajjAo daTThaNa paDilAhittA kahiyaNiyavuttaMto(tA) dhamma soUNa pavvayai / bhamaMtI ya kayAi sA sarayasamae ummattaM paMcasaMDANagammamANaM maNaNNamegaM gAviM dadamammAhiyA ciMtaDa - 'dhannA pasU vi houmimA jA ballade(baladde)himevamaNugamijjai / tA ahaM pi tahA kiMci vihemi jahA jammaMtare paMcapiyA homi / tao ajjAo sA bhaNai - 'sUrAbhimuhamahamAyAvetI niraMtaraM chaTuM chaTeNaM pArissAmi' / tAhiM bhaNiyaM - 'bhadde ! na tavassiNIo AyAvaNaM deMti tti AgamavihI' / taM ca sA tAsi vayaNamasaddahaMtI bAhiM subhUmibhAgujjANaM gaMtUNa sUrAbhimuhamAyAvaNaM dAumADhattA / ___annayA ya tIe vasaMtasamae tattheva subhUmibhAge ujjANe saMThiyA vilAsasAreNa bhujaMgeNegeNucchaMge nivesiyA, bIeNovaridhariyachattA, taieNa viurijjaMtavAlA, cauttheNa nalahaTThijjaMtA(ta)pAyA(?), paMcameNa ya vIijjaMtA devadattA nAma gaNiyA diTThA / taM ca tahAvihaM daTThaNa sukumAliyA bhogatthiNI - 'jai mamemassa cinnatavassa kiMci phalamatthi, tA ahamavi annajammaMmi erisI paMcajaNasaMpADijjaMtabhogA hojjAmi'tti niyANaM kAUNa pae pae abbhokkhitI sarIravibhUsAparA jAyA / vArijjaMtI ya tavassiNIhiM ciMtei - 'jAva
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ [343] NNNNNNNNNNNNNN ahaM gihatthA Asi tAva eyAsiM ajjiyANaM goraviyA hotA / saMpayaM pUNa vivihaM khaliyAraNI jaayaa| tA kimeyAhiM'ti saMpahArittA bhinnaM paDissayaM kAUNa egAgiNI sacchaMdA vibhUsAparA bahukAlaM pvvjjmnnupaalei| tao aNAloiyadosA mariUNa sohamme devaloge navapaliovamAugA devI vesA jAyA / tao caittA iheva jaMbuddIve [bhArahe vAse] paMcAladese kaMpillapure duvayassa ranno culaNIe devIe puttassa dhaTThajjuNa( NNa)kumArassa lahubhagiNI dovaI nAma jAyA / daTTaNa ya taM jovvaNatthaM duvaeNa rannA karAvio sayaMvarAmaMDavo / tao paMDava-koravANamannesiM ca kumArANaM [pesiyA] duma(duvaya)rannA dUyA / te vi dUyahakkAriyA samAgaMtUNa kayasammANA jahArihamuvaviTThA sayaMvarAmaMDavaMmi / tao tattheva saMpattA kayasiMgArA dovaI / daMsiyA ya tIse mahalligAe te tAva rAyakumArA jAva paMDavA / te ya daTThaNa purAkayaniyANakammodaeNaM jAo aNurAgo / ghalliyA varamAlA / sA ya bhaviyavvayAe paMca vi omAlitI kaMThesu vilaggA / etthaMtaraMmi ya ugghuTuM vijjAhara-devayAhiM AgAsatale - 'aho ! na kiMci keNa vi vattavvaM / eriso ceva kajjapariNAmo jaM dovaIe paMca vi paMDavA paiNo bhavissaMti' / loeNa vi soumeyamaMtarikkhavayaNaM samakAla-mullaviyaM - 'aho ! suvariyaM suvariya'ti / tao paMcahiM vi paMDavehiM pariNIyA dovaI / duvaeNa ya kayasammANA dovaI ghettUNa saMpattA hatthiNapuraM paMDavA / io ya paMDurAyA accaMtaM pAraddhivasaNAsatto juhiDilassa rajjaM dAUNa vaNavaNeNa bhamaMto kAlaM gmei| kayAi ya juhiTThilassA''gae dujjohaNaMmi pAhuNae hatthiNAuramAgao [da]madaMto tti / damadaMtakahA bhaNNai - ___ iheva jaMbuddIve bhArahe vAse hatthisIse Nagare damadaMto nAma rAyA / tassa ya ekkasImAsaMci(Thi?)ya tti kAuM paMDavehiM saha vairaM / annayA rAyagihe jarAsaMdhasayAsaM tassa gayassa paMDavehiM lUDio daDDo ya deso| tao samAgao damadaMto niyadesalUDaNavattaM soUNa hatthiNAuravisayamuddaviumADhatto / paMDavA ya tassa bhaeNa hatthiNAuraM paviTThA / tao damadaMteNa taM ceva rohittA bhaNAviyA - 'mama jarAsaMdhamUlaM gayassa kiM tubbhe bheDa-siyAlA iva sudese jahicchiyamAhiMDiyA ? saMpayaM jai atthi phuraNaM tA nIsaraha' / tao evamavi nibbhacchiyA jAhe na nIsaraMti tAhe gao damadaMto sadesaM / ___ aNNayA so niviNNakAmabhogo pavvaio / tao egallavihAreNa viharaMto hatthiNAuramAgaMtuM bAhiM kAussaggaM Thio / io ya juhiTThileNaM rAyavADiyAniggaeNaM saparivAreNaM daTThaNaM vaMdio damadaMto / tAhe teNeva maggeNa samAgao dujjohaNo / tassa ya maNussehiM kahiyaM jahA - 'eso so damadaMto' / tao teNeso saMjAyakoveNa hatthaTThiyavijja(jju)urageNA''hao / tao tassa parivAreNa patthare khivaMteNaM patthararAsI ko| tao puNo vi calio juhiTThilo pucchai - 'jo ettha sAhU Asi so kattha gao ?' tao parivAreNa bhaNiyaM - 'eso so patthararAsI dujjohaNeNa kao' / teNa vi soumevaM aMbADio dujjohnno| avaNIyA pattharA / abhigio telleNa / khAmio damadaMtamuNI samabhAvo siddho tti / damadaMto tti gayaM / annayA dujjohaNeNa saha juhiTThilo jUyaM ramaMto hAriyabhaMDAra-deso dovaIe pIDaM(paNaM?) karei / sA vi hAriyA / tao taM geNhaMtassa dajjohaNassa mAraNatthaM dhAvio bhImo / tao bhayabhIeNa dovaI samappittA dujjohaNeNa nIsAriyA paMDavA / te vi ya abhimANeNaM kuMtIe saha dovaI ghettUNa vaNavAsaM pavannA /
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ [344] tao dujjohaNeNa vasIkae savvaMmi gottarajje kuMtIe bhaNiyA paMDavA - 'puttagA ! kettiyaM kAlaM ciTThiyavvaM ? vaccAmo bAravaiM, jao tattha tumhANa mAulagaharaM' / tao 'taha'tti paDivanne jayA kAlasaMvaraghare pajjunnakumAro vaddhai taMmi kAle kuMtI paMDave ghettuM vaNavAsAo bAravaiM gayA / bahumanniyA vasudevAIhiM / tavvayaNeNa ya kayasammANA tAva dhariyA paMDavA jAva jarAsaMdhasaMgAmakAle tehiM viNAsiyA kauravA / tao vAsudeveNa dinnarajjA hatthiNapuramAgayA vArosAraeNaM dovaIe saha visayasuhamaNuhavaMtA ciTThati / annayA ya vAsabhavaNatthAe dovaIe siMgArakaraNavakkhittacittAe nArao samAgao / so ya tIe na diTTho / tao kuvio 'kahamesA ceDI dukkhabhAiNI bhavissaI'tti ciMtaMto niggaMtUNa vAsudevabhaeNa [dhAyaisaMDa]tthabharahakhette caMpAnayarInivAsikavilavAsudevasevagassa amarakaMkAnayarIsAmissa sahAveNaM ceva itthIlolassa paumanAbhassa ranno sagAsamuppaittA gao / teNa ya kayasammANo nIo niyaMteuraM / daMsiyAo devIo / pucchio ya - 'bhagavaM ! kiM tae vasuhaM hiMDaMteNa aNNattha kassa vi erisIo bhuMbhurabholiyAo mahelAo diTThAo ?' tao taM paumanAhaM 'jaMbuddIvabharahakhette hatthiNAure paMcapaMDavabhajjA dovaI NAma jA mae diTThA tIse eyAo tuha DavvallIe pAe vi baddhAo Na sohiMti'tti bhaNieNa hu dukkhAvittA gao / tao dovaIe uvari jAyaparokkhANurAgeNaM paumanAbheNa raNNA egate samAhittheNaM ArAhio puvvasaMgaio devo / samAgao ya so bhaNai - 'kiM karemi ?' paumaNAbheNa bhaNiyaM - 'dovaiM saMpADehi' / deveNa bhaNiyaM - 'na sA paMDave mottUNaM annaM purisamicchai / tahA vi jai te nibbaMdho to ANemi' / tao so gao hatthiNAuraM / osovvaNi nidaM dAUNa avaharittA dovaI samappiyA paumaNAbhassa / 'esA sA dovaI, ao paraM tumaM jANasi'tti vottuM gao devo / tao pabuddhA dovaI niyaTThiimapecchaMtI hallohalIhUyA bhaNiyA paumanAbheNa - 'devi ! mA bhAhi / mae tumaM ANAviyA / savvaM pi imaM tuha rajjaM / tA mae saha visiTThabhoge bhuMjAhi' / tao dovaI takkAluppannamaIe 'jai mAsabbhaMtarao mama niellao ko vi tattiM Na karissai, tao jaM tumaM bhaNi[hI] taM karissAmi'tti bhaNittA baMbhayAriNI ciTThai tti / io ya hatthiNAure juhiTThilAdao io tao gavesittA dovaimapassamANA gayA bAravaIe / kahiyA vAsudevassa vattA / tao ko vi kiMpi na jANai tti savvesiM mUDhakAyavvANaM purao jhatti samAgao nnaaro| pucchio vAsudeveNaM - 'bhagavaM ! jANasi kimavi dovaIe suddhiM ?' nAraeNa bhaNiyaM - 'ahamannayA dhAyaisaMDabharahakhette gao Asi / tattha amarakaMkAe paumaNAbhassa ranno bhavaNaMmi dovaI devI jArisiyA diTThapuvvA' / tao gao NArao / vAsudevo vi laddhadovaibu(su)ddhI rahavarArUDho paMcapaMDavasahio sabalavAhaNo gao puvvasamuddatIraM / Thio tassa(ttha) maNasA suTThiyaM devaM ciMtittA tavaNirao dhammaparAyaNo / samAgao ya suTThio / bhaNai - "kiM karemi ?' vAsudeveNa bhaNiyaM - 'dovaI paumaNAbheNa avahariyA ciTThai / sA jahA Agacchai tahA karehi' / suTThieNa bhaNiyaM - 'jahA dovaI deveNa avaharittA paumanAbhassa samappiyA tahA'haM tuhA''NittA samappemi / aha evaM na paDihAi to paumaNAhaM sabalavAhaNaM samudde pakkhivAmi' / tao vAsudeveNa bhaNiyaM 'mA evaM karehi / mama paMDavachaTThassa chaNhaM rahANaM samuddamajjheNa maggaM dehi, jeNa sayameva dovaI ghettumAgacchAmi' / tao 'taha'tti paDivajjittA dinno suTThieNa maggo / teNa ya paMDavasahio gao amarakaMkAe vAsudevo / dhariyA bAhirujjANe rahA / pesio paumanAbhassa samIve NiyasArahI dArao NAma dUo,
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ [345] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN sikkhavio ya - 'tassa pAyapIDhaM NiyapAeNa akkamittA kuMtaggeNaM lehaM ca samappittA bhaNiyavvaM tae - "bho paumanAhA ! esa jaMbuddIvabharahAhivaI vAsudevo paMcapaMDavasahio samAgacchai / tA tassa dovaI sayaM neUNa samappehi jujjhasajjo vA niggacchAhi" / ' tao taheva kae dArueNaM ruTTho paumanAho / nibbhacchettA nIsArio dAruyasArahI / nIsario appaNA saMgAmatthaM sabala-vAhaNo / io ya dAruyasArahiyA(NA)''gaMtUNa niveio vAsudevassa paumaNAbhavuttaMto / tao vAsudevo bhaNai - 'ko paumaNAbheNa saha paDhamaM jujjhissai ?' tao 'amhe'tti bhaNittA teNa samaM paMDavA jujhaMtA parAiyA samANA vAsudevaMtiyamAgayA / tao uTThio vAsudevo / ArU(bU)rio paMcu(ca)yannasaMkho / tassaddeNa ya ghummAvio paumanAbhabalatibhAgo / tahA AroviyakAlapaTTadhaNupaDaMcAacchoDaNasaddeNa mao tassa biio vi balatibhAgo / tao tibhAgabalaseso paumanAbho nAsittA paviTTho amarakaMkAe / DhakkAviyAiM pauliduvArAI / vAsudevo vi pAgArasamIvamAgaMtUNa rahAu uttarai / tao mahaMtaM NarasiMharUvaM viuvvittA dhuDuhuDeto pAyamUhadrahAhiM uddArei pAgAradeuladhavalaharAiM / tao mahAbhayabhIo paumaNAho gao dovaIsaraNaM / bhaNai ya - 'devi ! rakkha mama jIviyaM' / tao bhaNiyaM dovaIe - 'bahuyaM tae viNAsiyaM / paramajja vi jai jIviukAmo to mamaM parao kAuM vAsadevaM ceva saraNaM pavajjAhi, jao saraNAgayavacchalA uttamaparisA havaMti' / tao paumanAbheNaM taheva kae vAsudevo - 'mamAu saMpayaM natthi te bhayaM, mukko sitti vottuM dovaiM paMDavANaM samappittA tehiM ceva sahio rahavarArUDho valiumAraddho / etthaMtaraMmi ya taMmi ceva bharahaddhe caMpAe NayarIe punnabhahujjANe samavasariyamuNisuvvayatitthayarasamIve kavilo nAma vAsadevo dhammaM saNaMto soUNa taM kaNhavAsadevApariyasaMkhasaha saMsayApanno pacchaDa - 'bhagavaM! kimeyaMmi ceva bharahakhette bIo vAsudevo samuppanno jameso saMkhasaddo suvvai ?' / tao bhagavayA paumaNAbhadovaivuttaMte kahie kavilo bhaNai - 'bhagavaM ! jai evaM tA ahaM gaMtUNa kaNhaM pecchAmi' / bhagavayA bhaNiyaM - 'egakhettaMmi bIo na titthayaro hoi, Na ya cakkavaTTI, sabala-vAsudevo vA sAmI / tahA na kAraNAgao vA sajAiyassa milai'tti / tao soUNa vi evaM kavilo kaNhadasaNAsAe jhatti samuddatIraM pai(hu)tto / diTThAiM ca samuddamajjheNaM gacchaMtassa kaNharahassa seya-pIyAiM dhayaggAiM / tao 'eso'haM kavilavAsudevo samuddatIramAgao ciTThAmi / tA valaha jeNa milAmi'tti akkharAiM saccaveMto saMkhamApUrei / kaNheNa vi taM sadaM soUNa - 'dUramAgayA amhe / tA na kiMci bhANiyavvaM'ti akkharAiM saccaveMteNA''pUrio NiyasaMkho / ___ tao calio kavilo samAgao amarakaMkAe / daTThaNa ya taM bhaggalu(bhu?)ggaM paumanAbhaM bhaNai - 'kimeyaM?' teNA'vi appANayaM samAteNa kayA kaNhabhaMgarAvA / kavilo vi - 're darAyAra ! asamANaviggahi si'tti bhaNittA paumanAhaM nivvisayamANavittA tapputtaM rajje ahisiM[cai] / / [io kaNho] vi samuddatIramAgaMtUNa paMDave bhaNai - 'jAva ahaM lavaNasamuddAhivaI suTThiyadevaM saMbhAsemi tAva tubbhe gaMtUNaM mahAgaMgamuttareha' / te vi 'evaM hou' tti kaNhaNAvArUDhA samuttinnagaMgA bhaNaMti - 'aho ! pecchAmo vAsudevassa balaM, kahameso bAsaTThimahAjoyaNappamANaM gaMgApaTuM NAvArahio uttarissai ? tA na keNA'vi nAvA saMpa(pA?)Diyavva'tti kayasaMkeyA NilakkittA ThiyA / / io ya kaNho kayakicco gaMgAtIramAgao io ya tao NAvamapAsaMto egAe bAhAe saghoDayaM rahe
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ [346] caDAvittA bIyAe bAhAe jalaM taraMto suTTha saMto gaMgAmajjhae samAgao ciMtai - 'aho ! NaM samatthA paMDavA jehiM NAvArahiehiM [e]sA uttinnA' / [ta]o jANettA vAsudevassimaM ciMtiyaM gaMgAderI(vI) thAhaM viyri| tao suheNuttinnagaMgo tIraTThiyapaMcapaMDave daTThaNa vAsudevo bhaNai - 'kahamesA tubbhehi tariyA ?' tehiM bhaNiyaM - 'nAvAe' / vAsudevo bhaNai - 'kiM vAliUNa na pesiyA nAvA ?' te bhaNaMti - 'tumha balaparikkhaNatthaM' / tao vAsudevo kuvio 'Na mama amarakaMkAsaMge(saMgAme?) tubbhehiM balaM vinnAyaM ? saMpayaM jANissaha'tti bhaNittA lohadaMDeNaM tesiM rahAiM cUrei / tattha ya rahamaddaNaM NAma paTTaNaM jAyaM / paMDave ya nivvisae ANavettA sakhaMdhAvAro Agao bAravaIe / __ paMDavA ya hatthiNAuramAgaMtUNa kahiyavuttaMtA kuMtI(ti) vAsudevaMtie pesaMti / sA vi samAgaMtuM vAsudevaM pucchai - 'putta ! tae paMDavA nivvisayA ANattA, te tuha bhuttiM mottuM kattha gacchaMtu ? vAsudeveNa bhaNiyaM - 'dakkhiNadisAe gaMtUNa samuddatIraM paMDumahuraM NAma NagariM nivesittA ciTuMtu' / tao samAgayA kuMtI / kahiyaM paMDavANaM / tesi pi taheva ThiyANaM visayasuhamaNuhavaMtANaM dovaIe samuppanno paMDuseNo NAma putto / evaM ca paMDavA iva kalattamUlaM vasaNaM saMpatto sAgaracaMdo tti / sAgaracaMdakahA bhaNNai - bAravaIe baladevaputtassa nisaDhassa putto sAgaracaMdo nAma / so ya aIva rUvAhio savvesiM saMbAINaM i8o / tattha ya bAravaIe vatthavvassa dhaNaseNassa raNNo duhiyA kamalAmelA NAma / sA ya uggaseNaputtassa nabhaseNassa dinnA / tAva ya AgAsacArI nArao tassa gihamAgao / so ya teNa dAriyAlaMbhavADeNa na pUio / tassovari paosamAvanno tao uppaiUNa nArao sAgaracaMdassa kumArassa sagAsamAgao / abbhuTThiUNa dA[UNA''saNaM] so uvaviTuM samANaM pucchai - 'bhagavaM ! kiMci accherayaM diTuM?' 'bhadda ! diTuM' / 'kahiM?' 'iheva bAravaIe kamalAmelA nAma dAriyA' / sAgaracaMdeNa bhaNiyaM - 'kiM sA kassai dinnA?' teNa bhaNiyaM - 'dinnA' / sAgaracaMdo bhaNai - 'kahaM mama tAe samaM saMjogo havejja?' tAhe 'Na yANAmi'tti vottuM gao NArao / so ya sAgaracaMdo taM soUNa na vi AsaNe dhiiM lahai / taM dAriyaM phalahae lihaMto hA(NA)maM ca geNhaMto ciTrai / __ nArao vi kamalAmelAe aMtiyaM gao / tAe vi pucchio - 'kiMci accherayaM diTThapuvvaM ?' so bhaNai - 'duve diTThANi, rUveNa sAgaracaMdo, virUvattaNeNa nabhaseNo' / tao sA mottUNa nabhaseNaM sAgaracaMde'NurattA samAsAsiyA NAraeNa / kahio ya tIe aNurAgo gaMtUNa sAgaracaMdassa / tao 'kamalAmelArahio avassaM sAgaracaMdo marai'tti nAUNa AdannA mAyA anne ya kumArA / tao samAgao saMbo / tahArUvaM sAgaracaMdaM pecchittA piTThao ThAUNa tassa acchINi NiyahatthehiM Dhakkei / sAgaracaMdeNa bhaNiyaM - 'kiM kamalAmelA tumaM ?' saMbeNa bhaNiyaM - 'nA'haM kamalAmelA kiMtu kamalAmelo' / sAgaracaMdeNa bhaNiyaM - 'evaM, tumaM ceva mamaM kamalAmelaM melihisi' / tao tamatthamapaDivajjaMto saMbo kumArehiM bahugaM majjaM pAyaittA vAyAdANapuvvagaM mannAvio / tao vigayamao ciMtei - 'aho ! mae dukkaramabbhuvagayaM / tahA vi niyapainnA nivvAhiya[vva]'tti kaTTa pannattiM sumarittA jo NabhaseNassa vivAhadivaso tami diNe saMbeNA'sesakumArasahieNa nArayassa saMkeyaM dAUNujjANe gaMtuM kamalAmelamavi suraMgAe tamujjANamANAvittA sAgaracaMdo pariNAvio / tao ettha vittavivAhA jAva kIlaMtA ciTuMti tAva iyare ghare kamalAmelamapAsaMtA io [tao]
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ [347] gavesamANA tamujjANamAgayA / tao viuvviyavijjAhararUvANaM kumArANa majjhaTThiyaM kamalAmelaM daTThaNa vAsudevassa kahiMti / so vi kuvio sabala-vAhaNo niggaMtUNa tehiM saha jujjhiuM pavatto / khaNaMtaraMmi ya sahAvarUvattho saMbakumAro kamalAmelAsahiyaM sAgaracaMdaM ghettUNa vAsudevassa pAesu paDio / vAsudeveNa vi - 'saMpayaM vittavivAhANa kiM kIrau ?'tti bhaNittA nabhaseNaM saparivAraM saMbohiUNa sAgaracaMdassa ceva dinnA kmlaamelaa| tao vilakkhIhUo NabhaseNo kiM pi kAumasamattho sAgaracaMdassa chiddANi gavesiumADhatto / ___annayA bhagavao nemikumArassa sagAse dhammaM suNitassa jAo se ahiyaya[ra]saMvego / paDivannANuvvao vi pudiva ahiyayaraM sAvagadhammujjuo samANo bAhiM masANAsanne kAussaggeNa Thio sAgaracaMdo / taM picchiya nabhaseNeNa ciMtiyaM - 'ajjA'vassaM pujjati maNorahA' / raio tassa sirammi jalaMtaciyaMgArabhario ghaDakaMThao / tao so ma(taM) sammamahiyAsiUNa vinnAyaparamattho sAgaracaMdo gao devalogaM ti / sAgaracaMdo tti gayaM / io ya sAgaracaMdo vva savvaguNasaMpunno pajjunnakumArassa bhajjAe veyabbhIe putto aNiruddho nAma neyAvio UsAe vijjAharIe / jao sA suhanivAsaurasAmiNo bANanAmagavijjAharassa dhIyA kaNNayA saMtI su-varatthamArAhei gaurinAmavijjaM / sA ya tuTThA bhaNai - 'putti ! vAsudevapottao pajjunnaku[mA]raputto tavA'niruddho NAma pavaro paI hohI' / bANavijjAhareNa ya sammamArAhio gaurivijjApio saMkaro nAma mNto| teNa ya tuTeNa dinno tassA'jeyavaro / gaurI bhaNai - 'na jutto savvatthA'jeo kAuM' / saMkareNa bhaNiyaM - 'bho ! tumamitthIkajjavajjamannatthA'jeo bhavissasi' / [tao] cittalehaM ca vijjAhariM pesiUNA''NAvio tatthevA'niruddho UsAe / gaMdhavvavivAhavivAhiyaM ca taM ghettu meso'hamaniruddho jAmi, dhareu jai ko vi samattho'tti vottuM Niggao jAvA'niruddho tAva piTThao pau(hu)tto bANo / teNa ya samamUsAdiNNatakkAlapaDhiyasiddhavijjAbalo vi jujhaMto kahaM vi baddho NAgapAsehiM / etthaMtaraMmi ya pannattiniveiyavuttaMtA tattheva pattA vAsudeva-baladeva-pajjunna-saMbA / pesio ya tehiM NAgAbhimuho garuDo / sayaM ca nihaNiUNa bANamUsAe samamANIo bAravaI(i)maniruddho / tannimittaM ca vaddhate vaddhAvaNae kaha vi tatthevA''gao NArao / dAuM ca kamaMDaluNA vaMdaNatthaM titthodagamuvaviTTho / pucchio ya vAsudeveNa - 'bhadda ! kiM soyaM?' so vi pasiNaparamatthamayANaMto tassuttaraM kiMci kAumasamattho kahApasaMgaM kAUNa uThThittA gao puvvavidehe jugabAhuvAsudevapajjuvAsijjamANassa sImaMdharasAmissa samosaraNaM / tattha vi titthayarapAyapurao pakkhivittu titthodagaM dinnaM jugabAhuhatthe / teNA'vi taM ghettu pucchio sAmI - 'bhayavaM ! kiM soyaM ?' ja(ji)No bhaNai - 'savvaMgamA(saccaM NAma?) soyaM' / avadhAriuM ce nArao tao gao avaravidehe mahAbAhuvAsudevapajjuvAsijjamANassa jugaMdharasAmissa samosaraNaM / ghalliuM ca jiNapAyapurao tattha vi titthodagaM dinnaM mahAbAhuhatthe / teNA'vi taM ghettuM pucchiyaM - 'sAmi ! kiM soyaM ?' jiNeNa vi - 'saccaM nAma soya'ti sAhie nicchiyamaI nArao puNo vi bAravaimAgao vAsudevaM bhaNai - 'kiM tayA tae duravabohaM pucchiyaM ? jao saccaM NAma soyaM' / vAsudevo bhaNai - 'kahesu, kiM saccaM ?' souM cemaM saccatthamayANaMto puNo vi viDikkio nArao / tao lakkhittA vAsudeveNa - 'jattha soyaM tae pucchiyaM, tattheva saccaM pi kinna pucchiyaM ?'ti vippalAvijjato NArao bhaNai - 'saccaM saccatthaM pucchio bhaTTArao'tti /
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 348 ] jahA evaM ca saMviggo NArao sayaM ceva paribhAveMto sacca- soyatthaM jAo jAisaro / bujjhiyaM bA(cA)'NeNa 'NivviyArayA NAma saccasoyaM / jao satAM hiyaM saccaM, suissa bhAvo soyaM ti niruddhI (ttI) / saMto ya jIvA, tesiM hiyaM jo kuNai tasseva paramatthao suibhAvo, so ya nivviyArayArUvo / ta egaTThA sacca-soya-nivviyArayAsaddA / kahaM ca kali-kelipiyattaNeNa saviyAro ahaM jIvi (va) hio'tti bhAveMto sammaM houM patteyabuddho [siddho] nArao - jo ya jaMbhagehiM bAlabhAve NArayanimittamasogarukkho thaMbhiyacchAho [so] taheva Thio tti chAyArukkho NAma jAo / tassA''sannapaese saMbujjhihI dhaNaMjao ti / dhaNaMjayakahA bhaNNai - soriyapure vIrajiNakAle dhaNaMjao nAma siTThI / tassa subhaddA NAma bhajjA / tehi ya putthIhi(aputtehiM?) tattheva suraMvaro NAma jakkho NamaMsiUNovAijjihI jahA 'tujjha pahAveNa'mhaM jai putto hohI tA tuha mahisasaeNa pUyaM kAhAmo' / jammihI ya tesiM putto / etthaMtaraMmi ya 'ee saMbujjhissiti'tti nAuM nArayacchAyArukkhAsannaM samosarihI mahAvIro / tavvaMdaNatthaM ca jAhI seTTiNIe saha seTThI / souM ca dhammaM saMbuddho suraMvaraM pucchihI 'jai tu[maM] mamaNujANesi vayANi giNhAmi' / so vi uvasaMto iva bhaNihI 'jaM te paDihAi taM vihesu' / tao seTThiNA sAmimUle gahiesu paMcANuvvaesuM jakkho tabbhAvaviyANaNatthaM bhaNihI 'dehi mamovAiya(yaM) sukkhiyaM' / seTThI bhaNihI 'kiM vayagahaNapucchAkAle ceva tae taM na maggiyaM ?' jakkho bhaNihI 'novAiyavisae ahaM tae kiMci pucchio' / tao seTThI dayAe ciMtihI 'aho ! visamamAvaDiyaM / ahavA kimettha visamaM ? jao sAyattaM ceva sasarIraM / tA jakkhassemaM sayahA chiMdiuM demi'tti NicchiyamaI jAhI jakkhapurao / pUeMto ya taM niyataNukhaMDehiM seTThI citihI 'aho ! ahaM dhanno jeNimAe ciMti ( ta ? ) NAe na'nne pANiNo nijojiyA' / evaM ca diNNesu kaivayakhaMDesu mahAsattaM ti taM NAuM sayaM ceva saMbujjhihI suraMvaro, [ta] hA vi painnAsUro tti seTThi bhaNihI . 'na majjha tae niyasarIreNovAiyaM kiMtu mahisehiM to te dehi' / nAuM cemaM NibbaMdhabhAvaM seTThiNA karAviUNa piTThamayamahisasayaM DhoijjihI jakkhapurao / seTThI vi jakkheNa puNannavIkayasarIro samayaMmi sAmisamIve pavvaittA sijjhi jahA dhammaghosa-[dhammajasa ]tti / dhaNaMjao tti gayaM / -- dhammaghosa - dhammajasakahA bhaNNai mahAvIrasIsA dhammaghosa - dhammajasA NAma do aNagArA kayAi vANArasIe varisAyAle ThAhiMti / te ya mAsakkhamaNaM mAsakkhamaNeNa kArhiti / tattha tiNNi pAraNayANi / cautthe puNa kattiyacAummAsayapAraNae ' mA nIyAvAso hou'tti kAuM pADivayAe suttaporisimatthaporisiM ca saMvahittA taiyapahare NIsarissaMti NayarIo / vaccaMtA ya sAraiyaghammeNA'bbhAhayA tisAyayA gaMgaM uttaramANA maNasA vi pANiyaM [Na] ptthissNti| nAuM cemamaIvA''vajjiyA gaMgAdevayA viucchi (vvi)ttA savANiya- gorasAINi goulANi gaMguttiNe dhammaghosa - dhammajasANagAre bhaNihI 'bhagavaM ! bhikkhaM geNhaha' / te vi sammamuvauttA dharaNicaraNAchivaNAiliMgehiM lakkhittu 'devayAviuvviyaM'ti taM paDisehissaMti tao kha (su) yaramummAhiyA aNukaMpAe gaMgAdevI viuvvihI bahalaM vaddalayaM, heTThA ullaM bhUmiM samaMtao susIyalaM pavaNaM / tehiM appAiyA dhammaghosa - dhammajasA saMpattA gAmaM, pArittA ya tattha karmakameNehiMti soriyapure mahAvIraMtiyaM / sajjhAeMtA ya te gaMtuM NArayAsogapAyavassa - - - - - -- --
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ [349] heTThA avaraNhe vi pecchissaMti tacchAyamavaTThiyaM / tao dhammaghoseNa 'tuhesA laddhi'tti bhaNie dhammajaso bhaNihI - 'Na mama kiMtu tujhaM' / evaM ca jAe paropparamullAve dhammaghoso jAhI kAiyabhUmiM / na ya valihI taruchAyA / tao jAhI dhammajaso / tahA vi na sA valihI / tao 'Negassa vi esA laddhi'tti saMjAyapaccayA gaMtuM pucchissaMti sAmi / teNA'vi sAhie NArayAivaiyare nissaMsaIhUyA dhammaghosa-dhammajasA samayaMmi saMpattakevalA sijjhissaMti tti / dhammaghosa-dhammajasa-NAraya tti gayaM / tabbhavasiddhA ya NArau vva rAImai tti rAImaikahA bhaNNai - soriapurajAo samuddavijaya-sivAdevINaMdaNo dasadhaNUsio NemikumAro ciTuMto bAravaIva(e) kayAi bahukumArehiM saha kIlaMto bAhujuddheNA''gao vAsudevAuhasAlAe / pecchai ya tattha vivihAuhamajjhaTThiyaM paMcayannaM NAma saMkhaM / taM ca geNhaMto bhaNio cArukaNhaNAmeNA''uhasAlArakkhavAleNa - 'kumAra ! vAsudevasseva eyassa saMkhassA''vUraNe sattI na'nnassa / tA mA niratthayaM payAsaM karehi' / tao 'saccameso bhaNaitti vottuM NemikumAreNa so tahA''vUrio saMkho jahA kaM(?) *[kaNha-baladevA vi khubhiyA, gayaghoDayA baMdhaNANi toDiuM palAyA nAyarayaloyA ya mucchiyA / tAhe ciMtAulaM vAsudevaM AuhasAlArakkhavAlo kahei - 'ajja nemikumAreNa paMcajanno saMkho lIlAe AUrio' / to vimhio kaNho gao AuhasAlaM, tattha saMmANiUNa nemikumAraM kahei - 'bhAi ! kiM tae ajja saMkho pUrio ?' nemiNA vi 'Ama' ti kahie kahei - 'to ajja niyaM bhuyabalaM pi daMsehi / cala, mae sahio bAhujuddheNa jujjhAhi' / tAhe nemiNAheNa ciMtiyaM - 'majjha hattheNa pAeNa vA akkaMto kaNho kahaM bhavissai ? tA mA aNaTTho houtti vAsudevassa kahiyaM - 'pAyayajaNa vva juddhakaraNaM na uciyaM / tA paropparaM bAhAmoDaNeNa jujjhAmo' / tAhe kaNheNa]* taheva paDivaNNe do vi kumAraparivAriyA gaMtUNA''uhasAlAe jujjhiuM pavattA / tao dhariyA vAsudeveNa NiccalA bAhA / taM ca vivihabhaMgehiM moDiUNa dhariyA nemikumAreNa NiyabAhA / tIe laggo savvapayAseNa vAsudevo, Na ya maNAgaM pi cAliuM sakkiyA(o) / tao Da(ca?)makkio vAsudevo - 'aho ! jasserisaM balaM so kahaM maM na rajjAo uttolissai?'tti ciMtito bhaNio ariThThadevayAe - 'mahANubhAva ! AiTTho esa puTiva ceva NamititthayareNaM jahA - "harivaMsasaMbhUo samuddavijayassa sivAdevINaMdaNo kumAro ceva bAvIsaimo titthayaro bhavissaI" / tA na eyassa rajjeNa kiM pi paoyaNaM / mA tumamavakkhaM(maNakheyaM?) kamavi kuNasu' / tao soumevamummAhiyacitto vAsudevo bhaNiyaM *[NemikumAraM Niyaye aMteure AhUya niyaparivAreNa tassa hANa-bhoyaNAI kArAvittA tattheva ya ThAvei / ]* tao rAIparivAraM bhaNai - 'tahA tubbhehiM NemikumAro'vasaraMmi coiyavvo jahA visayasuhaM maNNai' / annayA ya Agao vasaMtasamao / tao vAsudeveNaM bAravaIe davAviyapaDahaeNaM saparivAreNamannaloeNa ya bAhi revaMtayaNAmaMmi ujjANe gaMtUNa pAraddhA sarovaraMmi jalakIlA / tattha ya suiraM ki(kI)liUNa uttario vAsudevo / NemikumAro vi kIlittA samuttaraMto diTTho puvvuttinnAe puSka(kkha)riNItaDovaviThThAe ruppiNIe / bhaNio ya abbhuTThANapuvvagaM - 'ehi devara ! etthA''saNe uvavisAhi' / uvaviThTho nnemikumaaro| ruppiNI vi kumArassa kesAi sa(saM)vAraNaM kuNaMtI 'avasaro'tti sahasaM(sA) bhaNiumADhattA - 'kumAra ! kiM *mUlapratau bhaSTaH eSa pATho'tra triSaSTizalAkApuruSacaritasyA''dhAreNa likhito'sti /
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ [350] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNA tuha sussUsAe jo ramaNIrabhaM(ramaNaM?) na yANasi ?' tao tatthevA''gayAe jaMbavaIe bhaNio kumAro - 'kiM tassa jovvaNeNaM jo na laDahavilayAo salIlaM bhuMjai ?' tAhe tatthe vA''gayAo saccabhAmAiyAo mahAdevIo jaMbavaIe ceva vayaNAiM posaMtIo kumAraM vinnaveMti jahA - 'kumAra ! maNNijjau sayalasuhamUlaM vivAhasaMbaMdho' / NemikumAreNA'vi tAsimuvarohao bhaNiyaM - 'evaM hou' / tao tAhiM NemikumArassa pariNayaNamaggaNe kahie tuTTho vAsudevo gao bAravaIe / aNNayA ya pAusAgame aMteuramajjhattho devIo bhaNiumADhatto - 'ko tumhaM devarassa nemikumArassa joggA kannagA ?' tao bhaNiyaM saccabhAmAe - 'deva ! uggaseNassa raNNo dhIyA rAImaI NAma me bhagiNI rUvAhiyA ciTThai / tA sA cevociyA nemikumArassa' / vAsudeveNa vi 'sAhu'tti vottumuggaseNagihaM gaeNa maggiyA NemikumAranimittaM rAImaI / dinnA ya teNa / tao samAgaMtUNa Niveie tuTTho samuddavijaya(o) / hakkArio koTThagiNemittI / pucchio vivAhadivasaM / teNa bhaNiyaM - 'savve vi suhAraMbhA varisAyAle NisiddhA, kiM puNa vivAho ?' samuddavijaeNa bhaNiyaM - 'kaha vi kileseNa esa nemikumAro vivAhAbhimuho kaNheNa kao / tA mA vilaMbehi / kAlociyaM ceva divasaM nirUvehi' / tao bhaNiyaM koTThaiNA - 'jai evaM, to sAvaNasukkachaTThIe paoyaNaM ciMtiyavvaM' / tAhe kayasaMmANo gao koTTaI / pAraddhA vivAhasAmaggI / tao vivAhadivase kayasiMgAro rahavarArUDho vivAhatthaM vaccaMto nemikumAro daTThaNaMtarAle vivAhatthamAraDaMtasAvajjapakkhijIvabhariyaM pADagaM jANaMto vi sArahiM pucchai - 'kimeyaM ?' teNa bhaNiyaM - 'kumAra ! tuha vivAhabhojjanimittamee jIvA viNAsiya[vva] tti niruddhA ciTuMti' / tao 'hA hA ! aho akajja !' ti bhaNittA samAiTTho sArahI - 'sigdhaM gaMtUNime melleha' / sArahI vi taheva kAumAgao / tao sAmI visayavirattacitto logaMtiyadevehiM - 'bhagavaM ! titthaM pavattehi' tti vinnatto rahe bA(vA)lAviUNA''gao niyamaMdiraM / nAuM cemaM samuddavijayAINaM jAyaM mahAdukkhaM / saMpatto ya kumAraMtie vAsudevo bhaNai - 'Nemi ! kimeyaM ?' nemikumAreNa vi sAhiyA saMsArAsArayA / saMsio saamnnprinnaamo| etthaMtaraMmi ya deva-dANaviMdehiM tatthA''gaMtuM kayA NikkhamaNamahimA / paraM harisavisesao devasattIe tehiM pihappihaM raha-gaya-jaMpANArUDho darisijjaMto sAmI ya jaNANaM mahAvibhUIe [tao rAI]maIgihAsanneNa NiggaMtumArUDho ujjitapavvae / taMmi ya jAyavasahassasameo NemikumAro varisasayatigovari puvvahne chaTThabhattio sAvaNasukkachaTThIe nikkhaMto tti / bIyadiNe ya jaMmi goule gaMtuM pArio pAubbhUyANi taMmi paMcadivvANi / samaikkaMtesu ya cauppannadiNesu AsoyAmAvAsAe saMpattakevalo saMkhalaMchaNo vAma-dAhiNapAsesu aMbAdevIgomedajakkhapajjumANe(pajjuvAsijjamANo) NamijiNatitthapallaTTaNeNa NiyatitthaM pavatteMto varadattagaNaharAisAhuparivAro jakkhiNI-pavattiNIpamuhasAhuNIparivAro ya nemijiNo viharai tti / ___ io ya rAImaI niyadhavalaharovari pari(?) ThiyA vivAhapattha[Na?]vimuhaM NemikumAramAyanniUNa jammaMtarANugayagurupemmANubhAvao virahAireyavihurA puNo puNo mucchijjaMtI bhaNiyA sahI-sayaNAIhiM - 'jai NAma NemI pavvaissai tA kimanne jAyavA niTThiyA jeNevaM tumaM dukkhiyA jAyA ?' tao rAImaIe 'mA mA maha duhAvahamevaM jaMpaha, jao mameso ceva saraNaM'ti bhaNaMtIe gihAsannagAmI tAva'valoio NemikumAro jAva diTThi goyaramaikkaMto tti / evaM ca vaTTamANe mahAsoyasamudae riTThaNemijeTThabhAyA rahaNemI nAma 'jai mamesA bhajjA hoi'tti
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ [351] vAsaNAe bahuhA rAImaimuvacarai / sA vi bhagavaI rahanemimaIvA'NurattaM lakkhittA kayAi mahu-ghayasaMjuttaM pejjaM piyai / tao rahaNemissA''gayassa mahupakkhittamayaNahalApattIe vamittA bhaNai - 'pibasu pejjamimaM' / rahaNemI bhaNai - 'kahaM vaMtaM pijjai ?' tIe bhaNio - 'jai na pijjai tA ahaM pi saMpayaM nemikumAreNa vaMtA kahaM bhottumicchasi ?' / tao dhammo se kahio / saMba(bu)ddho pavvaio ya / rAImaI vi taM boheUNa pavvaiya tti / kayAi varadattagaNaharo NemiNAhamApucchei - 'bhagavaM ! kimeriso tumhamuvari rAImaIe paDibaMdho ?' | sAmI bhaNai - 'ajjo ! pusvimaTThasu bhavesu mae sahA'vioeNa jamesA hiMDiyA tA(te)Neriso mamovari paDibaMdho'tti / aNNayA kayAi so rahaNemI bAravaIo bhikkhaM hiMDiUNa sAmisa[mIva]mAgacchaMto varisamANamehasamAhao ekkaM guhaM aNupaviTTho / rAImaI vi sAmiNo vaMdaNatthaM gayA paDissayamAgacchaMtI aMtarAlavarisaNeNa tammi(tImi)yavatthA tameva guhamaNupaviTThA jIe eso rahaNemI ciTThai / tIe pacchApaviTTha tti guhaMdhayAre rahaNemimapecchaMtIe uvvaviyANi vatthANi / rahaNemiNA vi paDhamapaviThThattaNao vattharahiyaM rAImaI daTThaNa jAyANurAgeNa bhaNiyaM - 'puvvaM pi mae tumaM patthiyA Asi / saMpayaM puNa avasaro ceva / tA kIrau kAmAsevaNaM' / tao tIe saddeNa paccabhijANittA sIlasaMrakkhaNatthaM jhaDatti saMgoviyaMgAe bhaNio rahaNemI - 'mahANubhAva ! na sukuluppannANamerisamasamaMjasaM vavahariuM juttaM' / tao so tavvayaNANaMtarameva lahukammattaNao paccAgayasaMvego Niyattabhogiccho sAmaNNamaNupAlittA kameNa siddho tti / bhagavaM pi NemiNAho pallavadesA kayAi viharato / bAravaiM saMpatto, surehiM raiyaM samosaraNaM // tatthuvaviThTho jAyava-gaNassa purao Thiyassa vaMdittA / vesamaNAisurANa ya, dhammakahaM kuNai mahuragirA // samayaMmi ya sAhittA, tehiM jaha - 'saMpayaM gihaThiyAe / kaNagavaIe jAyaM, kevalanANaM'ti NemijiNo // devacchaMdaM gaMtuM, vIsamai; NisAmiyaM ca taM tuTThA / vesamaNAisurA vi ya, kevalimahimatthamuppaiuM // vasudevagihaM pattA, jayajayasaddAulA paNamiUNa / kaNagavaIe purao, kuNaMti ramaNIyapecchaNayaM // patto jAyavavaggo, sayalo tattheva sAhuNIsahio / kaNagavaI vi ya mukkA-bharaNA sayameva kayaloyA // jakkhiNipavattiNIe, samappiyaM vesamujjayA ghettuM / samavasaraNaMmi caliyA, purao NaccaMtadevehiM // [bhagavaMtaNemiNAhaM, tattha ya] daTuM te(tao) vaNe gaMtuM / kayatIsadiNANasaNA, sivaM gayA suramahijjaMtI //
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ [352] --- ----NNNNNNNNNNNNNNN vesamaNo vi ya tIse, dehaM sakkAriUNa gahiyaTThA(TTI) / thUbhaM kAuM varisiya,-kaNageNaM jAi niyathANaM // pajjunnAINa tao, pucchaMtANaM kahei vasudevo / kaNagavaIe cariyaM, jamAsi vesamaNakahiyaM ti // damadaMtI-kaNagavai tti gayaM // surasannijjhAu ya damadaMtI-kaNagavaI vva bherIo tti bherIkahA bhaNNai - bAravaIe NayarIe vAsudevassa devayApariggahiyAo gosIsacaMdaNamayAo tinni bherIo, taM jahA - saMgAmiyA 1, abbhuiyA 2, komuiyA ya 3 / tattha saMgAme saMgAmiyA vANi(i)jjai, accherayakAle abbhuiyA pUrijjai, kattiyapunnimAe komuiyA vAijjai tti / etthaMtaraMmi ya sakko devamajjhe vAsudevassa guNakittaNaM karei - 'aho ! uttamapurisANaM guNo jaM kassa vi avaguNaM na geNhaMti, nIeNa jujjheNa ya na jujhaMti' / taM cego devo asaddahaMto Agao / vAsudevo vi NemijiNassa vaMdao paTThio / so ya devo aMtarA kAlasuNayarUvaM mayagaM viuvvai / so ya aIva duggaMdheNa logamabhibhavaMto vAsudeveNa diTTho / bhaNiyaM ca'NeNa - 'aho ! kAlasuNahasseyassa paMDarA daMtA sohaMti' / tao AsahariyavesaM kAUNa deveNa hariyamAsarayaNaM vAsudevassa / taM ca jANittA tassa piTThao dhAviyA rAyANo / jittA ya deveNa / tao sayameva Niggao vAsudevo bhaNai - 'kIsa mama AsarayaNaM harasi ?' / devo bhaNai - 'maM jujjhe parAjiUNa geNha' / vAsudeveNa bhaNiyaM - 'sohaNameyaM / kiMtu tuma bhUmIe, ahaM raheNa / tA rahaM geNha' / devo bhaNai - 'alaM me raheNa' / evaM Asa-hatthiNo vi nisehaMto bAhujujjhayAiM pi savvAiM paDisehittA bhaNai - 'me suMda(sudda?) jujhaM dehi' / vAsudevo bhaNai - 'parAjio'haM / Nehi AsarayaNaM / nA'haM nIyajujjheNa jujjhAmi' / tao devo tuTTho bhaNai - 'varaM varehi' / vAsudevo bhaNai - 'saMpayaM sovasaggA bAravaI sA [niruvasaggA kIrau / dehi me] asivovasamaNi bheriM / devo vi taM dAUNa gao NiyaThANaM / tIse ya bherIe chaNhaM chaNhaM mAsANaM vAijjatIe jo sadaM suNai tassovasaggA puvvuppaNagA nAsaMti navA ya chammAse jAva na havaMti / ___ aNNayA ko vi dhaNaDDo vANiyao pasiddhiM soUNa vAiyAe bherIe desaMtarAo tatthA''gao / so ya aIva dAhajjareNA'bhibhUo bherIpAlaM bhaNai - 'geNha tumaM davvalakkhaM / mama puNa bherIkhaMDaM kahi(ri)ttA ba(pa)lamettaM dehi' / teNa lobheNa dAuM tattha'NNacaMdaNaviggalayA dinnA / evaM annannassa vi tahA diMteNa sA caMdaNakaMthA kayA / aNNayA ya asive vAsudeveNa sA taDAviyA / jAva taM ceva sabhaM na pUrei / tao vAsudeveNa bhaNiyaM - 'joiha bheri' / gaMtuM ca joiyA jAva diTThA kaMthIkayA / tao so bherIvAlo vAvAio / aNNA ya bherI aTThamabhatteNA''rAhaittA devapAsAo laddhA / anno bherIvAlo kao / so AyareNa taM rakkhaMto vAsudeveNa paio tti / bheri tti gayaM / suppasiddhA ya bheri vva vejja tti vejjakahA bhannai -
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ [353] NNNNNNNNNN bAravaIe NayarIe kaNhavAsudevassa do vejjA-dhannaMtarI veyaraNI ya / tattha jo veyaraNI [so] sacco jaM jassocci(ci)yaM vejjayaM taM tassa kahei karei ya / jaM ca appaNo atthi osahAiyaM taM saMpADei / dhanaMtarI puNa nissUgo pAvaM vejjayaM kuNai / tao sAhuNo bhaNaMti - 'nedaM amhANaM vihiyaM' / so bhaNai - 'na mae sAhujoggaM vejjayaM paDhiyaM' / evaM te do vi mahAraMbhA mahApariggahA ya savvAe bAravaIe vejjayaM kareMti / aNNayA tattha samosariyamariThThanemiM vAsudevo vaMdittA pucchai - 'bhagavaM ! ee do vi vejjA bahujIvakhayaMkarA kAlaM kAUNa kattha gamissaMti ?' sAmI bhaNai - 'esa dhaNNaMtarI sattamanarayapuDhavIe appaiTThANe uvavajjihI / esa puNa veyaraNI vijjhapavvayavaNe vANaro hoUNaM jovvaNattho vAnarajUhavaI bhavissai / tattha ya vaNe aNNayA sattheNa sahA''gayANaM sAhUNaM majjhe egassa pAe sallo bhajjihI / taM ca sesasAhuNo bhaNissaMti - 'amhe paDikkhAmo' / so bhaNissai - 'evaM savve vi marAmo / tA vaccaha tubbhe / jaM kAlociyaM bhavissai tamahaM karissAmi' / tao te sallaM kaDDhiumasakkaMtA chAyAthaMDilaMmi taM mottaNaM jAissaMti / etthaMtaraMmi ya so vAnarajUhavaI jattheso sAhU ciTThai tatthA''gamissai / taM ca sAhu damaggilla vAnarA kilikilissaMti / tao so jUhavaI tesiM sadaM soccA ruTTho samAgao sAhuM daTThaNa 'kattha mae eriso diTThapuvvo'tti vimarisaNeNaM jAyajAIsaro saMbhariyapuvvajammavejjo pavvayAo salluddharaNiM saMrohaNi cosahIo gahAyA''gamissai / tao daMtacAviyAe salluddharaNIe samAlittaM sAhupAyaM jhatti nIsariyasallaM saMrohaNIe rohavissai / tao 'bAravaIe veyaraNINAmA'haM vejjo Asi'tti akkharANi tassa purao lihissai / sAhuNA vi taccariyasuyapuvveNa dhamme kahie kayANasaNo tiNNi divasANi jIvittA sahassAraM gamissai / tao pauttAvahI NiyasarIragaM sAhuM ca daTThaNa samAgao - 'tumha pasAeNesA mae deviDDI laddha'tti bhaNittA taM sAhuM NiyasAhusamIve nehI / tattha vi sAhUhiM pucchio jahA avaTThiya(jahAvaTThiya)vuttaMtaM sAhehI / tao savvesi pi ya dhammathirIkaraNaM hohi'tti / vijja tti gayaM / sAraMbho ya vejja vva vIrao tti vIrayakahA bhaNNai - bAravaIe kayAi pAusAgame samosario NemiNAho / taM ca pajjuvAsaMto kaNhavAsudevo bhaNai - 'bhayavaM ! tubbhe kiM na viharaha pAuse ?' / sAmI bhaNai - bahujIvAulA taMmi puhavI, teNa na viharAmo' / tao - 'jai evaM to bahu[o] me yaMteuraparivArassA'saMjamo / to pAuse na nIsarissa(ssa) ti' kayAbhiggaho gaMtuM NagarIe paviThTho anbhiMtarabhavaNaM / taddvAre ya niuttA purisA, jahA - 'na kassai pAusaM jAveha paveso dAyavvo' / ___atthi ya bAravaIe vIrao NAma sAlio / so ya aIva vAsudevabhatto tti pecchiuM puSpha-phalagaMdhehiM kaNhaM niccaM bhuMjai, na'nnahA / na ya labhahi(i) vIrago sAbhiggahakaNhassa samIvaM gaMtuM / tao pupphachajjiyAhattho so bAraTThio ceva pupphehiM kaNhuddeseNa accaNaM kAuM diNe diNe vaccai, Na ya jemei / evaM ca vitte varisAratte nIsario bAhiM vAsudevo / uvaTThiyA ya se savve vi rAyANo / paDio ya vIrago pAesu / pucchio ya so kaNheNa - 'vIrayA ! kiM dubbalo dIsasi ?' / sAhiyaM ca se jahAvattaM bArapAliehiM / tao kaNho saMjAyANukaMpo saMmANiuM vIrayaM kAuM cA'nivAriyappavesaM gao neminAhaMtiyaM / vaMdiu covaviTThassa saMsio se sAmiNA samaNadhammo /
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 354 ] tabbhAvio ya kaNho bhaNai 'bhayavaM ! nA'haM kAuM sakko sayaM sAmaNNaM, tA deha me niyamaM jahA - sAmannakarAvaNA-'NumoyaNAsu jaissaM sasattIe / jo ya koi pavvaihI taM na vArissaM, karissaM ca tannikkhamaNamahimaM'ti / evaM ca gahiyAbhiggaho kaNho jAhe vivAhociyadhUyAo pAyavaMdiyAo eMti tA pucchai 'puttige ! dAsI hohisi uyAhu [sAmiNI hohisi ? ' tAo bhAMti - ] 'sAmiNIu hohAmo ?' kaho bhai 'jai evaM tA pavvayaha neminAhassa pAyamUlaM [ mi] ' / pacchA mahayA nikkhamaNasakkAreNa sakkAriyAo pavvayaMti / evaM kAlo vacca / -- -- annayA egAe devIe 'kaNho dhIyAo pavvajjaM geNhAvai'tti ciMtiUNA'NAgayameva sikkhaviyA maMjarI NAma niyadhIyA, jahA 'tAyaM bhaNejjasu - dAsIbhavissAmi' / tAhe savvAlaMkiya(laMkAra) vibhUsiyA uvaNIyA pucchiyA bhai 'dAsI hossAmi' / vAsudevo vi evaM kae mama dhUyAo saMsAraM hiMDissaMti, tahA aNNehiM avamANijjissaMti / tA na suMdaraM eyaM / ko uvAo jeNa aNNA vi evaM na karei ? 'tti ciMtei / tao laddhovAo vIrayaM pucchai 'atthi te kiMci cojjaM kayapuvvagaM ?' vIrago bhai ' Natthi' / kaNho bhaNai 'tahA vi kiMci hiyAvittA kahehi' / teNa bhaNiyaM 'egayA bayarIe uvari kakkiMDo Asi / so mae pAhANeNA''haNittA pADio mao ya / tahegayA sagaDamajjhe gaMDahArAe pANiyaM vahaMtayaM mae vA[ma]pAeNa dhAriyaM / taM ca ullaTThittA gayaM / tahA annayA pajjaNaghaDayamajjhe paviTThAo majjhi(cchi)yAo / tAo ya dAuM pANaghaDayamuhe vAmahatthaM mae gumugumaMtIo vai(hi)yAo' / - -- tao bIyadivase atthANattho vAsudevo solasahaM rAyasahassANaM purao bhai 'suNeha bho ! eyassa vIragassa samAyaraNANurUvaM kuluppatti' / te vi 'jio'tti kAuM soumADhattA / tao vAsudevo bhai 'jeNa rattaphaDo nAgo vasaMto badarIvaNe mArio pu[ha] visattheNa [so eso] vemaI nAma khattio / jeNa cakkukkhayA gaMgA vaheMtI kalusodagaM dhAriyA vAmapAraNa [ so eso] vemaI NAma khattio / jeNa ghosavaI seNA vasaMtI kalasIpure ghAio (A) vAmahattheNa [so eso] vemaI nAma khattio / tA mameso jAmAugo jutto' ti / -- -- tao kaNho vIrayaM bhaNai 'keumaMjariM te niyadhUyaM demi' / so necchai, tahA'vi bhiuDiM kAUNa dinnA / nIyA vIraeNa sagihaM / tattha vi sA sejjAe vaDiyA acchai, vIrago ya se savvaM karei / aNNA bhaNai 'ahaM sAmi ! tIe dAso' / 'kiM sA keumaMjarI te vayaNaM karei na vA ?' vIrao 'savvaM jai na karAvesi to te natthi choTTikao 'pajjaNaM karehi' / sA ruTThA bhaNai / kaho puccha kaho bhAi / tao vIraeNa kaNhAhippAyaM nAUNa gharaMgaeNa bhaNiyA keumaMjarI jahA - 'koliyA ! appayaM na yANAsi' / teNa vi piTTittu tADiyA rajjue tao sA rovaMtI piumUlaM gayA pAyavaDiyA bhaNai jahA 'teNA'haM kolieNa AhayA' / kaNho bhai 'eeNaM ceva kAraNeNaM tumaM mae bhaNiyA sAmiNI hohi / tahA'vi tae dAsattaM maggiyaM' / tao sA bhai 'saMpayaM sAmiNI homi' / kaNho bhai 'dANiM mama vaso I jai puNa vIrao mannai to hohi' / tao tIe nibbaMdheNa mellAvio vIrao / samosario ya saparivAro neminaaho| saMpatto ya mahAvibhUIe kaNho / pavvAviyA ya sAmiNA keumaMjarI / - - -- -- -- - tao vAsudeveNaM savvasAhU bArasAvattavaMdaNaeNa vaMdiyA / sesarAyANo parissaMtA thakkA / vIrao puNa vAsudevANuvittIe piTThao Thio vaMdai / tao kaNho saMjAyapAseo pucchai 'bhagavaM ! tihiM saGgRhiM
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ [355] saMgAmasaehiM nevamahaM parissaMto jAriso saMpayaM' / tao bhagavayA bhaNiyaM- 'kaNha ! bahagaM tae ajja sAhiyaM, taM jahA - khAiyaM sammattamuppAiyaM, tahA titthayaranAmakamma, tahA sattamapuDhavIo uvaTTittA taiyapuDhavIjoggamAuyaM kayaM, nikAyaNaM puNa tassa caramakAle karissasi' / tao kaNho bhaNai - 'bhayavaM ! jai evaM, tA puNo vaMdAmi, jeNa narayAuyaM phiTTai' / sAmI bhaNai - 'dhammasIla ! saMpayaM davvavaMdaNayaM havaI' / tao kaNheNa bhaNiyaM - 'bhayavaM ! kiM vIrayassa saMvuttaM vaMdaNayaphalaM ?' sAmI bhaNai - 'kAyakilesamettaM / jao tuhANuvittIe cevA'NeNa dinnANi vaMdaNayANi' / nivvisesabhAvA ya vIraga-pAlaga tti / vIrago tti gayaM / pAlagakahA bhaNNai - bAravaIe vAsudevo rAyA / pAlaya-saMbAiyA ya se puttA / aNNayA ya sAmI samosaDho / tao vAsudevo bhaNai - 'jo kalle paDhamaM sAmiM vaMdai tassA'haM jaMmaggiyaM turaMgamaM demi' / taM ca soUNa saMbo sayaNijjAo uThThittA gihaTThio ceva bhAvao bhagavaMtamabhivaMdai / pAlao puNa jaccAsalobhAo bahurattIe uTThittA sigghAseNa gaMtuM abhavvo tti hiyae akkoseMto vaMdai / tao pAlao vAsudevasamIvamAgao *dappayaM maggai / vAsudevo bhaNai - 'sAmI jaM paDhamaM vaMdagaM kahessai tassa demi' / tao vAsudevo bhagavaMtaM pucchai - 'keNa tubbhe ajja paDhamaM vaMdiyA ?' / sAmI bhaNai - 'bhAvarahieNaM pAlaeNaM, bhAvasahI(hi)e[Na] sNbennN'ti| tao vAsudevo bhaNai - 'bhagavaM ! kahameyaM ?' sAmI bhaNai - 'jao pAlao abhavvo, saMbo bhavvo / tao vAsudeveNa nIsArAvio pAlao gao paccaMtadesaM / saMbo puNa dAuM varaturaMgamaM maMDalIo kao tti / pAlao tti gayaM / pAlagapittivao u ya nisaDho tti nisaDhakahA bhaNNai - bAravaIe vAsudevabhAuNo baladevassa revaI NAma bhajjA / tIse sIhasumiNasUio nisaDho nAma putto| so ya savvakalAkusalo piu-mAUhiM vallaho tti pariNAvio paMcAsamegadiNe bhajjAo / karAviyabhajjAsaMkhapAsAyamajjhaTThiyapAsAe ya tAhiM saha suhaMsuheNa ciTThai / io ya bAravaI-[I]sANadisi revayagapavvayAsanne surappiyajakkhanivAse naMdaNavaNujjANe samosario riTThaNemijiNo / nAuM ca Niggao mahAvibhUIe saparivAro vAsudevo nisaDho ya vaMdaNatthaM / suyadhammo ya nisaDho sammaM saddahittA sAvago jAo / bahusuhociyaM ca taM daTuM varadattagaNaharo vaMdittA bhaNai - 'bhagavaM! ko purA AsI aso(eso) nisaDho ?' sAmI bhaNai - 'iheva jaMbuddIve bhArahe vAse rohIDae nayare mahabbalo rAyA / tassa paumAvatI devI / tIse sIhasamiNasaio vIraMgao nAma patto / so ya battIsabhajjAhiM sahA''satto(suhAsatto?) jAva ciTThai tAva tattheva maNidattajakkhanivAse mehavaNujjANe samosariyA siddhatthA NAmA''yariyA / tesiM ca samIve suyadhammo saMbuddho vIraMgayakumAro mannAviUNa'mmApiyaro pavvaio vihinnaa| paDhiekkArasaMgo ya paNayAlIsaM vAsANi pAliyanikkalaMkasAmaNNo do ya mAse kayANasaNo jAo dasa-sAgarovamAU baMbhaloyasuro / tao cuo nisaDho nAmesa jAo' / varadatto bhaNai - 'bhagavaM! tubbhaMtie pavvaissai na va?' [tti / bhayavaM pi 'pavvaissa]i' tti vottuM vihario desaMtaresu / pAlito ya suddhaM sAvagadhammaM nisaDho kayAi posahasAlAe paDivaNNaposaho majjharatte ciMtei - 'jai *darpakanAmAnamazvam /
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ [356] nemisAmI iha samosarejjA to'haM pavvayAmi' / nAuM cemaM taccittaM kevalanANeNa samosario naMdaNavaNujjANe jiNo / pavvaio ya tadaMtie vihiNA nisaDho / paDhiekkArasaMgo navavarisANi jAva tavovisesaM kuNai / pajjaMte ya ekkavIsadiNANi kayANasaNo kAlagao tti jANittA varadattagaNaharo bhaNai - 'sAmi ! io kahaM hohI nisaDho ?' sAmI bhaNai - 'tettIsasAgarAU savvaTThasiddhavimANe suro houM mahAvidehe vAse ulhAe nayare sakAlamappaNNo sijjhissai'tti nisaDha tti gayaM / ___bhattijjao ya nisaDhapiuNo DhaMDhaNakumAro tti DhaMDhaNakumArakahA bhaNNai - magahAdese dhaNNapUrae gAme rAyAesakArI pArAsaro nAma baMbhaNo / so ya NariMdavarI(ri)o(?) gAmillaehiM kheDAvei / aNNayA teNa taNhA-chuhAbhibhUyA parissaMtA saMpatte bhoyaNe savve karisagA baillA ya maDDAe khettaMmi ekkekkaM vaMbhaM davAviyA / tannimittaM ca nivvattiyamaMtarAiyaM kammaM / tao bhamiUNa saMsAraM iheva bAravaIe NayarIe vAsudevassa putto DhaMDhaNakumAro NAma jAo / tao vivAhittA'NegAo NariMdabAliyAo visayasuhamaNuhavaMto ciTThai / / aNNayA revaMtagujjANe samosario ariTThaNemI / niggao vAsudevo / nisuyA dhammadesaNA / paDibuddhA aNege pANiNo / DhaMDhaNakumAro ya dhammaM soUNa nivviNNakAmabhogo mahAvibhUIe bhagavao samIvaMmi pvvio| jAo sAhUNaM bahumao / evaM ca bhagavayA saha aTuMta(ciTuMta)ssa DhaMDhaNakumArassa udiNNaM puvvabhavanivvattiyaM tamaMtarAiyaM kammaM / tao jattha jattha vaccai tattha tattha na kiMci vi pAvai / jehiM pi sAhUhiM samaM vaccai tesi pi laddhimuvahaNai / avi ya - sirivAsudeva[ta]Nao, sIso telokkaneminAhassa / savvaguNANa nivAso, dhaNa-kaNayasamiddhanayarIe // bhamamANo vi na pAvai, bhikkhAmettaM pi DhaMDhaNakumAro / jammaMtaraNivvattiya-tivvamahAkammadoseNa / / tao vimhiehiM sAhUhiM sAhio esa vuttaMto sAmiNo / teNA'vi kahiyaM puvvabhavacariyaM / tao DhaMDhaNakumAreNa jAyasaMvegeNa gahio bhagavao samIve abhiggaho jahA - 'na mae paraladdhI bhottavvA' / evaM cA'lAbhaparIsahaM sammaM sahatassa samaikkaMto koi kAlo / aNNayA pucchio titthayaro vAsudeveNa - 'ko sAhUNa majjhe dukkarakArao?' bhagavayA bhaNiyaM - 'savve dukkarakArayA visesao DhaMDhaNakumAro / jeNa se bahukAlo alAbhaparIsahaM sahaMtassa volINo' / tao bAravaI pavisaMteNa diTTho goyaracariyAe bhamaMto vAsudeveNaM DhaMDhaNo sAhU / tao kariNo uttariUNa vaMdio bhAvasAraM / divo ya so vaMdijjaMto seTThiNA / ciMtiyaM cA'NeNa - 'kayattho eso jo evaM vAsudeveNa vNdijji'| kameNa ya bhamaMto patto seTThigihami / paDilAhio bhatti-bahumANapuvvayaM siMghakesarayamodagehiM seTThiNA / paDiNiyatto tatto patto jiNasamIvaM / viNNattaM cA'NeNa - 'kiM bhagavaM ! khINamaMtarAyaM?' bhagavayA bhaNiyaM - 'na ajja vi| kiMtu kaNhassesA laddhI, jao kaNheNa vaMdio tti kAuM diNNA seTThiNA te modagA' / tao vihiyathaMDile rAgAirahiyassa paraladdhIe [laddhe te moyage?] sa[tthu]ttavihIe pariThThavaMtassa 'aho jIvANaM puvvovajjiyAI kammAiM dummoyaNANi bhavaMti'tti bhAvaMtassa uppaNNaM kevalaM nANaM ti DhaMDhaNakumAro tti gayaM /
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ [357] DhaMDhaNakumArapittivao ya gayasukumAlo tti gayasukumAlakahA bhaNNai - bAravaIe nayarIe vAsudevassa rAiNo devaI NAma mAyA / tIse ya niyayabhavaNaTThiyAe samANarUvadhAriNo thovathovavelAe kameNa sAhUNaM tinni saMghADayA chaTThapAraNage samabhAvabhAviyA kulAiM hiMDaMtA bhikkhtttthmuvaagyaa| savve ya bahumANapurassaraM vaMdiyA paDilAbhiyA ya siMghakesaraehiM / paraM tesiM taiyasaMghADayaM pucchai - 'kiM bhayavaM ! disAmoheNa puNo puNo ihA''gacchaha tubbhe ? kiM vA me maimoho ? kiM vA bAravaIe paccakkhadevalogabhUyAe samaNA bhatta-pANaM na labhaMti ?' / tehiM bhaNiyaM - 'sAvige ! na amhaM disAmoho, kiMtu bhaddilapuranivAsiNo nAgassa gAhAvaissa sulasAe bhAriyAe chajjaNA amhe puttA bhagavao'riTThaNemissaMtie dhammaM soccA pavvaiyA / te kaha vi parivADIe savve tumha gharamaNupaviThThA / tA sAvie ! sarisa[ttaNa]o tujjha esa maimoho jAo / tao devaIe ciMtiyaM - 'kahamee kaNha-saricchA savve jAyA ? kahiM(ha) vA nemittigehiM puvvamahamaTThaputtehiM jIvaMtavacchA samAiTTA ? jahA ya me cittaM ruharuhAveMti tahA ee vi mama putta'tti / tao niyAbhippAyasaMvAyaNatthaM bIyadiNe jANavaramAruhittA gayA sahipariyaNeNa samosaraNaM / vaMdio sAmI / sAmiNA vi sAhittu sabbhAvaM bhaNiyA - 'devANuppie ! maggANusArittaNao jaM tae ciMtiyaM taM taheva / natthettha saMdeho' / tao devaIe tattheva samosaraNe te sAhavo dahraNa paNhuyathaNIe vaMdiyA bhaNiyA ya - 'juttaM mama kucchisaMbhUyANamaNuttarA rajjasaMpattI pavvajjamaNupAlaNaM vA / kiM tu na mae niyajAyabAlagassa vilasiyamaNubhUyaM' / tao bhagavayA bhaNiyaM - 'devANuppie ! puvvajammova[jjiya]dukkayakammassa phalameyaM' / tIe bhaNiyaM - 'kahaM viya ?' tao tIse bhagavayA jammaMtare savakkisattarayaNaharaNaM ekkarayaNasamappaNaM ca kahiyaM / tao soumevaM niMdiyaniyaduccariyA sagihAgayA puttajammamA(mo?)hiyA jAvuvviggA ciTThai tAva mAupAyavaMdaNatthamAgao vAsudevo bhaNai - 'ammo ! kimevaM dIsasi ?' devaIe bhaNiyaM - 'putta ! kiM majjha jammeNaM jIe na diTuM niyajAyabAlavilasiyaM ?' tao 'ammo ! sigghaM saMpADemi'tti bhaNittA niggao vAsudevo / ArAhio'NeNa puvvasaMgaio devo / deveNa vi 'jovvaNattho pavvaissai'tti vottuM diNNo putto / tao devalogAo caittA devaIe jAo gayasukumAlo NAma putto / so ya jovvaNattho'nicchamANo vi mAI-bhAmA(yA)IhiM somasammabaMbhaNassa dhIyaM somAbhihANaM surUvaM ti pariNAvio / samavasario ya ariTThaNemI / NiggayA jAyavA / tao dhammaM soUNa aNegabhavabbhatthapavvajjo mAyA-piUhiM aNuNNAo sabhajjo pavvaio gayasukumAlo, gaMtUNa masANaMmi Thio kAussaggeNaM / tao tatthA''gaeNaM somasammabaMbhaNeNaM daTThaNa 'aho ! mama dhIyA'NeNa pariNittA viDaMbiya'tti saMjAyaroseNaM tassa siraMmi jalaMtaciyaMgArabhario diNNo ghaDIkaMThao / teNa ya DajhaMto vi sammamahiyAseMto saMpattakevalo gao nivvANaM ti / bIyadivase ya samavasaraNAgao kaNho vakkhANapajjaMte pucchai - 'bhayavaM ! kattha gayasukumAlo ?' bhagavayA bhaNiyaM - 'mokkhaM gao' / kaNheNa bhaNiyaM - 'kahaM viya ?' bhagavayA vi somasammabaMbhaNavuttaMte kahie kaNho bhaNai - 'kahaM mae so nAyavvo jeNa gayasukumAlo viNAsio ?' tao bhagavayA bhaNiyaM - 'na tae tassa rUsiyavvaM / mokkhasAhaNe sahAo khalu so / jahA tae ajja nayarIe niggacchaMteNa vuDDabaMbhaNaM deulanimittaM iTTagAo sireNa vahaMtaM daTTaNa tassA'NukaMpAe iTTAo saparivAreNa vahamANeNA'samatthassa baMbhaNassa sAhejjaM kayaM tahA teNA'vi vahaM kuNaMteNa gayasukumAlassa sAhejjaM kayaM / tumaM ca nagarIe pavisaMtaM
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN [358] daTThaNa muddhANaM phuTTiUNa jo marihI bhaeNa ukkalaMbaNA(ullaMbaNA?)nimittaM niggacchaMto so tae nAyavvo somasammo' tti / tao gayasukumAlassa kiccaM kAUNa parigalaMtaMsunayaNo kaNho paviTTho [nayaraM] / [tAvA''gao] somasammabaMbhaNo / mao ya so kaNhaM daTThaNa sattahA muddhANaM phuTTiUNa / tao kaNheNa pAyakaDDhaNIe nayarIpAyAraM bhAmiUNa ghattA(llA)vio bAhiM / bahave ya teNa dukkheNa jAyavA pavvayaMti jiNapAse / nikkhaMtA ya dasArA, vasudevavivajjiyA nava vi // jiNajaNaNI sivaevI, jiNasattasahoyarA ya vikkhAyA / aNNe vi harikumArA, khAyajasA tattha pavvaiyA // kamaladalaloyaNAo, savvAo hari-balANa kaNNAo / rAImaIe pAse, pavvaiUNaM caraMti tavaM // vasudevabaMdhuvaggo, devaI-rohiNivivajjio savvo / saMviggo nikkhaMto, gayasukumAlassa dukkheNa // bhagavaM pi annattha vihario tti / gayasukumAlo tti gayaM / dhammabhAu-bhattijjaya-pottayA ya gayasukumAlassa thAvaccAputta-suya-selaga tti thAvaccAputta-suyaselagakahA bhaNNai - bAravaIe NayarIe kaNho vAsudevo rAyA kayAi kayAlaMkAro siMhAsaNaTThio ujjANavAlaM saddAvittA evaM vayAsI - 'jayA bhagavaM ariTThaNemIha samosario hojjA tayA tae mama niveiyavvaM' / so vi taM 'taha'tti paDivajjiUNa gao saTThANaM / io ya tIe ceva bAravaIe thAvaccA nAma gAhAvaiNI aDDA parivasai / tIse ya thAvaccAputto nAma suo / so ya savvakalAkusalo jovvaNattho saMto thAvaccAe battIsamibbhakaNNagAo egadivaseNa prinnaavio| bhaMjai ya so tAhiM samaM pAsAovarisaMThio savisesaM visayasuhaM / samosario ya kahA(yA)i viraha(vihara)mANo bAravaIe revayamujjANe'riTThaNemI / jANAvio ya vAsudevassa teNujjANavAleNaM / niggao ya vAsudevo saparivAro NemiNAhavaMdaNatthaM tahA mahAvibhUIe bAravailogo / tao pAsAovari saMThieNaM thAvaccAputteNaM bAravailogaM hallopphalIhUyaM daTThaNa pucchio Niyamahallago - 'ko bhadda ! ajja(jjU)savo jeNa(Ne)sa logo harisaMpUlathUlehiM(harisapulaMpulehiM) vaccai ?' mahallago bhaNai - 'sAmi ! na ko vi / paraM ajja bAhiM ariTThanemI titthayaro aisayanANI smosrio| tavvaMdaNatthameso logo jAi' / tao taM souM thAvaccAputto mahAvibhUIe gao bhagavaMtavaMdaNatthaM, uvaviTTho ya bhattIe vaMdittA purao / bhagavayA vi kayA vAsudevAINaM thAvaccAputtassa ya saMvegajaNaNI dhammadesaNA / taM ca souM thAvaccAputto vaMdittA bhaNai - 'bhagavaM geNhissAmi pavvajjaM jAva mma(mAu)gamApucchAmi' / bhagavayA bhaNiyaM - 'pujjaMtu te samIhiyamaNorahA' / tao thAvaccAputto paviThTho nayarIe / saMpatto niyagharaM / viNNavei ya pAesu paDiUNa mAyaraM -
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ NNNNNNNNNNNNNNNN [359] 'ammo ! nimvinno'haM saMsAravAsassa / tA muMcaha, jeNa NeminAhasamIve samIhiyaM sAhemi / tao taM souM moheNa mucchiyA thAvaccA / laddhasannA ya kaha kaha vi mahuravayaNehiM maNNAviyA ya thAvaccAputteNa / tao pAhuDaM ghettuM gayA vAsudevasayAsaM / viNNattaM ca tIe - 'sAmi ! mama putto pavvaissai / tassa NikkhamaNamahimatthaM mahApasAyaM kAUNa devo mauDa-chatta-cAmarAIe rAyAlaMkArae aNujANau' / tao soumevaM vAsudevo saharisaM bhaNai - 'tumamacchAhi vIsatthA / tassA'haM ceva nikkhamaNamahimaM karissAmi' / tao bAravaIe davAvio vAsudeveNa paDahao, ghosAviyaM ca - 'bho bho ! thAvaccAputto vAsudevakayanikkhamaNamahimo pavvaissai / tA aNNo vi jai koi pavvajjamabhilasai tassa vi nikkhamaNamahimaM pa(pu)vvillakuDuMbaparivAlaNaM ca vAsudevo kuNai' / tao soumevaM ghosaNaM 'jai nAma thAvaccAputto tahA suhalAlio vi ajjaM ceva paDibuddho to kimamhe viNNAyasaMsArasarUvA vi paDikkhAmo ?'tti ciMtiUNa egasahassaparimANA samuvaTThiyA pavvajjatthaM sAvayA / tao vAsudeveNa te[siM] mahAvibhUIe kayA nikkhamaNamahimA / nIyA neminAhasamosaraNaM / bhaNiyaM ca thAvaccAe - 'bhayavaM ! esa mae tubbhaM puttapaDilAhaNA dinnA' / sAmI bhaNai - 'bhadde ! juttamevedaM jaM ThANe jojjhaM(ggaM) dijjai' / tao tIe harisiyacittAe paDicchiyaM puttassa kesAlaMkArAIyaM / NikkhaMte ya thAvaccA[puttA]Ie mahAbhattIe vaMdittA sapurajaNo nayarimaNupaviTTho rAyA / thAvaccAputto ya jAo coddasapuvvI / kao NemiNAheNa tasseva sahassaparivArassa sUrI / / tao so sAmiNA'NuNNAo sIsasahassaparivuDo gao selagapuraM / tattha ya selago NAma rAyA / tassa paumAvaI devI / tIe maDDago nAma kumAro / tao rAyA migavaNujjANaTThiyaM thAvaccasUriM soUNa Niggao vaMdaNatthaM / suNiUNa ya tadaMtie dhammaM sAvao jAo / pacchA thAvaccasUrI gao sogaMdhiyaNayariM / Thio nIlAsoyaujjANe / tattha ya bahave rAyapurajaNe thAvaccasUrissa vaMdaNatthaM nIsarate pecchiuM ca niggao kougeNa parivvAyagabhatto purappahANo sudaMsaNo NAma seTThI / so ya soUNa sUrisamIve savittharaM viNayAimUlaM dhammaM sAvao jAo / tassa ya gurU suo NAma parivvAyago / so ya desaMtarAo sudaMsaNaseTuiM sAvagaM saMjAyaM soUNa puNaravi paDibohaNatthaM paviralaparivvAyagasahio seTThigihamAgao / tao so sudaMsaNaseTuiM ca abbhuTThANAiviNayakiccamakuNamANaM daTTaNa bhaNai - 'sudaMsaNA ! tubbhaM kiMmUlo dhammo ?' seTThI bhaNai - 'viNayamUlo' / suo bhaNai - 'jai evaM tA kahaM tuha gharAgae vi viruddho esa vavahAro ?' seTThI bhaNai - 'tumhamahaM ca sAraMbhANaM viNayakiccAbhAvao ko viroho ?' tao AgArasaMvaraNaM kAUNa suo bhaNai - 'seTThi ! kuo tae esa nisuo dhammo ?' seTThiNA vuttaM - 'thAvaccAputtasUrIo' / suo bhaNai - 'gacchAmo tadaMtiyaM' / tao sudaMsaNo sueNa saha gao thAvaccAputtasUrisamIvaM / pucchiyA ya bahave sueNa saMsayA / vinnaiyA ya te thAvaccAsUriNA annegNtvaaenn| tao paDibuddho suo parivvAyagasahassaparivArio tidaMDivayaM mottaNa tassevaMtie pavvaio coddasapuvvI jAo / tao thAvaccAputtasUrI suyasseva tamaNagArasahassaM sIsattAe dAUNa viharai / annayA suyasUrI thAvaccAputteNA'NunnAo bhinnavihAreNaM vihariumADhatto / thAvaccAputtasUrI vi aNagArasahasseNaM saha gAmANugAmaM viharamANo caDio settuMjapavvayaM / tattha ya saparivAro kAyasaMlehaNaM kAUNa samuppaNNakevalaNANo siddho tti / suyasUrI vi saparivAro gao selagapuraM / samosario ya migavaNe
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ [360] ujjANe / tavvaMdaNatthaM niggao selagarAyA / nisuyadhammo ya saMsAravirattacitto maDDagaM nAma puttaM rajje Thaviya paMthagAIhiM paMcamaMtisaehiM saha pavvaio suyasUrisamIve / paDhiekkArasaMgo ya so ceva kao tesiM paMcamaMtisayasAhUNaM suyasUriNA sUrI / tatto suyasUrI saparivAro caDiUNa sattuMjagiri siddho tti / aNNayA ya selagasUriNo desaMdeseNaM viharamANassa aNuciyabhattapANaehiM jAo mahaMto rogAyaMko / tao so selagasUrI paMthagAipaMcasayasAhuparivArio selagapuraMmi gaMtuM samosario migavaNujjANe / tao maDDao rAyA selagasUrimAgayaM nAUNa niggao vaMdaNatthaM / suyadhammo ya sAvago jAo / selagasUri mahArogAbhibhUyaM daTuM bhaNai maDDao rAyA - 'bhagavaM ! aNujANA(Na)ha mamaM jeNa kappaNijjeNosaha-bhatta-pANAiNA sarIracigicchaM karAvemi' / tao bahumannai selagasUrI maDDayarAyassa taM vayaNaM / rannA vi suvijjehiM karAviyA tassa kiriyaa| tao pauNIhUo selagasUrI / tahA vi vasahi-bhatta-pANAisuhellattaNao giddho tattheva'cchiuM pvtto| paricatto ya siDhilo tti paMthagaM mottUNa sesasAhUhiM / ___annayA cAummAsiyadiNe suTTha maNuNNeNa AhAreNaM bhottUNa nibbharaM sutto rayaNIe sUrI / tao taM maNayakaraNatthaM sIseNa pAesuM chivai / tao ayaMDanihAvigame sUriNA bhaNiyaM - 'ko esa durAyAro chivaMto mama nidAe khoDagaM karei ?' paMthageNa bhaNiyaM - 'bhagavaM ! paMthago'haM / khamaha jaM mae niddAvighAyakaraNeNa tumhamavaraddhaM / saMpayaM puNa cAummAsiyakhAmaNakaraNaNimittaM tumhaM pAyA mae sIseNaM ghaTTiyA' / tao paccAgayasaMvegeNa ciMtiyaM sUriNA - 'aho ! garuyakammattaNaM mama, jaM sUrI vi houM sehavilasiyAo vi heTThao jAo / tA saMpayaM pi juttamujjamaM kAuM' / tao bhaNio sUriNA paMthago - 'mahANubhAva ! saMpayaM sammamicchAmi tuha veyAvaccaM / jao'haM suyapArago vi duggaiM gaMtukAmo tae samuddhario' / tao selagasUrI sapaMthago selagapurAo niggaMtUNujjayavihAreNaM viharamANo puNaravi paDigAhio niravasesaniyasAhuparivAreNaM / tao kAlaMtareNaM pAliyanikkalaMkasAmanno gaMtUNa settuMjayapavvayaM saparivAro kevalanANamuppADiUNa mokkhaM gao / thAvaccAputtasaMtaicarimo selagasUri tti / thAvaccAputta-suya-selaga tti gayaM / catto ya thAvaccAputtAIhiM loio kohapisAo tti kohapisAyakahA bhannai - bAravaIo vAsudeva-baladeva-saccaga-dArugA asseNa avahariyA aDavIe naggoha-pAyavassa ahe rattiM vAsovagayA / paharagA ya nirUviyA / dArugassa paDhamo paharao / tIe ya aDavIe Agai(o) dArugaM bhaNai - 'AhAratthI ahamAgao / ee ya satte bhakkhAmi jaddhaM vA dehi / dArugeNa bhaNiyaM - 'bADhaM' / teNa saha saMpalaggo dArugo / so ya taM pisAyaM jahA jahA na sakkei nihaNiyaM(u) tahA tahA rUsai / jahA jahA rUsai tahA tahA so koho vaDDai / evaM so dArugo kicchapANo taM jAmagaM nivvAhei / pacchA saccagaM uTThAvei / saccago vi taheva pisAeNa kicchapANo kao / taiyajAme baladevaM uTThavei / evaM baladevo vi cautthajAme vAsudevaM uTThavei / vAsudevo vi teNa pisAeNa taheva bhnnio| vAsudevo bhaNai - 'mamaM anijjiNiuM kahaM mama sahAe khAesi?' juddhaM laggaM / jahA jahA jujjhei pisAo tahA tahA vAsudevo 'aho ! balasaMpanno ayaM mallo'tti puNo puNo pasaMsei / so ya kohapisAhu(o) pasaMsijjamANo parihAyai, tAva ya ohaTThio jAva vAsudeveNa ghettuM paDivaTThIe chUDho / pabhAe ya diTThA te bhinnajANu-kopparA, 'keNaM?'ti puTThA bhaNaMti - 'pisAeNa' / vAsudevo bhaNai - 'ko esa kohapisAo? e[so] vaDamANo mayA ya saMtayAe jio' / paDivaTThIo nINeUNa darisio tti / kohapisAo tti gayaM /
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 361 ] evaM ca kohapisAu vva vaddhiUNa vi samAsannaparihANIe bAravaInayarIe gAmANugAmaM viharamANo ariTThaNemI [jiNo] samosario / niggao ya vaMdaNatthaM saparivAro vAsudevo / bhagavaMtAloyappaesaMmi ya mukkachatta-camara-satthovAhaNa (vANaha) - mauDAirAyAlaMkAro paviTTho samosaraNe / vaMdiUNa ya uvaviTTho purao / bhagavayA vi sAhiyA saMsArANiccayA / tao dhammakahAvasANe vAsudeveNa bhaNiyaM 'bhagavaM ! imIe bAravaIe NayarIe jAyavakulassa majjhaM ca keNa vi nimitteNaM kassa vi sayAsAo viNAso hohI na vA ?' bhagavayA bhaNiyaM - 'suNa narAhivA ! puvviM soriyapurassa bAhiM pArAsaro nAma tAvaso avaNIyakaNNagamegaM pAviUNa gao jauNAnaIdIve / [tesiM jo putto jAo so] AyAvaNaM kuNaMto dIvAyaNo nAma loe pasiddho / saMpayamihA''gao ciTThai / so ya majjapANapamattehiM saMbAikumArehiM vimANio bAravaI (iM) viNAsihI jAyavakulassaM'taM [ca] kAhI / jo ya tuheso jeTTabhAyA jarakumAro nAma, eyAo te maccU bhavissai' / souM cevaM sAmivAgariyaM sayalajAyavehiM nirUvijjamANo jarakumAro - 'hA hA ! 'ho ! mahApAvaM jaM vasudeva- jarAdevINaM pi suo houM lahubhAugassa viNAsago'haM hohaM' ti ciMtiya tattheva paNAmapuvvamApucchittA jAyavajaNaM jaNaddaNarakkhaNatthaM pavanno vaNavAsaM / jAyavA vi jarakumArarahiyA mannaMtA suNNamappANaM bhAveMtA saMsArAsArayaM sAmiM paNamiUNa paviTThA bAravaIe / ghosAviyaM vAsudeveNa jahA 'sAhio sAmiNA bAravaIe majjamUlo viNAso tA'NatthamUlamimaM majjaM nayarIo nINettu bAhiM kAyaMbavaNaguhAsu pakkhivaha' / souM cevamaNuTThie jaNeNa jA kayaMbasaMkulAe kAyaMbarIguhAe silAkuMDesu pakkhittA sA kAleNa kayaMbAmoyavAsiyA kAyaMbarI NAma surA jAyA / - -- baladevabhAyA ya siddhattho NAma siNeheNa tassArahIhUo taM bhaNai 'jAva'jja vi na jAyae sAmisAhio dAruNo pariNAmo tAva visajjehi maM jeNa sAmannamaNucarAmi' / baladevo bhai 'juttameyaM, kiMtu jai maM paDibohesi' / siddhattho vi 'kAhAmevaM 'ti mannittA pucchiUNa ya sayaNajaNaM sAmisamave pavvai[UNa] chammAse jAva kayamahAtavo devalogaM gao ti / dIvAyaNarisI ya baMbhayArI taiyadivasabhoI taM sAmisAhiyaM bAravaIviNAsaM soUNa 'mahApAvo'hamevaM hojjaM 'ti mannamANo 'na vasimaM pavisissAmi'tti kayanicchao vivittavaNavAsI jAo / - - io ya jA silAkuMDesu surA pakkhittA Asi sA chaTThe mAse vivihosahi- kusumAisaMpAyao suTTu miTTharasA jAyA / saMbakumArasaMtio ya loddhayapuriso parihiMDato gao tattha / pecchae ya taM suraM / taM daTThaNa AsAiuM pavanno aisAurasa tti aMjalIhiM ghoTTiyA teNa / paloiyA ya mayagaNA jAva te vi teNa suha-sIyala-saccha-susAyamajjaraseNa mattA NibbhayA kIlaMti / tao teNa saMbakumArassa niveiyaM / gao saMbakumAro, diTThA ya teNa vAruNI / pAUNaM ca saMbeNa ciMtiyaM 'kiM me'jjuM (kiM me pajjunnAi) kumArehiM viNA kiMci suhamaNuhavijjai ? tA kallaM ANemi kumAre' / ANiA ya teNa duddaMtakumArA kAyaMbarIguhAsamIvaM / diTThA ya tehiM sA suMdarA surA / dinnA kiMkarANamANattI jahA 'ANeha eyaM vAruNi' / ANiyA ya tehiM / gayA vivihatarukusumAmoyasohiyaM ramaNijjamujjANaM / bhaNiyaM ca saMbeNa 'bho bho ! kumArA ! kaha kaha vi chammAseNa esa surA AsAiyA, tA jahicchaM pibaha' / taheva ya ga (ka) e te mattA gAyaMti nacvaMti paropparamAliMgiti / kIlaMtA ya gayA girivaruddesaM tattha ya hiMDaMtehiM diTTho tavamaNucaraMto dIvAyaNarisI / tao bhaNiumAraddhA 'aho ! esa se durappA jo --
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ [362] bhayavayA'riTThaNemiNA jiNideNa bAravaiviNAsaNe samAiTTho / tA imaM pAvaM nikkAraNaveriyaM kinna tADemo ?' tao te roseNaM daMtadaTThAdharoTThA pAyatala-muTThi-caveDAghAehiM nirAvarAhaM dIvAyaNarisiM ghAiumAraddhA / tAva jAva kicchapANagao paDio dharaNIyale / ghAeUNaM ca gayA bAravaI / vAsudevassa ya vIsAsaTThANapurisehiM jahA vattaM tahA savvaM kahiyaM / kaNheNa ciMtiyaM - 'aho duItayA kumArANaM ! tA kimesiM jIviyabhUyANaM kIrau ?' tao gao baladevasahio aNuNeuM dIvAyaNamuNiM / diTTho ya dIvAyaNo koveNa phuriyAharoTTho / takkAlocieNaM ca sammANeNa sammANiUNa bhaNio - 'bho ! mahAtAvasarisi ! koho mahAsattU, koho puNNaviNAso / ao mahAsattA dame rayA na kohassa vasamuveti / tA(tahA) aNNANa-majjapANa-bAladosAvarAhaM na mahAsattA gaNeti / tamamhANa khamasu kumArANa ducceTThiyaM' / evaM ca bhaNie vi dIvAyaNo jAhe rosaM na muyai tAhe baladeveNa bhaNiyaM - 'bho narAhiva! kaNha ! alaM payatteNa / imiNA kiM pi ciMtiyaM taM kareu / kimaNNahA [ho]i jiNiMdabhAsiyaM ?' / [tayA dIvAyaNeNa bhaNiyaM] - 'bho naresara ! tADijjamANeNa mayA mahaMtI painnA kayA jahA - do tumhe mottUNa suNayassa vi bAravaiviNAse na mokkhasaMbhavo atthi / tA na jiNassa vayaNamaliyaM na yA'vi mama painnA aNNahA / gaccha tubbhe / kiM vicArieNaM ?' ti / / tao mahAsoyasaMtADiyamANasA vAsudeva-baladevA gayA nayariM / dIvAyaNavayaNaM ca sayalAe vi nayarIe vitthariumADhattaM / bIyadivase ya vAsudeveNa ghosAviyaM jahA - 'bho ! nayarIjaNA ! viseseNa dhammarayA hoha / jaM nayarIe pariNAmo eriso bhagavayA kahio' / etthaMtare ya bhayavaM puNaravi ariTThanemisAmI viharaMto tatthA''gao, revayaMmi samosaDho / tao kaNho sajAyavakumAro niggao vaMdaNatthaM / bhagavayA vi 'etto bArasamavarise bAravaI viNi(Na)sissaI'tti vottuM kayA aNiccatadde(ttade)saNA / taM ca soUNa kaNho ciMtei - 'dhanno dasAravaggo jo bhayavao samIvaMmi pavvaio / ahaM tu maMdapunno rajjaluddho kiMci kAumasamattho' / tao nAumeyaM kaNhAbhippAyaM nemI bhaNai - 'eyaM na bhUyaM na bhavissai jaM nAma kesavA pathi(pavvai)ssaMti, jamhA te niyANakaDA virairahiyA aho gacchaMti / tumaM puNa kAlaM kAuM vAlugappabhAe uvavajjihisi' / eyaM souM kaNho ciMtAuro jAo / tao bhaNio sAmiNA - 'mA soyasu tumaM, jeNa tao uvvaTTittA maNusso vemANio ya hoUNiheva bhArahe vAse sayaduvAre pure jiyasatturAyassa putto bArasamo amamo nAma titthayaro hohisi' / souM cemaM kiMci pamuio kaNho sAmiM vaMdiya bAravaiM paviThTho / ____ tao atthANamajjhe uvaviTTho bhaNai - 'bho ! bhayavayA rA(vA)gariyaM jahA - bAravaI dIvAyaNo vinnaasihii| tA jo karei dhammaM taM aNumannei kaNho nikkhamaNamahimaM ca kuNai' / souM cemaM ghosaNaM ruppiNI jaMbavaI pajjunna-saMba-sAraNAiyA [ya] kumArA rAma-kaNhANa pAsaM gayA viNNaveMti - 'bhIyA jammaNa-maraNadukkhANaM puvvapurisANuciNNaM ariTThaNemissa pAyamUle pArattiyaM dhammaM karissAmo' / tao vAsudevabaladevehi kahaka[ha] vi mukkA mahAvibhUIe varadattagaNaharadikkhiyA pavvayai(iya) tti / pajjunno vi 'tuha pasAeNaM mae bahuyaM vilasiyaM, saMpayaM khamiyavvaM'ti vottuM pannattiM visajjei / tao tIe AgAsaTThiyAe kayanikkhamaNamahAmahimo so pavvaio tti / tao savve vi pajjunnAIyA duvAlasaMgadharA
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ [363] suddhasaMjamA(saMjamama)NupAlittA settuMjapavvae saMpattakevalA siddha tti // pajjunna-sammati(saMba tti) kathAnakaM gataM / ruppiNI vi jaMbavaI[e] annAhiM ya pavararAyakannAhiM sahiyA varadattagaNahareNaM pavvAvittA jakkhiNIpavattiNIe samappiyA kayasuddhasaMjamA samuppannakevalA nivvANamaNuppatta tti / ruppiNI-jaMbavai tti gayaM / tao jAyavA vaMdiUNa ariTunemisAmi mahAsogagahiyahiyayA paviTThA bAravaI / vAsudevo ya ruppiNIvirahe vigayasiriM piva maNNae appANaM / bhayavaM pi savvaNNU gao bhavvavibohaNatthaM aNNattha / vasudevaNaMdaNeNa vi vI(bi)iyavAraM pi ghosaNaM NayarIe karAviyaM jahA - 'bho jAyavA ! suhalAliyA ! jANavayA ! ya, mahaMtaM dIvAyaNabhayaM samuvaTThiyaM tA viseseNa dhammanirayA hoha' / te vi 'sa(ta)ha'tti paDivajjiUNa taheva kaaumaaddhttaa| so ya dIvAyaNo dummaI dukkaraM bAlatavamaNucariUNa bAravaiviNAse kayaniyANo marittA samuppaNNo bhavaNavAsidevesu aggikumAranAmesu / saMbhariuM ca jAyavavairaM samAgao bAravaiviNAsaNaNimittaM / tao viseseNa dhammakammanirayaM daTThaNa kiMci kAumasamattho chiddaNNesaNaparAyaNo jAva ciTThai tAva volINappAesu bArasavarisesu puNo vi bhayavippamukke majjapANAipamatte loe chidaM lahiUNa bahiTThiyaM pi savvaM majjhe pakkhivittA mahAjalaNajAlAvalIDajjhamANasutta(?)mukkadhAhAravaM bAravaI viNAsiumADhatto / tao vAsudeva-baladevA daTThaNa DajjhamANiM bAravaI akkaMdakayArAvA sigdhaM devai-rohiNIsahiyaM vasudevaM samAroviUNa rahaM juttaturaehiM DajjhamANehiM kaDDhiumasakkijjaMtaM sayameva kaDDettA jAva vaccaMti tAva bAravaIpoliduvAraM jalaNajAlAhiM jaliumADhattaM / etthaMtaraMmi ya dIvAyaNeNa saMlattaM - 'bho ! mae puvvameva bhaNiyaM jahA - tubbhe do mottUNa aNNassa mokkho natthi / tA ajja vi sA ceva me paiNNA' / tao vAsudeveNa palittapaulIe caraNataleNA''haNittA kavADamekkaM dharaNIyale pa(pA)DiyaM bIyaM ca rAmeNa, tahA vi natthi tesiM niggamo / tao vAsudevo rohiNIe devaIe ya bhaNio - 'puttayA ! tumhehiM jIvamANehiM jAyavakulassa puNaravi samunnaI bhavissai / tA turiyaM niggacchaha' / tao mAyA-piUNaM dIvAyaNassa [ya] vayaNeNaM niggayA rAma-kaNhA / tao ujjANaMmi ya bAravaIbAhiriyaM[mi] paTThiyA sadukkhaM parAvattiuM pecchaMti DajjhamANaM puravariM / dIvAyaNeNa vi sayalAI duvArAI devasattIe DhakkiUNa viseseNa samujjAliyA nayarI / etyaMtare rAmassa pANavallaho kuhu(jja)vAraNao nAma bAlakumAro carimadehadharo / so ya niyayabhavaNovari samAruhiUNa bhaNai - 'bho bho ! suNaMtu samAsannadevayAo ! ariTThaNemiNo jiNiMdassa sIso'haM samaNo nimmamo nirahaMkAro savvabhUyadayAvaro / jai ya bhayavao saccaM vayaNaM jamahaM carimadeho samAiTTho mokkhaM gamissAmi tA kimeyaM ?'ti bhaNie uvaTThiyA jaMbhagA devA / tehiM ukkhitto jalaMtajalaNAo, nIo ya palhavadesaM jiNasamIve / bAravaIe uNa kaNhAidevIo kayANasaNAo tahA saTThi-bAvattarIo khattieyarakulakoDIo dIvAyaNeNa daDDhAo / rohiNI-devaIsahio ya vasudevo daDDo devalogaM gao tti / vasudevo tti gayaM / / daDDA ya chahiM mAsehiM bAravaI / tao pacchimasamuddajaleNa palAviya tti //
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN [364] io ya te do vi baladeva-vAsudevA mahAsoyasamAulamaNA DajjhamANiM bAravaipuri pecchaMtA paropparaM ca aMsUNi muMcatA gacchaMti / tao kaNheNa bhaNiyaM - 'saMpayaM savvabaMdhavavippamukkA kattha gacchAmo?' / rAmeNa bhaNiyaM - 'amhaM baMdhavA satta-sacca-vikkamadhaNA paMDusuyA ciTuMti, tANa dakkhiNasamuddasaMThiyaM mahurApuri gacchAmo' / kaNheNa bhaNiyaM - 'te mayA dovaivaiyare mahAgaMgAsamuttaraNasamae aggao gaehiM nAvA na pesiya tti roseNa savvassaharaNA kAUNa niddhADiyA / tA kahamiyANi tANa puriM gacchAmo ?' baladeveNa bhaNiyaM - 'te mahApurisA amhANameva kule samuppaNNA paramabaMdhavA na paribhavabuddhIe paloissaMti / jeNa nIyakammA ghare samAgayANa niTTharaM samAyaraMti' / tao kaNheNa 'evaM'ti paDivaNNe patthiyA pA[e]hiM puvvadakkhiNadisimaMgIkAUNa govittA sarIrakaMtiM / tao suraTThAdesaM samuttareUNaM soiMtA bAravaI baMdhavajaNaM ca pattA hatthakappapuravarassa bAhiM / bhaNio ya kaNheNa baladevo jahA - 'taNhA-chuhAo maM bAhiti / tao baladeveNa bhaNiyaM - 'esa gacchAmi turiyaM tuha bhatta-pANanimittaM / tae vi appamatteNa acchiyavvaM / jai ya mama gayassa koi avAo hojja eyaMmi pure, tA mae kayaM mahAsadaM soUNa tae AgaMtavvaM'ti bhaNiUNa gao baladevo hiyaeNa samuvvahaMto vAsudevaM patto hatthakappaNayaraM / tattha ya dhayaraTThaputto acchadaMto nAma rAyA parivasai / __ paviTTho ya balo sirivacchaM niyayavattheNa samocchaiUNa / jAo tattha loyavAo, jahA - 'uppAyaggiNA bAravaI sabala-kesava-baMdhavajaNA samaMtao Da(da)DDhA' / tao taM baladevaM pamANeNA'hiyaM rUvamaMtaM ca daTThaNa jaNavao paraM vimhayamuvAgao bhaNai - 'aho ! pamANaM, aho ! rUvasaMpayA, aho ! mayalaMchaNassa viya kaMtisommayA' / evaM salahijjamANo balo gao kaMDUhaTTaM / tattha ya aMguleyayaM dAUNa gahiyaM pahANabhakkhaM / hatthakaDayaM ca dAUNa gahiyaM gajjA(majja) / tao niggatuM payatto(TTo) patto gouradAraM / io ya vArArakkhiyapurisehiM niveiyaM raNNo, jahA - 'ko vi baladevANukArI puriso coro vva akaliyadhaNadivvaNo(daviNo?) dAUNa kaDayaM aMguleyayaM ca bhakkha-pANaM gaheUNa niggacchai / ao paraM devo pamANaM' / tao acchadaMteNa turiyaM sasaMkeNa niyabalaM pesiyaM jujjhiuM ca rAmeNa saha samAraddhaM / kayA ya rAmeNa kaNhassa tururaya(?)saddakaraNeNa juddhasaNNA / bhakkha-pANaM ca mottUNa samAsaNNahatthi samAruhiUNa acchadaMtabalaM cuNNeto jAva'cchai tAva jaNaddaNo vi jhatti samAgao / bhaMjiUNaM ca paulIkavADAi paviTTho hatthakappaabbhaMtaraM / ghettUNa ya teNa mahAphalihaggalaM taM acchadaMtabalaM saMcuNNeUNa kao acchadaMto vase / bhaNiyaM ca NehiM - 'are ! durAyAra ! kimamhANa bAhubalaM pi vavagayaM ? tA bhuMjasu nihuo sarajjaM / jaM pariccatto amhehiM esa vaiyaro'tti bhaNiUNa, gayA vaNasaMDamaMDiyamujjANaM / / tattha ya samAgalaMtaMsunivAyaloyaNA 'namo jiNANaM'ti bhaNiUNa samAsAiumAraddhA tamaNNa-pANaM / ciMtiyaM ca NehiM - 'aho ! tahA nAma paribhuMjiuM evaM pi paribhuMjijjai / [nUNaM] duTTha[ya]rAo chuhApivAsAo / vaNNiyaM ca bhagavayA saMsAraMmi savvabhAvANamaNiccattaNaM' ti / tao kiMci jimiUNa kayAyamaNakammA dakSiNAbhimuhaM gaMtuM payattA / pattA ya kosaMbaM nAma'raNNavaNaM / tao majjapANAo, sabalavaNabhattAo, gimhakAlAo, mahAkheyasaMbhavAo, mahAsoyAisayAo, puNNakkhayAo ya vAsudevo mahAtaNhAe gahio / bhaNiyaM ca NeNaM - 'bhAUya ! bhAyavacchala ! taNhAe maha muhaM parisusai / na samattho sIyalavaNaM jAva gNtuN'| tao baladeveNa bhaNiyaM - 'aipANavallaha ! tumaM pAyavacchAyAe vIsamamANo iha ciTTha' / tao
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 365 ] koseyavattheNa appANaM samAcchAiUNa jaNaddaNo pAyaM ca jANuuvari kAUNa soviya ( u ) mAraddho, bhaNiyaM ca baladeveNa 'ho hiyayavallaha ! appamatteNa tae tAva acchiyavvaM jAvA'haM vimalasIyalajalaM ANemi' / bhaNiyAo [ya vaNadevayAo jahA ] 'eso me bhAyA sayalajaNavallaho, visesao mama / tA rakkhiyavvo tumhANa saraNAgao 'tti / gao salilaNimittaM halI / - -- etthaMtaraMmi ya loddhayavesANukArI, dhaNuvAvaDahattho, dIharapalaMbaMtakuccadharo, vagghacammapADao mayamAraNanimittaM tamuddesamAgao jarakumAro / teNaM ca samAroviUNa dhaNuvaraM samAyaDDhiUNa nisiyabANaM dUrAo ceva 'hariNajuvA esa ciTThai'tti buddhIe pAyatale mammappaese viddho jaNaddaNo / vegeNaM ca samuTThiUNimaM so bhaNiumAraddho 'keNa uNa viNA'varAheNa pAyatale evamaccaMtamahaM viddho ? na mae avinnAyavaMso ko vi hayapuvvo kayAi puriso / tA sigghameva gottamappaNo kaheu' / tao jarakumAreNa jAlivaNaMtarieNa ciMtiyaM 'na eso hariNo kiMtu koi puriso, gottaM ca mama pucchai / tA kahemi se niyayagottaM' 'bho ! ahaM harivaMsasaMbhavassa vasudevassa jarAdevIe putto puhaIe ekkavIrassa hariNo jeTTabhAyA jarakumAro nAma / bhayavao'riTThanemijiNiMdassa vayaNAo jahA "jaNaddaNassa jarakumArAo maccu "tti sarUvAo sayalaM baMdhuvaggaM paricaiUNa vaNaM vaNAo parihiMDAmi jAva bArahavarisAI ti / taM tubbhe vi parikaheha - ke tumhe ?' o kaNheNa bhaNiyaM 'ehi ehi mahAnariMda !, so'haM jaNaddaNo bhAyA tuha baladevassa ya vAsudevo kaNIyaso / tumaM ca mama pANasaMrakkhaNatthamihA''gao jAva niSphalo esa parissamo jAo / tA turiyamAgaccha' / -- tao jarakumAro jaNaddaNaM samAsaMkaMto samAgao / diTTho ya'NeNa tahAviho kaNho / tao saMsujaluppIlaloyaNo jarakumAro hAhAravaM kareMto 'hA hao'tti 'vi (dhi) ddhI durappA'haM / kao tamiha purisasaddUla ! kahaM vA''gao'si ? kiM sA dIvAyaNeNa daDDhA bAravaI ? kattha vA te tuha jAyavajaNA ?' / tao kaNheNa sayayaM(laM) jahA diTTaM suyaM ca se kahiyaM / tao jarakumAro palAve kAumAraddho 'aho ! mae pAveNa kayaM kaNhassa AtithyakaraNijjaM / tA kattha gacchAmi ? kattha vA gao sugao bhavissAmi ? bhAighAiyaM ko maM pecchauM pi sakkau ? jAva ya esa jIvaloo dharaya (i) NAmaM ca tuha kesava ! tAva maha pAvakAriNo garihattaNaM suThu hossai / tuhA'haM piyaM karissAmi tti vaNavAsamabbhuvagao jAva mae nighi(gghi)NamimaM samAyariyaM / kattha te rAyANo ? kattha vA tAiM vilAsiNi (NI) sahassAiM ? kahiM vA jadunaMdaNa ! te kumArasamUhA ?' / tao kaNheNa bhaNiyaM 'bho ! nariMda ! kahiyameva bhayavayA'rinemiNA jiNideNa, jahA - 'puvvajammanimmiyakammadoseNa sulabhAI suha - dukkhasayasahassAiM " / tA tumaM kotthuhamaNi mama vacchatthalasaMThiyaM gaheUNa gaccha paMDavasamIvaM / sAhiyavvo ya tae eriso vuttaMto, bhaNiyavvA ya mama vayaNeNa jahA "dovaIsamANayaNakAle jaM tubbhe mae niddhADiyA so khameyavvo mamA'varAho / khamApahANA hi sappurisA havaMti, visesao baMdhavajaNo" / ' tao na suTTu gaMtumIhae jarakumAro / tao kaNheNa puNo bhaNiyaM 'mahAbhAga ! gaccha sigghaM / jeNa jANasi cciya mamovari siNehaparAyaNaM baladevaM / so ya me taNhAvoccheyanimittaM salilamannesiuM gao citttthi| Agao ya maM pAsiUNa maraNAvatthaM tumaM vAvAissai / tA gaccha gaccha tehiM ceva paehiM turiyaM' / tao pAyatalAo bANamuddhariDaM gao jarakumAro / tao vAsudevo ghAyapIDio [pa]ttayasattharaM raiUNa -
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 366 ] samocchaiUNa vattheNa sarIramappaNo bANaviddhapAyamiyarapAyassovari caDAvettA suhabhAvaNaM bhAveMto namokkAraparAyaNo varisasahassamAugaM pAlittA kAlaM kAUNa gao taiyAe puDhavIe / baladevo vi vegeNa salilaM naliNiputtapuDie [ga] hiUNa vivarIyasauNehiM khalijjato kaNhasamIvamAgao / tao 'pasutto eso'tti ThaveUNa taM jalaM ciMtei 'suyau tAva esa hiyayANaMdaNo / pacchA suhaviuddhassa payacchissAmi jalaM', neheNa samAulamaNo tayaNAi (ya) mao tti / tao kaMci kAlaM paDivAleuM baladevo samAsaNNo pecchai kaNhaM kasaNamacchiyAhiM parigayaM / daTThUNa ya bhIo halI muhAo vatthamuvaNei jAva 'hA mao'tti mucchAe paDio dharaNIyalaMmi / paccAgayapANeNa ya mahaMto sIhanAo mukko tahA jahA sAvayAkulaM vaNaM kaMpiumAraddhaM / [tao] saMlaviumAraddho - 'jeNa me esa bhAyA hiyayanAho puhaIe ekkavIro nigghiNeNa viNivAio so me jai saccaM suhaDo to deu daMsaNaM / kA (ka) haM vA sutte pamatte vAule vA paharijjai ? nUNaM so purisAhamo na sappuriso' / - evamuccasaddeNaM bhaNeMto paloyaMto samaMtao parihiMDiUNa puNo goviMdapAsamuvAgao uccasaddeNaM roviuM payatto 'hA bhAuya ! jaNaddaNA ! hA vIra ! hA mahArAya ! hA hariMda! kiM te rovAmi sohaggaM ? kiM vA dhIrattaNaM balaM dhaNaM rUvaM vAyaM ? ti / bhaNasi ya pio me balo to kimeyaM vivarIyattaNaM jeNa me vAyaM pi na desi ? kiM vA tae virahio egAgI [kare ]mi maMdabhAgo ? kattha gacchAmi ? kattha ciTThAmi ? kassa kahemi ? kiM pucchAmi ? kiM maraNaM uvemi ? kamuvAlabhAmi ? kassa rUsAmi ? kassa vA saraNamuvemi ? savvahA me [sa] matto jiyaloo / bho bho ! vaNadevayAo ! kiM juttaM tumhANa samappiyaM pi jaNaddaNamevamuvekkhiuM paccakkhaM ? ti / ehi jaNaddaNa ! kiM mama vayaNamasuyamiva karesi ? kiM me tuhA'varaddhaM ? bhayavaIo vaNadevayAo ! eha, mamovari kuviyaM pasAeha kArunnayAe vasudevanaMdaNaM / eso ya divasayaro atthava(ma) NamuvAgacchai, tA samuTThehi, saMjhovAsaNavelA samuvaTThiyA / uttamapurisA ya na suvaMti sAhavo vA saMjhAsamayaMmi / tahA rayaNI bahalaMdhayArA ettha ya mahAkUrA sAvajja (yA) paribhamaMti / samaMtao sivA mahAbhairavaM ca saddaM karemANI parihiMDai' / - evaM ca palAveMtassa pahAyA rayaNI / tao puNo bhai 'bhAuya ! uTThehi / sUro uggao' / tao jAhe na uTThai tAhe nehamohiyamaNo baladevo vioyamaNicchaMto tamappaNo khaMdhe samAroviUNa payaTTo girikANaNavivaresu vilavaMto parihiMDiuM / tattha ya parihiMDaMtassa samAgao se varisAyAlo / -- etyaMtare ya jo siddhattho nAma sArahI bhAuvacchalo so devo ohiNANeNa baladevaM pecchiUNa mahaMtadukkhamAvanno ciMteumAraddho 'aho ! nehANurAgeNa kaNhaM kahaM baladevo voDhumADhatto ? tA bohemi bhAuvacchalaM baladevaM' / tao deveNaM pavvayaMmi rahaM samuttAreMto puriso viuvvio / so ya raho asamaMjasaM vi hiMDaMto na pavvayaMmi bhaggo / bhUmIe samAe sayasikkaro gao / taM ca saMdheMto siddhatthadevo baladeveNa bhaNio 'bho muddhapurisa ! jo tuha raho girigahaNe vi nivvahiUNa same pahaMmi bhavaNaM(bhaggo), [taM] kahaM tumaM khaMDakhaMDehiM gayamiyANi saMdheumicchasi ?' deveNa bhaNiyaM ' jo esa kaNho aNegesu juddhaja (sa) yasahassesu jujjhamANo na viNivAio so iyANi jujjhaM viNA vi mao jayA jIvissai tayA raho vi puNannavo bhavissai' / - -
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ [367] tao puNaravi puriso silApahe(8)su paumiNIo roveumAraddho baleNa bhaNio - 'silApaTTesu roviyAo kaha paumiNIo saMrohaMti ?' deveNa bhaNiyaM - 'jayA te esa bhAyA jIvissai tayA paumiNIo rohissaMti' / tao thovaMtaraM gao tiMduiNIrukkhaM niddaDDathANusarisaM salileNa siMcaMtaM naraM bhaNai - 'kahamesa niddaDarukkho jalasitto vi pallave vimuMcihI ?' deveNa bhaNiyaM - 'jayA eyaM tuhakhaMdhaTThiyaM maDayaM jIvissai' / tao thovaMtaraM gaeNa govo gAvikaroDINaM hariyataNAI deMto pecchittu bhaNio baladeveNa - 'aTThibhUyAo imAo gAvIo kayA te harieNa puNo jIvissaMti ?' deveNa bhaNiyaM - 'jayA esa kaNho tuha bhAyA jiivissii'| tao laddhasanneNa baladeveNa bhaNiyaM - 'bho ! kimeso bhAyA me aparAjiyapuvvo mao, jeNa vaNaMtaraThio ko'vi mamaM evamullavai ?' tao deveNa siddhattharUvaM kAUNa bhaNiyaM - 'a(e)so mahAbhAga ! baladeva ! siddhattho jo tuha puvvabhave sArahI Asi, riTThanemisAmiNo pasAyAo deve samuppaNNo / bhaNiyaM ca tae puvvamAsI, jahA - "'haM AvaIsu paDibohaNIo tae", tA tuha paDibohaNatthamAgao so ya / esa kAlo paDibohaNassa vaTTae / jao sAmiNA puvvameva bhaNiyaM, jahA - "jarakumArAo jaNaddaNassa maraNaM" / taM ca tahacceya jAyaM' / baladevo bhaNai - 'kayA uNa jarakumAreNa kaNho viNivAio ?' / tao deveNa jarakumAravAhAirUvaM savvaM se parikahiyaM tAva jAva pesio jarakumAro paMDavANa samIvaM / tao baladevo bhaNai neheNa siddhatthamAliMgiUNa - 'bho ! kimiyANiM kAyavvaM ?' deveNa bhaNiyaM - 'savvasaMgapariccAyaM kAUNa sAmaNNamaNuciTThasu / saMbharesu ariTThaNemijiNiMdavayaNAI' / tao baladeveNa bhaNiyaM - 'suTTha mae paDivaNNaM jaM tae bhaNiyaM / saMbhariyAI ca bhayavao vayaNAI, paramimaM kattha harikalevaraM karemi (sakkaremi?)' / deveNa bhaNiyaM - 'doNhaM naINaM majjhe puliNaMmi sakkAremo / tahA titthayara-cakkibaladeva[vAsudeva]-rA[yA]IyA narA pUyamarihaMti tti pUyaM karemo' / tao tehiM naIsaMgamapuliNaMmi Thaviya harikalevaraM pUettu puppha-gaMdhapUyAiyA sakkAriyaM ti / etyaMtare ya bhayavayA'riTThanemisAmiNA nAUNa baladevassa pavvajjAsamayaM vijjAharasamaNo pesio / dinnA ya teNa rAmassa pavvajjA / so vi taM ghettumuggaM tavaccaraNaM tuMgiAsihare kareumAraddho / siddhattho vi puvvaNeheNa rakkhaNaMto(rakkhaMto) tasseva(tattheva) ciTThai tti / iyaro vi jarakumAro dakkhiNamahuraM saMpatto, diTThA ya paMDavA / samappio kotthuhamaNI / bAravaIviNAsaNAIyaM savvaM paMDavANa kahiyaM tAva jAva iha saMpatto tti / paMDavA ya mahAakkaMdaM kAUNa varisamettaM ca kaNhassa peyakiccaM kAUNa paMDuseNassa rajjaM jarakumArassa juvarajjaM ca dAUNa bhayavao samIvaM patthiyA / pattA ya maggatthaM vaNuddesamegaM ti loyassuI / tattha vi vagghAibhayaM ti rayaNIe paDhamabIya-taiya-cautthajAmesu nirUvei juhiTThilo bhIma-'jjuNa-naula-sahadeve pAharie / tao suttesuM juhiTThilAIsu dhammaMtarAyakaraNatthaM bhAvibhAvajANAvaNatthaM vA''gao bhImaraharaNA(sarUvo?) kalikAlo tamahikkhivaMto bhaNai jahA - 'tumaM bhAi-guru-piyAmahAIe haMtUNa dhammatthaM patthio tA bhakkhissaM tuma' / souM cemaM kuvio bhImo samaM teNa jujjhiuM pavatto / jahA jahA i(so) kuppai tahA tahA vaDhateNa kaliNA jitto bhImo / evaM bIyataiya-cautthapaharuTThiyA ajjuNa-naula-sahadevA vi jittA / sAvasesAe rayaNIe sayamuTThie juhiTThile tahevA'hikkhivaMto jujjhiukAmo samAgao kalI / paraM jitto juhiTThilena(Na) khaMtIe tAva saMkucio jAva
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ [368] NRNARANA DhakkiUNa dhario sarAveNa / pahAe [pu]Na ha(da)risittA taM bhImAINaM bhaNiyaM juhiTThileNa - 'bho ! so'yaM jeNa rayaNIe jittA tubbhe / na ya kulINANamaNNesi pi kalaho kAumevaM jutto, visesao tuhaM saMpayaM sNviggaannN'| ___ 'ahavA, aNAgayameva viphuriyA sUruggamapaha vva kalikAle bhAvA je nidarisiyA risIhiM / taM jahA - kUveNA'vAho uvajIvissae 1 // taruNo phalanimittamuccheo bhavissai 2 // gAvI vacchiyaM dhAvissai 3 // lohamaIe ya kaDAhIe sugaMdhitella-ghayAipAgociyAe maMsAipAgo bhavissai 4 // sappapUjA ya visesao hohI, na garuDapUjA 5 // hatthassaMgulidugeNa DhakkaNaM bhavissai 6 // hatthivahaNIyaM ca sagaDaM gaddahavahaNIyaM bhavissai 7 // bAlabaddhA ya silA vi ciTTha(TThi)ssai 8 // vAlugAe ya va(ca?)kkaM ghettuM sakkijjihI 9 // 'kahaM ? bhannai - rAyA kUvatullo savvesiM baMbhaNa-khattiya-vaisa-suddANaM ciMtANAya(?)ttaNeNA'vAhatullANa ma(da)vvagahaNaM kali(liMmi) karissai 1 // putto ya phalatullo piuNo tarutullassuddegamuppAissai 2 // vacchiAtullAe ya kannayAe vikkiNaNAiNA gAvItullA jaNaNI jIvissai 3 // lacchIe ya lohamayakaDAhItullAe suhi-sayaNijjayAi mottumaNNajaNo nivvahissai 4 // sappasarisesu ya niddhammamAiTThANiesuM jaNo dANaM dAhI na uNa garuDatallesaM suddhasahAvesa 5 // hatthatallassa ya jaNayassa aMgalidgagata NaM puttavahadageNaM agagharakaraNao nAmalovo kajjihI 6 // hatthitullehi ya mahAkulehiM na majjAyAsagaDamasamaMjasakaraNao vAhijjihI, kiMtu nIyakulehiM nIiparehiM 7 // thovattaNao ya bAlatulleNaM suddhadhammeNA'vabaddho saMkilesabhArao silAtullo vi loo nivvahissai 8 // vAluyAtullAe ya vaMcagavittIe phalaM hohI, na vavahArasuddhIe 9 // paramevaMvihe vi kalikAle na sappurisA majjAyamaikkamissaMti' tti / etthaMtaraMmi ya bhayavayA samaNaparivuDo caunnANI dhammaghoso nAma aNagAro paMDavANa nikkhamaNatthaM pesio / pavvAviyA ya paMDavA / payaTTA ya bhayavao samIvaM / vicittaM ca tavokammaM te kaNaMtA pattA settuMjapavvayAsaNNaM hatthakappaNayaraM / gamiyaM(u) ca tattha rayaNi ciMtiyaM tehiM - 'paccA ujjyNtgirii| ciTThai ya tatthA'riTThanemisAmI / tA pAriUNiheva tadaMtiyaM jAmo'tti niggayA bhikkhatthaM / io ya tIe ceva rayaNIe ariTTanemikevalI cauppaNNadiNoNANi sattavAsasayANi jAva vihariUNujjeMtaselasihare AsADhasuddhaTThamIe mokkhaM gao tti / ariTThaNemijiNo tti gayaM / paMDavehiM vi hatthakappe bhikkhaM hiMDaMtehiM suyaM jahA - "siddho NeminAho' / tao bahuM visUriUNa gahiyaM bhattapANaM vi gidittA(chaDDittA ?) te caDiyA settuMjjapavvae / kayANasaNA ya siddhA jahA misumiio| taM jahA - paMDumahurAe paMDavavaMsasaMbhUo aNNo nAma rAyA / tassa do dhUyAo - maI sumaI ya nAma / tAo ya paramasAviyAo tti caliyAo kayAi jalapaheNujjeMtaceiyavaMdaNatthaM / tattha vi vArivasahaM nAma pavahaNaM / tadArUDhAo ya samuddeNaM tI(tA)o pattAo jAva suraTThAdesAsaNNaM tAvucchalio duvvAo / tabbhIo ya pavahaNalogo khaMda-rudAIe deve namaMsiumAraddho / mai-sumaIo uNa 'nUNameso kAlo, tA varaM susaMjameNa'ppA jojio'tti bhAviMtIo pavahaNavivattIsamae ceva siddhAo / tAsiM ca somavelAsannaM jatthucchaliyANi sarIrANi tattha kahaM vi dinnovaogeNa lavaNAhivaiNA suTThiyadeveNA''gaMtuM kayA mahimA / tIe ya diTTho
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ [369] jehiM devujjoo tehiM sAhio so sesANaM pahAsa-somanAthAinAmo tti // paMDava tti gayaM / dovaI vi rAImaIsayAse pavvajja kAUNa accuyaM devalogaM gayA / rAImaI vi saMpattakevalA mokkhaM gaya tti / dovaI-rAImai tti gayaM / io ya so baladevarisI tuMgiyAsihare mahAka tavaccaraNaM kareMto viharai / pAeNa ya mAsAo [pArei] / aNNayA ya baladevamuNI mAsapAraNae bhikkhaTThA egaMmi nagare pavisaMto egAe taruNIe kUvataDaThiyAe diTThigoyaraM gao / * [tAhe muNissa rUvAisayAloyaNavaggacittAe tIe kuMbhaTThANe niyaputtassa kaMThe rajjU baddhA / jAva ya sa taM kUmi pakkhivai tA baladevamuNI taM nivArettA bohettA ya paiNNaM karei jahA - 'ao paraM nA'haM gAma-purAIsu pavisihAmi kiMtu vaNaMmi ceva AgayANa kaTThahArAINa pAsao bhikkhaM leissAmi, jeNa nagarAIsu me rUveNa aNaTTho Na havejja' / tao varNami Thio ceva ducciNNaM tavaM karei / ] taNakaTThahAraehiM vaNachidaehiM ca bhatta-pANamANIyaM phAsuyaM dinnaM pArei / tehiM ca kaTThahArayAIhiM jaNavayassa rAINaM ca kahiyaM, jahA - 'ko vi mahAsatto devarUvI puriso tavaM kuNaMto vaNe ciTThaI' / tao te narAhivA saMkhuddhA ciMtiti - 'koi amhANamuvari tavaM karei maMtaM vA sAhei rajjakaMkhI / tA gaMtUNa taM viddhaMsAmo' / tao sannaddha-baddhakavayA nANAvihagahiyapaharaNA vivihavAhaNArUDhA''gayA rAmarisisamAsannaM / io ya siddhatthadeveNa bhayavao rAmarisiNo pAyamUle mahAkarAla-bIbhacchadasaNa-tikkhanahadAraNasamujjayA vidhuNaMtakesaracchaDA viuvviyA siMghasaMghAyA / tao te nariMdA dUrAo ceva bhIyA paNamiUNa appameyabalaM baladevarisiM niyattA, turiyaM gayA NiyayathAmAiM / loe ya narasIho tti so khAI gao baladevo / evaM ca so bhayavaM aNudiyahaM viseseNuvasamarao tavaM karei / tassa ya sajjhAya-jhANa-dhammakahAhiM akkhittA sIha-vaggha-cittaya-saMvara-hariNAiNo bahave uvasamaM gayA / ke vi sAvayattaNaM pattA, ke vi bhaddayA jAyA, ke vi aNasaNaM pavaNNA kAussaggeNa ThiyassovaviThThassa vA pAsaparivattiNo paricattamaMsAhArA ciTuMti / tesiM cego hariNajuvANo bhayavao rAmarisissa puvvabhavasaMbaddho jAisaro aIvasaMvegamAvanno jattha jattha rAmamuNI bhikkhAikajjesu viharai tattha tattha ma(a?)ggao pahAvai tti / aNNayA ya pahANadAruNimittaM rahayArA tattha vaNe AgayA rukkhe chidaMti / baladevo vi mAsapAraNage bhoyaNujjaesu tesu bhikkhaTThA gao / hariNo vi sukkataNa-pattAhAro baladevassa maggao'Nulaggo Agao / tao baladevaM daTuM rahayArasAmiNA ciMtiyaM - 'aho ! amhaM puNNodao jaM marutthalIe vi kappapAyavo patto / aho ! sarUvovasama-teyAisaMpayAo ! tA kayattho puNNamaNoraho jeNa me esa risI bhikkhaanimittmihaa''go| tA karemi eyassa bhikkhAdANeNa vigayakammakalusamappANaM'ti ciMtiUNa siraMmi kayaMjaliuDo dharaNinihittajANU vaMdiUNa laddhamuNivarAbhippAo bhatta-pANaM gahAya samuTThio / muNiNA vi 'mamemaM kappai'tti nAUNa paDigAhiyaM / tao teNa dANaphalao devalogasugaikammamaNubaddhaM / hariNo vi muNiNo piTThao Thio mahaMtaM saMvegamAvanno gurubhattirAgabAhasamuppannanayaNajuyalo vaNachidae muNimi ya puNo puNo pasanna-maMtharanibaddhadiTThI tahA samoNamaMtadIhakhaMdharo niSphaMdakanna-nayaNo ciMtiuM samAraddho - 'aho ! dhanno kayattho esa vaNachiMdao / suladdhaM se mANusattaNaM, jeNa esa muNivaro paDilAbhio / ahaM * pATho'yaM bhraSTatvAt triSaSTizalAkApuruSacaritAt saGkalayyA'tra nivezitaH /
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ [370] ANNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN puNa maMdabhAgI kammadoseNa tiriyajAIe jAo / jeNa samattho nerisaM mahAtavassi paDilAbheuM' / evaM ca te tinni vi jAva dhammajjhANamuvagayA ciTThati tAva mahAvAyavidhuo addhacchiNNapAyavo vaNachiMdayasAmi-baladevamuNi-hariNAMNaM nivaDio / vimukkapANA ya baMbhaloe paumuttare vimANe devA savve samuppaNNA / baladeveNa ya varisasayaM jAva sAmaNNamaNupAliyaM / tao baladevo ohiNA kaNhaM neheNa paloeumAraddho jAva taiyAe narayapuDhavIe samuppaNNo mahAdukkhamaNubhavaMto diTTho / tao sigdhaM veuvviyasarIraM kAUNa gao kaNhasamIvaM / tattha divvagaMdhaM maNippabhAsamujjoyaM ca kAUNa daTuM ca jaNaddaNaM bhaNai, jahA - aibhAuavacchala ! kaNha ! kimiyANiM karesi?' tao kaNheNa bhaNiyaM - 'puvvakayakammadosasamutthaM dukkhamaNubhavAmi / na ettha ko vi paDiyAraM kareuM samattho' / tao baladeveNa dohiM vi bAhAhiM samuppADio kaNho samuddharijjamANo ya navanIyamiva tAveNa vilijjae / tao kaNheNa bhaNiyaM - 'muMca muMca / mama suTTayaraM dukkhamuppajjai / tA gaccha tumaM bharahAvAsaM / tattha gaMtUNa gadAsaMkha-cakka-saMkhadhAriNaM pIyavAsaparihANaM garuladdhayaM mamaM, appANaM ca hala-musaladhAriNaM nIlavasaNaparihANaM tAlaciMdhaddhayaM savvaloe daMsesu' / tao baladeveNa 'taha'tti paDivannaM, AgaMtUNaM ca divvavimANaM kAUNa tattha dAmodara-baladevarUvaM viuvviUNa loyaMmi daMsei / visesao vairiyANa purao bhaNiyaM baladeveNa, jahA - 'savvattha devaharaesu ahaM rUvaM kareha / jao amhe ceva siTThisaMhArakAriNo devaloyAo samAgacchAmo puNo ya gacchAmo / nANApagArehiM kIlAmo / bAravaI amhehiM nimmiyA, pUNo ya amhehiM ceva uvasaMhariUNa samadde pakkhittA / tA amhe ettha kAraNapurisa'tti / tao loeNa sasaMbhaMteNa taha tti paDivannaM, kaiM(yaM) ca savvaM samAiTuM / tao pAraMparaeNa vAsudeva-baladevA loeNa payaTTAviyA paraM pasiddhimuvAgaya tti / baladevo vi taM savvaM karAvittA gao devaloyaM / tao ya cuo puNo vi maNusso vemANio maNusso ya hoUNiheva bharahakhette eyAe bhavissussappiNIe kaNhajIvatitthe sijjhissai' tti / ___ jarakumAro vi kaliMgarAyaduhiyAe jarAdevIe vasuddhayaM nAma puttaM jaNettA tasseva rajjaM dAUNa taMmi ceva'riTThanemiNo titthe pavvajjamabbhuvagao tti / / evaM ca parisamatte carie baladeva-vAsudevANaM harivaMso vi samatto bhaddesarasUriraio tti ||ch|| harivaMsubbhava-ariThThanemijiNa-bhaNissamANapAsajiNANaM ca vicAle bArasamo baMbhadattacakkavaTTi tti baMbhadattacakkavaTTikahA bhaNNai - sAgee nagare caMdavaDiMsao rAyA / tassa muNicaMdo nAma putto nivviNNakAmabhogo sAgaracaMdassa aMtie pavvaio / aNNayA uggaM pavvajjaM kareMto gurUhiM samaM desaMtaraM payaTTo / bhikkhaTThA gAmaM paviTTho sattheNa mukko / pacchA aDavIe pabbhaTTho / taM ca taNhA-chuhA-kilaMtaM pecchaMti cattAri govAladAragA / taM paDiyariya tatto taddesaNAe paDibuddhA, pavvajjaM ca paDivajjiya do dugaMchaM kAUNa devalogaM gayA / tao dasapure nayare saMDilassa mAhaNassa jai(ya)maIe dAsIe do vi jamalagA puttA jAyA / aikkaMtabAlabhAvA ya jovvaNaM pattA / aNNayA khettarakkhaNaTThA aDaviM gayA / tattha vaDapAyavassa heTThA rattiM pasuttA / vaDakoTarAo niggaMtUNa ego Dakko bhayaMgeNa / bIo vi sappovalaMbhaNimittaM bhamaMto teNevA'hiNA daTTho / tao akayapaDiyArA do
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ [371] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN vi mayA saMtA kAliMjare pavvae migIe jamalattaNeNa jAyA / puvvapIisaMbaMdhAo AsaNNaM caraMtA vAheNa egeNaM ceva sareNaM do vi viNivAiyA / tao mayA gaMgAtIre do vi haMsA egAe rAyahaMsIe gabbhaMmi uppaNNA / jAyA kAlakkameNa aikkaMtabAlabhAvA ya taheva samaM bhamaMtA egeNa macchabaMdheNa egAe pAsiyAe jhatti ghettuM khaMdharaM vAliUNa viNivAiyA / tao vANArasIe nayarIe mahAdhaNasamiddhassa mAyaMgassa bhUyadiNNanAmassa pANAhivaiNo puttattAe uvavaNNA taheva aIva pIisaMjuttA citta-saMbhUyanAmANo bhAyaro jAyA / ___ io ya taMmi visae vANArasIe nayarIe saMkho nAma rAyA, nammuI nAma se maMtI / tassa ya kaha vi tahAvihe khUNe jAe jaNapacchaNNaM mAraNaNimittaM bhUyadinno pANAhivaI ANatto rAiNA / teNA'vi so pacchanno bhaNio - 'rakkhAmi ahaM tumaM, jai bhUmiharaTThio mama putte pADhesi' / jIviyatthiNA paDivaNNaM tenn| tahA ya kuNaMtassa aikkaMto koi kAlo / aNNayA bhUyadiNNeNa kaha vi jANettA, jahA - 'mama pattI eeNa saha acchai'tti mAreumADhatto / paraM citta-saMbhUehiM uvayAri tti kAUNa nAsavio, gaMtuM hatthiNAure nayare saNaMkumArassa cakkavaTTiNo maMtI jAo / io ya tehiM citta-saMbhUyamAyaMgadAragehiM rUya-jovvaNa-lAyanna-naTTa-gIyAikalApagarisaM pattehiM sussaraveNa-vINAsaNAhaM gaMdhavvaM gAyaMtehiM sayalo vANArasIjaNo hayahiyao kao / aNNayA mayaNamahasave jAe pavattAsu nANAvihAsu logacaccarIsu naccaMtesu taruNa-taruNIgaNesu citta-saMbhUyAipANANaM vi caccarI niggyaa| tao tesiM sAisayaM gIyaM naTTaM ca soUNa pasUNa vi cittaharaM savvo nagarIloo visesao taruNIjaNo samIvaM gao / tao pauracAuvvejjaloeNaM IsAluyattAya(e) bha(rAiNo?) vinnaviyaM jahA - 'deva ! eehiM savvo logo viTTAlio'tti / nivArio tANaM nayarIpaveso / gao ko vi kAlo / __ aNNayA ya komuImahUsavaMmi loliMdayattaNao koUhalaparA vissAriUNa rAyasAsaNaM agaNiUNa niyabhUmigaM paviTThA nayariM / tao pecchaNayaM pecchamANANa rasavisesao siyAlANaM va aNNasiyAlasadaM souM bhaMjeUNa vayaNaM niggayaM geyaM / tao vatthAvaguMDiyamuhA gAiuM pavattA egaMmi dese / taM ca samAyaNNiUNa suisuhaM tANa geyaM, samaMtao pariyariyA savvalogeNaM, bhaNiyaM ca - 'keNa eyaM kinnarANukAriNA mahuragIeNaM amayaraseNeva savaNANa sokkhamuppAiyaM ?' / tao kaDDiUNa oDhaNAiM paloiyaM muhaM jAva te ceva ee mAyaMgakumArA / taA 'haNa haNe'tti bhaNaMtehiM pAyapahAra-caveDAIhiM hammamANA niggayA nayarIo / pattA bAhirujjANaM / tao vimaNa-dummaNA te ciMtiyaM(u) pavattA - 'dhiratthu amhANa rUva-jovvaNa-sohaggalAvanna-kalA-kosallAi-guNakalAvassa jeNa mAyaMgajAikalaMkametteNa savvo so dUsio / teNa logaparibhUyA jAya' tti guruM veraggaM gayA akahiUNa baMdhavANaM maraNakayanicchayA payaTTA dakkhiNadisAbhimuhaM / tao dUraM desaMtaraM gaehiM divo ego girivaro / taM ca AruhaMtehiM egaMmi silAtale mahAtavasosiyaMgo suhajjhANovagao palaMbiyapANI kAussaggeNa AyAvemANo diTTo ego mahAmuNI / taM pecchiya jAyaharisA gayA tassa samIvaM / tao bhatti-bahumANapuvvaM vaMdio / bhagavaMteNa vi jhANasamattIe dhammalAbhapuvvayaM - 'kao bhavaMto Agaya'tti saMbhAsiyA / tehiM ca kahiyavuttaMtehiM sAhio NiyayAbhippAo jahA - 'ettha girivare paDaNaM karissAmo' / tao maharisiNA bhaNiyA - 'na juttaM tumhArisANaM aNegasatthAvabohovaveyabuddhINaM pAgayajaNaceTThiyaM / tA kareha sArIra-mANasANeyadukkhabIyabhUya-kammavaNadahaNassahaM jiNiMdappaNIyaM sAhudhamma' / tao mahAvAhipIDiehiM va AurehiM suvejjassa va nissaMkiyaM paDicchiyaM tehiM tassa vayaNaM / teNa vi
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ [372] 'joga(gga)'tti kaliUNa dinnA tANa dikkhA / kAlakkameNa ya jAyA gIyatthA / tao cha?-'TThamAIyaM vivihaM tavaM kuNaMtA appANaM bhAvemANA gAmANugAmaM viharaMtA pattA hatthiNAraM / ThiyA bAhirujjANe / annayA mAsakhamaNapAraNae saMbhUyasAhU paviTTho nagaraM / gehANugehamAgamavihiNA bhamaMto rAyamaggAvaDio diTTho nammuimaMtiNA / paccabhiNNAo ya jahe' so so mAyaMgadArago' / 'raNNo annesiM ca jANAvissai'tti appabhaeNa niyapurise paTTaviUNa jaTThi-muTThi-lauDappahArehiM kayatthiUNa niddhADAvio / tao tassa niravarAhassa hammamANassa kovakarAliyassa teulesA tesiM haNaNanimittaM muhAo niggayA / tao kasiNabbhapaDalehiM va dhUmanivahehiM samaMtA aMdhayAriyaM nagaraM / tao bhaya-koUhalehiM AgayA nAgarayA vaMdiuM sapariyaNA pasAiuM payattA / saNaMkumAracakkI vi tappasAyaNatthaM Agao / na ya so pasIyai / io ya cittasAhU jaNavayAo suNiya bahaladhUmacchAiyaM ca gayaNaM daTThaNa tassa samIvamAgao / tao maharehiM uvasamappahANajiNiMdavayaNajaloghehiM vijjhAvio kohaggI / gao veraggaM pacchAyAvaM ca / tao niyattio tappaesAo / gayA tamujjANaM / ciMtiyaM cA'NehiM - 'kayasaMlehaNA amhe, tA juttamihi aNasaNaM kAuM' / taTThiyA aNasaNe / io ya saNaMkumAreNaM nAyAmaccavuttaMteNaM kovamuvAgaeNaM daDharajjubaddho neyAvio so tANa samIvaM / tehi vi aNukaMpAparehiM moyAvio nammuI / saNaMkumAro vi tesiM vaMdaNatthaM saMteuro gao tamujjANaM / vaMdiyA te bhatti-bahumANapuvvaM aMteurasahieNa / tao itthIrayaNassa sunaMdAe [pAe]su paDatIe sAisayaM alakappA(phA)samaNuhavaMteNaM kaI(yaM) saMbhUiNA cittasAhuvArijjaMteNA'vi niyANaM jahA - 'jai imassa tavassa atthi phalaM to jammaMtare cakkavaTTI hojjA'haM'ti / tao mariuM sohamme do vi devA jAyA / tao cittajIvo purimatAle ibbhaputto jAo tti / saMbhUyajIvo tao cuo saMto, kaMpillapure baMbho nAma rAyA, tassa culaNI devI, tIe coddasamahAsumiNasUio jAo sattavarisasayAU putto / kayaM ca se nAma baMbhadatto tti / tassa ya baMbhadattapiuNo baMbharAiNo uttamavaMsasaMbhUyA mahArAyANo cattAri mittA Asi / taM jahA - kAsIvisayAhivo kaDao 1, gayauravaI kaNerudatto 2, kosalavisayAhivaI dIho 3, caMpAhivaI ya culaNIbhAyA pupphacUlo 4 tti / te ya accaMtaneheNaM paropparaM virahamaNicchaMtA samuiyA ceva saMvaccharamekkekkaM parivADIe vivihakIlA[vilA]sehiM sarajje suhaMsuheNa ciTThati / / __ annayA ya samuiyA ceva baMbhasamIvamAgayA / ciTuMtANa ya tANaM maraNapajjavasANayAe jIvaloyassa maMta-taMtosahAINaM asajjho baMbharAyassa uppaNNo sire rogo / teNa vAharAviyA kaDagAiNo mittA / tANa ucchaMge mukko baMbhadatto, vuttA ya te, jahA - 'tumhehiM esa rajjaM karAveyavvo' / evaM ca rajjaciMtaM kAUNa kaalgo| kayaM se vayaMsehiM peyakiccAIyaM / tao kaDayAIhiM bhaNiyaM - 'jAva esa kumAro rajjadhuravahaNajoggo hoi tAva amhehiM eyaM rajjaM pAleyavvaM' [ti] maMtiUNa savvasammaeNa dIhaM Thaviya gayA sarajjesu / samAgaesu ya tesu dIho parivAlei sayalasAmaggiyaM rajjaM / paloei bhaMDAraM / pavisai aMteuraM / maMtehiM(i) samaM culaNIe / tao dunnivAriyAe iMdiyANaM, agaNiUNa baMbhamittattaNaM, avamaNNiUNa vayaNIyaM saMpalaggo saha culaNIe / evaM pavaTTamANavisayasuharasANaM gacchaMti diNA /
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ [373] ANNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN tao baMbharAiNo bIyahiyayabhUeNa varadhaNu(dhaNu NAmeNa maMtiNA avitahaM tu(su)NiyaM / tao'NeNa [ciMtiyaM] jahA - 'jo evaMvihaM pi akajjamAyarai so kiM baMbhadattakumArassa udayaM icchihi'tti ciMtiUNa dhaNuNA niyaputto egate bhaNio jahA - 'putta ! eyassa mAyA duccAriNI jAyA / tA dIhasaMtiyaM rahasi jANAvehi duccariyavaiyaraM kumArassa' / tahA kaha(yaM) teNa / tao kumAro mAuduccariyaM maNasA asahamANo tIe jANAvaNAnimittaM kAga-koilAsaMgahaNaM ghettUNa aMteuramajjheNaM gacchaMto 'anno vi jo evaM karissai tassA'haM niggaraM kAhAmi'tti bhaNai / tao aNNadiyahe jaccahatthiNIe saha ahamahatthi ghettUNa thevaa''go| tao dIheNa evaM muNiya bhaNiyA culaNI - 'ahaM kAgo, tuma koilA' / tIe bhaNiyaM - 'bAlo kumaaro| jaM vA taM vA palavai' / tao teNa vuttaM - 'na eyaM annahA / tA mArijjau kumAro raivigghakaro / mi(ma)maMmi sAhINe aNNe tuha suyA bhavissaMti' / tao raime(mo)haparavvasAe erisaMpi maNasA vi aciMtaNIyaM paDissuyamimIe / bhaNiyaM ca tIe - 'kaha vi teNa uvAeNa mArijjai jahA jaNAvavAo rakkhijjai' / teNa vuttaM - 'thevamimaM kajjaM / kumArassa vivAhaM karemo / tahA aNegakhaMbhapaiTriyaM gaDhaniggamapavesaM karemo jauharaM / tao vivAhANaMtaraM suhapasuttassa aggidANeNa alakkhiyaM kajjaM karessAmo'tti maMtiUNa puvvuttapupphacUlarAiNo dhUyA variyA / pAraddhA e(ya) vivAhanimittaM sayalasAmaggI / io ya dhaNa(Nu)maMtiNA baMbhadattakajjAvahieNa viNNatto dIharAyA, jahA - 'esa mama putto varadhaNU rajjadhurAciMtaNasamattho [maMtittaNaM] vahai, alaM(ha) puNa paralogahiyaM karemi' / tao teNa kaiyaveNa bhaNio - 'alaM aNNattha pauttheNaM / ihaTThio ceva dANAiNo(NA) dhammaM karehi' / taM ca paDivajjiUNa dhaNuNA gaMgAtIre maMDavesu mahaI pavA kAriyA / tattha paMthaga-parivvAyagAINaM pagAmaM aNNadANaM dijjiuM pvtto| dANamANovayAragahiehi ya paccaiyapurisehiM dugAuyapamANA suraMgA khaNAviyA jAva jauharaM patta tti / tahA 'imehiM baMbhasAmimahaM pecchAmi'tti miseNa dIhaM maggAvittA dhaNuNA baMdhAviyA purao do jaccA baMbharAyaturaMgamA / kahiUNa ya savvaM pi varadhaNussa rahassaM sayamuvaviTTho suraMgAbAranimmiyaMmi maMDave samAhIe / io ya sA vaha vivihanevattha-pariyaNaparivuDA saMpattA puravaraM / pavesiyA mahAvibhUIe jAva vattaM pANiggahaNaM / tayaNaMtaraM ca visajjiUNaM jaNasamUhaM pavesio kumAro saha vahUe jauharaM / tao tattha vahUsahiyassa AsaNovaviTThassa varadhaNusahAyassa visajjiyAsesapariyaNassa gayaM jAmiNIjAmadugaM / tao samaMtA palIviyaM vAsabhavaNaM / ucchalio hAhAravo / tao 'sA rAyadhUyA mama tAeNa pacchaNNaM nivArAviyA / esA kAi aNNA / tA imAe paDibaMdhaM mottUNa etthappaese paNhipahAraM deha, jeNa niggacchAmo' / teNa tahA kayaM / tao bhettUNa taM suraMgAe niggaMtUNa duvAradesaM gayA / io ya dhaNumaMtiNA puvvameva paccaiyapurisA suraMgAdevAradese turaMgamajuyalArUDhA dhariyA / tehiM varadhaNussa saMkeo milio / Asesu AroviyA gayA / tao te payaTTA gaMtuM / gayA pannAsajoyaNamettaM bhUmibhAgaM / dIharaddhANakheeNa ya nivaDiyA turaMgA / pAehiM ceva gaMtuM payaTTA / pattA koTThi(TThagA)hihANaM gAmaM / tao kumAreNa varadhaNU bhaNio, jahA - 'maM chuhA bAhai, daDhaM parissaMtA amhe' / taM tattha so ThaveUNa paviTTho gAmaM / pahAviyaM ghettUNA''gao / muMDAviyaM kumArassa sIsaM / parihAvio kAsAe vatthe /
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 374 ] cauraMgulappamANa- paDabaMdheNa sirivacchAlaMkiyaM chAiyaM vacchatthalaM / varadhaNuNA vi kao vesaparAvatto / paviTThA gAmabbhaMtaraM / tAvaya ekkadiyavaramaMdirAo niggaMtUNa dAsaceDeNa bhaNiyA 'eha, bhuMjaha', tao gaMtuM tattha gauraveNa bhuttaM tehiM / tadavasANe ya pavaramahilegA AgaMtUNa kumAruttimaMge akkhae khivaMtI bhaNai 'eso kumAro imIe baMdhumaIkaNNagAe varo hou' / tao soumeyaM varadhaNU bhaNai - 'kimeyassa tukkha (ccha) baDugassa kAraNe appANaM kheeha ?' tao gharasAmieNa bhaNiyaM 'sAmi ! summau ! puvvaM NemittieNa sAhiyaM amha imAe bAliyAe jo paTTocchAiyavaccho samitto bhuMjihI bhoyaNaM so bhattA hohI' / evaM ca bhaNiUNa taMmi ceva diyahe karAvio tIe pANiggahaNaM kumAro / jahA 1 - -- -- bIyadiNe bhaNio kumAro varadhaNuNA 'dUraM gaMtavvaM' / tao baMdhumaIe sabbhAvaM kahiya niggayA / gacchaMtA ya miliyA kappaDiyANaM / tesiM ca majjhe ego nemittio milio / tao savvesi pi maggaM vahittA rattIe egAe devakuDIe saMThiyANa sivA vAsai / tao tIe saddaM soUNa kumAreNa pucchio so nemittio - 'bho ! kimesA bhaNai ?' teNa bhaNiyaM 'eyamesA bhai imaMmi naItitthaMmi pUrANIyamaDahakaDevarassa kaDIe baddhaM suvaNNaTaMkANa sayamegaM ciTThai / taM ca kumAra ! tumamAgaMtu geNhAhi / jeNa tujjha suvaNNasayaM TaMkANa mama maDayakaDevaraM hoi / hiraNNamuddiyaM puNa nA'hamimaM ghettuM sakkuNomi / tao soumimaM kumAro koDDuo te vaMceUNa egAgI gao taM paesaM / tao taheva daTTu TaMke ghettUNA''gao / puNo sivAe vAsaMtIe nemittiyaM pucchai 'kiM bhaddesA saMpayaM bhaNai ?' teNa bhaNiyaM 'capphaliyA raMDA lagalagai' / kumAro 'kahaM viya ?' teNa bhaNiyaM 'jeNesA saMpayamevaM vAsai kumAra ! tuha TaMkA jAyA, majjha bhaNai puNa maDayaM' / tao kumAro Thio tusiNIe / lakkhiyaM ca varadhaNuNA 'nUNamANIyA kumAreNa TaMkA / paraM parikkhAmi kimeso sasatto ? kiM vA kiviNo ?' tao paccUse varadhaNU bhaNai - 'kumAra ! vaccaha tubbhe / ahaM puNa suTTu sUleNa pIDio na sakuNomi payaM pi gaMtuM' / kumAreNa bhaNiyaM 'mitta ! na juttamimaM jaM tumaM mottumahaM gacchAmi / kiM tu mA koi ettha acchaMte dIhattaNao pariyANissai / teNa vaccAmo' / tao nIo varadhaNU kumAreNegassa kulaputtagassa gharaM / samappio ya sarIrakAraNaM saccavettA / taM ca TaMkasayaM patthAinimittaM tasseva samappiyaM / tao sasatto tti nAUNa varadhaNU bhaNai 'kumAra ! maNAgamatthi viseso / miliyA ceva gacchAmo 'tti niggayA / - -- - -- gacchaMtA pattA dUraM gAmaMtaraM / tattha salilatthI varadhaNU paviTTho lahumAgaMtUNa bhaNai, jahA 'dIharAiNA baMbhadattassa suraMgAe niggayassa savvao paMthA baMdhAviya tti jaNavAo jAo' / tao payaTTAvio ummaggeNaM / pattA mahADaviM / tao kumAraM tisAbhibhUyaM vaDassa heTThA ThaviDaM gao varadhaNU jalaTThA / tAva ya diNAvasANe diTTho varadhaNU jamadaMDehiM viva dIhaniuttanarehiM / hammamANeNa ya teNa dUraTThieNeva sannAe kayAe palANo bNbhdtto| paDio ya peccha tAvasamekkaM / daMsaNametteNeva tassa jAyA jIviyAsA / pucchio ya so 'bhayavaM ! kattha tumhA''samo ?' teNa vi kahiyaM (uM) nIo kulavaisamIvaM / paNamio kulavaI / bhaNio ya teNa 'vaccha ! kahiM te AgamaNaM ? bahupaccavAyamaraNaM (NNaM)' / tao teNa savvamavitahaM sAhiyaM / tao so bhaNio kulavaiNA jahA ''haM tuha jaNayassa baMbhassa cullatAo / tA niyaM ceva -
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ [375] AsamapayaM tumha / jahAsuhaM ciTTha' / evaM ca nAUNa tassa cittAbhippAyaM acchiuM payatto / tAva ya samAgao jalayakAlo / tammi ya so ajjaeNa sayalAo dhaNuvveyAiAo mahatthavijjAo guNAvio / aNNayA sarayasamayaMmi phala-kaMda-mUla-kusuma-samihANa nimittaM rannaparisare gacchaMtesu tAvasakumAresu so vi koUhaleNa nirubbhaMto [vi] kulavaiNA gao rannaM / tattha ya sarasaphala-kusumasamiddhAiM vaNAI paloyaMteNa diTTho kumAreNa karI / kao ya taM pai galagajjiyaravo / tao aNumaggeNa calio karI tayabhimuhaM / tao teNa tassa purao viMTalIkAUNa pakkhittamuttarIyaM / teNa vi takkhaNaM ceva suMDAe gahiya khittaM gayaNe / jAva ya kohaMdho jAo tAva teNa chaliUNa dakkhattaNao gahio / tao nANAvihakIlAe parissama neUNa mukko karI / tao payaTTo gaMtuM paDipaheNaM, mUDhapuvvAvaradisAbhAgo io tao paribhamaMto pecchai girinaitaDasaNNiviTTha purANapaDiyabhavaNakhaMDabhittimittovalakkhijjamANaM jiNNapuravaraM / tadaMsaNaMmi ya jAyakoUhalo disi disi nihittadiTThI paloiMto pecchai pAsaparimukkakheDayakhaggamekkaM viyaDavaMsakuDaMgaM / taM ca ghettUNa kougeNa khaggaM teNa parikkhaNatthaM taMmi vaMsakuDaMge [pahariyaM] / ekkappahAreNeva nivaDiyA vNsmutttthii| vaMsaMtarAlaTThiyaM ca nivaDiyaM daraphuraMtoTThauDaM ekkaM maNoharAyAraM sirakamalaM / daTuM ca teNa sasaMbhaMteNa 'hA dhiratthu me vavisa(vavasi)yaMte(ti) nidiyamappaNo bAhubalaM / tao pacchAyAvaparaddheNa paloeMteNa diTuM uvari pabaddhacalaNaM dhUmapANalAlasaM kabaMdhasamahiyaM / se addhiI jAyA / puNo vi paloeMteNa diTuM ca pavaramujjANaM / tattha ya samaMtao asogapAyavaparikkhittaM sattabhUmiyaM pAsAyabhavaNaM / daTThaNa ya tassa caDio kameNa sattamabhUmigAe / diTThA ya tattha viyasiyakuvalayadalacchI vijjAharasuMdarIgavvaparigaliyavijjA ekkA pavaramahilA / pucchiyA ya teNaM - 'suMdari ! kA'si tumaM ?' tao sA sajjhasaparavvasA jaMpiuM pavattA jahA - 'mahAbhAga ! mahaMto mama vaIyaro / tA tumaM ceva sAhasu - ko tumaM ? kahiM vA payaTTo ?' tao soUNa tIse koilAlAvamahuraM vayaNaviNNAsaM samAvajjiyamANaseNa avitahaM bhaNiyaM teNa - 'suMdari ! ahaM paMcAlAhivaiNo baMbharAiNo taNao baMbhadatto nAma' / tao tavvayaNANaMtarameva ANaMdabAhaparipuNNanayaNA sahasa cciya abbhuTThiyA harisupphullanayaNA paDiyA tassa calaNesu roviuM pavittA / tao kAruNNagahiyahiyaeNa samunnAmiya vayaNaM 'mA ruvva'tti bhayaMteNa saMThaviyA pucchiyA ya - 'suMdari ! kA'si tumaM ?' tao phusiyanayaNA bhaNiuM payattA - 'kumAra ! ahaM tuha mAulayassa puSphacUlarAiNo dhUyA [pupphavaI NAma] tumha ceva dinnA vivAhadiyahaM paDikkhamANI niyagharujjANadIhiyApuliNe kIlaMtI duTThavijjAhareNihA''NIyA / jAva ya ahaM baMdhuvirahaggisaMpalittA ciTThAmi tAva tumaM aciMtiyacArubuddhisamo samAgao / tA jAyA me jIviyAsA / tumaM diTTho' / tao teNa vuttA - 'kahiM puNa so mahAsattU, jeNa se parikkhemi balavisesaM ?' tIe bhaNiyaM - 'sAmi ! diNNA me teNa paDhiyasiddhA saMkarI nAma vijjA / bhaNiyaM ca - "tuheNa(sA) sumariyamettA sahidAsAiparivArarUvA hoUNA''esaM kAhI, paccaNIyaM ca tubbhaMtiyametaM nivArihI na uNa tuha niellayaM / pucchaMtassa ya se tumaM ceva saMkarIpahAveNaM maha viceTThiyaM sAhissasi"tti sumariyA ya sA sAmi ! mae / tA sAhemi, summau - naTummatto NAmesa vijjAharo jeNA''NIyA ahaM / na ya so maha punnAhiyAe tehiM(teyaM) sahiuM sakkai tti mottuM maM vijjAnimmiyammI(mmi)siya-rattapaDAyAbhUsiyAe pAyA(sA)e, pesiuM maha vaiyarajANAvaNatthaM niyabhagiNINamaMtie jANAvaNiM nAma vijjaM sayaM gao vaMsakuDaMgamajjhe mahApahAvavijjA
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 376 ] sAhaNatthaM / taM ca sAhittA niggao so mahApahAvo hohi tti maM pariNissai / ajjaM ca kira se vijjAsiddhI bhavissai' / 'kassa tao eyaM soUNa baMbhadatteNa pupphavaIe siTTho taNNihaNaNavaiyaro / saharisaM ca bhaNiyaM tIe 'ajjautta ! suMdaraM kayaM jaM so durappA nihao' / tao sA teNa gaMdhavvavihANeNa vivAhiyA Thio ya kaMci kAlaM tIe samaM / khaNaMtareNa ya nisuo teNa divvavilayANaM AlAvo / pucchiyA ya sA teNa esa saddo ?' tIe vRttaM 'ajjautta ! eyAo tassa tuha vairiNo naTTummattiyassa bhagiNIo khaMDavisAhanAmAo vijjAharakumArIo taNimittaM vivAhovagaraNaM ghettumAgayAo / tA tubbhe tAva avakkamaha lahuM jAva eyAsiM bhAvovakkamaM karemi / jai tumhovari rAo bhavissara eyAsiM to'haM pAsA ovari rattaM paDAgaM cAlissAmi, aNNahA sukkilaM / - - - tao avakkaMto / thevavelAe ya dhavalaM paDAgaM tIe cAliuM (yaM) daddhuM saNiyamavakkaMto tppesaao| patto girivaraniuMjamajjhami / diTThe ca mahAsaravaraM / majjiuM jahAvihiM taMmi uttiNo uttara- pacchimatIreNa / diTThA ya tattha ekkA varakaNNagA / ciMtiyaM ca'NeNa 'aho ! me punnapariNaI jeNesA diTThigoyaraM gayA' / sA vi siNehanibbharaM taM paloiMtI ceva patthiyA tappaesAo jAva thevavelAe tIe ceva pesiyaceDIe samappittA vatthajuvalayaM puppha- taMbolAiyaM ca bhaNiyaM 'jA sA tae diTThA mahasaratIre, tIe pesiyamimaM, vuttA ya ahaM "halA vaNalaie ! eyaM mahANubhAvaM amhaM tAyamaMtiNo maMdire neUNa sarIraTThi karAvehi" / tA eha tubbhe' / tao kumAro pasAhiyAlaMkio gao nAgadevAmaccamaMdiraM / vutto ya tIe - 'esa tumha sAmiNo sirikaMtAdhUyAe pesio, tA sAyaraM daTThavvo' / maMtiNo taheva kayaM / bIyadiNe nIo rAyasamIvaM / teNa abbhuTTheUNa dhure diNNamAsaNaM, pucchio ya vRttaMtaM / bhuttuttarakAle ya 'amhArisehiM tumhaM na annaM visiTTaM kiMci kAuM tIraitti sAhiUNa sAyaraM diNNA sirikaMtA kaNNayA / pahANadiNe vitto vivAho / aNNA kumAreNa pucchiyA piyA 'kimatthaM majjha taM egAgiNo dinnA ?' tIe vuttaM 'ajjautta! esa amhaM tAo baliyadAiyapillio imaM visamaM palliM samassio / ettha ya nagara - gAmAINi haMtUNa dugge pavisai / sirimaI ya tAyassa pattI / tIe cauNhaM puttANaM uvariM ahaM jAyA / vallahA a piuNo / jovvaNatthA ya vuttA ahaM raNNA " putti ! savve viruddhA mama rAiNo / tA ihaTTiyAe ceva jo te maNoramo varo so kaheyavvo" / tao ahaM pallIo niggaMtuM purise paloemi jAva tumaM diTTho punnehiM, esa paramattho' / tao sirikaMtAe samaM visayasuhaM mANeMtassa [tassa ] gacchaMti diNA / -- -- - aNNayA so pallinAho niyabalasameo gao visayaM haMtumAraddho / [ kumAro] vi teNa samaM gao / tAva yadiTTho teNa taggAmabAhirAsanne kamalasaraMmi sahasa cciya varadhaNU / so vi taM paccaru (hi) nANiUNa asaMbhAvaNIyadaMsaNaM roviDaM payatto saMThavio ya teNa / tao suhanisanneNa pucchio varadhaNuNA kumAro 'mama parokkhe kiM tae aNubhUyaM ?' kumAreNA'vi savvaM siTTaM / tao teNa pucchio varadhaNU bhaNai 'kumAra! suvvau / tayA'haM naggohaheTThA | tumaM ThaviUNa jalaTThA gao / tao diTTha mae mahAsaraM / taMmi ya puDa ghettUNa jalaM jAva tuha samIvaM payaTTo tAva sahasa cciya sannaddhabaddhakavaehiM tADio bhaDehiM 're re varadhaNU ! kahiM baMbhadatto 'tti bhaNatehiM / mae bhaNiyaM 'na yANAmi' / tao tehiM daDhayaraM tADijjamANeNa bhaNiyaM mae, jahA 'vakkhe (ggheNa bhakkhio' / tehiM vRttaM 'daMsehi taM desaM' / tao mAyA - kavaDeNa
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ [377] io tao bhamaMto gao tuhAsannappaesaM 'palAyasu'tti kayA tuha saNNA / mayA vi parivvAyageNegeNa puvvadinnA muhe kayA guliyA / tappabhAvuppaNNaniraMtarAisAravegeNa ya jAo'haM mayappAo / tao maM mottuM gayA te / cireNa ya kaDDiyA muhAo mayA guDiyA / tao tumaM gavesiuM patto, na ya diTTho / gao egaM gAmaM / tattha diTTho ego parivvAyago / teNa vuttaM - "tuha tAyassa ahaM mitto vasubhAgo nAma" / vuttaM ca teNa jahA - "dhaNU palAo, mAyA ya te mAyaMgapADae pakkhittA dIheNa" / tao eyaM soUNa mahAdukkheNa ahaM gahio / gao kaMpillapuraM kAvAliyavesaM kAUNa vaMciuM ca mAyaMgamayaharaM avahariyA maayaa| tao egami gAme piumittassa devasammabaMbhaNassa ghare mottUNa mAyaraM, tumaM [gave]saMto ihA''gao'tti / evaM ca suhadukkhaM maMteMtA jAva acchaMti tAva ekko puriso Agao / teNa vuttaM, jahA - 'mahAbhAgA ! hiMci hiMDiyavvaM / tubbhamaNNesaNatthaM dIhaniuttA narA ihA''gayA' / tao do vi lahaM vaNagahaNAo niggaMtuM bhamaMtA gayA kosaMbiM / tattha ya nagarIbAhirujjANaMmi dilR doNhaM seTThisuyANaM sAgaradatta-buddhilanAmANaM paNIkAUNa sayasahassaM saMpalaggaM ku[kku]DaruNNaM(raNaM) / hao sAgaradatta[kukku] DeNaM buddhilakukkuDo / puNo buddhilakukkuDeNaM hao sAgaradattakukkuDo / tao bhaggo sAgaradattakukkuDo buddhilakukkuDassa sammuhaM kIramANo vi nA'hilasai jujjhiuM ti hAriyaM sAgaradatteNa lakkhaM / etthaMtaraMmi ya varadhaNuNA bhaNiyA sAgaradatta-buddhilA - 'bho ! kimesa sujAI vi bhaggo kukkuDo bIyakukkuDAo / tA pecchAmi jai na kuppaha tubbhe' / sAgaradatto bhaNai - 'bho mahAbhAya ! peccha pecch| jao natthettha koi mama davvalobho, kiMtu abhimANasiddhIe paoyaNaM' / tao paloio varadhaNuNA buddhilakukkuDo / diTThAo ya taccalaNe nibaddhAo suTTha laNhAo lohamayasUio / lakkhio ya so joyaMto buddhileNa / tao samIvamAgaMtuM 'jai na jaMpasi sUIvaiyaraM tA dAhaM tuhaddhalakkhaM'ti nihuyaM sAhiyaM vrdhnnunno| teNA'vi 'bho ! nirUviyaM mae, paraM na kiMci dIsai'tti jaMpateNeva jahA buddhilo na lakkhai tahA kahaM vi loyaNaMgulisaMcArappaogao jANAvio sAgaradatto / teNA'vi kaDDiUNA'lakkhaM piva sUIo bheDio niykukkuddo| teNa ya parAjio bIyakukkuDo tti hAriyaM buddhileNa vi lakkhaM / tao jAyA doNha vi saribharI / parituTTho ya sAgaradatto paphullavayaNo 'ajjauttA ! gihaM gammautti vottumAroviUNa rahe do vi gao niyagehaM / kaociya[kAyavvo] niccaM pecchai pIIe / taNNehanijaMtiyANa ya tesiM tattheva ThiyANamannayaradiNe Agao ego dAsaceDo / saddiuM cA'NeNa varadhaNU nIo egate / tao sUIvaiyarAjapaNe jaM te sukkhiyamAsi buddhileNa'ddhalakkhaM taNNimittameso pesio cAlIsasAhasso hAro'tti vottuM samappiuM ca hArakaraMDiyaM gao dAsaceDo / varadhaNU vi taM ghettUNA''gao baMbhadattaMtiyaM / sAhiyasarUvo ya darisei se / karaMDiyAo kaDDittu hAraM paloyaMteNa ya kumAreNa taddesamAlaMbio diTTho baMbhadattanAmaMkio leho / pucchiyaM ca - 'vayaMsa ! kasseso leho ?' varadhaNU bhaNai - 'ko jANai, bahave baMbhadattanAmagA purisA saMti / kimettha cojjaM?' tao avaherIpare kumAre varadhaNuNA vihADio leho / diTThA ya tammajhaMmi imA gAhA - pecchijjai jai vi jae, jaNANa saMjoyajaNiyajatteNaM / taha vi tumaM ciya dhaNiyaM, rayaNavaDa ! maNai mANeuM //
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ [378] ciMtetassa ya 'kahamavagacchissamimIe bhAvatthaM ?'ti varadhaNuNo bIyadiNe AgayA egA pavvAiyA / sA ya pakkhiviUNa'kkhakusumANi kumAruttimaMge 'puttaya ! vAsasahassAU bhavasu'tti bhaNaMtI varadhaNumegaMte nei, maMtiUNa ya teNa samaM kiMpi paDigayA / tao pucchio kumAreNa varadhaNU - 'kimesA jaMpai ?' so bhaNai - 'eyAe imaM saMlattaM - "jo so tumhANaM buddhileNa karaMDaMmi hAro pesio, teNa samaM leho samAgao tassa paDilehaM samappeha' / mayA bhaNiyaM - "eso baMbhadattarAyanAmaMkio dIsai, tA sAhaha - ko eso baMbhadatto ?" tIe bhaNiyaM - "summau / kiM tu na tae kassai sAhiyavvaM / atthi iheva nayarIe seTThidhUyA rayaNavaI nAma kaNNagA / sA ya bAlabhAvAo ceva aIva mama nehANurattA jovvaNamaNuppattA / diTThA ya mae aNNadiNaMmi sA kiM pi jhAyamANI / tao gayA'haM tIe samIvaM / bhaNiyA ya mae - "putti ! rayaNamai ! kiM ciMtesi ?" pariyaNeNa bhaNiyaM - "bahUhi(Ni) divasANi evameIe dummaNAe" / tao puNo puNo pacchiyA vi mae jAva na kipi sAhai tAva bhaNiyaM tassahIe piyaMgalaiyAe - "bhayavai ! esA lajjaMtI na kiMpi tujjha sAhiuM sakkai / tA ahaM kahemi / io gayaMmi kaMmivi diNe koDDatthamujjANagayAe bhAugassa buddhilaseTThiNo lakkhapaNeNaM kukkuDe jujjhAveMtassa kaha vi tappaesAgao diTTho apuvvo ko vi varakumAro / taM ca daTTaNesA erisI jAyA" / taM ca mae soUNa lakkhio tIe mayaNaviyAro / bhaNiyA ya sasiNe - "putti ! sAhasu sabbhAvaM" / tao kaha kaha vi sabbhAvamuvagayA bhaNai - "bhayavai ! tumaM mama jnnnnii| tA natthi kiMpi tumha na kahaNIyaM / eyAe piyaMgulaiyAe jo kahio so baMbhadattakumAro jai me paI na hoi tA nUNaM marAmi" / tao eyamAyaNNiUNa bhaNiyA sA mae - "vacchi ! dhIrA hohi / tahA karissaM jahA tuha samIhiyaM saMpajjissai" / tao sA kiMci satthA jAyA / kalladiNaMmi ya hiyayAsAsaNatthaM bhaNiyA mae - "vacche ! diTTho so mae baMbhadattakumAro" / tIe vi soumeyaM samUsasiyahiyayAe bhaNiyaM - "bhayavai ! tumha pasAeNa savvaM suMdaraM bhavissai / kiMtu tassa vissAsaNimittaM buddhilavavaeseNemaM hArarayaNaM karaMDae pakkhiviUNa pese(sijja)i baMbhayattanAmaMkiyaM cemaM lehaM" / niroviyaM ca taM tahA kallaM mae / tA mahAbhAga ! tuheso kahio lehavaiyaro / saMpayaM paDilehaM dehi" / mae vi samappio tIe imo paDileho - baMbhayatto vi guruguNa-varadhaNukalio tti mANiuM maNai / rayaNavaiM; rayaNavaI, caMdotthiyacaMdiNIjoggA // ' souM cemaM varadhaNusAhiyamadiTThAe vi rayaNavaIe jAo kumAro tammaNo / taiMsaNasamAgamovAyamaNNesamANassa gayANi kaivayadiNANi / aNNaMmi ya diNe samAgao bAhirAo varadhaNU saMbhaMto bhaNiuM payatto jahA - 'kumAra ! iha nayarisAmiNo kosalAhiveNa amhANa gavesaNaNimittaM pesiyA paccai[ya]parisA / pAraddho ya nayarasAmiNA uvakkamo tti summai bahuso ghuNAhuNI' / tao nAumeyaM vaiyaraM sAgaradatteNa goviyA do vi bhUmiharae / samAgayA rayaNI / bhaNio kumAreNa sAgaradatto - 'tahA kuNasu jahA amhe avakkamAmo' / eyaM ca AyaNNiUNa rahArovie kAUNa niggao sAgaradatto / gayA thevaM bhUmibhAgaM / tao aNicchamANaM pi kaha kaha vi niyattiUNa sAgaradattaM payaTTA kumAra-varadhaNU / gacchaMtehiM ya nayarIe bAhiM jakkhAyayaNujjANapAyavaMtarAlaparisaMThiyA paharaNasamanniyarahavarasamIvatthA
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ [379] diTThA ekkA pavaramahilA / tao tIe sAyaramabbhuTThiUNa bhaNiyaM - 'kimettiyAo velAo tumhe samAgayA?' taM ca souM kumAro bhaNai - 'bhadde ! ke amhe ?' tIe bhaNiyaM - 'sAmi ! tumhe baMbhadatta-varadhaNuNo' / kumAro bhaNai - 'kahameyamavagayaM ?' tIe bhaNiyaM - 'summau / iheva nayarIe dhaNapavaro nAma seTThI / tassa dhaNasaMcayA nAma bhajjA / tIe ahamaTThaNDaM puttANamuvari dhIyA jAyA / aikkaMtabAlabhAvAe ya majhaM na ruccai koi puriso / tao jakkhamimamArAhiumADhattA / jakkheNA'vi maha bhattitutRRNa paccakkheNa houM bhaNiyA jahA - 'vacche ! tuha bhavissacakkavaTTI baMbhadattakumAro paI bhavissai' / mae bhaNiyaM - "kahaM mayA so nAyavvo?" jakkheNa bhaNiyaM - "payaTTe buddhila-sAgaradattANaM kukkuDajujjhe jo diTTho tuhA''NaMdaM sa(ja?)NehI so nAyavvo baMbhadatto'"tti / sAhiyaM ca me teNa jaM kiMpi kukkuDajujjhakAlAo varadhaNusahAyassa sAmi ! tuheha vittaM jaM ca jahA mae hArapesaNAi kiccamevamAyariyaM [taM tu tubbhe jANeha cciya] 'tti / souM cemaM sANurAgo kumAro samArUDho tIe saha rahavaraM / pucchiyA ya sA - 'kaohuttaM gaMtavvaM ?' rayaNavaIe bhaNiyaM - 'atthi magahApuraMmi maha piuNo kaNiTThabhAyA dhaNasatthavAho nAma seTThI / so ya muNiyavaiyaro tumhamahaM ca samAgamaNaM suMdaraM maNNissai / tA tAva tattha gamaNaM kIrau / taduttarakAlaM jahicchA tumhANaM' / tao rayaNavaIvayaNeNa payaTTo tadabhimuho kumAro / kao ya varadhaNU sArahI / gAmANugAmaM ca gacchamANaM(NA) niggayA kosaMbijaNavayAo / pattA girigahaNamegaM / tattha ya kaMTha(Ta)ya-sukaMTayAhihANA duve coraseNAvaiNo / te ya daTThaNa pahANarahaM vibhUsiyamitthIrayaNaM ca appaparivArattaNao saNNajjhiUNa payattA pahariThaM / kamAreNA'vi vivihabhaMgehiM paharaMteNa jittA te palANA disodisiM / tao paNo vi rahavarArUDho calio kamAro / bhaNio varadhaNaNA - 'kamAra ! daDhaM parissaMtA tubbhe / tA muhuttamettaM niddA tu(su)hamettheva rahe seveha' / tao rayaNavaIe saha sutto kumAro jAva'cchai tAva girinaimegaM pAviUNa thakkA turaMgamA / tao kaha vi paDibuddho kumAro uDhio viyaMbhamANo / paloiyAI pAsAiM / na diTTho varadhaNU / 'pANiyaNimittamoiNNo bhavissai'tti kaliUNa saddio sasaMbhamaM / paDivayaNamalabhamANeNa ya parAmusiyaM rahadhuraggaM / diTuM ca taM bahalalohiyAliddhaM / tao 'vAvAio varadhaNu'tti kaliUNa 'hA hao'mhi'tti bhaNamANo nivaDio rahucchaMge / puNo vi laddhaceyaNo 'hA bhAi ! varadhaNu !'tti bhaNamANo palAve kAumADhatto kaha kaha vi saMThavio rayaNavaIe / taM bhaNai jahA - 'suMdari ! na najjai phuDaM kiM varadhaNU mao kiM vA jIvai ? tA ahaM tadaNNesaNatthaM pacchao vaccAmi' / tIe bhaNiyaM - 'ajjautta ! na esa avasaro pacchA valiyavvassa / kuo ? jeNAhamegAgiNI / ghorasAvayAIhiM ya bhImamimamaraNNaM / annaM ca, iha niyaDavattiNA vasimeNa bhaviyavvaM / jeNa parimaliyA kusa-kaMTayA dIsaMti' / tao taheva paDivajjiUNa tIe saha payaTTo magahAvisayAbhimuhaM kumAro / patto ya tavvisayaMvi(mi) ThiyaM ekkaM gAmaM / tattha ya pavisamANo gAmasahAmajjhaThieNaM diTTho gAmaThakkureNa / daMsaNANaMtarameva 'na esa sAmanno'tti kaliUNa sovayArakayapaDivattiNA pUiuM nIo niyagharAbhimuhaM / vidiNNo AvAso / suhanisaNNo ya bhaNio teNa kumAro jahA - 'ho mahAbhAya ! gADhamuvviggo viya lakkhijjasi' / kumAreNa bhaNiyaM - 'majjha bhAyA corehiM saha bhaMDaNaMmi na najjae kimavatyaMtaraM patto / tA mae tayannesaNanimittaM tattha gaMtavvaM' / teNa bhaNiyaM - 'alaM kheeNa / jai ihA'DavIe bhavissai to labhissAmo'tti bhaNiUNa pesiyA niyypurisaa| gayaputtA(puNarA)gaehiM siTuM tehiM jahA - 'na amhehiM koi kahiM vi saccio / kevalaM pahAranivaDio
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 380 ] esa bANo pAvio' / tavvayaNAyaNNaNaMmi ya 'NUNaM viNivAio'tti paritappiUNa gurusoyAulijjatamANasassa jAyA rayaNI / pasutto rayaNavaIe saha kumAro / ekkajAmAvasesAe ya rayaNIe sahasA taMmi gAme nivaDiyA coradhADI / sA ya kumArapahArakaDuyAviyA bhaggA paraMmuhA / ahiNaMdio sayalagAmAhiTThieNaM gAmapahuNA / gosaMmi ya AucchiUNa gAmaThakkuraM tattaNayasahAo patthio rAyagihaM / patto jahANukkameNaM / tattha ya nayarabAhiriyAe ekkaMmi parivvAyayAsame ThaveUNa rayaNavaiM payaTTo nayarabbhaMtaraM / pavisamANeNa ya diTTaM ekkaMmi paese vivihakammanimmiyaM dhavalaharaM / tattha ya diTThAo do pavarakannAo / tAo ya kumAraM daTThUNa payaDiyagaruyANurAgAo bhaNiuM payattAo 'kiM juttaM tumhArisANa vi mahApurisANa bhattANurattaM jaNamujjhiya paribhamiuM ?' teNa vuttaM - 'ko so jaNo ? saccaM bhaNaha' / tAhiM vuttaM - 'pasAo kIrau AsaNaggahaNeNa' / tao nisaNNo / kao majjaNa - bhoyaNAio uvayAro / tadavasANe ya bhaNiuM payattAo jahA -- 'mahAsatta ! atthi iheva bharahe veyaDDagiridAhiNAe seDhIe sivamaMdiraM nayaraM / jalaNasiho rAyA / tassa vijjusahA nAma bhajjA / tIe amhe duve dhUyA jeTTho ya amha naTTammatto bhAyA / annayA amha piyA aggisihAhihANeNa mitteNa samaM goTThIe biTThai jAva tAva pekkhar3a gayaNe aTThAvayapavvayAbhimuhaM jiNavaravaMdaNaNimittaM gacchaMtaM surAsurasamUhaM / taM daTThUNa rAyA vi mitteNa dhUyAhi ya sahio payaTTo / kameNa ya pattA aTThAvayaM / vaMdiyA ya teNa vihiNA tattha devA / tao niggacchaMteNa egassa asogaNa (pA) yavassa heTThA diTTha cAraNamuNijuyalaM / paNamiUNa ya te nisaNNA tayAsaNe / tao tehiM kayA dhammadesaNA taM ca suNiUNa laddhasammattAiNo jahAgayaM paDigayA surAiNo' / -- 'tao ladbhAvasareNa bhaNiyaM aggisihamitteNaM, jahA "bhayavaM ! eyANa puNa bAliyANaM ko bhattA bhavissai ?" tehiM bhaNiyaM "eyAo bhAivahagassa bhajjAo bhavissaMti" / tao eyaM suNiya sAmamuho jAo rAyA / tatthA'vasare vutto amhehiM - "tAya ! saMpayaM ceva sAhiyaM muNihiM saMsAravasadaccaM (vAsadukkhaM) / alamamhANamevaMvihAvasANeNa visayasuheNaM" / paDivaNNaM ca taM tAeNaM / evaM ca vallahayAe bhAuNo cattaniyadehasuhakAraNAo tassa ceva NhANa - bhoyaNAIyaM dehaTThi ciMtaMtIo ciTThAmo / jAva'NNadiNe amha bhAuNA puNa vi bhamaMteNa diTThA tumha mAulagassa dhUyA pupphavaI NAma kaNNagA / taM ca rUyAikhittacitto hariumAgao / taddidvaM(TThi) cA'sahaMto vijjAsAhaNatthaM [gao] jahA so ta (ma) o tahA tubbhe ceva nAyavuttaMtA' / 'tAhe mahAbhAga ! taMmi tuha- sapuvve pAsAe saMpattAo amhe / sAhio [ pupphavaIe ] bhAivuttaMto / taM ca soUNa soyanibbharAo muNibhaNiyamullavaMtIo roviDaM payattAo / saMThaviyAo ya mahuravayaNehiM dhammadesaNAe pupphavaIe / aNNaM ca bhaNiyaM tI " sumarijjau muNivayaNaM / maNNijjau bhAughAyago bhattA'' / tamAyaNNiya jAyANurAgAhiM maNNiyamamhehiM / tao rahasattaNao pupphavaIe cAliyAe siyasaMkeyapaDAgAe aNNattha katthai pauttho tumaM / na ya nANAvihagAma - nagarAIsu hiMDaMtIhiM vi samamaMtarAi (ya) udaeNa jAhe kahiM vi [na] diTTho tAhe visaNNAo ihA''gayAo / tao appatakkiyahiraNNavuTThivibbhamamettha tuha daMsaNaM jAyaM / tA ho mahAbhAga ! sumariUNa pupphavaivaiyaraM kIrau amhANa samIhiyaM' / eyaM suNiya sAbhilAsaM gosakAle ya vRttAo [tAo] - - maNNiyaM kumAreNa / nivvattiUNa gaMdhavvavivAhaM Thio rattIe tAhiM samaM / 'gacchaha tubbhe pupphavaisamIvaM / tIe samaM tAva acchiyavvaM jAva maha
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ mmmmmmmm........[381] rajjalAbho hoi' / 'evaM ka(kA)hAmo' tti bhaNiya gayAo tAo / gayAsu ya tAsu jAva paloi pAsAyaM tAva na taM dhavalaharaM neya so pariyaNo / ciMtiyaM ca teNa - 'esA vijjAharImAyA / aNNahA kaya(ha)meyaM iMdayAlavibbhamaM tANa vilasiyaM ?' tao kumAro sumariya rayaNavaI(iM) tayaNNesaNanimittaM gao AsamAbhimuhaM jAva na tattha rayaNavaI neya aNNo koi / tao 'kaM pucchAmi ?'tti akaliUNa(kaliUNa) paloiyAvaM(iM) pAsAI, na ya koi saccavio / tao tIe ceva vaiyaraM ciMtayaMtassa khaNaMtareNA''gao ekko kallANAgiI pariNao puriso / pucchio so kumAreNa - 'ho mahAbhAya ! evaMviharUva-nevatthavisesA kalladiNe ajja vA diTThA kA'vi etthA'balA ?' teNa bhaNiyaM - 'kallaM sA mae ruyaMtI diTThA avaraNhavelAe / gao ya tIe samIvaM / pucchiyA ya sA mae - 'putti ! kA'si tumaM ? kuo vA samAgayA ? kiM vA soyakAraNaM ? kahiM vA gaMtavvaM ?' tao tIe kiMcikahiyaMmi paccabhinnAyA bhaNiyA ya - 'maha cciya dohittI tumaM hosi' / muNiyavuttaMteNa ya mayA tIe cullapiuNo gaMtUNa siTuM / teNa vi jANiyavisesA sAyaraM pavesiyA niyamaMdiraM / aNNesiyA savvao tabbhe / na ya kahici didA / tA saMpayaM pi saMdaramaNaTriyaM jamAgayA' / evaM cA''laviUNa nIo teNa kumAro satthavAhamaMdiraM / kayasavvovayArassa ya rayaNavaIe saha vittaM pANiggahaNaM / tao tIe saha visayasuhamaNuhavaMto ciTThai / aNNayA ya varadhaNuNo divasao tti payappiyaM bhojjaM / bhuMjaMti baMbhaNAiNo / jAva sayaM ceva varadhaNU je(ja)NiyabaMbhaNaveso bhoyaNanimittamAgao / bhaNiuM payatto jahA - 'bho ! sAhijjau tassa bhojjakAriNo jahA - jai majjha bhoyaNaM payacchaha tA tassa paraloyavattiNo vayaNodaraMmi uvaNamai' / sidraM ca tehiM samAgaMtaNa kamArassa / viNiggao kamAro / saharisaM paloio so kamAreNa paccabhiNNAo ya / AliMgiuM paviTro maMdiraM / nivvattamajjaNa(No) bhoyaNAvasaraMmi ya pucchio teNa varadhaNU NiyayapauttiM sAhiuM payatto / jahA - _ 'tIe rayaNIe niddAvasamuvagayANa tumhANaM piTThao dhAviUNa niviDakuDaMgaMtaraTThiyataNuNA ekkeNa corapuriseNa pahao bANeNa / pahAraveyaNAe parAyattattaNuo'haM nivaDio mahiyalaMmi / avAyabhIruttaNao na sAhiyaM tumhaM / volINo rahavaro tamaMtarAlaM / ahamavi pariniviDataruyaraM(gaNaM)tarAlamajjheNa saNiyaM saNiyamavakkamamANo kaha kaha vi saMpatto taM gAmaM jattha tumhe nivasiyA / sAhiyA ya taggAmAhivaiNA tumha puttii| samuppaNNahiyayatoso ya pauNapahAro bhoyaNapatthaNAvavaeseNa samAgao ihaiM jAva diTThA tumhe' / evaM ca saharisamavi(Nu)rattacittANaM jaMti diyahA / aNNayA ya maMtiyaM paropparaM baMbhadatta-varadhaNUhiM jahA - 'kettiyaM kAlaM kApurisagArehiM acchiyavvaM ?' evaM ca ciMteMtANaM niggamovAossuyANaM samAgao mhumaaso| taMmi ya payatte mayaNamahUpayatte nibbhare kIlArase kIlaMtesu vivihakIlAhiM taruNanara-nArIsatthesu atakkiyaM ceva mayaparavvaso gAliyoMTho niraMkuso viyario rAyahatthI / samucchalio kalayalo / bhaggAo kiilaagotttthiio| evaM ca patte hallohalae ekkA bAliyA navajovvaNaramaNIyA bhayaveviraMgI palAyaMtI saraNaM vimaggamANA paDiyA kariNo diTThipahaM / tao ullasio hAhAravo / kUiyaM se pariyaNeNa / etthaMtare daragahiyAe tIe purao hoUNa hakkio kumAreNa karI / moyAviyA esA / so vi karI taM bAliyaM mottUNa rosavasavisthAriyaloyaNo pasAriyathera(va)karo taDDaviyakanno jhatti tadabhimuhaM pahAvio / kumAreNA'vi saMpiDiya uvarillaM pakkhittaM tadabhimuhaM / teNA'vi nibbharAmarisaparAhINeNa ghettuM taM pakkhittaM
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 382 ] gayaNe / nivaDiyaM dharaNIe / jAva kira karI tatthA''luddho tAva dakkhattaNao tassa samAruhiya kaMdharAe nibaddhamAsaNaM, tADio tikkhaMkuseNa, abhA (pphA) lio kuMbhabhAe, mahuravayaNehiM mellAvio maccharaM karI / tao samucchalio sAhukkAro 'jayai kumAro' tti paDhiyaM baMdiNA / nIo khaMbhaTThANaM / Agao tamuddesaM nagaravaI / daTThUNa ya taM aNannasarisaceTThiyaM vimhio bhaNiuM payatto 'ko uNa eso ?' tao kumAravaiyarAbhiNNeNa sAhio vuttaMto maMtiNA / tao tuTTeNa rAiNA nIo niyabhavaNaM / kAravio majjaNabhoyaNAisamuciyakaraNijjaM / tao bhoyaNAvasANe diNNAo aTTha kaNNAo kumArassa / sohaNadiNa- muhutte vittaM pANiggahaNaM / jahAsuhaM ThiyA tattha kaivayadi / -- aNNayA egA mahilA AgaMtUNa kumArasamIvaM bhaNiuM pavattA jahA * 'kumAra ! atthi kiMci vattavvaM ta saha' / teNa vuttaM 'bhaNa' / tIe vuttaM 'atthi iheva nayarIe vesamaNo nAma satthavAho / tassa dhUyA sirimaI nAma / sA ya mae bAlabhAvAo Arabbha pAliyA / jA tumae hatthisaMbhamAo rakkhiyA / tIe hatthisaMbhamuvvariyAe ujjhiUNa bhayaM jIviyadAyago tti muNiUNa tumaM sAhilAsaM paloio / tao samuppaNNo tIe tujjhovari daDhamaNurAo / tappabhidaM ca tumaM ceva paloemANI khaNamekkaM ThiyA / volINe ya hatthisaMbhame kaha kaha vi parijaNeNaM nIyA niyamaMdiraM / tattha vi na majjaNa - bhoyaNAiyaM dehaTThi karei / kevalaM moNeNa acchai / tAhe mae vRttA " putti ! kIsa sahasa cciya asabbhAviNI jAyA, jeNa majjha vi avahIresi vayaNaM ?" tao savilakkhaM hasiUNa bhaNiyaM tIe " kiMmava ( kimaMba) ! tumhANa vi akahaNijjaM atthi ? kiMtu lajjA ettha avarajjhai / tA suvvau jeNA'haM hatthisaMbhamAo rakkhiyA teNa saha pANiggahaNaM jai na hoi tA me avassaM maraNaM saraNaM" / tao sAhio mae tIe piuNo esa vuttaMto / teNA'vi tuha samIve ahaM pesiyA / tA paDicchasu imaM bAliyaM' / maNNiyaM ca teNa / pasatthadiNe vitto aare | -- - varadhaNuNo vi subuddhiNAmeNA'macceNaM NaMdAhihANaM kannaM dAuM kayaM vIvAhamaMgalaM / evaM ca doNha vi visayasuhamaNuhaveMtANa aikkaMtA kei vAsarA / ucchaliyA savvao tesiM uttI / o gayA vANArasiM / tao baMbhadattaM bAhiM Thaviya gao varadhaNU kaDayasamIvaM / harisio eso sabala-vAhaNo niggao / samAicchiNA''rovio hatthikhaMdhe / pavesio niyabhavaNe / kameNa ya dinnA niyadhUyA kaDayAvaI NAma aNegahaya - raha - bhaMDArasameyA / pasatthadiNe vitto vIvAho / tIe samaM visayasuhaM bhuMjaMtassa vaccae kAlo / tao dUyasaMpesaNeNa samAgao sabala - vAhaNo pupphacUlo rAyA, dhaNumaMtI, kaNerudatto aNNe ya caMdasIha-bhagadattAdao bahave rAyANo / tehiM varadhaNU seNAvaI abhisiMciUNa pesio dIharAiNo varaM / payaTTo aNavarayaM gaMtuM / etthaMtare pesio dIheNa kaDagAINa dUo / nibbhacchio ya so tehiM / appaNAvi aNavarayapayANaehiM gacchaMtA pattA kaMpillapuraM / tao samaMtao niruddhaniggama-pavesaM kayaM taM / tao to dIharAyA 'kettiyaM kAlaM bile pavidveNa acchiyavvaM ?' ti sAhasamavi (va) laMbiUNa niggao jA sammuha tAva veraggeNa pavvaittA punnA(pattA) pavittiNisamA (mI) ve siTThA culaNI / jAyaM ca mahAsamaraM doNha vi sennANa / tao bhaggaM niyasennaM daTThUNa dIho kAUNa porusaM, 'aNNahA
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ [383] vi na mokkho atthi'tti kaliUNa samuhamuvaTTio / tao taM pekkhiUNa baMbhadatto saMdhukkiyakovAnalo calio tadabhimuhaM / laggamAohaNaM / tao bANAIhiM vivihaM pahariUNa mukkaM baMbhadatteNa cakkaM / teNa ya dIharAiNo chinnaM sIsaM / tao 'jayai cakkavaTTi'tti ucchalio kalayalo / siddha-gaMdhavvehiM mukkA kusumavuTThI, vuttaM ca jahe-'sa bArasamo cakkavaTTI uppaNNo'tti / tao jaNavaeNa nAgarigaloeNa ya abhinaMdijjamANo paviTTho niyayamaMdiraM / tao pAraddho sayalasAmaMtehiM mahAcakkavaTTirajjAbhiseo / etyaMtaraMmi ya baMbhadattassa puvvaM hiMDIe hiMDaMtassa ekko kappaDiyabaMbhaNo bahUsu AvaIsu avatthAsu ya savvattha sahAo Asi / so ya nivvarseto baMbhadatteNa bhaNio - 'jayA baMbhadattaM saMpattarajjaM suNasi tayA samAgaMtavvaM' / tao so soUNa saMpattarajjaM baMbhadattaM, samAgaMtuM bAraTThio olaggiumADhatto / na ya so pavesaM lahai / io ya bArasasu saMvaccharesu nivatte rajjAbhisee bAhiM niggao baMbhadattacakkavaTTI / tao so kappaDiyabhaTTo ciMtei - 'kahameyaM jANAvissAmi ?' tao jhatti samuppannabuddhI bahugAo jarakheDiyAo dIhavaMsaggabaddhAo kAUNa ciMdhavAhaehiM saha purao pahAvio / tao rannA daTThaNa bhaNiyaM - 'apuvvo koi eso ciMdho' / tao bhaNiyaM pAsapariyaNeNa - 'deva ! koi eso bArasasaMvacchario olaggao na najjai' / tao hakkArAvio raNNA / paccabhijANittA ya bhaNio - 'rAule smaagcchejjsu'| tao teNa bhaNiyaM - 'ko mama tattha pavesaM dAhI ?' tao raNNA bhaNio paDihAro, jahA - 'eso bhaTTo akhaliyaduvAro kAyavvo' / ___ tao kameNa rAulaMmi saMpatte baMbhadatte dinnatthANe samAgao kappaDiyabhaTTo / tao taM daTThaNa kaociyakicco cakkI ciMtei - 'eso varAo mama saha-dakkhasahi(sAhe)jjago Asi / saMpayaM tahA karemi jahA na sIyai' / tao so bhaNai - 'bhaTTa ! bhaNa, kiM demi ?' tao teNa 'DoDDo'tti kAuM jibbhAlaMpaDeNa bhaNiyaM - 'appaNo bhoyaNaM dhure dAUNa savvaMmi bharahakhette bhoyaNaM davAvehi' / tao cakkI bhaNai - 'kimerisaM tucchaM tae maggiyaM ? aNNaM pi gAma-desAiyaM maggasu, jeNa rajjasuhamaNubhavasi' / bhaTTo bhaNai - 'kiM mama ettieNA''raMbheNa ?' tao cakkiNA - 'evaM hou'tti paDivajjiya paDhamadivase niyasarasarasoIe jaivAvettA vatthajuyalayaM dINAraM ca dakkhiNAe dAUNa kameNa so savvattha bhuMjAviumADhatto / tao so cakkikameNa sAmaMta-maMtiharAIsu bhuMjamANo vi cakkirasoisamaM rasamaNAsAeMto ciMtei - 'duTTha me kayaM jaM na cakkighare ceva bhoyaNaM patthiyaM / to saMpayaM pi turiyaM hoUNa bhoyaNavAraehiM savvaM pi bharahakhettaM nitthAremi jeNa puNo vi tattha bhuMjAmi' / evaM ca so bhaTTo aNegagAma-nagara-kulakoDIsu bhuMjato cevA'puNNamaNoraho kAlaM gao tti / ___ sattadhaNUsiyasarIro ya baMbhadattacakkavaTTI sAhiyachakkhaMDabharaho meliyapupphavaIpamuhacausaTThisahassaMteuro tappahANakurumaI-nAmitthIrayaNo varadhaNUvari savvAroviyarajjabhAro suhaMsuheNa gameMto diNANi kayAi vinnatto naDeNa, jahA - 'mahArAya ! ajja mahuyarIgIyaM nAma naTTavihiM daMsaissAmi' / teNa vuttaM - 'evaM hou' / tao avaraNhasamae pAraddho nacciuM / etthaMtare dAsaceDIe sayalu(lauu)kusumasamiddhaM baMbhadattassa kusumadAmamoggaramuvaTThaviyaM / sagIyaM ca naTTavihiM saccaviMtassa tassa 'kassevaMvihA nADayavihI mama sapuvva ?' tti ciMtitassa 'sohamme paumagumme vimANe diThThapuvva'tti sumariyapuvvabhavo gao mucchaM / paDio bhUmIe / tao pAsaparivattiNA sAmaMtaloeNa sarasacaMdaNAlitto satthIhUo viseseNa sumariyapuvvabhavabhAivaiyaro tayaNNesaNatthaM rahassaM goviMto
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaNai varadhaNumaMti - 'huA dAsA migA haMsA, mAyaMgA amarA tahA' / puvvaddhamimaM silogassa pattAlihiyaM laMbAvittA savvattha kaMpillapure ghosAvesu jahA - pacchimaddhamimasa jo pUrei tassa rAyA rajjaddhaM dei' / tahA ya kae rajjalobheNa savvaloo taM ghosiumADhatto / etthaMtaraMmi ya puvvutto cittajIvo jo purimatAlapure ibbhaputto jAo so saMjAyajAIsaraNo gahiyapavvajjo tatthevA''gaMtUNa maNoramujjANe suddhabhUbhAge nikkhittapattAiuvagaraNo diNNakAussaggo tappaesaTThieNa [ArahaTTieNa] paDhijjamANaM silogaddhaM soUNa bhaNai 'bhadda ! pacchillamaddhaM paDhAhi' / teNa bhaNiyaM ['na jANAmi' / tA muNiNA bhaNiyaM - ] 'suNA'haM sAhemi' -- - 'esa mhaM chaTTiyA jAI viogINaM paropparaM' / souM cemamArahaTTio rajjAsAe gao rAulaM / paDhio saMpunnasilogo / taM jahA 'huyA dAsA0' / [taM ca suNiUNa rAyA 'laddho me bhAya'tti harisaviseseNa puNo vi mucchaM gao / tao rAiNo erisImavatthaM daTTaM tappariyaNeNa] 'durAyArassemassa paDhieNerisImavatthaM sAmI patto 'tti vottuM caveDAIhiM ArahaTTio tADijjaMto bhaNai - na mae eso silogo pUrio / mA maM mAreha' / tao majjhatthajaNeNaM moyAvettA so pucchio - 'bhadda ! keNa puNa pUrio ?' teNa bhaNiyaM 'arahaTTasamIve koi muNI samAgao ciTThara / teNeso silogo pUrio' / -- [ 384 ] - - -- rAyA vi caMdaNarasasiMcaNAIhiM laddhaceyaNo pariyaNAo vinnAyamuNivarAgamavuttaMto taNNehabhatticitto saparivAro niggao / diTTho ya teNujjANe muNI / tuTTho citteNaM / vaMdio saviNayaM / uvaviTTho tassa samIve / tao muNiNA pAraddhA dhammadesaNA / darisiyA saMsAranigguNayA / pasaMsio sivasuhAisao / tao saMviggo parivAro, na uNa baMbhadatto / bhaNai ya - 'bhagavaM ! jahA niyasaMgameNa tosio'haM tahA rajjasaMvibhAgeNa vi mama saMtosamuppAyasu / pacchA bhuttabhogA do vi tavaM karissAmo / jao tavassa vi bhogo phalaM' / muNI bhaNai - 'juttamimaM vottuM tumhArisANaM parovagArakaraNujjayANaM / kevalaM dullahaM mANusattaNaM / aNiccamAuyaM / caMcalA lacchI / pariNAmavirasA visayA / tA tumaM saMsArAsatti mottUNa sivasuhe ceva cittaM kuNasu' / tao cakkI bhai 'bhayavaM ! saMpattasuhaccAraNa asaMpattasuhavaMchA mahAmuddhajaNalakkhaNaM / tA mA mamevaM Adisasu / jamahaM bhaNAmi taM tumaM ceva kuNasu' / tao vAraM vAraM evamutto vi jayA na paDibujjhai tadA ciMtiyaM muNiNA 'aho ! eso saMbhUyabhave bhogesu kayaniyANo ettha samuppaNNo / tA kAladaTTho vva asajjho'yaM dhammovaesamaMtassa' / tao vihario muNI / kAlaMtareNa ya saMpattakevalo siddhoti / baMbhadatto vi cakkavaTTisuhamaNuhavaMto kayAi assavAhaNiyAe niggao asseNa avahario mahaI aDaviM aNupaviTTho / asso parissaMto Thio / io ya teNa payANusAreNa khaMdhAvAro Agao / teNa nIo sanagaraM / ratiM mahAdevIe pucchio 'kaha tubbhe asseNa avahariyA ? kiM ca bhe suhaM vA dukkhaM vA aNubhUyaM ?' tao rAyA bhaNai 'devi ! javaNavisayavAsiNA patthiveNa asso suMdaro tti kAuM mama pAhuDo pesio / tao'haM taM pAsiUNa 'aho ! imo sohaNo Asakisoro, keriso puNa javeNaM hojja ? 'tti ciMtiUNA''ruhittA taM vAhiuM payatto / tao so mayA javaparikkhAnimittaM kaseNa Ahao / so ya maNapavaNagAmI khaMdhAvAraM ujjhiUNaM aDaviM aNupaviTTho / avi ya - --
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ [385] nANAdama-layagahaNaM, nANAsAvayagaNehiM pariyariyaM / / bhImaM mattavoaiMmi(?) [patto] egAgio aDaviM // tao jAhe dUramaNupaviTTho tAhe parissaMto Aso Thio / tao'haM tisAparigao udayaM gvesiumaarddho| diTTho ya mayA nANAvihajalayara-pakkhinisevio paumappala-pattasaMchannasIyalajalo paumasaro / tao'haM taMmi umasare taM AsaM pANiyaM pAittA tassa paumasarassa taDasaMThiyavaDapAyave AsaM baMdhiUNa oiNNo paumasaraM / tao mae [sarasaM jalaM] pIyaM / teNa ya me maNachaTThANi iMdiyANi palhAiyANi ! tao nANAvihehiM majjaNappagArehiM majjiUNa uttinno paumasarAo / navari pecchAmi aIvarUviNiM nAgavarakannagaM / taM ca daTThaNa ahaM ciraM viciMtemi - na suviNae na lippe, na cittakamme kahAsu ya bahUsu / diTThA va suyA va mae, aNNA iyasuMdarA mahilA / evaM ca jAva tamahaM paloeMto ciTThAmi tAva sarovarataDaTThiyavaDapAyavAo samuttiNNo ego gonnsnaago| tao sA nAgakaNNagA nAiNirUvaM viuvviUNaM teNa goNaseNa saha saMvAsaM uvagayA / tao mayA ciMtiyaM - 'kiM juttaM nAgapaIe kannagAe imiNA asahariseNa(asariseNa?) saha saMbaMdhiuM ?' puNo ya mae ciMtiyaM - 'ahaM puhaipAlo / tA mae savisae duTThANaM niggaho siTThaparipAlaNA ya kAyavvA / na ya juttameesiM durAyArANaM mama purao aNAyAraM AyariuM' / tao mayA duve vi geNhiUNaM kaseNa tAva tADiyA jAva me roso sIyalANo / tao mukkA duve vi jAva na goNaso na nAgiNI / tao mayA ciMtiyaMtassa AsapayamaggANusAreNaM khaMdhAvAro Agao / teNa ya jayasadaM suNAviuM [vaddhAvio] / tao'haM hatthiNa(No) khaMdhaM vilaggiUNa khaMdhAvAreNa sahio samAgao puravaraM / taM devi ! erisaM mayA ajja vaNe diTuM' / tao so baMbhadatto vAsagharAo sarIraciMtAe niggao / divo ya teNa divvAbharaNavibhUsio sarIrapabhAe dasa vi disAo samujjoiMto nAgakumAro / tao teNa paNamittA bhaNiyaM - 'jayau mahArAyAhirAo baMbhadatto / jA sA nAiNI paumasare tubbhehiM tADiyA tIse ahaM bhattA / sA ya ajja tubbhehiM taM avatthaM pAviyA mama sagAsaM gaMtUNa royamANI calaNesu nivaDiyA bhaNai - "sAmi ! tubbhehiM pabhavaMtehiM rAiNA baMbhadatteNaM imamerisaM avatthaM pAviyA" / tao mayA saMlattaM - "kiMnimittaM tumaM teNa tADiyA ?" tIe bhaNiyaM - "sAmi ! ahaM tumha sayAsAo niggayA gayA bhUyaramaNADaviM / tattha ya sahIsahiyA jakkhiNisayAsaM jAmi tti saMpahAriya tubbhehiM jaM diTuM tattha paumasare hAuttinnA assAvaharieNaM rAiNA baMbhadatteNa diTThA / so ya mahadaMsaNe jAyavammaho bhaNai - 'majjha pattI bhavasu' / tao jAhe mayA necchio tAhe teNA'haM tumheM NAmaggahaNeNa kaMdamANI tAva tAliyA jAva se saddhA pUrA / tao kaha vi jIviyAvasesA mukkA" / tao'haM tIe vayaNaM souM samucchaliyarosapasaro "aho ! dharaNigoyaro aNappajANao jo mamaM paribhavai, ajja se natthi jIviyaM"ti bhaNiUNaM ihA''gao / tujjha ya devIe pucchiyA(yaM) - "kiM bhe aDavIe aNubhUyaM ?" tao mayA ciMtiyaM - "suNemi tAva devIe kiM pi parikahei" / taM ca mayA suyaM / taM khamau mahArAya ! jaM mae tIe [kahaNaM] soUNa tujjhovari kovo gahio' / rAiNA bhaNiyaM - 'khamiyaM mayA / [ettha] na tujjha doso jao itthI cavalasahAvA mAyAmayarammadalanimmaviyA / jaha tIe paDihAsai taha naccAvei bhuyaNaM pi' / tao deveNa bhaNiyaM - 'mahArAya ! evameyaM /
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ [386] ANNNNNNNNNNNNA saMpayaM puNa amohaM devadarisaNaM ti varaM varehi' / rAiNA bhaNiyaM - 'savibhavasaMtuTTho'haM, atthassa mahaM na vijjae aMto // devA amohadarisI. teNa varaM te nimaggAmi // corikkA pari(ra)dAraM, akAlamaccU ya majjha rajjaMmi / mA hoMtu deva ! ee, akAlavuTThI kuvuTThI vA' // deveNa bhaNiyaM - 'sAhu aho ! sohaNo varo vario / aNNaM pi varaM maggasu' / rAiNA bhaNiyaM - 'savvasattANaM gabbhajANaM jahA bhAsaM jANAmi tahA karehi' / deveNa bhaNiyaM - 'aimahaMto varo / tahA vi evaM hou / kiMtu jai tumaM sadaM pariyacchiUNa kassai kahesi tA bhe sattahA siraM phuTTihii' / evaM ca bhaNiUNa gao devo nAgakumAro / tao kaiyAi so rAyA baMbhadatto pasAhaNaghare pasAhijjae / tatthegA gharakoili gharakoilaM bhaNai - 'eyaM rAya(i)No samAlahaNaM geNhiUNaM ANehi, jeNA'haM samAlahiUNaM dohalaM mANemi' / gharakoileNa bhaNiyaM - 'kiM tae appa[bhattu] eNa na kajjaM ?' tao rAiNA tesiM ullAvaM pariyacchiUNa hasiyaM / [taM daTThaNa] devIe bhaNiyaM - 'mahArAya ! kiM tubbhehiM hasiyaM ?' rAiNA bhaNiyaM - 'na kiMci' / tao sA nibbaMdhaNa bhaNai - 'avassaM kA(kahe)yavvaM' / rAyA bhaNai - 'na kahijjaI' / sA bhaNai - 'jai na kahesi tA marAmi' / rAiNA bhaNiyaM - 'tamaM vivajjejja vA na vA, ahaM paNa jai eyaM kahemi tA niyamA vivjjaami'| sA na pattiyai, bhaNai - 'kahehi, jeNa do vi marAmo' / tao jAhe na sakkei devIe uvva(cca)liuM tAhe rAyA masANadesaMni(mi) ciyaM rayAveUNa bhaNai - 'tattha gaMtUNa kahehAmo' / tao rAyA baMbhadatto majjiya-pasAhiyaMgo saha devIe hatthikhaMdhavaragao niggao purvraao| jaNavao ya phUla-phalehiM caccaresu milio saMlavai - 'esa kira rAyA devIe kiM pi kahissai, tao vivi(va)jjihI' / io ya ego pasuvaggo carai / tattha egA pasU AvannasattA chagalaM bhaNai - 'eyAo javarAsIo ekkaM javapUliyaM ANehi, jeNA'haM ca(pU)rAmi mama dohalo(laM)' / so bhaNai - 'ee javA rAiNo baMbhadattassa saMtayA AsA cArijjaMti / jai haM evaM pUliyaM geNhAmi tA mArijjAmi' / sA bhaNai - 'jai na ANesi to marAmi' / so bhaNai - 'mama annAo bhAriyAo bhavissaMti' / sA bhaNai - 'peccha esa rAyA bhAriyAe chaMdeNa marai / tumaM puNa ninneho nippivAso' / so bhaNai - "esa [murukkha]tullo jo appayaM vivADei / mayassa kiM bhAriyA karissai ?' pihakammavivAgA jIvA' / tao baMbhadattarAyA tesiM vutta-paDivuttayaM soUNaM ciMtei - 'aho ! chagalo sohaNaM bhaNai / dukkhaM (dukkheNa?) laddhaM mANusattaNaM cayaMtassa kiM majjha bhajjA karissai ?' tao tuTeNaM niyayAbharaNaM kaNagamAlA chagalassa dinnA / sA pupphamAlA ya se baddhA / pacchA paDinivatto niyayagharaM aNupaviTTho / bhaNiyA ya NeNa devI - 'nA'haM appayaM vivADemi'tti / / evaM ca cakkavaTTisuhamaNuhavaMto baMbhadatto kayAi egeNa baMbhaNeNA''gaMtuM vutto - 'mahArAya ! mamerisI vaMchA, jai(hA) - cakkavaTTibhoyaNaM bhuMjAmi' / rannA bhaNiyaM - 'bhaTTa ! na mama bhoyaNaM maM ceva mottuM annassa
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ [387] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN suheNa pariNamai' / bhaTTeNa bhaNiyaM - 'dhiddhI tuha rajjaladdhIe jo bhoyaNamettaM pi dAuM na sakkesi' / tao rannA NakkhAvieNa aNuNNAo so bhaTTo, jaMvAvio ya niyAhAreNa sakuDubo / tao tassa bhaTTassa saparivArassa gharamAgayassa rattIe maNAgamAhAre taMmi pariNamamANe saMjAo kAmammAhao / tao so bhaTro agaNiyamAi-vaha-dhIyA-bhagiNI-bhANijjaisaMbaMdho vihalaMghalo paropparamakajjamAyariumAraddho / tao paccUse pariNae taMmi AhAre tahA saMbaMdhattho lajjio baMbhaNo parivAro ya / tao aNNoNNaM muhaM dariseumasakkaMtA niggayA nayarAo / ciMtiyaM ca bhaTTeNa - 'kahamakAraNaveriNA raNNA ahamevaM viDaMbio ? tA ciMtemi kiMci paDidAyaM' / ____ tao amarisieNa vaNe bhaTTeNa bhamaMteNa divo ego ayApAlago valuhe?TThio paMkheruyAhiM vaDapattANaM uddiTThAde] sesu kANayAiM kuNaMto / tao bhaTTeNa 'maha samIhiyasAhago bhavissai'tti ciMtittA bhaNio eso - 'kimannattha vi vighAyamevaM kAuM sakkesi ?' ayApAleNa bhaNiyaM - 'jattha bhaNasi' / tao bhaTTeNuvacariUNa dANa-sammANAIhiM tassa egaMte kahio niyayAbhippAo / teNA'vi paDivaNNaM bhaTTassa / tao annayA rAulAo niggacchaMtassa kuTuMtarieNaM ayApAlageNaM amohaghAya[ga]ttaNao egAe ceva suhumagoliyAe tiricchaM pakkhittAe samakAlaM ceva pADiyAiM DohalAI(DolayAI) / tao nAUNa kaha vi taM baMbhaNavuttaMtaM baMbhadatteNa saMjAyakoveNa viNAsAvio saputtabaMdhavo purohio| tahA aNNe vi baMbhaNA viNAsAvittA bhaNio maMtI - 'eesiM baMbhaNANamacchINi thAle kAUNa mama purao dharehi jeNA'haM tesiM sahatthapharisaNeNa suhamappaNo samuppAemi' / maMtiNA vi NAUNa tassa pAvodayaM NhesADayarukkhassa nicchalliyaphalANaM thAlaM bharittA tassa samappiyaM / tao so roddapariNAmo tANi ceva phalANi baMbhaNaDolayabuddhIe hatthehiM madeMto kaivi diNANi suhamappaNo uppAei ! ___ evaM ca pAliyasattavarisasayAuo baMbhadatto 'hA kurumai ! kurumai !'tti ravaMto mariUNa sattamapuDhavIneraio tettIsasAgarovamAugo jAo tti / pariyaNeNa ya kAlaga[e] baMbhadattaMmi tapputto kurudatto nAma ahisitto rajje / so ya baMbhadattassa karUmaInAmamitthirayaNaM daTTaNa saMjAyANarAgo kAmatthaM patthei / tao karumaI bhaNai - 'na cakkavaTiM mottamanno mama saMbhogeNa jIvaI' / teNa] bhaNiyaM - 'ko paccaDa(o)?' tao tIe paccayatthamANAvio jaccaturaMgamo / pharisio niyahattheNa / so ya nibbIjo hoUNa jhatti mo| taM ca daTuM bhIo kurudatto niyatto tassaMbhogAbhippAyao tti / baMbhadattacakkavaTTi tti gayaM / baMbhadattacakkavaTTiparokkhA riTThanemijiNAo ya addhaTThamavarisasayAhiehiM teAsIvarisasahassehiM tevIsaimo pAsajiNo tti pAsajiNakahA bhannai - ___iheva jaMbuddIve bhArahe vAse poyaNapure araviMdo nAma rAyA / tassa sAvao vissabhUI nAma purohio / tassA'NuMdharI nAma bhAriyA / tIe do puttA - kamaDho marubhUI ya / tesiM kameNa bhajjAo varuNA vasuMdharA ya / tesu ya kamaDha-marubhUIsu samatthIhUesu vissabhUI dhammujjuo kAlaM kAUNa devalogaM go| aNuMdharI vi paivirahao vayavisesasosiyasarIrA mayA / kamaDho vi kayapiu-mAupeyakicco purohio jAo / marubhUI vi pAeNa baMbhayArI dhammakiccujjuo saMpanno / tassa ya vasuMdharaM bhajjaM maNoharajovvaNubbheyaM daTThaNa kamaDhassa caliyaM cittaM / payaTTo ya tIe saha saviyAramAlaviuM / sA vi kAmavirohamasahamANI pAsiyavIre raMgo vva saMpalaggA teNa samaM /
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ [388] taM ca tArisamaNAyAraM pavaTTamANaM nAUNIsAvasaviNaDiyAe varuNAe sAhio maru[bhU]iNo / so vi tIe paDiuttaramakAuM 'gAmaMtaraM gacchissAmi'tti tANa purao vottUNa niggao NiyamaMdirAo / tao paosasamayaMmi hAhA(jahA)bhUyaM kappaDiyarUvaM kAUNa sarabheeNaM kamaDhaM bhaNai - 'mama nirAhArassa sIyae parittANatthaM kiM pi nivAyaTANaM dehi / kamaDheNa vi avinnAyaparamattheNaM dayAe bhaNiyaM - 'kappaDiya ! bhaTTa ! iha caurae sacchaMdaM nivasasu' / tao tattha Thio marubhUI daTThaNa tesiM savvamaNAyAramasahamANo vi loyAvavAyabhIruttaNao akayapaDiyAro ceva niggaMtumAgao pabhAe / tao gaMtu sAhiyaM jahAvaTThiyaM raNNo / rannA vi kuvieNaM samAiTThA niyapurisA / tehiM vi vajjaMtavirasaDiMDimo galolaiyasarAvamAlo rAsahArUDho kAUNa pherio savvatthA''kajjakAri'tti loyasamakkhamugghosaNAe kamaDho / tao so tahA viDaMbio saMjAyAmariso vi samuppaNNagaruyaveraggo gahiyaparivvAyagaliMgo samADhatto dukkaraM tavaM cariuM / taM ca nAuM samuppaNNapacchAyAvo marubhUI khAmaNANimittaM gao kamaDhasamIvaM / nivaDio tassa calaNesu / teNa vi sumariyapuvvaviDaMbaNAverANubaMdheNaM pAyavaDiyasseva marubhUiNo muddhANovari vimukkA samAsaNNadesaTThiyA ghettUNa mahAsilA / tao marubhUI tIe pahAreNA''raDaMto kAlaM kAUNa bahu[hatthiNI]jUhAhivaI samuppaNNo [viMjhA]Davimi mahAkarI / io ya araviMdarAyA kayAi sarayakAle saMteuro pAsAovari saMThio kIlaMto sarayabbhaM susiNiddhaM pacchAiyanahayalaM maNoharaM samuNNayaM puNo takkhaNameva vAuNA paDihayaM daTThaNa taheva khaNabhaMgurasavvabhAvabhAviyasarUvo samuppaNNohinANo vArijjato vi pariyaNeNaM dinaniyaputtarajjo pavvaio / / aNNayA ya so viharaMto payaTTo sAgaradattasatthavAheNa saha sammeyaselavaMdaNatthaM / pucchio ya paNamiUNaM sAyaradatteNaM - 'bhayavaM ! kahiM gamissaha ?' muNiNA bhaNiyaM - 'titthajattAe' / satthavAho bhaNai - 'keriso uNa tumhANaM dhammo ?' muNiNA vi kahio tassa dayA-dANa-viNayamUlo savittharo dhmmo| taM ca souM satthavAho jAo sAvao / vahamANo ya sattho kameNa saMpatto taM mahADaviM jattha so marubhUikarI / daTThaNa ya tattha mahAsarovaraM samAvAsio tattIre / __etthaMtaraMmi ya taMmi ceva sarovare bahukariNIparivArio jala[pA]NatthamAgao so karI / pAUNa ya savilAsaM jalaM vilaggo pAlisiharaM / paloiyAiM pAsAiM / daTThaNa ya satthamAvAsiyaM dhAvio tavviNAsaNatthaM / taM daTThaNa palANo satthajaNo / muNI vi nAUNohiNA saTThANe Thio kAussaggeNaM / teNA'vi kariNA sayalaM taM satthapaesaM daramaliteNa diTTho so mahAmuNI / dhAvio tadabhimuhaM / samAsaNNapaese ya taM paloemANo samuvasaMtakoho leppamao iva niccalo Thio / taM ca tahArUvaM daTThaNa paDibohaNatthaM muNI saMvariyakAussaggo bhaNai - 'bho bho ! marubhUi ! kiM na sumaresi maM araviMdanaravaI appaNo [ya] puvvabhavaM ?' tao so taM souM saMjAyajAisaraNo paDio muNicalaNesu / muNiNA vi savisesadesaNApuvvagaM kao so sAvago / tao gao saTTANaM karI / etthaMtaraMmi ya daTThamuvasaMtaM kari savvo jo [palANo Asi so] puNo vi milio satthajaNo / paNivaiUNa ya muNicalaNesu sabahumANaM paDivajjai dayAimUlaM sAvayadhammaM / tao kayakiccA sattha-muNiNo niyaniyavAvAranirayA vihariuM pavatta tti / io ya so kamaDhaparivvAyago marubhUiviNAsaNeNA'vi aniyattaverANubaMdho niyayAuyakkhae mariUNuppaNNo
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 389 ] kukkuDappo / teNA'vi viMjhADavIe paribbhamaMteNa diTTho cikkhallakhutto so mahAkarI / Dasio kuMbhatthale / tao so karI tavvisaveyaNAbhibhUo vi sAvayattaNao sammamahiyAsittA samuppanno sahassArakappe devo / kukkuDasappo vi samayaMmi mariUNuppanno sattarasAgarovamAU paMcamapuDhavi neraio / io ya so karidevo cuo iheva jaMbuddIve puvvavidehe sukacchavijae veyaDDhapavvae tilayAnayarIe vijjugaivijjAharassa kaNayatilayAe devIe kiraNavego nAma putto jAo / so ya kamAgayaM rajjamaNupAlittA suragurusUrisamIve pavvaittA jAo ekallavihArI cAraNasamaNo / annayA ya AgAsagamaNeNaM gao pukkharavaradIve / tattha ya kaNayagirisannivese kAussaggaTTio vicittaM tavokammaM kAumA / io ya so kukkuDasappaneraio tao uvvaTTittA tasseva kaNayagiriNo saNNivesaMmi jAo mahorago / teNa ya so daTThUNa muNI saMjAyakoveNaM daTTho savvaMgAvayavesu / muNI vi vihiNA kAlaM kAUNa accuyakappaMmi jaMbuddumAvatte vimANe jAo devo / so vi mahorago kameNa kAlaM kAUNa puNo vi satterasasAgarovamA jAo paMcamapuDhavineraio / kiraNavegadevo vi tao caviUNa iheva jaMbuddIve avaravidehe sugaMdhivijae suhaMkarAe nayarIe vajjavIriyassa raNNo lacchimaIe bhAriyAe samuppaNNo vajjanAho nAma putto / so vi kamAgayaM rajjamaNupAlittA dinnacakkAuhaputtarajjo khemaMkarajiNasamIve pavvaio / tao vivihatavovihANeNaM bahuladdhisaMpaNNo o sukacchaM nAma vijayaM / tattha ya appaDibaddhavihAreNaM viharaMto saMpatto jalaNagirisamIvaM / atthamie ya diNayare tattheva Thio kAussaggeNaM / tao pahAyAe rayaNIe calio muNI / io ya so mahoraganeraio saMsAraM bhamiUNa tasseva jalaNagirissa samIve bhImADavIe jAo caMDAlavaNayaro / teNa ya pAraddhinimittaM niggacchaMteNa diTTho paDhamaM ceva so muNI / tao puvvabhavaveravasao 'avasauNo'tti mannamANeNA''yannAyaDDhaNaM kAUNa viddho bANeNaM / teNa ya vihurIkayadeho vihiNA mariUNuppanno vajjanAhamuNI majjhimagevijjayaMmi laliyaMgao NAma devo / so vi caMDAlavaNayaro taM vivannaM muNiM daTThUNa 'ho haM mahAdhaNuddharo'tti mannamANo paritosamuvAgao kAleNa mariUNuppaNNo sattamapuDhavIe roravanarae neraio / io ya so vajjanAhadevo tao caviUNa iheva jaMbuddIve puvvavidehe porANapure kulisabAhussa raNNo sudaMsaNAe devIe samuppaNNo kaNayappaho NAma putto / jAo ya so kameNaM cakkavaTTI / annayA teNa pAsAovarisaMThieNaM vaMdaNanimittamAgaogaiyaM nahaMmi kuNamANo diTTho devasaMghAo / taM ca daTThUNaM vinnAyajagannAhatitthayarAgamaNo niggao tavvaMdaNatthaM / vaMdio titthayaro / uvaviTThassa ya bhagavayA kayA tassa bhavanivveyajaNaNI desaNA / tao vaMdittA paviTTho nagarIe cakkavaTTI / bhagavaM pi vihario jahAvihAreNaM / annayA kaNayappaho cakkavaTTI bhAviMto taM titthayaradesaNaM saMjAyajAIsaraNo daTThUNa accuyAIe puvvabhave virattasaMsAracitto pavvaio jaganAhatitthayarapAyamUle / saMpatto ya kayAi viharamANo khIravaNanAmAe mahADavIe / Thio ya tIe khIramahAgiriMmi sUrAbhimuho kAussaggeNaM / io ya so caMDAlavaNayaraneraio tao uvvaTTittA jAo tIe ceva khIravaNADavIe khIrapavvayaguhAe sIho / so vi bhamaMto kaha vi saMpatto taM muNipaesaM / tao samucchaliyapuvvavereNaM viNAsio teNa so dvAviMzatisAgaropamAyuH SaSThapRthvInairayiko jAtaH iti triSaSTizalAkApuruSacarite //
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ [390] muNI samAhiNA kAlaM kAUNa pANayakappe mahappahe vimANe vIsasAgarovamAU jAo devo / so vi sIho bahugaM saMsAramAhiDiUNa kammavasao jAo baMbhaNakulaMmi baMbhaNo / tattha vi pAvodayavaseNaM jAyamettassa ceva tassa khayaM gao piya-mAi-bhAippamuho sayalo vi sayaNavaggo / jIvAvio ya so dayAe jaNavaeNaM baMbhaNabAlago / saMpatto ya jovvaNaM jaNeNa bahuhA khisijjamANo kaha kaha vi saMpajjamANabhoyaNamettavittI veraggamuvAgao kaMda-mUla-phalakayAhAro varNami tAvaso jAo / kuNai ya tattha paMcaggippamuhaM bahuppayAramannANatavovisesaM / io ya so kaNayAha( yappaha)cakkidevo pANayakappAo cittakaNhacautthIe caviUNiheva jaMbuddIve bhArahe vAse kAsIjaNavae vANArasINayarIe AsaseNassa raNNo vammA(vAmA)devIe coddasasumiNasUio saMbhUo gabbhe / tao posakaNhadasamIe jAo varisasayAU sAmavanno putto / gabbhagayaMmi ya jamimaMmi jaNaNI kasiNanisAe vi sappaM sejjApAsesu pAsai teNeso paiTThio piuNA pAso NAma / avi ya - gabbhagae jaM jaNaNI, sejjApAsesu pAsiuM sappaM / / parisappaMtaM paiNo, laMbiyabAhuM caDAvei // bhaNai - 'esesa sappo, vaccaI'; rAyA - 'aha taM kahaM muNasi ? 'aha sayaM ciya' to dIvaeNa taM so vi saccaviuM || ciMtai 'gabbhapahAvo, eso; kahamannahA nisAtamasi / / esA pAsai pAsesu ?' teNa pAso tti kayaM NAmaM // navahatthapamANo ya pAsakumAro saMpatto jovvaNaM / tao pA(pa)seNaiNA* rannA pariNAvio guNarUvasAliNi niyadhUyaM / bhuMjai ya bhagavaM tIe samaM maNoramaM visayasuhaM / / annayA ya bhagavayA pAsAovariTThieNaM gavakkhajAlaehiM disAvaloyaM kuNaMteNaM diTTho sayalajaNavao pavarakusuma-balipaDaliyAhattho bAhiM niggacchaMto / pucchiyaM ca - 'kimajja koi chaNo jeNevameso jaNo vaccai?' tao siTumekkeNaM pAsaTriyapariseNaM - 'na ko'vi chaNo, kiMta ko'vi mahAtavassI kamaDho nAma purIe bAhiM samAgao / tassa vaMdaNatthaM patthio imo jaNavao' / tao tamAyaNNiUNa jaNiyakoUhalaviseso bhayavaM pi patthio / gao jattha so kamaDho / diTTho ya paMcaggitavaM tappamANo / tao tinnANasaMpattattaNao muNiyaM bhayavayA ekkaMmi aggikuMDe pakkhittAe mahallarukkhakhoDIe majjhe DajjhamANaM nAyakulaM / taM ca tahAvihaM kaliUNa accaMtaM karuNAparayAe bhaNiyaM bhayavayA - 'aho kaTThamannANaM jamerisaMmi vi tavovisese kIramANe dayA na muNijjai / ' tao soumevaM pAsavayaNaM bhaNiyaM kamaDheNa jahA - 'rAyaputtANaM turayakuMjarAidamaNo ceva parissamo / dhammaM puNa muNiNo ceva viyANaMti' / tao bhayavayA bhaNio ekko niyapuriso - 're re khoDimeyaM sAvahANo kuhADaeNaM phoDesu' / tao 'jamANavesi'tti bhaNamANeNa duhADIkayA sA teNa khoDI / viNiggayaM ca tIe majjhAo mahallaM nAgakulaM / tattha ya diTTho IsIsiDajjhamANo ekko mahAnAgo / tassa ya bhagavaM davAvei niyayapurisavayaNeNaM saniyama asiAusa tti paMcanamukkAraM / nAgo vi taM ghettu tappabhAvao mariUNa samuppaNNo nAgaloe dharaNiMdo nAma prasenajitA
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ .............! 391] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN nAgarAyA / diNNo ya 'aho viNNANAisao'tti bhaNamANeNa bhayavao loeNa sAhukkAro / tamAyanniUNa suTTha vilakkhIhUo kamaDhaparivvAyago / kAUNa ya gADhamannANatavo(va) [mariUNa] samuppaNNo mehakumAranikAyamajhaMmi mehAvalI(mehamAlI) nAma bhavaNavAsidevo / bhayavaM pi tao paviTTho nayarIe / aNNayA ya suhaMsuheNa'cchaMtassa samAgao vasaMtasamao / taMmi ya vasaMtasamayajANAvaNatthamujjANapAleNA''NettA bhayavao samappiyA sarasA sahayAramaMjarI / bhayavayA bhaNiyaM - 'bho ! kimeyaM ?' teNa bhaNiyaM - 'sAmi ! bahuvihakIlAvilAsanivAso saMpayaM saMpatto vasaMtasamao' / tao soumevaM vasaMtakIlANimittaM bahupurajaNa-parivArasamannio jANArUDho gao naMdaNavaNaM / tao jANAo samuttariya nisanno naMdaNavaNapAsAyamajjhaTThiyakaNayamayasiMhAsaNe / tattha ya airamaNIyattaNao savvao paloyamANeNaM dilR bhittIe paramaramma cittaM / taM ca daTThaNa ciMtiyaM - 'aho ! kimettha lihiyaM ?' nAyaM ca sammaM nirUvaMteNa jahA - ariTThanemicariyaM / tao ciMtiya(u) payatto - 'dhanno so'riTThaNemI jo laDahavilayAvalevabahulaM visayasuhamavamanniUNa kumAro ceva sakajjasAhaNujjuo jAo' / evaMvihaciMtAvaraM ca bhayavaMtaM samAgaMtuM logaMtiyadevA bhaNaMti 'bhayavaM! titthaM pavattehi' / tao visayavirattacitto bhayavaM paviTTho NayarIe / etthaMtaraMmi ya atthamio dinnyro| nikkhamaNamaNo ya raM(taM) rayaNiM gamittA'NujANAvio(ya)gurujaNo pAsakumAro tIsavari[sAU] posakaNhikkArasIe nikkhaMto tti / avi ya - pAso ariTThaNemI, sejjaMso samaI mallinAmo ya / puvvaNhe NikkhaMtA, sesA puNa pacchimaNhaMmi / / tao gao sAmI NayarAsannasaMThiyaM tAvasAsamaM / tattha ya atthamio diNayaro tti kaliUNa tappaesasaMThiyakUyAsaya(sanna)ThiyavaDapAyavaheTThi(8)o va(Thi)o kAussaggeNaM / io ya so kamaDhajIvo mehamAlI asuro avahiNA nAUNa attaNo vaiyaraM, sumariUNa puvvabhavaverakAraNaM samuppannativvAmariso samAgao jattha bhayavaM / pAraddhA ya teNa sIhAirUvehiM mahovasaggA / tehi ya tahA cevA'caliyabhAvaM bhayavaMtaM nAUNa 'jaleNa co(bo)littA mAremi'tti saMpahAriya pAraddhA teNa vijjugajjisArA mahAvoTThI / tIe ya jaleNaM bhayavaM tAva bolio jAva nAsiyAvivaraM / etthaMtaraMmi ya caliyaM dharaNiMdassa sIhAsaNaM / tao teNa pauttAvahiNA muNio bhayavao vaiyaro / samAgaMtUNa [ya] turiyaM sAmiNA(No) pAyAho-vihiyapaumeNa sIsovariraiyaphaNiphaNAmaMDaveNa sesasarIrapAsesu viraiyaphaNisarIreNa NivArio nIrapUro / pAraddhaM ca purao bahuvihAojja-veNu-vINA-gIyaNiNAehiM ghaNanighosavidhAyagaM pavarapekkhaNayaM / daTThaNa ya taM tArisaM mahAisayasaMpattiM NiccalacittattaM ca bhayavao garuyavimhayaNikkhittamANaso samuvasaMtadappapasaro'suro mehamAlI paNamiNa jiNaM gao NiyaThANaM / dharaNiMdo vi niruvasaggaM nAUNa [jiNaM] thoUNa ya gao saTThANaM / __pAso sAmI vi nikkhamaNadiNAo caurAsIIdivasovari cettakiNhacautthIe saMpattakevalo tisattaphaNi-phaNAlaMchaNo vAma-dAhiNapAsesu vairoTTAdevI-dharaNiMdapajjuvAsijjamANo ariTThaNemititthapallaTTaNeNa niyatitthaM pavattito samosario puMDavaddhaNavisae jattha Agao sAgaradattotti / sAgaradattakahA bhaNNai - ___atthi puvvadese tAmalittIe sAgaradatto nAma vANiyago / accaMtakalAviyakkhaNo jAissaraNeNaM itthIvirattabhAvo pariNeuM necchai / so kila jammaMtare mAhaNo annAsattAe visaM dAUNa ghArio tti
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 392] pariTThavio niyamahilAe / jIvAvio ekA (kkA) e gouliNIe veraggeNa parivvAyago jAo / mao samANo uppaNNo seTThiputto / ao pariNeuM necchai / sA ya gouliNI payaIe loyadhammanirayA mariUNiva vANiyagiNI jAyA / ao 'ramai maNAgameIe diTThi'tti nAUNa sA ceva vara (ri) yA baMdhUhiM laddhA sabahumANaM / kiMtu tIse vi uvari na tAriso tassA''NaMdo viyANiuM cevamAlociyamimI e 'jAIsaro khu eso, annajammaMmi kIya vi kayatthio / tA imaM ettha pattakAlaM ti ciMtiya samaIe visajjiyA se gAhA 'daDDhassa pAyaseNaM, juttaM dahiyaM pi kimiha parihariuM ? | tucchodayasaMbhaviNo, na hi duddhe pUyarA huMti // ' bhAviUNa ya bhAvatthaM visajjio'NeNa silogo 'apatte ramae nArI, sele varisae ghaNo / nIyamaNugacchae lacchI, panno pAeNa niddhaNo // ' tI vi bhAvatthaM bhAvittA visajjiyA puNo gAhA -- -- - 'vAiyadoso kattha vi, na hoi; na hu ettigeNa utthAu ( taccAo ) / aNurataM pahu saMjhaM, kiM diyasayaro paNAsei ?' // -- avadhArio bhAvattho / jAo hiyayANaMdo / viyANiyaM maNaM tIe / harisiyA citteNa / vatto viivaaho| aikkaMto koi kAlo visayasuhamaNuhavaMtANa / gao ya vaNijjatthaM saputto sAgaradattassa sasuro pADalAhaM (lAvahaM) nAma paTTaNaM / sAgaradatto vi vavahariumAraddho kayAI ya pavahaNeNa gao paratIraM / devvajogeNa sattavAre viNaTTaM pavahaNaM / 'aho aputto' tti khisio logeNa / asArIhUo bajjhariddhIe / tahA vi na ujjamaM muMcai | -- annayA diTTho'NeNa kUvigAe pANiyaM ka++to dArago / sattAvAre nA''gayaM aTThamIe AgayaM / tao ciMtiyamaNeNa - 'nUNaM ujjamA dhaNovAyANa heU / bahuso vi ahuyaM io ceva havai'tti baddho sauNagaMThI / kayA sAmaggI / payaTTo siMhaladIvaM / avakkhaNavAeNa avakkhaliyaM pavahaNaM / laggaM rayaNadIve / viyANiuM cemaM pariTThaviyA'sArabhaMDaM pavahaNaM bhariyaM rayaNANa / AgacchaMtANa ya caliyaM nijjAmagANa cittaM / tao sAgaradatto pakkhitto tehiM rayaNIe samuddamajjhe / puvvabhinnavahaNaphalahajogeNa laggo pADalAvahe / -- - I tattha puNa sAsuragameyassa / diTTho sAlagehiM / nIo gharaM / bhuttuttarasamae pucchio vattaMtaM / sAhio'NeNa sabbhAvo / sAlagehiM bhaNiyaM 'ciTTha tAva tumamiheva kai vi diNANi / jao tuha baMdhujaNAsaMkAe te tAmalittimagacchamANA nUNamihA''gamissaMti' tti / paDissuyaM sAgaradatteNa / niveiyaM raNNo / o jAva kai vi diyahe acchai tAva AgayaM taM pavahaNaM / paccabhinnAyaM ca liMgehiM / niuttA tehiM thANaMtariyA / pattA bhaNati 'kimettha bhaMDaM ? ko vA bhaMDavaI ?' pavahaNaittA vi annANa - lobhehiM vitahaM sAheMtA bhaMDa kittimaM ca bhaMDavaI, saMkhuddhA citteNa / iMgiyAgArakusalehiM viyANiyA thANaMtariehiM / saddAvio sAgaradatto / samAgao velAulaM / daTTUNa calaNesu nivaDiyA nijjAmagA 'kayamamhehiM akajjaM / mahApuriso ya tumaM / tA rakkhasu' / muyAviyA sAgaradatteNa / dinnaM ca kiM pi uciyaM / 'sapuNNo' tti bahumannio rAiNA / ciMtiyamaNeNa 'viDhattaM daviNajAyaM / saMpayaM viNiogaM karemi / ADhattaM mahAdANaM / pucchai
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ [393] dhammatitthige jahA - ''haM mahArayaNehiM devAhidevaM(devapaDimaM?) kAukAmo / tA taM sAheha' / na ya tesimegavakkayA / tao keNA'vi bhaNio - 'bhAvagambhA devayA jA pAramatthigI sA sayaM cevuTThissai tti karehi paNihANaM / ahivAsehi rayaNamegaggacitto / chaDDehi micchA viyappe, jeNa nicchao hoi' / paDivannamaNeNa / aNuciTThiyaM / sa jAva aTThamovavAsaM karei tAva AuTTA pavayaNadevayA / daMsiyA titthayarapaDimA / sAhiyamimassa vAyAe gayaNe jahe sA sA pAramatthigI devayA jIse sarUvaM sammaM muNaMti sAhuNo'tti / parituTTho sAgaradatto / nirUviyA [sAhavo] / tudveNa diTThA(darisAviyA) uttattakaNagamayA bhagavao arahaMtassa paDimA / pucchiyA-'NeNa sAhuNo dhammaM / kahio sAhUhiM / pariNao eyassa / jAo sAvago / tehiM samamAlovei rynnpddimaaviyrN| jahA - 'ko titthayaro / keNa vihiNA mayeha paiTThAviuM jutto ?' sAhUhiM bhaNiyaM - 'bhagavaM pAsasAmI saMpayaM samuppaNNakevalanANo puMDavaddhaNavisae viharai / tA taM gaMtUNa pucchasu' tti gao sAgaradatto puNddvddhnnvise| diTTho tatthA'NeNa pAsasAmI / pUio davvabhAvapUyAe / pucchio rayaNapaDimAvaiyaraM / sAmiNA vi ya samosaraNamuddisittu desiyA visesao titthayarAisayA / sAhio titthayarapaDimApaiTThAvaNavihI / tao aNeNa jiNuttavihiNA titthAhivo tti paiTThAvio paassaamii| samayaMmi ya puNo aNusAsiUNa sAmiNA vi pavvAvio sAgaradatto jahA navaphullamAlio tti / sAgaradatto tti gayaM / navaphullamAliyakahA bhaNNai - ___ atthi marahaTThavisae hellUraM nAma thA(gA)maM / tattha asogo nAma mAligo / so haTTAo phullANi vikkiNittu payaTTo sagihaM / jiNapaiTTha tti paviTTho addhapahe sAvagagihaM / pecchiUNa jiNabiMbaM nirUviyA karaMDiyA / pattANi navaphullANi / caDAviyANi paDimAe / baddhaM punnakammaM / aikkaMto koi kAlo / DhoiyA'NeNa ranno abhiNavA piyaMgumaMjarI / tuTTho se rAyA / ThAvio'NeNa seNimahaMtago / mao ahAuyakkhaeNa / uppaNNo elaure vANiyaputto navadammalakkhasAmI savvatthociyakiccakArao / tao mao tattheva navadammakoDisAmI sappuriso jAo / tao mao suvaNNapahe nayare navasuvannalakkhasAmI sappuriso jaao| tao mao tattheva navasuvannakoDisAmI sappuriso jAo / tao mao [nava]rayaNalakkhasAmI jAo / tao mao tatthevibbhaputto navarayaNakoDisAmI sappuriso jAo / tao mao vADIpurIe vallahanariMdaputto navagAmalakkhasAmI sappuriso jAo / tao mao tattheva jakkhAhiTTiyanavanihisAmI mahArAyA jAo / kayAiM ca kIramANIe mahAvicchaDDeNA''ugaMThIe 'kahaM mamerisI saMpannA riddhi?'tti citaMteNa logappavAyao 'dhammaphalaM'ti puri(rI)e pavaDDhiyaM mahAdANaM / tahA tayA dhammacakkavaTTi'tti karAviyA pAsasAmipaDimA / tao 'guNo bhavissai'tti samosarieNa tattheva pAsasAmiNA bhaNio vaMdaNatthamAgao rAyA - 'aNuhUyappAyaM taM tae vIyarAgapUjAphalaM' / rAyA bhaNai - 'kahaM ?' sAmiNA vi sAha(hi)e navaphullamAliyAivaiyare saMbuddho dikkhio rAyA''uyasamaseDhiM kuNaMto kAlaM kAUNuvavanno'Nuttarasuresu tti / navaphullamAlio tti gayaM / kiMca navaphullamAliyakaha vva pAsaM gayA bahubhavaTThA(?) suhabhAvayArI / saMpai payaDijjai baMdhudattakahA - nAyaurIe rAyA, vikkhAo sUrateyanAmo'tthi / tabbahumao ya ibbho, dhaNavainAmo piyA tassa // suMdari pattI [tI]se, putto sapiyAmahassa kayanAmo / baMdhudatto tti saguNo, ramaNIyajovvaNaM patto /
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ [394] atthi ya vacchAvisae, kosaMbipurIe mANabhaMganivo / taha jiNadatto nAmo, nigamo sussAvao vasai / / tassa ya jAyA jiNadhammacAriNI rUva-sIlasaMpannA / nAmeNa vasumaI varasuA ya piyadaMsaNA nAma // vijjAharaMgayasuyA, atthi su(sa)hI tIe bIyadu(ji)yaM va / jiNasAsaNANurattA, nAmeNa miyaMkaleha tti / / tIe saha nivvuyAe, dhammakahA-bhAvaNAe vaccaMti / diyahA jiNapUyAe, saphalA viNaeNa ya garUNaM / / aha aNNayA ya sammaM, aTuMganimittamuNiyasAreNaM / goyaragaeNa muNiNA, kahaM vi piyadaMsaNA diTThA // taM pecchiUNa kahiyaM, bIyassa muNissa teNa - 'varakannA / esA jaNiUNa suyaM, pavvajjaM saMpavajjihihI' // AyaNNiyaM ca sammaM, muNivaivayaNaM miyaMkalehAe / soUNa sA'vi hiTThA, ThiyA ya tuNhikkANa(kkayA) ceva // muNiUNa ya dhaNavaiNA, vivAhe(ha)joggamahu(ha) baMdhuyattaM su(ca?) / vasunaMdassa ya variyA, nAyapurinivAsiNo dhUyA / nAmeNa caMdalehA, teNa vi kaliUNa esa joggo tti / Apucchiya niyasayaNe, vihiNA ya niveiyA tAhe // pANiggahaNaM ca tao, pasatthanakkhatta-tihi-muhuttaMmi / sammANiyapaNaiyaNaM, tANaM nivvattiyaM vihiNA // kaMkaNavibhUsiyakaraM, DakkA bhuyaeNa bIyadiyahami / rayaNIe caMdalehA, atthamiyA caMdaleha vva // tassa annAo vevaM, kamma vipariNAmao surUvAo / jAyAo vAvejjA(vAvannA?), NaMtarasesesu vi diNesu // nAo ya savvaloe, 'esa juvA kAlakUDahattho'tti / na lahai bahuvihaveNa vi, annaM kannaM vimaggaMto // tAhe iya ciMteto, 'varavilayArayaNarahiyavihavassa / kiM jIeNaM majjhaM, niyattajiyaloyasAra(re)Na ?' || taMbola-puppha-kuMkuma-gaMdhAyaruvivihapariyaNaviratto / parijijjhai aNudiyaha, nisinAho kiNhapakkhe vva / taM pecchiUNa piuNo, ciMtA jAyA 'kahaM nu eyaM ?'ti / 'sogAnalasaMtatto, esa suo me vivajjihii // tA vijjhavemi sigdhaM, vAvArajaleNa' ciMtiuM cemaM / teNa suo saddAviya, bhaNio bhaNiyavvakusaleNaM //
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ [395] 'puttaya ! pavaranareNaM, tivaggakaraNujjaeNa hoyavvaM / niyaniyakAle phaliyA, havaMti ee ya kIraMtA / / tA tujjha esa kAlo, pariyaNa-dhammatthamatthamajjiNiuM / puvvapurisajjieNa, ko gavvo atthaniyareNa ? // tA gaccha tumaM puttaya !, siMhaladIvaM mahAkaDAhaM vA / vivihagurubhaMDaniyaraM, ghettuM varajANapatteNa' // ia bhaNieNa pavajjiya, piuNo vayaNaM tu baMdhudatteNa / velAulaMmi neuM, bhaMDassa bharAviyaM vahaNaM / aha joisiyAiTe, sudiNe velAulaM gao saparivAro / pUjittu jANavattaM, suhi-sayaNe jaNaNi-jaNae ya // namiUNa baMdhudatto, ArUDho jANavattamacireNa / nijjAmagehi garuyA, ukkhittA naMgarA tAhe // aNucca(kU)lapavaNavasao, tatto vahaNaM ca siMhalaM dIvaM / jalahimavalaMbiUNaM, pattaM thevehiM diyahehiM / / aha navara baMdhudatto, sAraM ghettUNa pAhuDugghAyaM / daTuM pariyaNasahio, gao tahiM siMhalanariMdaM // bhaNio ya - 'deva ! amhe, samAgayA ettha lADadesAo / ghettUNa kiMpi bhaMDaM, tuha rajjaM jANavatteNa' // rannA vi sabahumANaM, 'tuha bhaMDaM savvakAlamummukkaM' / bhaNiUNa 'majjha dese', visajjio so ya parituTTho / vikkiNiUNa ya bhaMDaM, lahiUNa ya hiyayaicchiyaM lAbhaM / taddIvakouhalleNaM, kiM(ka) pi kAlaM gameUNaM // ghettUNa ya paDibhaMDaM, pavaraM; bhariUNa jANavattaM ca / AucchiyanaranAho, dhaNiyaM sammANio teNa // taha ya paidiyahapariciya-dhaNieNa ni(pi)araM va kayaniyAyAro / AruhiUNa payatto, vahaNaM niyadesamAgaMtuM // dIvaMtarANi to(vo)liya, niyadesAsannamAgayaM jAva / tAvuttaradisivaddala-muddhai[o?] jalahI vuDahuDei // pavisaMtajalaM duvvAyaDottiyaM pavahaNaM visannANaM / saMjattiyANa phuTTai, taDa tti girikaDayamabbhiDiuM / tatto kahaM vi pAviya, titthayaphalaeNa jalanihiM tariuM / thevehiM baMdhudatto, jIviyaseseNa diyahehiM // patto pasiddhavijjAharAlauttaMgarayaNagirisahiyaM / nAmeNa rayaNadIvaM, samuddatIraTThiyaM rammaM / /
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ [396] daTuM ca cUyatarusaMDamaMDiyaM viyaDadesabhAyaMmi / nIsasiUNa sadIhaM, uvaviTTho, ciMtai - 'kahaM me // jAyA pAvAvatthA ?' khaNaM ca ciMteMtao vi so jAo / sahayAraphalasayaNho, chuhAsamaM vA duhaM natthi // aha majjiUNa vAvIe, vivihasahayAraphalakayAhAro / vIsamiUNa muhuttaM, rayaNagiriM teNa u pavatto // thevadiyahehiM navaraM, ullaMgheUNa maNaharaM dIvaM / rayaNagiriM saMpatto, amaovamaphalakayAhAro // AruhiUNa ya viyaDaM, kaDaovari maNisilAyalucchaMge / addhANasamakilaMto, tAhe tattheva ya nisanno // rayaNasiharassa uvariM, gIyaravaM soumaha samakkhitto / ArUDho AyayaNaM, pecchai vararayaNanimmaviyaM / dhammavaracakkavaTTissa bhayavao tiyasanAhanamiyassa / muNivaiNo paDimAe, vibhUsiyaM nemicaMdassa // taM ca pecchittu turiyaM, maNimayasoyANavimalapaMtIe / AruhiUNa paNAmaM, kAuM tattheva ya nisanno / suratarukusumAharaNaM, daTuM ciMtai ya - 'esa savvannU / samabhAvo kahamannaha, gijjai sura-siddha-khayarehiM / / tAhe puNo vi namiuM, nemijiNaM muNivare ya tattha Thie / paramabhattIe vaMdai, muNiNo taM dhammalAbheti / / uvaviThTho ya suvimale, muNINa purao u kuTTimucchaMge / amuNiyadesAgamaNaM, taM paDipucchei jiTThamuNI // kahiUNa ya so tesiM, jAyAmaraNAi-vahaNabhaMgataM / appaNayaM vuttaMtaM, muNivayaNaM soumADhatto // bhaNio ya teNa - 'jIvA, sakammapariNAmao vicittAI / sArIra-mANasAI, dukkhAiM bhamaMti bhuMjaMtA // to bhe bhaNAmi sAvaya !, saMsArasuhaM sudAruNaM muNiuM / sokkhanihANaMmi sayA, dhammami daDhamaI kuNasu' / iya bhaNio muNivaiNA, namiuM taM bhaNai baMdhudatto vi / 'jaMkAyavvama(mi)yANi, taM me Aisaha; muNiNo(NA) vi // uvaiDe gihidhamme, aNuvvae geNhiDaM ca so tuTTho / kayakiccaM mannato, appANaM; bhaNai - 'muNisIha ! //
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ [397] jalahimi jANavattaM, jai na vibhijjatamiha samAgamaNaM / kaha hoMtamamA(nA)gamaNaMmi kaha ya dhammaMmi paDivattI ?' // bhaNio ya baMdhudatto, muNipAsaTThieNa khayaranAheNa / cittaMgaeNa - 'suMdara ! sAhu kayA dhammapaDivattI // sAhammio ya iNhi, amhANa tumaM ti jaM ca te kajjaM / taM bhaNasu mottu lajjaM, sAhemo jeNa nibbhaMtaM // kiM vA rayaNAvUriya-poeNaM nemi taM nie dese ? / kiM vA demi mayacchi ?, vijjaM vA gama(ya)NagamaNayariM ?' // to bhaNai baMdhudatto, vijjAharavayaNajaNiyaparioso / 'natthi maha kiMci kajjaM, pAviyajiNavayaNasArassa // niyadeso vi ya so cciya, jattha guru-mitta-baMdhavajaNo ya / nahagAmiNI vi vijjA, jA tamhaM sA mama'tthi tti / tA tumhehiM sahA'haM, ciTThissamihaM'ti vottu tuNhikke / jAyaMmi baMdhudatte, ciMtai cittaMgao 'NeNa // na nisiddhA kaNNA tA, vivAhiuM mahai; taM ca vijjAe / nAumuvaNemi jIe, ghariNo(NI?)saddo thiro hoi // daTuM ca sabhajjamimaM, paDibujjhai jeNa baMdhudatto vi' / to ghettu baMdhudattaM, sagihe cittaMgao jAi / / aha majjiuM ca nevatthiuM ca jiNamacciuM vibhUIe / kayabhoyaNAikiccA, jaMti puNo nemijiNabhavaNe // iya paidiyahaM jiNa-maNi-sevAnirayANa vaccae kAlo / aha annayA ya pariyaNa-samakkhamullavai khayarIso // 'bho bho ! tubbhaM keNai, paribbhamaMteNa bhArahe vAse / kiM diTuM sAisayaM, kannArayaNaM kaha vi kiMci ?' // tassa sahoyaradhUyA, miyaMkalehA aha muNiyabhAvatthA / 'tubbhe kiM na viyANaha, jiNayattasuyaM mama vayaMsi // kosaMbitilayabhUyaM, kannaM piyadaMsaNaM ti nAmeNaM ? / tIe bhavaNaMmi mae, gayAe AyaNNiyaM cemaM // maNiNA nigadijjaMtaM. jahesa kannA sayaM jaNeUNaM / jiNasAsaNaMmi dhannA, pavvajjaM saMpavajjihii' / souM cemaM tuTTho, khayaravaI rahasi paNNaveuM ca / baMdhudattaM gahAyA,-'miyagai-himakuMDalAIhiM // vijjAharehiM sahio, kosaMbipurIe jAi gayaNeNaM / dharai ya purimujjANe, te bAhiM pAsabhavaNaDDe / /
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ [398] taM ca jahA vattavvaM, kiccaM vA tattha taM tahA niuNaM / te sikkhaviuM savvaM, khayaravaI jAi saTThANaM / baMdhudatto vi saharisa-mavaloyaMto varaM tadujjANaM / amiyagai-hemakuMDala-sahio pecchai jiNAyayaNaM / ramma, taMmi ya pavisiya, pAsajiNaM vaMdiUNa tattha Thie / dhammakahaM kuNamANe, muNiNo vaMdei saDDhe ya / / dinnAsaNovaviThThA, dhammaM ca suNaMti; te ya jiNayatto / tatthuvaviDhe daTuM, sAhammiyavacchalekkamaI // neu gihe kayasAgaya-kicco saha tehiM mattavAraNae / jAvA''lAvakahAhiM, ciTThai tAvei sahisahiyA // niyabhavaNujjANAo, rai vva piyadaMsaNA'ha taM daTuM / amiyagai-hemakuMDala-khayarA saha baMdhudatteNa // vimhayamuveMti; to te, saddAveUNa majjaNAio / vihio mahovayAro, tesiM parameNa neheNa // kAriyasiNANa-bhoyaNa-vilevaNA pucchiuM suhanisaNNA / jiNayatto vi payatto, - 'kime(ma)tthametthA''gayA tubbhe ?' // kahai ya tassA''vajjaNa-mAgamaNanimittamannahA raiuM / amiyagaI kAmaMgaM, puTuM viya jeNa taM cemaM(?) // 'rayaNagiripavvayAo, gaehi ujjetavaMdaNanimittaM / amhehiM esa diTTho, deva(vaM) bhattIe vaMdaMto // nisuyaM ca dAravimuho, tti; teNa jAyA paropparaM pII / nIyA ya tao sagihaM, eeNa nimaMtiUNa'mhe / / taMmi ya bhoyaNa-taMbola-vattha-sayaNAivihiyasammANA / jiTThittu(?) pAsajiNamiha, vaMdiukAmA ya saMpattA' // vottuM cemaM thakke, khayare ciMtei seTThijiNadatto / 'maha duhiyAe ucio, surUvasAhammio eso' // bhaNai ya - 'kIsa viratto, kAlociyadArasaMgahA eso ?' / 'bhavaheumohabhIo', ii kahie amiyagaiNA u // jiNayatto vi payatto, bhaNiuM - 'Niya(jiNa)vayaNabhAviyamaissa / na hu hoi mohaheU, sukalattaM appamattassa' // to bhaNiyamamiyagaiNA, - 'amhehi vi jaNaNi-jaNayasahiehiM / bhaNio eso evaM, savveNa ya baMdhavaggeNaM /
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ [399] eeNa vi paDivannaM, "vijjAharaloe(ya?)[ThiyaM] jiNabhavaNaM / pecchAmu tAva pacchA, jaM bhaNihiha taM karIhAmo" // ' iya maMtiuM ca tehiM, gamiesu diNesu kaisu vi suheNaM / baMdhudattaM sasayaNo, jiNadatto bhaNai kaNNatthe // 'aha tubbhe cciya jANaha, kajjaM saguNaM'ti baMdhudattutte / kiyakicco jiNadatto, vihiNA lagaNaM gaNAvei / / amiyagaI vi chaMdiya-muhaM suNiuM vivAhajoggaM tu / AucchiyajiNayatto, kaeNa to jannayattAe // cittaMgayassa gaMtuM, kannAlaMbhaM kahei; teNA'vi / tuTeNa tassa dinnA, sammANiya dullahA vijjA // to kahiyavivAhadiNo, visajjio paDhamameva amiyagaI / bahuvihamappAheuM, kosaMbiM; appaNA tAhe // vijjAharehiM sahio, patto kosaMbimei ujjANe / pAsasAmi namaMsiya, baisai pAsagayakayaligihe / / sadditta baMdhudattaM, sammANeuM ca siyagayArUDhaM / jiNadattagihe neuM, lagaNe piyadaMsaNaM vihiNA / pariNAvai; rayaNIe, suiraM tu suvaMti do vi vAsagihe / gose ya baMdhudatto, kayakicco jAi jiNabhavaNe // sakkAvayAranAme, sahio cittaMgaeNa vihiNA ya / vaMdittu pAsasAmi, muNicaMdaM gaNaharaM ca tao / / dANAinisuyadhammo, vaMdittu puNo vi ei kosaMbiM / baMdhudattassa sikkhaM, dAuM cittaMgao ya gao // rayaNagirimaha vasaMte, patte kIlAlae vibhUIe / kArei baMdhudatto, rahajattaM, pAsasAmissa // iya paidiyahaM pUrya, jahoiyaM pAsajiNavariMdassa / kuNamANo saMvacchara-caukkayaM nivasio tattha / etthaMtaraMmi piyadaMsaNAe jAo maNorahasaehiM / gabbho vayaNapaviTuM, pecchaMtIe gayaM sumiNe // kAleNa ya tIe piyA, bhaNio saMjAyadohalAe u / 'kosaMbiM chaNabhUyaM, tAya ! kuNa baMdhavANaMdaM // kAUNa ya ghosaNayaM, deha dhaNaM huliyamatthinivahami / teNa vi bI(tI)e vayaNaM, taheva saMpADiyaM savvaM //
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 400 ] etthaMtaraMmi icchA, suttaviddhassa baMdhudattassa / jAyA niyadaMsaNAe, [teNa ya piyadaMsaNA bhaNi] yA // tI vi piyA bhaNio, teNa vi paDivajjiUNa tavvayaNaM / neha-vihavANurUvA, tIe kayA gamaNasaMjuttI // cha // zrI // cha // graMthAgraM 12600 |cha|| saMvat 1497varSe vaizAkhavadi 12 budhe // adyeha zrIstambhatIrthe mahaM0 mAlAsuta - sAMgAlikhitaM // cha // zrI // cha // zubhaM bhavatu // cha // zrI // * 0saMjuttI - ityeSa zabdo'tra pratau nAsti, gamaNa0 ityatraiva pratiH samApyate / ataH dvitIyabhAgarUpAyAH prateH zabdo'yaM gRhItvA'tra likhito'sti /
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ [401] prathamaM pariziSTam granthagatakathAnAmakArAdikrameNa sUciH or m 347 ur ra 74 326 356 51 358 0 298 0 119 199 149 293 m ajitajinakathA anantajinakathA aniruddhoSApariNaya[kathA] anilavega[kathA] aparAjita-anantavIrya[kathA] abhayaghoSa [kathA] abhinandanajinakathA amitatejaH [kathA] aranAthakathA ariSTanemijinakathA asitAkSa(yakSa)kathA indra[kathA] indrajinmeghavAhanapUrvabhava[kathA] ilAciputrakathA RSabhadevabhava[kathA] RSabhadeva-bharatacakravartikathA-dhanasArthavAha[kathA] kanakaprabha-siMha[kathA] kapilabAhmaNa[kathA] kalyANadeva-draGgikasutakathA kalyANamAlA[kathA] kAgakathA kaMsakathA kiraNavega-mahoraga[kathA] kunthunAthakathA kurucandrakathA kurucandrAdikathA kulakarakathA kulabhUSaNa-dezabhUSaNa[kathA] kRSNa-jarAsandhayuddha[kathA] kRSNamRtyu[kathA] krodhapizAcakathA kharadUSaNayuddha[kathA] gajasukumAlakathA candraprabhajinakathA cArudatta[kathA] jambukakathA jayacakravartikathA jarAsandhakathA jAmbavatIkathA DhaNDhaNakumArakathA tripRSThavAsudeva-acalabaladeva[kathA] thAvaccAputra-zuka-zelakakathA dattavAsudeva-nandanabaladevakathA damadantakathA damadantI-kanakavatIkathA dazaratha[kathA] dazaratha pUrvabhavakathA] devakIvaraNa[kathA] draupadIkathA draupadIharaNa[kathA] dvArikAgamana[kathA] dvArikAdahana[kathA] dvipRSThavAsudeva-vijayabaladevakathA dvaipAyanakrodha[kathA] dhanaJjayakathA dharmaghoSa-dharmayazaHkathA dharmajinakathA naghuSa[kathA] namijinakathA narasundaradevakathA navaphullamAlikakathA nAradakathA nAradakathA nAradapratibodha[kathA] nirnAmikAkathA niSadhakathA nemijinadIkSA[kathA] pradyumna-zAmbakathA 159 157 361 348 243 389 Vmmummr9 164 338 364 360 355 357 350 327
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ [402] 340 367 48 355 43 393 366 369 370 pANDavakathA pANDavamokSa[kathA] padmaprabhajinakathA pArzvajinakathA-(kamaTha-marubhUtikathA) pAlakakathA purandaradattakathA puNDarIkavAsudeva-AnandabaladevakathA puruSasiMhavAsudeva-sudarzanabaladevakathA puruSottamavAsudeva-suprabhabaladevakathA bandhudattakathA baladevapratibodha[kathA] baladeva-vAsudevakathA baladevasvargamana[kathA] brahmadattacakravartikathA bhagIratha(pUrvabhavakathA) bharatacakravarti[kathA] bharatapUrvabhava[kathA] bherIkathA maghavacakravartikathA mati-sumati[kathA] madhukathA mallijinakathA mahAkAlakathA mahAbalarAja[kathA]-vibudhAnandanATakam mugdhabhaTTakathA municandramunikathA munisuvratasvAmikathA megharatha[kathA] yAdavakula[kathA] rAjImatIkathA rAma-rAvaNayuddha[kathA rAmakathA rAmapratibodha[kathA] rAmamokSa[kathA] rAmalaGkAgamana[kathA] rAmavanavAsa[kathA] rAmAdipUrvabhava[kathA] rAmAyaNakathA rAmAyodhyAgamana[kathA 368 rAvaNakathA | rAvaNavadha[kathA] rukmiNIkathA rohiNIsvayaMvara[kathA] lakSmaNamRtyu kathA] lalitAGgadeva[kathA] lavaNAGkuza[kathA] lavaNAGkuzapUrvabhava[kathA] vajrajaGgha[kathA] vajranAbha[kathA] vajranAbha-caNDAla[kathA] vajrabAhu[kathA] vajrAyudha[kathA] vasudevakathA vasudevavicaraNa[kathA] vAnarakathA vAli[kathA] vAsupUjyajinakathA vijayasUrikathA vimalajinakathA vizalyAsnAnodaka[kathA] viSNukumAra-mahApadmacakravartikathA vIrakakathA vIrabhadrakathA vaidyakathA zatrughnapUrvabhava[kathA] zatrughnamathurAsAdhana[kathA] zambUkavadha[kathA] zAntinAthakathA zItalajinakathA zrISeNa[kathA] zreyAMsajinakathA saMkSiptarAmAyaNa[kathA] sagaracakravartikathA sanatkumAracakravartikathA sambhavajinakathA sAgaracandrakathA sAgaradattakathA sAhasagativadha[kathA] 126 100 239 41 104 242 349 188 112 231 235 186 151 225 112 201
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ [403] 49 154 145 210 224 221 siMhodara-vajrakarNa[kathA] sItAkathA sItAtyAga[kathA] sItAdIkSA[kathA] sItAzuddhi[kathA] sItAharaNa[kathA] sukozala[kathA] supArzvajinakathA subhUmacakravartikathA sumatijinakathA suvidhajinakathA sodAsa[kathA] skandhakakumArakathA svayambhUvAsudeva-bhadrabaladevakathA hanumatkathA hanumallaGkAgamana[kathA] harivaMzakathA hariSeNacakravartikathA hasti-kukkuTasarpa[kathA] 171 112 98 [noMdha : kahAvalIkAre je kathAono nAma grahaNa karI nirdeza nathI ko te kathAonAM nAmamAM kathA zabda corasa kauMsamAM mUkyo che. udA. dhanasArthavAha[kathA], mahAbalarAja[kathA] va.]
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ [404] dvitIyaM pariziSTam kahAvalIgranthagatAnAM kathAnAM kathAkhaNDAnAM ca mUlasthAnanirdezAH triSaSTizalAkApuruSacaritena ca saha tulanA [AcAryazrIbhadrezvarasUribhivividhagranthebhyaH saGkalayya kathAH kathAkhaNDAzcA'tra granthe sandRbdhAH santi / tattadgranthAnAM tAni mUlasthAnAni triSaSTizalAkApuruSacaritasya ca te te kathAkhaNDAstulanArthamatra samullikhyante / ] - 1. RSabhasvAmi-bharatacakravartikathA dhanasArthavAhakathA - (mUlasthAnam - AvazyakacUrNiH pR. 131) udAharaNaM * kahAvalI - avaravidehe khiipaiTThiyAo NagarAo dhaNo nAma satthavAho vANijjeNaM calio vasaMtauraM... | (pR.1) AvazyakacUrNiH - avaravidehe vAse dhaNo nAma satthavAho ..... khitipatiTThiyAto NagarAto vasaMtapuraM patthito vANijjAte.... / (pR. 131) * kahA0 - payaTTo ya sattho uNhAlayapajjaMte jAva aDavimajjhaM paviTTho tAva bhareNa vAsAratto jAo / tao aiduggamA paMtha tti kAuM AvAsiUNa Thio / sathillayA ya bahudivasattaNao saMbalae niTThie kaMdAINi ANittA bhuMjaMti / sAhuNo uNa..... dutthiyA.... / (pR. 1) / ___ A.cU. - kAlo caramanidAgho..... sattho jAhe aDavimajjhaM patto tAhe vAsAratto uvaggo / ..... tAhe so satthavAho aticikkhalicciyA duggamA paMtha tti kAUNaM tattheva satthanivesaM ..... Thito .... annasatthellayANaM niTThiyaM bhoyaNaM tAhe kaMdamUlAI samuddisaMti / sAhuNo duhiyA .... / (pR. 131) - ityAdiH 2. mahAbalarAjakathA vibudhAnandanATakam - (mUlasthAnam - cauppannamahApurisacariyaM pR. 18) * kahA0 ..... piubhaTTho // jo lacchIharakumaro, mamaMtiyaM Agao Asi / / gaMtuM tassa niveyasu, guNiNo rajjaddha-baMdhumaidANaM / (pR. 5) * cau0 yo'yamasmadantikaM lakSmIdharakumAraH kopAt samAyAtaH .... tadasmai... asmaduhitaraM bandhumatI rAjyAdhaM ca nivedaya // (pR. 18) * kahA0 nAumAsaNNalagaNe, ciTThai rAyA''ulo saparivAro / tA saha vahUe gacchau, turiyaM jaM Dhukkae kAlo // (pR. 11) cau0 rAjA samAkalo'sau, tiSThatyadhanaiva parijanasametaH / gantavyaM saha vadhvA, tvaratu bhavAn Dhaukate kAlaH // (pR. 25) - ityAdiH // 3. kAgakathA (mUlasthAnam - AvazyakacUrNiH (pR. 168), vasudevahiNDiH (pR. 168)) * kahA0 koi kila hatthI jarApariNao gimhakAle kaMci giriNaiM samuttaraMto paDio / sarIragaruyayAe
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ [405] asamattho uTTheuM tattheva mao / ...... jai puNa puvvameva niggayA hotA to te dIhakAlaM sacchaMdapayArA hotA / (pR. 13) A.cU. - vasu. hiNDiH - koti kira hatthI jarApariNato gimhakAle kaMci giriNadiM samuttaraMto visame tIre paDito / so sarIragaruyattAe dubbalattaNeNa ya asatto uddheuM tattheva kAlagato / ..... jadi puNa aNAgayameva NiggatA hotA to dIhakAlaM sacchaMdapayArA hotA / / (pR. 168) 4. jambUkakathA ( mUlasthAnam - A. cU. (pR. 168), va. hi. (pR. 168)) * kahA0 koi kira vaNayaro vaNe saMcaramANo....aNNANi ya ciraM khAyaMto tti // (pR. 13) A.cU. - va.hi. - koti kira vaNayaro vaNe saMcaramANo..... annANi ya ciraM khAyaMto tti // (pR. 168) 5. kurucandrakathA ( mUlasthAnam - A.cU. (pR. 169), va.hi. (pR. 169)) * kahA0 ettheva puTiva kurucaMdo nAma rAyA Asi / ...... so vi susIlayAe taheva saddahai // (pR. 14) A.cU. - va.hi. - tubbhaM puvvakko rAyA kurucaMdo nAma Asi..... so vi saddahaMto susIlayAe taheva paDivajjati / / (pR. 169) 7. nirnAmikAkathA (mUlasthAnam - A. cU. (pR. 172), va. hi. (pR. 171)) * kahA0 - dhAyaisaMDe dIve puvvavidehe maMgalAvaIvijae naMdiggAmo nAma gAmo...... annayA kayA vi Usave IsaraDiMbhA...... vacca aMbaratilayapavvayaM.... tattha geNhai jaNo phalANi.... diTThA tIe jugaMdharA nAma AyariyA.... // (pR. 15) A.cU.-va.hi. - atthi dhAyaisaMDe puvvavidehe maMgalAvaivijae naMdiggAmo nAmaM saNNiveso....kayAI aDDakaDiMbhANi .... vaccasu aMbaratilayaM pavvayaM.... tattha ya geNhai jaNo phalANi .... divA tIe jugaMdharA nAma AyariyA.... // (pR. 172, 171-2) 8. vajrajaGghakathA (mUlasthAnam - A. cU. (pR. 172), va. hi. (pR. 171)) * kahA0 - kayAI ya paose avaloyaNapAsAyamArUDhA.... kayA ya tigicchaehi kiriyA-bali-homa-maMtAIyA ....... // (pR. 16) A.cU.-va.hi. - kayAiM ca padose savvaobhaddagapAsAdamabhirUDhA..... kao ya tigicchaehiM payatto bali-homa maMta-rakkhAvihANehi.... // (pR. 162, pR. 171) 9. abhayaghoSakathA (mUlasthAnam - AvazyakaniyuktiH [ haribhadrIyA vRttiH] (pR. 115)) * kahA0 - annayA kayAi tassa vijjassa ghare te savve uvaviTThA....... tatthego sAhU mahappA kimikuTeNa gahio aigao bhikkhassa....... alAhi mama molleNa..... mama vi dhammo hohI.....therANaM aMtie pavvaio siddho tti // (pR. 17-18) A.ni.hA. - aNNayA kayAi tassa vejjassa ghare......... tattha sAhU mahappA so kimikuTeNa gahio aigato bhikkhassa...... alAhi mama molleNa.... mama vi dhammo hou.... therANaM aMtie pavvaio siddho tti / / (pR. 116/2)
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ [406] 10. vajranAbhakathA (mUlasthAnam - A.ni.hA (pR. 117)) * kahA0 - annayA tattheva vayaraseNatitthayarasamosaraNaM..... savvo logavavahAro.... (pR. 18-19) A.ni.hi. - io ya titthayarasamosaraNaM..... savvo logavavahAro.... (pR. 118) 11. kulakarakathA (mUlasthAnam - A. cU. (pR. 128)) / * kahA0 - avaravidehe do vaNiyA mittA / tesimego mAyAvI .... sammaM vavaharai / (pR. 19) A.cU. - puvvavidehe do vaNijjA mittA.....ego mAyI.... sammaM sammeNaM vavaharati / (pR. 128/2) 12. RSabhadevabhavakathA (mUlasthAnam - A.ni.hA.) * kahA0 - ..... tujjha putto mahAkulakaro bhavissai / .... sakko... bhaNai - devANuppie tava putto sayala bhuvaNamaMgalAlao paDhamadhammacakkavaTTI bhavissai / tao tuTThA.... || (pR. 21) A.ni.hi. - ....tujjha putto mahAkulakaro bhavissai / ....sakkassa AsaNaM caliyaM.... bhaNai - devANupie ! tava putto sayalabhuvaNamaMgalAlao paDhamarAyA paDhamadhammacakkavaTTI bhavissai.... tao marudevA haTTatuTTA.... // (pR. 120/2) evaM kahA0 - pakkhivai ya jiNaMgulIe .... pakkhivaMti / (pR. 23) A.ni.hi. - sarvatIrthakarA eva bAlabhAve .... prakSipanti0 // (pR. 125/1) * kahA0 - sakko bhaNai - "kiM bhe ikkhuNo agU nAmaMtareNA'bhilAso ? tti.... (pR. 23) A.ni.hA. - sakkeNa bhaNiyaM - 'bhayavaM ! kiM ikkhu agU-bhakSayasi ?..... (pR. 125/2) * kahA0 - annayA dharaNo nAgarAyA....... nivesittA ciTThaha / / (pR. 28) A.ni.hA. - annayA dharaNo nAgarAyA..... nivesiUNa viharaha / (pR. 143/2) * kahA0 - bAhubaliNA vi ciMtiyaM - kallaM savviDDIe vaMdissAmi.... dhammacakkaciMdhaM kAriyaM / (pR. 30) A.ni.hA. - bAhubaliNA ciMtiaM - kalle savviDDIe vaMdissAmi.... dhammacakkaM ciMdhaM kAriyaM / ___ (pR. 147/2) * kahA0 - bhagavaMte pavvaie bharaharajjasiriM pAsiUNa... pakkhittaM khIrasamudde // (pR. 31) A.ni.hA. - bhagavaMte pavvaie bharaharajjasiriM pAsiUNa.... sarIraM ca khIrode chUDha // (pR. 149/1) 13. bharatacakravartikathA (mUlasthAnam - A.ni.hA. (pR. 150/1) * kahA0 - bhagavao bharaho pUyaM kAUNa cakkarayaNassa aTTAhiAmahimaM krei| ... ahaM te puvvillo aMtevAlo.... evaM kameNa.... // (pR. 33) A.ni.hi. - bharaho vi bhagavao pUaM kAUNa cakkarayaNassa aTTAhiyAmahimaM kriyaaio| ... ahaM te pavvillo aMtevAlo.... evaM eeNa kameNa..... / / (pR. 150/1) evaM * kahA0 - bAhubalI vi - tAyasamIve bhAuNo me lahutarA samuppannanANAisayA... tAhe gaMtUNa kevaliparisAe tthio|| (pR. 37-38)
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ A.ni.hi. * kahA0 kAleNa ya appasogo jAo puNaravi bhoge.... kevalanANaM samuppannaM // (pR. 40) A.ni.hi. cau0 - [ 407 ] bAhubalI viciMtei tAyasamIve bhAuNo me lahuyarA samuppaNNanANAisayA .... tAhe gaMtUNa kevaliparisAe Thio // (pR. 152 / 1 - 153/1) 16. mugdhabhaTTakathA (mUlasthAnam - cauppannamahApurisacariyaM (pR. 53)) * kahA0 - cau0 - triSa0 kAleNa ya appasogo jAo tAhe puNaravi .... kevalanANaM samuppaNNaM // (pR. 169/2-170/1) - kosaMbIe nayarIe nA'idUre sAligAmo nAma aggAhAro..... muddhabhaTTo nAma putto......gao desaMtaraM..... viDhattadavvo..... kathaM mama virahe tumaM ThiyA ?..... sammattabaleNaM..... kAlakkameNa ya samuppanno tesiM putto / bhaNai ya loo.... sAvayA jAyA...... tA kimaNeNa bAlavilasieNaM ? (pR. 41-42) NAidUraMmi sAliggAmo NAma aggAhAro..... putto muddhabhaTTo..... desaMtaraM gao .... viDhattadaviNajAo..... kahaM maha vioe ThiyA si ?.... sammattalAheNaM... uvavaNNo ya kAlakkameNaM tesiM putta..... jAo ya loavAo aho sAvagANi iyANi..... tA kimaNeNaM bAlacarieNaM ? (pR. 53-54) 18. purandaradattakathA ( mUlasthAnam - cauppannamahApurisacariyaM (pR. 57)) * kahA0 -- - -- - vasaMtaure varuNavammo nAma bahuvinnANo khattio.... tao caiUNa visayAe nagarIe ..... asogabhaddo.... bhArahe vAse iMdadattassa putto puraMdaradatto nAmA'haM samuppanno..... siddhavaDaheTTao siddho // 19. bhagIrathapUrvabhavakathA (tulanA triSaSTizalAkApuruSacarite parva 2, 6/589-) * kahA 0 nANI vi bhaNai - summau, calio saMgho kayA vi titthaMmi / paccaMtagAmamegaM, patto taM jattha u kumAro // gAmajaNo u samiddhaM, saMghaM daTThUNa duTThapariNAmo / nisiddho kaha kaha vitae, [ suhavayaNehiM] sasUgeNaM // ityAdi // (pR. 46) zrAvakaiH pUrNaH saGghaJzcacAlaikastIrthayAtrAkRte purA // 589 pratyantagrAmamekaM tu saGghaH sAyamavApa saH / nizAyAM cA'dhyuvAsopakumbhakAraniketanam // 590 // saGghaM samRddhaM taM dRSTvA, hRSTo grAmajano.... / talluNTanArthaMmuttasthe, daNDakodaNDa.... // 591|| prabodhya vacanaizcATugarbhairamRtasodaraiH / sazUkaH kumbhakArastaM grAmalokaM nyavArayat // 592 // (pR. 42-43) ahaM NANa - vinnANa sameo varuNavammAhihANo khattio..... tao aMdhavisae asoyacaMdassa rAiNo asogabhaddo.... bhArahe vAse iMdadattassa putto puraMdaradatto nAma samuppaNNo.... siddhavaDe paNaTThaTThakammeNaM siddhagatI samAsAiyA / (pR. 57-62) 22. sumatijinakathA (mUlasthAnam - cauppannamahApurisacariyaM (pR. 76)) * kahA0 iheva jaMbuddIve pukkhalAvaIvijae saMkhaure vijayaseNo rAyA..... sudaMsaNA nAma devI.....kayA kIlAnimittamujjANaMmi..... niggayA hatthiNIrUDhA..... naMdiseNasiTThissemA bhajjA.... cau - cauvahUhiM sahiyA vaccai ..... // ityAdi // (pR. 47)
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ [408] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN NNNNNNNNNNNNNNN cau0 - iheva jaMbuddIve dIve pukkhalAvaI-vijae saMkhauraM...... rAyA vijayaseNAhihANo.... suMdasaNA NAma.... aggamahisI.... aNNayA ya kIlANimittaM.... sudaMsaNAe kareNuyArUDhAe.....naMdiseNavaNiyassa bhajjA.... cattAri cattAri.... pariyariyA.... || ityAdi / (pR. 76) 32. vijayasUrikathA (mUlasthAnam - cauppannamahApurisacariyaM) * kahA0 - puvvavidehe riTThAvaIyare suriMdadatto nAma rAyA... kaNayappahA devI..... / (pR. 51) pariciMtio vi sukkhaM sukkhaM dei Nivvavai piyayamo nUNaM / diTTho uNa jaM jaNayai, rasaMtaraM tamamayamauvvaM / / Amuyai mahaipuliNaM, kamalaM alliyai visai sarasalile / rasai karuNaM varAI, cakkAI piyavioyaMmi // ityAdiH // (pR. 53) cau0 - atthi puvvavidehe riTThAvatI NAma NayarI.... suriMdadatto....rAyA....kaNakappabhA....mahAdevI.... (pR. 106) pariciMtio vi sahasA aMgaM Nivvavai piyayamo NavaraM / aNNaM pi ya kiMpi rasaMtaraM tu diTTho uNa jaNei // (pR. 109) Amuyai mahaipuliNaM kamalaM alliyai visai sarasalile / rasai kaluNaM varAI cakkAI piyavioyaMmi / / (pR. 110) 35. municandramunikathA (mUlasthAnam - cauppanna. (pR. 117)) * kahA0 - ....jaMbuddIve bhArahe vAse soriyapure daDhadhammarasa raNNo guNadhammo nAmo'haM putto.... tuha paDhamadaMsaNuppaNNapemmarasaviNaDiyAe~ muddhAe / kaha kaha vi saMThavijjai hiyayaM hiyasavvasArAe // ityAdiH / / (pR. 57-63) cau0 - .... jaMbuddIve dIve bhArahevAse soriyapuraM....daDhadhammuNo putto guNadhammo NAma.... tuha paDhamadaMsaNuppaNNapemmarasaviNaDiyAe muddhAe / kaha kahavi saMThavijjai hiyayaM hiyasavvasArAe / ityAdiH / / (pR. 117-127) 41. sanatkumAracakravartikathA (mUlasthAnam - cauppanna. (pR. 138-145), tulanA triSaSTi0 (4/7/68-)) * kahA0 - jaMbuddIve bhArahe vAse kurujaMgale jaNavae hatthiNAure nayare AsaseNassa raNNo sahadevIe bhajjAe..... saNaMkumAro nAma putto jAo / so ya..... sUra-kAliMdIsueNa bAlavayaMseNa mahiMdasIheNa saddhiM gao mayaraMdamujjANaM..... samappio.... jalahikallolAbhihANo Aso // ityAdiH // (pR. 65) triSaSTi0 - itazca jambUdvIpe'smin kSetre bharatanAmani / kurujAGgaladeze'bhUnnagaraM hastinApuram // 68 / / tatrA'zvaseno.... mahIpatiH // 69 // ....tasya mahAdevI sahadevI... // 73 / / sanatkumAraH // 77 / / tasyA'bhUt paramaM mitraM kAlindI-sUranandanaH / mahendrasiMha ityAkhyA... // 85 // samam / makarandAkhyamudyAnaM .... // 86||..... nAmnA jaladhikallolaM.... vAjinam // 89 / / ityAdiH / / * kahA0 - jaya AsaseNakulanahamiyaMka ! kuruvaMsabhavaNathirathaMbha ! / jaya tihuyaNaNAha ! saNaMkumAra ! jaya laddhamAhappa ! // ityAdiH / / (pR. 66)
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ [409] cau0 - jaya vIsaseNaNahayalamayaMka ! kurubhavaNalaggaNakkhaMbha ! / jaya tihuyaNaNAha ! saNaMkumAra ! jaya laddhamAhappa ! // ityAdiH / / (pR. 140) 42. asitAkSayakSakathA (pR. 67) (tulanA - triSaSTi0 4/7/1-67, 4/7/193-213) 43. zAntinAthakathA (pR. 71) (mUlasthAnam - cauppanna0 (pR. 146-150), triSaSTi0 parva 5) 44. zrISeNakathA (pa. 71) (mUlasthAnam - cauppanna0 (pR. 147)) * kahA0 - iheva jaMbuddIve.... acalaggAme dharaNijaDho baMbhaNo.... kavilo nAma putto.... kaliUNaM dinnA niyadhUyA saccappabhA nAma / ityAdiH / / (pR. 71) cau0 - iheya bharahe.... acalaggAme dharaNijaDho NAma vippo.... putto kaviloNAma.... kaliUNa NiyadhUyA diNNA saccabhAmA NAma // ityAdiH / / (pR. 147) 45. amitatejaHkathA (pR. 72-74) (mUlasthAnaM - cauppanna. (pR. 146-147) 46. aparAjita-anantavIryakathA (pR. 74) (mUlasthAnaM - cauppanna. (pR. 148)) 47. vajrAyudhakathA (pR. 74-75) (mUlasthAnaM - cauppanna. (pR. 148-149)) 48. megharathakathA (pR. 75) (mUlasthAnaM - cauppanna. (pR. 149)) 51. kurucandrAdikathA (tulanA - triSaSTi0 5/5/387-531) * kahA0 - atthi kosalAvisae siriuraM nayaraM / tattha cattAri vnniyputtaa| .... aNNayA kaMpillAo saMvavahAra vaDiyAe..... gao vasaMtadevo jayaMti....aTThamIcaMdagamahe diTThA eeNa rainaMdaNe ujjANe....kesarA / puvvabhavabbhAseNa ya siNehasAraM miliyA diTThI / ityAdiH / (pR. 79) triSaSTi0 - asyaiva jambUdvIpasya kSetre cA'traiva bhArate / kosalAkhye janapade nagarezrIpure'bhavat // 387|.... vaNikputrAH savayasazcatvAraH sodarA iva // 388|| vasantadevaH kAmpIlyAd vyavahAreNa so'nyadA / jayantyAM prayayau.... // 403 // anyadA so'STamIcandrotsave'gacchad yadRcchayA / ratinandanamudyAnaM tatrA'drAkSIcca kesarAm // 404 // tayA vasantadevo'pi dRdRze snigdhayA dRzA / tayoH prAgjanmabhUH snehaH prAdurAsIt parasparam // 405 // ityAdiH // (5/5/387-531) 54. vIrabhadrakathA (mUlasthAnaM - cauppanna0 (pR. 153-162), tulanA - triSaSTi0 6/2/103-376) * kahA0 - ......poyaNIkheDaM nAma nayaraM.... sAgaradatto nAma ibbho.... jiNamaI.... bhajjA...piyadaMsaNA nAma dhuuyaa| tIse ya rUvavaittaNao kalAkosalattaNao ya dhiyAsarisavaramalabhamANo ciMtAsamAulo daTuM bhaNio jiNamaIe - ajjautta ! kimevaM ciMtAuro dIsasi? sAgaradatteNa bhaNiyaM - tuhesA dhIyA pattavayA..... 'ettha vihI pamANaM'ti vottuM sAgaradatto gao haTTamaggaMmi / diTTho ya tattha kaha vi devvajoeNa tAmalittIo samAgao usabhadatto nAma ibbho.... || (pR. 85) triSaSTi0 - .....padminIkhaNDapattane.... zreSThI sAgaradatto.... bhAryAyAM jinamatyAM me nAmataH priyadarzanA / ....prApa cA'nanyasAmAnyaM sA kalAsvatikauzalam |.....anuruupN varaM tasyA apazyan duHkhito'bhavam / ukto'smi jinamatyA ca cintAmApto'si nAtha ! kima ? ||107 // anurUpaM tvaddahitavaramanveSayannapi / na prApnomi.... ityuktvA vipaNau gacchaMstAmraliptyAH samAgatam / adrAkSamRSabhadattaM sArthavAhaM maharddhikam // 111 / / ityAdiH / /
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ [410] * kahA0 - kumilANavayaNa-bAhollanayaNa-pakkhauDavihaMDaNa-visaNNA / paDiruddhasavvaceTThA, jhAyaMtI kiMpi hiyaeNa / / dusahapiyavirahaviyaNA-nIsahacaMcuuDagAhiyavisakhaMDA / abhaNaMta cciya sAhai, soyAveyaM saceTTAe // ityAdiH (pR. 86) cau0 - pavvAyavayaNa-bAhollaNayaNa-pakkhauDavihaDaNasayaNhA / paDiruddhasavvaceTThA, jhAyaMtI kiM pi hiyaeNa / / dusahapiyavirahaviyaNA-NIsahacaMcuuDagahiyabisakhaMDA / abhaNaMta cciya sAhai, soyAveyaM saceTTAe // ityAdiH (pR. 155) 57. subhUmacakravartikathA (tulanA - triSaSTi0 6/4) * kahA0 - ......risahasAmI nAma pddhmtitthyro| tassa patto karU jassa nAmeNa kurukkhetto deso / tassa patto hatthI jassa nAmeNa hatthiNAuraM paTTaNaM jAyaM / tammi ya.... aNaMtavirio nAma rAjA jaao| ....io ya vasaMtaure nayare ucchiNNavaMso aggio nAma daaro| ....tAvasapalliM gao.... saMgahio jamAhi hANeNa tAvaseNa..... jamadaggI nAmeNa pasiddhiM gao.... // ityAdiH / / (pR. 98) triSaSTi0 - itazcarSabhanAthasya kururityabhavat sutaH / yasya nAmnA kurudezo hastI nAmnA ca tatsutaH // 6 / / yannAmnA hAstinapuraM.... tadvaMzyo'nantavIryo'bhUt tatra rAjA mahAbhujaH // 7|| itazca bharatakSetre vasantapurapattane / ucchinnavaMza eko'bhUdagniko nAma dArakaH // 8|| ....tApasAzramam // 9 // tamagni tanayatvenA'grahIt kulapatirjamaH / jamadagniriti khyAti sa lokeSu tato'gamat / / 10 / / ityAdiH / / 59. mallijinakathA (pR. 100-104) (tulanA - triSaSTi0 6/6) 60. munivratasvAmikathA (pR. 104-106) (mUlasthAnam - cauppanna. (pR. 172-73), tulanA - triSaSTi0 6/7) 61. viSNukumAra-mahApadmacakravartikathA (tulanA - triSaSTi0 6/8) * kahA0 - kaMDaNI pIsaNI cullI, udakuMbha-pamajjaNI / paMcasUNA gihatthassa jAhiM saggaM na gacchaI / / saMvAsiuMpi na sahA nihose dosila tti jattamiNaM / jaha dhammie milecchA te cciya desaMmi jaMmi pahU // ityAdiH / (pR. 107) triSaSTi0 - trayyAmartho'yamapkumbhaH kaNDanI peSaNI tathA / cullI pramArjana paJca sUnAH pApAya gehinAm // 31 // asmAkamapadoSANAM doSavatsu janeSu bhoH ! / mleccheSUttamajAtInAmiva vAsazca nocitaH // 33 / / ityAdiH // 62. rAmAyaNakathA, 63. rAmakathA (mUlasthAnaM - paumacariyaM, tulanA - triSaSTiH saptamaM parva) 64. vajrabAhukathA (pR. 112) (mUlasthAnaM - paumacariyaM (pR. 201), tulanA - triSaSTi0 7/4/1-30) 65. sukozalakathA (pR. 112-113) (mUlasthAnaM- pauma0 (pR. 202-6), tulanA - triSaSTi0 7/4/31-65) 66. naghuSakathA (pR. 113-114) (mUlasthAnaM - pauma0 (pR. 207-8), tulanA - triSaSTi0 7/4/66-85) 67. sodAsakathA (pR. 114) (mUlasthAnaM - pauma0 (pR. 208-10), tulanA - triSaSTi0 7/4/86-105)
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ [411] 68. dazarathakathA (pR. 114) (mUlasthAnaM - pauma0 (pR. 210), tulanA - triSaSTi0 7/4/111-126) 69. rAvaNakathA (rAkSasavaMzakathA) (pR. 115-117) (mUlasthAnaM - pauma0 (pR. 38-47)) * kahA0 - .... bhayavayA bhaNiyaM - 'nisuNaha, ettha saMsAravAse bhamamANo uvavaNNo ahaM sayaDanAme gAme vaNiyakulaMmi hiyakarAhihANo vaNiyadArago / tao susAhupaDisevaNayAe payaImaddavajuttayAe ya kAlamAse kAlaM kAUNa kumuyAvaIe sAmio samuvavaNNo sirivaddhaNo nAma nriNdo| .... ityAdiH / / (pR. 115) pauma0 - aha bhaNaI saMjayaMto, caugaivitthiNNadIhasaMsAre / gAme u sayaDanAme, kaha vi bhamaMto samuppanno // 27 // vaNiyakulaMmi hiyakaro, nAmeNa ahaM susAhupaDisevI / ajjava-maddavajutto, jAo pariNAmajogeNaM // 28 // kAlaM kAUNa tao, kusumAvaisAmio samuppanno / sirivaddhaNo tti nAmaM, jAo haM naravaI taiyA // 29 // ityAdiH / (pR. 39) 70. vAnarakathA (pR. 117-119) (mUlasthAnaM - pauma0 (pR. 57-72), tulanA - triSaSTi0 7/1/7-96) 71. indrakathA (pR. 119-120) (talanA - triSaSTiH 7/1/97-131) rAvaNajanmAdi (pR. 120-122) (mUlasthAnaM - pauma0 (pR. 77-104), tulanA - triSaSTi0 7/1/132 7/2/165) 72. vAlikathA (pR. 122-124) (mUlasthAnaM - pauma0 (pR. 105-112), tulanA - triSaSTi0 7/2/166-279) sahasrakiraNadIkSA (pR. 125-126) (mUlasthAnaM - pauma0 (pR. 114-119), tulanA - triSaSTi0 7/2/293 361) 73. madhukathA (pR. 126-128) (mUlasthAnaM - pauma0 (pR. 128-130), tulanA - triSaSTi0 7/2/517-548) 74. hanumatkathA (tulanA - triSaSTi0 7/3/1-303) * kahA0 - etthaMtaraMmi ya vasaMtatilayAnAmiyAe sahIe bhaNiyA aMjaNasuMdarI - 'sAmiNi ! dhaNNA tumaM, jIe patto pavaNaMjayakumAro' / tao soumevaM bhaNiyA vasaMtatilayA IsakesinAmigAe - 'hale ! kimevaM jaMpasi? purisarayaNaM caraNasarIraM vijjuppahakumAraM mottuM ko anno salahijjai ?' vasaMtatilayA bhaNai - 'sahi ! so appAU / teNa'jaNasuMdarIkaeNaM na vario' / tao IsakesI bhaNai - 'sahi ! thovaM pi varamamayamAsAiyaM, mA visabhArasahassaM pi' // ityAdiH / / (pR. 130) triSaSTi0 - dhanyA'si yA hi prApastvaM taM pati pavanaJjayam / sakhI vasantatilaketyuvAcA'JjanasundarIm // 25 // hale! muktvA varaM vidyutprabhaM caramavigraham / ko varaH zlAghyate ? iti mizrakezyavadat sakhI // 26 // prathamA pratyuvAcaivaM, mugdhe ! vetsi na kiJcana / vidyutprabho hi svalpAyuH svAminyA yujyate katham ? // 27|| dvitIyA'pItyabhASiSTa, vayasye ! mandadhIrasi / stokamapyamRtaM zreyo, bhAro'pi na viSasya tu // 28 // ityAdiH // 75. nAradakathA (pR. 143-144) (mUlasthAnaM - pauma0 (pR. 122-124), tulanA - triSaSTi0 7/2/504-514) 76. sItAkathA (pR. 145-149) (tulanA - triSaSTi0 7/4/208-354) 77. dazarathapUrvabhavakathA (pR. 149-150) (tulanA - triSaSTi0 7/4/372-418)
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ [412] 78. rAmavanavAsakathA (pR. 150-154) (tulanA - triSaSTi0 7/4/419-531) 79. siMhodara-vajrakarNakathA (pR. 154-156) (tulanA - triSaSTi0 7/5/1-76) 80. kalyANamAlAkathA (pR. 157-159) (tulanA - triSaSTi0 7/5/77-122) 81-87. kapilabrAhmaNakathA-sItAharaNakathA (pR. 159-173) (tulanA - triSaSTi0 7/5/123-460) 88-89. sAhasagativadhakathA - hanumallaGkAgamanakathA (pR.174-185) (tulanA - triSaSTi0 7/6/1-408) 90.-91. rAmalaGkAgamanakathA - rAma-rAvaNayuddhakathA (pR. 186-192) (tulanA - triSaSTi0 7/7/1-255) 92. vizalyAsnAnodakakathA (pR. 192-194) (mUlasthAnaM - pauma (pR. 383-392), tulanA - triSaSTiH / 7/7/260-301) 93. rAvaNavadhakathA (pR.194-198) (tulanA - triSaSTi0 7/7/302-377) 94. indrajinmeghavAhanapUrvabhavakathA (pR. 198-200) (tulanA - triSaSTi0 7/8/1-60) 95-98. rAmAyodhyAgamanakathA-zatrughnapUrvabhavakathA (pR. 201-206) (tulanA - triSaSTi0 7/8/61-238) 99. sItAtyAgakathA (pR. 206-212) (tulanA - triSaSTi0 7/8/239-326) / 100-102. lavaNAGkazakathA-sItAdIkSAkathA (pR. 212-228) (tulanA - triSaSTi0 7/9/1-233) 103-107. rAmAdipUrvabhavakathA-rAmamokSakathA (pR. 225-235) (tulanA - triSaSTi0 7/10/1-262) 111. harivaMzakathA (pR. 236-237) (tulanA - triSaSTi0 6/7/12-104) 112. mahAkAlakathA (pR. 238-242) (tulanA - triSaSTi0 7/2/383-503) 113. vasudevakathA (pR. 242-243-268) (tulanA - triSaSTi0 8/2/1-51) * kahA0 -.......magahAjaNavae naMdiggAme ego dariddabaMbhaNo / tassa somilA bhAriyA / tANa putto naMdiseNanAmA / bAlassa ya se ammApiyaro mayA / ....viciMtiyaM teNa 'jo baMdhUhiM vi necchio taM parAiAo kahaM icchissaMti'tti veraggeNa niggao gAmAo / ..... muNiNA nANeNa tadabhippAyaM nAUNa vArio so - mA naMdiseNa ! eyaM sAhasaM vavasasu / jao ahammassa phalameyaM / tA sokkhatthiNA dhammo ceva kAyavvo / .....ityAdiH // (pR. 242) triSaSTi0 - .....magadhamaNDale / nandigrAme dvijo rorastasya bhAryA ca somilA // 15 // nandiSeNastayoH sUnurbAlasyA'pi hi tasya tu / pitarau tau vipedAte.... // 16 // nandiSeNastato dadhyau nijA naipsanti mAmamUH / IpsiSyanti kathaM tvanyakanyA mAM rUpadUSitam ? // 17|| iti niHsRtya vairAgyAd..... || jJAtvA jJAnena tadbhAvaM sa sAdhustamavocata / mA mRtyusAhasaM kArSIradharmasya phalaM hyadaH // 27|| kAryaH sukhArthinA dharmaH.... // 28 // 114-115. kaMsakathA-jarAsandhakathA (pR. 243-245) (tulanA - triSaSTi0 8/2/52-113) 116. vasudevavicaraNakathA (pR. 245-249) (tulanA - triSaSTi0 8/2/114-189) 117. cArudattakathA (pR. 249-257) (tulanA - triSaSTi0 8/2/190-301) * kahA0 - ettheva ya caMpAe, nayarIe bhANunAmago seTThI / tassa subhaddA bhajjA, sA ya aputta tti addaNNA // ....kIlehiM khIliyaM saha, dumeNa tasseva khaggakosassa / pecchAmu egadese, osahivalayANi aha tiNNi // ....viyarAmi tahA vi ahaM, savvattha aha samaM puNo tIe / baddho ya iha pamatto, nIyA sukumAliyA teNa // ityAdiH (pR. 250)
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ [413] triSaSTi0 - ihaiva puryAM zreSThyAsId bhAnu ma mahAdhanaH / tasya bhAryA subhadreti tAvaputratvaduHkhitau // 191 / / ......lohakIlaiH khecaraM kIlitaM druNA / adrAkSaM tadase: koze cauSadhIvalayatrayam // 195 / / tathA'pyahaM tena saha vyahArSamiha cA''gataH / pramattaH kIlitastena hRtA ca sukumAlikA // 202 / / 118. saMkSiptarAmAyaNakathA (pR. 269-271) (mUlasthAnaM - vasudevahiNDI pR. 240-245) 119. rohiNIsvayaMvarakathA (pR. 286-289) (tulanA - triSaSTi0 8/4/7-53) 120. baladeva-vAsudevakathA (pR. 290) (tulanA - triSaSTi0 8/5/1-22) 121. nAradakathA (pR. 292) (tulanA - triSaSTi0 8/5/31-42) 122. devakIvaraNakathA (pR. 293-298) (tulanA - triSaSTi0 8/5/57-169) kaMsavadhaH (pR. 299-300) (tulanA - triSaSTi0 8/5/200-313) / 124. dvArikAgamanakathA (pR. 300-302) (tulanA - triSaSTi0 8/5/314-426) 125. damadantI-kanakavatIkathA (pR. 302-323) (tulanA - triSaSTi0 8/3/218-1072) * kahA0 - iheva jaMbuddIve bhArahe vAse aTThAvayapavvayAsaNNe saMgare Nayare mammaNo rAyA, vIramaI bhajjA / so ya kayAi bAhimAheDayatthaM vaccaMto satyeNa samamAgacchaMtaM malamaliNaM sAhumegaM daTTamavasauNo tti kavio.... taM ghettaNa gao rAulaM, niraMbhAve'.... vippalAveI ya vIramaIe saha bAraha ghaDiyAo jaav| tao.... saMjAyANukaMpehiM dohiM vi bhaNiyaM.... || (pR. 302) / triSaSTi0 - asyaiva jambUdvIpasya kSetre bharatanAmani / saGgaraM nAma nagaramastyaSTApadasannidhau // 218|| tatrA'bhUnmammaNo rAjA tasya vIramatI priyA / sabhAryaH so'nyadA'cAlIt pApaddharyai nagarAd bahiH // 219 // sArthena samamAyAtamekaM malamalImasam / kSamAzramaNamadrAkSId rakSaHkSudrAzayo'tha saH // 220|| asAvazakunaM me bhUnmRgayotsavavighnakRt / iti so'dhArayat sAdhuM..... // 221 // bhUyo rAjakule gatvA sakalatro'pi bhUpatiH / so'sthAd dvAdaza ghaTikAstamRrSi vipralApayan / / 222 / / tAbhyAM jAtAnukampAbhyAM dampatIbhyAM tato.... apracchi .... // 223|| ityAdiH // 126. rukmiNIkathA (pR. 323-326) (tulanA - triSaSTi0 8/6/229-256, 8/6/12-76) 128. pradyumna-zAmbakathA (pR. 326-338) (tulanA - triSaSTi0 8/6/118-127, 8/6/379-493, 8/7/1-133) 129. kRSNa-jarAsandhayuddhakathA (pR. 338-340) (tulanA - triSaSTi0 8/7/134-457, 8/8/1-40) 130-131. pANDavakathA-draupadIkathA (pR. 340-343) (tulanA - triSaSTi0 8/6/264-358) 133. draupadIharaNakathA (pR. 344-346) (tulanA - triSaSTi0 8/10/1-92) 134. sAgaracandrakathA (pR. 346-347) (tulanA - triSaSTi0 8/8/50-74, 8/10/154-158) 135. aniruddhoSApariNayakathA (pR. 347) (tulanA - triSaSTi0 8/8/75-95) 139-140. rAjImatIkathA-nemijinadIkSAkathA (pR. 347-351) (tulanA - triSaSTi0 8/9/1-274) 141. bherIkathA (pR. 352) (tulanA - triSaSTi0 8/10/159-180) 143. vaidyakathA (pR. 352-353) (tulanA - triSaSTi0 8/10/181-198)
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 414 ] 143. vIrakakathA (pR. 353 - 355) (tulanA - triSaSTi0 8 / 10 / 200-239) 144. pAlakakathA (pR. 353 - 355) (tulanA - triSaSTi0 8 / 10 / 200-239) triSaSTi0 8 / 10 / 249 - 270) triSaSTi0 8 / 10 / 94 - 150) triSaSTi0 8 / 11 / 1-42) triSaSTi0 8 / 11 / 43 - 106) 146. DhaNDhaNakumArakathA (pR. 356) (tulanA 147. gajasukumAlakathA (pR. 357-358) (tulanA 150. dvaipAyanakrodhakathA (pR. 361- 362) (tulanA 151. dvArikAdahanakathA (pR. 362 - 363) (tulanA 152. kRSNamRtyukathA (pR. 364-366) (tulanA 153. baladevapratibodhakathA (pR. 366-367) (tulanA 154. pANDavamokSakathA ( pU. 367-368) (tulanA triSaSTi0 8 / 12 / 90-126 ) 156. baladevasvargamanakathA (pR. 369 - 370 ) (tulanA - triSaSTi0 8 / 12 / 36-89) 157. brahmadattacakravartikathA (pR. 370 - 387) ( mUlasthAna - cauppanna0 ( pU. 310-244) tulanA - triSaSTi0 triSaSTi0 8 / 11 / 94-165) triSaSTi0 8 / 12 / 1-35) -- 163. sAgaradattakathA (pR. 391 - 393) (tulanA 164. navaphullamAlikakathA (pR. 393) (tulana 165. bandhudattakathA (pR. 393- 400) (tulanA -- - ---- - - - 9/1/1-600 ) 158. zrIpArzvajinakathA [ kamaTha- marubhUtikathA] (pR. 387-388) ( mUlasthAnaM cauppanna0 (pR. 245 - 246 ) ) 159. hasta- kukkuTasarpakathA (pU. 388-389) ( mUlasthAnaM - cauppanna0 (pR. 246 - 250 ) ) 160. kiraNavega mahoragakathA (pR. 389) ( mUlasthAnaM cauppanna0 (pR. 250 - 251)) 261. vajranAbha-caNDAlakathA (pR. 389) ( mUlasthAnaM - cauppanna0 (pR. 251-254)) 262. kanakaprabha-siMhakathA (pR. 389-90) ( mUlasthAnaM cauppanna0 (pR. 254-256) [pArzvajinajanmAdikathA] (pR. 390 391) ( mUlasthAnaM cauppanna0 (pR. 256 - 262 ) ) - triSaSTi0 9 / 4 / 1-48) - triSaSTi0 9 / 4 / 298-310) triSaSTi0 9/4/50 - 104) - --
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ [415] tRtIyaM pariziSTam granthagatadezya-prAkRtazabdAnAM sUciH (ye zabdAH dezInAmamAlAyAM pAiyasaddamahaNNavo - ityatra ca na vidyanta te *iti cihnanA'GkitAH) zabdaH pRSTham | zabdA pRSTham | zabdaH pRSTham | zabdaH pRSTham 272 ADaya* 371 khaDagaMja 210 khaDaphaDiyA * 383 | | khaDahaDiyA 161 290 148 | oDhaNa 251 oruNNa 153 olaggaa olagga 226 | ohaTTia 57 | ohalia 140 308 aMguTThi aMguTThI aMtevAla* aMbADia akkhaNia* akkhavaTTalia * akkhUNa aggAhAra aggiTThiya* aggiyArI 222 333 mm mmm 162 165 KOM 37 | kaMduga 197 | ahamahiyA 337 AyaNNA 343 Ala Ala Ahara-jAharA * 155 AheDia | iTTAla 42 | imeNi 249 | ukkalaMbaNa | ukkhaya 244 | ugghaTTia 68 ujjamiya | ujjhiyahamma 244 uDDumara utthagdha | utthariya | uddaya 148 | kaMduseNI | kaola kakkiMDa 290 336 aggillU 353 338 kaDappa 131 302 acokkhA acchoDiya accaNiA accaNiyA aDaviyaDu * aDDu aNakkha 319 236 165 kinAra w. aNAlI* 337 | uDeya kaDuyAviya | kaDhakaDheMta | kaNikkA 123 | kannAheDaa | kannAheDaya * 236 | kappaDiya 87 | karAviyA (?)* | kallANa(vivAha) kANaya 365 | kiDaa* | kiyAra kilikilAyamANa | kisikisaMta * | kukka kharaDiya khalIkaa khAraMkhajja* | khAriya 95 | khAla 14 | khiccaraMdhaNI 354 khirakkhI * 207 khiribhiraMtI 380 khillaya 234 khuMDha * 94 |khuTTa | khuDukka khuDukkA 383 khuDukkA 260 khutta 289 | khutta 387 | khusiya * 125 khusuphusa* 137 | khUNa kheDaya* 169 kheDiyA kheDa 244 khoDI | khoDI 390 khoDuga* | gaMja 81 | gaggara 142 | gaDDI 197 | gaNittiya 233 233 395 321 167 81 124 130 58 317 375 383 131 atthAha addaNNA adhaNIyA apArAiya appaMbharI ayaNuya ayaNuya ayANugakiMculla aruccaNI alaggia allIyamANa avaguMDiya avaseria* avvAvattha * 194 | uddhaia 249 udbusiya 146 | uppIla | ummAhaga ummAhia | ummoya ullavaya 215 ulhAa 155 | uvvaraya | uvvaliya uvvaviya 371 | evaDu 126 | occhADa kuTuMta 202 m 390 m 360 mm 128 | uvveva | kubbaDiyA kuhADaa | koDaMga 134 | koDDu 228 | khaMkheria* 290 khajjijjaMta 178 290 143
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ [416] pRSTham | zabdaH pRSTham | zabdaH pRSTham | zabdaH pRSTham 237 / 329 Davvara 226 DAla | duhADI 390 237 | cula 330 374 129 344 | dutuMDA 162 297 | dUmia 244 | dUmia | drahadrahA* 43 | dhaMdhaa* 338 dhaNI 103 | dhasakkiya | dhAa 121 345 galagajji gavailla gahillava gaheriya gAmellaga guMThI guDapakkhara gumugumaMtI gulagulAyamANa gulugulia guluguluMta guleNI* 210 | 354 308 143 DoDDu m 206 dhAya |dhAhA 383 | dhAhAvaMta 387 | dhukka 345 | dhuDDUDeMta * 230, 330 171 gosa 210 308 345 168 17 dhutta 94 170 246 103 |cirAviya | DavvallI * 106 | cuNaNa 254 | culloTThavAha (?) | DikkariyA 158 | culla Dikkaruga* 244 | cUramANa 155 |Dittha celakka | DuMgara 186 cellaya 106 | DeDDura | cellaya 333 | DerUra * 304 cella 215 | DoMba | cokkANa* | Dokkara * 317 | cojjiya 309 | chajjiyA 304 | chaDDiya | Dohala 119, 319 | chikkiya | DhakkAviya chiddi 240 | DhaDsa * chuTTa 336 Dhiga * 159 cheliyA 71 | NakkhAvia 378 choTTikaa* 354 | NAkhAvia* choDiya | haMsaNa jaMtAyaddha hasia 22 jaMmaggiya 355 | NhesADaya * 332 jagaDijjaMta | taullaa* 290 | jannattA taDayaDa | jannoiya | taDDaviya 265 juaga 368 | tatti 341 | jUiyara * 62 | tatta 238 | jokkhivilla* 307 | talluvellI 113 | jo? 187 | teDu * 236 | jolAhammiya toraNa 292 | toravia jhagaDaa 284 | thakka 236 | jhaDappia 172 | thaDDa jhuMbata thabhakkaMDa (?)* 166, 261 thavalligA 71 jhokkhaNa* | daMtavaNa TaMka 272 | daDaa * Thakkura 379 | daDaya 361 299 388 108 327 niMdU 253 296 194 234 ghalliya ghANaya ghAriya ghisiNiyA ghuNAhuNI ghoTTiya cauraa causAlaya cauhaTTaya * cakkaluMDI cakkavahaNI* cakkAiddha cakkhaMtI caTTa caDacaDacaDassa caDaNa caDapphaDaMta caDAvia caDiya caDuttariyA * capphaliyA cArahaDa cAviya cikkhalla 33 292 | dhuttI dhUsara nakka | natthia 120 nADaga 387 niellaya nicchaNaMta nijaMtiya 170 | nijjigIsa* 327 | niddhaMdhasa 237 | niddhADAvia niddhADiya 333 217 | niyAvIla* | nirajjhara * nilukka | nillapphaDI * 94 | nillAliya 342 | nivvANakka * | nINiya 206 341 | nibha m my 102 jhaMpa 123 27 131 / 374 290 194 datava __mm or orm m 353 m 303 | nIraNa m
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ [417] pRSTham | zabdaH pRSTham | zabdA pRSTham | zabdaH pRSTham puMkhAraya * 192 212, 229 215 | 170 paisAria pauttha paulilla paulI* paMkheruya paccalA pacchoppaya * pajjaNa paTTADhA paDaliyA paDiosa (?)* paDidAya paDiyAra * paDivaTThI paDhamelluga 332 | pAsea 373 pujjaMta pujjAraa 387 putteDaya * pulaMta 117 | pulaMpula 354 | pUliya * peiya 334 peiya pejjA peTTavali poTTalia 156 bhuTTamANa * 170 308 121 156 | bheDa * 235 387 | bhola 169 94 168 360 | poDa* 132 159 156 356 156 vaccharI 334 pattullaga * patthiya pabhAsa pottabaMdha pottAveDaya polla phaMphasI* phaNasa phAlaya 354 | bharosAla 180 | morullaa 36 | bhADa 291 | rahukAviya * 36 | bhiMgariDI* | rillI 248 | bhiDitta 342 | ruddhirI 35 | bhiNihiNaMta * 342 | rola 158 | bhisiyA 102, 143 | laDaha 358 | bhuMbhurabholiyA * 344 | laDDuga lalli bhullA luMcaviluMcijjaMta bhulla 165, 241 | loTTAviya 343 | loNiya 8,248,320 lolitI mauDi 238 lhasiya | maMgula vaMkachappara | maMDaga | vaMbha * | maMDayakukkuDiyA * | maMDiyA | vaDavaDIMtI | maMbhIsiya vaddhAvaNaga 93 | maghamata varaMDI | macchaliyA 237 | macchulliyA 213 varahaga * | maDapphara 122, 306 varia | maDDA 177 | varuvvaNa * 388 | mattavAraNa 28 | valavaliya* 364 | mabhIsaMta 148 | valiya 153 | mammaNa 170 valu 238 | mayahariyA 244 | vallaherI 334 | mayahara 94 | vasima masikucca 135 | vahoDiya * 20, 193, 379 | mAmaa vADa * 345 mAmahasAla * 141 vANArasaMva* 336 | mAsala | vArosAraa 259 miThilla 107 viMTalI | musumUriya 124 viMbhala | merA 20, 239 viggalaya* 333 | melAvaga | viggoveMta | mokkapokka* 40 / _urum pamhu? varaNaa* 337 219 phiTTa 252 253 phusAra * 356 242 87 387 94 paraddha paraddha parAiA parittA palAviya pallaTTaNa pala pavittiyA paharaga paharathakka pahuccaMta pAukkhAliya pADa pADaga pANa pAyakaDDaNI pAlI* 155 phekkAra 237 pheria 309 | balavaNa* 41, 153 balAmoDI 148 bokkaDaga 143 boDiya bhaMDaga bhaMDaNa 330 bhaggabhugga 83 bhattijjiya 322 bhattIja 350,355 bhattha 371 358 | bhaddAviya * 332 | bharosaa* 94 341 375 bhatthaya 352 248 vicchaDDu
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ zabda: viTTAlia viTThi viDikkia vinnaiya vinbhala vitti vivAya vilaa viliya visakkiya * vihalaMghana vihADia vunna veccaa * vejjha velavia vevira vesaa behaa volINa pRSTham 371 saiyA zabdaH 16 sauliyA saMDAsaga saMdAmia 330 * 347 359 325 saMdhAra 85 saMbAha 123, 330 saMvAha 97 sagaDDI 95. saccina saDahar3aMta 158, 174,321 satthA 146 satthillaya 131 samAriya 338 samAlahaNa 108 samullahiya 10, 73 sayajjhiyA * 148 saribharI 324 salAhAveta 323 salAhiMta 81, 134 savakki [ 418 ] pRSTham zabdaH sAraviya sAlayaNa sAlahaMjiyA 95 168 102 149 sAliyA 132 sAliyAdamya * 203 sAvakka 155 sikkara 290 sIyalANa 102, 234 sIsadvArigA 324 sukkhaya 23 suttI 1 sulasuleMta 262 suhella 386 167 86 377 sohala 246 hakkapokra sUNa sUyA sovaNaya * 198 323 hakkima hakkAria pRSTham zabda: 87 hatthalA 241 hathiyAra 131, 132 mahiya 236 halahaliya 99 haluva hallaphala hallANa * 385 hallopphalla 83 hallohala 103, 106 190, 366 2 hAri hiMDI huMDavihuMDa * 78 67 360 hulAyaga 226 halia 121 58 heria 335 hellA 188 hoDA 154 108 heDAua * pRSTham 94 94 125 123 216 131, 142 25 358 61, 66, 381 119 383 58, 317 63 399 332 187, 325 25, 338 332
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ [419] caturthaM pariziSTam granthagatadezya-prAkRtadhAtUnAM sUciH (ye dhAtavaH pAiyasaddamahaNNavo - ityatra nopalabhyante te * cihnAGkitA: santi / ) dhAtuH pRSTham | dhAtuH 339 khisa 215 102, 343 kheDAva khusukka * pRSTham 291, 378 114 45 342 52, 69, 152 161 | gotta pRSTham | dhAtuH 174 | bhagabhaga * 186 | bhattAva bhalAva 175 bhalusa * bhala 342 163 135, 136 |mANa 194 mokkalla 262 |moDa | gottAva ghalla |ghumma 334 pRSTham | dhAtuH 226, 239 tamatama * 206 tADIva * 356 thutthukka 338 dhADa 335 dhuva* 42, 164 nalahaTTa * |nikkAla niddhADa |nipphiDa nihoDa | parikamma parighumma palA | piTTa | pokkAra | maura 333 113 331 ghoTTa ghola acchoDa abbhAha * abbhokkha ukkalaMba uttamma ullala ulloTTa ulloDa uvvara oghaMDa * omAla kAma kilakila kokka khaula khaMkhera* khaMva khajja kharaMTa khalakhalAva khalabhalAva 155 171 134 chala 341 357 261 44 378 |caMcoDa * 343 | jijjha 353 jIrava 9, 180 jeMva __121 jotta 37,265,339 jhijjha 320 | jhUra 106, 308 |Tala Dhakka Dhukka taMtaMma * 242 386 206 219 ruharuhAva 184 loTTAva 163, 337 lhasa |vAsa 337 viura * 85 vivADa * 184 vihoDa 22 vuDahuDa * 334 saMcaDAva 391 hiMDAva hiyAva * | phurAva 292 103, 346 |baisAra 6, 188 boDAva 229 bola 133 243 256 319, 354
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ m 2. 3. 4. [ 420 ] paJcamaM pariziSTam granthagatAH sUktayaH sUkti: kuTuMbAha bhuMgurasarUvaM / taha vi na mellai loo, pAyaM vinnU vi visayasuhaM // ....jaM ca taM ca kajjaM visAyarahiehi ho karaNIyaM / bhaviyavvayAniogo, hohI jaM na'nnahA kaha vi // siMho sahAyarahio, nimmahiuM kinna karacaveDAhiM / daMtINa mottiehiM, dhavalai dhIro dharAvalayaM ? // maMjaraM daTTu cUyassa mahai bhamaro, kimakkakaliyaM ? // pRSTham 5 5 8
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ [421] 000 12. 3. maMtehi ya jogehi ya, rasAyaNehiM na saMtikammehiM / / satthe hi ya vijjehi ya, rakkhijjai neva khINAU / / pariciMtio vi sukkhaM dei Nivvavai piyayamo nUNaM / diTTho uNa jaM jaNayai, rasaMtaraM tamamayamauvvaM // vaccai jahiM jahiM ciya, bhogasuhAsAi vinaDio puriso / pAvai tahiM tahiM ciya, puNNehiM viNA gurukilesaM / / dhammo susevio hoi, kAraNaM attha-kAma-mokkhANaM / teNa viNA kiM sijjhau, kAraNao kajjasiddhi tti / / puhavIe donni pahuNo, lajjAkarameyamati supurisANa / taM natthi jamaddhasarIriNIe ghariNIe kaeNa purisA nAyaraMti / / devvassa matthae pADiUNa savvaM sahaMti kApurisA / daivo vi tANa saMkai, jesiM teo paripphurai / / mAyA piyA ya putto, bhajjA sayaNo ya neha paDipunno / jamme jamme ciya hoi, navari ko tesu paDibaMdho ?|| uvarohayAi kajjaM, kIrai savvaM pi jIvaloyaMmi / pemaM puNa iha uvarohayAe bhaNa keNa saMghaDiyaM ? // jo kAravei biMbaM jiNANa jiyarAga-dosa-mohANaM / so pAvai aNNabhave bhavamahaNaM dhammavararayaNaM / mannai tameva ikkaM, kalattamatthAiyaM niyaM suyaNo !! jaM mitte uvaujjai, jIyaM pi tayaM na saMdeho / / natthi jae suyaNANaM, ettha adeyaM mahANubhAvANaM / natthi taha dujjaNANa ya, apatthaNijjaM viruddhaM pi / mittassa'tthe atthaM, cayaMti rajjaM kalattaM ca / / sappurisA mittakae, jIvaM pi cayaMti kiM puNa kalattaM ? // .......pasiddhameyaM, dosassa parikkhaNaM viheNaM / pacchA avarAhasamo, kIrai daMDo phuDaM loe / / ......caiUNa gharaM, gahiUNa vayaM ca dhammabuddhIe / taha vi na muyaMti visae, jIvA mohaMmi vaDhtA / / AvAe aidusahaM, dukkhaM savvaM pi hoi dehINaM / gayaveyaNaM tu pacchA, dIharakAleNa pamhusai / / bAlitthI-pasuvaggaM, samaNaM go-mAhaNaM vimukkatthaM / vahUM pisAyagahiyaM, mA haNasu kayAvarAhaM pi // jaM vA taM vA heDaM, cariUNa maNe nareNa buddhimayA / saMsArabhIrueNaM, pavvaiyavvaM dhuvaM hoi / / rh 127 127 127 136 143 146 159 22. 163
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ [422] NNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNN 23. 169 179 198 26. 208 210 214 214 228 jaM jeNa jayA jattha va, jassa sayAsAu ettha lahiyavvaM / taM so lahai avassaM, kiM kIrau vihivasagaehiM ? / / buhajaNadugaMchiyamimaM, uttamapurisehiM vajjiyaM loe| paradArasevaNaM. .............. jaM jeNa jayA'vassaM, pAveyavvaM suhaM vA dukkhaM vA / taM so pAvei tayA, nimittamettaM paro hoi / ..... ettha kiM pi suhamasuhaM / pAveyavvamavassaM, taM so pAvai na saMdeho / / loo kuDilasahAvo, pisuNo guNamaccharI bhasaNasIlo / jaMpai asuyamadiTuM, paratattiparo durArAho / / rukkhijjaMto vi jao, jIvo iha dhIrapurisavarehiM / puvvakayANa na cukkai, maraNAvai-dukkhaniyarANaM // taha vi puriseNa nII, pauMjiyavvA jao ya nIIe / pAvai jaM lahiyavvaM, nIibalA ettha dulahaM pi / / udayatthamaNaM jAyai, niyayaM savvassa natthi saMdeho / sUro vi peccha kahamudiUNa patto puNa'tthamaNaM / ....jAva iha'tthamaNaM na hoi puriseNa tAva kAyavvo dhammo // patte vasaMtamAsae, Amoyae pavattaMmi / mottUNaM kaNiyArae, bhamarA sevaMti cUyakusumANi // pii-mAi-bhAiyANaM, na ettha doso kulassa vA koi / ahiruiyaM ciya geNhai, diNNaMmi sayaMvare kannA // daDDassa pAyaseNaM, juttaM dahiyaM pi kimiha parihariuM ? / tucchodayasaMbhaviNo, na hi duddhe pUyarA hoti / apatte ramae nArI, sele varisae ghaNo / nIyamaNugacchae lacchI, panno pAeNa niddhaNo / / vAiyadoso kattha vi, na hoi; na hu ettigeNa taccAo / aNurattaM pi hu saMjhaM, kiM diyasayaro paNAsei ? // apabhraMzabhASIyasUktiH matthai taruvaru kari dhaNuhu, dhaNiya na melhai pAsu / kanni na paisai khaluvayaNu, suhau puliMdaha vAsu / / aSTAGganimittasaGgrahazlokaH lAbhAlAbhaM suhaM dukkhaM jIviyaM maraNaM jayaM / parAjayaM nimittaMgamaTThahA beMti tavviU / / 228 245 33. 287 392 36. 392 37. 392 159 tekuNttu
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. [ 423 ] SaSThaM pariziSTam granthagatAH lokoktaya AbhANakAni ca ukti: kamale cciya rajjae kamalA jo kare so parsasijjai puhavI vikkamasajjhA niyacariyasAhaNaM na juttamuttamapurisANaM na devvanioo aNNahA kAuM tIrai jIvaMto hi puriso bhaddANi pAse vihI cevA'vahio pANiNaM iTThANiTThesu dhaNNANa maggANusAriNI ceva ciMtA havai dhaNNA hu gurUNamANAbhAyaNaM havaMti visamA kajjagaI na mayANa sIheNa saMjogo suMdarI hoi niyabhuvajjio khu attho bhaNIaha, kulakamAgao uNa sappurisassa mAtullo kAlociyamakuvvamANo puriso jIviyaM vihalIkarer3a niMdio veyasatthesu jIvANamappa ho na tIraMti kAuM viNA kaNikkAe maMDagA bavasAo caiva garuyaM bhaMDamollaM vavasAiNo purisassa natthi kiMci asajjhaM nAma saccavAiNo sappurisA havaMti aputtassa gaI natthi seyo neva ya neva ya ekkaM ummAhiyayA bIyaM moreNa laviyaM ti viveyamUlo caiva dhammo rAyarakkhiyAI tavovaNAI havaMti samabhAvA hoMti muNiNo kaNNagA avassaM kassai dAyavvA parakalattamagammaM sappurisANaM thovaM pi varamamayamAsAiyaM mA visabhArasahassaM pi na juttameyaM sappurisANaM jamitthI kayAvarAhA vi viNAsijja jaNayagehaM saraNaM duhiyANaM hoi duhiyANaM savvA vi kammAyattA pariNaI jIvaMtanaro'vassaM pAsai bhaddANi jutto uvayArassa paccuvayAro supurisehiM kAuM pRSTham 4 19 56 66 72 81 82 83 86 86 88 93 93 94 94 94 95 96 98 98 102 110 110 117 128 130 131 136 147 148 156
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. viNayajuttANaM ceva bhicANaM pahU pasijati hatthuttiNe kajje garuyA na kuNaMti saMtAvaM garuyANaM AvayA huti sINa kulaM nAyaM ko kira na hoi sUro suNaho vi niyAsayavaseNaM ekko cciya hoi paI saINa kaha paradAre hoi maI uttimANa purisANaM ? hatthuttiNe kajje sAhAro kimiha seNNeNaM ? [ 424 ] gaNaM gAgAyattaM jo jasa samaratto savvo vi tassa guNa dose na kayA vi ettha pecchai loo alio vi balio vavahAro purisasAro jaM jeNa pAviyavvaM taM ko kila aNNahA kuNAi visayAsattANa jaMtUNaM kevalaM mahAdukkhaM jo nayaNANa na rucca so kaha hiyayanivbuI kuNai ? paradAraMmi na juttA AkaMkhA kulapasUyANaM jIvovari muNiNo na caDaMti jeNa pIDaMti pAehiM ciya muNiNo jaMti risiNo beMti nA'lIyaM saraNAgayavacchalA uttamapurisA havaMti savve vi suhAraMbhA varisAyAle nisiddhA koho mahAsattU, koho puNNaviNAso; mahAsattA dame rayA na kohassa vasamuveMti nIyakammA ghare samAgayANa niThuraM samAyaraMti puvvajammanimmiyakammadoseNa sulabhAI suha- dukkhasayasahassAI khamApahANA hi sappurisA havaMti uttamapurisA ya na suvaMti sAhavo vA saMjhAsamarthami na ya kulINANaM kalaho kAuM jutto pihakammavivAgA jIvA puvvapurisajjieNa ko gavvo atthaniyareNa ? chuhAsamaM duhaM nattha niyadeso vi ya so cciya jattha guru- mitta- baMdhavajaNa ya jiNavayaNabhAviyamaissa na hu hoi mohaheU sukalattaM appamattassa 156 169 174 178 178 178 185 198 206 209 220 249 252 272 287 287 303 303 306 345 350 362 364 365 365 366 368 386 395 396 397 398
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ [425] saptamaM pariziSTam tIrthakaraprArthanAzlokAH zlokaH pRSTham tuha pahu ! daMsaNatuTTho, mukkho na muNemi tujjha guNaniyaraM / kiMtu pasannA muddA, na hoi guNavajjie deva ! // 1 // tA jaM tumha mahAyasa !, nimmalajasavimaliyaMmi payakamale / paNayANa hoi bhAveNa, deva ! taM hou amhaM pi // 2 // 160 aSTamaM pariziSTam zAstrIyapadArthAH padArthaH pRSTham mahApurisamAyaro a pacchannagabbhAo havaMti / jAyamANesu a jiNesu mAUNaM jara-ruhirAINi na bhavaMti / uDDagaI ciya jiNa-rAma-nArayA; jaMti ahogaI ceva / saNiyANa cciya paDihari-hariNo; duhao vi cakki tti // 1 / / na ya sammattasalAyArahiyA niyameNime jao teNa / hoMti salAyApurisA // na tavassiNIo AyAvaNaM deMti tti AgamavihI / / egakhettaMmi bIo na titthayaro, Na ya cakkavaTTI, sabala-vAsudevo vA sAmI / tahA na kAraNAgao vA sajAiyassa milai / / eyaM na bhUyaM bhavissai jaM nAma kesavA pavvaissaMti, jamhA te niyANakaDA virairahiyA aho gacchaMti // 293 342 m 345 362 navamaM pariziSTam zAstrAntarollekhaH ullekhaH pRSTham AsI ya bIo risimaMDalatthayabhaNio viNhukumAramuNI / (atra - RSimaNDalastavaH - iti granthollekhaH / ) (dRzyatAm anusandhAna - 56, pR. 20, gAthA 114-123)