Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
१७०
अनुयोगद्वारखो अथ-भावावश्यकस्य पर्यायानाह
मूलम्-तस्स णं इमे एगट्रिया जाणाघोसा णाणावंजणा णामधेजा भवंति, तं जहा
आवस्सयं १, अवस्सकरणिज्जं २, धुवनिग्गहो ३, विसोहीश्य । अज्झयणरक्वग्गो ५, नाओ, आराहणा ७ मग्गो ८॥१॥ समणेणं सावएण य अवस्सकायव्वयं हवइ जम्हा ।
अंते अहो निसस्सय तम्हा आवस्त्यं नाम ॥२॥ से तं आवस्सयं ॥सू० २९॥
चतुविध संघ द्वारा उपयुक्त होकर जो दोनों समय-सुबह और सायङ्काल-प्रतिक्रमण आदि आवश्यक क्रियाए की जाती है वे नाआगमकी अपेक्षा लोकोत्तरिक भावावश्यक हैं संघको ये अवश्य ही उभयकाल में क्रियमाण होनेसे आवश्यक रूप है। कर्त्ता इनमें उपयोग पूर्वक तल्लीन होता है इसलिये इनमें भावरूपता है। इनका ज्ञान उपयोगरूपमें उसे होता है अतः ये आगम रूप है तथा और अवशिष्ट कर शिर संयोजनादि क्रियाएँ आगम रूप नहीं हैं। इस तरह नोआगमको आश्रित करके प्रतिक्रमण आदि यिएँ लोकोत्तरिक भावावश्यक हैं। सूत्र ॥ २८ ॥ સદૂભાવ હોવાથી આગમના એક દેશને આશ્રિત કરીને તે ક્રિયાઓને ને આગમ કુપ્રાવચનિક ભાવાવશ્યક રૂપ કહેવામાં આવે છે.
ચતુર્વિધ સંઘ ઉપયુક્ત થઈને બને સમય પ્રાતઃકાળે અને સાયંકાળે પ્રતિ ક્રમણ આદિ જે આવશ્યક ક્રિયાઓ કરે છે, તે ક્રિયાઓ નેઆગમની અપેક્ષાએ લેકોરિક ભાવાવશ્યક રૂપ છે. બન્ને કાળે શ્રમણાદિ દ્વારા તે અવશ્ય કરવા ગ્ય હોવાથી આવશ્યક રૂપ છે. કર્તા તેમાં ઉપગ પૂર્વક તહલીન થઈ જાય છે, તેથી તેમાં ભાવરૂપતા છે. તે ક્રિયાઓના જ્ઞાનને ઉપગ રૂપે તેનામાં સદ્દભાવ હોય છે, તેથી તે ક્રિયાઓ આગમરૂપ છે, તથા બીજી કર શિર સંજન આદિ ક્રિયાઓ આગમરૂપ નથી. આ રીતે ન આગમને આશ્રિત કરીને પ્રતિક્રમણ આદિ ક્રિયાઓ લેકેતરિક ભાવાવશ્યક રૂપ છે, એટલે કે તે પ્રતિક્રમણ આદિ આવશ્યક ક્રિયાઓ નોઆગમ લકત્તરિક ભાવાવશ્યક રૂપ છે, એમ સમજવું. એ સૂ. ૨૮ છે
For Private and Personal Use Only
