Anuyogdwar Sutram Part 01

Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 515
________________

Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
a
अनुयोगद्वार सूत्रे
पर शंका की - कि आपका यह कथन युक्ति से संगत नहीं बैठता हैकारण असंख्यात प्रदेशी इस लोक में सबसे अधिक संख्या आनुपूर्वी द्रव्यों की ही आती है बाद में इनसे कम अवक्तव्यक द्रव्यों की और इनसे भी कम आनुपूर्वीद्रव्यों की। इस बात को हम इसप्रकार से समझा सकते हैं। लोक असंख्यात प्रदेशी माना गया है-सो लोकके असंख्यात प्रदेशों के स्थान में ३० संख्या रख लो ये ३० ही असंख्यात प्रदेश हैं। अनानुपूर्वीद्रव्य लोकाकाश के एक २ प्रदेश रूप आधार पर अवगाहित हैं इस अपेक्षा से अनानुपूर्वी द्रव्यों की संख्या ३० आती है । और अवक्तव्यक द्रव्य जो द्विप्रदेशी होता है, वह दो दो प्रदेशों में अवगाहित होता है - इसलिये उसकी संख्या १५ आती है । तथा आनुपूर्वी द्रव्य त्रिप्रदेशावगाढ होता है । इसलिये इनकी संख्या दश आती है । तब सिद्धान्तकार ने इस शंका का उत्तर बहुत सुन्दररीति से किया है - उन्होंने उसे समझाया कि जैसा तुम कह रहे हो वैसा नहीं है । क्योंकि आकाशका एकर प्रदेश भिन्नर रूपसे परिणत अनेक व्यणुकादि रूप अनानुपूर्वी द्रव्यों का आधारस्थल है एक आनुपूर्वी द्रव्य में आकाश લાગતુ નથી પેાતાની શંકાના સમર્થાંનમાં તે એવી દલીલ કરે કેઅસ ખ્યાત પ્રદેશાવાળા આ લાકમાં અનાનુપૂર્વી દ્રબ્યાની સંખ્યા સૌથી વધારે છે, અવક્તવ્યક દ્રવ્યેાની સખ્યા અનાનુપૂર્વી દ્રવ્યા કરતાં ઓછી છે અને આનુપૂર્વી દ્રવ્યાની સંખ્યા તે અવક્તવ્ય દ્રવ્યેા કરતાં પણ ઓછી છે. નીચેની કલ્પના દ્વારા તે પેાતાની આ માન્યતાનું સમર્થન કરે છે, લેાકના અસખ્યાત પ્રદેશે. માનવામાં આવ્યા છે. ધારા કે લેાકના ૩૦ પ્રદેશેા છે અનાનુપૂર્વી દ્રવ્ય લેાકાકાશના એક એક પ્રદેશ રૂપ આધાર પર અવગાહિત છે. તેથી ૩૦ પ્રદેશેામાં અવગાહિત અનાનુપૂર્વી ચૈાની સખ્યા ૩૦ ત્રીસ થાય છે વકતવ્યક દ્રવ્ય કે જે એપ્રદેશી હાય છે તે લે!કાકાશના બબ્બે પ્રદેશેામાં અવગાહિત હાય છે. તેથી તેમની સખ્યા ૧૫ની થાય છે. તથા આનુપૂર્વી દ્રવ્ય લેકાકાશના ત્રણ ત્રણ પ્રદેશેામાં અવગાહિત હાવાથી ૩૦ પ્રદેશેામાં અવગાઢ આનુપૂર્વી દ્રવ્યેાની સખ્યા ખાકીના અને દ્રવ્યેા કરતાં ઓછી થવા છતાં આપ શા કારણે એવું કહા છે કે આનુપૂર્વી દ્રવ્યે બાકીના અને દ્રબ્યા કરતાં અસંખ્યાત ગણાં હોય છે?
આ શકાનું અહી નીચે પ્રમાણે સમાધાન કરવામાં આળ્યુ.. છે-તમે કડા છે. એવી વાત નથી, કારણ કે આકાશના એક એક પ્રદેશ ભિન્ન ભિન્ન રૂપે પરિણત થયેલ અનેક ત્રણ આદિ અણુરૂપ આનુપૂર્વી દ્રવ્યેાનું આધારસ્થાન છે. એક આનુપૂર્વી દ્રવ્યમાં આકાશના જે ત્રણ પ્રદેશા ઉપયુકત થાય
For Private and Personal Use Only


Page Navigation
1 ... 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864