Anuyogdwar Sutram Part 01

Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 802

अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र १६१ पञ्चमसंयोगनिरूपणम् षष्ठश्चेति द्वौ भङ्गौ त्रिकसंयोगे, औदायिकौपशमिक शायोपशमिकपारिणामिक भाव चतुष्टयनिष्पन्नरूपस्तृतीयः, औंदयिकक्षायिकक्षायोपशमिकपारिणामिकभावचतुष्टय निष्पन्नरूपश्चतुर्थश्चेति द्वौ भङ्गौ चतुष्कसंयोगे, भावपञ्चकरूप एको भङ्गः पञ्चकसंयोगे। इत्येवमे ते षड्भङ्गाः सम्भाव्यत्वेन बोध्याः। इतोऽपरेविंशतिभङ्गास्तु संभाव्यत्वरहिता अपि योगप्रदर्शनार्थमेव मोक्ताः। षण्णामसूत्रे ये द्विकसंयोगपारिणामिक, इन दो भावों के संयोग से निष्पन्न हुआ जो इस नाम का नौवां भंग है बह, तथा त्रिक संयोग में औदकि, क्षायिक और पारिणामिक, इन तीन भावों के संयोग से निष्पन्न हुआ इस नाम का पांचवां-भंग और औदयिक, क्षायोपशमिक एवं पारिणामिक, इन तीन भावों के संयोग से निष्पन्न हुआ इस नामका छठा भंग, तथा चतुष्क संयोग में औदयिक, औपशमिक क्षायोपशमिक और पारिणामिक इन चार भावों के संयोग से निष्पन्न हुआ इस नाम का तृतीय भंग, और
औदयिक क्षायिक, क्षायोपशमिक एवं पारिणामिक इन चार भावों के संयोग से निष्पन्न हुभा इस नाम का चौथा भंग तथा पांचो भावों के संयोग से निष्पन्न हुआ एक इस नाम का भंग ये छह भंग जीवों में वास्तविकरूप से पाये जाते हैं और इनसे अतिरिक्त जो २० भंग है। वे वास्तविक रूप से-नहीं पाये जाते हैं ऐसा, जानना चाहिये । २० भंग जब कि भव्यत्व रहित है तो फिर ये क्यों कहे गये हैं ? तो इस થયેલ જે આ નવમે ભંગ છે તે તેમજ ત્રિકસ ચોગમાં ઔદયિક ક્ષાયિક, અને પરિણામિક આ ત્રણ ભાના સંગથી નિષ્પન્ન થયેલ આ નામને પાંચમે ભંગ અને દયિક, લાપશમિક અને પરિણામિક એ ત્રણ ભાના સાગથી નિષ્પન થયેલ છઠે ભંગ તેમજ ચતુષ્ક સંગમાં ઔદયિક, ઔપણમિક, લાપશમિક અને પરિણામિક આ ચાર ભાવોના સનેગથી નિષ્પન્ન થયેલ આ નામને ત્રીજો ભંગ અને ઔદયિક, ક્ષાયિક, ક્ષાપશમિક અને પરિણામિક આ ચાર ભાવોના સંગથી નિષ્પન્ન થયેલ આ નામે ચે ભંગ તથા પાંચે ભાવના સંગથી નિપન્ન થયેલ એક આ નામે ભંગ એ છ અંગે જેમાં વાસ્તવિક રૂપે મળે છે અને એમના સિવાય જે ૨૦ ભંગો છે. તે વાસ્તવિક રૂપે પ્રાપ્ત થતા નથી આમ સમજવું જોઈએ ૨૦ ભેગે જયારે ભવ્યત્વ રહિત છે તે પછી એમનું કથન શા માટે કરવામાં આવ્યું છે ? આ શંકાનું નિરાકરણ આ પ્રમાણે છે કે આ ૨છે.
अ० ९९