Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
%3
अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र १७३ सलक्षणरौनरसनिरूपणम् .. अथ चतुर्थ रौद्ररसं सलक्षणमाह
मलम्-भयजणणरूवसइंधयारचिंताकहासमुप्पण्णो । समाह संभमविसायमरणलिंगो रसो रोदो॥८॥ रोदो रसो जहा-भिउडी विडंबियमुहोसंदट्ठोड इयरुहिरमाकिण्णो। हणसि पसुं अमरणिभो भीमरसिय अइरोह ! रोहोऽसि ॥९॥सू०१७३॥
छाया-भयजननरूपशब्दान्धकारचिन्ताकथासमुत्पन्नः। सम्मोहसंचमान षादमरणलिङ्गो रसो रौद्रः॥ रौद्रो रसो यथा-भृकुटिविडम्बितमुख: संद इति रुधिरमाकीर्णः। हंसि पशुम् असुरनिभो भीमरसित अतिसा रौद्रोऽसि । सू० १७३॥
टीका-'भयजणण' इत्यादिभयजननरूपशब्दान्धकारचिन्ताकथासमुत्पन्नः-रूप-शत्रुपिशाचादीनामाकृति, सूक्ष्म व्यवहित एवं तिरोहित पदार्थ जान लिये जाते हैं। स्वभाव विज कृष्ट परमाणु आदि पदार्थ सूक्ष्म हैं। काल विप्रकृष्ट-राम-रावण आणि
आदि पदार्थ व्यवहित हैं देश विप्रकृष्ट-सुमेरु पर्वत आदि पदार्थ तिरोहित हैं। इस प्रकार अतीन्द्रिय एवं अमूर्त स्वरूप जितने भी आग कथित त्रिकालवर्ति जीवादिक पदार्थ हैं, वे सब जिनवचन के प्रभार से प्रत्यक्ष और परोक्षरूप से जानलिये जाते हैं। सू० १७२॥.... .. अब सूत्रकार चौथा रौद्र रस का लक्षण निर्देशक बना करते हैं-"भयजणणरूव" इत्यादि
शब्दार्थ-(भयजणणस्वसइंधयारचिंताकहासमुप्पण्णो) भय, સૂક્ષમ વ્યવહિત અને તિરહિત પદાર્થો જાણી લેવાય છે સ્વભાવ વિપ્રકૃષ્ટ પરમાણુ વગેરે પદાર્થો સૂક્ષમ છે. કાલવિપ્રકૃષ્ટ રામ-રાવણ વગેરે પાપ વ્યવહિત છે, દેશવિપ્રકૃષ્ટ સુમેરુપર્વત વગેરે પદાર્થો તિરહિત છે. આ પ્રમાણે જેટલાં આગમ કથિત ત્રિકાલવ અતીન્દ્રિય અને અમૂર્ત સ્વરૂપ છે પદાર્થો છે, તે સર્વે જિન વચનના પ્રભાવથી પ્રત્યક્ષ તેમજ પરોક્ષ રીતે જાણું લેવાય છે. સૂ૦૧૭૨ા.
હવે સરકાર ચતુર્થ રૌદ્ર રસનું લક્ષણ સહિત કથન કરે છે " " भयजणणस्व" क्या6िशहाथ-(भयजगणरूवमधयारचिंता कहा समुप्पण्णो) भोपाई. अ० १०६
For Private and Personal Use Only