Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
७१६
अनुयोगद्वारसूत्र व्याख्याऽपि पूर्ववदेव बोध्या। इत्थं ज्ञानावरणाधन्तरायकान्ताष्टप्रकृतीनामेकैकक्षण निष्पन्नानि नामान्यभिधाय सम्पति समुदिताष्टकर्म प्रकृतिक्षये यानि नामानिनिष्पयन्ते तान्याह-'सिद्धे' इत्यादि-सिद्धा=सिद्ध समस्तपयोजनत्वात् सिद्धः । बुद्ध बोधस्वरूपत्वाद्बुदः। मुक्ता बाद्याभ्यन्तरग्रन्थबन्धन मुक्तत्वाद् मुक्तः। परिलामोत्तराय के क्षय होने से क्षीण लाभान्तराय, भोगान्तराय के क्षय भने से क्षीण भोगान्तराय उपभोगान्तराय के नष्ट होने से श्रीण उपभोगान्तराय और वीर्यान्तराय के नष्ट होने से क्षीण वीर्यान्तराय ये नाम निष्पन्न होते हैं (अणंतराए णिरंताए खीणंतराए ) तथा अनन्तराय निरन्तराय और क्षीणान्तराय ये नाम निपन्न होते हैं । इस प्रकार ये सब पूर्वोक्त नोम (अंतरायकम्मविप्प मुक्के ) अन्तराय कर्म से विषमुक्त होने पर होते हैं । (सिद्धे बुद्धे मुते परिणिधुए, अंतगडे, सव्वदुक्खप्पहीणे ) अप सूत्रकार यह कहते हैं कि ये जो ज्ञानावरण आदि से लेकर अन्तराय कर्म पर्यन्त आठकर्म है उनमें से एक एक कर्म के नाश होने से जैसे ये भिन्न २ नाम कहे गये हैं उसी प्रकार से आठ कर्मों के सर्वथा नष्ट होने पर जो नाम होते हैं वे ये हैं-सिद्ध-समस्त प्रयोजन सिद्ध हो जाने से सिद्ध-यह नाम લાભાન્તરાય કર્મને ક્ષય થઈ જવાથી “ ક્ષીણુલાભાન્તરાય,” ભેગાન્તરાયને ક્ષય થઈ જવાથી “ક્ષીણગાન્તરાય,” ઉપભેગાન્તરાયને ક્ષય થઈ જવાથી
ક્ષીણઉપભેગાન્તરાય,” અને વર્યાન્તરાયને ક્ષય થઈ જવાથી “ક્ષણિવર્યાतराय" 0 Ri Ori IAL निपन थाय छे. (अणंतराए, णिरंतराए, खीणंतराए) तथा ना अन्तराय मना क्षय ५४ पाथी तेन मन तशय." निरन्तराय' मन 'क्षीतशय' मा नाम निपन्न थाय छे. ક્ષીણદાનાન્તરયથી લઈને ક્ષીણાન્તરાય પર્વતના ઉપર્યુક્ત નામે આત્માને ત્યારે જ ઓળખી શકાય છે કે જ્યારે તેના અન્તરાય કમને સંપૂર્ણતા ક્ષય થઈ ગયેલ હોય છે.
- (सिद्धे, बुद्धे, मुत्ते, परिणिव्वुए, अंतगडे, सव्वदुक्खप्पहीणे) ज्ञानापरी લઈને અન્તરાય પર્યન્તના પ્રત્યેક કર્મને નાશ થવાથી જીવના જે ભિન્ન ભિન્ન નમે નિષ્પન્ન થાય છે. તેમનું નિરૂપણ કરીને હવે સૂત્રકાર, આઠે કમને સર્વથા વિનાશ થવાથી જીવના જે જે નામે નિષ્પન્ન થાય છે, તે નામને પ્રકટ કરે છે
* આઠ પ્રકારના કર્મોને જ્યારે સર્વથા ક્ષય થઈ જાય છે ત્યારે જીવના समस्त प्रयोग सिद्ध य य छ तेथी । पनु "सिद्ध " सिद्ध'
For Private and Personal Use Only
